Gesprek Oostburg met stichting I De landbouw in Zeeuws-Vlaanderen in vroeger jaren K nieuws PLAATSELIJK nieuws SPORT in het kort Maritiem Instituut De Ruyter in Vlissingen houdt informatiedag College van b en w wil beter inzicht krijgen in werk van Slachtofferhulp Zeeland n akkoord daring afdeling ZEELAND WOENSDAG 3 FEBRUARI 1993 C4 Studie maatregelen sluipverkeer op Cathalijneschans (an onze verslaggever Oostburg - Het Oostburgse allege van b en w praat binnenkort met de Stich- sng Slachtofferhulp Zee- jand om beter inzicht te laijgen in het werk van stichting. ne stichting Slachtofferhulp jeeft kantoren in Terneuzen en Sjs van Gent. Eind vorig jaar (wam de stichting in financiële „roblemen vanwege het grote succes. Reden om van de Zeeuws-Vlaamse gemeenten een hogere bijdrage te vragen, foor Oostburg komt dat neer op een kwartje per inwoner. De ge meente betaalde voorheen een dubbeltje per inwoner. De raadscommissie Welzijn had gis termorgen geen enkele moeite met deze verhoging. Het komt erop neer dat de stichting van Oostburg voortaan zo'n 4.500 gulden krijgt. Maar W. Vermeulen (PvdA) vroeg zich af waar de stichting de grens trekt waar het gaat om slachtofferhulp. „Onlangs had iemand zijn wieldop verloren. Hij kreeg vervolgens een brief van de stichting of het nodig was met Slachtofferhulp hierover te praten. Hij had hier nog niet eens om gevraagd. Ik vraag me af hoe dat in hemelsnaam moge lijk is. Voor een wieldop." Ook bij wethouder L. Cuelenaere was dit verhaal bekend. Ze legde uit dat de stichting aan de hand van de politierapporten de slachtoffers benadert. „Maar we willen toch een gesprek voeren om te bekijken of de hulp die wordt geboden wel nodig is. We moeten immers uitkijken dat het geen wildgroei wordt. De stich ting zal ook wel zijn geschrok ken van de explosieve groei. Het is daarom zaak dat de stichting een beetje selectief te werk gaat. Ook van onze kant kunnen we zoiets best aangeven." Tijdens het gesprek tussen de gemeente en de stichting zal ook volgens Cuelenaere de vraag worden gesteld of het werk van de stichting kan worden betrok ken bij het algemeen maatschap pelijk werk. De Oostburgse raad vroeg zich in 1990 al af of de activiteiten niet voor een deel door het algemeen maatschappe lijk werk uitgevoerd zouden kunnen worden. „Daarover zul len'we nu opnieuw praten. Want het is ook een manier om de kosten te besparen," zei Cuele naere. H. van de Weegen (D T) vond het terecht dat de Stichting Slachtofferhulp een aanvullende subsidie krijgt maar de provincie blijft volgens hem in gebreke. „De provincie heeft het project van de grond geholpen met een subsidie van dertigduizend gul den. Dat is nu nog maar vijfdui zend gulden. Valt me toch bitter tegen." De commissie ging ook akkoord met het voornemen van het col lege om vanaf volgend jaar uit het samenwerkingsverband Min derheden Zeeuws-Vlaanderen te stappen. Dit jaar betaalt de ge meente nog zo'n 3500 gulden. Maar Oostburg telt niet zoveel minderheden zodat het college een verdere deelname niet meer ziet zitten. J. Quist (CDA) vroeg aan Cuele naere of het woonwagenwerk voortaan door het algemeen maatschappelijk werk wordt uit gevoerd. De wethouder ant woordde bevestigend. „Het alge meen maatschappelijk werk biedt dienstverlening aan alle mensen. De woonwagenbewo ners vallen daar ook onder. Ze nemen binnen onze gemeente geen uitzonderingspositie in," legde weizijnsambtenaar W. Naessens uit. Wethouder L. Cuelenaere ...uitkijken voor wildgroei... - FOTO ARCHIEF DE STEM ij weer op vrije voeten ij ding Gistermorgen rond voor negen verleende op ising Tolweg-Absdaal- de automobilist M. de J. 'st geen voorrang aan n C. uit Philippine die jn personenauto over de alseweg de kruising na- Bij het uitwijken naar om een aanrijding te men botste De J. met oertuig tegen een ver- ord. Daarbij werd zijn enauto aan de rechter, rijde zwaar beschadigd. -gebouw onder en genomen older - Het PSD-ge- in Perkpolder is door enden onder handen ge- Er werden verschillen- rnielingen aan het pand bracht, maar er wordt vermist. t 1 en: Maaike, dv H. Go- ewska en W. Verplanke; 'ce, dv X. ten Kleij en r! rkmoes; Sandra, dv C. en S. Adomako; Bas, zv gaart en G. Hamelink; an, zv J. Cornelisse en P. udse. Getrouwd: Jan r en Ingrid van de Ber- erleden: Jacobus de Put- 0; Aafke Schaafsma, 73, de Jong; Jasper Antho- 76; Frans Stouthamer, ichiel de Pooter, 73; Ja- Balkenende, 85; Jan Op- r, 77. ïppine OLLEN - Peuterspeel- rijntje houdt zaterdag 13 ari een oliebpllenactie. brengst van de actie is ld voor nieuw spelmate- voor de peuters. Leid- van Nijntje en ouders n vanaf 10.00 uur langs uren met de lekkernijen. CAL - In dorpshuis De wordt zaterdag 6 fe- i voor de tweede keer de ial 'Het spoor bijster' oerd door de leerlingen oep 4 tot met 8 van de bare basisschool De Stei- e organisatie is in handen de ouderraad. De voor- ~g is in eerste instantie "ld voor de bejaarden van pine, maar iedereen mag n kijken. De aanvang is uur en de entree he- ƒ!,- te knollen. ericht veiling Kapelle 2 fe- i 1993: Kavel Appelen; Jo- 28 ton KL.I KL.II 90-op 80-90 41-59, 70-80 36-55. range Pippin; 40 ton KL.I 85-90 43-57, 80-85 62-72 -80 53-75 40, 70-75 56-65 65-70 51-55, 60-65 48-50. 40 ton KL.I KL.II 90-95 85-90 39-44, 80-85 40-50, 45-66, 65-70 44-57, 60-65 Golden Delicious; 32 ton KL.II 90-op 42 37, 80-90 36-42, 70-80 44-49 36-44, 36-43 26-34. Red Elstar; 17 I KL.II 85-90 43, 80-85 70-80 51-65, 65-70 49-54, 39. Verpakt fruit KL.I El- 7370 kg. 85-90 43-48, 80-85 Jonagold; 26750 kg. 90-95 5-90 43-50, 80-85 48. Cox 7590 kg. 85-90 49-53, 80-85 75-80 67-87. Industrie ap- 19.90. Voorverkoop Conie- KL.I 65-75 141, 55-65 141. 1 Peren: Conference; 34 ton KL.II 65-75 129-131 79-112, 127-141 65-106, 45-55 Doyenne du comice: 43 ton KL.II 85-95 96-128 98-88, 125-170 50-124, 65-75 2 42-127, 55-65 30 26. Saint 15 ton KL.I KL.II 80-90 70-80 22-27, 60-70 19-28. 1 appels 515 ton. Totaal pe- 35 ton. op de algemene jaarver- ^est-Zeeuws-Vlaanderen, ing om te komen tot een oordigd te zijn via verkozen aatschap. ive deze intentieverklaring en op de matig bezochte ergadering ook de plannen 1993 uit de doeken gedaan, ambitieus plan, zoals een de leden opmerkte. Enkele en hieruit zijn onder meer permanente campagne voor ankomende verkiezingen en willen de socialisten de en blijven bezoeken en weer maal één thema-avond or- leren. ravond werd ook nog even ouderenzorg in Zeeuws- mderen onder de loep geno- Vooral het Oostburgse Pv- •aadslid L. Wille was nogal egen de voorgenomen slui- van onder meer bejaarden- Ruschevliet in Schoondijke. vond dat er te veel naar de iciële kant gekeken werd. Aardenburg COMMISSIE - De voor van daag geplande vergadering van de welzij nscommissie gaat niet door. Onvoorziene om standigheden voorbehouden vergadert deze commissie nu 8 april. NCB - De NCB afdeling Aar- IJzendijke denburg houdt vrijdag 5 fe bruari de jaarlijkse gezinsdag. Om 18.00 uur wordt begonnen met een dienst in de parochie kerk. voor jongeren van 12 tot en met 15 jaar in de soos aan de J. van Dalestraat. De entree bedraagt ƒ2,50 per persoon. De organisatie rekent erop dat iedereen verkleed zal komen. De hele avond is begeleiding aanwezig. VIERINGEN - In de Aarden- burgse parochiekerk zijn er met ingang van februari nog slechts twee eucharistievierin gen op doordeweekse dagen en wel op dinsdag en donderdag om 19.00 uur. In bejaardente huis Coensdike is er van maandag tot en met zaterdag steeds een viering om 09.15 uur. KOOR - Het koor Sjariem uit Hoek is zondag 7 februari te gast in de Ontmoetingskerk aan de Sassenstraat. het koor zingt tijdens een jeugdienst, waarin ds. H. Val voorgaat. De aanvang is om 10.30 uur. Breskens ANBO - De ANBO Breskens neemt maandag 15 februari deel aan een feestmiddag in Sleidingen. Het vertrek is om 10.30 uur. Op het programma staat muziek van vroeger met een quiz en na de koffie een live-optreden van Patrick Mo reno. Er is tevens gelegenheid tot dansen. De prijs per per soon bedraagt 41, inclusief warm middagmaal. CARNAVAL - De werkgroep Tieners Breskens houdt zater dag 13 februari een carnavals- fuif van 19.30 tot 23.00 uur FNV - De afdeling FNV Vrou wenbond houdt vandaag van af 20.00 uur een bijeenkomst in de rk basisschool Molenbol- werk. M. van Veen, landelijk voorzitster van de Vrouwen bond, houdt een inleiding over waarom een vrouwenbond en vrouwen en werk, betaald en onbetaald. Er is gelegenheid tot het stellen van vragen. De andere Zeeuws-Vlaamse afde lingen zijn ook uitgenodigd. Nieuwvliet DORPSRAAD - De dorpsraad van Nieuwvliet houdt vrijdag 19 februari om 20.00 uur een algemene vergadering in De Stadsherberg. Aan de orde komt onder andere een be stuursverkiezing. Aftredend en herkiesbaar zijn J. Fre- mouw en J. Lucieer. S. de Hullu-Riemens is niet herkies baar. Tevens is er die avond gelegenheid om burgemeester J. Kruize vragen te stellen. De avond wordt besloten met een videofilm over Nieuwvliet, Schoondijke SOOS - De' soos voor alleen staanden afdeling West- Zeeuws-Vlaanderen houdt za terdag 6 februari een bijeen komst in zaal Wijffels met medewerking van het het Jumbo Trio. Aanvang 20.00 uur. Echtparen zijn eveneens welkom. Titels judoclub Breskens - De judovereniging Breskens hield voor het eerst na de samenvoeging met Eede onderlinge clubkampioen schappen te Eede. Dit onder regie van het arbitrale trio Cor Sol, Nieck Engelbrecht en Stef van Halderen. Aan dit evene ment deden 79 judoka's mee. WINNAAR Meisjes 7-8 jaar tot 28 kg: Amanda de Fouw. Jongens 7-8 jaar tot 26 kg: Sebastiaan de Smet. Tot 24 kg: Michel van Langevelde. Meisjes/jongens 7-10 jaar tot 35 kg: Marianne Dierick. 9-11 jaar tot 39 kg: Cynthia Brouwer. Jongens 8-10 jaar tot 30 kg: Ka-Jan Chow. Meisjes 9-13 jaar tot 32 kg: Sofie Buyck. Jongens 11-13 jaar tot 32 kg: Maurits Loonen. 9-10 jaar tot 35 kg: Bauke Scherbeijn. 11-13 jaar tot 34 kg: Miel de Jaeger. Meisjes/jongens 11-12 jaar tot 44 kg: Sabrina Biesiot. 13-15 jaar tot 48 kg: Jeffrey de Boer. Jongens 11-12 jaar tot 38 kg: Jesper van Dijke. Meisjes/jongens 13-14 jaar tot 50 kg: Marijn Haverbeke. Jongens 13-14 jaar tot 56 kg: Michel Nelis. 16-17 jaar tot 85 kg: Gijs van Sorgen. Zwemwedstrij den scouting Oostburg - De gezamenlijke scoutinggroepen van West- Zeeuws-Vlaanderen hielden onderlinge zwemwedstrijden in De Veerhoek in Oostburg. WINNAARS SCHOOLSLAG Meisjes 79 jaar: Karin Verwe- ij, Oostburg. 10-12 jaar: Lisette Cauwels, Oostburg. 13-15 jaar: Carla Paridaen, Aardenburg. Jongens 7-9 jaar: Wietse Lips, Oostburg. 10-12 jaar: Koert Maes, Aardenburg. 13-15 jaar: Danny Ferket, IJzendijke. VRIJE SLAG Meisjes 7-9 jaar: Marlinde Ehhermont, Sluis. 10-12 jaar: Lisette Cauwels, Oostburg. 13-15 jaar: Manon Buzeijn, Aardenburg. Jongens 7-9 jaar: Robert Wisse, Oostburg. 10-12 jaar: Mark van de Hauwe, IJzendijke. 13-15 jaar: Danny Ferket, IJzendijke. ESTAFETTES Meisjes 7-11 jaar: Sluis. 12-15 jaar: Aardenburg 1. Jongens 7-11 jaar: IJzendijke. 12-15 jaar: IJzendijke. Van onze verslaggever Vlissingen - Het Maritiem Instituut De Ruyter in Vlissingen houdt zaterdag 6 februari een nautische informatiedag. Dit in verband met de sterk toegenomen vraag naar afgestudeerden van zeevaartopleidingen. Er wordt uitgebreide informatie gegeven over de opleidingen voor de zeescheepvaart met na me voor maritiem officier voor de grote en kleine handelsvaart. Maritiem officier is sinds 1989 een nieuwe functie aan boord van zeeschepen. Het is een com binatie van de huidige beroepen van stuurman en scheepswerk- tuigkundige. Automatisering van veel werkzaamheden aan boord van de moderne schepen en de j vraag naar anders opgeleid en beter inzetbaar personeel waren de aanleiding voor het wijzigen van de opleidingen van zeeva renden. Veel rederijen, aanverwante be drijven en anderen geven zater dag informatie over hun bedrijf, het beroep, het werken en leven aan boord, de plaatsingsmoge lijkheden op de verschillende ty pen schepen, de vaargebieden van die schepen en de mogelijke loopbaanperspectieven voor toe komstige zeevarenden. De hbo- en mbo-sectoren van het Maritiem Instituut, respec tievelijk onderdelen van de Ho geschool Zeeland en het Zeeland College verzorgen het onderwijs kundige deel van de open dag. Alle practica van de scholen zijn open en in bedrijf. Verder wordt informatie gegeven over studief inanciering, huisvesting en stu denten- en sportverenigingen. Het programma duurt van 10.00 tot 15.00 uur. Van onze verslaggever Middelburg - De provincie bestudeert mogelijkheden om het sluipverkeer op de Nieu- veltweg en Cathalijneschans in Oostburg aan banden te leggen. Dat zouden maatre gelen moeten zijn die geen schade toebrengen aan langs de wegen gelegen bedrijven, zoals het tuincentrum. Eventuele stappen kunnen ech ter niet door de provincie wor den genomen maar zijn de be voegdheid van het waterschap Het Vrije van Sluis. Dit schrijven GS aan Han Petiet, die bij het provinciebestuur had geklaagd over de levensgevaar lijke situaties die regelmatig op beide polderwegen ontstaan doordat veelvuldig (vracht-)ver- keer van de alternatieve route gebruik maakt. Om het waterschap op de situa tie attent te maken stuurt het provinciebestuur afschriften van de brief van Petiet en het eigen antwoord naar Het Vrije van. Sluis. Met het paard naar de smid om beslagen te worden. Een ploegende boer in het land van Cadzand, naar een tekening uit de vorige eeuw. Wat het boerenbedrijf betreft, kan men stellen dat tot 1890 hier in het land in grote lijnen alles bij het oude gebleven is. Dat wil niet zeggen dat zich in de loop der jaren geen geleide lijke veranderingen hebben voorgedaan in deze conservatie ve bedrijfstak, maar ingrijpende wijzigingen zijn er niet geweest. Laat ons bijvoorbeeld eens een kijkje nemen op een normale hofstede in het land van Cad zand van 150 gemeten rond het jaar 1817. Van die 150 gemeten werden 120 gemeten gebruikt voor bouwland, 20 gemeten voor weiland en 10 gemeten bestonden uit sloten en kanten. Van die 120 gemeten bouwland liet men telkens 20 gemeten braak liggen. Die werden van mei tot september vijf keer keer geploegd, eerst met de kleine ploeg van ongeveer 10 centime ter diep, daarna binnen zes da gen tweemaal geslecht met een van ijzeren tanden voorziene eg. Wanneer het land droog genoeg was werd weer opnieuw ge ploegd, nu tot 25 centimeter diep met een Waalse ploeg en weer tweemaal geslecht. Hierna werd geploegd tot de volle diep te en weer geëgd. Met die werk zaamheden waren drie maan den gemoeid. Rond het midden van juli werden dan op de 20 gemeten braak 500 voer mest uitgestrooid, in de regel be staande uit gemengde paarden-, koeien- en varkensmest. Daarna volgden nog de eindbewerkin gen van de grond. Het werk gebeurde met paardentraktie en handenarbeid. De opvolging van gewassen van deze 20 gemeten was als volgt: eerste jaar: braak, tweede jaar; gerst of koolzaad, derde jaar: tarwe, vierde jaar: paardebo nen, vijfde jaar: tarwe, zesde jaar: 6 gemeten klaver, 1 gemet aardapppelen, 10 gemeten paar- debonen en 3 gemeten paarde- peeën. Op de hofstede kon men dan jaarlijks op de 120 gemeten 'bouwland aantreffen: 20 geme ten braak, 20 gemeten gerst of koolzaad, 40 gemeten tarwe, 30 gemeten paardebonen en 10 ge meten klaver, paardepeeën en aardappelen. Op een dergelijke hofstede werden 15 paarden ge houden, waarvan 11 werkpaar den en 4 jongere en 16 stuks hoornvee, waarvan 10 melk koeien. De gebouwen bestonden uit: 1. Een woonhuis met een over welfde kelder met daarboven de voute. 2. Een karnkot. 3. Een Een met gedorsen graan geladen boerenwagen. grote korenschuur, waarin te vens de stallingen voor paarden en koeien waren ondergebracht. 4. Een gebouw voor het onder brengen van het landbouwge reedschap - ook wel het wagen huis genoemd - waarin wagens, startkarren, ploegen, een rol- blok, een slede, een schrobak en een windmolen waren onderge bracht, met daarboven een graanzolder en daarachter het varkenshok met de mestvaalt. 5. Een Vlaamse kete, een gebouw tje van 6 bij 4 meter ten dienste van de seizoenarbeiders, be staande uit slechts één vertrek met stookplaats. De gemiddelde opbrengst van de gewassen in het land van Cadzand was rond 1817 per gemet: 11.900 kilo aardappelen, 1750 kilo wintergerst, 1000 kilo tarwe, 1300 kilo koolzaad, 1250 kilo rogge, 1250 kilo paardebo nen, 1350 kilo haver en 4150 kilo stro. Omdat er toen nog geen mecha nisatie bestond waren veel ar beiders en paarden nodig. Op dit type boerderij waren naast een aantal seizoenarbeiders vier vaste arbeiders, vier knechten en een tweetal meiden werk zaam. De vaste arbeiders wer den in dagloon en in stukloon betaald. Daarnaast hadden ze verscheidene emolumenten. Zij mochten de banden van de uit- gedorsen graanschoven voor stooksel mee naar huis nemen, zij mochten gratis gebuik ma ken van paard en w agen om hun aardappelen en steenkolen naar huis te voeren, ze konden bij hun baas tarwe, boter, zoe te- en karnemelk, gerst en paar debonen kopen voor de laagste marktprijs ofwel tegen een vas te lage prijs wanneer de markt prijs te hoog was. Bij de knechten en meiden be stond een bepaalde rangorde. Zo was er een eerste of grote knecht, een tweede, derde en vierde knecht. Bij de meisen was er een eerste of grote meid en een tweede of kleine meid. Het loon was navenant. Zo ver diende de grote knecht bij Pie- ter Butin op de Berghofstede onder Zuidzande gedurende ne gen maanden van half februari tot half november boven vrije kost en inwoning 120. De tweede en derde knecht, die ook in de wintermaanden in dienst bleven kregen respectievelijk 104 en f 99. De grote meid ƒ66 en de kleine meid ƒ21. Maar op de hofstede van Izaak de Hullu onder Cadzand ver diende de grote knecht toen slechts 114, de grote meid 48 en de kleine meid ƒ30. Nu was het voor 1820 voor de boeren geen slechte tijd. De prijs van tarwe was toen 29 cent per kilo. Vergelijk die met de rpijs van nu (34 cent per kilo) en dat zoveel jaren later en na zoveel geldontwaarding. Daar aan ziet men dat het toen nog niet zo slecht was. De boeren maakten toen 25 procent van de bevolking uit tegen 60 procent arbeiders en 15 procent mid denstanders. Na 1820 werd de toestand slechter en daalden de tarweprijzen. De boeren namen toen minder volk aan en er ontstond werkloosheid en ar moede onder de arbeidersbevol king. Vooral de motortractie heeft de landbouw vanaf 1890 grondig doen veranderen. Amerika was daarbij de grote voortrekker. In 1930 had de tractor daar al voor vijftig procent het paard ver vangen. Daardoor kwamen 15 miljoen hectare 'land vrij, die anders voor het telen van paar- devoer, maar nu voor het telen van andere produkten werden gebruikt. Het gevolg daarvan was overproduktie, lage prijzen en een economische crisis in de jaren dertig. Maar niet alleen motortractie veroorzaakte grote veranderin gen. Men ging andere vruchten verbouwen. Gewassen die vroe ger algemeen geteeld werden kwamen niet meer in het teelt plan voor. Andere gewassen, waarvan men tevoren nooit had gehoord of had gezien, kwamen nu aan bod. Men ging de akker anders bewerken dan de vorige generaties hadden gedaan, zon der braak maar met hulpmest stoffen, die vroeger niet ge bruikt konden worden omdat de wetenschap ze nog niet had uit gevonden of ontdekt had. Men ging zich van landbouwgereed schappen bedienen. Die werden niet langer naar het aloude mo del door de smid of wagenma ker van het dorp gemaakt, maar door werktuigkundigen uitge dacht en in fabrieken vervaar digd. Machines gingen de vroe gere handenarbeid vervangen, zodat in enkele decennia er een volledige ommekeer plaatsvond. Na de Tweede Wereldoorlog nam deze een dusdanige vorm aan dat nagenoeg alle landar beiders verdwenen. Een volgend proces was dat boerenbedrijven, vooral de kleine, geen bestaan smogelijkheid meer hadden en verdwenen. Dat proces zet zich nu nog in heviger mate, ook bij de grotere bedrijven, voort. Maar toch is het nog geen men senleeftijd geleden, dat de in woners van Eede Bernard de Koek met zijn driewielskar, ge trokken door zijn koe, door het dorp naar zijn land tussen Eede en Aardenburg zagen rijden of Piet Vermeire met zijn drie wielskar met ploeg erop langs de Rijksweg naar zijn land aan het Schependom bij Aarden burg zagen gaan. Af en toe kwam er wel eens een auto voorbij en het duurde wel drie kwartier voor hij er was. Ook kon men Achiel Coppens te voet met zijn paard naar de smid zien gaan om het te laten be slaan. Of Arsène Rammelaere, die met zijn hengst aan de lijn te voet naar verschillende boer derijen ging om merries te dek ken. Allemaal landbouwers in actie, iets wat de jongere gene ratie zich nu in deze jachtige en grootschalige maatschappij moeilijk kan voorstellen.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1993 | | pagina 13