Winst van Fokker magertjes
VOOR TRADITIE?
Club van Parijs verlaagt buitenlandse schuld van Russen
Fokker wil geen 'witte staarten' meer
Onverkochte vliegtuigen op Woensdrecht slokken winst Fokker op
EG wil meer economische
samenwerking met Japan
ID Systems vraagt uitstel van betaling
A4
AND KORT
iek te verlaten
elingen op 19 april
plosieven
ajdzjan
t 1994 in Somalië
amentalisten
ECONOMIE
A5
leden
ui gevangenis
irwijk Wie had dat verwacht.,
aan 65, 04242-19012
Forse winstdaling
bij Daimler-Benz
Ontslag voor
15 mensen bij
Konfoma Breda
Tekam
Vliegtuigbouwer wil toestel voortaan pas bouwen als verkocht is
Tegenslag
Britse DAF
Verkopen laatste helft van 1992 sterk teruggelopen
Goede tijden,
Slechte tijden
ECONOMIE KORT
Overschot betalingsbalans Japan gegroeid
Aantal banen VS omlaag
Maandag besluit over sluiting Verkade
Dik commissaris bij ABN AMBO
n de Oostenrijkse FPO, j<jrs
aarwel te zeggen. De liberale
en reeks tegenslagen moeten
quenties trekken wanneer hii
p de partij nadeel berokkent
j leidden er eerder dit jaar toe
vleugel zich onder leiding van
afscheidde en het 'Liberale
a een op initiatief van Haider
rd gevraagd om maatregelen
tie had Haider gezegd erop te
tenrijkers de petitie zouden
ts 417.278.
andelingen over de weg van
beginnen op 19 april. Aan het
sprekingen tussen 26 partijen
n donderdagavond een agenda
ngekomen. Maar omstreden
eld en grondwettelijke zaken
iner forum, waarin vooraan-
onderhandelingen gaan voe-
eft gisteren bij Bombay 2300
om 200 krachtige bommen te
en kreek ten noorden van de
op de bommen die 12 maart
anslagen in Bombay waardoor
de politie in een leegstaande
mbay, 1.500 kilo explosieven.
oedt zij dat de bomaanslagen
iet een eind' waren. De politie
slimkringen en denkt dat de
n voor de rellen in december
en en winkels van moslems
tsjibej heeft gisteren de nood-
jdzjan na een grootscheepse
et westen van de Kaukasische
eld. Eerder op de dag had dit
troepen de belangrijke plaats
en.
enië weersprak dat Armeense
gevechten. De aanval werd
erder uitgevoerd door troepen
namelijk door Armeniërs be-
"elbadzjar na circa 25 dorpen
te hebben ingenomen. 20.000
strijdgebied zijn weggevlucht,
ongeveer 4.000 Amerikaanse
ië blijven om de voedseldistri-
e voorzitter van de Amerikaan-
well, gezegd.
ongeveer 10.000 Amerikaanse
00 militairen die achterblijven
'oor een snel inzetbare eenheid
raat blijft,
in Somalia zal vanaf 1 mei
aan de Verènigdë Nhtfëé.
eeft de afgelopen weken 700
ehouden, zo is gisteren verno-
damentalisten worden verant-
elddaden van de laatste tijd.
onlusten in zijn land aan Iran
"Titanten en Sudan verzorgt
zei Mubarak in een interview
bische krant.
DE STEM
ZATERDAG 3 APRIL 1993
lken van el-Fatah, een van de
ringen binnen de Palestijnse
overleden terwijl hij onder-
an Askelon, in het zuiden van
se bronnen vernomen,
d van Hayman Said Nasser
ige demonstraties uit in het
eir Al-Balah, op de bezette
wam.
et drie leden van de Valken van
en razzia van het Israëlische
oord op Palestijnse collabora-
n stellingen van het leger en
trook.
ENTIE)
pn uit de band te springen, maar
i traditie. Een voorbeeld?
eindje traditie in allerlei stijlen en
sterwyck-collectie tot de markante
sfeervolle design van Provence,
dat geen gevoel voor traditie is...
te vinden in Oisterwijk.
panjs (krf/anp) - De Club van Pa-
,jjSl waarin Westerse crediteuren-
jnden zich informeel hebben vere
nd, hebben met Rusland een over
komst gesloten over herstructu
rering van een deel van de buiten
landse schulden van het land.
De
réeuwe aflossingsregeling scheelt
Rusland dit jaar vijftien miljard
dollar aan rente en aflossing.
In een gistermiddag uitgegeven verkla
ring gaven de betreffende crediteuren-
landen aan dat de overeenkomst moet
worden gezien als 'steun aan Ruslands
inspanningen om zijn economie te her
vormen'. In hun verklaring zeggen de
regeringen te verwachten dat ook ande
re crediteuren Rusland op een soortge
lijke manier tegemoetkomen bij zijn
schuldverplichtingen.
Ook onderstreepten zij de noodzaak van
snelle economische hervormingen in
Rusland om in aanmerking te komen
voor een krediet van het Internationale
Monetaire Fond (IMF). Er is snelheid
geboden om 'tot een programma te
komen, ondersteund door een kredietfa
ciliteit, goedgekeurd door het bestuur
van het Internationale Monetaire
Fonds', aldus de verklaring.
De deelnemers in de Club van Parijs
verklaarden ook in principe bereid te
zijn te kijken naar de betalingsverplich
tingen van Rusland in 1994. De credi
teuren spraken zich uit voor 'een actie
ve financiële en economische relatie
met de Russische Federatie in 1993'.
Volgens het communiqué heeft de Rus
sische vice-premier Alexander Sjochin
een verklaring ondertekend waarin hij
het bedrag van de buitenlandse schuld
van de voormalige Sovjetunie garan
deert en bevestigt dat de regering van
Rusland zich voor deze schuld garant
stelde. De schuld van de vroegere Sov
jetunie bedroeg meer dan tachtig mil
jard dollar. Van deze tachtig miljard
dollar is Moskou bijna 55 miljard dollar
verschuldigd aan Westerse regeringen
en ruim 25 miljard dollar aan commer
ciële banken.
Van onze verslaggever
jmsterdam - De kosten van het uitgebreide onverkochte
vliegtuigpark op Woensdrecht heeft de winst van Fokker
vrijwel weggevaagd. De meer dan veertig geparkeerde
onverkochte nieuwe, teruggenomen en ingeruilde toe
stellen kostten f 125 miljoen aan rente.
Fokker heeft door die rentelas-
ttn in het moeilijke jaar 1992
jog maar net quitte kunnen spe
len. Op een omzet van f 4 mil
jard verdiende de vliegtuigbou-
jer uiteindelijk een magere f 20
miljoen.
Het vliegtuigpark is het gevolg
van de ineengestorte markt. Op
de vliegbasis Woensdrecht staan
14 vliegtuigen zonder klant, 13
uit het faillissement van Air Eu
rope, 4 terugverkregen F 50's en
13 ingeruilde toestellen. „We
hebben de duur van de recessie
mderschat", zei de voorzitter
van de Raad van Bestuur E.J.
Nederkoorn gisteren bij de pre
sentatie van de jaarcijfers van
fokker.
De hoge kosten nopen Fokker
tot andere produktiemethoden.
Het bedrijf wil voortaan alleen
op order produceren en niet
meer op voorraad. Per saldo ver
kocht Fokker afgelopen jaar niet
een F 100: tegenover de verko
pen van 19 toestellen stonden
evenveel toestellen die terug
kwamen van de Ierse leasemaat
schappij GPA en van het failliete
Taiwan Aircraft.
De vliegtuigproducent deed het
qua bedrijfsresultaat heel be
hoorlijk. Dit resultaat kwam op f
Stuttgart (dpa/anp) - Het Duitse
conglomeraat Daimler-Benz (on
der andere Mercedes, AEG, Fok
ker-moeder DASA en Debis)
heeft zijn winst vorig jaar met 34
procent zien dalen van 1,94 tot
1,45 miljard mark. Daimler-
Benz AG, het moederconcern,
behaalde een nettowinst van
5,19 miljard mark. In 1991 be
haalde de AG een nettoresultaat
van 703 miljoen mark.
De sterke winststijging van
Daimler-Benz AG vloeide voort
uit een buitengewone bate van
4,49 miljard mark in verband
met een wijziging van de waar
deringsgrondslagen van de ver
schillende dochterondernemin
gen. Die verandering was nood
zakelijk om beursnotering te
kunnen verkrijgen op de effec
tenbeurs van New York. Inmid
dels heeft de onderneming daar-
over een akkoord bereikt met de
SEC, de Amerikaanse beurscom-
missie.
Ws gevolg van deze boekhoud
kundige aanpassing is het eigen
vermogen van Daimler-Benz AG
gestegen tot 13,2 miljard mark
eind 1992. Daimler-Benz keert
een onveranderd dividend uit
van 13 mark per aandeel.
131 miljoen, slechts f 3,5 miljoen
minder dan in 1991. In dit be
drag zijn geen winsten op afgele
verde nieuwe vliegtuigen ver
werkt; het komt voornamelijk
van de bedrijven, die vliegtuigen
onderhouden en uit de ruimte
vaart. Fokker verwerkt die ver
koopwinsten pas in het resultaat
als alle ontwikkelingskosten van
de" F 50 en F 100 zijn terugver
diend. De financiële man van de
Raad van Bestuur, drs. R. Hen-
driksen, zei gisteren dat dat punt
pas ergens in de tweede helft van
de jaren negentig komt te liggen.
Op de dag dat de van de Fokker
100 afgeleide F 70 zijn eerste
vlucht maakte, deelde de Raad
van Bestuur mee dat mogelijk
nog binnen twee jaar ook een
nieuwe Fokker 60 zal worden
geïntroduceerd. Dit toestel met
60 zitplaatsen wordt een afgelei
de van het propellertoestel F 50.
De ontwikkelingskosten voor het
toestel zouden gering kunnen
zijn, omdat Fokker voor de over
heid en het leger al een verleng
de versie van de Fokker 50 had
ontwikkeld. Met de F 60 wil
Fokker de concurrentie met de
Frans-Italiaanse combinatie
ATR aan.
Topman Nederkoorn wilde niet
ingaan op de verwachtingen
voor dit jaar. „Te vroeg en te
veel onzekerheden", zei hij. Zo
als bekend zit Fokker voor een
ingrijpende reorganisatie, waar
bij 2200 van de totaal 12.000
banen zullen worden geschrapt.
De kosten van het sociaal plan
probeert Fokker te laten betalen
door normale salarisstijgingen
van het personeel daarvoor aan
te wenden.
Dit jaar wordt het dividend ge
passeerd.
Breda - Konfoma bv in Bre
da, producent van hetelucht
kanonnen, heeft een afslan
kingsplan opgesteld dat leidt
tot tussen de 10 en 15 ge
dwongen ontslagen.
Volgens de directie is de afslan
kingsoperatie nodig, omdat de
voorraden te hoog opgelopen
zijn door de warme winters van
de laatste jaren en de economi
sche teruggang.
In overleg met de vakbonden
wordt op dit moment gewerkt
aan een sociaal plan. Bij het
bedrijf werken nu nog ruim 80
mensen.
Tokyo (ap) - De Europese Gemeenschap is op zoek naar meer
economische samenwerking met Japan en wil wederzijdse
investeringen aanmoedigen. Zo heeft de vice-president van de
Europese Commissie, de Duitser Martin Bangemann, gisteren
na afloop van een bezoek aan Japan verklaard.
®angemann zei dat Europa zijn
economische aanwezigheid in
JaPan moet versterken en samen
"loet gaan werken in sleutelin-
dustrieën als HDTV en telecom
municatie.
(ADVERTENTIE)
Voor een aantal van onze
cliënten, beleggers, zoeken
Wij COMMERCIEEL ON
ROEREND GOED ter over
name in de regio Noord-
Brabant.
Tevens B.V.'S en BEDRIJ-
VEN gevraagd ongeacht de
'inanciële positie.
Ook BEMIDDELING bij fail
lissement en nieuwe kredie
ten etc.
Int.nat. bem.bureau
Breda-Antwerpen
Postbus 3195
4800 DD Breda l
tel. 076-425978
De Fokker 70 heeft gisteren een proefvlucht gemaakt van Woensdrecht naar Schiphol. Het nieuwe toestel voldeed volgens
testvlieger Hofstra boven de verwachting. foto anp
Door onze redacteur
Willem Reijn
Amsterdam - Fokker wil de komende
scherpe reorganisatie gebruiken om
niet alleen de kosten te saneren maar
ook volgens een nieuwe concept te gaan
werken. Voortaan wordt een toestel pas
gebouwd als het verkocht is. De zoge
heten witte staarten, toestellen die
wachten op een klant, moeten verdwij
nen.
Het platform van Woensdrecht staat vol
met geparkeerde toestellen. Sommige in
hun aluminium naaktheid, andere ingepakt
met een dikke jas. De kosten van dit
vliegtuigpark liggen ergens rond de f 75
miljoen en daarmee is er van de winst
weinig meer overgebleven.
Bij de presentatie van de jaarcijfers gaf de
Raad van Bestuur van Fokker gisteren een
uitvoerige toelichting op de verkopen, want
vanaf de A 58 krijgt elke passant bij
Woensdrecht ruim uitzicht op de problemen
van de vliegtuigproducent.
De analyse van de voorraad leert dat er 21
Fokker 50's, waarvan 4 gebruikte, en 24
Fokker 100's op de vliegbasis staan. Verder
blijkt dat ook vliegtuigproducenten net als
autoverkopers steeds vaker oude vliegtui
gen moeten terugnemen om nieuwe toestel
len te kunnen verkopen. Daardoor staan er
19 F 27's, de oude Friendship, en 3 F 28's:
de Fellowship. De vliegtuigen die staan te
wachten tot het handelsembargo op Libië
wordt opgeheven, zijn in deze telling niet
meegenomen.
Afgezien van het hatelijk gezicht moet
Fokker vooral ingrijpen omdat het concern
zich de rentelasten niet kan en mag veroor
loven. Op dit moment heeft Fokker nog 33
nieuwe F 50's af te leveren, wat in het
aangepaste produktietempo van na de reor
ganisatie overeenkomt met een k anderhalf
jaar werk. Voor de Fokker 100 staan nog 65
orders geboekt. Ook dat aantal komt over
een met een kleine anderhalf jaar produk-
tie.
Na de reorganisatie die dit jaar wordt
voltrokken en waarbij 2200 banen worden
geschrapt, bouwt Fokker 20 F 50's (was 29)
en 40 F 100's (was 57) per jaar. „Maar de
capaciteit hebben we behouden", zegt dr. R.
van Duinen van de Raad van Bestuur.
Zodra de markt aantrekt, wil Fokker on
middellijk kunnen terugkeren naar het
oude produktieniveau.
Dat zal echter niet meer blind gebeuren.
Van Duinen stelt dat de bouw van een
F-100-vliegtuig is teruggebracht van 170
dagen naar 88 dagen. Dat maakt het moge
lijk om een order pas uit te voeren, zodra
die is binnengesleept. „De klant zal er niets
van merken", zegt Van Duinen. „Een lucht
vaartmaatschappij heeft gewoonlijk zes
maanden nodig om na het plaatsen van een
order te zorgen voor een getrainde beman
ning".
De kosten per toestel zullen door de andere
werkwijze nauwelijks worden beïnvloed.
Maar wel zullen de rentelasten die in 1992 f
125 miljoen beliepen, daardoor worden be
perkt. „De dure elektronica en de de moto
ren hoeven pas op het laatste moment te
worden aangebracht".
Ook marketing-technisch denkt Fokker een
voordeel uit demieuwe organisatie te kun
nen halen. Zo kan het vliegtuig precies
volgens de laatste vereiste specificaties van
de klant worden opgebouwd. Die mogelijk
heid is een belangrijk gegeven in de markt,
waarin de koper kan kiezen uit de aanbie
dingen.
Voor de Fokker 70 is nog geen klant binnen.
Topman Nederkoorn zegt dat dat een lo
gisch gevolg is van de overname door
DASA. Pas als 27 april de officiële over
dracht van Fokker aan DASA kan geschie
den, kunnen orders worden ondertekend.
Hij gokt op een launching customer tijdens
de vliegshow van Bourgette, maar wil zich
niet op een datum vastleggen. „De markt is
zeer geïnteresseerd. We zijn bezig met ver
regaande onderhandelingen".
Al te veel haast heeft Fokker ook weer niet
met de 70. Pas eind 1994 zijn de eerste twee
exemplaren klaar. In 1995 moet de produk-
tie, die gewoon op de lijnen van de 100
plaatsvindt, op 15 stuks komen. En dan via
de nieuwe methode: alleen als er klanten
zijn.
Ondertussen is het voor de vliegtuigbou
wers wachten op beter weer. Nederkoorn
erkent dat de crisis in de luchtvaart langer
duurt dan verwacht. Van Duinen: „We
hadden gehoopt de crisis zonder verder
aanpassingen door te kunnen komen.
Boeing heeft de produktie van de 737 van
liefst 24 stuks per maand terug moeten
schroeven naar 8 of 9 per maand. Zulke
fluctuaties willen wij niet hebben. Dat
willen wij niet. Dat is slecht voor de
mensen, dat is slecht voor de onderneming.
Maar de recessie duurt langer dan ge
taxeerd".
Bovendien zal het nog langer duren voordat
de luchtvaartmaatschappijen weer nieuwe
bestellingen plegen. De aflevering ijlt jaren
na ten opzichte van het moment van bestel
len.
„We zitten in een cyclische markt: het is
hollen of stilstaan", onderstreept Neder
koorn nog maar eens. „De luchtvaart zal tot
in de 21e eeuw vijf tot zes procent blijven
groeien. We zitten nu in het diepst van het
dal".
Ofwel: het kan alleen maar beter gaan. Het
moment waarop, is echter de grote vraag.
Nederkoorn denkt dat de crisis over twee
jaar achter de rug moet zijn. „Maar ik durf
het niet op een jaar nauwkeurig te bepa
len", zegt hij er veiligheidshalve bij.
9 n
Als reactie op de Amerikaanse
kritiek op Japan als zou het land
veel te hoge handelsbarrières
hebben, reageerde Bangemann
met de opmerking dat juist daar
voor de multilaterale handelsge-
sprekken zo belangrijk zijn. Hij
zei dit in dezelfde week waarin
de EG besloot de import van
Japanse auto's met bijna 10 pro
cent terug te brengen. Toch hield
Bangemann dit besluit hoog als
een voorbeeld voor andere lan
den: „Ik zou willen voorstellen
dat anderen niet over han
delsproblemen praten, maar er
ook iets aan doen."
De vice-president van de EC
stelde voor dat Japanse en Euro
pese industriëlen regelmatig
overleg voeren en noemde Oost-
Europa als de plaats waar samen
een telecommunicatienetwerk op
poten gezet kan worden. Ook
verklaarde hij dat Japan en Eu
ropa samen moeten werken in de
ontwikkeling van een standaard
van de 'high-definition'-televi-
sie, om te kunnen concurreren
met de standaard waaraan in de
Verenigde Staten gewerkt wordt.
Londen (rtr) - Toeleveran
ciers van de Britse vestigin
gen van DAF kunnen niet
worden verplicht goederen
te leveren, heeft een rechter
in Londen bepaald. De uit
spraak vormt een tegenslag
bij de pogingen om de Brit
se DAF-fabrieken te behou
den.
In kringen van de DAF-ves-
tiging in Birmingham ver
luidt het dat de produktie
van de DAF^45, een lichte
vrachtwagen, nu stil kan
komen te liggen. Er staan
daar 3500 banen direct op
het spel en nog veel meer bij
de honderden bedrijven
waarmee Leyland DAF za
ken doet.
De zaak kwam voor de
rechter doordat leverancier
Automotive Products eerst
ruim f 2 miljoen wil hebben
voordat de leveringen (on
derdelen voor remmen en
koppelingen) worden her
vat.
Zwolle (anp) - ID Systems,
bekend van beveiligingsap
paratuur voor winkels, is
diep in de problemen geko
men. Het bedrijf, dat vorig
jaar nog met de hulp van
enkele participatiemaat
schappijen uit het failliete
Newtron werd gelicht, heeft
uitstel van betaling aange
vraagd. Er werken bij de on
derneming 190 medewerkers
waarvan 95 in Nederland, zo
heeft directeur A. Brink vrij
dag bevestigd.
ID Systems is in de problemen
geraakt door de recessie. Vooral
in de tweede helft van 1992
zakten de verkopen sterk terug.
In de eerste zes maanden kon de
omzet nog sterk omhoog, maar
in de tweede helft van het jaar
noteerde ID een omzetdaling van
35 procent. De in Zwolle geves
tigde onderneming boekte vol
gens Brink in het afgelopen jaar
een verlies van 'enkele miljoenen
guldens'. Omdat het eigen ver
mogen zwak was, kwam dat bij
de producent hard aan.
Weinig steun heeft ID Systems
gekregen van de participatie
maatschappijen. ID werd uit
Newtron gehaald door de Neder
landse Participatiemaatschappij
NPM, Parcom Ventures en de
Internationale Nederland Invest
ment Bank. Daarnaast had het
management een belang in de
verzelfstandigde onderneming.
De leveranciers van durfkapitaal
echter wilden volgens de direc
teur geen geld in ID steken, toen
de situatie verslechterde. Hij
heeft het advies gekregen om
maar een strategische partner te
gaan zoeken.
De zoektocht heeft nog geen suc
ces opgeleverd. Er zijn wel ge
sprekken gevoerd met verschil
lende kandidaten, zegt Brink,
maar op korte termijn zullen die
niet tot resultaat leiden.
ID Systems is al sinds vorig jaar
bezig met een reorganisatie. Tot
nu toe zijn er al dertig banen
geschrapt, maar de recessie heeft
het lopende reorganisatieplan
ingehaald, zegt de directeur. Of
er nu nog meer banen verdwij
nen, wilde Brink niet zeggen.
„We gaan door met het proces
van een geleidelijke herstructu
rering. Er zal niet driftig gesne
den worden".
Brink is de echtgenoot van Nina
Aka. Zij is vooral bekend gewor
den in de 'Newtron-affaire'. Aka
wilde haar bedrijfsonderdeel A-
Line losmaken van het automa
tiseringsfonds Newtron, dat was
opgericht door de omstreden fi
nancier Willem Smit. Newtron
werd in het begin van 1992 ont
manteld, nadat het bedrijf in
grote financiële problemen was
gekomen door een aantal mis
lukte overnemingen.
De beleggers op de Amsterdamse
effectenbeurs waren erg boos op
de toenmalige NMB Postbank
(nu ING bank). Deze zou het
high-techfonds van Willem Smit
te snel naar de beurs hebben
gebracht. Al gauw na de intro
ductie zakte het resultaat van
Newtron weg in een bodemloze
put.
Zï odra mijn vrouw
i zegt dat ik aandelen
I moet kopen, ver
koop ik ze". Die uitspraak
van een Amerikaanse beleg
gingsexpert haalde Pauline
van de Ven eertijds aan in
haar boekje 'de Beurskrach
van '87'. Die uitspraak zegt
iets over het idee dat sommi
ge mannen over hun vrouw
hebben, maar illustreert ook
dat de 'echte' belegger tegen
het algemene sentiment van
de financiële markt in roeit.
In hetzelfde boekje vertelt
een topman van de effecten
afdeling van de Rabobank dat
de kantinejuffrouw, zich niet
bewust dat zij een expert voor
zich had, hem op zekere dag
in de nazomer van 1987 aan
ried in aandelen te gaan.
„Nou is het goed mis", was
zijn conclusie.
Afgelopen woensdag presen
teerde directeur Zalm van het
Centraal Planbureau zijn jaar
lijkse Centraal Economisch
Plan. Terwijl hij Haagse jour
nalisten kommer en kwel
voorschotelde, hield Robeco-
topman P. Korteweg in het
hoofdkantoor van deze beleg-
gingsgroep in Rotterdam de
financiële pers een ogen
schijnlijk heel ander beeld
voor: verder dalende rente en
een mooie aandelenmarkt in
het verschiet.
Korteweg was die dag de eni
ge niet die de lente in de bol
had: ook directeur Zwart van
de Eindhovense vermogens
beheerder GIM voorspelde
goede tijden voor beleggers.
Nu beoordelen beleggers de
economie vanzelfsprekend
vooral op de kansen voor de
factor kapitaal. Massa-ontsla
gen kunnen een opsteker zijn
voor aandeelhouders. Reor
ganisaties kosten geld, maar
beloven meer rendement (en
koerswinst) voor de nabije
toekomst.
Het CPB heeft een bredere
economische blik, maar be
perkt die ook meer tot Neder
land dan de grote beleggings
fondsen doen. Ook al blijft de
Nederlandse economie nog
wat kwakkelen, dan kunnen
beleggers meeprofiteren van
inmiddels ingezet herstel in
de Verenigde Staten, Groot-
Brittannië en Japan.
Hoort Zalm bij degenen die
telkens weer het keerpunt
missen en pas in het herstel
geloven als het zich al groten
deels voltrokken heeft? Dat
laatste is in elk geval een
hebbelijkheid van de kleine
belegger. Hij stapt te laat uit
en komt pas terug als de trein
alweer een flinke vaart heeft.
Eerst zien en dan geloven.
Robeco's wetenschappelijke
profeet Jaap van Duijn ver
trouwt op het voorspellende
vermogen van de beurs. Zoals
in 1982. Terwijl de kranten
nog bol stonden van de mas
sa-ontslagen, liep de aande-
lenindex zeventig procent om
hoog. De 'echte' economie
volgde dat pad met een ver
traging van een maand of
acht.
Van Duijn constateerde de
zelfde profetische gave bij de
beurzen ten tijde van de drie
voorgaande naoorlogse reces
sies, in 1958, 1967 en 1975.
Dat heeft hem - expert op het
gebied van economische golf
bewegingen - bescheiden ge
maakt. "Ik heb de neiging om
uit het bovenstaande te con
cluderen dat wij economen
heel wat van de beurs kunnen
leren", stelde hij in 1983 vast
('Van Duijn over Economie',
Veen Utrecht).
Zoals op alle markten, wordt
op de beurs de prijs ook be
paald door vraag en aanbod.
De vraag naar aandelen heeft
niet alleen met de prestaties
van het bedrijfsleven te ma
ken maar ook met de rende
menten en risico's van andere
soorten beleggingen.
Als de rente inderdaad nog
verder zakt en er een einde
komt aan de ongewone situa
tie dat geld dat voor een korte
periode uitstaat meer rente
oplevert dan Tang geld', dan
moeten tientallen miljarden
guldens de komende tijd op
drift raken. Alleen in Neder
land gaat het om meer dan
zestig miljard gulden, dat nu
nog op deposito staat. Sinds
1988 is het bedrag dat in deze
categorie is belegd, verdrie
voudigd.
Ook kapitaal dat nu nog op
spaarrekeningen staat (in
1992 145,6 miljard) en geld
dat in obligaties is belegd, zal
bij een verder dalende rente
voor een deel boven de aan
delenmarkt komen te hangen
en nieuwe vraag naar aande
len uitlokken. Ook daardoor
kunnen de koersen worden
opgedreyen._
Toch kan de beurs niet zijn
eigen werkelijkheid creëren.
Het prille optimisme zal na
verloop van tijd steun moeten
vinden in winstherstel bij de
bedrijven. Blijft dat uit, dan
krijgt Zalm misschien toch
nog gelijk, ook van de beleg
gers.
Tokyo - Japan heeft in februari een overschot van 11,81 miljard
dollar op de lopende rekening van de betalingsbalans geboekt
tegen 10,94 miljard dollar in februari vorig jaar. Dat heeft het
Japanse ministerie van financiën bekendgemaakt.
In januari bedroeg het surplus op de lopende rekening 5,21
miljard dollar.
Washington - Het aantal banen in de Verenigde Staten,
exclusief de landbouw, is in maart met 22.000 gedaald, heeft het
Amerikaanse ministerie van handel vrijdag bekendgemaakt. De
werkloosheid in de VS kwam uit op 7 procent van de beroepsbe
volking, hetzelfde niveau als in februari. In maart 1992 stond
het werkloosheidspercentage nog op 7,3.
De vermindering van het aantal banen viel de financiële
markten tegen. Deskundigen waren juist uitgegaan van een
stijging van het aantal nieuwe banen met 25.000 a 90.000. Het
was voor het eerst sinds augustus vorig jaar dat de werkgelegen
heid terugliep. Toen verdwenen er 109.000 banen.
Den Bosch - De werknemers van Verkade in Den Bosch krijgen
maandag te horen of hun bedrijf dicht gaat. Het personeel heeft
gisteren een klemmend beroep op de directie gedaan om de
wafelfabriek voor Den Bosch te behouden. De directie van de
Zaanse koekfabrikant maakte vorig jaar bekend sluiting van de
Bossche vestiging en verhuizing van de produktie naar Zaandam
te overwegen.
Verhuizing naar de hoofdvestigmg in Zaandam leidt volgens de
directie tot aanzienlijk meer winst. Het personeel krijgt wel de
gelegenheid mee te verhuizen naar Zaandam.
Amsterdam - Topman ir. W.
Dik van de PTT (zie foto)
wordt benoemd tot commissa
ris bij de ABN Amro Bank.
Tevens is tot commissaris bij
de bank benoemd ir. J.M.H.
van Engelshoven, commissaris
bij de Koninklijke Nederland
se Petroleum Maatschappij.
Het tweetal volgt dr. A. Ba
tenburg en mr. O. Vogelen
zang op, die in verband met de
leeftijdsgrens aftreden.
Mr. H.H. Foppe zal per 7 mei
aftreden als lid van de raad
van bestuur, ook in verband
met het bereiken van de leef
tijdsgrens.