Massa-ontslag bij Philips
BOEKENWEEK
Voorstel mest-noodwet: Vergunning bij kleine veestapel
Griep-golf
in zuiden
Verdachte bomaanslag Trade Centre gepakt
'Nekkramp is normaal verschijnsel voor winterperiode9
Leve de biografie
4iet LeVett ae$ehre\7en
Steengrillen,
I
Consumenten-elektronica: Tien- tot vijftienduizend banen weg
Belgische dagbladen
drukken nep-voorpagina
net iets anders.
ste kruidenier
Bintjes letten.
[Jjf bom onder
landbouwschap
jllaij opent
«omweg-zuid
)§M-winst zakt
jiaar dieptepunt
Postbank en ING
Magen
hypotheekrente
ïogere winst
kor Heineken
jjPhilip Morris
investeren
pN-troepen
pogen in Cerska
Merijntje
iill
10 T/M 20 MAART 1993
Computers gevaarlijk in de lucht
L.
w.
»Hb
Stem-lezers en -lezei
week in week uit in deNs^/QQPj
,,Kleintjes"-njbrieken. Dat zijn"ftlke—
dag vele tienduizenden mensen.
Het moet dan wel heel raar lopen
als juist uw ..kleintje" niet zou
worden gelezen.
De Zuidelijke Land
maatschappij (ZLM) wil
yels een landelijke enquête
mjer boeren en tuinders onder
den in hoeverre het Land-
«iwschap nog reden tot be-
jjjjn heeft. De ZLM en haar
[den zien het Landbouwschap
is behartiger van boerenbelan-
j niet meer zitten. Andere
iibouworganisaties zouden de
den van het Landbouwschap
i overnemen.
(zie zeeland - c1
rgen op Zoom - Minister Maij
Verkeer heeft gisteren in
jgen op Zoom samen met haar
fclgische collega van Openbare
'erken Kelchtermans de Zoom-
«g-zuid (A 4) officieel geopend,
i grensoverschrijdende auto-
elweg vormt een belangrijke
kakel in het goederenvervoer
ssen de havens van Rotterdam
Antwerpen.
[teilen - Als gevolg van de
rgang in de chemie heeft
fSM vorig jaar een forse achter-
j van de resultaten moe-
n'slikken. De nettowinst daal-
le van 516 miljoen gulden over
liSl tot 224 miljoen over 1992.
pet dividend per aandeel wordt
lalveerd tot vier gulden.
|ZIE ECONOMIE - A5
ralerdam - Postbank en ING
verlagen met ingang van
indaag hun hypotheekrente-ta-
Jieven. Bij de Postbank wordt de
Jypotheekrente met 0,5 procent
trlaagd tot 7,5 procent voor
arngen met een rentevaste pe-
[iodevan twee, vijf en zeven jaar
i met 0,4 procent voor een
hntevaste looptijd van twaalf
jaar. De ING Bank verlaagt haar
arieven met dezelfde percenta-
«sterdam - De nettowinst van
lierbrouwer Heineken is vorig
laar met 27 procent gestegen van
6113 miljoen tot f 564 miljoen,
pineken omschrijft 1992 als een
istig jaar. De omzet steeg met
|2,9 procent tot f 8,9 miljard. Ook
n hectoliters gemeten waren de
erkopen belangrijk hoger, voor-
melijk in Nederland, Grieken-
ind en Italië.
|&rgen op Zoom - Philip Morris
in Bergen op Zoom wil f 300
niljoen investeren in uitbreiding
n de fabriek en de uitbouw
ITO een onderzoeks- en ontwik
kelingscentrum. Het bedrijf
wacht hiervoor nog op het 'groe
ne licht' van de moedermaat-
schappij in de VS.
1ZIE ECONOMIE-A5
jevo - De Serven hebben de
I verenigde Naties toestemming
ISegeven Cerska te bezoeken. In
I® nioslim-enclave in Oost-
inië wachten 1.500 zieken en
I gewonden op evacuatie.
■ZIE BUITENLAND - A4
!N DEZE KRAMT:
vandaag 2 katernen
Achtergrond
Binnenland
Buitenland
Economie
Beurs
Sport
Zeeland
Grote Gids
RTV-
programma's
A2
A3
A4
A5/A6
A6
deel B
deel C
deel D
D5
Bierbrouwers
varen wel
bij recessie
Van onze Haagse redactie
Den Haag - Ruim 2.000 boe
ren die zonder hinderwetver
gunning werken, kunnen als
nog een vergunning krijgen.
Ze moeten dan wel hun vee
stapel inkrimpen of binnen
drie tot vijf jaar milieu
vriendelijke stallen bouwen,
waardoor de ammoniak uit
mest niet meer in de buiten
lucht kan komen.
Dat staat in een voorstel dat
ambtenaren van Milieubeheer en
Landbouw de afgelopen week
hebben gemaakt. De verwach
ting is dat volgende week de
ministers Alders (Milieu) en
Bukman (Landbouw) hun fiat
geven aan het voorstel, waarna
het kabinet op 12 maart het
definitieve besluit neemt over de
regeling.
Al weken ruzieën de twee minis
teries over de vraag of bij het
legaliseren van boeren die zon
der hinderwetvergunning wer
ken de omvang van de veestapel
in 1981 of 1986 als uitgangspunt
moet worden genomen. Alders
wilde '81 en Bukman '86. Nu
lijkt het erop dat het 1986
wordt, onder de voorwaarde dat
de boeren akkoord gaan met de
aanvullende eisen.
Legalisering van de situatie is
snel nodig. Nederland telt enkele
duizenden veebedrijven zonder
hinderwetvergunning. Deze be
drijven dreigen in de problemen
te komen doordat de Raad van
State in een aantal gevallen be
sliste dat in verzuurde gebieden
deze bedrijven geen recht meer
hebben op een vergunning. Hier
door worden ze met sluiting be
dreigd.
De aanpassing van de Hinder
wet, via een noodwetje, moet dat
voorkomen. De mate waarin de
verzuring moet worden terugge
drongen, verschilt per bedrijfs
tak. Pluimveehouders zouden de
ammoniakuitstoot moeten ver
minderen met 80 tot 90 procent.
Voor rundveehouders geldt een
reductie van 20 tot 30 procent.
Varkenshouders moeten 40 tot
60 procent omlaag in de ammo-
niakemissie. Uit berekeningen
van de ministeries blijkt dat
minstens 2.000 boeren hun be
drijf moeten aanpassen om in
het bezit te komen van een hin
derwetvergunning.
Het Landbouwschap is blij dat
dat de ambtenaren inzien dat
1986 de beste oplossing is. Het
schap heeft wel moeite met de
Van onze redactie economie
Eindhoven - Philips gaat
wereldwijd nog eens tus
sen de tien- en.vijftiendui
zend banen schrappen in
de zwaar verlieslijdende
divisies Consumenten-
Elektronica en Componen
ten en bij de Duitse doch
ter Grundig. Voor die reor
ganisaties heeft het con
cern 1,2 miljard uitge
trokken. Als gevolg van
die voorziening leed Phi
lips vorig jaar een verlies
van 900 miljoen.
Bronnen binnen de Philips-top
bevestigden dat de hardste klap
pen vallen in de produktievesti-
gingen in Europa. Nederland
blijft grotendeels buiten schot,
omdat de zwaar verliesgevende
divisies in ons land geen belang
rijke fabrieken meer hebben.
Philips-directeur Jan Timmer
gaf toe dat zijn bedrijf de diepte
van de recessie in de consumen
ten-elektronica heeft onder
schat. De concern-top had ver
wacht bij een kleiner prijsverval
en iets meer groei verdere sane
ringen geleidelijk te kunnen uit
voeren.
In de loop van 1992 verslechter
de de situatie echter. Het vierde
kwartaal - normaal het beste
voor Philips - was teleurstellend.
In Europa en dan met name
Duitsland deden zich forse te
genvallers voor. „Wij raakten
daardoor meer en meer over
tuigd van de noodzaak van een
nieuwe vrij radicale ingreep,"
aldus Timmer.
Philips heeft een aandeel van 32
procent in Grundig, het is er
verantwoordelijk voor het mana
gement, maar het draait ook vol
ledig op voor de verliezen. Een
Directeur Timmer: 'Radicale ingreep noodzakelijk'.
groot deel van de voorziening
voor herstructureringen is ook
bedoeld om bij Grundig orde op
zaken te stellen.
Verdere samenvoeging van acti
viteiten van Philips en Grundig
- zoals dat al is gebeurd met de
produktie van videorecorders en
draagbare telefoons - ligt in de
lijn der verwachting. Verder
overweegt Philips om zich terug
te trekken uit zwaar verliesge
vende sectoren van de consu
menten-elektronica.
De aanvankelijk verwachte net
towinst van 1,1 miljard van
Philips sloeg om in een verlies
van 900 miljoen. Het aantal
werknemers steeg van 240.000
tot 252.000, maar zonder Grun
dig zou het een kleine 5.000
lager zijn uitgevallen.
De meeste divisies -met name
Verlichting, Medische Systemen,
Halfgeleiders en PolyGram -
verbeterden hun resultaten on
der meer door de Centurion-ope-
ratie. De vooruitgang werd ech
ter meer dan teniet gedaan door
de slechte gang van zaken bij
Consumenten-Elektronica.
Dat had ook negatieve, gevolgen
voor de Componenten-divisie,
die de verkoop van beeldbuizen
zag inzakken. Verder toonde
Timmer zich ontevreden over de
gang van zaken bij Communica
tiesystemen.
Philips verwacht niet dat de we
reldeconomie zich dit jaar her
stelt. De prijserosie duurde in de
eerste twee maanden van dit
Breda (anp) - De griepgolf treft
momenteel vooral de zuidelijke
provincies. Daar zijn zo'n 50 op
de 10.000 inwoners ziek. Vorige
week waren dat er nog maar 38.
In de andere delen van het land
neemt het aantal gevallen af.
Daardoor zijn landelijk 22 griep
gevallen op de 10.000 geteld,
twee minder dan vorige week.
Dat heeft viroloog prof.dr. N.
Masurel van het Nationaal In
fluenza Centrum donderdag
meegedeeld. De griep-piek in het
zuiden is deels veroorzaakt door
het carnaval, veronderstelt Ma
surel. Dan leven mensen enkele
dagen erg dicht op elkaar. Om
dat de griepcijfers in de andere
provincies afnemen, verwacht
Masurel dat de griepgolf op zijn
retour is. In eerdere weken is
vooral het oosten des lands erg
getroffen, hoewel daar nooit 50
gevallen op de 10.000 inwoners
zijn geteld.
New York - De Amerikaan
se politie heeft gisteren een
man gearresteerd die ervan
wordt verdacht betrokken te
zijn geweest bij de bomaan
slag op het World Trade
Centre in Manhattan.
Het Amerikaanse televisiesta
tion CNN meldde de arrestatie
verband zou houden met de
oorlog in het voormalige Joego
slavië. Een andere televisiezen
der verklaarde dat de verdach
te gelieerd was aan fundamen
talistische moslim-organisaties.
Het Amerikaanse televisiesta
tion NBC identificeerde de ver
dachte als de 26 jaar oude Sa-
lama Mohammed, een Ameri
kaans staatsburger die een fun
damentalistisch moslimgeloof
zou aanhangen. Hij zou in New
Jersey zijn gearresteerd.
Een anonieme zegsman van de
FBI zei dat de verdachte deel
uitmaakt van een terroristische
Rechercheurs op zoek naar sporen in de kelder van het
World Trade Centre in New York. foto anp
organisatie. Justitie wil echter doen dat het onderzoek be-
geen mededelingen doen. „We moeilijkt," aldus waarnemend
zijn in meer geïnteresseerd dan minister van Justitie Stuart
dit ene individu en willen niets Gerson.
Volgens NBC heeft Mohammed
onder zijn eigen naam de be
stelwagen gehuurd waarmee de
bom werd vervoerd. Die auto
vormde de sleutel in het onder
zoek de parkeerkaarten in de
garage van het WTC. Het gara-
gepersoneel bleek namelijk de
kentekens van bijna alle gepar
keerde wagens te hebben geno
teerd.
Eerder hadden rechercheurs
bekendgemaakt dat zij delen
hadden teruggevonden van de
bestelwagen die vermoedelijk
was gebruikt bij de aanslag. De
krant New York Newsday
schreef vervolgens dat de FBI-
agenten de stukken konden tra
ceren en dat die verwezen naar
een gele Ford Econoline van
een verhuurmaatschappij in
New Jersey.
Bij de aanslag kwamen vijf
mensen om het leven en raak
ten meer dan 1000 personen
gewond.
Van onze verslaggeefster
Breda - Hoewel er de laatste
tijd veel gevallen van nek
kramp worden gemeld, is er
volgens de GGD in Breda en
de geneeskundige hoofdin
spectie in Den Haag 'zeker
geen sprake' van een nek
kramp-epidemie.
De laatste weken halen steeds
meer nekkramp-gevallen de pu
bliciteit. Ook gisteren overleden
twee mensen aan nekkramp: een
15-jarig meisje uit Nuenen en
een meisje van 1,5 jaar uit
Winschoten, Eerdere slachtoffers
van nekkramp waren dit jaar
een 14-jarige jongen uit Greven-
bicht, een 4-jarig meisje uit Ob-
bicht, een 7-jarige jongen uit
Veghel en een jongen van 18 jaar
uit Arnhem. Gisteren nog werd
een 7-jarig meisje in Geleen in
het ziekenhuis opgenomen met
verschijnselen van nekkramp.
Toch is het grote aantal gevallen
van hersenvliesontsteking (nek
kramp) niet meer dan normaal in
de winter, aldus dr. A. de Laat
van de GGD in Breda. Breda
telde dit jaar tot nu toe vijf
nekkramp-gevallen, waarvan
vier de afgelopen twee weken.
De Laat stelt daar de cijfers van
de twee voorgaande jaren tegen
over: vorig jaar werd in dezelfde
periode ook vijf keer nekkramp
geconstateerd, in 1991 zelfs
twaalf keer. De GGD-arts stelt
dat er pas sprake is van een
epidemie als 4 op de 1.000 inwo
ners de ziekte krijgen. Dat wordt
bevestigd door de geneeskundige
hoofdinspectie in Den Haag.
In de eerste twee maanden van
dit jaar zijn er in Nederland in
totaal 96 gevallen van nekkramp
geregistreerd. Het vorig jaar tel
de ons land 300 mensen met
nekkramp.
Volgens De Laat is het heel
normaal dat in de wintermaan
den het aantal gevallen van nek
kramp toeneemt. „Net als ande
re infectieziekten, steekt hersen
vliesontsteking ofwel meningitis
in de herfst en in de winter de
kop op. Dat kan komen door de
verminderde weerstand die men-
losse nummers:
maandag t/m vrijdag: 1,60
zaterdag: f 1,90
VRIJDAG 5 MAART 1993
133e jaargang
I I I II
normen die gesteld worden aan
de individuele bedrijven.
De Vereniging van Nederlandse
Gemeenten (VNG) wilde gisteren
niet reageren op de noodwet. De
VNG wacht de definitieve wet
af.
De Stichting Natuur en Milieu
stelt dat door het compromis
voorstel illegale uitbreidingen
van de veestapel die sinds 1981
hebben plaatsgevonden, worden
witgewassen. Zo wordt het stre
ven van de overheid om de uit
stoot van ammoniak in 2000 met
70 procent te verminderen nooit
gehaald, zegt woordvoerder Lo-
gemann.
i§
ihimwihihiii
Wm%m
De boekenweek, die volgende week woensdag wordt
geopend, staat in het teken van de biografie, een genre
dat in Nederland maar niet tot leven wil komen.
In de Grote Gids aandacht voor de onthullende brieven
van Willem Elsschot, de boekenweekgeschenken van
W.F. Hermans en Martin van Amerongen,
de dagboeken van Hans Warren, het nieuwe
roman-aanbod en de optredens van schrijvers
in boekenzaken en bibliotheken.
ZIE GROTE GIDS - DEEL D
Aan de winter lijkt nu een einde te komen. Er is veel
bewolking waaruit wat lichte regen of motregen kan vallen.
De temperaturen gaan verder stijgen en de wind is matig.
Van onze correspondent Paul Huysmans
Brussel - De Belgische krantelezer heeft gisterochtend een
flinke worsteling met zijn krant moeten leveren.
De autofabrikant Peugeot had
alle voorpagina's van de Vlaam
se kranten, op die van de Finan
cieel Economisch Tijd na, afge
huurd voor de presentatie van de
nieuwe 306. De kopregel bleef,
maar daaronder blonk de nieuwe
wagen over heel de pagina.
(ADVERTENTIES)
foto anp
jaar onverminderd voort. De om
zet bleef in januari en februari
wat achter bij de begroting,
maar dat was volgens Timmer
'niet catastrofaal'.
De grote onzekerheden weerhiel
den de Philips-topman van een
uitspraak over het te verwachten
resultaat. Veel hangt volgens
hem af van de snelheid waarmee
de herstructureringen kunnen
worden doorgevoerd.
ZIE OOK ECONOMIE - A5
ZIE OOK COMMENTAAR - A3
PARADIJS-OOSTERHOUT
Bredaseweg 127/01620-29813
OSAKA-ROOSENDAAL
Nis pensestraat 14-16/01650-33183
Huis ten Bosch
Aan de markt in Etten-Leur
Reserveren 01608-12340
Wie argeloos naar pagina twee
bladerde, bleek de krant op haar
kop vast te hebben. Dan maar
eens omdraaien, en ja, de adver
tentie bleek eigenlijk met een
'kop' op de achterpagina te
staan. Om een voorpagina-effect
te scheppen had de drukker de
krant andersom gevouwd.
De Gazet van Antwerpen deed er
nog een schepje bovenop. De
krant had de nummering van de
bladzijden achterstevoren ge
drukt. Het Volk zette zijn lezers
helemaal op het verkeerde been;
op de nep-pagina werd verwezen
naar artikels binnenin.
Volgens een woordvoerder van
Peugeot-België is dit de grootste
lanceringscampagne die Peugeot
ooit voerde. Cijfers wil hij niet
kwijt. Volgens een werknemer
bij De Standaard zou de recla
mestunt ruim een ton hebben
gekost.
Het is niet de eerste keer dat
reclamejongens met de voorpa
gina's van Belgische kranten
stunten. Zo hebben advertenties
van Club Med en Alcatel-Bell al
eens eerder de voorpagina gedo
mineerd.
Schiphol - Met een computerspelletje een vliegtuig van koers
brengen. De International Air Transport Association (LATA) meent
dat dit fenomeen nu al (te) vaak voorkomt. Swissair heeft daarom
alle computers in de passagierscabine 'uit den boze' verklaard.
Volgens woordvoerders van de KLM en Martin Air hebben hun
vliegtuigen er geen last van. Maar LATA zegt te weten dat 'een grote
Europese luchtvaartmaatschappij in zes maanden tijd zestien van
dergelijke voorvallen heeft meegemaakt'. Voor de LATA reden
genoeg om een veiligheidsonderzoek te verrichten.
sen in die periode tegen infecties
hebben."
Het is nog steeds niet bekend
waarom sommige mensen wel en
andere mensen niet ziek worden
van de bacterie die nekkramp
veroorzaakt. De Laat: „Tien tot
vijftien procent van de bevolking
loopt rond met die bacterie. De
meeste mensen hebben echter
anti-stoffen in hun lichaam.
Waarom anderen wel ziek wor
den, weten we niet. Maar in het
algemeen kun je stellen dat kin
deren tot pakweg twintig jaar
een verhoogd risico lopen."
Dit woord is vandaag in het nieuws. Een van de vele. Een krant vol. Nu de
daad bij het woord: een echte Parker Roller-pen voor u, met uw woord(en)
naar keuze erin gegraveerd, als u een nieuwe abonnee opgeeft. U de pen,
de nieuwe abonnee om te beginnen twee weken de krant gratis.
Noteer als nieuwe abonnee:
Naam:
Adres
rostcoae:Plaats:
Telefoon (voor controle bezorging):
De nieuwe abonnee betaalt per:
kwartaal acceptgiro 85.50
maand automatisch 28.45
De Parkerpen zenden aan:
Naam:
Adres:
Postcode:,
kwartaal automatisch83.-
bank/gironr
Plaats:,
In de pen moet komen te staan: (max, 15 letters)
De pen wordt opgestuurd zodra wij het eerste abonnementsgeld ontvan
gen hebben. Stuur deze bon in een open envelop zonder postzegel naar
Dagblad De Stem, Antwoordnummer 112, 4800 VB Breda.
DE STEM. EEN KRANT DIE JE WAT ZEGT.
