'Stril
Mao: Handelsobject
VN-waarnemer. Het wemelt van provocaties in ex-Joegoslavië
'Als de dood op de loer ligt, kan de deur niet op slot'
Vervroegde vrijlating leden RAF inzet felle politieke discussies
DESTE]
•Vertrouwel
Over de putl
ACHTERGROND
de stem
DESTEM
Minister D'Ancona over opvang Joegoslavische vluchtelingen in Nederland:
Hofhouding beticl
van discriminatie
DE STEM
DONDERDAG 1 APRIL 1993
Op 26 december is het
honderd jaar geleden dat
Mao Zedong werd
geboren. Ondanks het feit
dat het imago van de
vroegere leider in China
danig is gedevalueerd
probeert de bevolking in
zijn geboorteplaats
Shaosan hem posthuum te
exploiteren.
Door Kathy Wilhelm (ap)
De boeren in het geboortedorp
van Mao Zedong werken hard
aan twee projecten waarmee de
100e verjaardag van de geboor
te van de Grote Roerganger ge
vierd wordt. Het ene is een
reusachtig bronzen beeld. Het
andere is de vrije markt.
Shaoshan, het plaatsje waar
Mao in 1893 ter wereld kwam,
blijft voor de liberalisering en
de commerciële golf niet ge
spaard. De bevolking is Mao
allerminst vergeten en probeert
hem posthuum te exploiteren.
Shaoshan moet een nog grotere
toeristische trekpleister worden
dan de plaats al is.
Het eerste dat de busreiziger op
weg naar Shaoshan tegenkomt
is een lange rij souvenirkraam
pjes langs de weg buiten het
stadje. Er worden gipsen beeld
jes van Mao aangeboden, af
beeldingen van de voormalige
leider ingelijst in fluorescerende
lijsten of gevat in hartvormige
medaillons. Er zijn ook Mao-
eetstokjes en Mao-aanstekers
die als een speeldoos 'Het Oos
ten is Rood', het maoistische
volkslied, ten gehore brengen.
„Tijdens zijn leven heeft de po
litiek van Mao de mensen arm
gemaakt. Het is goed dat ze aan
zijn herinnering nu wat kunnen
verdienen", zegt Zhang Xia-
nyang, een historicus die in de
jaren tachtig uit de partij werd
gezet.
De bestuurders van Shaoshan
zijn minder openhartig, maar
maken wel duidelijk dat ze uit
de verwachte toeloop van her
denkers en toeristen munt wil
len slaan.
Heel China maakt zich op voor
26 december, de geboortedag
van de boerenzoon die geleerde
wilde worden, maar het via
guerrillaleider wist te brengen
tot de aanbeden Grote Roergan
ger van 1 miljard Chinezen.
Officieelstaat Mao nog even
hoog aan het communistische
firmament als in zijp hoogtijda
gen voor zijn dood in 1976. De
partij maant de Chinezen nog
steeds 'de beginselen van het
maoïstische denken hoog te
houden' en zijn geschriften te
bestuderen.
Hoge partijfunctionarissen ma
ken nog steeds pelgrimages
naar Shaoshan. De slogans ver
liezen echter steeds meer van
hun inhoud. Vooral sinds de
88-jarige Deng Xiaoping - ooit
Mao's tegenstander - de afgelo
pen maanden bezig is in hoog
tempo de economie te liberali
seren en daarmee het door Mao
opgebouwde systeem te ont
mantelen.
Particuliere ondernemers, effec
tenhandelaren en buitenlandse
Mao Zedong op een foto uit
1970. FOTO ANP
investeerders, door Mao
verguisd als klassevijanden, zijn
de nieuwe helden. Mao predikte
de permanente revolutie, Deng
pleit voor stabiliteit. Mao was
voor soberheid, terwijl Deng
een consumptiecultuur aanmoe
digt, waarin plaats is voor luxe
auto's en haute couture.
„Alles wat de Chinzen nu doen
is een ontkrachting van Mao",
vindt Dai Qing, schrijver. „Dat
het niet hardop gezegd wordt
doet er niet toe."
De partij kan Mao niet openlijk
afvallen, wil ze haar eigen be
staansrecht niet tekort doen.
Als het niet meer dezelfde com
munistische partij is die onder
leiding van Mao tegen de Ja
panse bezetters vocht en later
de gehate nationalisten het land
uitgooide, welke partij is het
dan nog, met welk recht op de
macht?
Drie maoïstische partijleden
waren zo teleurgesteld over de
in oktober ingeslagen weg van
hervormingen dat ze zelfmoord
pleegden. Maar de meeste Chi
nezen geven de voorkeur aan
het beleid van Deng. Sinds hij
in 1978 aan de macht kwam zijn
de inkomens in China verdrie
voudigd.
Het contrast tussen maoïstische
symbolen en de werkelijkheid is
nergens zo goed zichtbaar als in
Shaoshan. Mao is er alomtegen
woordig, maar hetzelfde geldt
voor de vrije ondernemers.
In de wijk die sinds de jaren
zestig rond het station is ge
groeid, staan al twee enorme
Mao-beelden. In de buurt van
Mao's geboortehuis is een rijst
veld omgeploegd voor een
nieuw beeld. Tegen een heuvel
wordt een park aangelegd waar
in marmer uitgehouwen gedich
ten vaft Mao te lezen kullen zijn.
Partijsecretaris Mao Shiwen
van Shaoshan verwacht dit jaar
1,5 miljoen bezoekers in zijn
dorp. Dat is de helft meer dan
vorig jaar.
„Iedereen kan zien dat het den
ken van Mao Zedong nog steeds
de leidraad is voor onze partij
en de mensen", zegt Wen Huik-
ang, ondervoorzitter van de
Stichting ter Bescherming van
Mao's Gedachtengoed in de
provincie Hunan.
Wen is tevens onderdirecteur'
van het regeringsbureau dat de
historische plaatsen in Shaos
han beheert. Hij zegt dat de
nieuwe projecten het toerisme
zulen stimuleren. „Het is een
manier om de toeristen langer
hier te houden, zodat ze ook
meer geld achterlaten.
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem B.V.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
C. Hamans en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor. Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-23691 IHelefax 076-236405.
Telefax redactie 076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Steenbergsestraat 23-23a,
01640-36850, fax 01640-40731.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41, 236326, fax 076-236215.
Voor bezorgklachten: 076-236888.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550, fax 01608-17829.
Postadres: Postbus 363,4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 1, 01100-28030, fax 01100-21928.
Postadres: Postbus 13,4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751, fax 01140-19698.
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14,® 01620-54957, fax 01620-34782.
Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45,® 01650-37150, fax 01650-44929.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Zuidlandstraat 32,® 01150-17920, fax 01150-96554.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen.
Vlissingen, Scheldestraat 7-9,4381 RP,
@01184-19910, fax 01184-11446.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur.
Abonnementsprijzen (bij vooruitbetaling te voldoen):
per kwartaal 85.50, per half jaar 170.05 óf per jaar 330.70.
Voor abonnees die automatisch betalen: per maand 28.45,
per kwartaal 83.00, per half jaar 165.05 óf per jaar 320.70.
Voor posttoezending geldt een toeslag.
Losse nummers: maandag t/m vrijdag 1.60; zaterdag 1.90.
Service-afdeling abonnementen: 076-236472,
maandag t/m vrijdag 8.30-12.00 en van 12.30-16.00 uur.
Lezersservice:
Centrale reclame-afdeling 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911).
Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN/AMRO rek. 520538447.
Heeft u de krant niet ontvangen Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
De Oosterhoutse majoor
Jacques Brinkhof bracht
vorig jaar zes maanden
door als VN-waarnemer in
het voormalige
Joegoslavië. Geen
ongevaarlijke klus. Maar
als hij gevraagd zou
worden, zou hij toch weer
gaan. „Wantje kunt toch
veel kleine dingen doen".
Door onze redacteur
Jan Jansen
Eén lijk zag hij maar - 'en dat
dan nog met een verrekijker' -,
maar verder: „Veel ellende ja,
iedere dag". Kapotgeschoten en
opgeblazen huizen vooral, dus
veel vluchtelingen. „Stel je een
plaatsje voor als Oosteind bij
Oosterhout; dat dat letterlijk
weggevaagd is, leeg, kapot, geen
kip meer".
Majoor Jacques Brinkhof (42)
uit Oosterhout, stafofficier bij
de Bredase KMA, maakte het
mee in voormalig Joegoslavië,
waar hij vorig jaar zes maanden
VN-waarnemer was.
Pas na thuiskomst las hij Den
Doolaard, schrijver-journalist
en Balkan-kenner. Zijn verha
len spelen dik vijftig jaar gele
den, maar hebben volgens
Brinkhof niets aan actualiteit
ingeboet. „Zoals hij de volks
aard tekent, heel scherp".
„Ik heb er alle groepen in her
kend, hun methodes vooral. Het
verbranden van huizen, het ver
krachten van vrouwen, dat
hoort erbij. Kijk, eerst trekken
ze samen op tegen een gezamen
lijke vijand, daarna vechten ze
tegen elkaar. In de Oriënt Ex
pres van Den Doolaard vochten
de Macedoniërs tegen de Tur
ken, met succes. Maar daarna
voelden ze zich bedreigd door
de Serviërs en riepen ze hulp
van buitenaf in. Ze schuwden
het niet om in een bomaanslag
eigen mensen op te offeren om
de wereld te kunnen zeggen:
kijk eens wat die Serviërs ons
allemaal aandoen".
Brinkhof heeft gezien dat het in
ex-Joegoslavië nog altijd we
melt van dat soort provocaties.
„Daar zijn het meesters in: el
kaar in een kwaad daglicht stel
len. Een bestand geschonden?
Het zal altijd lijken alsof de
andere partij het heeft gedaan.
Dat is hun manier van vechten.
En zo is ook dié hele toestand
daar begonnen".
Het is een luguber spel. „Als wij
partijen betrapten, dan waren
we goede maatjes. Dan wisten
ze dat we ze doorhadden en dat
accepteerden ze. En reken maar
dat ze er allemaal aan meedoen,
moslims, Kroaten en Serviërs".
Al in 1991, Nederland was EG-
voorzitter, werden officieren
gepolst: wie heeft belangstelling
om als EG-monitor (waarne
mer) naar Joegoslavië te gaan?
De dramatische verbrokkeling
van het door Tito lang bijeenge
houden land tekende zich al af.
De KMA-officier die, fijn brille
tje op de neus, meer weg heeft
van de geschiedenisleraar dan
van de macho militair, gaf zich
op. „Het was toen nog niet zo'n
wespennest en het was voor drie
maanden, dat was te overzien,
te behappen door het gezin. En
ik had een idealistisch doel. Je
wilt een bijdrage leveren aan de
internationale gemeenschap".
Uiteindelijk ging Jacques
Brinkhof als VN-waarnemer en
voor een half jaar. Het langst
zat hij in Kroatië (west-Slavo-
nië), een korte periode tussen
door in Bosnië-Hercegovina. Hij
arriveerde in april toen er nog
geen VN-troepen waren om de
naleving van prille bestanden te
controleren.
De waarnemers moesten de
schendingen registreren, door
gang verlenen aan de interna
tionale troepenmacht, toen die
wel kwam. „Ze moesten dwars
door de frontlijnen heen. Het
was aan ons om doorlaatposten
te creëren. Dan zat er misschien
tweehonderd meter tussen de
fronten. VN-waarnemers aan
weerszijden kwamen elkaar te
gemoet, wisselden gegevens uit
en het moest kloppen hoor. Je
Majoor Jacques Brinkhof
moest vertrouwen winnen, dus
mocht het geen voertuig, geen
wapen schelen".
In Bosnië lag dat later zo moge
lijk nog gevoeliger. In Westerse
ogen lagen de moslims immers
onder, kwamen ze wapens te
kort tegen de door Milosevic
bevoorrade Serviërs. Zodat er
stemmen opgingen om het wa-
FOTO DE STEM/JOHAN VAN GURP
penembargo op te heffen, spe
ciaal voor de moslims.
„Nou, ik heb nooit gemerkt dat
er een gebrek aan wapens was,
bij geen van de partijen. Overal
lagen standaard-voorraden, nog
uit de tijd van Tito, voor de
lokale verdediging. En daar
kunnen ze jaren mee vooruit".
Toen de VN-troepen eenmaal
waren neergestreken in het on
herbergzame land, kwam de
tweede fase van Cyrus Vance's
plan voor Kroatië: Serviërs en
Kroaten moesten zich terug
trekken, hun zones demilitari
seren. Ook de van wandaden
betichte 'irregulars' (ongere
gelde bendes) vielen daaronder.
De Cetniks aan Servische kant,
de Kroatische Ustashi.
„Beide partijen hebben die ge
bruikt voor de vuile karweitjes,
maar toch hadden ze goede con
tacten met de geregelde troe
pen. Was er een bestand, dan
waren ook de sluipschutters
stil. De militairen hadden die
irregulars wel onder controle".
Jacques Brinkhof was bij de
veertig VN-waarnemers, die een
kijkje moesten nemen bij de
opkomende conflicthaarden in
Bosnië. Zelf zat-ie twee weken
in Mostar, Hercegovina feite
lijk, waar de oorlog al in volle
gang was. „Ik heb daar op de
frontlijn gezeten. Je liep er echt
tussen de kogels door. We heb
ben ons hoofd nauwelijks bui
ten het hoofdkwartier kunnen
steken en de tiende dag was het
eten op".
„Van alle mooie plannen is wei
nig terecht gekomen. Nou ja, we
hebben vijfduizend burgers
kunnen evacueren. Daar moest
je dan bestandjes voor regelen,
alles precies voorbereiden na
tuurlijk. Alles zat door mekaar
in de bussen, maar zorg wel dat
er geen wapens zijn te vinden...
En daar praat je jezelf en je
collega's dan maar moed mee
in, dat je toch iets had kunnen
doen."
De meeste contacten met bur
gers hadden ze in West-Slavo-
nië. „Wij waren de enigen die er
op uit mochten. Met twee waar
nemers en een tolk ging je dan
patrouilleren in een speciale
VN-auto, voor 24 uur voorraad
bij je'. Op zoek naar opslag
plaatsen, sporen van tanks, dat
soort dingen. Dan kom je echt
overal. En ongewapend natuur
lijk. Als je maar kon laten zien
dat je geen wapen had, dan was
je veilig".
Ontoegankelijk gebied, weij
asfalt, veel met stenen bezai
kruip-door-sluip-door-wegge|
tjes. „Je reed zo bij de mets
de achtertuinen in, want t
hek staat er niet omheen.
waren vriendelijk hoor, noc
den je allemaal uit om wauj
eten of te drinken. En dan k
je de verhalen. Over gezin
die uit elkaar waren ger
door etnische ruzies. Dros
maar je kon ook wel eens 1
hoor".
Het beeld dat de buitenwat
heeft is vertekend. „In Mos
was geen journalist te bei
nen. Ze durfden niet. Om
iets van de strijd daar te 1
zien, gebruikten ze in het joj
naai beelden van SarajsJ
Komt die Joop van Zijl vertil
len over zware gevechten
Mostar en ik kon het thuisfror.
niet bereiken. Daar hebben a
het even moeilijk dan. De
taire organisatie zou dat vm
moeten zijn door meer conta
te onderhouden".
„Maar goed, we hebben er g
trauma's aan overgehoudtJ
Zou ik het weer doen? Toen li
pas terug was, had ik geze
laat die beker maar even i
mij voorbijgaan. Nu zeg ik ij
Want je kunt toch veel klei
dingen doen. Lokaal was I
goed werken maar ja, die vlei
breidde zich helaas niet uit".
Grootschalig militair ingrijp,
ziet hij niet zitten. Een intern!
tionale troepenmacht kan vil
gens Brinkhof beter 'chirugistk'
te werk gaan met hypermodern]
detectie-apparatuur. „Je kmil
precies vaststellen waar gescto]
ten wordt en waar de inslag is]
Zo kun je de terroristen lokali
seren en uitschakelen. Die zul
len zich dan nog wel eens Ir
denken".
Nu is er een staakt-het-vurencl
oost-Bosnië. Majoor Brinkhof]
vindt het 'heel kwetsbaar e|
betrekkelijk'. „Ik zou niet g
in m'n lijf krijgen wat dar®
allemaal nog rondvliegt,
goed, het is een begin. Een|
sprankje hoop misschien".
Een nieuwe lente, een oud
geluid. De RAF, althans wat daar
nog van over is, heeft zich weer
gemeld, hoewel deze en gene in
de Bondsrepubliek zich dS
afgelopen tijd wat moed in
durfde te spreken. De RAF^gy^j j
niet meer bestaan; aan twintig
jaar moord en doodslag van deze
ultra-linkse organisatie tegen de
staat was een einde gekomen.
Door Frans Wijnands
Pasen 1991: een moordenaarscomman
do van de Rote Armee Fraktion, de
RAF, vermoordt Treuhand-chef Detlev
Rohwedder. Pasen 1992: de RAF
schrijft in een, als echt aangemerkte
brief, dat het voorlopig en wellicht
voorgoed afgelopen is met moordaan
slagen en andere gewelddadige acties.
Pasen 1993: met meer dan 200 kilo
springstof laat een uiterst professio
neel opererend RAF-commando de
gloednieuwe, nog niet in gebruik geno
men modelgevangenis bij Darmstadt
letterlijk op zijn grondvesten trillen.
Schade: honderd miljoen mark.
Maar de RAF is nu springlevend. De
superknal bij Darmstadt heeft prompt
voor een schokeffect gezorgd in de
politiek en bij justitie. Nog geen jaar
geleden waarschuwde de minister van
binnenlandse zaken Seiters (CDU)
voor de zoveelste maal 'dat de RAF elk
moment kan toeslaan.' Uiterste waak-
zaamheid bleef geboden.
De Rote Armee Fraktion heeft een
bloedige geschiedenis. Bij alle aansla
gen, die gevoed werden door pure haat
tegen de staat, stierven enkele tiental
len mensen. De Duitse politie slaagde
er evenwel in de kopstukken een voor
een achter slot en grendel te krijgen.
Na de val van de Muur werden in de
DDR talloze RAF-leden en -meelopers
opgepakt, die vanuit het Westen daar
heen waren gevlucht. In een reeks van
processen vielen zware vonnissen, van
tien jaar en meer.
De RAF zat gevangen, leek de enige
conclusie. Maar zekerheid had nie
mand. De afgelopen jaren heeft de
politie tevergeefs geprobeerd te ach
terhalen of de harde RAF-kern in de
gevangenissen toch nog orders kon
geven, of dat de inmiddels derde gene
ratie RAF-leden op eigen houtje han
delde.
Vorig jaar in de paastijd beloofde de
RAF schriftelijk beterschap. Er zou
een punt worden gezet achter het ge
weld, maar er volgde al snel een twee
de brief, waarin de zaken scherper
werden gesteld: het geweld tegen per
sonen zou voorlopig worden gestaakt.
De huidige minister van buitenlandse
zaken Kinkel (FDP) pleitte er vorig
jaar voor - hij was toen nog minister
van justitie - om ook langdurig ge
strafte RAF-leden voor vervroegde
vrijlating in aanmerking te laten ko
men, net als alle andere gedetineerden.
Uiteraard zou per geval de betrokken
rechtbank daarover in laatste instantie
moeten beslissen.
Het lokte een storm van protest uit.
Geen genade voor recht, was de opstel
ling van tegenstanders. Maar ook le
venslang duurt in de Bondsrepubliek
riiet tot de dood.
De aanpak van Kinkel werd, en wordt,
beschouwd als een handreiking naar
de RAF, als een zwichten voor chanta
ge. Want de RAF zond dan wel een
hoopvol signaal uit, maar aan die be
lofte voor beterschap hing een prijs
kaartje: de staat zou namelijk in ver
sneld tempo langdurig gestrafte poli
tieke gevangenen vrij moeten laten.
Voor de RAF zijn zijn leden politieke
gevangenen; voor de Duitse justitie
niet.
Nog zo'n twintig zitten er vast, een
even groot aantal wordt gezocht. In
clusief de 36-jarige rossige Barbara
Meyer. Haar man is een erkend spring
stofspecialist. Omdat bij het comman
do dat de zware explosieven bij de
gevangenis van Darmstadt aanbracht
een opvallend kleine vrouw werd ge
signaleerd, wordt aan Barbara Meyer
gedacht. Ij.";:'-,.
Toch krijgt de methode-Kinkel justi
tiële praktijktoepassing. Rechtbanken
hebben inmiddels een tiental RAF-ge-
vangenen vroegtijdig ontslagen, in een
enkel geval ook al om gezondheidsre
denen. Totdat het Düsseldorfer Ober-
landesgericht begin dit jaar de ver
vroegde invrijheidstelling van drie,
sinds 1975 gevangen zittende RAF-le
den, op procedurele gronden afwees.
Omdat zij een - overigens niet wette
lijk voorgeschreven - psychologisch
onderzoek weigerden. Voorstanders
van een 'verzoeningsaanpak' zijn er
zeker van dat het niet vrijlaten van die
drie gevangenen de RAF heeft geër
gerd en als waarschuwing aan de staat
de bommen bij Darmstadt heeft ge
plaatst.
Feit is in elk geval, dat de Duitse BVD
en de procureur-generaal hoogst onge
lukkig zijn geweest met de starre op
stelling van de Düsseldorfer rechters.
Volgens justitie is er geen reden tot
paniek. Evenmin tot dramatisering,
maar ook niet tot romantisering.
RAF is nu eenmaal geen groep mode:!
ne Robin Hoods die het zo goed met®,
mensheid voorhebben. De RAF blij#]
een staatsgevaarlijke groepering, wf
er dan ook nog aan deJeiding zit of el
deel van uitmaakt. Er wordt niet nel]
de RAF onderhandeld--s>de-staat kil
zich niet onder druk zetten" - was kot 1-
samengevat de reactie van de Duits]
regering begin deze week.
Antje Vollmer, ooit woordvoerster vul
de Groenen, waarschuwt voor een de
gelijke louter afwijzende houding vs]
de overheid. Natuurlijk zijn echte on
derhandelingen uitgesloten, maar
overheid kan volgens haar wel degeli;
een gebaar maken, juist door langduiifl
vastzittende RAF-gevangenen te be-l
handelen als alle andere veroordeel-f
den, en dus ook hen voor vervroeg;]
vrijlating in aanmerking te laten 1
men.
Zulke duidelijke uitspraken maken te]
nu pas begonnen politieke debat allee:
maar feller. Het gonst van gissingen
speculaties zijn troef en de angS j
kruipt op. Dat laatste vooral, omdat oe
politie er sinds twee, drie jaar niet it I
geslaagd is een vinger achter de Kif 1
buiten de gevangenis te krijgen, to]
staan arrestaties te verrichten.
Een gestage stroom
vluchtelingen uit het
voormalige Joegoslavië
komt naar Nederland.
„Maandelijks twee
opvangcentra vol", zegt
minister D'Ancona van
WVC. Maar waar ligt de
grens, hoeveel
vluchtelingen kunnen nog
terecht in Nederland?
Door Harry Coerver
„Het is toch ongelooflijk," zegt
ze zachtjes terwijl ze door pa
pieren met lijsten en cijfers bla
dert. „Ongelooflijk wat er sinds
augustus vorig jaar allemaal
aan werk is verzet."
Op haar ministerie in Rijswijk
neemt Hedy D'Ancona even de
tijd om terug te blikken op de
opvang van asielzoekers in het
laatste half jaar. „Twaalf op
vangcentra, alleen al voor de
vluchtelingen uit voormalig
Joegoslavië zijn erbij gekomen.
Dat is best veel." De minister
klinkt tevreden. „We kunnen er
trots op zijn. We hebben die
mensen weliswaar erg sober op
gevangen, maar als je die centra
bezoekt, vind je geen verwaar
loosde mensen. Dat is mede te
danken aan al die vrijwilligers.
Overal, werkelijk overal, tot in
de kleinste dorpjes, waren er
steeds weer mensen bereid te
helpen."
Intussen houdt de stroom
vluchtelingen uit ex-Joegoslavië
aan. „Het zijn er zevenhonderd
per maand. Dat zijn iedere
maand twee opvangcentra vol,"
rekent D'Ancona voor.
Waar is de grens? Hoeveel
vluchtelingen uit voormalig
Joegoslavië komen er nog bij?
Moet Nederland naast de men
sen die nu al ons land weten te
bereiken, nog nieuwe groepen
uitnodigen? De minister heeft
haar handen meer dan vol aan
de duizenden Joegoslaven die
nu al in ons land verblijven.
Toch sluit ze niets uit. „Als de
vluchtelingenorganisatie van de
Verenigde Naties een expliciet
beroep op ons doet, als er spra
ke is van een levensbedreigende
situatie voor mensen, dan zeg
gen wij geen nee. Als de dood
op de loer ligt, mag bij ons de
deur niet op slot."
Om de stroom vluchtelingen uit
ex-Joegoslavië op te vangen zijn
er op termijn geen nieuwe cen
tra nodig. Vanaf 13 april name
lijk zullen ze geleidelijk de op
vangcentra verlaten. Op die dag
begint het ministerie van justi
tie met het officieel erkennen
van het vluchtelingschap van de
ontheemden. Dat wil zeggen dat
ze niet meer tegen hun wil te
ruggestuurd kunnen worden
naar hun land. Ook hebben ze
dan recht op een woning en op
werk.
D'Ancona: „Het gaat in totaal
om 13.500 mensen die voor een
groot deel ofwel de vluchtelin
genstatus krijgen ofwel een ver
gunning tot verblijf. In beide
gevallen mogen ze in Nederland
wonen en werken. Ze hoeven
ook niet langer in de centra te
wonen. De operatie van status-
verlening die op 13 april start,
geldt voor alle vluchtelingen uit
het voormalige Joegoslavië die
al in Nederland zijn of in de
loop van dit jaar in ons land
arriveren. Vanaf 1 januari vol
gend jaar geldt de herziene
Vreemdelingenwet. Komen er
tegen die tijd nog steeds vluch
telingen uit dat gebied, dan
krijgen ze een voorwaardelijke'
vergunning tot verblijf. Die
mensen kunnen dan wel, als de
situatie in hun land zich norma
liseert, binnen drie jaar terug
gestuurd worden."
Voordat de opvangcentra met
ex-Joegoslaven kunnen leeg-
stromen, moeten er echter eerst
huizen voor hen gevonden wor
den. Dat is niet zo gemakkelijk,
afgezien van de vluchtelingen
uit Joegoslavië, wachten ook
nog eens ongeveer 10.000 ande
re vluchtelingen op een woning.
In totaal moeten op de reguliere
woningmarkt dit jaar huizen
vrijkomen voor 30.000 vluchte
lingen.
D'Ancona: „Ik ga al anderhalf
jaar met de pet rond om aan
woningen te komen voor de
vluchtelingen. Ik ben langs ge
weest bij particuliere beleggers
en bij gemeenten, maar het te
kort aan woningen blijft veel te
groot. Begin maart hebben we
met de Vereniging Nederlandse
Gemeenten (VNG) een akkoord
daarover gesloten. De VNG, zeg
maar alle gemeenten in Neder
land, heeft zich verplicht om in
een jaar tijd woningen voor
30.000 vluchtelingen te vinden.
Om dat akkoord te kunnen slui
ten, heeft het kabinet ermee
ingestemd dat 7500 woningen in
de sociale woningbouw een jaar
eerder dan gepland gebouwd
worden. Daarnaast gaat er 40
miljoen gulden extra naar het
Gemeentefonds. Dat geld kun
nen gemeenten gebruiken voor
uitkeringen voor bijzondere bij
stand aan de vluchtelingen. Bij
voorbeeld om een woning in te
richten. Daar bovenop krijgen
de gemeenten nog eens 5000
gulden voor de inburgerings-
kosten van iedere toegelaten
vluchteling."
En wat gebeurt als de gemeen
ten niet op tijd de woningen ter
beschikking stellen? D'Ancona
heft haar handen in de lucht.
„Ik ga er van uit dat de af
spraak nagekomen wordt. Maar
als dat niet zo is, dan krijgen we
ons geld weer terug. We gaan
absoluut geen geld uitdelen
voor de vaak. Dan werken we
niet meer met een bonus zoals
nu, maar met een boete."
Opvang van asielzoekers, wo
ningen voor vluchtelingen, deze
zaken staan of vallen met de
draagvlak dat er voor bestaat in
de samenleving. Aan dat draag
vlak wordt geknabbeld. De
voorspelde winst voor de Cen
trumdemocraten is daar het be
wijs voor. Bij alles wat D'Anco
na doet voor asielzoekers en
vluchtelingen moet ze dat
draagvlak in de maatschappij in
de gaten houden.
Ze is daarom weinig gelukkig
met bepaalde ontwikkelingen
van de laatste tijd. „In ander
half jaar tijd heeft de Neder
landse bevolking drie verschil
lende, heftige gevoerde, politie
ke discussies waarin minderhe
den een rol spelen over zich
heen gekregen. Iedere keer ging
het over andere groepen. Veel
mensen gooien langzaam alles
op één hoop. Het begon met de
discussie dat minderheden zich
te weinig zouden aanpassen aan
Nederlandse normen en waar
den." D'Ancona vermijdt de
naam van WD-leider Bol-
kestein te noemen die deze dis
cussie aanzwengelde als ze ver
volgt: „Ik vind dat je eikaars
waarden en normen niet hoeft
over te nemen om fatsoenlijk
met elkaar om te gaan. Maar die
discussie is gelukkig tot rust
gekomen. Dan was er de discus
sie over criminaliteit onder Ma
rokkaanse en Antilliaanse jon
geren. Die jonge rotzakken zou
den het de Nederlanders onmo
gelijk maken om hier fatsoen
lijk te leven. Het probleem van
die criminele jongeren moet na
tuurlijk flink aangepakt wor
den, maar het beeld dat opduikt
uit die discussie klopt niet. Het
grootste deel van de allochtone
jongeren is niet crimineel maar
stelt zich juist positief op in de
maatschappij. Ook is de jeugd
criminaliteit de laatste jaren
niet toegenomen, hoewel de dis
cussie wel dat beeld oproept.
Tenslotte was er discussie over
de illegalen. In alle gevallen
ging het om andere groepen,
maar wie maakt nog dat onder
scheid?"
De minister wijst vooral de po-
D'Ancona: 'Ik ga al ander
halfjaar met de pet rond voor
woningen voor vluchtelingen'.
FOTO DE STEM/JOHAN VAN GURP
litici en bestuurders maar ook
wel de media aan als de verant
woordelijken. „Bij politici is et
een verschuiving te bespeuren.
Sommigen zeggen nu dingen die
ze drie jaar geleden zeker niet
gezegd zouden hebben. Maar
het is principieel verkeerd als je
op die manier stemmen op de
CD probeert te voorkomen. Po
litici moeten gewoon vasthou
den aan het eigen gedachten-
goed. De media zouden er goed
aan doen een evenwichtiger
beeld te schetsen. De positieve
kanten worden vaak nog te wei
nig belicht. Nu roepen de dis
cussies veel angst op. Dat keert
zich tegen de minderheden, te
gen asielzoekers en tegen de
vluchtelingen. Waar kom je in
de media het beeld tegen dat
minderheden in Nederland nog
altijd veel meer opleveren dan
ze kosten?"
yan onze Haagse redactie
Den Haag - Het kabirn
buigt zich zo snel mogelij
over het voorontwerp vd
wet over de aftrekbaarhei
van onderhoud aan de eigt
woning. De PvdA-fractie prl
senteerde dit voorontwei
gisteravond onverwacht at
de Kamer.
Minister Kok (Financiën, Pvdl
zei 'net als de meeste fractij
sympathie te koesteren voor b
plan, dat arbeidskosten voor o
derhoud aan de woning met
rugwerkende kracht tot 1 janu
Van onze Haagse redactie
Den Haag - Veehouderij]
bos- en natuurgebieden r
technische maatregelen i
moniak tegen te gaan.
boeren verhuizen.
Om de agrariërs de tijd te geve
maatregelen te nemen is het kl
binet bereid een overgangstd
mijn van 10 tot 20 jaar in acl
nemen.
Dat staat in een nog vertrouw!
lijk stuk over de aanscherpij
van het mestbeleid van de mini
ter Bukman (Landbouw, N,
tuurbeheer en Visserij) en Aldi
(Milieubeheer). De regeringsp
tijen CDA en PvdA steunen
plannen in grote lijnen.
De bewindslieden schrijven
de ingrijpende maatregelen
leen genomen mogen worden
per regio een totaal reddingspl
wordt gemaakt voor bos- en r
tuurgebieden. De uitstoot v
ammoniak uit mest is niet
enige bedreiging voor de bossl
Ook verkeerd beheer of verdl
ging tast de natuur aan.
Wanneer de overheid van I
veehouders dure investerind
eist om de verzuring door a
moniak tegen te gaan, moet
volgens de ministers ook de
rantie zijn dat andere schade
Den Haag (anp) - Het Grol
Links-Kamerlid Rosenmö|
heeft minister Dales (Binni
landse .Zaken) schriftelijk opb
dering verzocht over een
schuldiging van discriminq
door de Hofhouding van Pal
Noordeinde.
De beschuldiging is geuit d'
de horecabond FNV. Volgens
giobestuurder F. Gastkem
heeft het hoofd van de Hofhi
ding vorig jaar tegen een c;
ringbedrijf gezegd dat alli
blank personeel mocht komen]
De Rijksvoorlichtingsdienst
kent de beschuldiging van
FNV. „Het is gewoon niet w:
iets dergelijks heeft zich d
voorgedaan", zegt een woo
voerster van de RVD. „Ook
de hofhouding en het huishou
lijk personeel lopen gekleu
mensen rond."
Volgens Gastkemper heeft sit
tie zich vorig jaar enkele ma
den lang voorgedaan. Toen
bedrijf een keer een gekle
iemand stuurde, werd die
woon toegelaten. „Ik zie het
discriminatie. Dat is goed
maakt door weer iemand toe
laten", aldus Gastkemper.
EEUWIGE TROUW is voor
overstaan van geestelijk heri
stand en alle rechten en
samenlevingsvormen voorzc
heid.
Broer en zus die een geme
twee vrienden of vriendinnei
die een gezin vormen, zij
slechts via de notaris laten,
werden er niet door verkregt
Minister van justitie Hirsch
waardoor alle paren die niet]
stadhuize kunnen laten reg
rechten en plichten als et
vallen zij bijvoorbeeld ondei
Juridisch is met dit plan
bevoordeling van de huwi
uitgebannen. Weer een beet;
Dat is echter niet de groot(
vlak. Homoparen konden hu
eeuwige trouw nimmer ir
ambtenaar van de burgei
volgende bruiloftspartij voo
het feestelijke bewijs dat de
is, was hun niet gegeven. E
bleef daarmee iets houden
het beste geval van een 'hut
De formele emancipatie v
maatregel bijna voltooid,
steunbeer voor het gezin a
minister Hirsch Ballin met i
waarden en normen terzijde
maatschappij leeft. Het zoi
een minister is een dienaai
echter niet als zo gewoon e
immers met steun van de e
een 'Bloemenhove-affaire' c
Ernst Hirsch Ballin verdient
Vondels Rey van Burghzal
variant luidt; „Waer werd c
vrouw ter weereld oit gevor
