In België woedt bieroorlog tussen Duvel en Stella Jeruzalem wil Golan opgeven Inte 'De soldaten stinken naar zweet bloed en drank' Israël volgens minister Peres bereid tot 'offer' voor vrede met Syrië 'Uitslag referendum kan politieke beerput in Kremlin niet veranderen Nederlan Raad van bi Kamminga 'Economie BUITENLAND A4 EG oneens over gebruik geweld BUITENLAND kort de stem zaterdag 24 april 1993 Van onze correspondent Bert Schampers Brussel - De grootste Belgische bierproducent Interbrew weert biermerken van concurrerende brouwerijen uit Brusselse cafés. Voornaamste slachtoffer is brouwe rij Moortgat, producent van Duvel. Interbrew, dat grote pils-merken als Stella Artois en Jupiler op de markt brengt, heeft de afgelopen jaren syste matisch een groot aantal kleinere brou werijen opgekocht, 's Werelds zesde grote bierbrouwer eist nu exclusiviteit in cafés waarvan Interbrew eigenaar of hoofdhuurder is. Volgens Moortgat is het bier van hoge gisting Duvel de laatste maanden uit steeds meer cafés verbannen. Dat is al het geval in twee grote etablissementen aan de Brusselse Grote Markt, waar alle biersoorten die geen eigendom zijn van Interbrew van de kaart zijn afgevoerd. Interbrew, met hoofdkantoor in Leu ven, werkt hard aan het imago van zijn Brusselse cafés. De verklaring voor het protectionistische beleid is dat mensen uit de zakenwereld bij hun bezoek aan Falstaff of Le Roi D'Espagne wel eens een verkeerd beeld van Interbrew zou den krijgen als daar plots toch Duvel of een ander vreemd biertje wordt ge schonken. Brouwerij Moortgat uit Breendonk ver moedt dat Interbrew wraak neemt op de mislukte pogingen om de Duvel-pro- ducent in te palmen. De brouwerij van het ook in Nederland populaire Palm- bier heeft dezelfde ervaringen als Du vel, maar zegt desondanks haar markt aandeel te hebben kunnen vergroten. „Je kunt de consument niet dwingen een bepaald soort bier te drinken", luidt het. Brouwerij Moortgat verwijst nog naar een Europese richtlijn, die zegt dat café-exploitanten bieren mogen schen ken, waarvoor de brouwerij-eigenaar geen vergelijkbaar produkt in huis heeft. Duvel, zegt Moortgat, is zo'n speciaal biertje, waarvan er in heel Europa geen tweede te vinden is. Het is voor de Breendonkse bierbrou wer nu maar te hopen dat de reclames logan op de wand van Moortgat langs de oude weg Antwerpen-Brussel 'Sssttt, hier rijpt de Duvel', niet moet worden gewijzigd in: 'Ssstt, hier rust de Duvel'. Jeruzalem (dpa) - Israël sluit niet uit dat de bezette Hoogte van Golan geheel aan Syrië wordt teruggegeven. Minister van Buitenlandse Zaken Peres liet gisteren doorschemeren dat Jeruzalem daartoe bereid is om vrede met Syrië te bereiken. De Israëlische radio berichtte dat Peres tegen functionarissen van zijn Arbeiderspartij had ge zegd dat voormalig premier Be gin met zijn vredesakkoord met Egypte de weg had gewezen naar een vrede met Syrië. Daar mee duidde Peres op de terug trekking van Israël van het schiereiland Sinaï. De Israëlische bewindsman toonde zich ook optimistisch over de mogelijkheden om met de Palestijnen snel een akkoord te bereiken over autonomie. In een gisteren gepubliceerd vraag gesprek met de Jeruzalem Post noemde hij een dergelijke over eenkomst 'een realistisch doel' voor de vredesonderhandelingen 'over het Midden-Oosten in Was hington. Een ander dagblad berichtte dat Israël van plan is de Palestijnen in Washington voor te stellen een eigen politiemacht op te richten, nog voor de invoering van autonomie. De leider van de Palestijnse de legatie, Faisal al-Husseini, heeft in het verleden geëist dat er een uit 20.000 mensen bestaande po litiemacht moet worden opge richt. Israël gaat uit van een veel kleinere politie-eenheid. i Simon Peres FOTO AFP Middelfart - De zich steeds ongemakkelijker voelende EG-ministers van Buiten landse Zaken zullen dit weekend worden gedwon gen opnieuw hun standpunt te bepalen over het gebruik van geweld door de VN in Bosnië. Het zijn vooral de Amerika nen die de Europese landen in verlegenheid hebben ge bracht met de suggestie dat de aanvoerlijnen van de Serviërs in Bosnië moeten worden gebombardeerd om een verdere opmars tegen de moslimbevolking te stuiten. De EG-ministers voelen vooralsnog niets voor een dergelijke interventi.e. EG-bemiddelaar Lord Owen heeft gisteren enkele wijzigingen voorgesteld in het vredesplan voor Bosnië. Hij wil een 'gedemilitari seerde corridor' in het noor den van Bosnië, die Servië verbindt met het westen van Bosnië. VN-troepen moeten die corridor gaan bewaken. Een andere 'gedemilitari seerde' route moet volgens Owen de moslim-provincie rond Tuzla verbinden met de stad Brcko in het noor den, aan de grens met Kroa tië. Een Israëlische soldaat houdt op de bezette Westelijke Jordaanoever een Arabische man tegen. Israël heeft de controle in de door haar bezette gebieden gisteren opgevoerd met het oog op het onafhankelijkheidsfeest dit weekend. foto epa Door Paul de Schipper Rotterdam - „Bosnië is een tweede Libanon geworden, een onverklaar bare nachtmerrie waar allerlei groep jes moslims, Bosnische-Serviërs en Servische Kroaten elkaar proberen uit te moorden." Ronald Baseier zucht nog na over de alles overweldigende indrukken die hij opdeed in het voormalig Joegoeslavië. De uit Huijbergen afkomstige, tegenwoordig in Rotterdam wonende, kunstenaar is mede werker van de stichting Hulp voor Bosnië-Hercegovina: „Omdat ik het niet meer kon aanzien dat daar duizenden onschuldige mensen zomaar vermoord worden door een stelletje Rambo's." Baseier is net terug van zijn eerste reis naar het Zuideuropees oorlogsgebied. „Door het oorlogsterrein kondén we al leen 's nachts rijden, omdat die Serviërs dan kennelijk slapen." Baseier rook de stank van 'zweet, bloed en drank van de Kroatische soldaten' Een frontbericht. Met het konvooi-vrachtwagens met 50 ton hulpgoederen van de stichting, onder meer bijeen gebracht in West-Brabant, probeerde Baseier in de steden Sarajevo en Kakanj te *raken. Dat mislukte. Het konvooi strandde in Place op de grens van Bosnië-Hercegovina, een absurde er varing. „Er staan daar cypressen en palmen. Kinderen maakten het V-teken, maar we kwamen niet verder. Er lag net een nieuw Kroatisch-Bosnisch front dwars door het hart van Bosnië. Een VN-functionaris vertelde ons, dat het minstens een week zou duren eer de wegen weer vrij waren. Aan de grens wachtten tientallen vracht wagens. De VN kon niets doen, omdat de Serven net daarvoor wapens hadden ge vonden in een VN-hulptransport. Ze wil den zelfs ons voedsel en onze hulpgoede ren niet tijdelijk opslaan." De vrijwilligers van de stichting Hulp voor Bosnië-Hercegovina konden wel een vrachtwagen met hulpgoederen lossen in een depot van de 'diplomatieke vestiging' van Bosnië in Place. Een ander deel van de lading wordt voorlopig ondergebracht in een loods van het IRC het International Refugee Committee. Baseier: „Ze waren niet zo afwijzend als de Verenigde Naties. De VN speelt een weinig overtuigende rol in ex-Joegosla- vië. In Kuwayt was de VN heel alert: eerst dreigen en dan direct met geweld de Iraki's eruitgooien. In Bosnië zie je daar niks van, maar dat land heeft ook geen olie terwijl er al wel duizenden doden zijn gevallen." Door de nieuwe uitbarsting van geweld in Bosnië heeft het konvooi waarmee Base- Ier reisde zijn doel niet bereikt. Baseier: „We hebben 50 ton goederen gebracht. Met de IRC zijn we overeengekomen dat de lading 21 dagen in hun depot mag liggen. Slagen onze medewerkers er niet in om verder Bosnië in te komen dan zullen zij het verdelen. „De nood en ellende is overal groot. In Place, waar wij vastliepen, zijn de win kels zo goed als leeg. Het enige wat je er nog kan kopen is spaghetti en sterke drank. Overal op straat zijn soldaten, Kroaten. „Ze stinken inderdaad naar zweet, bloed en drank. Zij vertelden ons dat de kustweg, onze retourroute, gevaar lijk was om dat er een grote concentratie Servische troepen ligt. Van daaruit bom barderen ze de Bosnische steden met Russische raketten. We zijn er op een nacht toch langs gereden om zo naar huis te gaan. Het liep gelukkig goed af." Dat hij zijn doel niet bereikt heeft, deert Baseier niet: „Ik ga weer: Ik wil iets doen aan de ellende. Misschien is het ook de elektriserende sensatie van de oorlog die trekt, maar voor alles moet de wereld weten wat hier gebeurt, het grote on recht, het moorden en folteren door lie den die later misschien zullen zeggen: „Ich habe es nicht gewusst." Ongeveer 105 miljoen Russen laten morgen weten of ze vóór of tegen Jeltsin zijn. foto ap Van onze correspondent Rob Vunderink Moskou - Rusland gaat mor gen naar de stembus. Zij gaan hun vertrouwen aan president Jeltsin schenken of onthouden. Hoe het referen dum ook uitpakt, iedereen in Moskou is het erover eens dat de uitslag niet het einde bete kent van de politieke machts strijd in Rusland. Het referendum telt vier vragen: 1. Vertrouwt u de president? 2. Steunt u zijn economische poli tiek? 3. Wilt u vervroegde presi dentsverkiezingen? 4. Wilt u ver vroegde parlementsverkiezin gen? Kranten van links en rechts schrijven hun lezers voor hoe ze moeten stemmen. Nee, nee, ja, nee, luidt het advies van het conservatieve Sovjetskaja Ros- sia. Nee, vertrouw Jeltsin niet. Nee, keur zijn economische poli tiek niet goed. Ja, nieuwe presi dentsverkiezingen moeten er ko men. Nee, nieuwe parlements verkiezingen hoeven we niet. Bij de pro-Jeltsin gezinde krant Moskovski Komsomolets luidt het advies uiteraard net anders om: ja, ja, nee, ja. Toch is het verschil met vroeger evident. Ooit waren de media een doorgeefluik van de Com munistische Partij. Nu genieten de Russische journalisten met volle teugen van de persvrijheid. Hun gebrek aan objectiviteit is zelf gekozen. De meerderheid prijst die politici die de persvrij heid garanderen. Wat de zaak morgen dreigt te compliceren, is het feit dat Rus sen nauwelijks bekend zijn met het systeem van 'doorhalen wat niet gewenst wordt'. Als je ja wilt stemmen, moet je toch iets met 'ja' doen. 'Nee' doorhalen lijkt zo onlogisch. Bij Gorbatsjo- vs referendum over de toekomst van de Sovjet-staat hadden som mige kiezers hier ook al zo'n moeite mee. Ontwerp-grondwet Jeltsins stefchaf Filatov ver wacht een opkomst van 63 pro cent en een vertrouwensstem voor Jeltsin van circa 57 pro cent. In dat geval steunt 36 pro cent van het totale electoraat de president. Dat lijkt niet veel, maar het is ruim voldoende. De grote vraag is alleen: vol doende voor wat? Jeltsin maakt er geen geheim van, wat hij met een vertrouwensvotum gaat doen. Gisteren publiceerde hij enkele hoofdlijnen van een ont werp-grondwet die hij er, zwaaiend met de uitslag van het referendum, door hoopt te druk ken. In die nieuwe grondwet doet de Russische leider zichzelf niets tekort. Het Russische staats hoofd wordt, als het aan Jeltsin ligt, een machtig leider, verge lijkbaar met de president van Frankrijk. Jammer voor Jeltsin, maar het ligt niet aan hem. Een rechter van het Constitutionele Hof zei het deze week overduidelijk: Je ltsins vertrouwensvotum heeft geen juridische consequenties. Zelfs in het irreële geval dat de absolute meerderheid der kiezers zich uitspreekt voor vervroegde parlementsverkiezingen, impli ceert dat nog geen nieuwe grondwet. De oppositie zal elke actie van Jeltsin op dit punt interpreteren als een staats greep. Het Volkscongres zal in spoedzitting bijeenkomen en op nieuw proberen Jeltsin af te zet ten. Harde jongens onder de afge vaardigden als Astafjev en Kon- stantinov, de leiders van respec tievelijk de Constitutioneel-De- mocratische Partij of Kadetten en het Front van Nationale Red ding, zijn naar eigen zeggen be reid de huidige grondwet gewa penderhand te verdedigen. Vergiftigd De sfeer in en rond het Kremlin is totaal vergiftigd. Tussen presi dent Jeltsin en vice-president Roetskoj is geen verzoening meer mogelijk. Roetsj eist televisietijd, op zaterdagavond, als de kijk dichtheid het hoogst is. Aan de vooravond van het referendum wil hij de regering aan de kaak stellen. Het publiek zal inzien dat een nee-stem tegen Jeltsin is geboden. Roetskoj moet van een debat niets meer hebben. Hij wil een monoloog. Begrijpelijk, want eerder deze week delfde hij tij dens een dialoog met ex-premier Gajdar roemloos het onderspit. De vice-president bleek van toe ten noch blazen te weten. Ex-premier Gajdar haalde ex- straaljagerpiloot Roetskoj om de haverklap onderuit, simpelweg door hem met de neus op de feiten te drukken. Roetskojs ge brek aan gêne bleek een dag later, toen hij te kennen gaf op het presidentschap te azen. In de ogen van de intelligentsia won Gajdar glansrijk, maar Ivan-met-de-pet snapt van eco nomie zo mogelijk nog minder dan de vice-president. Voor de doorsnee-Rus zijn de mokersla gen van Roetskoj veel begrijpe lijker dan de subtiliteiten van Gajdar. Mokerslagen Mokerslagen blijven ook in de Russische media het meest ge hanteerde argument. Met stoten onder de gordel, insinuaties en karikaturen halen ze de tegen partij onderuit. Roetskoj draagt een Rolex van 35.000 gulden, meldde het demo cratische kamp via de krant Moskovski Komsomolets. Tij dens het tv-debat met Gajdar had hij desgevraagd geantwoord dat zijn horloge 5.500 roebel ofwel 13 gulden kostte. Het be richt in de Jeltsin-gezinde krant is niet noodzakelijk waar. De bewering dat opperrechter Zorkin ooit zo bot was om Jelt sin tijdens zijn moeders begrafe nis een vonnis in handen te drukken bleek later ook uit de duim gezogen. Het zegt iets over het niveau van de discussie. de stem Komende tien jaar dreiging tbc-explosie London - Tuberculose zal de komende tien jaar - als op korte) termijn niets wordt ondernomen - meer dan 30 miljoen menseniI het leven kosten. Dat heeft een woordvoerder van de Wereldgj. zondheidsorganisatie (WHO) bekendgemaakt. Volgens de WHO gaat het bij tbc om 'een vergeten epidemie' Door de efficiëntere transportkanalen en een grotere reislust onder de wereldbevolking bestaat het gevaar dat tbc zich snel I over de aarde verspreidt. Evenals de vele slachtoffers van oorlogsgeweld en honger, die als vluchteling overal ter wereld worden opgevangen. De meeste dodelijke ziektegevallen (95 procent) vallen in i Derde Wereld. De laatste vijf jaar is er in het Westen sprake van I een toename van 33 procent van het aantal tbc-patiënten. Twijfels over onderzoek dood Dubcek Brussel - De zoon van Alexander Dubcek, de vorig jaar I overleden leider van de Praagse Lente, wantrouwt het onder zoek naar de doodsoorzaak van zijn vader. Dubcek overleed in november op 71-jarige leeftijd nadat hij twee maanden eerder slachtoffer was van een ernstig auto-ongeluk. De chauffeur van i Dubcek is vorige maand tot een jaar cel veroordeeld omdat hij j te hard zou hebben gereden. Volgens Pavel Dubcek was het onderzoek van het ministerie van Binnenlandse Zaken naar het fatale ongeluk niet in de haak. Zo is de auto waar Dubcek in zat nooit onderzocht en om onbekende redenen verdwenen. Daarnaast zouden er documen-1 ten over de ontmoeting van leden van de Slowaakse Tsjechische Sociaal-Democratische Partij uit de auto verdwenen zijn. Demirel kandidaat-president Turkije Ankara - Eén dag na de begrafenis van de afgelopen weekend overleden Turkse president Turgut Özal heeft de parlements- fractie van de Partij van het Juiste Pad gisteren premier I Süleyman Demirel als presidentskandidaat naar voren gescho-1 ven. Turkse kranten hebben Demirel (68) algemeen getipt opvolger van Özal. Het parlement heeft tot 27 mei de tijd een nieuwe president te kiezen. Mo^ambiquanen terug naar huis Geneve - Het Hoge Commissariaat voor de Vluchtelingen van de 1 Verenigde Naties (UNHCR) is gisteren begonnen met de voorbe reiding van de repatriëring van 1,5 miljoen Mopambiquanen naar hun vaderland. Het is de grootste operatie die het UNHCR tot nu toe in Afrika heeft georganiseerd. De eigenlijke terugkeer zal in mei beginnen. De terugkeer van de vluchtelingen werd mogelijk nadat presi dent Joaquim Chissano namens de Mopambikaanse regering en Afonso Dhlakama, de leider van de Beweging voor Nationaal I Verzet van Mozambique (Renamo) na zestien jaar burgeroorlog hun geschillen vorig jaar oktober bijlegden. Zoë Baird adviseur Clinton Harteford - Zoë Baird (40), die begin dit jaar voorbestemd 1 de nieuwe Amerikaanse minister van Justitie te worden, zal I worden benoemd tot adviseur van president Bill Clinton op hei gebied van de inlichtingendiensten. Baird trok zich terug voor de functie van minister van Justitie nadat bekend was geworden dat zij illegaal in de VS verblijvende buitenlanders in dienst had genomen als hulp in de huishouding en over hun loon geen sociale lasten had betaald. AzG: kleiner team in Somalië Amsterdam - De hulporganisatie Artsen zonder Grenzen I heeftgisteren haar team van tien medewerkend iii de Somalische stad Baidoa terug naar drie gebracht. Aanleiding zijn voortdurende doodsbedreigingen. Enkele'weke'n gëTèden werd I de staf van het AzG-team in Somalië gegijzeld. Er warer. aanwijzingen dat dit weer zou kunnen gebeuren. De afgelopen maanden zijn ze behalve gegijzeld ook beschoten en gechan teerd. Oppositieleider Sri Lanka vermoord Colombo - Een vooraanstaande oppositieleider op Sri Lanka is gisteren vermoord op een verkiezingsbijeenkomst even buiten de hoofdstad Colombo. De oppositieleider, Lalith Athulathmudali van het Democratisch Verenigd Nationaal Front, was tussen 1979 en 1991 verscheidene malen minister, onder meer voor Nationale Veiligheid en Handel. Egypte: 500 Fundamentalisten opgepakt Cairo - De Egyptische politie heeft gisteren meer dan 5( mensen gearresteerd in de jacht op moslim-extremisten, die I worden verdacht van de aanslag op de Egyptische minister van Voorlichting, el-Sherif. De islamitische organisatie Gama'a el-Islamiya, waarvan het hoofdkwartier zetelt in de provincie Assiut in Opper Egypte, ontkent elke betrokkenheid bij de j aanslag op de minister. Belgisch parlement wil federale staat Brussel - Het Belgische parlement heeft een drastische wijziging van de grondwet goedgekeurd die het land omvormt tot een federatie met uitgebreide autonomie voor de Frans- en Neder landstalige gebiedsdelen. De 35 amendementen moeten officieel nog worden goedgekeurd door koning Boude wijn. Onder de nieuwe grondwet zal de nationale regering de controle j behouden over de belangrijkste kwesties, zoals buitenlandse zaken, defensie, monetair beleid en sociale zekerheid. Niet alleen Vlaanderen en Wallonië, maar ook Brussel en de Duitsta lige oostkantons krijgen verdergaande zelfstandigheid. 'Sekteleden niet dood voor brand' yan onze redaktie economie Arnhem - De Nederlan stroomproducenten one zoeken samen met de gische stroomleverano Electrabel de mogelijk]* om elkaar bij storingen 4 stroom te kunnen voorzie' Pakt het vooral technische, derzoek positief uit en kan in de toekomst eenvoudig voor langere tijd reservestro uit België gehaald worden, bestaat de kans dat een inV tering in een grote centrale Militairen zoeken bij de ruine van de sekte-boerderij i" I Waco naar sporen. foto af Waco - Er zijn geen aanwijzingen dat leden van de Brancli Davidians reeds voor het gebouwencomplex van de sekte in hei Texaanse Waco maandag in brand werd gestoken, door schoten om het leven zijn gekomen. Dat heeft de leider van het medisch team dat de lichamen van de sekteleden onderzoekt, de arts Nizam Peerwani, gezegd naar aanleiding van berichten dat een aantal sekteleden zichzelf had doodgeschoten of was doodge schoten. Donderdag waren 46 lichamen gevonden. Carl Stern van het ministerie van Justitie in Washington zei dat zeker drie licha men schotwonden vertoonden. Peerwani zei niet te weten hoe Stern aan deze informatie was gekomen. Stern echter hield zijn bewering staande en wees erop dat het medisch team van j Peerwani nog maar net met zijn onderzoek was begonnen. Van onze correspondente Jarj Rotterdam - De Rotterd Muller (I-M) - techniek' havenactiviteiten - nee slechte prestaties van zij| De onderneming boekte na crisisjaar 1991, waarin 121 miljoen gulden verlies werd leden, een netto-winst van 3[ miljoen in 1992 maar is daarn! nog niet tevreden. „De sector die niet voldoende rendei worden afgestoten", aldus de januari 1993 aangetreden voi zitter drs. P.J. Groenenboom - de raad van bestuur van Inter tio-Müller gisteren in een t lichting op de jaarcijfers. „We willen binnen enkele ja; groeien naar een rendement 15 procent. Om dat te bereil hebben we bij de bedrijven i rendementseis neergelegd." Groenenboom liet er geen verstand over bestaan dat onder zijn bewind en dat zijn financiële partner in de r; van bestuur, drs. M.A. van A hen, geen ruimte meer laat v 'zwakke schakels'. „Die pasi niet meer in ons verhaal", hij. Afstoten Dus begon I-M al in 1991 het afstoten van in totaal' bedrijven, waaronder Van 1 ongen in Barneveld, Gebrs. Zwamen Internationale Expd tie- en Transportonderneming Venlo en Müller Batavier in F terdam. In deze operatie verdï nen meteen ruim 3.000 werk mers. Het personeelsbestand het centrale kantoor kromp| van 200 tot 60 mensen. De afslanking van de organisl plus de ombuiging van hand en havenactiviteiten naar te Van onze verslaggeefster Wernhout - „Wij moeten ze het in Den Haag weer i economie op drijft." Dit Koninklijk Nederlands Ou eerste lustrumcongres va Installatiebedrijven (VNI) Wernhout. Kamminga drukte de onde: mers op het hart dat ze bel; rijk zijn en dat ze die po moeten behouden. Volgens K minga heeft de regering geleerd van het crisis in de j '70. „Ze willen nu weer de koe kip of hoe heet dat beest, m< gouden eieren aanpakken, zo is het niet. Ze moeten in Haag meer gebruik maken de groeikracht van onze drijf stak in plaats van ons maar meer te belasten. Hf wel onze branche geweest di een paar jaar tijd 80.000 b heeft weten te creeëren," schreef hij de sterke positie. „Het is toch gemeen als eigen vermogen belasten. E vermogen is juist goed voo economie. En als het dan minder gaat dan heb je een om op te teren," aldus Kam: ga tegen de honderden aanv gen. Horendol Het onduidelijke beleid va regering maakt het voor de dernemers niet gemakkelijk deze tijd waarin het niet zo gaat met de economie, i mening van de KNOV-voc ter. „Je word als ondernemers rendol van al die regels, nu bijvoorbeeld de bonus-n regeling. Oké de arbeidsf schiktheid is ongekend hooj daar moet ingegrepen woi Maar dan komen ze met maatregel. Wij hebben beh ean vakbekwame mensen, willen geen bonus. En dan boete krijgen als ze na een weer overspannen worder zou als ondernemer wel hart ke gek zijn zo iemand in c

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1993 | | pagina 4