10 :k? 'Bergen autowrakken groeien' Dasa-deal impuls voor Fokker Op Valentijnsdag brengt ons kaartje je dichter bij elkaar. IHAM Driehonderd banen weg door reorganisatie bij Eurometaal Financiële gevolgen overneming Fokker 40Z' 1 W v DE TREIN. EEN ANDERE KIJK OP DE WERELD. Autosloper: Malaise in staalindustrie en geen wettelijke regeling voorhanden 'Andriessen niet goed snik' ECONOMIE Rabobank S ECONOMIE KORT DE STEM ZATERDAG 13 FEBRUARI 1993 A5 en duur karwei. foto archief de STEM [ent dienen. Zodra blijk) iets mis is moet dat chuwingzijn Sla uw slag tijdens onze reusachtige reorganlsatieverKoop! ^171x60 cm rvs bm 2 bovenkasten ƒ650,- Meerdete maten ferateat platen 206x172 0,5 cm bruin getakt 10 - pst Gehele partij, ±75 platen 400,- rrfflTT^l ^•'^^^keukendeurtjes, ladevoorstukken enz. uitzoeken 2,50 5,- 10,- 25,- Rechtzaad13b Roosendaal telefoon 01650-42835 Openingstijden: di. t/mvr. 9.30-16.00 uur za. 9.30 -15.00 uur en vergelijken. i die de meeste in hypotheek- angere t naar de ideale Utrecht - Bij Eurometaal in Zaan dam staat een reorganisatie op sta pel waardoor het aantal arbeids plaatsen wordt teruggebracht van bijna 490 tot 180. De bonden hebben dit gisteren te horen gekregen van de directie. Industriebond FNV en Unie BLHP stel len de Nederlandse Staat mede verant woordelijk voor de situatie die nu is ontstaan. In de eerste plaats omdat de overheid „os steeds een grote aandeelhouder (33 procent) en grootste opdrachtgeefster is in dit voormalige staatsbedrijf. In de tweede plaats vanwege de bijstelling van het defensiebeleid. Want het ont breken van munitieorders van de Ne derlandse strijdkrachten is een van de redenen van de malaise bij Eurometaal. Volgens de Unie BLHP zullen in Zaan dam 137 arbeidsplaatsen in de produk- tie en 171 in de ondersteunende functies vervallen. De bond heeft al aangekon digd op de huidige basis niet akkoord te gaan met de reorganisatie. De Indus triebond FNV wacht met een oordeel over de noodzaak op meer cijfers van de directie. De aangekondigde reorganisatie zou de vierde zijn in tien jaar. Volgens be stuurder A. van der Molen van de Unie BLHP ontbreekt vooralsnog een goede onderbouwing voor deze gedwongen ontslagen. Hij wil eerst meer inzicht in het proces van omschakeling naar civie le produkten zodat kan worden beoor deeld hoeveel banen op welke termijn kunnen worden behouden. Eurometaal heeft na het verschijnen van de Defensienota 1991 een plan gemaakt dat voorzag in het overschake len op andere produkten, waaronder sloten. Dat proces zou - zonder verlies van arbeidsplaatsen - in 1996 zijn afge rond. Volgens de Industriebond FNV is de grondslag onder dit plan na het uitko men van de recente Prioriteitennnota van minister Ter Beek weggeslagen doordat de produktie van munitie in één klap vrijwel helemaal vervalt. De resultaten van Eurometaal staan al enige jaren onder druk. In 1991 daalde de nettowinst van 8,4 miljoen naar 3,5 miljoen gulden, onder meer door hoge investeringen voor de civiele sector en minder defensie-opdrachten. Ook over 1992 laat Eurometaal weer een winst daling zien. Volgens een woordvoerster komt het bedrijf net niet in de rode cijfers. De sterk afgeslankte onderneming wil zich straks sterker dan voorheen con centreren op de civiele afdeling. Euro metaal werkt al enkele jaren aan de ontwikkeling van melkrobots en bevei- ligingsprodukten. „maar dat is te laat voor de huidige werknemers", aldus de woordvoerster. Van onze verslaggever Dongen - Nederland, de provincie Noord-Brabant voor op, moet oppassen dat het niet opnieuw een vuilnisbelt autowrakken wordt. van Dat zegt de Dongense autosloper p. van de Mosselaar. De oorza ken daarvan zijn volgens hem de lage schrootprijs voor oud ijzer, een gevolg van de wereldwijde malaise in de staalindustrie, en het uitblijven van een wettelijke regeling voor het verwerken van autowrakken. „In plaats van hun wrakken meteen weg te brengen naar sch- redderbedrijven, houden slopers ze zo lang mogelijk vast in de hoop op betere tijden, maar als we niet oppassen zijn we binnen de kortste keren weer terug bij af en zijn de bergen autowrak ken weer net zo hoog als twintig jaar geleden." Behalve dat de bergen au towrakken weer groeien, heeft de lage schrootprijs volgens Van de Mosselaar ook tot gevolg dat in toenemende mate mensen hun auto gewoon ergens onderweg afdanken. „De tijd dat ze er bij de sloper nog een paar centen voor beur den is voorbij. Het is tegenwoor dig eerder zo dat ze geld moeten I toegeven, zeker bij een sloopbe drijf dat voldoet aan de milieu nonnen. Dan komt er een mo- II ment dat het verleidelijk wordt om je wagen zo maar ergens achter te laten, zeker als je on derweg strandt. Nummerplaten eraf, chassisnummer wegkrab- ben en geen haan die er naar kraait." ...f Ja Weer een ancüèr gevolg van de lage schrootprijs is dat de Ne derlandse shredderbedrijven te weinig autowrakken krijgen aangeboden. Om hun dure in stallatie toch rendabel te maken, kopen shredderbedrijven mo menteel autowrakken op in Duitsland. „Daar krijgen ze ze voor wat of niks mee, misschien wel met geld toe", aldus Van de Mosselaar en dat heeft alles te maken met het feit dat er in Duitsland al wel en in Neder land nog geen wettelijke regeling is voor het verwerken van au towrakken. Autobezitters in Duitsland zijn verplicht hun afgedankte wagen bij een erkend sloopbedrijf in te leveren. Het sloopbedrijf incas seert daarvoor een de verwij deringsbijdrage van 250 DM. Dat geld is bedoeld als een bij drage in de kosten die een sloper moet maken om een wrak op een milieu-vriendelijke wijze te ont mantelen. Maar in plaats daar van steken volgens Van de Mos selaar slopers de premie in hun zak steken en sluizen ze de wrakken door naar Nederlandse shredderbedrijven. Van de Mosselaar: „Maar behal ve -oud ijzer blijft er bij het verschredderen van een niet vol ledig ontmanteld wrak ook nog een berg afval over. En ik heb nog nooit gehoord dat dat terug naar Duitsland wordt gebracht. Dat belandt bij ons op de vuil nisbelt." Het probleem van de Duitse im port wordt onderschreven door de Brabantse milieu-ambtenaar -J. Okkerse, coördinator van het provinciaal autowrakkenplan. „Het is een ontwikkeling waar we niet blij mee zijn", zegt hij. Evenzeer maakt hij zich zorgen over het vasthouden van au towrakken door slopers. „Daar door zie je hier ep dpar \yger grotere voorraden ontstaan, ter wijl het terugdringen van de vi suele verontreiniging door sta pels autowrakken nu net een van de doelstellingen van ons au towrakken plan is." Okkerse deelt niet de zorg van Van de Mosselaar voor het onbe heerd achterlaten van autowrak ken door particulieren. „Daar is het milieubesef toch iets te groot voor." F. van de Mosselaar: 'Eerlijk is eerlijk, ik hou zelf mijn schroot ook vast in afwachting van een betere prijs', foto de stem/johan van gurp VERVOLG VOORPAGINA Daarom is hij toch akkoord ge gaan met de meeste eisen van Dasa. Met Dasa is vorig jaar afgespro ken dat Fokker zelf nieuwe toe stellen zal blijven ontwerpen. Het vertrouwen van Andriessen dat Dasa die toezegging gestand zal doen, heeft een gevoelige klap opgelopen na de aanvullen de eisen die Dasa heeft gesteld: »De gedachte dat Dasa zich niet aan afspraken zal houden, komt wel eens bij mij op", zegt Andriessen. Het eisenpakket dat Dasa begin deze week op tafel heeft gelegd en waarmee Andriessen tenslotte akkoord is gegaan, omvat onder meer een lagere prijs van de aandelen Fokker, een winstga rantie tot een bedrag van 162 miljoen, een vermogensverster king van 180 miljoen en garan tiestelling tot een bedrag van 202 miljoen voor een converteer bare obligatielening van 334 miljoen. De vakorganisaties, de onderne mingsraad van Fokker maar ook de directie gooiden gisteren alle verbale remmen los om minister Andriessen en het kabinet te bewegen akkoord te gaan met het eindbod van Dasa. Het personeel dreigde met een mars naar Den Haag. „Om Andriessen uit te leggen dat het met alleen gaat om cijfertjes, maar om mensen met gezinnen hun sores", zei Hanneke Moorthaemer, lid van het actie comité van het personeel, in een overvolle personeelskantine van fokker op Schiphol. Bestuursvoorzitter Nederkoorn van Fokker verklaarde de minis ter ten overstaan van 3000 werk nemers op Schiphol-Oost niet goed snik dat hij vorige week ■jog met British Aerospace en Aerospatiale uit Frankrijk is gaan praten om te kijken of die geen alternatieve samenwer- 'ngspartners voor Fokker zijn. nieide zijn in Airbus partner an Dasa. De eerste die dus van die gesprekken op de hoogte werd gesteld was Dasa." „Geen minister en geen regering heeft de vrijheid om de continuï teit van Fokker, van een hele bedrijfstak, aan de rand van de afgrond te rijden", zei Neder koorn. Hij verweet de overheid met het rekken van de onderhandelingen alleen financieel eigenbelang na te streven. 'r~i Andriessen foto anp Van onze verslaggever Willem Reijn Den Haag/Amsterdam - De toekomst van Fokker staat al geheel klaar. In een hangar te Woensdrecht om precies te zijn. De laatste elf maanden, om pre cies te zijn sinds 4 maart vorig jaar toen topman E.J. Neder koorn de overname door Dasa publiek maakte, richtte de aan dacht zich vooral op de onder handelingstafel, op het getouw trek om de zeggenschap, de toe komst van de Fokker 50 en voor al het gehannes over al dan niet bereikte overeenkomsten. Maar ondertussen legden de vliegtuigbouwers van Fokker zich toe op het nieuwe produkt van de Nederlandse fabrikant: de Fokker 70, afgeleid van de Fokker 100. Een toestel met tachtig stoelen, dat wordt gelan ceerd in een markt 'zonder con currenten', zoals Nederkoorn gisteravond zei. Op 4 april wordt het vliegtuig vanaf de basis Woensdrecht naar Schiphol ge vlogen en tegelijkertijd met de lancering van het nieuwe vlieg tuig zullen, zo verplichtte Ne derkoorn zichzelf, de namen van de eerste klanten worden be kendgemaakt. Voor de introductie van dit toe stel, waarvan Fokker er vanaf 1995 jaarlijks twintig wil gaan maken, had Fokker een jaar ge leden al veel geld nodig. Het bedrijf wilde toen een emissie plegen voor een bedrag van 500 miljoen. Juist rond die tijd raakten de besprekingen met Dasa in een stroomversnelling en van de eictra uitgifte werd afge zien. Dasa zou de aandelen van de staat kopen en verder de hele uitgifte opnemen. Daarmee zou het Duitse bedrijf, een dochter van het machtige Daimler-Benz- concern, een meerderheidsbe lang van 51 procent verwerven. Fokker zou deel gaan uitmaken van een pan-Europees vliegtuig- bouw-conglomeraat, waaraan ook het Franse Aerospatiale en het Italiaanse Alenia zouden gaan deelnemen. Fokker kreeg daarbij de leidende rol in het segment van vliegtuigen met een capaciteit van 70 tot 130 stoelen toegemeten. Op dat moment, voorjaar 1992, leek alles nog in orde. Zeker, de verkoop van nieuwe toestellen ondervond hinder van een aarze lende markt. Maar de economie zou weer opleven, was voor speld, dus de prijs van 37 gulden per aandeel die Dasa zou gaan betalen, was redelijk. In de beruchte Nacht van Andriessen, toen na letterlijk dag en nacht onderhandelen een overeenkomst werd bereikt, spitsten de gesprekken zich toe op de positie van de Fokker 50. Feitelijk werd die in het midden gelaten. Het akkoord was rond, op voorwaarde dat uit een ac- coutantsonderzoek geen onver wachte tegenvallers zouden blij ken. Deze zogeheten Tijken in de kast' werden niet aangetroffen. Toch begonnen de Duitsers terug te krabbelen. Op het hoofdkan toor van Daimler-Benz had men weinig trek meer in de Neder landse vliegtuigbouwer. „De fi nanciële boys zeiden: niet doen!", vertelt een ingewijde. De vliegtuigmarkt was ingestort, de voor Fokker belangrijke dollar al evenzeer en bovendien kraak te Daimler-Benz inmiddels ook onder de ingezette recessie. Dat was de reden dat de Dasa- top terugkwam naar Den Haag en aanvullende voorwaarden stelde. Want Schremmp en de zijnen wilden zelf wel, maar moesten bij hun bazen met een betere prijs aankomen. Dan maakte het strategisch belang van de overname (de vorming van een Europees conglomeraat met als middelpunt München) beter.verkoopbaar. Andriessen moest wel mgaan op de eisen, $en failliet^ljij.èj met„ zijn twaalfduizend man perso neel kan hij zich niet veroorlo ven en het overmaken van een miljard gulden al evenmin. De uitkomst van een spoedoverleg met Lubbers en Kok deze week stond dan ook eigenlijk al tevo ren vast. Dat Andriessen dat schoorvoe tend heeft gedaan, staat wel vast. De persoonlijke verhoudin gen van de bewindsman met zo wel de Nederlandse als Duitse vliegtuigbouwers was slecht sinds de beruchte Nacht. Neder koorn herinnerde er gisteren fijntjes aan de minister ontbrak bij de feestelijke ondertekening, van wat toen werd geacht een definitieve overeenkomst te zijn. In de laatste briefwisseling was de toon van de Duitsers arro gant, de stijl dicterend. Dat Andriessen deze week ook nog de topmannen van British Aerospace en het Franse Ae rospatiale uitnodigde, gaf zijn wanhoop aan. „Wij bekijken al jaren alle alternatieven. Het is wel bijzonder naïef te veronder stellen dat die er nu plotseling zouden zijn", zei Fokker-top man Nederkoorn gisteravond te recht. De invloed van de vakbonden mag niet worden onderschat. Andriessen zag naast al het on- heilnieuws van de laatste dagen aanstaande dinsdag ook nog eens duizenden demonstrerende werknemers op zich af komen, die hem laksheid zouden komen verwijten. „De gemotiveerdheid van allen die daarin werken heb ben voor mij de doorslag gege ven", schrijft de minister in zijn brief aan de Tweede Kamer. Het nu bereikte akkoord komt ongeveer 400 miljoen slechter uit dan de eerder overeenkomst. Maar is dat een hoge prijs? Fokker is nu ondergebracht in een Europees concern. Er zijn harde garanties afgegeven voor de werkgelegenheid (afgezien van de markt) en vooral ook de positie als ontwerper en bouwer van vliegtuigen. „Wij waren het eerste industrieel bedrijf, dat de consequenties trok uit Europa 1992, maar we hebben het afge lopen jaar moeten constateren dat de omgeving daar nog niet klaar voor was", zei Nederkoorn gisteren. „Trots en emoties ver hinderden helder denken en vooruitkijken." Fokker krijgt in elk geval nu een kapitaalsinjectie van totaal 900 miljoen. De kosten worden structureel lager, omdat het be drijf minder hoeft te betalen voor de dure rompen, die Fokker al van Dasa betrok. De kou is uit de lucht. En Neder koorn werd er zowaar vrolijk van: „Ik ben niet omgekocht en ik heb geen baan in Duitsland in het vooruitzicht gesteld gekre gen. Maar die domheden wil ik de pers wel vergeven op deze mooie avond." Produktie-opdracht Wang voor Tulip Den Bosch - De Nederlandse computerfabrikant Tulip gaat het Amerikaanse concern Wang computers leveren. Per jaar zal Tulip in opdracht van Wang ongeveer 100.000 machines kunnen maken. De pc's worden in de Tulip-fabriek in Den Bosch gemaakt. Het is niet bekend hoeveel Wang betaalt voor deze belangrijke opdracht. Het contract heeft een looptijd van voorlopig een jaar. Tulip kan de order goed gebruiken. Door de malaise op de computermarkt - sommige pc's werden in een jaar tijd vijftig procent goedkoper - staan de resultaten onder druk. Voor 1992 verwacht Tulip onder meer door reorganisaties een beduidend verlies. Nieuwe topman chips-divisie Philips Eindhoven - Philips heeft Doug Dunn (48) aangetrokken als nieuwe directievoorzitter van de divisie Semiconductors (chips). Dunn is sinds 1980 directeur van GEC Plessey Semiconductors. Daarvoor werkte hij bij Motorola. Dunn volgt per 1 mei H. Hagmeister op, die per 1 maart met pensioen gaat. In de tussenliggende periode neemt ir. R. Gelsing het voorzitterschap van de directie waar. Hagmeister heeft de afgelopen jaren divisie Semiconductors grondig gesaneerd. Het waren met name de computer- en chipsactiviteiten die Philips enkele jaren geleden zwaar in de problemen brachten. Onder leiding van Hagmeister- is de winstgevendheid van de divisie hersteld, grootste chipsproducent van Europa. Grotere omzet detailhandel Den Haag - De omzetten in de detailhandel stegen in december, gecorrigeerd voor prijsveranderingen en aantallen verkoopda gen met 2 procent ten opzichte van december 1991. Over geheel 1992 steeg de gecorrigeerde omzet met 0,7 procent, aldus het Centraal Planbureau. De warenhuizen maakten door een forse omzetstijging met 4 procent het gehele jaar nog net goed. Over geheel vorig jaar was de omzetstijging een tiende procent hoger dan over 1991. Directiewisseling bij Shell Amsterdam - Drs. C. Herkströter, president-directeur van de Koninklijke Nederlandsche Petroleum Maatschappij, zal per 1 juli Sir Peter Holmes opvolgen als voorzitter van het Comité van Directeuren, dat is het gemeentschappelijk college van de dienstverlenende maatschappijen van de Koninklijke/Shell Groep. Peter Holmes zal dan ook aftreden als groepsdirecteur van de Koninklijke/Shell en als voorzitter van de Board of Directors van Shell Transport and Trading Company. Tot voorzitter van de Board is benoemd J.S. Jennings, thans lid. Hij blijft groepsdirecteur van de Koninklijke/Shell. VDT gaat bezuinigen Tilburg - Van Doorne's Transmissie in Tilburg gaat scherper op de kosten letten. De producent van de continue variabele transmissie verwacht dit jaar lagere verkopen door de ernstige malaise in de auto-industrie. Volgens directeur P. de Bruin is de situatie absoluut niet alarmerend. „Ook zonder bezuinigingen zouden we over dit jaar op winst uitkomen. Maar wij achten het verstandig nu al wat bij te sturen. De storm in de automobiel branche zal niet geheel aan ons voorbij gaan." De verwachting is dat in Europa en Japan dit jaar circa 7 procent minder auto's worden verkocht. De afzetdaling bij VDT zal volgens De Bruin geringer zijn omdat het transmissie-systeem in steeds meer auto's wordt ingebouwd. De Bruin wijst er op dat VDT geen enkele relatie meer heeft met DAF. Het Tilburgse bedrijf is zo'n twintig jaar geleden uit DAF voortgekomen; de conti9nue variabele transmissie is in oorsprong een vinding van DAF-op- richter Hub. van Doorne. Defensie handhaaft opdrachten aan DAF Eindhoven - Staatssecretaris B. van Voorst tot Voorst van Defensie heeft de lopende opdrachten bij DAF Special Products gisteren herbevestigd. In het gesprek met vakbondsbestuurders en leden van de ondernemingsraad van de DAF-dochter deed hij echter geen toezeggingen over het versneld plaatsen van orders. Wel toonde hij zich bereid om te onderzoeken of opdrachten die nu worden uigevoerd door andere ondernemingen kunnen worden overgeheveld naar Special Products. André Anthonis van de Industriebond FNV toonde zich in een reactie niet ontevreden. „Concrete toezeggingen hadden we niet verwacht. Wij hebben de staatssecretaris een aantal zaken voorgelegd en hij is bereid om daarover met ons verder te praten." Philips-dochter luidt noodklok Fürth - De positie van de Duitse producent van consumentene lektronica Grundig, waar Philips met een minderheidsbelang van 32 procent de zeggenschap heeft, is in gevaar door grote verliezen bij de produktie van tv-toestellen. De onderneming maakte gisteren melding van een drastische vermindering van de afzet van tv's en druk op de prijzen. Grundig -had eind januari al meegedeeld dat het verlies in het eind maart aflopende boekjaar 1992/93 scherp stijgt van 19 miljoen mark tot ongeveer 200 miljoen mark. De omzet zal met omstreeks tien procent omlaag gaan naar 3,8 miljard mark. In het voorgaande boekjaar kwam 47 procent van de omzet van de verkoop van tv's. (ADVERTENTIE) Den Haag - Dasa verwerft voor een bedrag van 685 miljoen de 'effective controle' over de huidige onderneming Fokker, door de staat ver sterkt met 382 miljoen extra risicodragend vermo gen plus een winstgarantie van 162 miljoen. Bovenop de 685 miljoen kan af hankelijk van de winstontwikke ling nog een bedrag van 199,5 miljoen komen. Dasa betaalt aan Fokker zelf 529 miljoen, te weten 13,2 mil joen aandelen h 30 (396 mil joen) en 40 procent van de 334 miljoen converteerbare obliga tielening (133 miljoen). De staat krijgt zeker 156 mil joen, te weten 5,3 miljoen aande len 37 min 40 miljoen. Dasa betaalt dus in ieder geval 685 miljoen. Daar kan afhankelijk van de winstontwikkeling 199,5 mil joen bijkomen. Dasa betaalt dan in 1995 de tweede tranche van de aandelenoverneming (122 miljoen) plus het restant van de eerste tranche (40 miljoen) plus het over te namen staatsdeel van de converteerbare obligatiele ning (37,5 miljoen). Samen is dat 199,5 miljoen. De overname wordt door de staat versterkt met: - Een vermogensinjectie via een nieuwe staatsgegarandeerde le ning van 180 miljoen. - Verder met een winstgarantie voor de komende drie jaar van 162 miljoen. Indien deze winst garantie niet of niet geheel nodig is ontvangt Fokker, als krediet voor vliegtuigontwikkeling, 122 miljoen (de tweede tranche), of zoveel minder als voor de winstgarantie is gebruikt, en de staat krijgt de gereserveerde 40 miljoen. - Tenslotte het door de Staat gegarandeerde deel van de con verteerbare obligatielening (groot 334 miljoen) van 202 miljoen. Te zamen 382 miljoen aan extra risicodragend vermogen plus een winstgarantie van 162 miljoen. In geval van negatieve ontwik kelingen kost de operatie de Staat 226 miljoen. Dat bedrag is opgebouwd uit de betaling van de eerste tranche van de aande lenoverneming van 156 miljoen minus de staatgarantie van 180 miljoen en minus het maximale risico van de staat op de obliga tie-emissie van 202 miljoen.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1993 | | pagina 7