De tel< van di Ruim helft auto's is te vervuilend FSO herontdekt Koper van huizen krijgt drie dagen bedenktijd Antwerpse stadsdierentuin bestaat 150 jaar Een vakantiereis én een tuinman boeken Dilemma in tv-rubr] CONSUMENT LETSELSCHADE Herintredende huisvrouw Steun GM voor Pools merk Documentaire-s DE STEM DONDERDAG 29 APRIL 1993 Den Haag (anp) - Kopers van onroerend goed krijgen drie dagen bedenktijd om zich te beraden op de consequenties van de transactie. De koop mag in die tijd nog ongedaan gemaakt worden. Dat is de kern van het wetsvoorstel over de koop van onroerende goederen en de aanneming van werk dat minister Hirsch Ballin van justitie dinsdag heeft ingediend bij de Twee de Kamer. De maatregel is bedoeld om ko- Wetsvoorstel over onroerend goed naar Tweede Kamer pers te beschermen tegen over haaste beslissingen. De koper kan de drie dagen gebruiken om zich op de koop te beraden, deskundigen te raadplegen en de koop eventueel ongedaan te ma ken. De bedenktijd gaat in op het moment dat de koper de koopakte of een afschrift daar van ontvangt. Dat betekent dat de transactie alleen nog schrifte lijk tot stand mag komen. Er is gekozen voor een termijn van drie dagen bedenktijd, om dat de belangen van de verkoper ook zijn meegewogen, aldus de minister. De bedenktijd kan dan ook niet worden verlengd. Voor de aanneming van werk voor het bouwen van een huis in opdracht van een consument geldt dezelf de regeling. De vooruitbetaling bij de koop van een huis wordt in het wets voorstel beperkt. De koper zal voortaan niet meer kunnen wor den verplicht tot vooruitbeta ling. De gebruikelijke storting van een waarborgsom in depot bij een notaris van ten hoogste tien procent van de verkoopprijs is daarvan uitgezonderd. Om de koper te beschermen te gen de levering van de verkoper aan een tweede koper of bij voorbeeld faillissement van de verkoper wordt het mogelijk de koop van registergoederen in te schrijven in de openbare regis ters, die ingezien kunnen worden bij de Dienst van het Kadaster en de Openbare Registers. Die mogelijkheid zou volgens Hirsch Ballin behalve voor consumen ten ook voor bedrijven moeten gaan gelden die onroerend goed kopen. De koper van een nieuwbouw woning krijgt in het wetsvoorstel ook bescherming tegen wanpres tatie van de bouwer. Hij mag in de toekomst vijf procent van de aanneemsom in depot geven bij de notaris als bij de oplevering gebreken zijn geconstateerd. Het depot moet na drie maanden worden vrijgegeven, mits alle ge- consteerde gebreken zijn verhol pen. De maatregel is bedoeld om pro blematische schuldsituaties te voorkomen. Er wordt volgens Justitie soms, en dat geldt niet alleen bij de koop van huizen, in een opwelling gehandeld zonder dat men zich de financiële gevol gen op dat moment voldoende realiseert. Echo van de koloniale tijd De Antwerpse Zoo be staat deze zomer 150 jaar. Begonnen als een exclusieve 'speeltuin' voor de rijke Antwerpe naren, maar inmiddels een toeristische attractie van allure: een miljoen mensen komen er ieder jaar. Daarvan ruim 200.000 uit Nederland. Door Johan van Grinsven Voor oudere Antwerpenaren heeft de Zoo ook de functie van stadspark. Op een doodge wone doordeweekse dag kan een bezoeker er bejaarden aan treffen, omdat het in de Zoo veiliger is dan in de andere Antwerpse parken. foto johan van grinsven Heel wat Antwerpenaren komen er ie dere dag 'hun' lievelingsdier even be groeten. Schoolklassen en particulieren zijn er 'peter' van een dier. Voor oudere Antwerpenaren heeft de Zoo ook de functie van stadspark. Op een doodgewone doordeweekse dag kan een bezoeker er handwerkende en keuvelende oudere vrouwen aantreffen. Elders leggen enkele mannen een kaart je- Deze oudere abonnementhouders ont moeten elkaar in de dierentuin, volgens sommigen omdat het 'echte' stadspark onveilig is. Het geeft de Antwerpse Zoo een eigen gemoedelijke sfeer. Net zoals de studenten van de kunstacademie, die vaak in de Zoo werken naar levend model, al sinds jaar en dag daar aan bijdragen. De anderhalve eeuw oude Antwerpse Zoo worstelt met het eigen verleden. Op meer dan één manier. De stadsdieren tuin is ingesloten tussen het fraaie sta tionsgebouw en opgedrongen woon- en kantoorpanden. Tien hectaren groot, een kleur- en dierrijke oase midden in een voortjakkerende stad. Maar de problemen zijn groter: een deel van de Zoo voldoet niet aan de eisen van deze tijd. De roofdieren, roofvogels en hoefdieren huizen in niet meer dan ruime kippenhokken. De Zoo-medewer kers weten het. De visie op wat een dierentuin moet zijn, is in de laatste jaren drastisch veranderd. Maar de Zoo is een beschermd monument. Zowel de bouwwwerken als het landschap mogen niet worden veranderd. De oude jas past echter de nieuwe inzichten niet meer. Ieder jaar pakt de directie van de Zoo daarom een grote 'renovatieklus' aan, met als doel uiteindelijk de hele dieren tuin aan de eisen van de tijd aangepast te hebben. Niet alleen om het dieren beter naar de zin te maken, maar ook om het publiek te gerieven en beter te kunnen 'onderrichten'. Peter Van den Eijnde, stafmedewerker van de Antwerpse Zoo: „In de laatste 20 jaar is er meer veranderd dan in de 130 jaar daarvoor. Eigenlijk zijn alle goede dierentuinen geëvolueerd van levende musea naar centra voor natuurbehoud. Zij zijn het krachtigste medium ter wereld voor natuurbehoud. Want er komen per jaar wereldwijd 600 miljoen bezoekers in een dierentuin. Alle goede dierentuinen stralen dezelfde bood schap uit: denk aan de dieren en het milieu". Afrika Koning Leopold II van België droeg nog niet de last van een groot milieubewust zijn met zich mee. En van beschermde diersoorten had hij ook nog niet verno men. Tussen 1860 en begin deze eeuw verzocht hij alle kapiteins van koop vaardijschepen om wilde dieren mee naar België te brengen. Soms kwamen de schepen terug met vijf tot tien ver schillende dieren. Gewoon van de be stemming meegenomen. Vanwege de koloniale banden met het Afrikaanse continent lag er lange tijd - en eigenlijk nog steeds - een accent op Afrikaanse dieren in de Antwerpse Zoo. Tegenwoordig bepaalt een gedragsspe cialiste bijvoorbeeld dat de stokken die in de apenhokken hangen iedere week een andere plaats moeten hebben. Zo dat de dieren geen vaste routine kunnen opbouwen. Alles om het natuurlijk ge drag van de beesten te stimuleren. Intiem Bovenal is de Antwerpse Zoo een stati ge, maar intieme dierentuin. Veel ni veauverschillen, klein en dus gemakke lijk te belopen. Er zijn 5.200 dieren van 900 verschillende soorten te bekijken. Zoals die dieren een bont geheel vor men, zo doet de monumentale architec tuur van de Zoo dat ook. Alle neo-stij- len lijken er samen te vloeien met onder meer Moorse, Griekse en Egyptische invloeden. Niet alleen de grote zorg die aan het landschap is besteed bepaalt het karakter van de Vlaamse attractie. Op 21 juli 1993 bestaat de Antwerpse Zoo officieel 150 jaar. Grondlegger is Frans Loos, schepen en latere burge meester van Antwerpen. De Zoo is de achtste oudste dierentuin ter wereld (die in Wenen is de oudste, geopend in 1768). De dierentuin is uitgegroeid tot een heel bedrijf. Wie achter de scher men blikt -in de winterperiode kan dat - leert dat er een eigen operatiezaal is, dat er jaarlijks bijvoorbeeld 100 ton vlees nodig is, 60.000 kuikens en 140.000 muizen opgegeten worden, net als 320 kilogram honing en 2.800 kilo gram gedroogde garnalen. Kinderen, een belangrijke publieks groep, hebben weinig weet van zulke wetenschap. Net zo min als van Bre- dero's uitspraak: 'Het schoone van na tuur passeert doch alle const'. Zij ver maken zich met hun verre familieleden in de apenverblijven, schrikken van een puffend en proestend nijlpaard en kij ken met ontzag naar een koppel logge ijsberen. De Zoo herdenkt het eigen jubileum met tal van speciale activiteiten, tentoonstellingen, uitgaven, wedstrijden. Ook bivakkeren een half jaar lang enkele koala's uit de dieren tuin van San Diego in de Zoo. Bijzondere vermelding verdient het lijvige jubileum boek 'De roep van het paradijs'. De Zoo is het hele jaar geopend. Entree voor volwassenen: zo'n twintig gulden. Open van 9.00 tot 18.00 uur (april, mei, september en oktober) en tot 18.30 uur in juni, juli en augustus. De Zoo is te vinden in het centrum van Antwerpen; het Cen traal Station ligt praktisch in de dierentuin. Informatie: Zoo-foon: 09-3232311640. De advocaat mr. L.J.A.M. Hansen behandelt een keer per maand op deze plaats gevallen van personen die als gevolg van letsel schade hebben opgelopen. Hij legt uit hoe de daardoor ontstane financiële, sociale, emotionele of psychische nood via juridische weg kan worden gelenigd. Door mr. II.A.M. Hanssen Hermien werkte al jaren in het transportbedrijf van haar man. In feite had zij de lei ding. Hermien regelde alles, deed de administratie, de boekhouding en onderhield het contact met klanten. Haar man bestuurde een van de vier vrachtauto's. Op advies van de bank waren ze buiten gemeen schap van goederen getrouwd. Het bedrijf stond op zijn naam. Volkomen onverwacht besloot haar man te scheiden. Hij was verliefd geworden op een an der. Die scheiding betekende het einde van het bedrijf. Een faillissement volgde omdat de man niet in staat was de zaak alleen draaiende te houden. Hermien verhuisde, samen met haar dochtertje van vijf, naar Breda om daar een nieuw leven op te bouwen. Ze vond het verschrikkelijk dat ze was aangewezen op een bijstands uitkering. Ze wilde dolgraag weer werken, maar zag daar geen kans toe vanwege haar jonge kind.Misschien straks als ze naar de middelbare school gaat, hield zij zich steeds voor. Als haar dochter in groep zes van de basisschool zit, krijgt Hermien op veertigjarige leef tijd een ongeluk. Een automo bilist rijdt haar aan op een zebrapad. De gevolgen lijken mee te vallen. Alleen flinke hoofdpijn. De verzekerings maatschappij van de automo bilist toont zich meteen bereid alle schade te vergoeden: 1000 gulden voor de kapotte bril en jas en 2500 gulden aan smar- tegeld. Het lijkt een aantrek kelijk aanbod, maar voor de zekerheid vraagt zij een letsel schade-advocaat of zij op het aanbod moet ingaan. Die stelt haar voor eerst wat meer in formatie te vergaren over haar medische toekomstverwach tingen. Ze heeft af en toe last van hoofdpijn, en de vraag is qt die wel zal overgaan. De art sen kunnen geen verwachtin gen uitspreken. Daarom be sluit Hermien de ontwikkelin gen af te wachten en voorlopig nog niet accoord te gaan met het aanbod van de verzeke ringsmaatschappij. Twee jaren gaan voorbij en de dochter gaat naar de middel bare school. Hermiens klach ten nemen alleen maar toe. Ze heeft steeds vaker last van hevige hoofdpijn en soms kan ze ook minder goed zien. Ze lijdt ook aan evenwichtsstoor nissen. Ze voelt zich absoluut nietmeer in staat te gaan werken. Haar huisarts ont raadt haar dat ook; ze moet zich vooral rustig houden. Hermien raadpleegt de ene arts na de andere. De conclu sie luidt dat ze met haar pijn en bijkomende klachten moét' leren leven. In onverleg met de letselscha de-advocaat besluit ze de schadevergoeding met de ver zekeringsmaatschappij defini tief te gaan regelen. Haar ad vocaat rekent haar het volgen de voor: Als zij geen ongeluk had gehad, en dus geen hoofd pijn, zou zij weer zijn gaan werken als cheffin en mis schien wel een eigen winkeltje zijn begonnen. Ze had per maand toch zeker 2000 gulden netto kunnen verdienen. Nu heeft ze een bijstandsuitkering van ongeveer 1500 gulden per maand. Dat betekent per jaar een nadeel van 6000 gulden netto. Ervan uitgaande dat zij nog tien jaar had kunnen werken, is dat 60.000 gulden schade. En dat is dus het bedrag dat de verzekeringsmaatschappij haar naast het smartegeld moet vergoeden. Het is dus maar goed dat Hermien het aanvankelijke aanbod vaif 3500 gulden niet heeft geac-' cepteerd. „Vloeken is niet nod het nodig is daar ws Wim" :.'eio b-/i Van onze redactie consument Tijdens vakanties blijven gras en onkruid meestal hard nekkig groeien. Vaak wordt de familie of de buurman' ingeschakeld om de tuin een beetje bij te houden. Maar vakantiegangers kunnen tegenwoordig bij het boeken van een reis, ook meteen het onderhoud van de tuin regelen. Een aantal ANVR-reisagenten heeft contacten met ruim zestig hoveniers die onder de naam Park Tuin Services, tegen een afgesproken prijs de tuin van de vakantieganger onderhouden. Afgelopen jaar hebben ruim 1400 Nederlandse tuinbezitters- hiervan gebruik gemaakt. Dit jaar verwachten de hoveniers meer dan een verdubbeling van het aantal klanten. Op de reisbureaus hangt een miniposter van de hoveniers in de buurt, die cliënten attent maakt op deze dienst. Kees Mora van; Park Tuin Service in Zeist is in 1991 begonnen met de vakantie tuinservice. „Niet alleen huisdieren moeten tijdens de vakantie worden ondergebracht, maar ook de tuin," zegt hij. „Ik wilde het dienstenpakket van hoveniers bij meer consumenten onder de aandacht brengen. Onze klanten waren vooral mensen uit de betere klassen. Met de tuinservice hopen we ook meer met' andere consumenten in contact te komen. Als zo'n eerste kennismaking bevalt, leidt dat vaak ook tot andere contacten." Het maaien van een vierkante meter gazon kost een gulden. De rest van de kosten voor het onderhoud van de tuin hangt af van wat afgesproken is. Voor andere dingen, zoals sproeien of bemesten, moet extra betaald worden. Den Haag Bonn - Bij meer dan de helft van de Nederlandse auto's is de motor niet goed afgesteld. Deze auto's vervuilen de lucht meer dan wettelijk is toegestaan. Dit blijkt uit een nationale steekproef onder 1241 personenauto's, uitgevoerd in opdracht van het ministerie van milieubeheer (Vrom). Het onderzoek heeft vijf jaar geduurd. Door een verkeerde afstelling van de carburateur of achterstallig onderhoud bleek de uitstoot van vervuilende stoffen als koolmonoxide in veel gevallen boven de norm. Met name benzineauto's zonder katalysator of met een ongeregelde katalysator waren vervuilend. Auto's met een geregelde katalysator en dieselauto's hadden minder last van deze problemen. Sinds begirr dit jaar moeten alle nieuwe personenauto's zijn uitgerust met een dergelijke geregelde katalysator. Uit het onderzoek blijkt verder dat de levensduur van de geregelde katalysator bevredigend is, mits de auto goed wordt onderhouden. Jaguar De Verkehrsclub Deutschland heeft 70 auto's onderzocht en is tot de conclusie gekomen dat de Jaguar XJ6 de meest milieu-onvrien delijke auto die er rondrijdt. De club heeft meer dan 70 populaire en veel verkochte auto-typen van in totaal 21 fabrikanten getest op louter milieu-vriendelijke aspecten. Van de ruim 70 onderzochte voertuigen kreeg ongeveer de helft een negatieve beoordeling. Met de genoemde Jaguar als negatieve topper. (20 min-punten). Op de lijst milieu-vriendelijke auto's staan de Opel Corsa Eco (215 punten), de Fiat Cinquecento (200 punten), de VW Polo en de Fiat Panda Selecta (met elk 190 punten) op de bovenste plaatsen. Auto's worden steeds beter. Dat staat vast. Ze zijn beter uitgerust en veiliger. Helaas zijn ze ook veel duurder gewor den. Een béétje midden klasser kost minstens 35.000 gulden. Vroeger bood Lada nog wat weerwoord, maar de strenger wordende emis sie-eisen en de toestand in eigen land hebben de Russen voor bijkans on overkomelijke proble men gesteld. Toch biedt het voormali ge Oostblok nog interes sante en betaalbare techniek. Zoals het Tsje chische Skoda, dat met VW de goede kant op gaat, maar wellicht ook een hogere prijs zal moe ten opbrengen. Maar er is nóg zo'n oostelijk merk. FSO uit Polen. Bijna vergeten en op een haar na overleden. Door Rien van der Steen Geert Vermeer is een optimist. De directeur van importmaat schappij Abimex in Ridderkerk heeft zojuist het debacle met Yue loong achter de rug. De Taiwanese auto die een jaar na zijn debuut in Europa van de markt gehaald werd. Pijnlijk. En nog nooit vertoond in Ne derland. Volgens Vermeer is de zaak nu formeel afgewikkeld. De bijna honderd Yue Loong-rijders stappen allemaal over in een Hyundai of hier en daar een Mitsubishi, die door dezelfde onderneming geïmporteerd worden. En Vermeer zet nu zijn vizier op scherp met FSO. Tot begin vorig jaar zag het ernaar uit dat het Poolse merk tot verdwijnen gedoemd was. Door de westerse milieu-eisen. GM stak de helpende hand toe met technische steun. Sindsdien waait er een frisse wind door de 'Fabryka Sarnochdów Osobowych'. De produktiecapa- citeit is opgevoerd en de pick up, die tot nu toe alleen in Polen een vertrouwd beeld in de straat vormde, komt voor ex port beschikbaar. De FSO Car-go is uitgerust met een 1.9 dieselmotor van PSA/ Citroën. De Poolse bedrijfsauto moet 16.995 gulden kosten (excl. BTW). Met een laadver mogen van duizend kilogram, een laadbak van 2.00 bij 1.50 meter. De stuurkolom is zelfs in hoogte verstelbaar. „Vooral voor de bos- en tuinbouw, ge meentewerken en de agrarische sector een aantrekkelijke auto," meent Abimex-directeur Ver meer. Overwogen wordt de auto te leveren met een huif op de laadbak. En mogelijk komt er een versie met een met veertig centimeter verlengde wielbasis. Vermeer: „We moeten met deze De Poolse pick-up met Franse dieselmotor is voor 17.000 gulden te koop in Nederland, foto fso pick-up de uitbouw van het merk in Nederland kunnen be vorderen. Skoda zal zich in mijn ogen door hogere prijzen uit de markt prijzen, Yugo be staat praktisch niet meer en de situatie bij Lada is ronduit triest. Ik maak me sterk dat we dit jaar 800 FSO's af kunnen zetten. Op termijn moet dat aantal kunnen groeien naar ca. 3000. De fabriek heeft plannen voor een nieuwe sedan. En in tussen kunnen we de vijfdeurs FSO Prima aanbieden voor 16.995,-. Met schone 1.5 injec tiemotor. Voor 750 gulden meer staat er de 1.5 GLXi in sportie ve uitmonstering. En de Prima met (Citroën-)diesel kost 24.000 gulden." De Prima is een auto die er een tikje ouderwets uitziet. Het ont breken van stuurbekrachtiging speelt de auto parten en het zou goed zijn als de Polen samen met GM ook eens nadrukkelijk naar het onderstel kijken. Want dat laat in bochten en op hob belig wegdek steken vallen. De benzinemotor is niet overmatig rumoerig en presteert redelijk. Fiat-steeltjes aan het stuur en oude Fiat-knopjes op het dash board maken de oude banden met de Italianen duidelijk, net als bij Lada. Een auto voor wie niet te hoge eisen stelt en voor betrekkelijk weinig geld een au to wil. Abimex wil het dealernet van 25 uitbreiden naar 40. „Er is niet veel te vinden in onze prijscategorie. Daar kunnen we van profiteren", oordeelt Geert Vermeer. \/an onze rtv-redactie Hilversum - Als vroeger jare het radiotoestel aanstonif moest iedereen stil zijn. ging het in talloze huiska mers toen de radio nog ea instituut was dat ontzag ii), boezemde. Nu, tientallen js ren later, lijkt de radio niel meer dan muzikaal behang tot een kakafonie van zie! herhalende geluiden. Vooraf op de popzenders. Over de ontwikkelingen van radio en het omroepbestel ga; de serie 'En dan nu.... de radic vijf woensdagen lang op R: dio 5. Gisteren was de eers aflevering. Iedere dinsdagavor erna worden de delen herhaa op Radio 1 en 2 iets na mie dernacht. De grootste 'revolutie' hg plaats begin jaren vijftig, toen televisie haar intrede deed. 1 waren mensen die de opkon van dit concurrerend medic afdeden als 'een doodgebon kindje met een lam handjj Maar geleidelijk aan moest radio het onderspit delven, blijkt uit de door Theo Stokkir Hanneke van der Klooster Liekje Weiten samengestelde s rie. I Vice-voorzitter Albert van df Heuvel (NOS) vertelt hoe de Tr> aanvankelijk werd verketter „VerTROSsing was een smer woord. Dat stond dan blijkba. voor amusement zonder boo< schap. Nu hoor je dat woord ni meer." Oud-Avro-medewerker Hermol Broekhuizen zegt dat er na oorlog bij sommigen de hoop een nationaal bestel bestoni „Zoiets als de BBC. Maar dat niet gelukt. Er zijn toch allema weer omroepverenigingen on staan." Zuilen PvdA-mediaspecialist in Door Maarten van de Rakt Hilversum - „In de publ: nadruk tegenwoordig sterk en op ebi's, extra beveiligd Wij wilden eens kijken n Polak de documentaire 'Ee vanavond uitzendt in de rul Begin april werd in het Huis Bewaring De Oosterhoek in Gi ve een nieuw regime geïntrod ceerd. In die periode sprak Pol met personeel, gevangenen medewerkers van de reclas^ ring. „De gedetineerde moet c er voortaan van overtuigen hij echt geholpen wil wordi Een beroepscrimineel hoef geen kleicursus aan te biedejj verklaart directeur Hans gers. De Oosterhoek steekt voort^ geld en energie in mensen laten zien dat waard te zj „Een kwestie van eerlijk veri len", meent Helgers. Opgelej bezuinigingen spelen daarbij rol, maar ook de verandered samenstelling van de bevolk| die bestaat uit onder meer chisch gestoorden, drugsv slaafden, beroepscriminelen allochtonen. Het strenger w dende regime brengt met z' mee dat de gedetineerde min tijd krijgt buiten de cel en da) minder contact is tussen de detineerde en de bewaarder. Leefbaar „We doen minder aan resoci^ satie. We zijn alleen nog bezig boel leefbaar en beheersbaar! houden. Als we dat voor elkJ krijgen hebben we goed w afgeleverd", zeggen de bewa ders. „De doelstelling van herd voeding halen we niet meer." j, zijn beurt concludeert de dir[ teur: „Twee jaar gevangenis 1 wat in twintig jaar kapot gemaakt in de maatschappij r goedmaken." De gedetineerden tonen zich i verschillig of ontevreden, zo:, over het strakke regime als o de reclassering. Ze vinden r dat ze worden voorbereid op normaal bestaan in de ma schappij. „Of ik hier een j langer zit of niet, ik word geen ander mens door. Missci wat agressiever", zegt Rini 1 meeren. Net als de andere gevange

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1993 | | pagina 20