ang
Zwart Los Angeles
geniet nu 'respect'
politievrouw
n
iteeds meer wj
s Werelds meest 'etnische stad' zoekt uitweg uit haar eigen gevangenis
Blauwe vinvis lijkt
zich te herstellen
DE STEM
Vredesplan
de stem
EXTRA OP MAANDAG
maandag 3 me11993
Hoe oud is oud
Small talk
(in 't park)
Small talk
(in de huiskamer)
4
M
Q
LOSSE FLODDERS
Small talk
(in de lift)
/W* O'lfUU
[de stem
Nijmegen eist
inbraakpreventie
Op de ziekenhuiskamer voor
zes personen liggen jong en
oud en man en vrouw volgens
de nieuwe inzichten bij en
door elkaar. „U boft," zegt de
zuster, „een bed bij het raam
en de tuin in bloei."
Een beetje privacy, denkt de
patiënte. Tachtig jaar is ze,
een oude vrouw dus, en het
kost haar moeite bij de ronde
van de zaalarts over haar lijf
te praten met al die anderen
om haar heen. Of in de stille
nacht op de po te kletteren.
Of te genieten van een mu
ziekprogramma met blikkerig
walkmangeluid van de over
kant.
Daar ligt die jongeman van 19
met z'n sportblessure. En met
veel trouwe vrienden. Daar
naast de moeder van vier klei
ne kindjes. Allemaal dol op
mam, stuk voor stuk aan
spraak makend op een plaats
je boven op moeders buik, bij
elk bezoek ruziënd en huilend
dit recht bevechtend. Dan nog
een behulpzaam jong meisje,
een man die gebrekkig Ne
derlands praat en - naast
haar - een in zichzelf gekeer
de vrouw van onbestemde
'leeftijd.
„Mevrouw, hoe oud bent u
eigenlijk als ik vragen mag,"
roept de overkant. Raad maar
eens, stelt ze het antwoord
uit. Zelf vindt ze, dat ze met
haar pientere koppie en aktie-
ve bestaan de beeldvorming
van ouderen gunstig beïn
vloedt. Een mens is zo oud
als-ie zich voelt immers. Maar
toch - tachtig jaar, daar zal ie
wel van schrikken, denkt ze.
„Ik kan me vergissen maar
volgens mij bent u vast wel 55
of nog ouder, 57 misschien al
wel." Bijna goed, knikt ze
lamgeslagen, „59 ben ik."
Een voldaan lachje, zie je,
was-ie er niet veel naast. Zo is
ze opeens een stokoude
vrouw van 59 jaar. Weduwe
zonder kinderen, dat heeft ze
verteld. Wat haar vóór op de
tong ligt, haar zorgen over
hoe dat moet als ze met die
nieuwe heup weer thuiskomt,
die nachtmerrie houdt ze voor
zich. Dat ze tegen beter weten
in zo vurig hoopt op een
plaatsje in het verzorgingshuis
durft ze evenmin hardop te
zeggen, ook al is 1993 het jaar
van de ouderen. Juist daarom
niet.
Want die aardige jongen en
haar andere zaalgenoten ho
ren en lezen nu meer dan ooit
over bejaarden in hun thuissi
tuatie met zorg op maat. Dat
laatste weliswaar met grote
financiële vraagtekens voor
de toekomst, maar het zelf
standig wonen is voor eeuwig
alleenzaligmakend verklaard.
Was zij dan naïef? Het leek
zo verstandig en ook prak
tisch: 'zodra m'n gezondheid
minder wordt ga ik naar een
bejaardenhuis.' Geborgen en
probleemloos. Want ze wil
niet zo'n keten van hulp om
zich heen met paniek wan
neer één schakeltje uitvalt. Ze
wil niet als geval nummer zo
veel in kaartenbakken en be
standen zitten bij instanties en
partikulieren met allemaal
een sleutel om haar privacy te
doorbreken. Maar dit soort
denken is kennelijk fout, ze
lijkt wel gek zeggen ook de
zomerpostzegels. Die tonen
een tante Maaike en een oom
jan en een echtpaar met jolige
hoedjes op, allemaal met de
ene wens: het eigen huis. Zo
veel mogelijk van die foto-
tjes likken en plakken asje
blieft, dan kunnen ouderen
langer zelfstandig blijven.
Zij zal die toeslagzegels dus
niet kopen. Ze spelt alle kran
ten uit op zoek naar berichten
over plannen om meer ver
zorgingshuizen te bouwen.
Wat ze vindt zijn onheilspel
lende prognoses over de kon-
sekwenties van de toenemen
de vergrijzing, over de jonge
ren van nu die is hun arbeid
zame periode voor ontelbaren
de aow en alle zorg moeten
opbrengen. Bijna zou ze naar
de overkant roepen: „Wees
gerust, ik ben al 80, dus mij
krijg je niet op je nek, van mij
ben je over een paar jaar wel
af."
Ze slikt het in, hoort die sus
sende stem tegen de voetbal
club op bezoek: „Beetje dim
men, jongens, want die oude
mevrouw daar is al bijna 60
jaar, hoor." En ze voelt zich
ouder dan ooit in al haar 80
levensjaren.
ik eens vragen: Hebt u
misschien een vuurtje voor
me?
Even kijken in m'n tasje. Ojee,
ik heb mijn aansteker bij de
kapster laten staan. Sorry, ik
kan U niet aan een vuurtje
helpen. Ook al geen ramp. Ik
zie nu dat mijn pakje leeg is.
Waar rook is is vuur, zeggen
ze, als er ergens brand is. Ja,
maar ik heb geen rokertjes
meer en U hebt geen vuur.
Geen brandgevaar dacht ik.
Zeg dat wel. Prettige wande
ling verder.
Mijn ziel, paps, is dat hetzelf
de als 'mijn geest' Nee, jouw
geest heb je maar zo lang je
leeft en als jouw lichaam de
geest geeft heb je alleen maar
een ziel of liever gezegd: je
hebt niks meer, want jij bent
er niet meer om iets te hebben.
Je hebt dan geen ziel meer, je
bent een ziel...een brave, hoop
ik.
En als mijn ziel nou ziek
wordt
Zielen worden niet ziek, die
zijn onstoffelijk.
Is mijn geest dan niet onstof
felijk
Is mijn geest dan niet onstof
felijk
Jawel, maar geesteszieken be
staan, zielszieken niet.
Van Dale zegt van wel. Ziels
ziek staat er in.
O ja, en wat staat er achter
door John O'Mill
Ziek van geest
Vecht het dan maar uit met
Van Dale.
Waar zit die eigenlijk, paps,
mijn geest
Tussen je oren.
en mijn ziel
Onder je armen. Heb je geen
huiswerk
Hebt U dat ook wel eens in
liften
O ja, heel vaak zelfs.
Heel vaak wat
Waar U naar vroeg.
Wat vroeg ik dan
Ojee, bent U nu al vergeten
wat U tien tellen geleden
vroeg?
Waar hebt U het over, meneer,
weet U wel wat U zegt
Na tien tellen nog wel, ja.
U bent niet goed wijs
Waar stelt U dat mee vast; ik
bedoel ojee vierde étage ik
moet er hier uit.
U moet nog eentje hoger, zie
ik. Dag, meneer, en het beste
met Uw geheugen.
Los Angeles: stad van smog en enorme raciale problemen.
foto archief desl
Inen Haag (anp) - Veel politievroul
1 en hebben op hun werk op de eei
lof andere manier te maken me
I seksuele intimidatie door mannelij
lke collega's. Als zij hierover klagei
bij de korpsleiding vinden zij nau
Iwelijks gehoor.
Ine ongewenste intimiteiten komen
I vaak voor dat ze horen bij de 'normalt
I omgangsvormen binnen de politiecu'
blijkt uit een onderzoek dat
De blauwe vinvis, het grootste dier dat ooit op aarde heeft geleefd, is
bezig met een comeback. In 1973 werd de blauwe vinvis op de lijst
van bedreigde diersoorten geplaatst. Walvisvaarders hadden er toen
al zeker 338.000 gedood en de populaties begonnen gevaarlijk te
slinken. De afgelopen twintig jaar lijkt het aantal blauwe vinvissen
echter te zijn toegenomen.
Amerikaanse geleerden hebben bij tellingen voor de kust van
Californië in de zomer en herfst van 1991 alleen al in dat gebied 2049
blauwe vinvissen geteld. Afgezet tegen een schatting uit 1974, die
uitkwam op een totaal van 1600 van de dieren voor het hele noorden
van de Stille Oceaan, geeft dat reden tot hoop.
Overigens waarschuwen de onderzoekers voor overdreven optimis
me. Zo is nog weinig bekend over de huidige aantallen blauwe
vinvissen in de Antarctische wateren. Voordat met de jacht op de
dieren werd begonnen, was dat hun voornaamste leefgebied. Volgens
sommige schattingen leefden er alleen al in de Zuidpoolzeeën aan het
einde van de vorige eeuw zeker 190.000 exemplaren. Volgens de
meest nauwkeurige (overigens nog altijd onbetrouwbare) schattingen
zijn er daar op het ogenblik niet meer dan 5500 van over.
Iets meer dan een jaar geleden
was er het driedaagse oproer
van Los Angeles. Vijftig doden
vielen er in het sociale en ra
ciale geweld, waarin 4000 win
kels werden geplunderd en/of
in brand gestoken.
Bijna een jaar lang, tot twee
weken geleden, bleef de sub
tropische miljoenenstad bevro
ren in een toestand van gewa
pende vrede. Het wachten was
op het tweede vonnis jegens de
vier blanke politieagenten die
vorig jaar waren vrijgesproken
van geweldpleging tegen de
zwarte arrestant Rodney King.
Bloedige volksopstand was
toen het resultaat. Ditmaal
echter klonk het echter 'schul
dig' en bleef het kalm in de
mammoetstad.
Los Angeles is in razend tempo
's werelds etnisch meest diver
se stad geworden. In niet meer
dan 12 jaar heeft ze zich van
een overwegend blanke 'Euro
pese' samenleving omgevormd
tot nu een maatschappij waar
in de uiteenlopende minderhe
den in de meerheid zijn. L.A. is
daarmee een model geworden
van wat andere steden in Ame
rika en elders in de wereld te
wachten staat in een tijd van
maximale internationale mo
biliteit van volkeren.
Door onzë correspondent
Mare de Koninck
Los Angeles - „We hadden een burge
meesterskandidaat, wiens prioriteit het
was Los Angeles van de smog te verlos
sen. Zijn idee was een enorme tunnel
door het Santa Monica-gebergte te bo
ren, er een reusachtige ventilator in te
zetten en zo de rotzooi naar de oceaan
te blazen. Hij heeft veel stemmen gekre
gen".
Aan het woord is George Ramos, co
lumnist bij de Los Angeles Times,
Mexicaan van komaf.
„Het probleem is dat politiek in Ameri
ka niet erg serieus is. De immigranten
zijn altijd naar dit land gestroomd om
het op eigen kracht te gaan doen. Lati
no's uit tientallen verschillende
Spaans-sprekende landen maken 40
procent uit van de bevolking van Los
Angeles. Slechts 11 procent van hen
heeft zich als kiezer laten registreren.
Zelfs van de blanken, die dit ten on
rechte als voornamelijk hün land be
schouwen, pleegt niet meer dan de helft
naar de stembus te gaan."
„De blanken geloven evenmin in het
collectief. Ze zijn in drommen uit de
stad weggetrokken. Ze beschouwen de
latino's en de Aziaten die daar hun
plaats hebben ingenomen en de zwarten
die er zijn achtergebleven niet als hun
verantwoordelijkheid. Ze weigeren ook
een paar woorden Spaans te leren,
terwijl in hele delen van de VS Spaans
intussen de voertaal is. Ken je die grap?
iemand die drie talen spreekt is drieta
lig, iemand die twee talen spreekt is
tweetalig, iemand die één taal spreekt is
Amerikaan,"
„Er komen elke dag drieduizend la-
tijns-Amerikanen illegaal de Mexicaan
se grens over naar de VS. Duizend
worden er opgepakt en teruggestuurd.
Blijven er tweeduizend per dag over die
nooit meer uit Amerika weg gaan. We
hebben geen idee hoeveel illegale lati
no's er in L.A. wonen. De volkstelling
van 1990 heeft er naar schatting
500.000 tot 1 miljoen gemist. Alleen in
deze stad!"
„De komende tien jaar zal de emigratie
nog alsmaar groeien. Als we niet oppas
sen zullen we de Balkanisering van L.A.
zien."
Veroordeeld
In Koreatown, in de schaduw van de
wolkenkrabbers van 'downtown', is
Bong Hwan Kim, een van de jongeren
die zijn eigen gemeenschap mede ver
antwoordelijk acht voor de agressie van
zwarten en latino's die zich vorig jaar
vooral tegeen Koreaanse winkeliers
keerden.
„We hebben verzuimd te communiceren
met de mensen waar we ons tussen
gevestigd hebben. Wij Koreanen zijn
naar Amerika gekomen met minachting
voor zwarten. We waren zelf nooit op
het idee gekomen, maar we hebben het
in de Koreaanse oorlog geleerd van de
blanke Amerikaanse militairen. We
De rellen van vorig jaar bleven dit keer uit na het tweede vonnis in de Rodney King-zaak. Toch zal
er veel moeten gebeuren om dergelijke uitwassen ook in de toekomst te kunnen voorkomen, foto ap
moeten leren dat iedereen evenveel res
pect verdient."
„We zijn nu een actie begonnen om de
namen en reclames in Koreatown in het
Engels te gaan schrijven, met het Kore-
aans in kleinere letters eronder. Nu is
het hier alsof je in Korea bent. Maar we
zijn in Amerika. Spanning komt door
misvattingen. Men denkt dat Koreanen
welvarend zijn. De latino's eisen dat wij
meer voor ze doen. Maar veel Koreanen
in L.A. zijn extreem arm. Gemiddeld is
ons inkomen nauwelijks hoger dan dat
van andere minderheden. Wij zijn net
zozeer veroordeeld hier in de armwen-
wijken van L.A. te wonen als anderen.
We hebben alle tweeduizend Korenanen
die hun winkels hebben zien afbranden
geënqueteerd. Op de vraag, wil je terug
naar de plek waar je je winkel had,
antwoord de meerderheid: nee. Op de
vraag ga je terug, zegt de meerderheid:
ja. Éénderde van alle verwoeste winkels
is nu weer in bedrijf."
„De taal is een enorm probleem voor
ons. Voor een Aziaat is Engels ver
schrikkelijk moeilijk. En toch zouden
we zelfs ook nog Spaans moeten leren.
De winkels in Koreatown mogen Kore-
aans zijn, verreweg de meeste bewoners
zijn latino."
„Sommigen van ons zijn bitter, na wat
ons vorig jaar is overkomen. Zij dreigen
militant te worden. Maar wij zijn een te
kleine groep. In een rassenoorlog gaan
wij ten onder."
Jungle
In South-Central L.A., de zwarte wijk
waar de revolte vorig jaar begon, is de
atmosfeer cynischer. Daar zegt John
Payne, bijgenaamd Apollo: „Ik wil wel
optimistisch zijn, maar dat is zo moei
lijk. Er is niets veranderd sedert de
opstand. We worden nog net zo ver
waarloosd als altijd. En het uitzicht
wordt almaar somberder. Ik ben 21 jaar
en ik had als kind nog een moeder en
grootouders als voorbeeld. En zelfs ik
sloot me aan bij een 'gang'. Ik was
verliefd op de gang."
„Nu zijn het de crack-baby's en de
dope-baby's die opgroeien tussen de
guns en de gangs. Zij hebben niemand.
Een baby kent het verschil tussen goed
en kwaad niet. Dat moet je leren. En
dat leer je niet op de straten van
South-Central. Daar komt iemand naar
je toe en zegt: Ik hou van je, ga mee wat
drinken, ga mee wat stuff verkopen. De
scholen zijn waardeloos. De onderwij
zers hebben geen tijd om te onderwij
zen. tachtig procent van hun energie
gaat op aan het kalmeren en het disci
plineren. Als de scholen om half drie
uitgaan, begint de jungle."
„De werkeloosheid is hier vijftig pro
cent. De overheid moet zorgen dat hier
meer banen komen. Dat geeft ons iets te
doen. De gangs hebben sedert vorig jaar
een wapenstilstand gesloten. Die is er
nog steeds. Maar de overheid neemt het
niet serieus en geeft er niets voor te
rug."
Respect
Het kruispunt van Florence Avenue en
Normandy Avnenue in South-Central is
het symbolische hart geworden van alle
stedelijke explosiviteit in Amerika. Hier
startte een jaar geleden, minuten nadat
het 'onschuldig' door de autoradio's had
geklonken, het oproer. En hier trokken
drie zwarte jongens de blanke vracht
wagenchauffeur Reginald Denny het
asfalt op, om hem daar te schoppen en
te stenigen.
Frank Halleman is de zwarte restau
ranthouder, wiens zaak een politiek
trefpunt in South-Central is geworden.
„Of de rassenrelatie verbeterd is sedert
vorig jaar in L.A.? Met vierhonderd
procent! Zwarte en bruine mensen wer
den meestal onvriendelijk behandeld.
Daarom werden de Koreanen doelwit
van de agressie. Als wij nu hun winkels
binnenkomen is het een gulle lach en
een enthousiast 'hi!'. We ervaren nu
respect. Dankzij hun angst? Niet per se.
Ook dankzij de gesprekken die er tus
sen onze gemeenschappen en onze poli
tieke en religieuze leiders zijn geko
men."
„Aanstaande zomer krijgen we het
Danny-proces tegen de drie zwarte
broeders van Florence en Normandy. Ik
verwacht geen nieuwe rellen als die
jongens veroordeeld worden. Zolang de
mensen maar zien dat iedereen gelijk is
voor de wet, blijft het rustig. Zwarte
Amerikanen zijn méér voor law and
order dan wie ook, want ze hebben het
meeste van criminaliteit te lijden."
Nooit goed
In een onooglijk noodgebouwtje in
downtown zetelt Peter Ueberroth, za
kenman en in 1984 organisator van de
Olympische Spelen in L.A. Hij is vorig
jaar door president Bush aangezocht als
leider van 'rebuilt L.A.'. Ueberroth zou
met zijn kapitalistische contacten de
beste man zijn om het particuliere be
drijfsleven over te halen tot investerin
gen in de verwaarloosde regio's van
L.A.
„We krijgen geweldig veel kritiek om
dat het zo minimaal zou zijn wat we
bereiken. Maar de taak is ook gigan
tisch. We beschouwen een gebied van
25 bij 25 kilometer, waar 2,5 miljoen
mensen wonen, als verwaarsloosd. In
andere steden die in de zestiger jaren
door rellen werden getroffen, zoals Chi
cago en Detroit, heeft de overheid zelf
geprobeerd om er weer leven in te
krijgen. Wij zoeken de oplossing in de
privésector. We hebben in één jaar 500
miljoen dollar aan investeringstoezeg
gingen binnen. Tientallen winkelcentra,
restaurants en benzinestations worden
herbouwd. Chief Auto Parts restaureert
al zijn 28 beschadigde filialen en bouwt
er 15 nieuwe bij. Vons zal 12 nieuwe
supermarkten bouwen. Toyota start een
opleidingscentrum voor monteurs en zo
gaat het door. De lijst is enorm lang. Ze
is natuurlijk ook veel te kort. maar je
doet het ook nóóit goed in Amerika."
Op het hoofdbureau van het vermaarde
Los Angeles Police Department (LAPD)
zetelt de man op wiens wijsheid ontel
bare burgers in Los Angeles hun hoop
hebben gevestigd. De zwarte 'chief
Willie Williams werd vorig jaar opvol
ger van commissaris Daryl Gates, de
fanatieke blanke wetshandhaver, die in
de Rodney King-, ;re niet kon overle
ven.
„Die video heeft de politie in heel
Amerika voorgoed veranderd. Ja, het
korps moet als een familie zijn, maar
niet een familie met een zwijgcode. We
moeteen de verhoudingsgewijze respons
onder de knie krijgen. Hoe gevaarlijk de
straten van L.A. ook zijn, we mogen
niet met extreme kracht optreden tegen
minder ernstige overtredingen."
„L.A. heeft twee politieagenten per dui
zend inwoners. New York 4,8. Meer
politie, mits goed geïnstrueerd, werkt
wel degelijk. In New York was de
criminaliteit in de metro enorm. Alleen
voor de metro zijn daar honderden
nieuwe agenten aangetrokken. Nu is het
er veilig. De mensen vluchten nu de
metro in in plaats van uit als ze zich
bedreigd voelen."
„We hebben in L.A. in 1992 12.000
vuurwapens in beslag genomen, waar
van de helft legaal was aangeschaft. De
stad telde 1100 moorden vorig jaar. In
heel de V.S. loopt het aantal moorden
nu terug, maar in het eerste kwartaal
van dit jaar zag L.A. een stijging met 7
procent. Ondanks de wapenstilstand
tussen de zwarte gangs. Er wordt nu
meer gemoord tussen de latino-gangs.
Het probleem heeft zich verspreid."
„De angst in de rijke blanke gemeen
schappen van Hollywood en Beverly
Hills is niet minder geworden. De men
sen daar hebben zich de afgelopen
maanden bewapend. Ze waren bang dat
de gangs de heuvels in zouden trekken,
als de agenten opnieuw onschuldig wer
den verklaard. Maar opstand ontstaat
spontaan, Niet als er duizenden journa
listen en politieagenten op staan te
wachten en gangleden vijf dollar per
uitspraak vragen aan Japanse tv-ploe-
gen."
Wie loco-burgemeester Mark Fabia
verbaal zijn gang zou laten gaan,
denken dat het vanaf nu niet ant
dan goed kan gaan met Los Angeles
het stadhuis, dat thans bouwki
gewapend wordt tegen de altijd te
zen 'Big One' (een zware Californii
aardbeving) zegt hij: „We zijn de jai|
weg ingeslagen. We beseffen nu wati'
probleem is. Chief Williams heeft
respect van de hele stad. En dan is|
Rebuilt L.A. Grootscheepse herinvt
ring in de binnenstad is nog no
geprobeerd in Amerika."
Maar nader de omvang van de proH|
men aan de schenen gelegd, erkent i
politicus: „L.A. is al getroffen doori
sluitingen in de defensie-industrie
zuidelijk Californië. Tienduizeni
hooggeschoolde werknemers zijn
slagen. We proberen vervangende^
dustrie aan te trekken. Bijvoorbe
Mercedes Benz en Audi, die fabriel
in Amerika willen openen. Maar het;
inderdaad niet gemakkelijk zijn oi
in South-Central te laten bouwen."
„Openbare veiligheid is een abs<
voorwaarde voor investeringen,
hebben als gemeentebestuur vooi
steld het politiekorps met duizt
agenten uit te breiden. Dat zou
huishouden 43 dollar meer belaste
per jaar kosten. Het voorstel is verwi
pen in het recente referendum. 64
cent van de bevolking was voor, maai|
hebt in Californië twee-derde nc'
voor elke belastingverhoging. Dat
zeer Amerikaanse en zeer California
wettelijke beveiliging tegen de dreif
de overheidshand."
„Hetzelfde Amerikanisme heeft ervo
gezorgd dat president Clintons ecoi
mische stimuleringspakket is gesnc
veld in de Senaat in Washington. V«
L.A. waren er 5000 banen in wej
legd."
„Toch denk ik dat het bedrijfsleven;
om Californië heen kan. Deze deels!
is op zeven na de grootste economist
natie ter wereld. We hebben de b(
mensen, het beste klimaat, de b<
infra-structuur en we kijken vani
onze haven uit op het economis
wonder dat Azië heet. L.A. komt terug]
Voor Joe Hikes, leider in L.A.
Martin Luther Kings burgerrechten»
ganisatie, is het idee dat de stad op
of andere wijze vanzelf op zal krabt
len 'waanzin.'
„We beseffen nog niet hoe diep
gezonken zijn. Amerika is de m(
gewelddadige cultuur ter wereld. Zwi]
te mannen vrezen voor hun leven als;
politie ze aanhoudt. Vrouwen kopen;
wapenwinkels leeg. Bij de schooldei
staan metaaldetectors. Voor de rap-a
tiesten is de witte man de vijand. Dei
biedt alleen nog moordfilms."
„In L.A. is de vijandschap tussen m
en latino het meest explosief. Geen vi
beide gemeenschappen heeft gezagh»
bende leiders. De gemeente heeft
enkel beleid voor verbetering van
sche verhoudingen. Scholen zijn racia
geseheiden. Landelijk is de werkk
heid gedaald van 7,6 naar 7 proceij
maar in L.A. is ze gestegen van 9 naaf
10,5 procent in het afgelopen jaar.
niemand gelooft in collectieve oplossit
gen. Het is allemaal behoorlijk waJ
Pig."
Sleutel
Toch toont L.A. die namiddag aan 1
strand van Santa Monica hoe mooi
haar gezicht kan zijn. Op de boulevai
is het een exotische kermis. Blues i
rockzangers, bodybuilders, rolschasl
sers, goochelaars en komieken wedijvt]
ren er vreedzaam om de aandacht i
dollarbiljetten van het meest bonte p»j
bliek dat ter wereld bijeen leeft. Zwrij
wit, roodverbrand, bruin, geel, in allj
kleurintensiteiten vormen ze - gerij
tend van grote plastic bekers
drink, het idtieme palet van de men
lijke soort in een Amerika zoals het wj
bedoeld.
Maar als de zon in de Pacific is verdwj
nen, verdwijnt schielijk ook het levf
aan deze begenadigde baai. In de
mering zijn er alleen nog de schaduwt
van drugverslaafden. Een veria";
mountainbiker rept zich naar huis. A'l
leen in Hollywood gaan in een pa*t
veilige avenues de terrassen van
restaurants open. Maar in Beverly Hfljl
sluiten zich de hoge hekken rond
paleizen. In downtown verschansej
zich de reizigers in hun hotels. En
South-Central nemen de patrouilles val
de gangs, de Bloods en de Crips i|
duistere straten in bezit.
L.A. lijkt de gevangene van zie
geworden. Achter de gebarricadeeri'j
deuren en ramen leeft volop de hoop ®f j
spoedige vrijlating. Maar de sleu»|
heeft, ook nu het ademhalen iets Êe|
makkelijker valt, niemand nog
den.
Van onze verslaggeefster
Breda/Bergen op Zoom/Temen
liers sluiten zaterdags gewooj
[zaak. Zij voelen er niks voor hu
[te houden 'als er toch niemand j
I Bijna de helft van de winkeliers si:
die na januari als gevolg van een op
wijziging van de winkelslui- oj
tingswet, de winkel op zaterdag ja-
openhield, is alweer afgehaakt. Ir
„Ik denk dat dit scenario een t\
vroege dood gestorven is", zegt a
vice-voorzitter J. Gouverneur dl
Ivan de Stichting Bergse Onder- If
nemersbelangen in Bergen op
Zoom. Volgens hem is er sprake
van een landelijke tendens.
Sinds 1 januari zijn de openings
uren voor winkels verruimd van
52 naar 55 uur per week. Door
deweeks kunnen winkels een
half uur langer open blijven en
jer bestaat de mogelijkheid op
zaterdag pas om 18.00 uur te
sluiten. Vooral die laatste optie
lis een groot struikelblok geble
ken.
[„De meeste winkeliers staan om
zijf uur te trappelen om van hun
veekend te gaan genieten", be
treurt H. Zwijsen, secretaris van
|de Vereniging Binnenstad Breda
de situatie in de Baroniestad.
„Commercieel gezien is het hart
stikke fout. Uit onderzoek blijkt
(dat je omzetpotentie juist in dat
[uur ligt",
fan de 130 winkels in Breda die
Nijmegen (anp) - Dege
lijk hang- en sluitwerk
moet in Nijmegen
voortaan inbrekers bui
ten de deur houden. B en
W van Nijmegen willen
die verplichting laten op
nemen in een verorde
ning.
De gemeente zegt de eerste
te zijn die inbraakpreventie
wettelijk gaat regelen.
Het Nijmeegse college vindt
dat in het Bouwbesluit van
1992 te summiere, of zelfs
helemaal geen eisen worden
gesteld aan vergrendeling
van ramen en deuren. Zeker
in een stad als Nijmegen,
met een zeer hoog percenta
ge woninginbraken, moeten
strengere eisen aan beveili
ging van panden worden ge
steld, aldus B en W.
De nieuwe bepaling bete
kent dat bouwers en eigena
ren na gereedkomen van de
woning bezoek krijgen van
een ambtenaar, die het
hang- en sluitwerk contro
leert.
Als dat niet in orde is kun
nen B en W in het uiterste
geval deugdelijke sloten la
ten aanbrengen op kosten
van de overtreder.
OF DE VREDE op de Balkan
premier Mitsotakis triomfante
vredesoverleg in Athene ov
betwijfeld. Het is ongetwijfeld
Bosnische Serviërs Radovan
het VN-vredesplan heeft gezet
Meer conclusies kunnen er vo
de bereidheid van Karadzic
ingewikkelde vredesplan te g
onbetrouwbaarheid van Kara
el maanden de wereldpers he
man die niet vies is van een
Pas komt.
Oeze onbetrouwbare en onv
woensdag zijn eigen achterba
Bosnische Serviërs - tegemo
koopbare boodschap. In een
karadzic verteld niets van e
eerste reacties wijzen erop d:
gewijzigd.
h aa,r ze!fs '"dien het Servi:
handelwijze van Karadzic gaf
de zaak dat het vredesprocf
greep op de militairen die de
waar geen enkel normaal gez
ten ding is duidelijk. Karad;
?a/'u- lnternationale druk.
Washington hebben indruk g
\,o id de Serviërs n
ven. Waarmee maar weer e|
raai is die in het voormalige
ls terecht dat de Ame
Warren Christopher rn
onderhandelen over streng
Servische agressie. Wannee
zmloze geweld, moet;
antwoord wacht.
