Lord Owen bekritiseert Clinton
Bezorgdheid in VS over 'kankerverwekkende' draagbare telefoons
Presidentiële kat aan de lijn
De paus in het hol van de leeuw
'Verenigde Staten schuld aan mislukken vredesplan Bosnië'
Nieuw: de Postbank Kapitaalrekening,
7,5%* over bedragen vanaf f 25.000,-.
Belgische para's
keren vrijdag
terug uit Congo
Politie-razzia
tegen rechtse
Duitse bands
BUITENLAND KORT
Algerijns staatshoofd vormt kabinet om
Gevaar voor aids-explosie in Indonesië
VN-personeel weg uit Afghaanse steden
Tientallen doden op Filipijnen
Duitse minister van defensie bezuinigt fors
Khmer hlaast bruggen en spoorlijnen op
Z-Afrika weigert waarnemers toegang
POSTBANK zaterdag van 9.00 tot 12.00 uur.
Sparen doe je gewoon bij de Postbank.
Johannes Paulus II bezoekt islamitisch Sudan
Van onze correspondent Mare de Koninck
Washington - De vraag of draagbare tele
foons kanker in de hersenen kunnen veroor
zaken, wordt in de Verenigde Staten steeds
serieuzer gesteld. Wetenschappers en over
heid beklemtonen dat er geen bewijs is dat de
telefoons gevaarlijk zijn, maar achten nader
onderzoek noodzakelijk.
Intussen is het Amerikaanse publiek officieel ge
adviseerd het gebruik van wat in de VS cellular
phones heten, te beperken.
pe omstreden toestellen zijn de kleine, meestal
opvouwbare, draadloze draagtelefoons die tot op
kilometers afstand van een openbare ontvangstto
ren (b.v. een zogeheten 'green point') gebruikt
kunnen worden, ook op straat.
Het electromagnetisch signaal dat van de antenne
van zo'n telefoontoestelletje naar de ontvangende
toren wordt gezonden, is relatief zeer krachtig.
Omdat de ingebouwde antenne vlak bij het hoofd
van de gebruikmaker van de telefoon zit, gaat die
straling voor een deel door de hersenen heen.
Autotelefoons werken volgens hetzelfde principe,
maar het potentiele gevaar daarvan is veel gerin
ger omdat de zendantenne doorgaans op een tot
twee meter van de opbeller achter op de auto is
bevestigd. Ook draadloze telefoons voor in en om
het huis worden in de VS veilig geacht, omdat het
radiosignaal daarvan naar een zeer nabije 'basis'
binnen het huis gaat en daarom zeer zwak mag
zijn.
In Amerika zijn de draagbare 'straattelefoons' in
opspraak gekomen nadat een man in Florida een
fabrikant een proces heeft aangedaan wegens
schuld aan de dood - door een hersentumor - van
zijn echtgenote. De vrouw had al jarenlang dage
lijks langdurig met een cellular phone getelefo
neerd. Intussen zijn er al vier andere Amerikanen
die makers van zulke toestellen hebben aange
klaagd wegens 'veroorzaking van kanker'.
In totaal beschikken 3 miljoen Amerikanen over
een telefoon van het omstreden soort. De verkoop
ervan is nu plotseling vrijwel stilgevallen en de
aandelen van de betrokken electronica-bedrijven
zijn gekelderd.
De industrie zelf, het Amerikaanse National Can
cer Institute, het ministerie voor voedsel en medi
cijnen en de Federale Communicatie Commissie
hebben intussen allemaal studies aangekondigd
naar de mogelijke relatie tussen tumoren en de
specifieke radiofrekwensties waar de cellular
phones gebruik van maken. Zulk onderzoek be
staat nog niet. Wel zijn de gevaren voor de
gezondheid onderzocht van andere electromagneti-
sche straling, zoals van hoogspanningskabels en
magnetrons. Die naspeuringen hebben nooit een
duidige resultaten opgeleverd.
New York (afp/dpa/anp) - Lord Owen, een van de
co-voorzitters van de Joegoslavië-conferentie die mo
menteel in VS zijn voor overleg met de VN-Veiligheids-
raad, en president Izetbegovic van Bosnië, staan diame
traal tegenover elkaar inzake het vredesplan voor
Bosnië. Deze week praten alle partijen er verder over in
New York.
5e EG zei intussen via zijn
Deense raadsvoorzitter er alles
aan te zullen doen om de VS in
het overleg in de raad achter het
te krijgen, omdat het ook
na de verwerping in Genève de
enige realistische en mogelijk
weg voor een oplossing is.
De diepgaande controverse tus
sen Owen en Izetbegovic trad
aan het licht in interviews met
beiden die gisteren in de New
York Times verschenen.
Owen uitte in een interview in
de New York Times scherpe kri
tiek op de houding van de rege
ring Clinton en zei dat deze er de
oorzaak van is dat de Moslims
iet vredesplan niet aanvaarden.
,Dit komt doordat de Moslims
dit niet zullen doen zolang zij
dat Washington elk
ogenblik aan hun zijde kan gaan
staan. Washingtons houding ver
kleint de kansen om een einde
oorlog te maken", aldus
Owen.
alle hoop in en zelfs
mijn eigen verwachtingen
in hebben wij min of meer een
akkoord bereikt. Maar wij heb-
een probleem: wij kunnen de
Moslims er niet toe bewegen er
mee in te stemmen en dit is
grotendeels de schuld van de
Amerikanen. Wat willen zij nu,
een oorlog die niet eindigt? Het
vredesplan is 'de beste regeling
die men kan bereiken' en het
stemt enigszins bitter om te zien
dat de regering Clinton het blok
keert".
Zuivering
Tegenover deze lezing door
Owen riep Izetbegovic in zijn
vraaggesprek Clinton op het vre
desplan, dat is opgesteld door
Owen (EG) en Cyrus Vance (VN),
te verwerpen. Volgens hem wor
den de Serviërs in het plan be-
voor hun politiek van 'et
nische zuivering'. „Eigenlijk
komt het er op neer dat de
mensen die dit plan hebben op-
de agressors belonen
voor hun etnische zuivering, om
dat deze de controle houden over
de door hen veroverde gebie
den", aldus Izetbegovic. „Wat zij
hadden moeten doen is precies
het tegenovergestelde. Zij had
den de agressors moeten straffen
en de etnisch gezuiverde gebie
den aan de Bosnische regering
moeten teruggeven".
Izetbegovic en Radovan Karad
zic, de leider van de Bosnische
Serviërs, hebben het plan beiden
op belangrijke punten afgewe
zen. Het plan voorziet onder
meer in een bestand, een nieuwe
grondwet en een opdeling van de
republiek in tien autonome pro
vincies.
Oplossing
Woordvoerder Richard Boucher
van het ministerie van buiten
landse zaken in Washington wil
de geen commentaar geven op de
kritische uitlatingen van Owen.
Boucher zei alleen dat de Ameri
kaanse regering een 'constructie
ve rol' zal blijven spelen bij het
zoeken naar een oplossing voor
het conflict in Bosnië.
Of, zoals Witte-Huiswoordvoer-
der George Stephanopoulos zei:
„wij willen een oplossing die alle
partijen samenbrengt". Presi
dent Clinton is voorstander van
diplomatieke initiatieven en
staat niet speciaal ondersteu
nend of afwijzend tegenover het
vredesplan Owen-Vance.
5NTIE)
„Hoge rente,
Brussel (anp) - De Belgische
^gering heeft gisteren beslo
ten de para's terug te roepen
die vorige week vrijdag naar
Congo werden gestuurd voor
de evacuatie van Belgische
burgers uit het buurland Zaï
re,
Je eerste para's zullen vrijdag
«swaarts keren, zo blijkt uit
een mededeling van het bureau
»an premier Jean-Luc Deha ene.
De terugtrekking van de troepen
™rit in fasen plaats, afhankelijk
"an het gevaar voor de veilig-
®id van de Belgen die zijn ach
tergebleven in Zaïre, dat tot
0 een kolonie was van België,
elkaar 620 man troepen zijn
Is een week in de Congolese
hoofdstad Brazzaville.
"%ns minister van buiten-
'andse zaken Willy Claes hebben
Jjim 800 Belgen de afgelopen
""an Zaïre verlaten. Er zijn er
zo'n 2.800 achtergebleven,
wie 600 in de hoofdstad
iteshasa waar de onrust bijna
?n week geleden uitbrak,
"e Zaïrese hoofdstad Kinshasa
aeeft ook gisteren een onrustige
"acht achter de rug. Het hoofd-
Sebouw van de Zaïrese radio
™as het doelwit van zware be-
ahietingen door opstandige mi-
jtairen, zo heeft de radio woens
dag omgeroepen.
e schietpartijen rond het ge
euw van 20 verdiepingen be
gonnen dinsdagavond, net toen
e mst in de miljoenenstad terug
fon°n te keren na een dag vol
len, waarbij zeker 80 doden
Maar ook grote
opnamevri
Soeks, dë kat van de presi
dent Clinton, wordt dagelijks
uitgelaten door een medewer
ker van het Witte Huis. Een
politieman zit op zijn hurken
om het aangelijnde beest beter
te bekijken. foto ap
Bonn - De Duitse politie en
Justitie hebben gisteren op tien
tallen plaatsen in de Bondsrepu
bliek invallen gedaan in wonin
gen en studio's van extreem
rechtse rockmusici.
Het zwaartepunt van de zorg
vuldig voorbereide en geheim
gehouden operatie, lag in de
westelijke deelstaat Noordrijn-
Westfalen. In Keulen, Bottrop,
en Brühl werden talloze muziek
banden, teksten en zelfs appara
tuur in beslag genomen.
Bij de actie is doelgericht ge
zocht naar opruiende teksten.
Algerije - Het Algerijnse staatshoofd Ali Kafi heeft gisteren zijn
regering omgevormd. Belangrijkste verandering is dat de minis
ter van buitenlandse zaken Lakhdar Brahimi wordt vervangen
door de als gematigd bekend staande carrièrediplomaat Redha
Malek.
Een verklaring van de president, verspreid door het officiële
persbureau APS, gaf aan dat ook drie andere ministers uit hun
functie ontheven zijn. De veranderingen zijn door Ali Kafi
aangebracht op advies van premier Belaid Abdesslam.
Jakarta - Het aidsvirus verspreidt zich snel in Indonesië. Dit
heeft het Indonesische persbureau Antara gisteren gemeld onder
aanhaling van minister van gezondheid Adhyatma. Er zijn tot
dusver enkele tientallen gevallen bekend van mensen die besmet
zijn met het HIV-virus. 26 Personen hebben aids gekregen en 21
zijn eraan overleden, aldus de minister op een studiebijeenkomst
over aids in Denpasar op het eiland Bali. In juni 1992 waren in
Indonesië 24 gevallen van aids bekend en nog eens 39 van
mensen die seropositief zijn.
De minister noemde deze aantallen, op een bevolking van 185
miljoen Indonesiërs, gering, maar wees op de versnelling in de
verspreiding van het virus die vorig jaar geconstateerd is.
Islamabad - De Verenigde Naties hebben hun buitenlandse
medewerkers uit twee Afghaanse steden teruggetrokken. De
stap is het gevolg van de aanval waarbij vanuit een hinderlaag
drie VN-functionarissen en een Nederlandse adviseur werden
gedood, zo heeft de organisatie gisteren meegedeeld.
De VN hebben om dezelfde reden ook transporten over de weg
naar Jalalabad en Kandahar opgeschort. De actie kan betekenen
dat de hulpverlening in het land wordt vertraagd. Volgens het
VN-kantoor voor de coördinatie van de hulp aan Afghanistan
(UNOCHA) zal het internationale personeel uit Jalalabad en
Kandahar voor overleg worden teruggeroepen.
Manila - De uitbarsting van de vulkaan Mayon op het Filipijnse
eiland Luzon heeft waarschijnlijk meer dan 100 mensenlevens
geëist. Hulpverleningsinstanties hebben intussen 45 doden gere
gistreerd, terwijl 88 mensen worden vermist. Er zijn ook
tientallen mensen met brandwonden. In de omgeving van de
vulkaan is de noodtoestand uitgeroepen. Duizenden dorpsbewo
ners worden geëvacueerd omdat de autoriteiten vrezen dat meer
- en ergere - uitbarstingen kunnen volgen.
De Mayon, die op 320 kilometer ten zuidoosten van de
hoofdstad Manila ligt, begon maandag zonder dat er tevoren
tekenen van toegenomen activiteit waren geweest, as en gloeien
de steenbrokken uit te braken.
Bonn - Met het doel dit jaar ongeveer een miljard gulden extra
op zijn begroting te bezuinigen heeft de Duitse minister van
defensie Volker Rühe (CDU) een algehele stop afgekondigd op
de aankoop van militair materieel en op maatregelen die de
infrastructuur van de strijdkrachten betreffen.
Uitzonderingen op deze beleidslijn zijn alleen met nadrukkelijke
instemming van de minister mogelijk, zo zei Rühe gisteren in de
defensiecommissie van de Bondsdag. Verder kondigde Rühe aan
dat de plannen tot aankoop van het verkenningsvliegtuig
'Lapas' de ijskast ingaan. Dit project, waaraan tot nu toe 800
miljoen mark is uitgegeven, zou 3 miljard mark kosten. Er
ontstaat dus, over meer jaren gerekend, een bezuiniging yan
ruim 2 miljard mark.
Phnom Penh - De Rode Khmer is gisteren in de tegenaanval
gegaan tegen het Cambodjaanse regeringsleger en heeft bruggen
en spoorwegverbindingen opgeblazen. Dat hebben VN-functio
narissen in Phnom Penh meegedeeld. Ze spraken de vrees uit dat
hierdoor de situatie in het land, waar m mei verkiezingen
moeten worden gehouden, verder zal destabiliseren.
De VN-functionarissen zijn bang dat het regeringsleger nu
vergeldingsaanvallen zal uitvoeren op Rode Khmerkampen. De
VN beschuldigden de regering van premier Hun Sen ervan in
verscheidene provincies aanvallen te hebben uitgevoerd op de
Rode Khmer. VN-functionarissen noemden de acties de grootste
schending van het vredesbestand nadat vorig jaar maart 22.000
VN-troepen in Cambodja arriveerden.
Amsterdam - De Zuidafrikaanse regering heeft geweigerd visa
te verstrekken aan een delegatie van de Nederlandse politiebon
den, die op het punt stond naar Zuid-Afrika te vertrekken. De
bonden zouden met ondersteuning van de Anti-Apartheids
Beweging Nederland onderzoek doen naar het geweld in een
zwarte woongemeenschap bij Johannesburg.
De politiebonden ACP, NPB en VHMP zeggen verontwaardigd
te zijn over het plotselinge besluit van de regering in Pretoria.
De bonden wilden onder meer nagaan hoe in de betrokken
township klachten over geweld worden afgewikkeld. Hun erva
ringen zouden worden neergelegd in een rapport, dat zou
worden aangeboden aan de Goldstone Commission in Zuid-
Afrika en aan parlement en pers in Nederland.
Er is nu een nieuwe spaarrekening: de Postbank
Kapitaalrekening. Een spaarrekening voor hogere bedragen
en dus ook met een hogere rente.
Om precies te zijn: de rente bedraagt momenteel 7,5%*
en de minimum-inleg op de Kapitaalrekening is f 25.000,-.
Inleggen doet u gewoon met uw eigen giroboekje.
U vult het bedrag in, schrijft op de plaats van naam/adres 'van
girorekening naar Kapitaalrekening' en u spaart.
Een ander voordeel van de Postbank
Kapitaalrekening is dat u maandelijks f25.000,-
zonder enige kosten kunt opnemen. En zelfs meer als u
ons dat een maand van tevoren laat weten.
Kortom: wie hoge rente wil en toch steeds over z'n
spaargeld wenst te beschikken, kan vandaag nog een
Postbank Kapitaalrekening openen.
En wie meer informatie wil, leest alles in de folder
'Postbank Kapitaalrekening'. Verkrijgbaar via een gratis
telefoontje met 06-0400. Daar is men op werk
dagen bereikbaar van 8.30 tot 21.00 uur en op
'Bij een tegoed onder f25.000,- geldt een lagere rentevergoeding.
chies te gaan. Weigeren? Dat
woord is te ruw. Ze zullen zeg
gen: geen probleem, maar jullie
papieren moeten nog langs zes
bureaus en over zes stempelkus-
sens. In elk kantoor kunnen jul
lie papieren tijdelijk kwijt ra
ken. Misschien is de man die
moet stempelen even weg of is
net de inkt op of is de sleutel van
de bureaula waarin het stempel
ligt even zoek.
De cynische toon is slechts één
uitlaatklep voor de bittere ge
voelens van veel Sudanese chris
tenen. Bitter omdat ze vinden
dat de paus met open ogen in de
val trapt die het regime voor
hem heeft opgezet.
Eén troost zeggen zij, in moslim
kringen heerst minstens evenveel
verwarring over het pausbezoek.
Steile moslims, volgelingen van
de fundamentalistische leider
Hassan al Turabi, zien in het
bezoek een onwelkome erken
ning van de katholieke kerk.
Als de paus Khartoum bezoekt,
komen de christenen uit alle
hoeken en gaten tevoorschijn zo
vrezen ze, bij duizenden en dui
zenden uit de krottenwijken die
nog niet zijn platgewalst door de
bulldozers van Al Bashir en uit
de kampen in de woestijn. Hoe,
zo vragen de orthodoxe Sudane
se moslims zich af, kunnen we
dan nog volhouden dat Sudan
een moslim-natie is.
Van onze verslaggever
Paul de Schipper
„EEN MIRAKEL, een won
der, alsof de paus in Noord-
Ierland persoonlijk Ian Pais
ley omhelst." Zo omschrijft
een katholieke priester in
Khartoum het bezoek van
paus Johannes Paulus II aan
de Islamitische Republiek
Sudan, ook wel het Iran aan
de Nijl genoemd. De paus, die
op 10 februari Khartoum be
zoekt, waagt zich in het hol
van de leeuw.
De paus doet Khartoum aan tij
dens zijn tiende Afrika-reis, die
hem ook in Benin en Uganda
brengt, maar Sudan moet het
hoogtepunt worden.
Nog niet eerder immers deed de
paus een islamitisch land aan,
een land waar, zoals in Sudan,
de islamitische wet shari'a is
ingevoerd en waar sprake is van
regelrechte christenvervolging.
Sudan, bevriend met Irak, ge
steund door Iran, is een land
waar priesters in de gevangenis
verdwijnen, waar de katholieke
kerken letterlijk worden afge
broken, waar bisschoppen wor
den verbannen en waar christe
lijke kinderen snoepjes krijgen
als ze 'Allah is groot' zeggen.
„Genocide en het vermoorden
van onschuldigen is er aan de
orde van de dag," aldus de Su
danese bisschop Maccram Gas-
sis, een bisschop in ballingschap.
Het Islamitische fundamentalis
tisch regime van generaal Omar
Hassan el-Bashir haat de katho
lieke kerk. Het maakt er ook
geen enkel geheim van de hele
katholieke infrastructuur in Su
dan meedogenloos te willen ver
nietigen.
Waarom mag de paus dan toch
Sudan binnen?
Een duidelijk antwoord op die
vraag is er niet. Wel een aantal
mogelijke beweegredenen. Een
ervan is het totale isolement van
de regime binnen de internatio
nale gemeenschap, nog onlangs
bekroond met een veroordeling
door de Algemene Vergadering
van de Verenigde Naties.
Sudan staat alleen. Uit dat oog
punt is het voor Bashir en de
zijnen wel van belang om met
het pausbezoek positief de we
reldpers te halen en te demon
streren hoe goed het er voor
staat met de godsdienstvrijheid
in Sudan.
Het pausbezoek? En daarna, vra
gen de katholieken in Sudan
zich af? Dan is het weer het oude
liedje. De eerder geciteerde
priester cynisch: „Dan beginnen
de vijf afdelingen van de gehei
me dienst weer te werken. Dan
weigeren ze ons toestemming om
te reizen en om naar onze paro-
