DE STEM gids
Fraaie foto-expo van
conservator Petersen
IV
Lou Landré is mooi
als 'handelsreiziger
UIT gids
Deze week in
portretten uit jaren 1960-1990 in de Beyerd in Breda
w
'Bashu'
filmjuweeltje uit
censuur-land Iran
OO
—1
u.
J
LU
LU
Q.
C/3
a
Catherine Deneuve
speelt fraaie rol in
'Indochine'
Eddie Murphy vult
zijn zakken in
Washington
Expositie
Gordijn in
Bergen op Zoom
Dian uit 'GTST'
zoals u haar
nog nooit
eerder zag.
Youp van 't Hek, Paul van
Vliet, Hans Dorrestijn, Erik
van Muiswinkel, Karin
Bloemen, Ivo de Wijs en
Jenny Arean geven hun
mening over collega
PAUL DE LEEUW.
NU TE KOOP: ƒ1,60
of: eerste 8 weken gratis
bij lid/abonnement
BEL: 035-71 191 I
magazine
DONDERDAG 18 MAART 1993
DEEL E
ik in en om het huis,
n, auto en boot. Dooft
voorkomt uitbreiding
vuur.
f bel gratis 06-0181.
l
lifficide Saint Phalle
foto ad petersen
Van onze kunstredactie
Breda - Van 1960 tot 1990
was de kunsthistoricus Ad
Petersen conservator van
het Stedelijk Museum in
Amsterdam. De foto's die
hij in die dertig jaar maak
te zijn te zien in De Beyerd
in Breda.
Petersen stond in het Ste
delijk aan het hoofd van
achtereenvolgens de afde
lingen Toegepaste Kunst
en Design, Schilder- en
Beeldhouwkunst en Pren
ten, Tekeningen en Foto's.
Ad Petersen - vanavond is hij in
De Beyerd om over zijn werk te
spreken - organiseerde 'de ene
tentoonstelling na de andere', zo
schrijft hij zelf in het boek A
Curator's Camera. In het boek
staan 97 foto's die Petersen van
de exposerende kunstenaars
maakte.
Naar aanleiding van het boek is
de tentoonstelling in De Beyerd
georganiseerd. Het zijn portret
ten van doorgaans bekende beel
dend kunstenaars uit binnen- en
buitenland.
„De foto's zijn ontstaan uit de
behoefte om iets van mijn per-
Sandberg Tinguely
soonlijke relaties met kunste
naars in beeld vast te houden.
De foto's zijn uit een persoonlij
ke behoefte ontstaan en vrijwel
nooit het gevolg van een verzoek
of opdracht. Ik hoop dat uit de
verscheidenheid van de foto's
ook de sfeer van een tijd te
proeven valt".
Elke foto is voorzien van een
kort commentaar van de foto
graaf. Te zien zijn o.a. Broodt-
Van onze filmredactie
Censuur kan tot mooie films
leiden. Wanneer filmkunste
naars hun kritiek moeten ver
stoppen in een verhullende
beeldtaal dan is de innerlijke
lading niet zelden groot. De
Chinese regisseur Zhang Yimou
is er wel een van de meest
lichtende voorbeelden van. Ter
wijl zijn 'Rode Korenveld', 'Ju
Dou' en 'Raise the red lantern'
in eigen land verboden waren,
maakten ze een ware zegetocht
over de wereld.
Hetzelfde gold twee jaar gele
den voor de Iraanse speelfilm
'The Runner' van Amir Naderi
en nu weer voor een ander
Iraans filmjuweeltje, 'Bashu',
van Braham Beizai. Belaagd
door de censuur van de Iraanse
dictatuur slaagde hij er toch in
om een wondermooie film af te
leveren, die zich keert tegen het
oorlogsgeweld dat in de naam
van de Koran wordt gevoerd.
'Bashu' is een pleidooi voor een
verdraagzame en vreedzame sa
menleving, waarin het individu
in zijn waarde wordt gelaten,
ongeacht zijn culturele of etni
sche achtergrond.
De westerse kijker zal vooral
getroffen worden door de
schoonheid waarmee het Iraan
se plattelandsleven wordt ge
schilderd en het lot van de ne
genjarige jongen Bashu, die
vlucht voor het oorlogsgeweld.
De 54-jarige filmregisseur Bei
zai kon 'Bashu' maken omdat
bij nadrukkelijk werd geaffi
cheerd als 'jeugdfilm'. Hij kreeg
zijn opdracht van het Instituut
voor de Intellectuele Ontwikke
ling van Kinderen en Jonge Vol
wassenen. De censuur liet hem
zijn medewerkers echter niet
met rust.
De imposante en beeldschone
hoofdrolspeelster Susan Tasli-
mi. die de initiatiefneemster
van de film was, voelde zich zo
(levens)bedreigd dat ze naar
Zweden uitweek. 'Bashu' werd
ln 1986 geproduceerd en bleef
jarenlang onvertoond in Iran.
Wel werd hij als visitekaartje
van de Iraanse cultuur op bui
tenlandse filmfestivals ver
toond. De beginscènes van een
verwoestend bombardement
werden gefilmd tijdens de
Iraanse oorlog met Irak
(1980-1988).
Tijdens het bombardement ziet
Bashu, een negenjarige jongen
uit het zuiden van Iran, zijn
hele familie omkomen. Zijn
moeder en zusje verbranden le
vend voor zijn ogen. Panisch
van angst kruipt hij in een
vrachtwagen en komt zo terecht
in het noorden van het land.
Daar wordt hij onder hoede
genomen van de tijdelijk alleen
staande Naïe, een moeder met
twee kinderen, die zich ondanks
haar betrekkelijke armoede en
de argwaan van dorpelingen en
familie liefdevol over de jongen
ontfermt.
Het is daar in het noorden een
totaal andere streek dan waar
het joch vandaan komt. Men
verbaast zich over zijn andere
taal én over zijn donkerder
huidskleur. Toch wordt Bashu
langzamerhand een deel van het
gezin. Hij wordt ook aanvaard
door de echtgenoot van Naïe
wanneer die terugkeert, zonder
arm en in een militaire broek.
Dat die dus niet naar de grote
stad is geweest om daar werk te
zoeken, zoals het in de film
heet, maar in de oorlog, mag de
kijker duidelijk zijn.
'Bashu' is los van zijn politieke
lading en het feit dat hij onder
moeilijke omstandigheden tot
stand kwam, een fraai gefoto
grafeerde en uitstekend geac
teerde film. Vooral mooi zijn de
scènes van het eenvoudige boe
renbestaan dat nog in volledige
harmonie is met de natuur. Naïe
Met voor de oorlog gevluchte jongetje in de mooie Iraanse
Weifilm 'Bashu'. foto cinemien
communiceert met de vogels en
laat met muziek de rijst sneller
groeien. Tegelijk wordt deze
vrouw overtuigend geportret
teerd als een onafhankelijk
geest, die de bekrompenheid
van haar omgeving nadrukke
lijk afwijst.
'Bashu' van Bahram Beizai in
Filmhuis Concordia in Breda, 18
tot en met 31 maart; 19.30 en
22.00 uur.
Van onze filmredactie
Hoewel toch niet meer de jong
ste is het nog altijd aangenaam
kijken naar Cathérine Deneuve,
de al bijna legendarische ster
van de Franse cinema die in
middels een soort tijdloze
schoonheid heeft aangenomen.
Met allure, gratie en élegance
vervult zij een fraaie rol in het
filmepos 'Indochine'. Geen echt
verrassende rol en evenmin een
echt bijzondere film. Maar met
zijn mengeling van romantiek
en epische geschiedvertelling
biedt hij aardig vermaak, al is
ruim 2,5 uur wel wat erg lang.
Cathérine Deneuve speelt een
vrouw in de Franse kolonie In
dochina die met ijzeren hand de
rubberplantage van haar oude
vader beheert. Het is 1930 en de
communisten van Ho Tsji Minh
bereiden de revolutie voor in
het land dat later Vietnam zou
worden.
Eliane Devries is ongetrouwd
en eenzaam. Haar affectie richt
zij op haar 16-jarige, geadop
teerde Vietnamese stiefdochter
Camille (Linh Dan Pham), die
haar enige geluk is. Dat betrek
kelijke geluk wordt wreed ver
stoord dóór de komst van de
jonge, aantrekkelijke marinier
Jean-Baptiste Le Guen (Vincent
Perez) in de Franse gemeen
schap in Saigon. Niet alleen
Eliane wordt verliefd op hem,
maar ook dochter Camille.
Zodoende ontstaat een breuk
tussen moeder en dochter. Het
jonge meisje volgt haar geliefde
naar een uithoek van het land
en raakt samen met hem be
trokken bij de vrijheidsstrijd
van de communistische natio
nalisten. De wantoestanden die
zij onderweg met haar gedeser
teerde Fransman meemaakt,
moeten de noodzaak van de on
afhankelijkheidsstrijd verkla
ren. De pleegmoeder onder
neemt een lange zoektocht en
vindt het meisje terug als 'De
Rode Prinses', een verzetsvrouw
die later een belangrijke politi
ca zal worden.
Staat Eliane voor het oude
Frankrijk, Camille is de verper
soonlijking van het ontwaken
van het zelfbewustzijn van
Vietnam (een naam die overi
gens nergens valt). Jammer dat
op een gegeven moment de film
van richting verandert waar
door de dochter de belangrijk
ste figuur wordt, terwijl de
moeder eigenlijk veel interes
santer is. Na hét romantische
begin krijgt dè film meer het
karakter van een epos over de
Franse koloniale geschiedenis.
Toch moet de kijker het vooral
stellen met romantische cliché's
en die zijn soms zelfs een tik
keltje saai. Hoewel de maker,
Régis Wargnier, niets naliet om
er een grootscheepse onderne
ming van te maken. Alles ziet er
prachtig en authentiek uit,
want er werd gedraaid op loka-
tie in Vietnam, met negentig
verschillende decors en 1800
kostuums. In Amerika vonden
ze 'Indochine' prachtig en eer
den hem met twee Oscar-nomi
naties.
'Indochine' van Régis Wargnier
draait in Cinésol 2 in Breda.
Door Jos Kessels
Eddie Murphy heeft een deal
gesloten met maatschappij Pa
ramount voor vijf films waar
van de mislukte 'Boomerang' de
eerste was. In het contract was
nog ruimte voor één film met
een andere maatschappij. Dat is
de politieke satire 'The disting
uished gentleman' geworden.
De film verschilt nog in een
ander opzicht van Murphy's
laatste films. Ditmaal kom je bij
de begintitels niet steeds zijn
naam tegen, als bedenker van
het verhaal, als scriptschrijver,
als co-producent. Die grote in
breng pakte telkens verkeerd
uit omdat de komiek niet kri
tisch genoeg op zichzelf was en
te weinig goede ideeën had.
Murphy is altijd op zijn best
geweest als anderen het voor
het zeggen hadden, zoals in
'Trading places', 'Beverly Hills
Cop 1 en 2' en '48 Hours'.
Dat geldt ook voor 'The disting-
Cathérine Deneuve en Linh Dan Pham als moeder en
pleegdochter in het fraaie Franse filmepos 'Indochine'.
foto concorde films
uished gentleman' van Jonathan
Lynn, al kan die bij lange na
niet tippen aan die vroegere
komedies, alleen al omdat de
hoofdrol Eddie Murphy veel te
nadrukkelijk op het lijf ge
schreven is. De komiek speelt
een kleine oplichter met de wel
luidende naam Thomas Jeffer
son Johnson, die wanneer een
congreslid met dezelfde naam
sterft, besluit de politiek in te
gaan. In Washington valt im
mers het grote geld te halen.
Hij wordt gekozen als afgevaar
digde en eenmaal in de hoofd
stad vult hij via allerlei handig
heidjes al snel zijn zakken. Dan
ontmoet hij een aantrekkelijke
actievoerster, die behalve fysie
ke ook idealistische gevoelens
in hem losmaakt.
'The distinguished gentleman'
wil met een knipoog de corrup
tie in Washington aan de kaak
stellen. De gehaaide oplichter
houdt er dezelfde praktijken op
na als al die andere, legaal
gekozen politici. Het hele rege
ringsapparaat blijkt zelfs van
omkoperijen aan elkaar te han
gen. „Die houden het systeem
overeind", aldus een van de
congresleden. Ook zijn er de
nodige toespelingen op de slip
pertjes van de regeringsfunctio
narissen.
In dit klimaat van geld, seks en
schone schijn gedijt een brutale
komiek als Eddie Murphy na
tuurlijk goed. Hij mag naar har
telust zijn imitatietalent botvie
ren en is daarin soms heel ko
misch. Alleen zijn er teveel
flauwe grappen, waarvan de
meeste met drieletterwoorden,
en doet de moralistische omme
zwaai van Murphy schijnheilig
aan. Daarvoor is ook nog eens,
oh snik, een kankerpatiëntje
verantwoordelijk.
'The distinguished gentlemen'
met Eddie Murphy in Casino 1
in Breda,
City 2 in Roosendaal, Roxy 1 in
Bergen op Zoom en Midi in
Tilburg.
De komiek Eddie Murphy (midden) als congreslid in de filmkomedie 'The distinguished
gentlemen'. foto buena vista
RO Theater met Arthur Miller
foto ad petersen
haers, Cage, Christo, Couzijn,
Dibbets, Dubuffet, Duchamp,
Heyboer, Kienholz, Kounellis,
Lubert, Rauschenberg, Tinguely
en Topor.
A Curator's Camera, foto's van
Ad Petersen, t/m 18 april in De
Beyerd, Boschstraat 22 Breda
(maandag gesloten). Het boek is
verschenen bij Kempen Group
en kost 54,50 (genummerde en
gesigneerde editie met originele
foto: 195,-).
Breda - Stadsschouwburg.
'Dood van een handelsreizi
ger' van Arthur Miller door
het RO Theater. Regie: Peter
de Baan. Gespeeld door o.a.
Lou Landré en Geert de Jong.
Gezien op woensdag 17 maart.
Op 29 april in Roosendaal.
Door Marjan Mes
Lou Landré, de kleine, grote
acteur met de mime-achter-
grond, is sinds jaren nog het
enige kopstuk van het RO
Theater. Vandaar ook dat alle
grote rollen bij dit Rotter
damse repertoiregezelschap
naar hem gaan. Al decennia
lang weet hij temperament
volle karakters, maar ook ka
rikaturale personages tot
boeiende toneelfiguren te
maken.
Nu speelt hij een van de mooiste
rollen uit de Amerikaanse to
neelliteratuur, Willy Loman, de
tragische, mislukte zakenman
uit 'De dood van een handelsrei
ziger' van Arthur Miller. En hij
doet dat prachtig, meer ingehou
den dan anders, onder de mooi
getimede regie van Peter de
Baan, die laat zien dat dit realis
tische drama uit 1949 onver
woestbaar is.
Die onverwoestbaarheid blijkt
extra duidelijk aangezien de en-
scènering de intensiteit van het
drama onderuit dreigt te halen.
Het is om niet duidelijke rede
nen in een leeg, kil toneelbeeld
Van onze kunstredactie
Bergen op Zoom - Dertig
schilderijen van Herman
Gordijn, de man die een
staatsieportret van koningin
Beatrix maakte, maar ook het
echtpaar Miep en Loek Brons
vastlegde, zijn vaft 20 maart
tot- en met 9 mei te zien in
Het Markiezenhof in Bergen
op Zoom.
Herman Gordijn geniet ver
maardheid als realist die zijn
werken een raadselachtige sfeer
geeft. Aan het eind van de jaren
vijftig maakte hij opvallende
portretten van afgeleefde hoe
ren. Niet om zijn afkeuring te
tonen, zoals sommige mensen
dachten, maar vanuit de fascina
tie van een jongen uit een bur
gerlijk milieu voor het normloze
en schokkende.
Daarna heeft Gordijn een ont
wikkeling doorgemaakt naar een
versoberd, anekdotisch realisme,
waarin details uitvergroot wor
den en de kijker zoekt naar
logische aanwijzingen. Die ont
wikkeling is in Bergen op Zoom
goed te volgen, het eerste schil
derij stamt uit 1958, de laatste
vier uit 1992.
Dikke, wanstaltige vrouwen blij
ven terugkomen in zijn werken.
'Hoer met cyclamen'
(1985-1988), dat in Het Markie
zenhof te zien is, toont zijn
voortdurende fascinatie voor dit
onderwerp.
Herman Gordijn exposeerde in
1989 nog in De Beyerd in Breda.
Uit zijn eigen verzameling toont
hij onder meer 'Eemnes I en II',
'Cahors I en H' en 'Utrecht' die
daarna zijn gemaakt. De ge
meente Breda heeft voor deze
tentoonstelling 'Uitje' uit 1970
afgestaan. Miep en Loek Brons
droegen hun eigen schilderij bij.
FILMS
GOES
- Grand Theater
20 u. The last of the Mohicans.
HULST
- De Koning van Engeland
20 u. De kleine blonde dood.
20 u. Under siege.
20 u. Deans.
20 u. Dracula.
20 u. The last of the Mohicans.
VLISSINGEN
- Alhambra 1
20 u. The distinguished gentleman.
- Alhambra 2
20 u. De kleine blonde dood.
- Alhambra 3
20 u. Under Siege.
- Alhambra 4
20 u. Body of evidence.
ANTWERPEN
- Rex - 12, 14, 16.30, 19 en 21.30 u.
Sneakers.
- Rex-Club - 12, 14, 16, 18, 20 en
22 u. Honey I blew up the kid.
-Odeon 1 - 14, 16.30, 19 en 21.30
u. Trespass.
-Odeon 2 - 14, 16.30, 19 en 21.30
u. Death becomes her.
-Odeon 3 - 14, 16.30, 19 en 21.30
u. Singles.
-Odeon 4 - 14, 16.30, 19 en 21.30
u. Consenting adults.
-Rubens - 14,16, 18, 20 en 22 u.
Under siege.
-Quellin I - 14, 17.15 en 20.30 u.
Daens.
-Quellin II - 14, 16.30, 19 en 21.30
u. Lorenzo's oil.
-Quellin III - 14, 16, 18, 20 en 22
u. Tom Jerry.
geplaatst dat zo ruimtelijk is dat
de zo ontroerend geportretteerde
personages er bijna in verdrin
ken. In het midden, tussen de
zwarte contouren van een huis,
staat de ijskast, als een symbool
van de na-oorlogse American
Dream. Aan die grootse droom
gaat Willy Loman, de kleine fan
tast zonder talent, tenonder.
Loman heeft zich altijd ten on
rechte geïdentificeerd met zijn
succesvolle broer Ben, die geld
als water verdiende. Zijn zoons
heeft hij opgevoed met de idee
dat succes hebben en populair
zijn alles is. Met het gevolg dat
die middelmatige jongens over
het paard werden getild en als
volwassen mannen niets preste
ren. Nu, op het eind van zijn
leven, kan Willy zijn tegen beter
weten in gekoesterde illusies niet
meer volhouden.
Zoons Biff (Paul R. Kooij) en
Happy (Stefan de Walle) zijn
getuige van zijn ondergang en
proberen solidair te blijven met
hun ouders en vooral met hun
moeder, die haar echtgenoot al
tijd door dik en dun trouw bleef.
Voor Biff is dat moeilijk omdat
hij als enige weet dat zijn vader
haar vroeger heeft bedrogen. De
flash-backs uit de jonge jaren
van Willy en zijn zoons zijn
naadloos opgenomen in de han
deling. Geert de Jong speelt
goed, maar is als de moeder toch
nauwelijks ontroerend. Dat geldt
ook voor de twee zoons die te
veel inwisselbaar zijn.
(ADVERTENTIE)
-Metro I r 14, 16, 18, 20 en 22 u.
Body of evidence.
-Metro H - 14, 16.20, 18.40 en 21
u. The last of the Mohicans.
-Sinjoor - 14, 16.30, 19 en 21.30 u.
The bodyguard.
-Ambassades Club 1 - 14, 16, 18,
20 u. Belle en het beest.
-Ambassades Club 2 - 14, 16, 18,
20 en 22 u. Belle en het beest.
-Ambassades Club 3 - 14, 16, 18,
20 en 22 u. Raising cain.
-Ambassades Club 4 - 14, 16, 18,
20 en 22 u. Sister act.
BRUGGE
- Complex Zwart Huis
20 u. Daens.
20 u. The last of the Mohicans.
20 u. Sneakers.
- Memling
20 u. Damage.
