De kansarme rijkdom van de Kanaalzone
boerengat
HOOGEDUK
c4
in plaats van
sraketten in
htse bunkers
Gemeenteraden beslissen vandaag over hun bijdrage aan plan van aanpak
gem. terneuzen
Belangrijkste werken
uit plan van aanpak
1
ZEELAND
iET KORT
Vrouwentennis
Cadzand
Voetb altoernooi
jeugd
Koewacht
|PE STEM
DONDERDAG 28 JANUAR11993
Schipper van de scholengemeen
i gisteren de winaars geworda
tallatie-techniek op het Burgi
jen. Het tweetal maakte deel u\
tmers, afkomstig van scholengi
I, scholengemeenschap De Lage
technische school Steenbergen
[ge. Al deze scholen hebben ee
vaardigden daarom leerlingen af
Itiatief van de Vereniging vaf:
ïatie-techniek. De twee winnaar
llandelijke finale installatie-tech
FOTO DE STEM DICK DE BOE
7-4-overwinning voor Bos-
kreek 1.
UITSLAGEN
Poule A: Longeville-GVD's 8-4
Philibout-Haheti 4-8.
Poule B: Iezendieke-Erpelkappers
10-2, De Paepe-Dow 10-2.
Poule C: Segers-Westerschelde-
college 6-6, Trico-luxe-Boskreek
1 0-12.
Poule D: Rammelaar-Verschelling
10-2, Akfaba-Steenbakker 6-6.
Cadzand - In de tenniscompe-
titie voor vrouwen in Cadzand
ivonnen Lena Kools en Matty
Dees met stevige 16-3-cijfers
van Ineke Vinke en Corrie
Janssen. Eveneens een grote
11-2-zege boekten Netty
Louws en Ellie Niezing op
Tineke Quaak en Greta van de
Slikke
OVERIGE UITSLAGEN
Schouppe/Henry-De Blander/De
Lodder 11-4, Van Waes/Bouman-
Wondergem/Verhage 6-12, Pol-
derman/Smits-Lensen/Heijdens
11-5, Mabelis/De Maillie-Ver-
heul/Bartelse 8-10, Petersen/Neu-
haus-Heijens/Verduyn 6-6, Pro-
voost/Catsburg-V ermeulen/Leen-
houwers 13-6, Verhagen/De Mil-
liano-Smith/Pleijte 9-10, Brak
man/V an Hootegem-Meert/Maer-
tens 11-6, Verheul/Bartelse-Du
Fossé/Brakman 12-4.
Koewacht - De jeugdcommis
sie van de voetbalvereniging
Koewacht houdt zaterdag 30
januari een zaalvoetbaltoer
nooi voor de jeugdteams. Van
12.00 tot 18.00 uur zijn de
jeugdleden actief in de sport
hal te Stekene.
Van 12.00 tot 14.00 uur de
F-junioren, van 14.00 tot 16.00
uur de E- en D-junioren en
van 16.00 tot 18.00 uur de B-
en A-junioren. Tussendoor ne
men alle spelers de keeper van
het seniorenelftal Rob Wie-
land in een serie strafschop
pen onder vuur. Aansluitend
bezoeken de A- en B-junioren
de voetbalwedstrijd SK Beve-
ren-Waregem.
jroost het ministerie van defensie op
Junkers van Vliegbasis Woensdrecht
[komst van het Duyverman Compu-
keur als vestigingsplaats voor
het nieuwe rekencentrum boven
21 andere plaatsen. Het verbou
wen in het aanwezige beton van
de bunkers bleek goedkoper dan
totale nieuwbouw. Bovendien
waren de bunkers al zwaar be
veiligd zodat daar geen extra
kosten voor gemaakt hoefden te
worden.
Directeur van het DCC H. Brui
kers is trots op zijn 'hypermo
derne' rekencentrum. „Via de
glasvezelkabel sluizen we ont
zettend veel informatie door van
Maasland naar hier. We hebben
een capaciteit van 250 miljo®
gegevens per seconde. En toch
het centrum vrijwel onbemand.
Per etmaal bewaken zes man >n
ploegendienst de brug van waar
uit de informatiestromen in de
gaten worden gehouden.
Pas als er daadwerkelijk met
gegevens uitgeweken moet wor
den, bijvoorbeeld bij een terro
ristische actie, worden vijftig tffl
zestig man opgetrommeld f
Maasland. Die komen dan naar
Woensdrecht toe om het centrum
binnen 24 uur weer operation#
te krijgen. Statistisch komt be
een keer per tien of elf jaar voor
dat er uitgeweken moet worden
Om eventuele stroomuitval
voorkomen zijn divers veikg'
heidssystemen aangebracht, i
Door onze redacteur Frank Deij
Terneuzen - Vandaag beslissen de gemeenteraden over
hun bijdrage aan het plan van aanpak voor de Kanaal
zone. De gemeentebesturen van Sas van Gent, Axel en
Terneuzen, die om uiteenlopende redenen vóór zijn,
spreken van een historisch moment.
„Er wordt geschiedenis ge
schreven", schrijven ze lichtjes
opgewonden in hun voorstellen
om samen zo'n slordige twee
miljoen gulden op tafel te leg
gen. Immers, met de handteke
ning van alle betrokken partijen
onder een lijvige intentieverkla
ring is er na vijf jaar moeizaam
onderhandelen eensgezindheid
bereikt over de sanering en ver
dere industrialisatie van de Ka
naalzone.
Een gebied waarin de bedrijvig
heid (industrie, scheepvaart,
dienstverlening) aan 20.000
Zeeuws-Vlamingen werk ver
schaft (nog wel). Een gebied ook
waar diezelfde stinkende, lelij
ke en luidruchtige industrie
steeds dichter op de wonende en
natuurliefhebbende mens komt
te zitten.
Leuk wonen
De gedachtengang achter het
plan is eenvoudig. We moeten in
de Kanaalzone naar een wereld
toe waar het voor iedereen leuk
wonen en werken is. Voor na
tuurbeschermers en bewoners
van de Kanaalzone wat meer,
en liefst ook frisse, lucht. Voor
het bedrijfsleven wat minder
belemmeringen om, wanneer
het moment daar is, er fabrie
ken bij te bouwen. In ruil daar
voor moeten .bedrijven milieu
maatregelen nemen en moet er,
zo is ook een uitgangspunt, in
cidenteel een bedrijf worden
verplaatst.
De belangen van het bedrijfsle
ven wegen duidelijk het
zwaarst. De samenstellers ko
men er eerlijk voor uit en spre
ken van de kip met de gouden
eieren die gekoesterd moet wor
den. Waarom ook niet. De be
drijvigheid in Zeeuws-Vlaande-
ren is jaarlijks goed voor een
omzet van 12 miljard gulden.
Zonder al die bedrijven liepen
er heel wat Zeeuws-Vlamingen
op een houtje te bijten. Bestuur
ders en directies hebben dan
ook reden tot juichen met het
bereikte akkoord dat het be
drijfsleven in de toekomst lasti
ge en langdurige procedures be
spaart.
Ruim genoeg
Immers; met de overeenkomst
in de hand kan bijna geen enke
le ontwikkeling binnen de tot
industrie aangewezen gebieden
met succes worden aangevoch
ten. Tenzij ze niet voldoen aan
alle denkbare geluid-, milieu-
en risicovoorschriften. Maar die
zijn tot grote tevredenheid van
het bedrijfsleven in de overeen
komst ruim genoeg gesteld.
Voor de bewoners van de buurt
schappen Koegorsstraat, Boe-
rengat/Hoogedijk en Axelse
Sassing, geldt een ander ver
haal. Zij hangen straks de vlag
half stok. Zij houden het gevoel
dat zij met de sloop van him
huizen onnodige offers moeten
brengen aan een plan dat in zijn
totaliteit - en die samenhang
heeft iedereen altijd heel be
langrijk genoemd - volgens hen
heel weinig kans van slagen
heeft.
Mag de bedoeling van het hele
plan zuiver zijn - wie wil er niet
wonen en werken in een veilige
en gezonde omgeving - de ge
loofwaardigheid ten aanzien
van de haalbaarheid verdient
dat etiket allerminst. De timing,
om maar een facet te noemen, is
hoogst ongelukkig. Vijf jaar ge
leden behaalden de grote indus
trieën nog grote winsten. En
timmerde bijvoorbeeld Hydro
Agri met een levensgroot bord
waarop de hoge investeringen
stonden vermeld letterlijk aan
de weg. De basis toen leek veel
gezonder.
Belabberd
Die tijden zijn voorbij. Het gaat
kort gezegd belabberd met het
bedrijfsleven en de bewoners
van de getroffen buurtschap
pen, maar ook steeds meer poli
tici, hebben reden om te denken
dat er van al die mooie praatjes
niets terecht komt.
En de manier waarop de bewo
ners de afgelopen jaren aan het
lijntje zijn gehouden, is voor
hen al evenmin reden om het
Plan enthousiast te omarmen.
Steeds maar weer kregen de
bewoners te horen dat er 'op
korte termijn' duidelijkheid
over hun toekomst zou worden
verschaft. Steeds weer volgde
uitstel omdat het geld er maar
niet kwam.
Nu de eerste centen er na een
moeizaam gevecht eindelijk zijn
gekomen, ontbreekt de daarbij
horende euforiestemming. Tot
grote ergernis van industrieel
Zeeuws-Vlaanderen en ook de
Kamer van Koophandel heeft
de politiek de afgelopen maan
den in de discussies een te
zwaar accent gelegd op de ont
brekende drie miljoen gulden
voor het eerste project van de in
totaal op 200 miljoen gulden
geschatte saneringsoperatie.
Garanties
Rijk, provincie, havenschap, de
gemeenten Sas van Gent, Ter
neuzen en Axel hebben samen
zo'n 13,8 miljoen gulden op ta
fel gelegd. Het restant, drie mil
joen gulden, zou het bedrijfsle
ven moeten betalen. Maar de
grote bedrijven, met de in moei
lijkheden verkerende kunst-
mestfabriek Hydro Agri en che-
miegigant Dow Chemical voor
op, weigeren principieel daar
voor harde garanties af te ge
ven. „We dragen ons steentje bij
in de vorm van belastingen en
milieuheffingen. Wat er in de
eerste instantie moet gebeuren,
is de sloop van de buurtschap
pen. Dat zijn infrastructurele
werken en die worden in Neder
land uit de algemene middelen
betaald", zo redeneren de in
dustriëlen.
Bovendien is er met minister
Alders afgesproken dat de drie
miljoen voorlopig door het Rijk
en de gemeenten wordt voorge
schoten. „Van dat geld zien jul
lie heus wel wat terug. Wanneer
het wat beter gaat, zullen wij de
vrijgekomen gronden bij de
Axelse Sassing en Boerengat
wel opkopen. Wat zeuren jullie
nou", aldus vrij vertaald de ge
dachtengang van het bedrijfsle
ven.
Letterlijk zei ondervoorzitter K.
Horstra van de Kamer van
Koophandel het vorig week zo:
„We garanderen niet dat we
drie miljoen gulden betalen. Het
is niet het moment voor het
bedrijfsleven om nu een paar
huisjes te kopen. Dat geld heb
ben we nu even niet. Er liggen
andere prioriteiten".
Geen zekerheid
'Dank je de koekoek', denkt de
man in de straat. Die milieuhef
fingen en belastingen zijn wet
telijk verplicht en dat geld is
het bedrijfsleven, ook zonder
het plan van aanpak kwijt. En
grond kopen moeten ze toch ook
als ze willen uitbreiden. Eigen
lijk, en dat is ook het verhaal
van Groen Links, de statenfrac
tie van de PvdA, sommige WD-
gemeenteraadsfracties en een
enkele CDA'er, betaalt het be
drijfsleven nog helemaal niet
mee aan het plan en is er geen
Meer frisse lucht voor de bevolking, meer ruimte voor de industrie.
FOTO WIM KOOYMAN
enkele zekerheid dat dat ook zal
gebeuren.
Over één tegenprestatie die echt
zoden aan de dijk zet, de ver
huizing van kolenoverslagbe-
drijf O vet in Terneuzen naar
Sluiskil die het leven van een
hele wijk kan veraangenamen,
is bijvoorbeeld alleen nog maar
gesproken.
De intentieverklaring die ge
meenten en provincie binnen
kort met elkaar ondertekenen,
biedt daar ook geen garanties
voor. Er wordt met dure woor
den over inspanningsverplich
tingen gepraat maar papier is
geduldig. Wie hard geprobeerd
heeft zonder zichtbaar resultaat
mag zich terugtrekken.
„Er is geen sprake van een
contract. Partijen zullen in een
bepaalde situatie zich kunnen
beroepen op gewijzigde omstan
digheden en prioriteiten", zo
staat letterlijk te lezen.
Beroept het bedrijfsleven zich
bij zijn verweer op alle kritiek
op onbegrip van de overheid,
lees de provincie. De bewoners
van de buurtschappen beroepen
zich op onwil van het provincie
bestuur om op een fatsoenlijke
wijze met de belangen van de
bewoners om te gaan. De ma
nier waarop zij door gedepu
teerde Dek, voorzitter van de
stuurgroép, en de zijnen zijn
behandeld ervaren zij als mens
onterend. Eerst hebben ze jaren
langen moeten leven met ge
ruchten dat hun huisjes moet
verdwijnen omdat de stuur
groep Gebiedsgerichte Benade
ring er voor heeft gekozen om
zonder hen achter gesloten deu
ren te vergaderen.
Als eenmaal in juli 1991 de
beslissing valt, omdat de stuur
groep bang is dat sommige le
den hun mond voorbij zullen
praten, breekt opnieuw een pe
riode van onzekerheid aan. Het
is dan wel gezegd dat ze moeten
verdwijnen maar duidelijkheid
over termijnen, vergoeding en
vervangende woonruimte is er
niet.
De stuurgroep weet op dat mo
ment nog niet eens of het beno
digde geld wel op tafel komt.
De materiële en immateriële
schade - het vertrouwen in de
politiek is helemaal weg - is
groot. Bewoners die weg willen
kunnen niet - niemand die hun
huis wil kopen - en staan voor
een dilemma. Ze durven amper
geld in onderhoud te steken.
Bang dat het weggegooid geld
is.
Tegelijkertijd twijfelen ze om
dat hun pand, juist vanwege het
achterstallig onderhoud, bij
onteigening wel eens voor min
der getaxeerd kan worden.
Maar zelfs al krijgen ze de eco
nomische waarde, dan nog gaan
ze er op achteruit, vrezen ze. De
meeste mensen hebben een lage
hypotheek, wonen voor enkele
honderden guldens per maand
of hebben inmiddels hun huisje
in eigendom. Verkassen kost al
tijd meer geld en ongemak.
„Ik woon nu voor driehonderd
gulden per maand. Heb een leuk
huis, een grote tuin en een gara
ge. Zoiets kan ik niet opnieuw
ergens anders laten neerzetten
voor driehonderd gulden. Dan
ben ik zeker zevenhonderd gul
den per maand kwijt. Dat bete
kent, als ik een hypotheek met
een looptijd van 20 jaar neem,
dat ik in totaal (20x12x400 gul
den) 96.000 gulden meer aan
woonlasten kwijt ben. Krijg ik
dat ook vergoed?. Ik heb niet
om die verhuizing gevraagd",
aldus het relaas van een buurt
bewoner.
Nog geen kwartje
De politieke vertegenwoordi
gers hebben nog op veel vragen
antwoord te geven. Hoe halen
ze het in hun hoofd om een deel
van de bevolking de stuipen op
het lijf te jagen op een moment
dat nog niemand een kwartje op
tafel heeft gelegd
Wat bezielt hen om in een vol
gend stadium de bewoners te
vertellen dat er voor hen geen
uitzondering in bestaande be
stemmingsplannen en streek
plannen kan worden gemaakt
Met ander woorden: een wonin
kje zoals ze nu hebben in een
soortgelijke omgeving in het
buitengebied kunnen ze wel op
hun buik schrijven. Het klinkt
onverklaarbaar dat hier wel
strikt de hand aan de regeltjes
wordt gehouden terwijl er met
allerlei milieu- en geluidsnor
men is gegoocheld om het
voortbestaan van Sluiskil te
rechtvaardigen.
Hoe is het mogelijk dat na zo
veel jaren van voorbereiding de
bewoners nog steeds niet weten
hoeveel ze voor hun huisje zul
len vangen De stuurgroep, die
een paar taxateurs langs de
huisjes liet fietsen, denkt dat
16,8 miljoen gulden voldoende
is maar de bewoners zelf komen
op 32 miljoen gulden uit. Ver
volgens staan de politici voor de
weinig benijdenswaardige taak
om duidelijk te maken waarom
er zo weinig begrip is voor de
onduidelijke toekomstige finan
ciële positie van de buurtbewo
ners terwijl er alle begrip is
voor de zwakke positie van het
bedrijfsleven.
Boerengat, een rustig buurtschap onder de rook van Dow.
FOTO CAMILE SCHELSTRAETE
-Sloop van de buurtschappen Koegorsstraat, Axelse Sassing en
Boerengat
-De aanwijzing van de Axelse Vlakte, Autrichepolder, Terneu-
zen-West, de westelijke Kanaaloever en Sluiskil-Oost tot toe
komstige industriegebieden
-Het maken van bestemmingsplannen voor die gebieden
-Het opstelllen van een stedebouwkundige visie voor Sluiskil
-Het treffen van milieu- en veiligheidsmaatregelen bij de grote
industrieën
-Het verplaatsen van kolenoverslagbedrijf Ovet van Terneuzen
naar Sluiskil-Oost
-De aanleg van een tunnel onder het kanaal van Gent naar
Terneuzen en het verbeteren van het wegennet dat aansluit op
de Tractaatweg
-De aanleg van een spoorlijn oostelijk van het kanaal Gent naar
Terneuzen
-Het opstellen van een maatregelenpakket om de uitstoot van
kwalijke dampen in de Kanaalzone terug te dringen
-De aanwijzing van het gebied rond de Otheense Kreek bij
Terneuzen, de omgeving van Philippine en Axel tot toekomstige
woonlocaties
-Het opstellen van bestemmingsplannen voor die gebieden
-Het aanleggen van groene zones tussen toekomstige industrie-
en woongebieden
Kosten
De totale kosten van deze maatregelen, die voor 2015 genomen
moeten zijn, zijn globaal geraamd op een bedrag tussen de 150
en 200 miljoen gulden. De deelnemers aan het zogenaamde ROM
(Ruimtelijke Ordening en Milieu) project waarvan er in heel
Nederland tien lopen, zijn: de provincie Zeeland, het ha
venschap Terneuzen, de gemeenten Terneuzen, Sas van Gent en
Axel, Rijkswaterstaat, de ministeries van VROM, Verkeer en
Waterstaat en Economische Zaken, de Kamer van Koophandel
en de Kring van Werkgevers Zeeuws-Vlaanderen.
