Brabant laat zich niet inpakken
Gas
'Toename ultraviolet licht bedreiging voor ogen van kinderen'
r-
Diesel bestaat 100 jaar
mmm
Hotels en restaurants
in twee ANWB-gidsen
De belastingdienst int
maar betaalt ook rente
China: tientallen doden
per jaar in pretparken
Vrouwenorganisaties maken Top-10 van overbodige verpakkingen
RAI pleit voor getrapt
rijbewijs motorfietsen
CONSUMENT
d|^
Praktische info
Toyota scoort
in Duitsland
AUTONIEUWS
Pionier Mercedes vervolmaakt zelfontbrander
DE STEM
DONDERDAG 1 APRIL 1993
DE STEM
ill 8iT<R HUUU UWt 111111
Den Haag/Genève (anp.ap) - De
toeneming van ultraviolette straling
als gevolg van de vermindering van.
de ozonlaag, het gebruik van aller
lei moderne, felle lichtbronnen en
bepaalde geneesmiddelen vormen
momenteel een extra groot risico
voor kinderogen.
Enkele wetenschappelijke onderzoekers
uit Amerika, Engeland en Zwitserland
maken zich zorgen om de schade die
ogen van kinderen als gevolg van ge
noemde omstandigheden kunnen op
lopen. Een betere bescherming is drin
gend gewenst.
Als gevolg van de afneming van de
ozonlaag neemt de ultraviolette straling
van de zon op aarde toe. Verschillende
studies hebben volgens prof. James Dil
lon van het Harkness Eye Instituut van
de Columbia universiteit in New York
bijvoorbeeld aangetoond dat het UV-
licht in de Zwitserse Alpen in een jaar
tijd met 1 procent is toegenomen. Dit
kan naar zijn schatting al leiden tot
oogschade bij honderdduizend mensen.
Vanwege de toenemende wintersport en
het feit dat vooral kleine kinderen nau
welijks zonnebrillen dragen, is er reden
tot bezorgdheid, zegt Dillon. Kinder
ogen zijn bijzonder gevoelig, omdat de
lens ultraviolet licht doorlaat. Dit komt
dan op het netvlies terecht. Naarmate
de leeftijd vordert absorbeert de lens de
stralen. Eenmaal aangerichte schade is
niet meer te herstellen.
Ook scherp zonlicht op stranden en bij
het zeilen en surfen en het intensieve
licht van halogeenlampen, lasers, foto
kopieerapparaten, beeldschermen en
solaria kunnen vooral kinderogen scha
de toebrengen.
Het aantal gevallen van huidkanker
stijgt in sommige landen met 5 tot 10
procent per jaar, heeft de Wereldge
zondheidsorganisatie (WHO) dinsdag in
Geneve bekendgemaakt.
In de Verenigde Staten en Australië is
de stijging relatief, omdat die groten
deels is toe te schrijven aan snellere
ontdekking. Mensen gaan er steeds eer
der naar de dokter als ze iets verdachts
op hun huid ontdekken. In Zwitserland
en de Scandinavische landen, waar de
stijging significant is, komt het door
meer blootstelling aan de zon, aldus de
WHO.
Aan de vooravond van een conferentie
over huidkanker in Venetië, herhaalde
de WHO nog eens de waarschuwing dat
veel in de zon zitten slecht kan zijn.
In Australië, Nieuw Zeeland en de zui
delijke delen van de VS werden per
100.000 inwoners 40 gevallen geteld. In
Zwitserland, een van de hoogst scoren
de landen in Europa, komt huidkanker
voor bij 8,9 personen per 100.000 inwo
ners. In Schotland is het aantal gevallen
het meest spectaculair gestegen. De toe
name bedroeg er over de afgelopen tien
jaar 80 procent.
Breda - De ANWB heeft
1400 ANWB-erkende res
taurants vermeld in de gids
'Restaurants in Nederland
1993'. Van die restaurants
zijn er ongeveer 550 inge
deeld in de nieuwe onaf
hankelijke restaurantclas
sificatie.
Daarmee is de sinds 1978 ge
hanteerde indeling, uitgedrukt
in een aantal bestekjes, ver
vallen. Net als hotels en cam
pings kunnen restaurants nu
sterren toebedeeld krijgen.
Restaurants worden niet al
leen beoordeeld op hun eten
en drinken, maar bij voor
beeld ook op de bediening. De
mate van luxe van een restau
rant wordt apart aangegeven.
De gids geeft allerhande prak
tische informatie over een be
drijf: adres, prijzen, algemerJ
en recreatieve voorzieningen
voorzieningen voor gehandil
capten, etcetera.
Alle in de gids genoemde 1
drijven worden jaarlijks get,,,
quêteerd en door de ANïfjl
geïnspecteerd. De gids is tel
de ANWB-kantoren en in dl
boekhandel te koop; kosten!
14,95 gulden, leden beta
bijde ANWB 13,95 gulden.
In het verleden werd deze res.|
taurantgids in een band uitge-|
bracht met de gids 'Hotels ij
Nederland'. Beide zijn nu i
gebracht als afzonderlijke gid.l
sen, omdat het aantal vermelj
de bedrijven fors to
is. De hotelgids is volgens het-l
zelfde systeem opgezet. Kos-|
ten in de boekhandel: 19,95!
gulden; leden betalen bij dJ
ANWB 18,50 gulden.
Door Peter Munnix
Hele volksstammen betalen
hun belasting te laat. De
fiscus laat dat niet op zich
zitten en verstuurt aanma
ningen bij de vleet, In 1991
waren dat er maar liefst 3,4
miljoen. De te betalen be
lasting wordt dan met 20
gulden verhoogd.
Wie dan nog niet betaalt,
krijgt een dwangbevel (1,5
miljoen in 1991) van de deur
waarder. Voor een dwangbe
vel moet betaald worden. Als
die kosten en de openstaande
belasting worden voldaan, is
de zaak de wereld uit. Zo niet,
dan kunnen allerlei onaange
name maatregelen het geval
zijn. De fiscus kan beslag op
iemands loon leggen en ook
diens hele hebben en houden
openbaar verkopen.
De fiscus kan ook echter rente
heffen als de aanslag veel later
wordt opgelegd dan normaal
gebruikelijk is. Dan is sprake
van een uitgestelde betaling.
Het omgekeerde kan ook het
mr^l, zijn. Als de fiscus een
fiscale .teruggave te laat uitbe
taal,t, vergoedt ze ook rente.
Veel mensen weten dat niet.
Ze denken dat de fiscus alleen
maar vergaart en niet zelf in
de buidel tast als een burger
veel later dan de bedoeling is
zijn zuur verdiende centjes te
rugkrijgt.
Soorten
De belastingdienst kent ver
schillende soorten rentes. De
meest bekende (en ook meest
voorkomende) zijn de wettelij
ke rente, de heffingsrente en
de invorderingsrente. De ren
tepercentages worden door de
overheid zélf vastgesteld. Voor
de wettelijke rente (nu 12 pro
cent) gebeurt dat jaarlijks en
voor beide andere vormen van
rente (6,65 procent voor het
tweede kwartaal 1993) per
kwartaal. Aan de hand van
het belastingjaar 1991 enkele
voorbeelden om de fiscale ren
tekwestie een beetje te verdui
delijken.
Een burger heeft zijn belastin
gaangifte over 1991 ingediend.
Die aangifte wordt begin 1993
behandeld. De inspecteur is
het niet eens met het aangege
ven belastbaar inkomen en
verhoogt dat. Als die aanslag
15 maanden na afloop van het
jaar 1991 (in dit geval 1 april
1993) wordt opgelegd, brengt
de fiscus vanaf die datum hef
fingsrente in rekening. Uiter
aard tot de datum van de
aanslag. Als die aanslag geda
teerd is op 30 juni wordt die
rente over drie maanden gehe
ven. Uiteraard alleen over het
bedrag van de correctie. Het
bedrag dus wat de burger
moet bijbetalen.
Keerzijde
Maar de medaille heeft ook
een keerzijde. Als in genoemd
voorbeeld het inkomen lager
wordt vastgesteld, vergoedt de
fiscus heffingsrente over het
terug te betalen bedrag. Uiter
aard tot de dagtekening van
de negatieve aanslag. Zo blijft
de rentebalans in evenwicht.
Een kwestie van geven en ne-|
men dus.
Een andere vorm van te 1;
betalen is als je na het ontvan-|
gen van een aanslag pas na d
laatste vervaldag betaalt. Wi
een definitieve aanslag krijgt,!
heeft twee maanden de tijd om I
te betalen. In die periode!
wordt geen rente in rekening!
gebracht. Als de laatste ver-I
valdag gedateerd is op 311
maart en de betaling volgt pas I
op 30 april dan brengt del
fiscus invorderingsrente in re-1
kening.
Over de datum van betalen I
wordt wel eens getwist. Me-,
nigeen denkt dat de zaak in
orde is als hij de bank
giro-overschrijving de deur uit I
heeft gedaan. Maar wie op 251
maart een bankopdracht weg-1
doet voor een betaling met als I
uiterste termijn 31 maart kan I
er donder op zeggen dat dit I
geld niet op 31 maart op de|
rekening van de fiscus staat.
De bedoeling is weliswaar I
goed geweest, maar de beta-1
ling is dan toch te laat. Zo kar. I
het voorkomen dat mensen I
toch rente moeten betalen. I
terwijl ze in de mening verke-1
ren dat er niets aan de hand is
Overigens is de fiscus niet
flauw. Als een betaling eer.
paar dagen over tijd is en eer,
beetje invorderingsrente be
taald moet worden, laat de
fiscus elke actie achterwege I
als het om een vordering var,
pakweg twee tientjes gaat.
Uitstel
Er is ook sprake van invorde-1
ringsrente als mensen uitstel I
van betaling vragen, omdat ze I
het te vorderen bedrag niet
ineens kunnen voldoen. Nor
maal gesproken wordt zo'n
verzoek gehonoreerd. De fis
cus geeft vrij vaak uitstel var. I
betaling. Zeker als de ontvan
ger weet dat de centen er vast
en zeker zullen komen. Er,
over de openstaande belasting
die na de laatste vervaldag
worden betaald, wordt rente
berekend. Wie echter de zaken
heeft laten slabakken en
in actie komt als alle termij-1
nen ver overschreden zijn,
hoeft wat het verzoek om uit-1
stel betreft minder te rekenen j
op een gewillig oorbij de
fiscus.
De ontvanger van de belastin
gen int niet alleen belasting.
Ook andere vorderingen van
de overheid op burgers wor
den op deze manier vergaard.
Er zijn maar liefst 17 soorten
externe vorderingen waarvoor
de ontvanger ingeschakeld
wordt. En hij int ook de rente!
Voorbeelden hiervan zijn indi
viduele huursubsidie, boetes
autovervoer en coördinatiewet
sociale verzekering. De con
trole op huursubsidie wordt
steeds strenger. Wie teveel ge
kregen heeft, moet dat terug
betalen. Dat gebeurt via een
dwangbevel van de ontvanger
En uitsluitend en alleen over
het innen van huursubsidie
wordt (nog) geen wettelijke
rente in rekening gebracht.
Beijing (dpa/afp) - De
meeste pretparken bieden
hun bezoekers spanning en
sensatie, maar in China
wordt die belofte op tragi
sche wijze waargemaakt.
Ongelukken in pretparken
hebben de laatste jaren aan
meer dan honderd mensen
het leven gekost.
Onder de slachtoffers bevin
den zich veel kinderen.
1
Als oorzaken voor het doden
tal noemt de krant gebrekkig
onderhoud en de onzorgvul
digheid van de bedrijfsleiding-
Veel caroussels zijn zonder
vergunning gebouwd en het
materiaal is vaak zo slecht dat
de veiligheid niet kan worden
gegarandeerd.
Naar aanleiding van de veie
ongevallen heeft de overheid
besloten nog dit jaar regels
voor pretparken op te stellen-
Toulouse is
cultuur
wijl de
mensen,
Toulouse
heeft er
zonniger o<j
Door Jos Str;
„Frustraties,
gids Gilbèr
wordt opgen
vard die né
wel iets weg
ps Elysées.
ment, lijkt d<
op de Are d-
traties," hei
chend, „De
louse bouweq
Het is een
valse schaan
weet de 42-
cus die zijnj
ten, wat
heeft.
Maar de
lemaal uit
Toulouse is
tegen de
voortdurend
rechts gepa|
mensen op
lijker, nog
tot in de jari
de bewoners]
goedkope
huizen, het
steen verber;
werk. Maar
slagen in pt
wen zijn or
werk en de
Stad' siert tc
Zakenmei
Het zijn voo|
nu nog de
louse bevoll
van de Midi|
Frankrijks
sche centra
lucht- en 1
ca, chemie,;
technologie,
stad, met zo
van wie 90
grootstedeli
nauwelijks
tijdens de s|
gebreid mei
wat aan moi
Niet direct
nietsvermoe
zoek naar
stad, vol
Toulouse
stellingen,
als moderni?
Toulouse all
ke muziek,
1324 jaarl|
om de viole
de 137 operi
De straten
La Gomera is geen eiland
voor wie de disco niet kan
missen. Maar wie er graag
met de wandelschoenen op
uit trekt, is hier in z'n ele
ment. De veerboot vaart da
gelijks vanaf Tenerife (Los
Christianos) om 10.00, 15.30
en 20.00 uur; de draagvleu
gelboot om 08.00, 10.00,
15.00 en 17.00 uur. Reisduur
per taxi vanaf het vliegveld
naar Los Christianos ca 30.
minuten.
Er zijn enkele kleine hotels
in San Sebastian en appar
tementen in onder andere
Valle Gran Rey. Ook wordt
op sommige plaatsen een
'casita' verhuurd, kleine en
vaak afgelegen huisjes.
De meeste toeristen komen
voor een dagtocht vanaf Te
nerife. Kosten van een ge
organiseerde bustrip (alles
inbegrepen) 8.000 peseta's.
Maar zelf doen is (veel)
goedkoper en autoverhuur
is mogelijk in de haven van
San Sebastian.
Reisorganisator D-Tours
heeft dit jaar de exclusieve
rechten voor Nederland ver
worven van het vlakbij Los
Christianos gelegen (Bel
gische) vakantiepark Ten
Del. Dagelijks worden er
onder leiding van ervaren
Duits- en Engelstalige gid
sen door de Valle Gran Rey
3- en 6 uur durende wandel
tochten gemaakt. Nadere
informatie: Spaans Ver
keersbureau in Den Haag.
In juni van dit jaar komt de eerste multikleps dieselmotor in de personenauto. Pionier
Mercedes-Benz past die vierkleps krachtbron voor het eerst toe in de opvolger van de 190D, de
nieuwe C-klasse. foto mercedes
jaar. In 1893 kreeg de Duit
se ingenieur Rudolf Diesel
patent op zijn vinding. En
hoewel de diesel de laatste
jaren veel kritiek heeft on
dervonden vanwege de
emissie is de carrière van de
zelfontbrander nog lang niet
ten einde.
Want de dieselmotor heeft een
veel hoger rendement dan zijn
benzine-equivalent. Bovendien
kunnen allerlei technische in
grepen de uitstoot belangrijk
verbeteren.
De diesel moest na zijn uitvin
ding nog dertig jaar wachten
voordat hij in vervoermiddelen
toegepast werd. Daimler en
Benz pasten de motor in 1923
toe in een bedrijfsauto. Het
waren proestende, rokende,
trage en vooral herriemakende
machines. Want de diesel werd
rechtstreeks in de verbran-
.dingskamer gespoten. Die
drukluchtgestuurde inspuiting
kostte veel vermogen. Robert
Bosch (dezelfde naam als van
het huidige elektronica-con-
cern) vond in 1922 de diesel-in-
■spuitpomp uit. En toen de in
1926 gefuseerde firma's Benz
en Daimler met het 'voorka-
mer'-principe kwamen, was de
weg vrij voor een snel lopende
dieselmotor. Een voorwaarde
voor toepassing in de personen
auto.
De eerste diesel in een perso
nenauto was die in de Peugeot
.156 in 1922. Mercedes-Benz be
gon in 1936 als eerste met de
260D in serie. Door de jaren
heen is Mercedes voorvechter
gebleven van de diesel als aan-
drijfbron van personen- en be
drijfsauto's.
Minder emissie
In 1973 startten de eerste on-,
derzoeken naar het verminde
ren van schadelijke emissies
door de dieselmotor. Daarop
volgde de ontwikkeling van de
schonere en sterkere turbo-die
sel. Door uitlaatgas-recircula
tie en toepassing van een oxy-
datie-katalysator werd de uit
stoot van schadelijke stoffen
verminderd. De diesel scoorde
ten opzichte van de benzinemo
tor altijd al hoog op het gebied
van verbruik en de emissie van
CO2.
In juni van dit jaar komt de
eerste multikleps dieselmotor
in de personenauto. Pionier
Mercedes-Benz past die vier
kleps krachtbron voor het eerst
toe in de opvolger van de 190D,
de nieuwe C-klasse. Volgens
Mercedes hebben tests uitgewe
zen dat de diesel met vierklep-
pentechniek een reductie van
8 brandstofgebruik en 30
roet-emissie te zien geeft.
Dat zou betekenen dat de nieu
we motor voldoet aan de jong
ste Californische norm van 0,08
gram deeltjes per afgelegde
mijl. Die norm zal volgens de
ontwikkelingsafdeling van
Mercedes in de toekomst ook
gaan gelden in de landen van
de EG.
De RAI is er geen voorstan
der van dat achttienjarigen
na het behalen van het mo
torrijbewijs A meteen op een
zware motorfiets kunnen
stappen. De organisatie
vindt dat er een minimum
leeftijd ingevoerd moet wor
den voor het rijden op moto
ren met meer dan 100 pk.
In Europees verband wordt
daar ook op aangedrongen. In
Duitsland zijn al enkele jaren
regels die de verkoop van mo
torfietsen aan jongeren aan
banden leggen.
Ben Bierens, secretaris van de
afdeling gemotoriseerde twee-
De Technische Überwachungs
Verein in Duitsland, de Tüv,
heeft in 1992 4,5 miljoen auto's
gekeurd. Bij de auto's van drie
en zeven jaar oud kwamen de
Starlet en de Carina van Toyota
met de minste technische gebre
ken uit de bus.
Ze deelden in de eerste catego
rie de eerste plaats; bij auto's
van vijf jaar oud was de Carina
de beste en eindigde de Starlet
als tweede. Het systeem werkt
ongeveer als de Nederlandse
APK, zij het dat de Tüv strenge
re normen hanteert.
wieiers van de RAI, vindt dat
ook invoering van een categorie
'lichte motorfietsen' bekeken
moet worden. Die categorie zou
vanaf 1996 bestuurd kunnen
worden door personen van 16
jaar en ouder. Bierens: „Zo'n
lichte motor is een prima alter
natief voor forenzen die nu met
de auto rijden. Zuiniger, scho
ner en concurrerend in reistijd."
Volgens hem zou die categorie
mogelijk met een rijbewijs B
bestuurd kunnen worden.
Binnen Europees verband is een
richtlijn opgesteld die het rijden
op een zware motor aan een
minimumleeftijd van 20 jaar
koppelt. Volgens Bierens kan
een getrapte invoering tot de
zwaarste klasse bijdragen aan
de verkeersveiligheid. „Want op
die manier wordt aangesloten
op de voertuigbeheersing en de
rijvaardigheid van de motorrij
der,"
m
mWw
■EW
De vermindering is bitter hard nodig; op dit moment produceert iedere Brabander elke dag 1 kilo afval. Een niet onaanzienlijk deel
van dat afval is volslagen overbodig. foto ton schlüter
Door Rien van der Steen
De dieselmotor bestaat 100
Door Jan Keunen
Tilburg - Brabant laat zich
niet inpakken. Ruim vijf
tigduizend leden van di
verse Brabantse vrou
wenorganisaties zijn deze
week gestart met de sa
menstelling van een top-10
van overbodige verpakkin
gen.
„Het zou me niet verbazen als ze
uitkomen op een top-25," zegt
projectleider Tine Ansems van
'Konsument en Huishouden'.
Dat is een vanuit Tilburg opere
rende, door de provincie met
ruim twee ton per jaar gesubsi
dieerd project ter vermindering
van huishoudelijk afval. Die ver
mindering is bitter hard nodig;
op dit moment produceert iedere
Brabander elke dag 1 kilo afval.
Dat gaat aardig in de richting
van een miljard kilo afval per
jaar.
Een niet onaanzienlijk deel van
dat afval is volslagen overbodig.
De consument kan zes flesjes
bier ook zonder sixpack mee
naar huis nemen; het plastic jas
je voör de komkommer is dub-
bel-op, want de natuur geeft
bescherming genoeg; een plastic
hoesje om een tijdschrift hoeft
niet, want dat magazine kan ook
'bloot' over de toonbank; de tube
tandpasta hoeft niet per se nog
eens in een kartonnen doosje; de
koekjes, die we in vroeger tijden
in een papieren zakje bij de
bakker kochten, ,moeten nu wel
verpakt in de supers liggen,
maar een simpele enkelvoudige
verpakking is voldoende; de vel
letjes plastic, waarmee de slager
elk plakje boterhamvlees
scheidt, zijn overbodig; de ma
nier, waarop elk plakje kaas ver
pakt wordt voor gebruik in be
drijfskantines, is volslagen bela
chelijk. Zo kunnen we nog wel
een tijdje doorgaan. Iedereen
kent de voorbeelden uit eigen
omgeving en eigen praktijk.
Zichtbaar
„Nu het afval in tal van gemeen
ten gescheiden wordt opgehaald,
zien de mensen pas hoe erg het
is," constateert Tine Ansems.
„Vroeger ging al het vuil in één
grote bak of zak en dat was het
dan. Nu zie je daadwerkelijk,
dat het onvermijdelijke, maar
WÊBM
ook recyclebare groente-, fruit
en tuinafval maar een klein deel
van de afvalberg uitmaakt en
dat verpakkingen vaak het leeu
wendeel van het huishoudelijk
afval vormen."
De door Tine Ansems geleide
strijd tegen overbodig afval in
Brabant duurt in eerste instantie
vier jaar. De actie boodschap
pentas, een stickeractie tegen
ongewenst reclamedrukwerk en
de nog steeds 'draaiende' ten
toonstelling 'Uit milieu-overwe
gingen' vormden de eerste wa
pens in die strijd. De strijd
wordt nu voorgezet met een
campagne tegen overbodige ver
pakkingen en krijgt over een
aantal maanden een vervolg
krijgt in de actie 'Goed bood
schappen doen'. Daarbij de con
sument wordt gevraagd bij de
aankoop van zijn boodschappen
ook te letten op het milieu
aspect van de inhoud. Met een
minder milieu-onvriendelijke
verpakking alléén zijn we er im
mers nog niet.
De leden van de vrouwenorgani
saties hebben dinsdag een 'op
roep' gekregen: een formulier,
waarop ze aan kunnen geven
welke verpakking ze overbodig
vinden. Daarbij kunnen ze zowel
uit eigen ervaring als uit die van
hun omgeving putten.
Op Wereldmilieudag - 5 juni -
wordt de actie uitgebreid tot alle
consumenten. Dan komen de
zelfde oproepen in winkels te
liggen, waar iedereen ze kan
invullen. De top-10 (of misschien
wel top-25) wordt in september
aangeboden aan de producenten
c.q. opdrachtgevers van deze
verpakkingen met het dringende
verzoek met hun veerspilling te
stoppen.
De ervaringen met dit soort ver
zoeken zijn verschillend. Een
aantal fabrikanten en grootwin
kelbedrijven heeft zich bereid
verklaard met milieu-wensen re
kening te houden; een fabrikant
als Honig vertikt het tot nu toe
de doosjes om de al in zakjes
verpakte soepen weg te laten.
Tine Ansems is er echter van
overtuigd, dat op de duur elke
producent zal zwichten voor
massale druk van de consument.
De victorie begint in Brabant,
want dat is de eerste povincie
die zich op deze manier inzet
voor het milieu.
