Koers van Amerikaanse handelspolitiek nog onduidelijk
Crim
Israël moet een einde maken aan Palestijnse frustraties
Een 'Internationale'
via steekpenningen
1^3 ENS
Iedereen moet inleveren? Dan ook allemaal dezelfde aftrek
DE STEM
Vlees
In blessuretij'
Amsterdam
Joegoslaven
DE STEM
ACHTERGROND
'Cao per bedrijf
in metaalsector
regio Rotterdam'
DE STEM
De socialisten in Italië
bouwden jaar in jaar uit
vlijtig aan hun
'Socialistische
Internationale'. Wanneer
mogelijk, bevoordeelden
zij zusterpartijen uit
andere landen.
Door Aart Heering
DE ITALIAANSE SOCIALIS
TEN zijn er in de afgelopen
jaren in geslaagd om een ge
heel nieuw soort Socialistische
Internationale te scheppen. De
Italiaanse krant Corriere della
Sera beschreef gisteren hoe de
partijgenoten van Bettino
Craxi hun contacten met zus
terpartijen gebruikten om ook
buiten Italië steekpenningen
te incasseren.
De 'Internationale van de
Steekpenning' bestond uit een
hecht netwerk van politieke
relaties waarlangs de Italiaan
se socialisten in de afgelopen
jaren hun smeergeldbeleid
blijken te hebben geëxpor
teerd. Het meest recente voor
beeld daarvan is de verkoop
van 46 Italiaanse Agusta-heli-
copters aan België in 1988.
In de loop van het gerechtelijk
onderzoek naar de moord op
de Waalse oud-minister André
Cools is het steeds waarschijn
lijker geworden, dat in beide
landen de socialistische partij
kas van de transactie heeft
geprofiteerd. De rechtbank
van Luik vermoedt, dat daar
bij gebruik is gemaakt van
twee Luxemburgse dochters
van de Italiaans-Belgische fi
nancieringsmaatschappij Mer
chant Italia.
Deze werd geleid door partij
leider Craxi's - inmiddels
voortvluchtige - secretaris
Mauro Giallolombardo en is
door een Italiaanse onderne
mer al eerder aangewezen als
dekmantel voor de doorvoer
van steekpenningen.
Verder bemiddelden Craxi en
de socialistische directeur van
een staatsbank bij de Spaanse
regering over de overname van
het Spaanse bedrijf Antibioti-
cos door het Italiaanse che
miebedrijf Montedison. Daar
bij werd ruim 900 miljoen gul
den betaald, het dubbele van
een kort daarvoor gemaakte
taxatie. In Spanje bestaat
daarom het vermoeden dat
ook daarvan een deel is te
rechtgekomen bij de partijen
van Craxi en Felipe Gonzalez.
In Frankrijk introduceerde de
voormalige minister van bui
tenlandse zaken Gianni De
Michelis de louche financier
Giancarlo Parretti bij zijn so
cialistische zusterpartij. Daar
op leverde de door de socialis
ten bestierde staatsbank Cré
dit Lyonnais - via haar Rot
terdamse filiaal - de fondsen
voor Parretti's overval op de
filmmaatschappij Metro Gold-
wyn Mayer. De onderneming
liep uit op een totale misluk
king, die Parretti in de cel
deed belanden en de Franse
staat honderden miljoenen
heeft gekost. Waar dat geld is
gebleven, weet niemand, maar
sinds kort is wel duidelijk ge
worden dat Parretti's partner
Florio Fiorini in Zwitserland
een socialistische smeergeld
rekening beheerde.
En tenslotte is de rechtbank
van Rome veertien onderzoe
ken gestart naar de ongeloof
lijke misstanden bij het 'pro
gramma voor internationale
samenwerking' van het Itali
aanse ministerie van buiten
landse zaken. De voornaamste
aangeklaagden daarin zijn De
Michelis, twee ex-staatssecre-
tarissen, de Italiaanse ambas
sadeur bij de FAO en een
vooraanstaande financier,
allen socialisten.
Het meest trieste geval daarbij
betreft de Italiaanse miljarden
voor het hongerende Somalië.
Daarmee werd niet alleen het
schrikbewind van Craxi's
vriend Siad Barre gesteund,
maar vooral bevriende Itali
aanse ondernemingen die ver
enigd waren in de Italiaans-
Somalische kamer van Koop
handel. En de voorzitter daar
van was niemand anders dan
Paolo Pilliteri, de zwager van
Craxi die een jaar geleden als
een van de eersten werd aan
geklaagd in het steekpennin
genschandaal van Milaan. De
leden van de echte Socialis
tische Internationale mogen
blij zijn, dat Craxi's wens om
Willy Brandt op te volgen als
voorzitter van deze organisa
tie, nimmer in vervulling is
gegaan.
De buurtslager heeft een reclamebord op het trottoir geplaatst en
daar met grote krijtletters op gezet: Vier gehaktballen halen - drie
betalen".
Foute aanbieding. Je verwacht haar met tennisballen, met T-shirts,
met viooltjes en vloeitjes, met flessen wijn en blikken cola, met
kauwgomstrips, met theemokken, met floppy's desnoods. Met alle
overdaad die de winkelier op zijn magazijnschappen hindert en die
daarom op aantrekkelijke wijze moet worden afgeschoven naar de
winkelende hamster.
Maar het mag niet met gehaktballen. En ook niet met halskotelet
ten, biefstuk van de haas en kalkoenfilet.
Laat de buurtslager zijn klanten lokken met een nieuw vleesrecept,
een vriendelijk woord of verlaagde prijzen. Maar geen aanbieding
die de overdaad stimuleert. De consumptiedieren verdienen enige
eerbied. (DC)
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem B.V.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
C. Hamans en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoon Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911/Telefax 076-236405.
Telefax redactie 076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Steenbergsestraat 23-23a,
01640-36850, fax 01640-40731.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326, fax 076-236215.
Voor bezorgklachten: 076-236888.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550, fax 01608-17829.
Postadres: Postbus 363,4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030, fax 01100-21928.
Postadres: Postbus 13,4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751, fax 01140-19698.
Postadres: Postbus 62,4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14,® 01620-54957, fax 01620-34782.
Postadres: Postbus 4023, 4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45,® 01650-37150, fax 01650-44929.
Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Zuidlandstraat 32,® 01150-17920, fax 01150-96554.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen.
Vlissingen, Scheldestraat 7-9,4381 RP,
01184-19910, fax 01184-11446.
Postadres: Postbus 5051,4380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur.
Abonnementsprijzen (bij vooruitbetaling te voldoen):
per kwartaal 85.50, per half jaar 170.05 óf per jaar 330.70.
Voor abonnees die automatisch betalen: per maand 28.45,
per kwartaal 83.00, per halfjaar 165.05 óf per jaar 320.70.
Voor posttoezending geldt een toeslag.
Losse nummers: maandag t/m vrijdag 1.60; zaterdag 1.90.
Service-afdeling abonnementen: 076-236472,
maandag t/m vrijdag 8.30-12.00 en van 12.30-16.00 uur.
Lezersservice:
Centrale reclame-afdeling 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911).
Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN/AMRO rek. 520538447.
Heeft u de krant niet ontvangen Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
|1
HET GROTE loven en bieden is
begonnen. Begrotingsbespre
kingen hebben in ons land zo
wel het karakter van een spel
letje poker als van een potje
patience.
Bij traditie moet de minister
van financiën uitkomen. Het
goed gespeelde spel vereist ech
ter dat hij niet direct al zijn
kaarten toont. Hij moet gedul
dig afwachten welke kaarten
zijn medespelers op tafel leggen
en afhankelijk daarvan moet
hij besluiten al of niet te over-
bieden. Met nog meer geduld
moet hij het juiste moment be
palen om zijn laatste troef uit
te spelen en zo de winst binnen
te halen. Winst die overigens
altijd gedeeld moet worden.
Ministers van financiën die in
het begrotingsgevecht de volle
winst boeken, moeten nog ge
boren worden.
Het spel wordt in principe ach
ter gesloten deuren gespeeld.
Alle ministers spelen mee.
Spelbepaler is de minister van
financiën, die zijn medespelers
constant in de gaten houdt ge
dachtig het woord van Van de
Kièft, een van zijn voorgangers:
'Collega's? Laaielichters zijn
het!' Spelleider is de minister
president. Om te voorkomen
dat het spel ontaardt in ruzie
of, erger, leidt tot politieke
moord of doodslag, is het zaak
dat spelbepaler en spelleider
het eens zijn over het te berei
ken doel en de inzet om daartoe
te geraken.
Minister Kok heeft woensdag
zijn eerste kaart op tafel ge
legd: de jaarlijkse kaderbrief.
Tegen de achtergrond van de
Minister Kok
foto de stem/johan van gurp
sombere economische situatie
schetst Kok de contouren van
het te voeren beleid. De econo
mie staat er slecht voor. Dat
geldt niet alleen voor Neder
land. Volgens de huidige in
zichten zal de werkgelegenheid
dit jaar dalen met 17.000 ar
beidsjaren en de werkloosheid
stijgen met 57.000 mensen.
Voor volgend jaar dreigt de
werkloosheid met nog eens
55.000 personen te stijgen bo
ven het geraamde niveau van
595.000 personen.
Het verbaast dus niet dat Kok
schrijft: „Er moet daarom let
terlijk worden gekozen voor
werk boven inkomen; werk bo
ven ieders inkomen wel te ver
staan, want aan inspanningen
gericht op behoud van arbeids
plaatsen, respectievelijk het te
rugwinnen van verloren gegane
werkgelegenheid behoren alle
burgers, rekening houdend met
draagkrachtverhoudingen, een
bijdrage te leveren." En hij ver
volgt: „Juist nu behoud van
koopkracht in 1994 niet tot de
mogelijkheden behoort, zal
naar instrumenten moeten wor
den gezocht die in combinatie
zowel goed zijn voor de werk
gelegenheid als bijdragen tot
een gelijkmatig gespreide ont
wikkeling van de besteedbare
inkomens."
Dergelijke instrumenten zijn
niet moeilijk te bedenken. Ze
kunnen worden samengevat in
begrippen als lastenverlaging
en investeringsverhoging. Maar
het probleem is dat daarvoor
geen financiële ruimte is. Door
de fors gedaalde economische
groei kijkt Kok aan tegen aan
zienlijke tegenvallers in de be
lastingopbrengst: 6 Vb miljard in
1993, 13V2 miljard in 1994.
Daar bovenop komt nog eens,
door de groeiende werkloos
heid, een tegenvaller van 1,1
miljard in 1993 en van 1,3 mil
jard in 1994 in het werkloos
heidsfonds en dat betekent pre
miestijging.
De vraag die Kok aan het kabi
net stelt is nu: hoe binnen de
uiterst beperkte financiële
ruimte toch in te zetten op
behoud en herstel van de werk
gelegenheid. De spelbepaler
geeft ook een begin van ant
woord. In de eerste plaats wil
hij 'een tandje lager' schakelen
bij het bezuinigen. Niet 9 mil
jard, zoals het CDA wil, niet 6
miljard zoals de PvdA wense
lijk vindt, maar 7,5 miljard.
Een klassiek voorbeeld van
middelen. Kok heeft al eerder
betoogd dat iets minder bezui
nigen goed is voor de werkgele
genheid, maar hij laat in de
kaderbrief na dat te onderbou
wen. Zodat de vraag blijft
waarom 1,5 miljard minder be
zuinigen dan strikt cijfermatig
nodig zou zijn, voor de werkge
legenheid goed uitpakt. Het
komt op het soort bezuinigin
gen aan, niet in eerste instantie
op de omvang. Zeker, bij bezui
nigen moet er goed op worden
toegezien dat de ingrepen niet
averechts uitwerken. Met be
zuinigingen die de stagnerende
economie eerder verzwakken
dan versterken, is niemand ge
baat. Kok verdient op dit punt
de gunst van de twijfel. Het
beleid kan pas worden beoor
deeld als het concreet vorm
heeft gekregen.
Verder suggereert Kok het ka
binet drie maatregelen die
ruimte moeten scheppen om
toch in de belasting-en pre
miesfeer verlagingen te kunnen
doorvoeren die burgers en be
drijven en daarmee de werkge
legenheid ten goede komen.
Verhoog de belasting op voor
het milieu schadelijke activitei
ten en verlaag tegelijkertijd de
belasting op arbeid. Verhoog de
belasting op brandstoffen
(duurdere bezine bijvoorbeeld)
voorzover daarbij kan worden
voorkomen dat automobilisten
over de grens goedkoper kun
nen tanken. En, derde en on
middellijk omstreden punt,
vervang de belastingvrije som
door een voor ieder gelijke hef
fingskorting (tax-credit). Met
de opbrengsten van die maatre
gelen kunnen de werkgever
spremies en het laagste belas
tingtarief worden verlaagd.
Die tax-credit is geen nieuwe
vondst. De commissie-Stevens,
die in juli 1991 het kabinet
adviseerde over verlaging en
vereenvoudiging van de belas
tingsheffing, pleitte er al voor.
In een tax-credit systeem krij
gen alle belastingplichtigen
procentueel evenveel aftrek. Nu
krijgen de hoogste inkomens
zestig procent van hun basisaf
trek terug, de laagste inkomens
bijna veertig procent.
Eind vorig jaar becijferde mi
nister De Vries op vragen van
uit de Kamer dat invoering van
een tax-credit zo'n 3,75 miljard
zou opbrengen. Wanneer een
deel van die opbrengst zou
worden gebruikt om het laagste
belastingtarief met 0,6 procent
te verlagen, zou dat op termijn
leiden tot een groei van de
werkgelegenheid met vijftien-
tot twintigduizend personen
Zouden met de opbrengst de
werkgeverspremies in de socia
le zekerheid worden veria
dan zouden de werkgelegen
heidseffecten nog beter zijn.
Zeker, een tax-credit verkleint
de inkomensverschillen,
daar dan ook dat de Pavlov-
reacties donderdag onmiddel
lijk opklonken. Uit werkge
verskringen in de eerste plaats,
maar ook uit CDA-kring. Want
daar is van oudsher nivellering
een vies woord. Financieel spe
cialist Terpstra van het CDA
deed de suggestie van Kok di
rect af met de forse term
'volksverlakkerij'. Met res,
ik snap daar niets van. Ik hel)
nog nooit de rechtvaardiging5'
grond begrepen van het feit dat
iemand met een hoog inkomen
zestig cent van elke gulden mag
aftrekken en iemand met
lager inkomen maar bijna veer
tig cent, zelfs, als die beide
burgers bijvoorbeeld precies
evenveel hypotheekrente 1
len.
Maar nu gaat het nog niet
over hypotheekrente, waaraan
men nog beschouwingen
kunnen vastknopen over s
de voor de bouwmarkt, 1
over een basisaftrek voor ieder
een. Nu gaat het bovendien 0®
gezamenlijke verantwoorde
lijkheid voor een economie die
goed kan draaien en werk
verschaffen aan zoveel moge
lijk mensen. Wie echt werk he
ven ieders inkomen wil steil®'
zou de tax-credit tenminste
zijn welwillende aandach
moeten meenemen.
EEN DEMOCRATIE mag on
wetgevende macht hoeven h<
elkaar bevechten op leven en d
Rusland is daarom geen echt
optimisten. Kremlinologen zijr
woord democratie ligt welisw
bestorven, het gevecht draait e
President Jeltsin beroept ziel
voortkomt uit de wil van he|
verkiezingen gekozen. Parleme
roest-bruine fans wijzen op de
een president zich niet bekc
Parlement.
Jeltsin wil vooruit en daarom
oe macht van het parlement 1
terecht als een aanslag op zijn
te slaan. Afzetting van de pr<
bem1 niet, blijkt nu en daarmee
net Westen zet zijn kaarten op
betere garantie voor wereldve
jkjn slechts in machtsspel we
tol van het Westen blijkt in dit
oezeggingen voor hulp, diei
vol solidariteit maken weinig ij
9ers. Het merendeel daarvan
r,?P ,ee'- Vandaar dat het Sale
oeie Hof niet kansloos is. N
Partijen doen wat water in de -
urie maanden teruggezet,
oen bemiddelde de voorzit
tst°nd een tijdelijk machtsej
„3 nebben de laatste weken
iSjatJoeileid te voeren. Er is nu
et Hof stelt voor algemene v
u®dement als president. Dat zij
IS de enige manier om aa
ordiging te komen die demc
Kans op succes is evenwel
nauwehjks geïnteresseerd, vor
von' ook de twee tegenstt
ryvorven macht in de waagsc
S9 pi?rtiien zijn behoorlijk
tri d gekomen. Niemand blee
qIu?,'i0?"5" gematigd. Maar s
ooft dat de daden daarmee
ZATERDAG 27 MAART 1993
nnl Unnnr-nrnn Aio rtoirnlrt uon T-ïnr» ormimorit ie /lit >-l
DE stem
Maandag komt de
Amerikaanse
handelsafgevaardigde
Kantor naar Brussel om te
praten met zijn Europese
collega Brittan over de
handelspolitiek. De EG
weet niet waar de VS nu
staan. Gaat de
regering-Clinton de
komende jaren een
keiharde
beschermingspolitiek
voeren voor de eigen
industrie of zal het allemaal
wel loslopen.
Door Jo Wijnen
ZAL DE AMERIKAANSE rege
ring zich de komende jaren te
buiten gaan aan allerlei vormen
van handelsprotectionisme? Of
zijn de eerste tekenen die in die
richting wijzen alleen maar het
gevolg van de onervarenheid
van de nieuwe regering-Clin
ton? Op die vragen hoopt de EG
- en meer in het bijzonder Eu
ropa's nieuwe commissaris voor
buitenlandse handel, sir Leon
Brittan - de komende dagen
antwoord te krijgen.
Want maandag arriveert de
Amerikaanse handelsafgevaar
digde Mickey Kantor voor zijn
eerste overleg in Brussel. De
komst van de Clinton-vertrou-
weling, die een grote rol speelde
in de verkiezingscampagne van
de president, markeert twee
nogal woelige maanden gedu-
Sir Leon Brittan
rende welke harde woorden tus
sen de EG en de VS vielen en
Europa met forse maatregelen
werd gedreigd.
Kantor zat nog niet goed en wel
op zijn stoel of de eerste klap
pen vielen al. De VS kondigden
stappen aan tegen het 'dumpen'
van Europees staal op de Ame
rikaanse markten. Vervolgens
werden Europese bedrijven uit
gesloten van Amerikaanse over
heidsopdrachten. Die maatregel
zou op 22 maart ingaan. Tijdens
het overleg dat president Clin
ton vorige week met EG-com-
missievoorzitter Jacques Delors
voerde, werd de maatregel
evenwel een week verdaagd.
Intussen is het ook nog niet
duidelijk of Washington een
nieuwe aanval opent op Airbus,
het Europese passagiersvlieg
tuig dat door een consortium
foto ap
van bedrijven uit verschillende
EG-landen wordt gebouwd. Vo
rig jaar bereikten de Bush-rege-
ring en de EG na lang praten
een overeenkomst over de mate
waarin de ontwikkeling van
nieuwe Airbus-toestellen door
de overheden mocht worden ge
subsidieerd.
President Clinton zelf heeft er
intussen twijfel over gelaten of
zijn regering die overeenkomst
zal honoreren. Als gevolg van
een en ander zijn de handels
spanningen tussen Amerika en
Europa hoog opgelopen. Was de
VS-maatregel op het stuk van
de overheidsopdrachten niet
uitgesteld, dan zou Brittans ge
sprek met Kantor wellicht op
een ontmoeting van twee boze
veldheren zijn uitgelopen.
Niettemin bestaat er in Brussel
geen enkele zekerheid over de
vraag waar de Amerikanen op
aan koersen. Optimisten zeggen
dat Washington dat ook niet
weet. In de nieuwe regering
worden allerlei competentiege
vechten gevoerd die tot tegen
gestelde verklaringen en ver
warrende beslissingen hebben
geleid. Kantor zelf mag dan een
doorgewinterde jurist zijn, hij'
heeft geen regeringservaring en
weet niets van de zeer ingewik
kelde en hooggespecialiseerde
handelspolitiek die op allerlei
niveaus worden gevoerd: tussen
de grote handelsblokken (VS,
EG en Japan) en in de GATT
(de overeenkomst inzake handel
en tarieven). En tenslotte: de
nieuwkomers in de Clinton-re-
gering hebben er geen weet van
dat de Amerikaanse wetgeving
minstens zo protectionistisch is
als de EG-regelgeving.
Minder optimistisch gestemde
critici van het nieuwe Ameri
kaanse handelsbeleid zeggen
dat Europa - ondanks alle roe
rende vrijhandelsbelijdenissen
die zelfs president Clinton heeft
afgelegd - er maar beter aan
doet zich op een harde Ameri
kaanse koers voor te bereiden.
Hun argument is dat democra
ten zich van huis uit protectie
nistischer opstellen dan repu
blikeinen en dat het Clinton
team daarom veel meer willet
toegeven aan de aanhoudend,
druk die het Amerikaanse be,
drijfsleven op Washington uit
oefent.
Om die reden zouden Clinton
economische adviseurs een b
leid willen voeren dat de afka
ving van een groot aantal in-
dustriële sectoren in de VS moe
stoppen. Juist daarom wil Was
hington alle mogelijkheden, die
de handelswetgeving en de
ternationale regels bieden, a
grijpen om zelfs de kleinste
handelszonde met forse boete
te beantwoorden.
Als sir Leon Brittan na de ge
sprekken met Kantor weet wj
Washington wil, heeft hij j
ieder geval de mogelijkheid een
politiek uit te stippelen. Dai
weet hij ook of het de moeite
loont om, op grond van de
spraken die al met de Bush-re-
gering zijn gemaakt, verder te
werken voor het bereiken van
een GATT-overeenkomst ove
het vrijmaken van de wereld
handel.
Intussen zijn zowel Kantor al
Brittan er zich van bewust da
handelsgeschillen en de daarui
voortvloeiende sancties, onver
mijdelijk tot handelsoorlogen
zullen leiden. Eigenlijk wil me-
mand dat, al was het maar
omdat de prijs die voor
ke confrontaties wordt betaald
altijd en in alle gevallen te hoog
Amsterdam - Amsterdamme
zelf 'gezellige, openhartige n
dammers zien Rotterdammei
en wilskrachtig'. Zowel Ams
Rotterdammers zijn blij met
Maar Amsterdammers spanne
dus een onderzoek van psyc
onder inwoners van beide stede:
„Amsterdam is Nederland", 1
geïnterviewde hoofstedelingen
pe onderzoekers ondervroegen
334 mensen op straat. De conch
mers zijn chauvinistischer dan
Het onderzoek werd onder
sociaal-psycholoog gehouden
een promotie-onderzoek naar
beelden over groepen'.
Utrecht (anp) - De vakbon
den in de regio Rotterdam
hebben 17 bedrijven uitgeno
digd om maandag buiten de
werkgeversvereniging FME
om te onderhandelen over
een nieuwe cao.
De conflicten tussen Iraëli's
en Palestijnen nemen
steeds gewelddadiger
vormen aan. Het antwoord
van de Israëlische regering
is de versterking van de
veiligheidstroepen in de
bezette gebieden. Maar een
echte oplossing zal toch
aan de onderhandelings
tafel gevonden moeten
worden.
Door Fons Elbersen
WEST-JERUZALEM, afge
lopen maandag. Een
25-jarige Palestijn uit Oost-
Jeruzalem steekt op een
middelbare school met een
mes in het rond; vier kinde
ren en de rector raken ge
wond.
Bezette Westelijke Jordaanoe-
ver nabij Hebron, afgelopen
dinsdag. Joodse kolonisten
schieten een negentienjarige
Palestijn dood die hen met een
mes aanvalt. Volgens het Israë
lische leger is de Palestijn al
geboeid als een kolonist een
salvo op hem lost.
Een greep uit de golf van weer
zinwekkend geweld dat Israëli's
en Palestijnen al maandenlang
in zijn greep houdt. Dagelijks
zijn er berichten over moord
partijen over en weer. Angst,
paniek en paranoia heersen in
Israël. Wapenhandelaren doen
gouden zaken (300.000 Israëli's
hebben een wapenvergunning),
op schietbanen staan Israëli's
verbeten hun angst weg te
schieten op kartonnen doelen.
De paniek op straat heeft zoals
altijd een weerslag op de poli
tiek. Premier Rabin breekt zijn
bezoek aan de Verenigde Staten
vroegtijdig af. Ministers roepen
openlijk op de bezette Gaza-
strook-een economisch ramp
gebied waar honderdduizenden
Palestijnen onder ellendige om
standigheden leven en dat de
sterkste verzethaard tegen de
Israëlische bezetting is - zo snel
mogelijk te ontruimen. Des
noods moet het gebied maar
overgedragen worden aan de
Palestijnse Bevrijdings Organi
satie (PLO) van Yasser Arafat.
Extreem-rechtse politici verlie
zen iedere menselijkheid uit het
oog. Rafael Eitan, leider van de
rechtse Tsometpartij, maakt
veel misbaar over de zieken
huisbehandeling van de Pales
tijn uit Oost-Jeruzalem die door
schoppen van scholieren een
schedelbreuk oploopt. „Een ko
gel. Gewoon een kogel door zijn
kop", is Eitans hysterische
reactie.
Israël is in de ban van uiterst
destructief extremisme. Radica
le Palestijnen die joden ver
moorden; Israëli's die het recht
in eigen hand nemen - ze helpen
eendrachtig het vredesproces
om zeep. Het is een voorbeeld
van de merkwaardige bondge
nootschappen die in het Mid
den-Oosten gewoon zijn. Pales
tijnse groeperingen als de isla-
mitisch-fundamentalistische
beweging Hamas of de Islamiti
sche Jihad en extreem-rechtse'
joodse kolonisten hebben één
gezamenlijk belang: geen vre-
De 22-jarige Palestijn die maandag vijf Israëlische studenten verwondde, word onderzocht
door de politie, foto ap
desakkoord tussen Palestijnen
en Israëli's.
Achter die gemeenschappelijke
noemer schuilen uiteraard com
pleet verschillende ideologieën
en oogmerken (de radicale Pa
lestijnen zijn uit op eliminatie
van Israël, de kolonisten willen
geen milimeter bezet gebied op
geven), maar dat is in dit soort
gevallen van secundair belang.
Het antwoord van de Israëlische
regering op de golf van geweld
is een versterking van de veilig
heidstroepen in de bezette ge
bieden. Regeringen nemen dit
soort stappen als het volk om
orde en veiligheid schreeuwt.
Maar het is hoogst twijfelachtig
of dat de groeiende Palestijnse
volkswoede zal intomen. Inte
gendeel, waarschijnlijk zullen
er alleen maar meer doden val
len.
Rabin geeft niet toe aan de roep
tot eenzijdige terugtrekking uit
de Gaza-strook. Dat is verstan
dig. Palestijnse leiders waar
schuwen zelf voor de rampzali
ge effecten van een plotsklapse
terugtrekking zonder een deug
delijke machtsoverdracht. Zo'n
stap kan leiden tot een levens
gevaarlijk machtsvacuüm. Bo
vendien is de Gaza-strook een
verpauperd gebied, dat zonder
de overige bezette gebieden
geen enkele economische le
vensvatbaarheid heeft.
Tot de verantwoordelijkheden
die de bezetter Israël heeft, be
hoort ook een fatsoenlijke
beëindiging van die bezetting
op politiek, juridisch en be
stuurlijk terrein.
Premier Rabin waarschuwde de
Palestijnen deze week voor ver
dere aanslagen. Een uitspraak
die aan dovenmansoren zal zijn
gericht. De frustratie over de
impasse in de vredesonderhan
delingen groeit met de da
de Palestijnen. En dus ook de
kans op meer aanslagen, op
meer joods tegengeweld.
De geweldspiraal wordt alleen
doorbroken als er een eind kom
aan de impasse in de vredeson
derhandelingen. Oud-generaa
Rabin lijkt om strategische re
denen de laatste tijd vooral zijn
zinnen gezet te hebben op een
vredesakkoord met grote aarts
vijand Syrië. Een vergelijk met
de Palestijnen, bij Rabins
treden nog hèt speerpunt van
zijn vredespolitiek, is op het
tweede plan geraakt. Het zon
van lef, staatsmanschap
waarlijk strategisch inzicht
tuigen als Rabin de Palestijnen
nieuwe perspectieven op vrede
zou weten te geven. De depri
merende kracht van het extre
misme kan alleen worden uitge
schakeld als de oorzaken van de
Palestijnse frustratie worden
weggenomen.
Het is een illusie te geloven dat
Israël ooit kan genieten van
vrede met zijn buurlanden zon
der vrede met de Palestijnen,
De vele steek- en schietpartijen
van de afgelopen maanden - een
dagelijks terugkerende 'kleine'
oorlog - hebben dat in ieder ge
val glashelder gemaakt.
De bonden willen met elk bedrijf
afzonderlijk een contract sluiten.
Ze hopen daarmee de huidige
patstelling te doorbreken en ver
der overleg op landelijk niveau
mogelijk te maken.
Volgens districtsbestuurder H.
van Winkel van de Industrie
bond FNV zijn alleen bedrijven
uitgenodigd die in zijn ogen
twijfels hebben over de opstel
lingvan de FME.
Hoewel de Industriebond FNV
ruim een week geleden waar
schuwde voor metaalstakingen
voor onbepaalde tijd zitten die
er nog steeds niet in. De FNV-
bond heeft voor maandag be
perkte stakingen bij 14 bedrijven
gemeld. Een woordvoerder van
bond zei gisteren dat er over
eventuele langere stakingen 'na
het weekend eens rustig wordt
gepraat'.
Aan de stakingen voor een nieu
we cao in de metaal- en elektro
technische industrie deden giste
ren een kleine 1.500 werknemers
mee.
De werkgeversorganisatie in de
schoonmaakbranche, OSB, is de
bonden tegemoet gekomen op
het punt van de reparatie van
het wao-gat. De OSB gaat ak
koord met een verplichte verze
kering voor alle 150.000 werkne
mers in de bedrijfstak via het
bedrijfspensioenfonds.'De werk
nemers moeten wel zelf op
draaien voor de premie van 0,85
procent.
Volgens de OSB kan dit voorstel
de in het slop geraakte onder
handelingen over een nieuwe cao
weer op gang brengen. De vak
bonden bestuderen het aanbod
van de werkgevers nog.
CNV-voorzitter A. Westerlaken
heeft de werkgevers vrijdag op
geroepen in alle cao's het recht
op deeltijdwerk te regelen. Hier
mee kan het beschikbare werk
beter worden verdeeld.
