Kunstacademie loost beelden
UIT gids
Helen Shapiro heeft
haar King gevonden
Mulisch dé favoriet
voor AKO-boekenprijs
Multatuliprijs 1993
voor Harry Mulisch
'Te indringend en te dominant aanwezig'
EO-portret van Engelse zangeres
Twee Belgen bij de zes genomineerden
Diep vrouwenleed
in Marokkaanse
film
Urbanus te simpel
in 'De Zevende
hemel'
de stem gids
DONDERDAG 1 APRIL 1993 DEEL E
Door onze redacteur
Dirk Vellenga
'Helen Shapiro is terecht, ze zit bij de EO. Vanavond vertelt de
Queen For Tonight dat ze de blijde boodschap heeft gehoord
en het licht heeft gezien. Zingen, daar moet ze het niet meer
van hebben. Helen is nu 46 jaar. Op haar zeventiende was
Helen Shapiro als veertiger
Als bakvis had ze een opzienba
rend stemgeluid, krachtig, door
rookt, mannelijk bijna. De meis
jes op school noemden haar de
Misthoorn, EMI-producer en
componist John Schroeder hoor
de direct hitmogelijkheden toen
hij een band met haar stem in
handen kreeg. Hij schreef 'Don't
treat me like a child' en Helen
Shapiro had er op haar veertien
de jaar een eerste hit mee in
maart 1961.
Het kinderlied had een volwas
sen nagalm. Snel daarna legde
Schroeder haar 'You don't know'
voor en Helen zong het zoals het
moest, in haar schooluniformpje.
Dit was de kans van een arbei
dersdochter uit Londen op een
beter leven en dat begreep ze. Ze
werd de ster van het jaar in
Engeland. Met haar opgestoken
zwarte haar en hoge hakken zag
ze er veel ouder uit dan ze was,
hoewel nog niet zo oud als haar
stem.
Haar derde plaat in 1961 was
'Walking back to happiness', ze
was toen net 15. Het werd een
winterhit, ook in Nederland. Een
rol in de film 'It's a trad dad' van
Richard Lester, die later de suc
cesvolle Beatles-films zou ma-
ken, gaf aan dat haar verschij
ning veel minder effect had dan
haar unieke mist-klank. De film
deed niets en Helen moest op
tournee om de prille populariteit
op peil te houden.
In de barre winter van 1962 op
1963 - die van de Elfstedentocht
van Reinier Paping - reisde He
len Shapiro door Engeland met
vier jongens die aan haar succes
sen definitief een eind zouden
maken. Dat waren de Beatles,
die met 'Love me do' enige be
kendheid hadden gekregen, en
nu op mochten treden in het
voorprogramma van de ster He
len Shapiro.
Balzaal
Helen had een auto met chauf
feur en in haar kleedkamer
stond altijd een tv-toestel, maar
het werd steeds duidelijker dat
ze over haar hoogtepunt heen
was. Paul McCartney oefende
achter in de bus zijn handteke
ning op publiciteitskiekjes van
FILMS
GOES
- Grand Theater
20 u. De zevende hemel.
HULST
- De Koning van Engeland
20 u. De kleine blonde dood.
20 u. Sneakers.
20 u. Daens.
20 u. De zevende hemel.
20 u. The last of the Mohicans.
TERNEUZEN
- Luxor Theater
20 u. De zevende hemel.
20 u. Dracula.
VLISSINGEN
- Alhambra 1
20 u. De zevende hemel.
- Alhambra 2
20 u. The distinguished gentleman.
- Alhambra 3
20 u. De kleine blonde dood.
- Alhambra 4
20 u. A few good men.
ANTWERPEN
-Rex - 12, 15, 18 en 21 u. Scent of
a woman.
-Rex-Club - 12, 14, 16.30, 19 en
21.30 u. Sneakers.
-Odeon 1 - 14, 16.30, 19 en 21.30
u. The last of the Mohicans.
-Odeon 2 - 14, 17.15 en 20.30 u.
Howards end.
- Odeon 3 - 14 en 16.30 u. Tom
Jerry.
19 en 21.30 u; Salt on our skin.
-Odeon 4 - 14, 16.30, 19 en 21.30
u. Consenting adults.
-Rubens - 14, 16, 18, 20 en 22 u.
Under siege.
- Quellin I - 14, 17.15 en 20.30 u.
Daens.
-Quellin II - 14, 16.30, 19 en 21.30
u. The bodyguard.
foto archief de stem
Shapiro en bood haar zelfs een
gloednieuwe song van hem en
John Lennon aan, 'Misery'. He
len was 16, jonger dan de Beat
les, en ze had makkelijk op de
nieuwe muziekgolf mee kunnen
glijden, maar haar begeleiders
keken niet verder dan het brave
tiener-genre en wat aangepaste
jazz.
De Beatles waren ook de oor
zaak van de eerste negatieve
publiciteit die Helen Shapiro
kreeg. John, Paul, George, Ringo
en Helen werden door een kennis
meegenomen naar een dans
avond in een hotel in Carlisle.
Het bleek een feest in stijl te zijn
in een dure balzaal. De vijf be
sloten een entree la West Side
Story te maken. Helen liep voor
op en daarna kwamen de Beatles
in hun leren jasjes, uitdagend
knippend met hun vingers. Ze
werden met'krachtige hand ver
wijderd. 'Helen Shapiro uit bal
zaal gezet', meldden de kranten.
Dramatiek
De Beatles hadden vervolgens
'Please please me' en Shapiro
haalde nog een keer uit met
'Queen for tonight', een plaat die
vooral in Nederland aansloeg.
Wij waren kennelijk erg gevoelig
voor de dramatiek van het meis
je dat zich 's avonds koningin
waant, maar tegelijk verteerd
wordt door twijfel: 'Maar zal ik
morgen een Koning hebben?'
Toen Beatles, Stones en andere
jongensbandjes de macht over
namen, bleef er voor Helen niet
veel meer over dan wat musical-
werk en optredens in program
ma's die iets aan nostalgie wil
den doen.
Ze is de kleindochter van Russi
sche emigranten en gedeeltelijk
joods, maar aan godsdienst had
ze nooit veel gedaan. Dat is nu
veranderd, Helen heeft eindelijk
haar King gevonden, tot vreugde
van de EO. Enige tijd geleden
werd ze gegrepen door messias-
belijdende joden, een groep die
dicht aanleunt tegen het chris
tendom. Het tv-portret heet ui
teraard 'Walking back to happi
ness' en is om 22.59 uur op
Nederland 2 te zien.
- Quellin III - 14, 16.30, 19 en 21.30
u. Champions.
- Metro I - 14, 16.20, 18.40 en 21 u.
Innocent blood.
- Metro II - 14, 16, 18, 20 en 22 u.
Fortress.
Sinjoor - 14, 16.30, 19 en 21.30 u.
Body of evidence.
-Ambassades Club 1 - 14, 16, 18 u.
Belle en het beest.
20 u. Lorenzo's oil.
-Ambassades Club 2 - 14, 16.30,
19 en 21.30 u. Honey I blew up the
kid.
-Ambassades Club 3 - 14, 16.30,
19 en 21.30 u. The favour, the watch
and the very big fish.
-Ambassades Club 4 - 14, 16.30,
19 en 21.30 u. Sister act.
BRUGGE
- Complex Zwart Huis
20 u. Daens.
20 u. Vals licht.
20 u. Damage.
- Memling
20 u. Black angel.
- Van Eyk
20 u. De zevende hemel.
maal naast elkaar geëxposeerd
worden. Op die manier zou je
nooit meer werk naast elkaar
kunnen plaatsen. Dat heet kun
stonderwijs! Met dat argument
moeten ze niet aankomen. Laat
ze dan eerlijk zeggen dat ze de
beelden lelijk vinden!
De woede van Har Voogt geldt
vooral de wijze waarop de zaak
gespeeld is. „Sint Joost wil eraf
en vraagt de gemeente stappen
te ondernemen. De gemeente
heeft dat gewoon gedaan! Die
heeft alles geslikt, is een door
geefluik geweest. Ze hadden op
z'n minst moeten zeggen: wacht
even! Kunnen we hier geen an
dere oplossing vinden. In plaats
daarvan krijg ik een telefoontje
of ik ze maar even wil komen
ophalen".
De kunstenaar heeft een advo
caat ingeschakeld, om ervoor te
zorgen dat de beelden blijven
waar ze staan. Voogt heeft be
grepen dat de zaak sterk staat.
„Ik ga er vanuit dat de beelden
blijven. Ze staan er mooi, ze zijn
gemaakt voor de plaats waar ze
staan. Ik eis verder dat ze wor
den opgeknapt, want in al die
jaren dat de Sociale Akademie in
het pand zat (de vorige gebrui
ker, red.) zijn ze nooit bescha
digd. Maar in de korte tijd dat
Sint Joost er zit zijn mijn beel
den volgekalkt met graffiti. Ik
vind het overigens triest dat uit
gerekend een kunstacademie dit
doet. Als er een verpleegstersop
leiding in was gehuisvest had ik
me zo'n actie nog kunnen voor
stellen, maar van Sint Joost had
ik dit nooit verwacht".
De directie van Sint Joost houdt
het been, net als Har Voogt, stijf.
„Wij willen best wat met de
kunstenaar regelen", aldus des
gevraagd adjunct-directeur A.
Tacke, „maar ze moeten wel
weg".
Van onze kunstredactie
Amsterdam - Onder de gisteren bekend gemaakte genomi
neerden voor de AKO-Literatuurprijs bevindt zich dit jaar
geen enkele outsider. Alle genomineerde boeken zijn geschre
ven door auteurs die op brede steun in de literaire wereld
kunnen rekenen.
pe genomineerde boeken zijn:
'Heren van de thee' van Hella S.
Haasse, 'Kerst en andere liefdes
verhalen' van Kristien Hemme-
rechts, 'De ontdekking van de
kemel' van Harry Mulisch, 'Het
grote verlangen' van Marcel
Möring, 'De wijde blik' van Wil
lem Jan Otten en 'Het verkoolde
alfabet' van Paul de Wispelaere.
Gedoodverfd winnaar is uiter
aard Harry Mulisch, al zal geen
enkel juiy- of bestuurslid van de
AKO-prijs op dit moment toege
ven dat de strijd al gestreden is.
volgens jury-voorzitter dr. Mark
yskens, oud-premier van Bel-
g>é, zal de jury opnieuw kort
voor de prijsuitreiking op 11 mei
de winnende titel kiezen.
Mulisch won gisteren overigens
al een prijs. Voor zijn 'De ont
dekking van de hemel' kreeg hij
de Multatuliprijs 1993 toege
kend, waaraan 15.000 gulden
verbonden is. De AKO-prijswin-
daar krijgt 50.000 gulden.
Vlaamse auteur
Et bestaat uit Eyskens,
schrijfster Marja Brouwers, lite-
air criticus Anthony Mertens,
e Gentse hoogleraar prof. dr.
Anne Marie Musschoot en criti
cus Wim Vogel. Anders dan in de
afgelopen jaren, heeft de jury
niet voor een of meer onbekende
schrijvers gekozen. Vorig jaar
was Nico Dros zo'n outsider en
het jaar daarvoor Anne Vegter.
De jury heeft ook de traditie
voortgezet dat er tenminste één
Vlaamse auteur bij de genomi
neerden is. Dit jaar zijn het er
twee: Kristien Hemmerechts en
Paul de Wispelaere.
Non-fïctie
De jury heeft 239 boeken onder
de loep genomen. Volgens voor
zitter Eyskens betreurt de jury
het dat alleen nog literaire fictie,
beoordeeld mag worden, na een
wijziging van het wedstrijdre
glement. Non-fictieboeken vie
len daardoor af, ondanks het
hoge niveau dat volgens Eyskens
in dit genre ten toon gespreid
werd. De boeken 'Het Oostin-
^disch kampsyndroom' van Rudy
Kousbroek, 'De omweg naar
Santiago' van Cees Nooteboom
en 'De jacht op Proteus' van Piet
Meeuse zouden een nominatie
verdiend hebben, maar moesten
op grond van het reglement af
gewezen worden.
Van onze verslaggever
Breda - De beeldend kun
stenaar Har Voogt uit
Steenbergen is woedend
op de kunstacademie Sint
Joost en op de gemeente
Breda. De academie laat
vier grote beelden van hem
verwijderen van haar ter
rein.
De gemeente Breda werkt aan
die verwijdering mee. Breda is
eigendom van de sculpturen He
melvaar, Statie 1, 2 en 3 in het
park van de academie. Ze wer
den tien jaar geleden aange
kocht.
Sint Joost is sinds kort eigenaar
van het gebouw en het park
IJpelaar, en vindt de vier beel
den van Voogt 'te indringend en
te dominant'. Ze moeten uiterlijk
vóór 31 mei 1993 van het terrein
zijn verwijderd.
Har Voogt: „Ik kreeg een tele
foontje van de gemeente Breda
of ik de beelden maar wilde
ophalen. Alsof ik die vier monu
mentale constructies, die in be
ton verankerd in de grond staan,
zomaar in een koffer kan stop
pen. Ik antwoordde dat het mijn
zaak niet was, en dat zij als
.eigenaar van de beelden daar-
1 over moesten nadenken".
Amsterdam (ANP) - De auteur Harry Mulisch heeft voor
zijn roman 'De ontdekking van de hemel' de Multatu
liprijs 1993 gekregen. Het Amsterdams Fonds voor de
Kunst, dat de prijs jaarlijks toekent, heeft dat woensdag
bekendgemaakt. Aan de prijs is een bedrag van 15.000
gulden verbonden.
Het boek wordt door de jury, die bestaat uit Xandra Schutte,
Frans de Rover en Piet Calis, beschouwd als en hoogtepunt in
het werk van Mulisch. Allerlei thema's die ook in vroegere
romans en verhalen van Mulisch eèn belangrijke rol speelden,
worden op 'buitengewoon boeiende wijze' gepresenteerd, luidt
het oordeel. Daarbij waardeert de jury het dat - hoe zwaarwich
tig deze thema's ook lijken - ze in Mulisch' omvangrijke roman
op een ongewoon speelse manier worden behandeld.
Mulisch krijgt de prijs, die vanaf 1972 voor proza wordt
toegekend, op 5 november in Paradiso in Amsterdam overhan
digd.
Voogt vroeg ook of hij de zaak
zwart op wit kon krijgen. In de
brief die hij daarop van de ge
beente Breda ontving stond: „In
samenspraak met u willen wij
tot afspraken komen op welke
wijze en wanneer de werken ge
demonteerd en verplaatst zullen
worden".
Bij deze brief ingesloten zat een
Een van de beelden van de Steenbergse kunstenaar Har Voogt, waarvan Sint Joost vindt dat ze weg moeten.
- FOTODESTEM/JOHANVANGURP
kopie van een andere brief, na
melijk het oorspronkelijke ver
zoek tot verwijdering dat Sint
Joost aan de gemeente had ge
daan. In die brief schrijft de
kunstacademie: „Sint Joost zal
de buitenterreinen van IJpelaar
intensief gaan gebruiken voor
eigen tentoonstellingen. De wer
ken van de heer Voogt zijn daar
bij te indringend en te dominant
aanwezig. Wij verzoeken u dan
ook dringend die acties te onder
nemen, waardoor verwijdering
van de werken gerealiseerd kan
worden".
Het argument van Sint Joost
voor de verwijdering van zijn
beelden noemt Har Voogt grote
onzin. „Mijn werken zouden te
dominant zijn, en niet te combi
neren met andere beelden. Op'
Sint Joost zitten 300 studenten,
en dat werk moet toch ook alle-
Mina in haar 'gevangenis' in de Marokkaanse speelfilm 'La
Plage des Enfants Perdus'. foto cinemien.
Van onze filmredactie
Het ellendige lot van vrouwen
in een fundamentalistische, is
lamitische samenleving wordt
in mooie, terloopse beelden op
geroepen in de Marokkaanse
speelfilm 'La Plage des Enfants
Perdus'. Maker is Jillali Ferha-
ti, die na 'Het gat in de muur'
en 'Aïcha' geldt als de belang
rijkste Marokkaanse filmregis
seur.
Tijdens het vorige Filmfestival
Rotterdam klonken al enthou
siaste reacties over deze derde
speelfilm van Ferhati, die ove
rigens behalve cineast ook
kunstschilder is, een amateur
toneelgezelschap in Tanger
leidt en radioprogramma's ver
zorgt. Deze elementen zijn
enigszins terug te vinden in
'Het strand van de verloren
kinderen'. Al was het maar om
dat niet-professionele acteurs
er een aantal rollen in spelen.
Met bescheiden middelen weet
Ferhati de tragiek van de reli
gieuze vrijheidsbeperking en
ingeroeste traditionele gewoon
tes duidelijk te maken. Hoofd
persoon is de kinderlijke Mina
(Ferhati's zuster Souad), die
met haar vader en jonge, ja
loerse stiefmoeder in een klein
vissersdorp woont. Daar ver
dient meri wat bij met zoutwin
ning en smokkel. Het is een
gesloten gemeenschap met
strenge zeden.
Ongelukkigerwijs wordt Mina
zwanger van een passerende
taxichauffeur, die haar achter
wil laten wanneer hij weer naar
West-Europa terugkeert. Mina
smeekt hem met haar te trou
wen en slaat hem in haar wan
hoop met een stok tegen het
Urbanus en Renée Soutendijk in de sentimentele komedie
'De zevende hemel'. foto uip
een derde speelfilm van de
Vlaamse komiek Urbanus na
tuurlijk niet uitblijven. 'De ze
vende hemel' is een internatio
nale produktie want niet alleen
Urbanus komt van over de
grens. De hier onbekende regis
seur en scenario-schrijver,
Jean-Paul Lilienfeld, is een
Fransman, en Reneé Soutendijk
mag ons land vertegenwoordi
gen.
Van een Babylonische spraak
verwarring is overigens niets te
merken. Maar bijzonder ge
slaagd is deze romantische ko
medie 'van de leukste Belg'
evenmin. Daarvoor is hij te on
nozel en te sentimenteel. Urba
nus heet in de film Samuel. In
de aanhef ligt hij in bed met
zijn vriendin Micheline. Hij
probeert met haar te vrijen,
zonder resultaat van zijn kant.
Daarna heeft Micheline genoeg
van hem en ruilt hem in voor
een nieuw vriendje.
Het is niet de enige tegenslag in
Samuels leven. Het uitzendbu
reau heeft nog steeds geen werk
voor hem, de lift in huis is
kapot en de werkster weigert
zijn kamer te doen, omdat hij al_
drie maanden achter is met'
betalen. Als Samuel op het
punt staat zelfmoord te plegen,
doet huisgenote Chariyne (Re
neé Soutendijk) eenzelfde po
ging. Samuel weet haar door
puur toeval van de dood te
redden.
Als ze bijkomt, doet Samuel
zich voor als haar beschermen
gel. Van 'ginder boven' zou hij
drie dagen de tijd hebben ge
kregen om haar weer zin in het
leven te doen krigen. Hij zegt
haar onzichtbaar te kunnen
maken en verder niets van haar
te willen. Omdat Chariyne erg
in de war is, twijfelt ze nog.
Maar tijdens een tochtje op het
platteland slaat bij Samuel de
verliefdheid toe en valt hij uit
zijn rol.
Regisseur Lilienfeld motiveert
zijn film als volgt: „Ieder van
ons heeft ervaring met liefdes
geschiedenissen die slecht aflo
pen. En ieder van ons heeft wel
eens het gevoel dat het nooit
meer goed komt. Maar de liefde
kan altijd en overal opduiken".
In 'De zevende hemel' probeert
Lilienfeld deze mooie gedachte
grotesk uit te vergroten, com
pleet met tortelende duiven. De
regisseur mikte op het komi
sche contrast tussen de aange
dikte clichés van eenzaamheid
en romantiek en de onhandige
uitstraling van Urbanus. De
Vlaamse komiek doet hier een
beetje denken aan Woody
Allen, maar mist uiteraard
diens spitsvondigheid.
Dat geldt ook voor de film. 'De
zevende hemel' is te licht van
gewicht en te simpel om echt
humoristisch te worden. Daar
bij klikt het niet echt tussen
Urbanus en Reneé Soutendijk,
die de indruk wekt dat ze zelf
niet in haar rol gelooft.
'De Zevende Hemel' met Urba
nus draait in Grand in Breda,
Cinemactueel 2 in Bergen op
Zoom, Centraal 1 in Geertrui-
denberg, Koning van Engeland
in Hulst. City 2 in Roosendaal,
Luxor 1 in Terneuzen, Midi in
Tilburg.
hoofd. Die klap blijkt fataal en
er zit niets anders op dan het
lijk te begraven in een zoutberg
op het strand. Haar vader sluit
Mina op om haar bevalling
voor de buitenwereld te verber
gen. Hij vertelt tegen iedereen
dat ze vertrokken is.
De jaloerse stiefmoeder veinst
ondertussen zwangerschap met
de bedoeling zich Mina's kind
na de bevalling ongemerkt toe
te eigenen. Wanneer Mina het
plan ontdekt, ontbrandt er een
hevige concurrentiestrijd tus
sen de twee vrouwen. Mina
lijkt van de aardbodem ver
dwenen, maar 's nachts hoort
de bevolking wanhoopskreten
uit het huis komen die zij nog
nooit eerder heeft gehoord.
Een invalide buurman in een
kinderwagen, die zijn handen
niet thuis kan houden, becom
mentarieert als een strenge ze
denmeester de handelingen.
Ongetwijfeld staat hij voor de
dubbele moraal van de islami
tische man. In een eenvoudige
stijl met galgehumor wordt het
verhaal verteld. De beeldover
gangen in deze bescheiden film
zijn soms wat ondoordacht en
ook de kleuren wisselen nogal
slordig va.n toon. De personages
worden echter zeer genuan
ceerd uitgewerkt. Zelfs zodanig
dat het wrede lot van Mina je
niet echt bij de keel grijpt.
'La Plage des Enfants Perdus'
van Jiiiali Ferhati draait in Film
huis Concordia in Breda, 1 tot
en met 7 april (niet op 6 april)
om 19.30 uur. Om 22.00 uur
draaien Afrikaanse films.
Van onze filmredactie
Na de succesvolle filmkomedies
'Hector' en 'Koko Flanel' kon
