Beleid en coalitie CDA/PvdA nu inzet verkiezingen
OVERIGENS
De eeuwigdurende kroniek van de hormonen-ellende
DE STEÏ
Werk in pla
Zegel
Met illegal
DE STEM
ACHTERGROND
Grafische bon
stelt ultimatui
Hyacinten
DE STEM
Langs de snelweg een verschoten banier: „Gratis mokken". De
voorbijsuizende automobilist is verrast. 'Is het hier een bekende
plek voor files, voor ongewenst oponthoud? Een plaats voor
openlijk klachtbetoon? Een klaagmuur tegen rijkswaterstaat? Maar
waarom dan het gratuite gratis? Welke kankeraar is ooit bereid te
dokken voor zijn lamentaties? Of heeft het iets van doen met de
hoogte van enige wegenbelasting?'
Drie kilometer verder wordt de bestuurder verlicht. Een geel
tankstation meldt op vergelijkbaar vlaggedoek dat er weer gratis
zegels zijn te krijgen. De stapel handdoeken, tafellinnen en
beddegoed ligt vrijwel buiten opgetast. (CH)
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem B.V.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
C. Hamans en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
076-236911/Telefax 076-236405.
Telefax redactie 076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Steenbergsestraat 23-23a, (alleen redactie)
01640-36850, fax 01640-40731.
Postadres: Postbus 65,4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41, 236326, fax 076-236215.
Voor bezorgklachten: 076-236888.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550, fax 01608-17829.
Postadres: Postbus 363,4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 1, 01100-28030, fax 01100-21928.
Postadres: Postbus 13,4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, S 01140-13751, fax 01140-19698.
Postadres: Postbus 62,4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14,® 01620-54957, fax 01620-34782.
Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45,® 01650-37150, fax 01650-44929.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Zuidlandstraat 32,® 01150-17920, fax 01150-96554.
Postadres: Postbus 145,4530 AC Terneuzen.
Vlissingen, Scheldestraat 7-9,4381 RP,
01184-19910, fax 01184-11446.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur.
Abonnementsprijzen (bij vooruitbetaling te voldoen):
per kwartaal 85.50, per half jaar 170.05 óf per jaar 330.70.
Voor abonnees die automatisch betalen: per maand 28.45,
per kwartaal 83.00, per half jaar 165.05 óf per jaar 320.70.
Voor posttoezending geldt een toeslag.
Losse nummers: maandag t/m vrijdag 1.60; zaterdag 1.90.
Service-afdeling abonnementen: 076-236472,
maandag t/m vrijdag 8.30-12.00 en van 12.30-16.00 uur.
Lezersservice:
Centrale reclame-afdeling 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties S 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911).
Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN/AMRO rek. 520538447.
Heeft u de krant niet ontvangen Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
ZATERDAG 24 APRIL 1993
0E STEM
Met alle berichtgeving over
het gebruik van
groeihormonen bij
vleesvee, wordt het er voor
de consument niet
duidelijker op. De politiek
blijft vooralsnog een
antwoord schuldig. Ook
juridische uitspraken laten
op zich wachten. Zo werd
de Dopharma-rechtszitting
deze week voor
onbepaalde tijd
aangehouden.
Door onze redacteur
Kees den Exter
EEN SAPPIGE biefstuk vindt
al lang niet meer zijn oorsprong
"in mals gras, kuilmaïs en koe-
brok alleen. Een al jaren aan
houdend spervuur aan berich
ten over het gebruik van illegale
groeibevorderende middelen
maakt het volkomen begrijpe
lijk dat steeds meer consumen
ten afstappen van de gewoonte
om dagelijks vlees te eten.
Aan de schijnbaar eeuwigdu
rende kroniek van de hormo
nen-ellende zijn de afgelopen
dagen twee episoden toege
voegd.
Het ene verhaal speelt zich af in
het Haagse. Op het ministerie
van landbouw, natuurbeheer en
visserij (LNV) is het een zooitje,
zo is de algemene vaststelling.
Een commissie onder leiding
van oud-minister Kroes heeft
vorig jaar geconcludeerd wat
eigenlijk iedereen al lang wist:
Landbouw is slooprijp. De ka
pers liggen inmiddels op de
kust. De hoofdmoot naar EZ, de
onderwijspoot naar Onderwijs,
natuurbeheer naar VROM en
heel de veterinaire hoek naar
WVC.
In die strijd lijkt geen middel
meer ongeoorloofd. Met de re
gelmaat van de klok komt met
name het programma Nova op
de proppen met 'geheime' dan-
wel nog niet gepubliceerde rap
porten waarin 'bedrijfs-onder-
delen' van LNV, zoals de Rijks
dienst voor de keuring van Vee
en Vlees (RW) en de Algemene
Inspectiedienst (AID) met de
grond worden gelijk gemaakt.
Vorige week donderdag kwam
de heer J. Goebbels van de
veterinaire hoofdinspectie van
het ministerie van WVC in Nova
uitleggen dat op basis van een
onderzoek kon worden aange
toond dat 'minstens 12, maar
waarschijnlijk 25 procent' van
het Nederlandse vleesvee wordt
bewerkt met clenbuterol. Wat
Goebbels eigenlijk wilde zeggen
was dat AID en RW de strijd
tegen groeihormonen al lang en
ruimschoots hebben verloren.
Een dag later was diezelfde
Goebbels de zegsman voor 'zijn'
staatssecretaris Simons (PvdA)
met een pleidooi voor de legali
sering van het toedienen van
lichaamseigen groeihormonen,
hormonen dus die toch al in het
lichaam van koe of stier zitten.
De achterliggende redenering is
dat in het kader van het GATT-
akkoord straks toch bewerkt
Amerikaans vlees op de Euro
pese markt zal komen. Waarom
dan wachten? Een pleidooi dat
ook te vernemen valt uit de
mond van PvdA-Europarlemen-
Het vee in Nederland groeit al lang niet meer van mals gras en kuilmaïs alleen.
tariër Eisso Woltjer én voorzit
ter Rob Tazelaar van het Pro-
duktschap voor Vee en Vlees,
voormalig Kamerlid voor, ja
wel, de PvdA.
Staatssecretaris Gabor (LNV/
CDA) sloeg meteen hard terug
in de richting van Goebbels en
Simons. Hij liet weten absoluut
niks te voelen voor legalisering
van het gebruik van natuurlijke
hormonen. Daarmee was de tijd
rijp voor een spoeddebatje,
jongstleden woensdag, waarin
ook de verontrustende cijfers
van Goebbels aan de orde moes
ten komen.
Daarin onthulde staatssecreta
ris Gabor (Landbouw) dat de
controle op illegale groeimidde-
len in de rundveehouderij dit
jaar is aangescherpt. Het besluit
hiertoe is al in november vorig
jaar genomen. Op dringend ver
zoek van de Kamer gaat de
bewindsman ook met het depar
tement van Justitie overleggen
over verhoging van de straffen
voor het gebruik van illegale
groeibevorderaars.
Gabor erkende dat het onmoge
lijk is om de consument water
dichte garanties te geven dat
vlees veilig is, omdat de contro
le steekproefsgewijs plaats
vindt. De bewindsman kreeg
steun van PvdA-Kamerlid
Huys, die benadrukte dat vooral
de veehouderij zelf het illegale
circuit moet bestrijden. Zolang
dat niet lukt, moet er maar een
anoniem meldpunt komen, waar
verdachten 'verklikt' kunnen
worden. WD'er Blauw sugge
reerde een voorbeeld te nemen
aan de sportwereld. „Daar word
je uit de sector gestoten. Een
veehouder kan blijven aanrom
melen."
In het pleidooi voor toelating
van natuurlijke groeihormonen
van staatssecretaris Simons ziet
de Kamer helemaal niets. Si
mons nuanceerde zijn opvatting
en zei alleen een discussie te
willen losweken over legalise
ring van veilige groeimiddelen
in Europa. Dat is volgens hem
onvermijdelijk als straks het
GATT-akkoord met de Verenig
de Staten wordt afgesloten. Dan
is vlees, waaraan hormonen te
pas zijn gekomen, niet meer
tegen te houden, verwacht Si
mons. Bovendien zou legalise
ring de veehouderij afhouden
van het gebruik van schadelijke
illegale middelen.
Gabor wil daarvan niets weten,
omdat de consument volgens
hem volstrekt 'schoon' vlees wil.
De bewindslieden zijn het wel
eens over samenvoeging en ver
zelfstandiging van de verschil
lende keuringsdiensten voor
voedingswaren, die onder
Landbouw en WVC vallen.
Daarvoor wordt al jaren ver
geefs gepleit en woedt op amb
telijk niveau een fikse stam
menstrijd, die de afgelopen da
gen dus weer eens oplaaide.
„Nu wordt het tijd om de zaak
snel en rationeel op te lossen",
aldus Gabor.
Het kan geen toeval zijn ge
weest dat dit Haagse gekrakeel
samenviel met de Dopharma-
rechtzitting, afgelopen dinsdag
in Breda. Die ging als een
nachtkaars uit omdat vrijwel
geen van de gedagvaarde getui
gen (lees: medeverdachten)
kwam opdraven. Officieel heet
te het volgens de raadslieden
dat die getuigen onmisbaar wa
ren om een beeld te krijgen van
de structuur en de gang van
zaken bij Dopharma. Tien knar
setandende AID-ers op de pu
blieke tribune hoorden hoe
rechtbankpresident P. Paalvast
instemde met aanhouding van
de zaak, voor onbepaalde tijd
Alleen al uit de namen van de
getuigen-deskundigen die de
advocaten nu alsnog willen op
roepen blijkt echter dat zij met
uitstel van de zaak óók hopen
op de vordering in een paar
maatschappelijke en politieke
discussies, waarvan het Kamer
debat van afgelopen woensdag
een voorbeeld was. Die discus
sies zullen bijvoorbeeld moeten
gaan over de vraag wie er nu
moet nagaan welke kunstgrepen
mogen worden toegepast op
vlees, wie de controle op die
kunstgrepen uitvoert en vooral,
welke groeibevorderende mid
delen risico's met zich meebren
gen voor de volksgezondheid en
welke niet.
Op de dag van de rechtzitting
kwam Nova met een spannend
clenbuterol-item dat én aangaf
welk geldelijk gewin te behalen
valt met illegale groeimiddelen,
maar óók een scherp inzicht
bood in de ambtelijke stammen
strijd om de controle-bevoegd
heid. Met rechercheurs van de
Algemene Inspectie Dienst die
een openhartigheid aan de dag
legden waar Nederlandse jour
nalisten niet eens van durven
dromen. Want normaliter rea-
Door de jaren heen worden regelmatig partijen groeihormonen in beslag genomen.
geert de AID uitsluitend op
manier alsof de dienst en,
staatsgeheimen heeft te bewa
ren. De openhartigheid van
ge AID-ers laat zich eiger
alieen maar verklaren uit
feit dat de Dopharma-al
met een dossier van 3000 pa[
na's, voor de dienst een kwe,
is van er op of er onder,
ultieme strijd om het voort!
staan. Of opgeslokt word
door de veterinaire dienst
WVC. En dus bood Nova
dossier over post-orderpakkj
jes clenbuterol in Ierland,
een-vrouws-kantoortje in zJ
seriand, under-cover-journ;
tiek in Spanje en over Dopt
ma-medewerkers die langs vt,
schillende sluipwegen naar Via!
nen reden en van daar sam
verder naar een illegaal lab
Utrecht. Duizelingwekkenc
hoeveelheden- clenbuterol
andere groeihormonen passer
den de revu.
In hun ijver om weerwerk
leveren op de WVC-kritiek gir
gen de AID-ers gemakshak
voorbij aan het gegeven dat
Dopharma-zaak nog onder
rechter is. Die krijgt door
verdediging nog een lange
met getuigen-deskundige
voorgeschoteld. Bij nader inzie.
zullen de raadslieden wel afzien
van de heren Goebbels en Step
hany, want die hebben
uitgesproken opvattingen öve.
de schadelijkheid van chemij
sche groeihormonen voor
menselijk lichaam. Duidelij)
meer décharge is de Utrecht»
professor W. Breukink. Die
heeft in een eerdere stral
tegen Dopharma het Hof inDe
Bosch al eens haarfijn uitgelegd
dat clenbuterol een prachtig
groeimiddel is, mits het ma
vakkundig wordt toegediend.]
Dat is ook exact het standpunt
waarop Dopharma-directei
Wijnand de B. zich beroept.
Voorlopig staat de kriti
consument voor de toonbank!
van de slager met meer vragen
dan antwoorden. Duidelijkheid
zal er evenmin komen wanneer
komende maandag opnieuw
vier verdachten hun opwach
ting maken bij de rechtbank in]
Breda: twee medewerkers
Dopharma en twee dierenart-1
sen.
Het imago van de beroepsgroep
waartoe deze laatste twee beho
ren kreeg de laatste dagen
een forse deuk met de uitlatin-l
gen van secretaris Th. Jornavanl
de Koninklijke Nederlandse
Maatschappij Voor Diergenees
kunde (KNMVD), de belangen-j
club van dierenartsen. Volgens
Jorna, zelf dierenarts, werpen
'nu vijftig, maar in het verleden j
nog meer' collega's zich op als
tussenschakel in de handel in
illegale groeibevorderaars. Zo'n
opmerking slaat toch een bres
in het imago van dierenartsen a
la James Heriott of Iris.
De eed van Hypocrates hoeven
ze niet te zweren, zoals humane
artsen. Maar als 'autobaandie
renarts' rondrijden met een be
stelwagen vol illegale groeibe
vorderaars, dat kan toch niet
stroken met 'het handelen naar
eer en geweten' waarop jonge
dierenartsen bij de uitreiking
van hun bul worden aangespro
ken.
Met de besluitvorming over de
hoofdlijnen van de begroting
voor volgend jaar heeft het ka
binet Lubbers/Kok meer ge
daan dan strikt tot zijn taak
behoort. Zien we even af van
grote woorden als 'de basis ge
legd voor financiële soliditeit en
voor verbetering van de econo
mische structuur van Neder
land' (Kok) dan nog heeft deze
pre-begroting een ongebruike
lijke (partij)politieke betekenis.
De volgens premier Lubbers
'meest strenge begroting na de
tweede wereldoorlog' trekt for
se lijnen naar de jaren na 1994,
waarin in elk geval een ander
kabinet aan de macht zal zijn.
Niet eerder is het voorgekomen
dat de voorjaarsnota - een tus
sentijds verslag over de uitvoe
ring van de lopende begroting -
zo vooruit zag naar het volgend
jaar en de jaren daarna.
Dat is zeker ongebruikelijk voor
een begroting die in een verkie
zingsjaar moet functioneren.
Het is nogal onzinnig om uit te
roepen dat een kabinet niet over
zijn graf heen mag regeren. Dat
is een opvatting uit de oude
doos. Het voeren van korte ter-
mijn-beleid is ondenkbaar ge
worden en bovendien econo
misch onverantwoord. Dat het
kabinet over de grenzen van
zijn eigen bestaan heen kijkt, is
dus alleen maar te prijzen.
Dat zegt op zichzelf nog niet
alles over de partijpolitieke la
ding van deze pre-begroting. De
wijze waarop de besluiten tot
stand zijn gekomen en de bete
kenis die de hoofdrolspelers
Lubbers (CDA) en Kok (PvdA)
daaraan toekennen, zijn daar
voor van meer belang. Het kabi
net stond voor een gigantische
bezuinigingstaak: acht miljard
in 1994. Dus stonden pijnlijke
ingrepen bij voorbaat vast. Het
is een klein coalitie-wonder dat
het kabinet daarvoor niet is
weggelopen. Aan de vooravond
van een verkiezingsjaar is het
een natuurlijke neiging van be
windslieden om zich nog meer
dan anders te verzetten tegen
bezuinigingen. Liever verzinnen
zij leuke dingen voor de kiezers.
Het begrip verkiezingsbegroting
is daaruit voorgekomen.
Nu valt er over de donderdag
gepubliceerde stukken, waarin
nog al wat open einden zitten,
veel te zeggen. Maar niet dat ze
niet van moed getuigen. Popu
laire maatregelen in de zin van:
leuk voor de portemonnee, zit
ten er niet in. Een nog niet eens
volledige opsomming van het
tegendeel: uitkeringen, ambte
narensalarissen en kinderbij
slag worden bevroren; de stu
diefinanciering loopt op zijn
laatste benen; de bijstand voor
jongeren onder 21 jaar wordt
afgeschaft, voor jongeren van
21 tot 27 jaar verlaagd; auto,
trein, tram en bus worden duur
der, op subsidies wordt gekort.
Opvallend is nu dat het kabinet
tot deze besluiten is gekomen
zonder dat er grote spanningen
optraden. Van een crisissfeer is
geen moment sprake geweest.
Dat is wel eens anders geweest.
Bijvoorbeeld toen het kabinet
vorig jaar mei op de rand van
de afgrond balanceerde omdat
Kok niet pikte dat Lubbers zich
nogal lakoniek uitliet over de
koopkracht en Lubbers op zijn
beurt woedend werd omdat Kok
hem in het openbaar daarover
kapittelde. Niets van dat alles
tot nu toe. Premier en vice-pre
mier, minister van Financiën,
stralen uit dat ze het zeer eens
zijn, dat dit 'hun' begroting is,
teamwerk van het coalitiekabi
net. Dat is partijpolitiek gezien
niet onbelangrijk. Het kabinet
is niet uitgeregeerd.
Maar nog belangrijker zijn de
uitspraken die Lubbers en Kok
zelf verbinden aan het feit dat
het kabinet zonder noemens
waardige interne spanningen op
één lijn is kunnen komen. Kok:
„Er spreekt de intentie uit te
solliciteren naar de mogelijk
heid om het werk voort te zet
ten en wat mij betreft met dege
nen met wie we dit werk nu
doen." Lubbers: „Dit is het ge
zamenlijke visitekaartje van al
le bewindslieden en dat zal zijn
uitstraling hebben."
Dat zijn duidelijke boodschap
pen van de politieke leiders van
de coalitiepartijen. Ze zeggen
het niet met zoveel woorden,
maar de boodschap is dat dit
beleid wat hen betreft inzet van
de komende Kamerverkiezingen
moet worden. En daarmee is de
coalitie van CDA en PvdA inzet.
Dat Lubbers die boodschap af
geeft, heeft nog een extra bete
kenis. De scheidende eerste man
van het CDA zegt tot zijn op
volger: Elco hier is mijn testa
ment, zo moet het maar en je
ziet dat het met de PvdA kan.
Lubbers
Die boodschap is niet alleen van
belang voor de opstelling van
het CDA zonder Lubbers in de
aanloop naar de verkiezingen
en bij de daarop volgende kabi
netsformatie, ze beperkt ook de
bewegingsvrijheid van Brink
man bij de parlementaire be
handeling van de begroting. Hij
kan zich niet veroorloven al te
veel van Lubbers' visie af te
wijken. Natuurlijk hoeft hij de
voorstellen niet tot op de punt
en de komma te omhelzen. Maar
veel meer dan marginaal bijstu
ren, lijkt hem niet gegeven.
Voor Brinkmans persoonlijke
toekomst is het van groot be
lang de eenheid binnen het
CDA te bewaren. Dat betekent
dus de ministers uit die club zo
FOTO DE STEM JOHAN VAN GURP
veel mogelijk steunen en het
leiderschap van Lubbers erken
nen zolang hijzelf niet de baas
is.
De opgewektheid waarmee
Lubbers en Kok de kabinets
plannen presenteerden, mag
overigens niet het zicht ontne
men op de ferme problemen die
het kabinet nog wachten. Het
inkomensbeleid voor volgend
jaar staat onder zware druk. De
min dreigt voor iedereen en het
zwaarst voor degenen die toch
al het minst te besteden hebben.
Koopkrachtverlies voor ieder
een wordt door het kabinet ge
accepteerd, maar wel moet de
pijn zo evenwichtig mogelijk
over alle inkomensgroepen ver
deeld worden. Het is Lubbers
en Kok in dit stadium niet ge
lukt de coalitiepartners tot een
compromis te bewegen. Dus
heeft het kabinet in arremoeds
tot een formule moeten beslui
ten die alle mogelijkheden
openlaat. Geen instrument om
tot een gelijkmatig inkomens
beeld te komen, wordt op voor
hand uitgesloten. In die formu
lering klinkt de strijd door die
de afgelopen weken vooral bui
ten het kabinet tussen CDA en
PvdA werd gevoerd en die nog
wel een tijd zal vooortduren. De
PvdA (en Kok met naar verluid'
de steun van Lubbers) voel'
voor een heffingskorting,
voor iedereen gelijke
trek in de loon- en inkomsten
belasting. Het CDA wil daar
niet van weten. Daarom komt
het woord heffingskorting niet
in de voorjaarsnota voor.
Brinkman heeft zich overigens
in het Torentjes-overleg me'
Lubbers en Kok niet gekeerd
tegen het besluit van het kabi
net om in elk geval reeds nu een
wetsvoorstel voor de heffings
korting te maken. Daarom 6
het verbazingwekkend dat de
CD A-fractie in haar reactie op
de plannen heffingskorting als
een niet aanvaardbaar instru
ment van de hand wijst. Is da'
nu Brinkman-profilering? In de
binnenkamer iets anders zegge'
dan publiekelijk? Als hij de hef
fingskorting echt niet wil, da'
had hij nu de moed moete»
tonen om tegen het kabinet te
zeggen: u kunt hoog en laag
springen, ik doe daar niet aa'
mee; dus spaar u de moeite o»
vast een wetsvoorstel te mak®
Door dat na te laten, draag1
Brinkman opnieuw bij tot de
beeldvorming die hem toch al
bedreigt: je weet nooit precies
wat je aan hem hebt.
pen Haag (anp) - De vei
ging van specialistentarie
giet 12 procent per 1 a;
kan gewoon doorgaan,
voorzitter van het Coll
van Beroep voor het Bedri
leven, mr. C. de Gooijer,
„een aanleiding tot opscl
ting van die maatregel.
pij deed gisteren uitspraak
een procedure die was aai
spannen door de Landelijke f
cialisten Vereniging (LSV)
AID
Van onze verslaggever Henk l
Roermond - De Algem
douane-recherche hebb
de met vee ontdekt.
Door illegale invoer van
waarschijnlijk uit Oost-Eur
is naar verwachting voor 1
derdduizenden guldens aan
fingen ontdoken. Bovendien
men de illegaal ingevoerde
ren een bedreiging voor
volksgezondheid.
Om een goed beeld van de
te krijgen laat Justitie in R
mond een groot aantal an
zendingen vee uit Oost-Eu:
onderzoeken. Aanhoudingen
nog niet verricht.
Utrecht (anp) - Druk en
pier, de grafische bond
de FNV, heeft de werkge1
in de grafische indus
(40.000 werknemers) gist<
een ultimatum gesteld.
Als de werkgeversorgani:
KVGO niet voor 27 april k
met een uitnodiging voor her
ting van het cao-overleg,
gaat de bond zijn leden raac
gen over acties in de bedrijfs
Druk en Papier stelt aan her
ting van het cao-overleg wel
aantal eisen. Zo wil de bonc
de werkgevers de 'absolute
lijn' voor de lonen loslatei
bereid zijn de koopkrach
handhaven. Bovendien verw
de FNV-bond dat de versl
teringen in de wao collectie
'binnen dë bedrijfstak' wo
gerepareerd.
In zijn brief aan de werkge'
organisatie stelt de bond
gerd te zijn door het feit da
KVGO 'de bonden zes onder
delingsronden met lege ha
heeft weggestuurd'.
De industriebonden van FN
Unie BLHP en de VHP Met
tro weigeren de cao voo
metaal- en elektrotechnisch
dustrie te ondertekenen. Zi;
het apert oneens met de m
waarop werkgevers finar
willen bijdragen aan de re]
tie van het zogenoemde wao
De werkgevers en de vakbo
in de meubelindustrie ei
meubileringsbedrijven (1
werknemers) hebben gister
beginsel overeenstemming
reikt over een nieuwe cao.
derdeel van het tweejarige
tract is een loonsverhoginj
in totaal 5,35 procent. De
wordt gerepareerd.
GESCHIEDENIS gaat in g
Wat in de ene periode be
kabinetsplan om de bijst;
volksgeloof te bevestigen,
De revolutionaire jaren ze
heid. De jonge nestvliede
Mocht hij op zijn 18e voc
hij ook kunnen kiezen. I\
hoeven houden vorm ku
heid. Dus studieloon voo
het 18e jaar en zelfstan
hetzelfde moment.
Het is er bijna allemaal g
een aanvaardbare basisbe
En nu breekt het kabi
onuitgesproken gedacht*
gemeenschap betalen onr
(aten vullen, terwijl diezei
jongeren hebben mogelij
dan ook grijpen.' 'Van
geworden; jongeren zek<
redden.'
Zo'n mentaliteit van we
plaats van rechten kenme
er een exponent van. Da.
naam asociaal te zijn. Ee
economie op de zwakste
Helemaal ongelijk hebbe
de aftrekbaarheid van h
bedrag van 2 a 3 ton, o
uiers zoekt men tevergee
Toch is de kritiek niet hel
lijke idee dat er slechts
door zich als zwak ver
verlaten. De beperking vi
geen maatregel op zich.
In plaats van gebruik te i
zonder baan zich nu, n<
stellen voor een jeugd-v\
aan werk geholpen kan
Plan behorende salaris.
heid is dus geen sprake.
Het nieuwe voorstel blij'
hgt niet meer op inkomei
Mijn vroegste jeugd
hing vol geuren.
Vooral in het
voorjaar. In de hoge gangen
van het kloosterachtige ge
bouw, waar vrome nonnen in
zware, zwarte rokken mij in
mijn witte kinderschort leer
den van gekleurde stroken en
met glazig stijfsel een wijwa-
tersvaatje van papier te ma
ken en Onze Lieve Heertje
om mooi weertje te vragen,
stonk het altijd naar lysol,
waarmee wekelijks door een
werkzuster met een blauwe
voorschoot voor de kinder-
w.c.'tjes werden schoonge
maakt. Maar meer nog rook
het er naar bloemen, vooral
als in de lente bij het Maria
beeld, dat in een uitbouw on
der een gebrandschilderd
raam stond, omgeven door
talloze kaarsen, hyacinten en
seringen werden gezet, door
mijn moeder altijd hardnek
kig kruidnagels genoemd. Op
weg naar refter of kapel on
derbraken de nonnen daar
hun gang om met een knieval
en een schietgebed de Konin
gin des Hemels te begroeten,
die in een azuurblauwe man
tel, bezaaid met gouden ster
retjes, met een gipsen glim
lach minzaam op hen neer
keek. Ik dacht soms dat de
zusters zelf ook bloemenna
men hadden: Felicita, Pancra
tia, Theresina. De heilige
maagd werd toch ook een
mystieke roos genoemd?
De gewijde bloemengeur die
bedwelmend om de roerloze
madonna hing, drong door de
lange gangen tot in het lokaal
door waar wij met onhandige
kindervingers gevleugelde en
gelenkopjes op kartonnen
knipsels bevestigden en een
kroon van zilverpapier op ons
hoofd kregen, als we jarig wa
ren en vier of vijf jaar werden.
Overal hing die doordringen
de geur van hyacinten, die
weke lucht van langzaam ver
welkende bloemblaadjes, tot
zelfs in het lokaal van de
naaischool, waar we vaak, tus
sen tafelpoten en meisjesbe
nen door kruipend, de spel
den en lapjes moesten op
rapen die op de houten vloer
waren gevallen.
Toen ik een paar jaar later,
om niet ontdekt te worden bij
het verstoppertje spelen, me
in een smalle, donkere gang
tussen twee huizen in, tegen
een meisje aan drukte, dat
daar ook een schuilplaats had
gezocht, merkte ik dat ze die
zelfde vage bloemenlucht bij
zich had, die bijna verboden
geur van verwelkte hyacinten,
een nog kinderlijk odor di
femina, dat ik in mijn onge
repte schuldeloosheid toch als
een zoete verleiding onder
ging. Ze rook naar een lok
kend geheim dat de hemel
met de aarde verbond. Scent
of a woman. Maar het bracht
me ook een kort ogenblik
terug naar de speelplaats van
de bewaarschool, waar ik tus
sen de andere kinderen onder
de lindebomen, met de smaak
van honing op mijn lippen,
braaf wachtte tot we over de
arduinen trap naar binnen
zouden mogen, door de lange,
stille gangen, naar het beeld
dat daar stond, in de ver
trouwde beschutting van
warm kaarslicht en welrieken
de bloemen.
In die lang voorbije jaren
rook alles nog naar zichzelf:
een bakkerij naar vers brood,
een pas geslepen potlood naar
cederhout, een gazon naar fris
gemaaid gras. De laatste tijd
dreigt de natuur het te gaan
verliezen van kunstmatige
aroma's, in laboratoria ont
wikkelde essences en artificië
le smaakmakers, die op een
nog niet gesignaleerde, verra
derlijke wijze ons milieu aan
tasten. In de voorbije zomer
hoorde ik in een dennenbos
een kind verbaasd uitroepen:
„Mamma, het stinkt hier naar
badschuim!" Ruiken straks
hyacinten naar zeep?
