Robeco verwacht lagere rente
NU
f499,-
:ort
Snelgroeiende verpakker Budelpack: Malaise gaat aan ons voorbij
Dei
O
Ui
O*
L0N0*4,
4o
Q
-o
m
30
ui
UJ
o>
oord
►snië
Beleggingsgroep voorspelt gunstig jaar voor aandelenmarkt
Psion Pa
A4
ECONOMIE
Minister Andriessen opent zaterdag nieuwbouw van verpakkingsfabriek in Poortvliet
ECONOMIE kort
"bzesh
laten
14 Kurdische
Fiermutselingen,
het door
Irt uitgeroepen
(aanbod aan de
de het bestand.
Srillastrijders
ftardin zes en in
de Kurdische
I drie guerrillas-
ïalië
fracties zijn
de Somalische
voerder van de
fin alle fracties
dag bijeen en
lies hun wapens
lit weekeinde in
ord was bereikt
|e internationale
In succesvol ge
rite wapens zijn
iën doen
gaat zelf het
verantwoorde-
|„Ik zal de post
fsten.
en dat hij wordt
I minister uit de
longen door het
Italië. Overigens
Idres.
dieren
I zuiden van de
(d uitgevaardigd
gedood,
les te voorkomen
gan-Tyoebe, een
(De krijgsheren,
ormalige leiders
Tadjiekse rege-
net islamitische
leen schietpartij
lijn omgekomen.
1 pantservoertui-
lingsacties.
UW
|ept tijdens het
FOTO AFP
fzegd dat Britse
pinden als gevolg
I Peng liet echter
eg, maar dat het
I van de jaarlijkse
(et Chinese parle-
akkoord met het
It van Hong Kong
I uitoefenen op de
phina zou Patten
bmocratische her
en Algerije
beft dinsdagavond
f ie doodvonnissen
jten waren aange-
sveiligheid en de
lhof in de Oostal-
Bere aangeklaagde
fchtshoven, die in
behandelen die
Ive activiteiten, 21
ior toestellen van de
m uitgevoerd, al is
jelegd in de resolu-
Luit gaat na zeven
vervolgens zijn' er
wen dagen om de
organiseren en te
met de VN. Hier-
landen die troepen
lacht in Bosnië heb-
nog tijd om hun
beschermen tegen
vische wraakacties,
chendingen van het
komen op rekening
rviërs hoewel ook
oestellen ongeauto-
:hten hebben uitge-
vluchten hebben
'n gering militair et-
maar met de motie
uk opgevoerd op de
in te stemmen met
lan van Lord Owen
nee. Een nieuwe re-
itrengere sancties te-
iërs en hun bondge-
de maak en kan
'ele dagen worden
DE STEM
DONDERDAG 1 APRIL 1993
A5
Door Louis van de Geijn
Rotterdam - De Robeco Groep
voorziet een rentedaling. „In de
komende jaren zouden we
staatsleningen kunnen zien
waarvan het rentepercentage
met een vijf begint", aldus prof.
mr. J. van Duijn van het beleids-
comité van Robeco.
De jongste staatslening draagt een rente
van 7,5 procent. Dat de bodem langza
merhand wel is bereikt, wil er bij hem
niet in.
De Robeco-professor, expert op het ge
bied van economische golfbewegingen,
wijst ter ondersteuning van zijn visie op
de lijnen die de korte en de lange rente
in Duitsland vanaf 1970 hebben ge
volgd. Zowel tijdens de inzinking na de
eerste oliecris - begin jaren zeventig -
als gedurende de recessie die tien jaar
later optrad, schoot de korte rente
(maatstaf: het tarief voor 3-maands-de-
posito's) ver uit boven het tarief op de
kapitaalmarkt (twee jaar of langer lo
pende leningen).
Het begin van economisch herstel werd
telkens ingeluid op het moment dat de
'korte' lijn door de 'lange' zakte, de
kapitaalmarktrente mee naar beneden
trekkend. Anno 1993 bevindt de korte
rente zich nog boven de lange. Maar die
geldmarktrente is rap aan het dalen en
zal straks de lijn van de lange rente
kruisen. In het scenario van Van Duijn
zullen beide tarieven vervolgens nog
wat verder dalen, lager zelfs dan de
eerdere dieptepunten. Want in de jaren
zeventig en tachtig was de inflatie veel
hoger.
Andere rente-goeroes menen dat er niet
veel ruimte meer zit in de rentetarieven.
Zij wijzen op de enorme kapitaalbe
hoefte, bijvoorbeeld in het voormalige
Oostblok.
Robeco's topman prof. dr. P. Korteweg
gelooft daar niet in: „Niet alle kapitaal
behoefte leidt ook tot kapitaalvraag."
Hoe groot de nood ook is, het kapitaal
stroomt pas naar het oosten als er
economische kansen ontstaan. En dat is
in het algemeen nog lang niet het geval.
De renteprognose is niet zo maar een
spelletje. Zij bepaalt grotendeels de
beleggingsvisie voor de nabije toe
komst. Rekenend op een verdere rente
daling komt Robeco tot de conclusie dat
1993 (opnieuw) een sterk obligatiejaar
zal worden. Dat is dan het derde suc
cesjaar op rij, met een rendement voor
het obligatiefonds Rorento van 15.6
procent in 1991 en 14.8 procent in 1992.
De eerste tien weken van het lopende
jaar bedroeg het rendement 6.0 procent.
Robeco's rentevisie draagt ook bij tot
optimisme over aandelen. De dalende
tarieven zijn al bezig miljarden guldens
uit deposito's los te maken en die kapi-'
taaiwolk zal voor een deel in aandelen
beleggingen neerslaan. De koersstijging
die door deze vraag wordt uitgelokt, zal
verder worden ondersteund door wins
therstel in de bedrijven. Dat is, aldus
Van Duijn, de klassieke 'tweede trap'
(na de rentedaling) van het economisch
herstel.
De aandelenmarkten in de wereld heb
ben de laatste maanden de opgaande
lijn te pakken, het sterkst in Japan (18,5
procent stijging), maar ook in Neder
land (11,5 procent plus). De aandelen
fondsen Robeco en Rolinco (in 1992
goed voor een beleggingsresultaat van
9,6 en 5,0 procent) hebben tot 19 maart
alweer een rendement behaald van 7,9
en 6,4 procent.
Dat de beurskoersen weer aantrekken,
wil niet zeggen dat de economische
recessie in Europa alweer voorbij is. De
Verenigde Staten en Engeland zijn door
het dal, aldus Van Duijn, maar op het
Europese vasteland is de inzinking pas
begonnen. Hij rekent er op dat de
beurzen, net als in het verleden, een
goede neus hebben en met hun koers
stijgingen op het werkelijke economisch
reveil vooruitlopen. Dat zou zich begin
volgend jaar kunnen voordoen.
Zelfs voor de geplaagde onroerend-
goedbeleggers had Robeco gisteren bij
de presentatie van het jaarverslag van
de belangrijkste fondsen een opwek
kend geluid. Door de 'brede afwaarde
ring' van gebouwen behaalde het vast
goedfonds Rodamco vorig jaar nog een'
negatief beleggingsresultaat van bijna
elf procent. Maar het tij op de vastgoed
markt is aan het keren, aldus Korteweg,
wijzend op de koersontwikkeling van
de betreffende beleggingsfondsen. De
eerste tien weken van 1993 boekte Ro
damco een resultaat van 10,8 procent.
Over'de resultaten van de Groep zelf
kon Kortweg gisteren ook opgewekt
zijn. Het geld komt de laatste maanden
weer 'met bakken' binnen. Het totale
beheerde vermogen groeide vanaf het
begin van dit jaar van 46,4 tot 50,2
miljard gulden, meer dan ooit tevoren.
Robeco noteerde de laatste tien weken
dertigduizend nieuwe klanten op een
totaal (eind 1993) van 482.000, mede
dankzij de samenwerking met de Rabo-
banken. De klanten van deze bankorga-
nisatie brachten vorig jaar twee miljard
gulden binnen en hebben nu ongeveer
vijf miljard bij de Robeco Groep belegd.
Van onze verslaggever
Jan van de Ven
Poortvliet - Budelpack is een
snelgroeiende verpakker.
Nog voordat minister J.
Andriessen (Economische
Zaken) op 3 april de nieuw
bouw van het bedrijf opent,
heeft directeur André
Nieuwkerk 2 hectares voor
verdere uitbreiding aange
schaft. „De gemeente gaat
akkoord", aldus Nieuwkerk.
Volgens Nieuwkerk is Budel
pack het grootste verpakkende
bedrijf in de Benelux en de op
een na grootste in de Europese
Gemeenschap. Van 2400 vier
kante meter vloeroppervlak in
1978 groeide Budelpack naar
5000 in 1985, naar 7500 in 1988,
tot 12.700 nu. „Ik denk dat we
twee tot driemaal zo groot kun
nen worden in de komende ja
ren".
Minister Andriessen krijgt een
beetje gelijk als hij voor kleine
en middelgrote bedrijven een
goede toekomst ziet. Vandaar
zijn enthousiasme om naar de
Zeeuwse polder en Poortvliet te
komen voor de opening. „De
werkgelegenheid groeide bij ons
de laatste acht jaar 20 tot 25
procent per jaar, tot boven de
300 op dit moment. We maken
al vele jaren op de omzet (voor
1992: 48,7 miljoen) een jaarlijk
se winst van vijf tot acht pro
cent, netto na belasting".
De economische malaise gaat
aan Budelpack voorbij. „We
merken er iets van, maar niet in
de omzet. Enkele jaren geleden
hadden we een constante order
portefeuille van een half jaar".
Dat werkte lekker. „Nu hebben
we voor drie maanden orders.
Opdrachtgevers wachten tot het
laatste moment. Dat maakt het
werk stressmatiger".
Banket
André Nieuwkerk (45) begon 22
jaar geleden in de banketfa-
briek van zijn vader in Budel
met inpakken van Mars-pro-
dukten. „Ik zag in de banket
geen toekomst en zocht naar
iets anders". Zeven jaar lang
opereerde hij in ruimtes en on
der de hoede van zijn vader. Als
bedrijfsleider, want pa had het
voor 't zeggen.
Vijftien jaar geleden begon hij
voor zichzelf in Poortvliet. Zijn
onderkomen werd een voorma
lige banketfabriek. Puur toeval.
De 25 ex-banket werkers van de
fabriek konden bij hem begin
nen. De 25 in Budel achtergela
ten medewerkers bleven voor
zijn vader werken. Was zijn
Directeur Nieuwkerk op de inpakafdeling van Budelpack.
bedrijfsruimte in Budel 600
vierkante meter, in Poortvliet
lagen er 1000 klaar. Een totaal
nieuw pand, 2400 vierkante me
ter, kwam er in 1978.
Sinds zijn komst naar Poort
vliet heeft Nieuwkerk de opper
vlakte van zijn bedrijf verder-
tienvoudigd. Eigenlijk nog
meer, want in Bergen op Zoom
heeft hij 4.000 vierkante meter
opslagruimte. „Zodra we uit
ons jasje groeien huren we bij".'
De te huren meters wisselen
met de jaren qua omvang.
Tot de belangrijkste opdracht
gevers rekent Nieuwkerk: Uni
lever, Procter en Gamble, Hen
kei, Sara Lee/Douwe Egberts,
Frico Domo, CSM, Akzo, DMV
Campina, Solvay Duphar. Bu
delpack kan 25 produkten ge
lijktijdig inpakken. Per jaar
heeft het bedrijf 150 tot 200
verschillende verpakkingen te
verwerken. Per dag draait het
er twee tot drie miljoen pakjes
uit. Uiteenlopend van waspoe-
der tot koekjes.
Piekbelasting
Grote bedrijven hebben toch
ook zelf inpakmachines? „Ze
ker, we krijgen niet alles". Bij
het uitproberen van nieuwe
produkten of nieuwe verpak
kingen is een rol voor Budel
pack weggelegd. Bedrijven heb
ben dan nog geen vervangende
apparatuur aangeschaft. Piek
belasting wordt eveneens naar
een inpakbedrijf afgeschoven.
„Laten we een voorbeeld ne
men. Noten zijn veel gevraagd
in de laatste maanden van het
jaar. Voor feestdagen en lange
winteravonden. De industrie
heeft echter voor een gemiddel
de vraag inpakmachines ge
kocht. De piek komt bij ons
terecht".
De laatste jaren ondergaat het
verpakken van waspoeder ver-
FOTO DE STEM/DICK DE BOER
andering. Kartonnen dozen ma
ken plaats voor zakken, milieu
vriendelijke zakken. Het uitpro
beren van de uiteindelijke ver
pakking wordt aan bijvoorbeeld
Budelpack overgelaten. Na het
vinden van een definitieve vorm
van verpakken nemen de was
middelenproducenten het ver
pakken zelf weer ter hand.
Bij het uitspreken van 'we' en
'ons' heeft Nieuwkerk het niet
alleen over zichzelf. „Er zijn in
ons land 350 bedrijven, die voor
derden inpakken. Elk jaar ver
dwijnen er zestig van en komen
er zeventig bij". Een toenemend
aantal. „Voor slechts een paar is
een goede toekomst weggelegd.
De meeste zijn veel te klein
schalig. Ik denk, dat er minder
dan tien uiteindelijk overblij
ven".
Veel hinder van de concurren
ten heeft Nieuwkerk niet. „Wij
richten ons voornamelijk op het
buitenland. Tachtig procent van
wat wij verpakken is voor ver
spreiding in andere EG-landen
bestemd". Momenteel maakt
Budelpack reclamepakjes met
het maandverband Always.
Over een reeks van jaren be
zorgt het promoten van dit ver
band werk aan Budelpack.
Techneuten
Naast stabiele factoren als
maandverband en waspoeder
pakt Budelpack alle werk aan.
Al betekent een opdracht
slechts een dag produktie.
Nieuwkerk heeft een staf van -
wat hij noemt - 20 techneuten,
die zonodig snel een verpak
kingsmachine bedenken en ont
wikkelen. De techneuten komen
ook in actie als er snel machines
gewisseld moeten worden. Een
regelmatig voorkomende klus.
Behalve over de soort machine
denken Nieuwkerk en zijn men
sen na over bijvoorbeeld het
terugdringen van verpakkings
materiaal, een gegeven in mi
lieu-acties. De wasmiddelenin
dustrie is niet voor niets bezig
met slimmere verpakkingen.
„Het terugdringen van overbo
dige verpakkingen is overigens
meer een politiek probleem dan
een praktisch probleem", meent
Nieuwkerk. „Het ministerie van
milieu-minister Alders heeft
eens de samenstelling van huis
houdelijk afval laten onderzoe
ken. Minder dan een procent
betrof verpakkingsmateriaal".
Niettemin houdt ook Budelpack
de vinger aan de pols. Voor
zover dat gaat, want de klant
levert zelf het materiaal om zijn
spullen in te stoppen. „De over
schakeling van dozen op zakken
levert een materiaalbesparing
van 20 procent op. De omvang
van het verpakte produkt wordt
er 20 procent minder door". Dat
heeft prettige gevolgen voor op
slag, transport, plaatsing in
winkelschappen, het bewaren
thuis.
Verpakkingen zullen er altijd
nodig zijn. Als de wasmiddelen
straks in een ecozak verkrijg
baar zijn en de fabrikanten zelf
over machines voor verpakking
beschikken, moet Nieuwkerk
naar ander werk uitkijken. „We
zijn continu met het vinden van
'bijspringwerk' bezig".
Dramatisch kwartaalverlies Volkswagen
Wolfsburg - Het Duitse automobielconeern Volkswagen is door
het inzakken van de verkoop diep in de rode cijfers geraakt.
Over het eerste kwartaal van dit jaar leed het concern een
verlies voor belastingen van ongeveer 1,25 miljard mark tegen
over een winst van 354 miljoen mark in dezelfde periode van
1992. Toch denkt VW over het gehele jaar winst te kunnen
boeken, verklaarde financieel directeur Werner Schmidt giste
ren.
Den Holder verliest geding van Begemann
Breda - Machine en Apparatenfabriek Den Holder uit Leiden
i heeft het kort geding tegen de Koninklijke Begemann Groep
voor een
bankgarantie van 2,5 miljoen gulden verloren. Met die garantie
hoopte Den Holder een even groot bankkrediet te krijgen.
Den Holder houdt Begemann als moederbedrijf van Backer en
Rueb aansprakelijk voor de onjuiste faillissementsaanvrage door
de laatste in januari 1990. Uit het vonnis Wijkt dat dit een
onjuiste aanname is.
Recordwinst voor Deutsche Bank
Frankfurt - Het bedrijfsresultaat van Deutsche Bank, de
grootste bank van Duitsland, is vorig jaar met zeven procent
gestegen tot een recordbedrag van 6,39 miljard mark. De
nettowinst ging omhoog met 29,7 procent naar 1,83 miljard
mark. Het balanstotaal klom met 10,6 procent tot 496,6 miljard
markt.
Groei valutahandel verminderd
Bazel - De groei van de internationale valutahandel is aan het
begin van de jaren negentig afgezwakt. De terugval was bij dé
contante handel veel sterker dan in andere sectoren, in het
bijzonder de optie- en termijncontracten. De Amerikaanse
dollar bleef verreweg de meest verhandelde valuta, maar moest
wel terrein prijsgeven aan de Duitse mark.
Dit blijkt uit een rapport van de in Bazel gevestigde Bank voor
Internationale Betalingen (BIB), een overkoepelende instelling
van de centrale banken.
Forse winst RAET
Amsterdam - RAET NV, leverancier van automatiseringsdien
sten en -produkten met hoofdzetel in Utrecht, heeft zich in 1992
'aardig' hersteld van 1991 toen zij met grote moeite nog net in
de zwarte cijfers kon blijven. De winst bedroeg vorig jaar f 9,4
miljoen op een omzet van f 717 miljoen. In 1991 bedroeg de
winst vier ton bij een omzet van 600 miljoen gulden.
Deze omzetvergroting komt onder meer door 'overname' van de
klanten van de failliete concurrent Infotheek. Dit jaar legt de
RAET-directie zich erop toe de winst verder te vergroten, bij
gelijke omzet, 'want veel omzetvergroting zit er gewoon niet in'.
Oud-papierberg groeit
Oegstgeest - Nederland komt om in het oud papier, meldt de
Federatie Nederlandse Oudpapier Industrie (FNOI). Begin april
wordt de verwerkingsprijs per kilo verhoogd met drie cent om
op te kunnen boksen tegen internationale concurrentie, vooral
uit Duitsland.
De Duitse overheid steunt de oud-papierhandel in dat land
beter door hogere tarieven voor de verwerking te betalen, laat
een woordvoerder van de Nederlandse papierfederatie weten.
„Het gevolg is dat de Duitse papierverwerkers hun produkten
goedkoper op de Europese markt kunnen brengen en wij dus
met overschotten komen te zitten." Vorig jaar werd 1,8 miljoen
ton oud papier opgehaald door de ongeveer 250 verwerkende
bedrijven. Het oud papier wordt doorverkocht aan papier- en
kartonfabrieken die heLals grondstof gebruiken.
Reclamecampagne kost Hoover geld
Londen - Drie topmanagers van de Amerikaanse stofzuigerfa
brikant Hoover zijn de laan uitgestuurd nadat een ludieke
reclamecampagne uitliep op een verliespost van 20 miljoen pond
(tegen de huidige koers ruim f 54 miljoen). Moederbedrijf
Maytag heeft inmiddels een nieuwe president-Alirecteur aange
wezen om de brokken te ruimen. In de reclamecampagne lokte
Hoover klanten in Groot-Brittannië en Ierland met vliegtickets
naar de Verenigde Staten of Europa.
Elke klant die voor meer dan 100 pond (ruim f 270) aan
Hoover-produkten aanschafte, mocht rekenen op twee gratis
retourvluchten. Naar schatting hebben tweehonderdduizend
klanten van de aanbieding gebruik gemaakt. Op een dergelijk
aantal had Hoover nooit gerekend. Het bedrijf kon de vraag
naar vluchten niet verwerken. Maytag heeft toegezegd dat alle
klanten die nog op tickets wachten hun vluchten zullen krijgen
of een andere vorm van compensatie 'binnen de voorwaarden
die zijn gesteld in de reclamecampagne'..
(ADVERTENTIES)
128 Kb geheugen
Grafische interface
Multitasking
PC-communicatie
Ruimte voor 2
geheugenkaarten
lincJ. BTW)
THE CHAMPS. A WORLD TO DISCOVER.
Bel NU voor
verkoopadressen:
02526-20040
klm cityhopper
iMet ingang van 28 maart verlaagt KLM Cityhopper
haar tarieven van Rotterdam naar Londen. Een jaar
retour (zonder restricties is zelfs in prijs verlaagd
van 830.- naar 626.-. Vraag de voorwaarden of
meer informatie bij uw reisagent, het KLM Passage
kantoor of KLM Reserveringen (02) 4747747 (24
uur per dag).
NIEUWE TARIEVEN PER 28 MAART 1993
Jaarretour (zonder restricties)
Eurobudget
Superpex
Enkel
313
Retour
626
517
381
io
