Zoomweg
4 maart open
Rijkswaterstaat laat in twee jaar een weg van 6,5 kilometer bouwen. Totale kosten
87 miljoen. Bij oplevering ligt er Zoomweg-zuid, tussen knooppunt Markiezaat en
de grens met België. Van Bergen op Zoom komt het verkeer via een douanepost in
het Antwerpse havengebied.
Rijkswaterstaat
dirigeert 650.000
kuub zand op
veenachtige bodem
De ontwerpers
verwerken
nieuwste
technieken
zoomwegzuid
niMcnAr: o MA
DINSDAG 2 MAART 1993
DEEL
De noodzaak staat al meer dan 30
jaar vast. Er moest een weg komen
tussen Rotterdam en Antwerpen.
Nu ligt er dan het stuk tussen
Bergen op Zoom en de grens:
Zoomweg-zuid. Op 4 maart zullen
twee ministers de weg openen. Mi
nister Maij van verkeer en water
staat en haar Vlaamse collega
Kelchtermans.
De geschiedenis van de weg is een
'elite lijdensweg. De belangrijkste
momenten daaruit staan beschre-
ven in deze bijlage. Daarnaast
wordt er op de volgende pagina's
vanuit andere invalshoeken naar
de weg gekeken.
Alle energie kan na de opening van
Zoomweg-zuid worden gestoken in
«omweg-noord. Een stuk van zes-
hen kilometer.
Teksten: Jan van de Ven
Eindredactie: Wim van Leest
Vormgeving: Hans Frickel
De weg is klaar. Naar schatting zullen er per etmaal 12.000 auto's en vrachtwagens rijden over het uit 19 centimeter dikke 'zeer open' asfaltbeton bestaande wegdek.
FOTO DE STEM DICK DE BOER
Een weg vol met snufjes
Dagelijkse leiding bij de bouw van
de weg heeft M. Everaers, groeps
leider bij Rijkswaterstaat. Gedu
rende de bouw huist hij met vier
medewerkers in een gerieflijke
houten keet op de bouwplaats,
midden in het verlaten land, een
eind van het laatste huis van de
Woensdrechtse bebouwde kom: ca
fé Non plus ultra.
In november 1990 gaat de eerste
spa voor de weg de grond in. Het
grondverzet kan beginnen. Op dat
moment is al heel wat voorberei
dend werk gedaan, want het aan
leggen van een weg is meer dan
zand storten, aanharken en asfalt
erover. De Westbrabantse onder
grond bevat talloze leidingen, van
Antwerpen naar Rotterdam en van
Antwerpen naar Westbrabantse en
Zeeuwse bedrijven, Dow in Ter-
neuzen en Shell in Moerdijk bij
voorbeeld. Op deze transportbanen
kan niet zomaar een weg worden
aangelegd.
Onder leiding van ingenieursbu
reau Lievense richt het voorberei
dende werk zich op het verleggen
van leidingen. Aan- en afvoerbui
zen, gas- en waterleidingen, elek
triciteitskabels krijgen een andere,
na aanleg van de Zoomweg, ge
makkelijk te bereiken plaats. De
PNEM verhoogt of verplaatst
hoogspanningsmasten. Alles bijeen
een omvangrijk en ingewikkeld
karwei dat net zo lang duurt als
het aanleggen van de weg: van
begin 1988 tot voorjaar 1990, twee
jaar dus.
Voordat de eerste vrachtwagen met
zand het bouwterrein op rijdt, zijn
ook de kunstwerken aangelegd:
twee viaducten in de weg en via
ducten op de plaats waar het
knooppunt Markiezaat (de aanslui
ting op rijksweg 58) is gedacht. Het
bouwen van betonkolossen duurt
van 1989 tot 1991. Volgens Everae
rs gebeurt in die periode nog wel
meer. „In de omgeving van de weg
moeten wegen en sloten worden
verlegd". Bewoners van het gebied
mogen niet van de bewoonde we
reld worden afgesloten. Ze rijden
in vergelijking met vroeger nu wel
wat om.
Als het meeste werk achter de rug
is, komen de vrachtwagens met
zand, de grondverzetmachines voor
het uitgraven van akkers. Dan ziet
iedereen vrij snel waar de plannen
makers de Zoomweg hebben ge
dacht. Grotendeels langs een oude
dijk, die al lang niet meer water
hoeft te keren. De oude dijk mag
straks het verkeerslawaai dempen.
De enkele achter de dijk wonende
mensen hebben op die manier toch
nog profijt van de wild begroeide
aarden wal.
Bouwer is de voor de gelegenheid
opgerichte Combinatie Zoomweg,
bestaande uit: Heymans b.v, Mar
tens en Van Oord b.v., Van Dyck-
Petit b.v..
Rijkswaterstaat beleeft het meeste
plezier aan de aanleg van het ver
keersknooppunt aan het noordelij
ke uiteinde. Daar kan laatste ken
nis en inzicht worden ingestoken.
Everaers: „De ondergrond bestaat
er voor een deel uit veen. Ligt daar
een flinke berg zand op, dan druk
je als het ware een spons leeg.
Waar wil je het water laten heenlo
pen?" Een vraag voor waterstaat
kundige fijnproevers. Het water
van onder het knooppunt komt
omhoog door 15.000 verticale
drains (met een gezamenlijke leng
te van 160.000 meter) en loopt in
afwateringsloten.
Nog een nieuwigheid aan het
knooppunt: alle voor de weg uitge
graven grond wordt erin verwerkt.
Zo ontstaat een heuveltje, een zo
geheten schotelprofiel, in het ter
rein, waar rijksweg 58 doorheen
loopt. Grapje? „De ontwerpers van
de weg hebben hun laatste visie
verwerkt," vertelt Everaers. Pretti
ge bijkomstigheid voor Rijkswater
staat is, dat vrijkomende grond
niet meer over grote afstand hoeft
te worden afgevoerd.
Tot het laatste snufje behoort ook
een afgelegen hoek in het knoop
punt, waarin het drassig en plassig
zal blijven. „Een rustgebied spe
ciaal voor watervogels," aldus de
groepsleider. Eenden met motor
storing zullen niet snel tegen een
auto aanvliegen. Een hekwerk gaat
.ongewenst contact voorkomen.
Rijkswaterstaat toont graag -zo
stelt Everaers het voor - zijn liefde
voor de natuur. Naast het vogel-
rustgebiedje is er in de Zoomweg
ook - op verzoek - een buis ver
werkt voor padden op trektocht.
De paddenpijp ligt ter hoogte van
de Agger uitwatering. „Deskundi
gen verzekeren ons, dat de pijp al
voldoende functioneert als tien
procent van de padden er doorheen
gaat," aldus Everaers. Hij vindt het
merkwaardig, dat de rest zich op
de snelweg te pletter mag laten
rijden.
Het leggen van de paddenpijp kost
net zoveel moeite als het overdwars
leggen van vele duizenden draina-
gepijpen en tal van andere, nog
loze, leidingen, mantelbuizen gehe
ten. „We hebben voorzorgen geno-
men. Stel, er moet een mistsignale-
ring komen. Dan zijn de draden
snel onder de weg door getrokken."
Wat er in de toekomst zich ook aan
dient, voor het trekken van draden
hoeft de Zoomweg niet opengebro
ken te worden.
Wie vanaf een viaduct of een
naastgelegen weg de Zoomweg in
aanleg bekijkt, ziet niets van de
snufjes. De blik blijft hooguit aan
voorbijrijdende vrachtauto's ha
ken. Zo'n 650.000 kubieke meter
zand rijden ze aan. Van de Kree-
kraksluizen 250.000 kuub; uit Bel
gië 400.000 kuub. „Alles per as,
niets opgespoten," vertelt Everaers,
die eraan toevoegt dat een vracht
wagen vijftien kuub meeneemt.
Ruim 43.000 ladingen zand zijn
vervoerd.
Het Zeeuwse zand blijft over na
een inrichtingsplan van Rijkswa
terstaat nabij de sluizen van Hans-
weert. En het Belgische zand komt
uit een depot bij Zandvliet. De
vrachtwagens die het aanvoeren
mogen niet over lokale wegen rij
den. Vanuit België komen ze over
het te maken wegtracé aangereden.
De dienstweg langs het Schelde
Rijnkanaal dient voor de aanvoer
van het Kreekrak zand.
De vrachtwagens rijden overigens
vele malen vaker, dan de genoemde
43.000 ritten. Zo wordt na het
storten van zand de uitgegraven
grond op het zanddek gestort om
verdichting van de bodem te force
ren. Uiteindelijk rijden vrachtwa
gens de zwarte landbouwgrond
naar knooppunt Markiezaat om het
al genoemde schotelprofiel te ma
ken.
Tot slot van de werkzaamheden
verrijst aan de grens na bouwrijp
maken van de grond een douane
complex. Het verkeersknooppunt
ligt dan klaar, evenals de weg.
Naar schatting zullen er per etmaal
12.000 auto's en vrachtwagens rij
den over het uit 19 centimeter
dikke 'zeer open' asfaltbeton be
staande wegdek.
Het wachten is nu op de Belgen.
Onze zuiderburen zullen hun aan
deel in de verbinding provisorisch
afwerken. Hun achterstand beloopt
een jaar. Het grensverkeer zal er
weinig van merken.
Antwerpen
2
H
ÖQ
