'Eise
Lachen vergaat
Hillary Clinton
Zwakke economie duwt vakbonden in een moeilijke hoek
Geruchten
'Het milieu-probleem in Oost-Europa komt er vanzelf aan'
Janmaat kreeg iets te snel te veel zetels in Tweede Kamer
DE STEM
-DE STEM-
Bonden zijn
Woorden en
ACHTERGROND
Beleggers
boycotten
stedelijke
knooppunten
DE STEM
DONDERDAG 18 MAART 1993
DE STEM
Waar is de stralende
Hollywood-lach gebleven
die Hillary Rodham
Clinton tijdens de
verkiezingscampagne van
haar man
tentoonspreidde? De
Amerikaanse First Lady
ziet er tegenwoordig uit
alsof ze op een heel zure
citroen heeft gezogen.
Geen wonder na alle
persoonlijke aanvallen die
ze de afgelopen weken te
verduren heeft gekregen.
In een stortvloed van artike
len, roddelrubrieken en com
mentaren schildert Washing
ton de machtige presidentiële
partner af als een tirannieke
helleveeg, type strenge mees
teres.
Er doen tal van geruchten de
ronde over het privéleven van
de Clintons dat ze aparte bed
den hebben, dat Hillary agen
ten van de geheime dienst met
asbakken bekogelt, dat ze de
vreselijkste ruzies heeft met
haar man achterin de rege
ringslimousine.
Tijdens dinertjes wordt tot in
den treure de nieuwste Hilla-
ry-grap herhaald: George
Bush komt in de hemel en
krijgt een plaatsje aan Gods
rechterhand; Bill Clinton
komt in de hemel en krijgt een
plaatsje aan Gods linkerhand.
Hillary Clinton komt in de
hemel en zegt tegen God: „Van
m'n stoel af."
Zelfs de liberale Washington
Post, die de Democraten van
oudsher gunstig gezind is,
heeft zich tegen de First Lady
gekeerd. Gepikeerd over haar
kille opstelling tegenover de
pers, kwam het blad met een
lang artikel van de hand van
Hillary-watcher Martha Sher-
rill. „Ze is nog steeds nieuws,
maar zegt niets wat enige
nieuwswaarde heeft."
Sherrill maakt de 'valse be
scheidenheid' van Hillary be
lachelijk over de vergelijking
met de legendarische Eleanor
Roosevelt, de militante First
Lady van de jaren dertig en
veertig. Wat betreft ambitie en
daden doet Hillary niet voor
Roosevelt onder; de lange uren
van afmattende vergaderingen
en sfratègieplanning voor een
hervormingsplan voor de ge
zondheidszorg, de conferenties
en ronde tafels, de bezoeken
en telefoontjes aan de Hill, het
non-stop informatie inwinnen
bij 'deskundigen' door het hele
land.
Achter de persoonlijke aan-
vallen gaat oprechte bezorgd
heid schuil over Hillary's rol
als machtsmanipulator. Ze
schreef de inauguratierede
van haar man. Ze verbood
roken in het Witte Huis. Ad
vocaten van haar oude firma
werken nu voor de regering.
Samen met een paar vriendin
nen heeft ze hele vlakken van
de bestuurlijke macht in een
wurggreep.
Ze lijkt nog drukker dan de
Hillary Clinton
president; toen hun dochter
Chelsea op school een absen
tiebriefje moest laten zien
heeft, naar verluidt, de presi
dent het getekend. Mammie
had het te druk.
Belast met de hervorming van
de gezondheidszorg staat Hil
lary Clinton aan het hoofd van
30 comités en 500 deskundi
gen, onder wie zes staatssecre
tarissen. Ze reist het hele land
door om een manier te vinden
om iedere Amerikaan gezond
heidszorg te verstrekken en
tegelijkertijd de medische kos
ten terug te dringen die de
afgelopen tien jaar met 150
procent zijn gestegen tot 800
miljard dollar per jaar.
In feite is Hillary Clinton zo
verantwoordelijk voor de res
tyling van bijna een zevende
van de Amerikaanse econo
mie, met uiterst verstrekkende
en complexe sociale gevolgen.
Zo wordt gespeculeerd dat ze
politiek zeer gevoelige belas
tingen zal voorstellen op siga
retten en alcohol. Maar omdat
ze noch in dienst is van de
regering, noch een gekozen
functionaris, is ze niemand re
kenschap verschuldigd.
Dit verleent haar ontzettend
veel macht. Volgens sommigen
heeft ze die macht al mis
bruikt met de geheimhouding
waarmee ze het hervormings
proces omringt. Vorige week
tikte ee®, rechter haar hiervoor
op de vingers. Het Amerikaan-
se Genootschap van Artsen
was woedend omdat het_ni$t
was uitgenodigd voor de bij
eenkomsten over de gezond
heidszorg en spande een pro
ces tegen haar aan omdat ze
wetten overtreden zou hebben
die de openstelling van het
regeringsproces voor het pu
bliek moeten waarborgen.
En Hillary heeft nog maar 50
dagen over om haar uitputten
de informatieronde door Ame
rika af te ronden en verslag
uit te brengen aan haar man.
Maar een recente opniepeiling
steekt haar een hart onder de
riem: De meeste Amerikanen
staan achter haar doen en la-
ten.e
(c) The Sunday Times, Londen
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem B.V.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
C. Hamans en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911/Telefax 076-236405.
Telefax redactie 076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Steenbergsestraat 23-23a,
01640-36850, fax 01640-40731.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326, fax 076-236215.
Voor bezorgklachten: 076-236888.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, S 01608-21550, fax 01608-17829.
Postadres: Postbus 363,4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030, fax 01100-21928.
Postadres: Postbus 13,4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751fax 01140-19698.
Postadres: Postbus 62,4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14,® 01620-54957, fax 01620-34782.
Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45,® 01650-37150, fax 01650-44929.
Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Zuidlandstraat 32,® 01150-17920, fax 01150-96554.
Postadres: Postbus 145,4530 AC Terneuzen.
Vlissingen, Scheldestraat 7-9, 4381 RP,
01184-19910, fax 01184-11446.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur.
Abonnementsprijzen (bij vooruitbetaling te voldoen):
per kwartaal 85.50, per half jaar 170.05 óf per jaar 330.70.
Voor abonnees die automatisch betalen: per maand 28.45,
per kwartaal 83.00, per half jaar 165.05 óf per jaar 320.70.
Voor posttoezending geldt een toeslag.
Losse nummers: maandag t/m vrijdag 1.60; zaterdag 1.90.
Service-afdeling abonnementen: 076-236472,
maandag t/m vrijdag 8.30-12.00 en van 12.30-16.00 uur.
Lezersservice:
Centrale reclame-afdeling S 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje S 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend S 076-236881.
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911).
Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN/AMRO rek. 520538447.
Heeft u de krant niet ontvangen 7 Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Deze week zijn bedrijven in
de metaal-sector begonnen,
met acties voor een nieuwe
cao. Het eind is nog niet in
zicht. Grootste obstakel in
vrijwel alle
cao-onderhandelingen is
de reparatie van de wao.
Maar de recessie duwt de
vakbonden in een moeilijke
hoek, want staken is
bepaald niet goed voor de
economie.
Door Jeroen den Blijker
LANGZAAM MAAR zeker ont
spoort de cao-caroussel. Maan
dag waren de eerste acties van
dit seizoen. In drie metaalbe
drijven legden werknemers voor
24 uur het werk neer. En dat is
nog maar het begin, voorspelt
de Industriebond FNV.
Want voor vandaag staan nog
meer acties op stapel. „We gaan
we er echt hard tegenaan."
Vraag is echter, hoe hard 'echt
hard' is nu de economische si
tuatie de speelruimte van de
bonden beperkt.
Grootste hindernis in vrijwel
alle lopende cao-onderhande
lingen is de wao-compensatie.
De werkgevers weigeren mas
saal mee te werken aan regelin
gen die de wao-uitkeringen
aanvullen tot het oude niveau.
Voor hen is het een principiële
zaak. „Want waarom moeten
wij opdraaien voor de gevolgen
van het kabinetsbesluit om te
snoeien in de wao?", klinkt het
alom in werkgeverskring.
Voor de vakbeweging is zo'n
wao-compensatie van groot be
lang. Immers, de vakbeweging
leidde vanaf juni 1991 het ver
zet tegen de wao-ingreep van
het kabinet. Het zijn ook de
bonden die de afgelopen maan-
In ieder geval plaatst de
mische malaise Broers
zijnen voor een moeilijke aki
ging. Om de FME te
econe.i
Bezorgde werknemers van het Utrechtse metaalbedrijf Standard Fasal. Ook zij legden deze week het werk neer.
den hun leden verzekerden dat
ze bij de cao-onderhandelingen
alles op alles zouden zetten om
de wao gecompenseerd te krij
gen.
Aldus kweekte men veel ver
wachtingen bij de achterban.
Verwachtingen waarvan het
nog maar de vraag is of ze
geheel ingelost kunnen worden.
Want de economische situatie
laat fors wapengekletter eigen
lijk in geen enkele sector toe.
De metaal- en elektro-industrie
- grootmetaal - (200.000 werk
nemers) bijvoorbeeld, draait
aanzienlijk minder florissant
dan enkele jaren geleden. Wilde
de werkgeversorganisatie FME
drie jaar geleden nog vaklieden
halen uit Portugal en Joegosla
vië om het schreeuwende tekort
aan gschoolde werkkrachten te
niet te doen, dit jaar staan er in
de grootmetaal liefst 20.000 ba
nen op het spel. En dat aantal
dreigt op te lopen als de bonden
bij de cao-onderhandelingen te
veel eisen, onderstreept de
FME.
Vakbondskringen trekken dit
cijfer in twijfel. Maar ook de
vakbondsbonzen kunnen niet
achteloos voorbijgaan aan de
problemen bij bedrijven als
Fokker, DAF en NedCar. Het
besef dat er in de sector wel
degelijk iets aan de hand is,
leeft ook bij de bonden. Van
daar dat de bedrijven die op de
eerste stakingsdag ten prooi
vielen aan vakbondsacties 'met
zorg zijn gekozen'. „Het gaat
om firma's die het relatief goed
doen", aldus Nico Broers, cao
onderhandelaar van de Indus
triebond FNV.
tot het compenseren van jij
wao, zijn harde acties weifel
onvermijdelijk. Maar is hetvo I
ren van harde acties wel verant l
woord in een bedrijfstak tfl
toch al fors lijdt onder de e
nomische tegenwind?
Een tweede vraag die led
vakbondsleider zich in deze da'|
gen moet stellen is of de i
wel voldoende leeft bij de a
terban. Zolang het voorjaars' L
zonnetje schijnt, lijkt alles beter!
dan werken. Maar wat als dai|
zonnetje schuilt achter een foj
wolkendek en het dagenlang te 1
gent? Wie wil er dan nog aandèl
bedrijfspoort staan?
Toegegeven, vorig jaar
verzamelden zich een half"5]
joen mensen op het Malieveld,
Den Haag. Zij gaven gehooraank
de oproep van de vakbewegimf
om te protesteren tegen de ka
binetsplannen voor de wao.
Maar hoe denkt men er eigen-1
lijk nu over? Het massale pro.|
test bleef uit toen de Tweede I
Kamer eind januari de
den wao-plannen van het kabil
net behandelde. Toen protes-1
teerde slechts een handjevol I
vakbondsleden bij de entree van I
het Kamergebouw: de rest be-1
schouwde de wao-ingreep I
waarschijnlijk als 'een f-'~
race'.
Natuurlijk zijn deze i
de werkgevers niet ontgaan. En
zij maken er in hun
dankbaar gebruik van: Bijvoor-1
beeld de aanvankelijk
weigering van de FME om met
de bonden rond de tafel t
zitten, lijkt vooral ing
door de wetenschap dat debon-|
den 'er zwak aan toe
Zwakker in ieder geval dan'de
afgelopen jaren.
Over een aantal jaren zal
pas goed blijken hoe hoog
de tol is geweest voor het
milieu door de
ontspanning tussen oost
en west. Zo zijn in
verschillende landen in
Oost-Europa bij het vertrek
van de Russische troepen
honderden ondergrondse
tanks met benzine en diesel
in de bodem blijven zitten
of simpelweg onklaar
gemaakt. Die brandstof lekt
weg in de bodem. De
gevolgen voor het milieu
en het grondwater laten
zich raden.
Door onze redacteur
Mathieu Kothuis
BREDANAAR J. van der Helm,
werkzaam op het ministerie van
defensie in Den Haag is verant
woordelijk voor de coördinatie
in het opruimen van de milieu
vervuiling op de Nederlandse
defensie-terreinen. Volgens hem
ontwikkelt zich in het Oostblok
in stilte een gigantische milieu
ramp.
„Ten oosten van Praag liggen
bijvoorbeeld nog vele duizenden
Russische brandstoftanks in de
bodem. Daaruit is een giganti
sche hoeveelheid olie wegge
stroomd die nu op het grondwa
ter drijft en heel langzaam, met
meters per jaar, in de richting
van Praag stroomt. Het milieu
probleem komt er vanzelf aan".
Militaire terreinen in voormalige Oostbloklanden zijn enorm vervuild.
Van der Helm weet waar hij
over praat. Als hoofd van de
afdeling Techniek van de direc
tie Gebouwen, Werken en Ter
reinen van defensie bezocht hij
het afgelopen jaar militaire ter
reinen in Hongarije, Tsjechië en
Slowakije. Hij bezocht deze ter
reinen in het kader van een
project, waarbij het Nederland
se ministerie van defensie aan
die landen assistentie verleende
bij het schoonmaken van ver
vuilde militaire terreinen.
Het instituut Defensieleergan
gen in Rijswijk besprak begin
deze maand uitvoerig de resul
taten van dit project, dat in het
kader van de NAVO werd uitge
voerd.
Nederland speelt in Europa en
binnen de NAVO een voortrek
kersrol bij het schoonmaken
van militaire (oefen-)terreinen.
De resultaten van het Neder
landse project in Oost-Europa
werden dan ook met belangstel
ling gevolgd door vertegen
woordigers en militaire milieus
pecialisten uit 25 landen uit
■oost en west.
In vergelijking met Nederland
en andere NAVO-landen is de
milieu-problematiek op de de
fensie-terreinen in Hongarije,
Tsjechië en Slowakije enorm.
Het aantal plekken dat moet
worden gesaneerd in Hongarije
ligt naar schatting tussen de
1500 tot 2000. In Tsjechië en
Slowakije gaat het om zo'n 1000
tot 1500 locaties. De kosten van
die schoonmaak in Hongarije
lopen volgens Van der Helm op
tot 1,5 miljard gulden. In Ne
derland wordt, de schoonmaak
van de 1000 verontreinigde de
fensie-terreinen geschat op 500
rhiljoerf gulden. ''nem sisom
„Het grote verschil tussen Oost
en West zit echter niet alleen in
de kosten van deze sanering",
zegt Van der Helm. „Uit het
onderzoek van de Nederlandse
defensie-specialisten is vastge
steld dat het grootste probleem
zich voordoet bij het ontbreken
van een wettelijk kader om die
milieuvervuiling daadwerkelijk
aan te kunnen pakken."
.„Op dit terrein is in deze landen
totaal geen beleid en er zijn
daarom grote organisatorische
en technologische problemen
om het vraagstuk aan te pak
ken", aldus Van der Helm. Bij
deze militaire samenwerking
met de Oosteuropese landen
ging het dan ook vooral om een
bewustwording en een vergro
ting van het besef dat deze
landen op termijn met grote
problemen te kampen krijgen
als niet tijdig wordt ingegrepen.
Eén van de dringendste proble
men wordt volgens Van der
Helm gevormd door het feit dat
de kazernes in Oost-Europa hun
drinkwater veelal op het eigen
kazerne-terrein oppompen. „En
dan moet je ze duidelijk maken
dat dat grote risico's inhoudt
als twee meter verder op het-
De politieke partijen
- behalve de
Centrum-Democraten -
waren maandagavond diep
teleurgesteld over de
prognose van twaalf
Kamerzetels voor
extreem-rechts. Directeur
Schild van
onderzoeksbureau NIPO
was dinsdag evenmin
gelukkig. De cijfers die zijn
bureau had gefabriceerd,
waren totaal verkeerd
geïnterpreteerd door de
NCRV die met het nieuwtje
op de proppen kwam.
Door Jan Greyn
'Er deugde wel iets van, maar
niet veel', zegt Schild in een
reactie vol verontschuldigigen.
De NCRV-televisie maakte veel
politieke tongen los met de -
volgens Schild - uit het verband
gerukte prognose. Komt de CD
al wekenlang uit op drie tot
drie-en-een-half procent poten
tiële kiezers, het wekte bij inge
wijden al veel verbazing dat dat
percentage in een week tijd tot
acht-en-een-half was opgelo
pen.
CDA-voorzitter Van Velzen
ventileerde snel zijn ongerust
heid en zei te hopen dat de
uitkomst van onderzoeksbureau
NIPO 'onbetrouwbaar' was. „Ze
geven ons ook altijd een lagere
score dan Interview," grapte
Van Velzen als een boer met
kiespijn. Hij wees en passant
wel op het geregistreerde hoge
aantal 'niet-weters' onder de
kiezers.
Juist een onderzoek naar de
samenstelling van de 'niet-we-
ters' zorgde inderdaad voor de
foutieve interpretatie. Vorige
week steeg het aantal zwevende
kiezers tot dertig procent. Niet
eerder waren er zoveel kiesge
rechtigde twijfelaars in de jonge
geschiedenis van de peilingen.
Daarmee steeg tegelijkertijd de
toch al grote onzekerheidsfactor
van wat-zou-u-stemmen.
Schild gaf zijn onderzoekers
opdracht onder de zwevende
kiezers te peilen hoeveel er
eventueel bereid zouden zijn
hun stem aan de partij van
Janmaat te geven. In vakkrin
gen heet zo'n peiling een onder
zoek naar het 'maximale electo
rale potentieel'. De PvdA krijgt
bij zo'n onderzoek veertig pro
cent - tegen rond twintig pro
cent 'serieuze' kiezers. De CD
blijkt op zo'n manier op de
sympathie van drie tot drie-en-
een-half procent extra kiesge
rechtigden te kunnen rekenen;
dat is vier of vijf Kamerzetels.
De NCRV presenteerde nog
vóór de uitzending tevreden -
weliswaar bezorgd over de in
houd - het nieuws dat de om
roep op de kop had weten te
tikken. In den lande reageerden
per omgaande diverse politici,
die toch al danig bevreesd zijn
voor een sterke groei van racis
tische, vreemdeling-vijandige
en anderszins kwalijke politieke
groeperingen. Tekenen van op
bloeiend fascisme raken onder
deze omstandigheden vele ge
voelige snaren, een enkele keer
ook onterecht.
Het peilen van politieke voor
keur is steeds een hachelijke
zaak. Niet zelden blijken kies
gerechtigden hun stem alsnog te
overwegen op het moment dat
ze het rode potlood ter hand
nemen om het gewenste hokje
aan te stippen. Dat is toch niet
zomaar een moment, in ell geval
aanzienlijk specialer dan het
tijdstip waarop een enquêteur
(aan)belt. Onderzoeksbureaus
hanteren daarom ook een fout
marge, maar die blijkt in de
praktijk toch nog te gering.
De vraag van NIPO, dat weke
lijks politieke voorkeuren en
quêteert, is steeds: wat zou u
morgen stemmen als er verkie
zingen waren. Dat geeft moge
lijkheden voor een uiterst vrij
blijvende reactie. Niettemin
mag voor mensen die ronduit
zeggen op de CD te stemmen de
veronderstelling gelden dat ze
geen spel spelen. Ze schamen
zich in elk geval niet om daar
voor uit te komen; bij de drie
procent zou je eerder een per
centage van 'stiekeme' CD-
stemmers tellen.
Politieke partijen nemen de
grote lijn van (gemeenlijk ver
trouwelijke) peilingen bloedse
rieus. Afwijkingen van een half
procentje naar boven of naar
beneden zijn nauwelijks inte
ressant, behalve als het iedere
week steevast een half procentje
naar beneden is. Voor de PvdA
geldt bijvoorbeeld een constant
laag cijfer van tegen de twintig
procent, waarbij het NIPO al
tijd een iets gunstiger uitslag
geeft voor de sociaal-democra
ten.
Voor de Centrum-Democraten
komt vanaf begin dit jaar bij
bureau Interview een daling
van 3,4 procent (begin januari)
tot 2,5 procent (eind februari)
uit de bus. Het NIPO begon
begin dit jaar met 2,4 procent
kiezers voor de CD van Jan
maat, terwijl dat daar juist
steeg tot 3,4 procent. Over deze
periode nam het aantal niet-we
ters onder de stemmers bij In
terview toe van 25,3 tot 26,7
procent. Bij het NIPO was de
groep zwevende kiezers eind fe
bruari zelfs dertig procent
groot.
Aart van der Veen van bureau
Interview vindt de tegengestel
de trend - zijn bureau tegenover
NIPO - niet erg opmerkelijk.
„De percentages lopen gemid
deld niet zo ver uiteen. Het
verschil is uiteindelijk een pro
centpunt; daar is niet veel uit
op te maken", aldus Van der
Veen. Van der Veen vindt zijn
eigen bureau 'natuurlijk' be
trouwbaarder. „Bovendien zijn
we sneller, omdat we al na
enkele dagen onze bevindingen
presenteren. Het NIPO komt
twee weken later."
Interview benadert kiezers al
leen telefonisch. Iedere week -
alle werkdagen en op zaterdag -
krijgen rond 1300 kiesgerech
tigden een verzoek om hun poli
tieke voorkeur toe te lichten.
Het NIPO enquêteert alleen 's
maandags rond 1000 mensen.
Het verschil in aanpak geeft per
week andere resultaten, maar
gemiddeld zijn de uitkomsten
niet zo verschillend.
In de laatste enquête van Nlru
(maandag 22 februari) scoor®
het CDA volges de vertrouwelij
ke cijfers 27,5 procent (41 ze
tels), de PvdA 19,2 procent z
zetels), D66 18,7 procent z
zetels), WD 15,6 procent (u
zetels) en Groen Links 6,6 pro
cent (10 zetels). Interview kwam
in de week die daaraan voor
ging uit op een hoger Percen
ge voor het CDA (vier tot v J
zetels mèèr: 46), terwijl de iPv
lager iets scoorde met 18,b pr
cent (28 zetels). Voor D66 is
Interview-uitslag stecc8...}.
gunstiger, zo ook voor de v v
Over een lange periode gezm
begin januari vorig jaar tot e
januari dit jaar - komen,
prognoses van NIPO en In
view dicht bij elkaar. Eas
het NIPO prognoses gastmaal
van prognoses - zoals het
derzoek naar de eventuele v
keur van niet-weters - l°Pe
bureaus uit elkaar. En als p
tici vervolgens daarop gaar
geren, beginnen de werke J
heid en de statistiek pas
van elkaar te vervreemden.
Van onze verslaggever
Rotterdam/Utrecht -
morns heeft de geruchten
liike homoseksuele conU
bisschop Bar persoonlijk
zocht, zonder de
damse bisschop
hoogte te stellen.
geen feiten of getuigenissen
tafel-
nat verklaarde bisschop Ernst
vond in het televisieprogramma
on ziekenbezoek in Chevetogne
Ernst bisschop Bar van dit
verteld. Bisschop Bar vatte
steun aan zijn persoon.
- Kardina
hten ove
contacte
onlijk c
vroegere R
daarvan o
Hij kreeg
ond
het
zelfde terrein is vastgesteld da!
flink met brandstof is
knoeid".
Met het beëindigen van het Ne-1
derlandse project in Oost-Euro
pa (totale kosten 750.000 gul-1
den) en de conferentie over de
resultaten daarvan, is voorlopig
een einde gekomen aan deze
unieke militaire samenweridsg.
De Nederlandse militaire i
cialisten hebben hun colle
in Hongarije, Tsjechië en Slo-1
wakije duidelijk gemaakt hoe ze I
de sanering van hun militaire
terreinen het beste kunnen aan
pakken. De Hongaren en Tsje
chen gaan nu zelf aan de slag
met een bodemsaneringsplan.
Dat deze militaire samenwer-|
king vruchten heeft afgeworpe
blijkt al uit een verzoek van d
Witrussen aan de Hongaren oi
hen te hulp te komen bij plan-1
nen voor de sanering van de
militaire terreinen in deze
GOS-republiek.
Het Nederlandse ministerie van
defensie blijkt overigens 1
te zijn, expertise op het
van milieusanering van militai-1
re terreinen aan landen in het
voormalige Oostblok aan te bie
den. Van der Helm: „Er is in
deze landen een enorme 1
naar kennis op dit gebied en dg11
is een bemoedigende zaak".
Maar bovendien, zegt Van der
Helm, bieden deze contacte: I
met de voormalige Oostblok
landen ook een bijdrage aan een
verhoging van de stabiliteit in
Europa. Als het aan defensie
ligt worden deze contacten in
de toekomst ook voortgezet, op
voorwaarde dat dat in NAVO-1
verband gebeurt.
Van onze Haagse redactie
Den Haag - De onderwij sb<
leraren niet langer meer
moeten hebben om les te k'
den krijgen leraren alleen
studies te volgen.
Het idee van afschaffing van
onderwijsbevoegdheden komt
van.de Commissie Van Es. Die
commissie onderzoekt voor mi
nister Ritzen (Onderwijs) op
welke manier het beroep van
leraar aantrekkelijker gemaakt
kan worden. Een deel van het
advies, dat aan het einde van de
maand verwacht wordt, is in
middels uitgelekt. De Commissie
van Es redeneert dat een grotere
mobiliteit van andere sectoren
naar het onderwijs en omge
keerd de status van leraar ten
goede komt.
Dat betekent bijvoorbeeld dat
het eenvoudiger moet worden
om zonder speciale lerarenoplei-
Van onze Haagse redactie
Den Haag - Beleggers kopen
geen grond meer aan in ste
delijke knooppunten als Am
sterdam, Rotterdam, Arn
hem/Nijmegen en Eindhoven/
Helmond. Zij zijn bang dat
die grond vervuild blijkt te
zijn en zij vervolgens moeten
opdraaien voor de schoonma
akkosten.
Dat valt op te maken uit een
woedende brief van de Raad
voor Onroerende Zaken (ROZ),
een koepelorganisatie van beleg
gers, ontwikkelaars, bouwers en
baken, aan minister Alders (Mi
lieubeheer).
De minister ontkende vorige
week bij de behandeling van de
wet Bodembescherming in de
Tweede Kamer dat beleggers
geen grond in stedelijke knoop
punten meer zouden kopen.
De ROZ eist van de minister dat
hij op deze uitspraken terug
komt. In een brief aan Alders
schrijft de ROZ opnieuw de ach
terban geraadpleegd te hebben.
Erkend wordt dat beleggers wel
grond aankopen, maar alleen
daar waar 'geen sprake is van
bodemverontreiniging van enige
betekenis'.
KRUIDENIERS HEBBEN de nt
Pen te hebben voor de toekor
'°Pen. Het blijkt een vooroorde
geleden tot collectieve re
9isteren. Rust in de tent
tjeer belang dan een prir
nieuwe verzekering volledig
P® werkgevers in de
'ndustriëlen die niet t
volharden echter in hun
njet de plek om Haagse
"JKt gezocht. De bonden
substantiële bijdrage van
terugkerende bedelpartijen
'och blijven de metaalbonzi
etste minister Lubbers
stakingen niet verleiden
oonden vragen niet lang.
evenmin dat de bedrijven
tij willen slechts dat ii
^uividuele werkgevers
Ho0,0 issen over hoe
[tot aanbod van de
snbeveling om de
oor een buitensta;
u'^sonrust waardig
'enburg zou dan ook
at de werkgevers ii
agovan de bonden
oohterhaalde idee van
I z9 n standpunt is
et.n?n ^et ec°nomisch
duiA yeel is- Phil'Ps
ooidehjk gemaakt
Praten.
Lubbers h
n;3 ,te.rechten. Hij
d is in de metaal
ziin Iaai van. 's lands
oude vrienden op
reparat
blijk
princif
dig tei
meta;
terugsc
verzet
schad
zi
de
ho<
ind
tot c
ir on
allee
in de c
wordi
het w
werkge
a vin uc bonden te I
buitenstaander lijk
en zeker
wel eens
i de me
te besch
een veel
niemar
toch al
heeft di
over een
in
heeft
inderti
toen
de ba<
economie
te roepei
sprak
1 van
