Los Angeles bang voor rellen
anno
Duitse ministers in unieke rechtszitting over NAVO-actie
IK, GEEN GEVOEL VOOR TRADITIE?
Stad wacht hysterisch op afsluiting van het Rodney King-proces
Vorstenhuizen rouwen om Don Juan
F-16's wachten op spelregels Bosnië
Ongeluk Tomsk wijst op milieu-tijdbom
Morillon: blauwhelmen in Srebrenica
BUITENLAND
BUITENLAND KORT
j .Meubelfabriek Oisterwijk wie had dat verwacht
DONDERDAG 8 APRIL 1993
yan onze correspondent
Frans Wijnands
goon/Karlsruhe - Vier uur duurde
rje unieke hoorzitting gisteren voor
jjet Duitse Constitutionele Hof in
Karlsruhe. Misschien vandaag,
jjjaar vermoedelijk pas morgen zal
je rechtbank uitspraak doen. Inzet
is de deelname van Duitse militai
ren aan AWACS-vluchten boven
jegin deze maand heeft het Duitse
kabinet daartoe besloten. Maar niet
unaniem. De CDU/CSU-ministers
stemden voor; hun collega's van de
yeine liberale coalitiegenoot FDP, te-
I gen. Volgens afspraak. Want ook al wil
de FDP uiteindelijk deelname van Duit
se blauwehelmen aan VN-acties, eerst
moet er duidelijkheid komen over de
grondwettelijke mogelijkheid daartoe.
De Grondwet verbiedt namelijk ge
vechtsoperaties van Duitse militairen
buiten het NAVO-gebied en in andere
dan pure zelfverdedigingsacties.
De socialistische SPD, die ook een
klacht tegen het kabinetsbesluit heeft
ingediend, is tegen elke deelname van
Duitse militairen zolang de Grondwet
niet is aangepast. Maar tegelijk weigert
de partij vooralsnog aan een dergelijke
Grondwetswijziging mee te werken.
De acht rechters in hun vlammend rode
toga's hadden gisteren een merkwaar
dig gezelschap voor zich. Maar liefst
vier ministers zaten op de eerste rij. Een
van hen, de liberale minister van Bui
tenlandse Zaken Klaus Kinkel trad op
als klager tegen drie van zijn aanwezige
kabinetsvrienden van CDU/CSU, onder
wie de minister van Defensie, Volker
Rühe.
Opvallend was het grote aantal militai
ren dat, voornamelijk als waarnemer, in
de overvolle rechtszaal aanwezig was.
NAVO-secretaris-generaal Manfred
Wörner was per helikopter van Brussel
naar Karlsruhe gekomen. Hij zei dat de
bondgenoten weliswaar begrip hebben
voor de bijzondere grondwettelijke be
perkingen van de Duitsers, maar dat ze
zich tegelijkertijd afvragen wanneer
Duitsland die Grondwet zal aanpassen.
Want de NAVO heeft Duitsland ook in
de praktijk nodig.
Wat in deze kwestie - maar niet op de
eerste plaats voor de rechters - mee
speelt, is de vraag of de regeringscoali
tie in deze merkwaardige situatie over
eind blijft. In de FDP is verwarring
ontstaan toen de liberale minister van
Justitie verklaarde, dat haar partij uit
de regering zou moeten treden als de
klacht in Karlsruhe niet ontvankelijk
zou worden verklaard.
Toen de rechtefs hem daar nadrukkelijk
om vroegen, gaf FDP-fractievoorzitter
Solms knikkend toe, dat voor de FDP
het voortbestaan van de coalitie inder
daad ter discussie staat, als de klacht
wordt teruggewezen. Maar eenmaal
buiten de rechtszaal zwakte hij dat
weer af.
Bondskanselier Kohl, die op zijn Oos
tenrijkse vakantie-adres telefonisch van
het verloop van de hoorzitting op de
hoogte werd gehouden, liet weten dat
het kabinetsbesluit rechtsgeldig is en
uitgevoerd zal worden, óók als de FDP-
klacht niet ontvankelijk wordt ver
klaard.
Het meest waarschijnlijke is, dat de
rechters de klacht van de FDP zullen
terugwijzen omdat de partij door het
kabinetsbesluit niet wezenlijk bena
deeld is. En dat de klacht van de SPD
ontvankelijk zal worden verklaard. Een
Salomonsoordeel waar alle partijen te
vreden mee kunnen zijn.
De SPD-klacht wordt behandeld, zodat
uiteindelijk het kabinetsbesluit toch
aan de Grondwet wordt getoetst. In
afwachting daarvan kan de FDP, zij het
met flink wat gezichtsverlies, in de
coalitie blijven. En de voorbereidingen
voor Duitse deelname aan de AWACS-
vluchten kunnen - tot tevredenheid van
CDU/CSU, NAVO en VN - doorgaan.
Spaanse premier dreigt met opstappen
Madrid - De Spaanse premier Felipe Gonzalez heeft gedreigd
met zijn opstappen als leider van de socialistische partij en met
vervroegde verkiezingen als de partij niet wordt gezuiverd van
mensen die op illegale wijze verkiezingsfondsen hebben gewor
ven. De premier is bang dat zijn partij hetzelfde lot is beschoren
als de gevestigde Italiaanse politieke partijen, die al hun
geloofwaardigheid verloren nadat bekend werd dat talloze
politici werden verdacht van corruptie en banden met de maffia.
Verschillende leden van de Spaanse socialistische partij worden
ervan verdacht met twee speciaal daarvoor opgezette adviesbu
reaus een miljard pesetas (ongeveer 16 miljoen gulden) te
hebben binnengehaald voor de verkiezingscampagne van 1989.
In Spanje geldt een wettelijke limiet voor campagnefondsen.
Rode Kruis sluit 700 keukens in Somalië
Mogadishu - Het Internationale Rode Kruis sluit 700 van de 900
keukens in Somalië. Hoewel mensen er nog voor in de rij staan
(foto) is de voedselsituatie zozeer verbeterd dat de keukens niet
langer nodig zijn. Het besluit betekent dat de organisatie niet
langer plaatselijke groeperingen hoeft in te huren om de
voedselleveranties te beschermen. Het Rode Kruis, een van de
grootste distributeurs van voedsel in Somalië, maakt geen
gebruik van buitenlandse troepen bij de bescherming van zijn
konvooien om zijn neutraliteit niet in gevaar te brengen.
VN vragen om hulp voor Sudan
Nairobi - De Verenigde Naties hebben gisteren gewaarschuwd
dat honderdduizenden mensen in het zuiden van Sudan met de
hongerdood bedreigd worden. De VN zeggen onvoldoende
financiële middelen te hebben de benodigde hulpverlening te
bekostigen. Zij vragen de internationale gemeenschap om te
hulp te komen. De voedselorganisatie van de VN zei dat 2,8
miljoen mensen direct gevaar lopen te verhongeren.
Hulpverleners die in Sudan waren geweest, zeggen dat de
situatie in het zuiden dezelfde omvang als de voormalige
hongersnood in Somalië kan aannemen. Zij schatten het aantal
mensen dat al gestorven is op 500.000. In Sudan woedt al 10 jaar
een burgeroorlog.
Uitvinder Scrabble overleden
Rhinebeck - Zondag is in Rhinebeck ten noorden van New York
de uitvinder van het woordenspelletje Scrabble overleden.
Alfred Butts, van origine architect, werd 93 jaar. Het spel
ontwikkelde hij in de jaren dertig, maar fabrikanten begonnen
er pas in de jaren vijftig iets in te zien. Nu zijn er over de hele
wereld zeker 100 miljoen spellen verkocht. Butts kreeg een paar
dollarcents voor elk verkocht exemplaar.
V-Raad wil toelating Macedonië tot VN
New York - DAVeiligheidsraad heeft zich gistërèri ditgesproken
voor toelating van de nieuwe staat Macedonië tot de Verenigde
Naties onder de voorlopige naam 'de voormalige Joegoslavische
republiek Macedonië'. Een resolutie met dit advies werd zonder
stemming aangenomen.
Voor de voorlopige naamgeving is gekozen omdat Griekenland
zich verzet tegen erkenning van de republiek onder de naam
Macedonië. Volgens Athene behoort deze tot het Griekse erfgoed
en zou het gebruik ervan aanspraken op de gelijknamige
Griekse provincie rond Thessaloniki impliceren. Griekenland en
Macedonië zijn inmiddels overeengekomen volgende week on
derhandelingen te beginnen over een definitieve naam. Dit
gebeurt onder toezicht van de VN in New York.
Tientallen doden bij ongeluk Bulgarije
Sofia - Zeker 29 mensen zijn gisteren omgekomen bij het
ernstigste busongeluk in de geschiedenis van Bulgarije. De
Turkse bus met 47 passagiers, voornamelijk Roemeense toeris
ten, kwam in botsing met een vrachtwagen in de buurt van
Byala, 220 kilometer ten noordoosten van Sofia, en dook een
ravijn in. De vrachtwagenchauffeur maakte een verkeerde
inhaalmanoeuvre en duwde de bus, die van Bukarest op weg
was naar Istanbul, van de weg af. Het aantal slachtoffers liep op
met drie gewonden, toen een zware vrachtwagen tegen de kraan
aan botste die het wrak uit de rivier probeerde te takelen. De
meeste slachtoffers kwamen om door verdrinking terwijl ze uit
de bus probeerden te klimmen. Achttien mensen raakten
gewond, onder wie vier ernstig.
de Fiat-dealer 06-0998880.
Enschede - Nadrukkelijk aanwezig zijn of,
zoals dat in legerjargon heet, 'showing the
flag'. Ondaiïks de langdurige voorbereiding
kwam het vertrek, gisterochtend, van de eer
ste vier F-16's en de 130 man ondersteunend
personeel toch nog onverwacht.
„De NAVO-bevelhebber heeft dinsdag besloten dat
het goed is als wij snel laten zien dat we gereed
zijn om onmiddellijk boven Bosnië het vliegverbod
te controleren. Vandaar dat wij dinsdagavond het
bevel hebben gekregen meteen te vertrekken", legt
commodore C. van den Burg, sous-chef operatiën
van de Koninklijke Luchtmacht (KLu), uit.
Verantwoordelijk voor de organisatie van de ope
ratie genoot Van den Burg gisteren zichtbaar van
de soepele gang van zaken op de hectische basis bij
Enschede.
Behalve de eerste vier F-16's vertrokken gisteren
vanaf Twenthe ook nog drie F-27 transporttoestel
len met grondpersoneel en een grote Hercules met
materieel. Maandag waren al colonnes vrachtwa
gens op weg naar Italië gegaan. De overige F-16's,
grondtroepen en materieel vertrekken in de loop
van deze en begin volgende week.
Het Nederlandse aandeel in deze omvangrijke
NAVO-luchtoperatie - 'Deny-Flight' gedoopt -
bestaat uit twaalf luchtverdedigingsjagers van het
315-squadron van Twenthe en zes fotoverkenners
van het 306-squadron van Volkel.
Over de zogeheten 'rules of engagement' - hoe als
vlieger te handelen bij een confrontatie met een
Servisch vliegtuig of bij een beschieting met lucht
afweer - was gisteren nog niets bekend.
Moskou (afp) - Het grote
aantal nucleaire installaties
voor civiel en militair ge
bruik in de voormalige Sov
jetunie vormt een permanen
te bedreiging voor het milieu.
Het nucleaire ongeluk van
dinsdag in Tomsk-7, in West-
Siberië, heeft dat opnieuw
aangetoond.
De voor buitenlanders verboden
lokaties bedekken het hele vroe
gere rijk in het centrum van
Rusland en in Siberië, en Semi-
palatinsk (Kazachstan), waar
een nationale wetenschappelijke
ploeg kort geleden meer dan 230
miljoen ton radio-actief afval
heeft ontdekt.
Een technisch mankement aan
een reactor in Sosnovi Bor liet
de hele wereld vorig jaar op
nieuw schrikken, en de Arme
niërs maken zich op om hun
eigen centrale dicht bij Jerevan
weer in bedrijf te stellen, on
danks het verzet daartegen van
het Internationaal Agentschap
voor Atoomenergie na een on
derzoek.
In de ex-Sovjetunie heeft zich
het ergste ongeluk in de. geschie
denis voorgedaan met een kern
reactor voor civiel gebruik. Dat
was de ramp te Tsjernobyl in
Oekraine op 26 april 1986.
In 1957 leidde een kernexplosie
in Tsjeljabinsk-40, in de Oeral,
tot een radio-activiteit die 100
keer hoger was dan die van
Tomsk-7 dinsdag.
Bovenop de radio-actieve be
smetting, waarvan de mate niet
precies is vast te stellen, vormt
het gehele milieu in de 15 staten
die uit de Sovjetunie zijn ont
staan - een taboe in meer dan 70
jaar communistisch bewind -
een bedreiging op wereldniveau.
Water, aarde en lucht zijn door
verschillende soorten vervuiling
meer of minder ernstig aangetast
op een oppervlakte van meer
dan 22 miljoen vierkante km.
De lijst van getroffen streken is
lang: het zuidelijk stroomgebied
van de Volga, het steenkoolbek
ken Koesbass en het gebied rond
Krasnojarsk (West-Siberië),
Centraal-Jakoetië (Oost-Sibe-
rië), de omgeving van de rivier
de Amoer (het Verre Oosten), het
schiereiland Kola (noordwest),
maar eveneens, buiten Rusland,
het Sevanmeer (Armenië), het
Aralmeer (Centraal-Azië), de
Zee van Azov (waaraan de Krim
ligt), de streek rond Soemgajt
(Azerbajdzjan) of Koenda (Est
land).
De vervuiling van het water is
een algemeen verschijnsel, of dat
nu komt door eutrofiëring (een
vergroting van de voedselrijk-
dom als gevolg van een overmaat
aan organische stoffen), of door
het lozen van afval - alleen al
via de Volga stroomt jaarlijks
zeven miljard kubieke meter
vervuild water in de Kaspische
Zee - dan wel als gevolg van
radio-activiteit, zoals het geval
is bij veel tappunten van water
in de Oeral, waar niemand mag
komen.
De milieufunctionaris binnen de
regering van president Boris Je-
ltsin, Aleksej Jablokov, erkende
in 1992 dat 75 procent van de
rivieren, meren en watervlakken
vervuild is.
De kustwateren worden belast
met de jaarlijkse lozingen van
miljoenen tonnen industriëel en
huishoudelijk afval, terwijl va
ten kernafval en afval van kern
reactoren zich opstapelen in de
Noordelijke IJszee.
De internationale milieu-organi
satie Greenpeace zei in maart,
onder aanhaling van een rapport
dat was opgesteld op verzoek
van president Jeltsin, gezegd dat
de marine van de voormalige
Sovjetunie de Noordelijke IJszee
en de Stille Oceaan de laatste
dertig jaar gebruikt heeft als
stortplaats voor nucleair afval.
Achttien kernreactoren, waar
van zes beschadigde, die afkom
stig zijn uit afgedankte schepen
en onderzeeërs, zouden in zee
gegooid zijn, net als 13.000 con
tainers met vast radio-actief af
val, zo staat in het rapport.
De totale straling van dit nucle
aire afval is volgens het rapport
twee keer zo groot als de radio
activiteit die vrijkwam na de
ramp in Tsjernobyl.
(ADVERTENTIE)
Oisterwijk, Heusdensebaan 65, 04242-19012
Los Angeles (rtr) - In Los Angeles trachten de autoritei
ten de om zich heen grijpende hysterische vrees voor
nieuwe rellen in te dammen. Het proces van vier
politiemannen die worden beschuldigd van mishande
ling van een zwarte automobilist nadert het einde.
„Laten we ophouden hysterisch Dat wordt zaterdag of zondag
te doen. Laten we rustig worden
en geen voorspellingen doen die
alleen op speculaties berusten",
zei burgemeester Tom Bradley
tijdens een persconferentie.
In de stad aan de westkust be
staat wijdverbreide angst voor
nieuwe rellen als de jury in het
huidige proces tot vrijspraak zou
concluderen. Bijna een jaar gele
den maakte Los Angeles de ern
stigste rellen in deze eeuw in de
VS mee.
De vier blanke politie-officieren,
wier vrijspraak vorig jaar tot de
rellen leidde, worden beschul
digd van het opzettelijk schen
den van de burgerrechten van de
zwarte automobilist Rodney
King.
Politiecommissaris Willie Willi
ams moest erkennen dat het pro
ces 'als een hoge berg voor ons
ligt'. „Onze boodschap aan de
bevolking is: haal diep adem. Ik
ben overtuigd dat er geen nieu
we rellen komen. Daarom onze
boodschap, omdat iedereen over
de volgende rel praat".
Maar beide mannen gaven dui
delijk- te verstaan dat het onder
Williams geherstructureerde -po.-
litiekórps in LA voorbereid is op
elke rel of onrust wanneer die
oplaait. Politiemannen die be
halve de revolver en wapenstok
zijn uitgerust met gas-spuitbus-
sen en rubberkogels, staan klaar
om de straat op te gaan zodra de
jury zijn beraadslagingen begint.
verwacht.
Als het vonnis wordt uitgespro
ken is de politie met 6.500 man
op straat, zei Williams. „Wij zeg
gen, we zullen deze maal niet
falen. We laten de gemeenschap
niet in de steek".
Tijdens de rellen die vorig jaar
op 29 april uitbraken, werd de
politie ervan beschuldigd de
stad, die in grote delen de aan
blik van een burgeroorlog gaf, te
hebben overgeleverd aan rellen-
schoppers en plunderaars. Bij de
onrust kwamen 53 mensen om
het leven en liepen 2.400 ver
wondingen op. De schade werd
geschat op twee miljard gulden.
„De stad Los Angeles is zich aan
het bewapenen", waarschuwde
Williams, die zei dat veel 'Ange-
lenos' wapens kopen en wapen
winkels geen munitie meer in
voorraad hebben.
Ook in andere steden in de VS
wordt zenuwachtig gewacht op
de uitspraak in het proces. In
Washington verklaarde de mi
nister van woningzaken, Henry
Cisneros, dat veel Amerikaanse
steden een. 'brandhaard' zijn van
racisme en armoede en opnieuw
het toneel, vap rellen kunnen
worden.
Uiteenliggende steden zoals San
Francisco, Las Vegas, Seattle en
Atlanta - waar vorig jaar even
eens rellen of vandalisme uitbra
ken - maakten ook al plannen
voor het geval er geweld uit
breekt.
De mooiste Paasshow, te vinden in Oisterwijk.
en getint glas
uitgerust met
iefde voor en
Majevo - De VN-vredesmacht-
Mfflandant in Bosnië, generaal
"Hippe Morillon, wil blauwhel-
en overbrengen naar het al
aanden door Serviërs beleger
de Srebrenica.
orillon vertrok gistermiddag
ar, de moslimplaats en zal
j Sevo'8d door een groep
""^blauwhelmen van ten
ti.iwSte man' aldus een VN-
'"nctionaris.
d„e ^e"emgde Naties schortten
enj'0ledselkonvooien naar Srebr-
a gisteren op, nadat dinsdag
geen enkele vluchteling de stad
op de VN-vrachtwagens mocht
verlaten.
Functionarissen van het Hoge
Commissariaat voor de Vluchte
lingen van de VN (UNHCR)
overlegden met leiders in Oost-
Bosnië om de voedselleverantie
en de evacuties weer op gang te
krijgen.
Een woordvoerster zei dat het
UNHCR vandaag een nieuw
voedselkonvooi naar Srebrenica
wil sturen. Als er overeenstem
ming met de Bosniërs bereikt
kan worden, gaan er extra
vrachtwagens mee om moslims
te evacueren, aldus de woord
voerster. Gisteravond werd be
kend dat de autoriteiten in Sre
brenica 1600 inwoners zullen
toestaan mee te gaan met het
VN-konvooi.
Dinsdag verhinderden plaatselij
ke functionarissen nog dat de
VN mensen met de vrachtwagens
evacueerden. Ze zijn bang dat de
evacuaties bijdragen aan de val
van de stad.
Goed, ik hou er soms van om even uit de band te springen, maar
eigenlijk hecht ik erg aan traditie. Een voorbeeld?
De Paasshow in Oisterwijk. Daar vind je traditie in allerlei stijlen en
smaken, van de ambachtelijke Oisterwyck-collectie tot de markante
lijnen van Manor House en het sfeervolle design van Provence.
Allemaal puur vakwerk. Nou, als dat geen gevoel voor traditie is...
IRUIL TERUG!
aar zij geen gazon
Aard verzekerd van
ir 2000 voor bijna
poe de actie in zijn
1HE POWER
i-613433. Heikant: Firma
J. Snepvangers,
agenberg: Van Alphen en
Vorstenhuizen van over de hele wereld woonden gisteren een rouwdienst bij voor de op 1 april overleden Juan de Bof bon, de vader
ran koning Juan Carlos. Van links naar rechts op de foto koning Boudewijn, koningin Fabiola, de hertog en hertogin van Luxemburg,
president Mario Soares van Portugal en prins Rainier van Monaco. foto ap
