meert VN dreigen Israël met sancties Voorhoeve: 'Dit wordt in geen tien generaties vergeven' Haviken gebruiken Servië om Jeltsin te vloeren Machtsvertoon op feestdag India Kroatië wil heroverde gebieden niet opgeven Giro 50500 Gééf om lepra Contaktdoos Vierhonderd Palestijnse ballingen moeten onmiddellijk terug naar huis r 1-persoons Dekbed 4.jaargetiJden Sierkussen IméII f 40x40cm.\ okken Natuurzeem BUITENLAND Vredesoverleg over Angola in Etiopië BUITENLAND KORT ARI 1993 _X_53 100% zuiver scheerwol 100% katoenen tijk. Vulling van 100% polyester. Makkelijk zelf te wassen tot 40° C. Diverse dessins en moderne uni- kleuren ft* 0% polyester en 10% viscose. Soepel leder, vervaardigd van originele schapenhuid, extra groot formaat, ca. 52 x 38 cm. cht zijn, vragen wij u hiervoor uw begrip. loom, Antwerpsestraat 133. LDI-Markten in Nederland! iSEN BIJ ELKAAR it 23,4531 GB Terneuzen raat 9,4461 JK Goes STEM WOENSDAG 27 JANUARI 1993 A4 onze verslaggever HAAG - „Dit soort mis- iaden wordt in geen tien ge- aeraties vergeven. Nu zaai je iet zaad voor blinde haat. Er [0nit een stroom van geboor- {S op gang van kinderen die terlaten gaan worden door lin getraumatiseerde moe- ]tri kinderen die adoptief rorden weggegeven, die in nat opgroeien." )e als politicus zo onderkoelde Ions Voorhoeve gaat bijna aaiend verder. „Zo komen dui dden kinderen onder een uit- londerlijk slecht gesternte ter «eld die een grote kans heb- jn dat ze zelf straks ook one venwichtig worden. Wij weten lat criminelen in hun jeugd vaak jetraumatiseerd zijn en psy- èisch ontwricht'. Ik hou mijn Sart vast voor de toekomst van kinderen in Joegoslavië. Bovendien zullen er talloze abortussen plaatsvinden onder uiterst primitieve omstandighe den met een grote sterfkans." Voorhoeve, nu directeur van het instituut voor internationale be trekkingen Clingendael is dus voorstander van een militair in grijpen door EG of VN. Het Westen kan niet meer werkloos toezien of krachteloze geluiden maken. Het interesseert Voor hoeve in wezen niet of de massa le verkrachtingen van moslim vrouwen in Bosnië al dan niet het gevolg zijn van een officieel dictaat van de staatsleiders daar. „Verkrachting, verminking of moord hebben altijd plaatsge vonden in een oorlogssituatie, maar het is daar in Joegoslavië zo wijd verspreid dat het niet meer een incident is. Ik weet niet of de verkrachtingen daar op last van hogerhand geschieden, zoals de hoogste kringen in de Tweede Wereldoorlog formeel het bevel hebben gegeven tot de Endlösung van het joodse volk". „De rapporten van de EG en van Amnesty International kunnen zulk een opdracht niet bewijzen, maar wel is bewezen dat daar sprake is van uitgebreide en sys tematische oorlogsmisdaden. Ik vind het trouwens ook geen erg rationele manier van oorlogvoe ren. Je wilt een bevolking ver drijven, maar je houdt de vrou wen vast. Je dient de zaak te consolideren als je een oorlog hebt gewonnen, je moet geen blinde haat kweken onder de moslim-Serviërs" „Er is daar ruimte voor nieuw geweld, vele generaties lang. Ik hou het erop dat we te maken hebben met pure misdadigers die nu plaatselijk oorlogsleider of nog hoger zijn geworden. Er be staat dokumentatie dat vele lei ders daar van huis uit pure mis dadigers zijn. Je kunt het niet eens bestialiteiten noemen. De filosoof Schopenhauer zei eens: 'Als je alle wetten wegneemt, blijkt de mens het wreedste schepsel op aarde te zijn." Zijn de massale verkrachtingen in het voormalige Joegoslavië te zien als een wapen, een techniek om de oorlog te winnen, een wapen zoals gas, chemicaliën, uithongeren en bombarderen? Er zijn dezer dagen twee rappor ten verschenen van Amnesty In ternational die hier op duiden. Amnesty weet niet met honderd procent zekerheid of er sprake is van staatspolitiek, wel dat het duidelijk is dat plaatselijke poli tieke en militaire leiders kennis hebben van de massale ver krachtingen en die dikwijls ook goedkeuren of oogluikend toe staan, soms zelfs aanmoedigen. In een tweede rapport van Am nesty International, getiteld 'Een wond de ziel toegebracht' (citaat uit een dagboek van een slacht offer) worden huiveringwekken de situaties beschreven. Vele verkrachters verklaren te hande len uit naam van de zichzelf benoemde Servische Republiek. Dat zowel moslim-vrouwen als -mannen in Bosnië-Hercegovina op systematische wijze worden verkracht en vernederd, werd gisteren ook bevestigd door de Nederlandse gynaecologe G. Kleiverda. Zij maakte deel uit van een EG-commissie, die het seksueel geweld in Bosnië onder zocht. „Het zijn walgelijke ver toningen die vaak voor de ogen van moeders plaatshebben," zei mevrouw G. Kleiverda gisteren in Almere. „De gehele moslimgemeenschap wordt kapotgemaakt. Vooral pa ra-militairen maken zich aan verkrachtingen schuldig", aldus Kleiverda. Ook zij pleitte voor een daad krachtig optreden van de Euro pese Gemeenschap tegen het op treden van de (para)militairen in Voorhoeve foto de stem/johan van gurp Servische kampen. De ministers van buitenlandse zaken van de EG komen op 1 februari bij elkaar om de bevindingen van de commissie te bespreken. fan onze correspondente Willy Werkman Iel Aviv - De Veiligheidsraad staat op het punt Israël sancties op te leggen. De secretaris-generaal van de VN, Boutros-Ghali, heeft gisteren in een scherp verwoord rapport aan de Veiligheidsraad voorgesteld 'alle noodza kelijke maatregelen' te nemen, die Israël zullen dwingen gevolg te geven aan Veiligheidsraadresolutie 799. ze resolutie draagt Israël op meer dan vierhonderd Pales- üjnse aanhangers van de Ha- aasbeweging, die vijf weken ge- naar Libanon werden ge deporteerd, onmiddellijk naar luis te laten terugkeren. Israël leeft het voorstel 'eenzijdig en iverhaast' genoemd. (afp/rtr) - Vertegen- 'oordigers van de Angolese legering en de verzetsbewe- g Unita beginnen morgen de Etiopische hoofdstad Addis Abeba besprekingen sver het vredesakkoord van 1 en een bestand in de spnieuw opgelaaide burger oorlog. heeft de vertegenwoordig er van de Verenigde Naties in Luanda, Margaret Anstee ge zegd. De afgezanten van beide par ijen worden dinsdag in Addis Abeba verwacht, evenals Ameri kaanse, Russische, Portugese en ÏN-waarnemers, aldus diploma- in Luanda. Het wordt de eerste topontmoeting tussen re- en Unita sinds november, ta zij in de Zuidangolese stad Br be een bestand overeenkwa- en beloofden het vredesak- d van 1991 na te leven. President José Eduardo dos San- en Unita-leider Jonas Savim- i>i zullen niet aan het overleg in Etiopië deelnemen. De oorlog in Angola is weer in alle hevigheid opgelaaid nadat Ma weigerde haar nederlaag 'e erkennen bij de verkiezingen van september. Volgens diplo maten is de regering nu bereid 'ot besprekingen na een aantal militaire nederlagen, zoals het verlies van de havenstad Soyo en mislukte pogingen om het Ma-hoofdkwartier in Huambo te nemen. President Dos Santos heeft de verenigde Naties gevraagd de Veiligheidsraad bijeen te roepen voor overleg over de toestand in Volgens de minister van Buiten landse Zaken, Simon Peres, zou de Veiligheidsraad er goed aan doen zich te verdiepen in de reden, die Israël heeft gebracht tot haar deportatie-beslissing. „De Islamitisch fundamentalisti sche terreur", zo zei hij, „is een gevaar voor het vredesproces voor het Midden-Oosten." De Veiligheidsraad zal vannacht bijeenkomen om zich over de deportatie van de Palestijnen te buigen. Het is nu al vrijwel ze ker, dat de Verenigde Staten niet, zoals in het verleden, hun veto over een eventueel sanctie- besluit zullen uitspreken. Ook wordt deze week een vonnis van het Israëlische Hooggerechtshof verwacht over de vraag of de deportatie in overeenstemming was met de Israëlische wetge ving. Contact In de hoop het oordeel van de Israëlische rechters te verzach ten, besloot de Israëlische rege ring gisteren de gedeporteerden, die al sinds midden december op een heuveltop in Zuid-Libanon bivakkeren, in de gelegenheid te stellen contact op te nemen met hun advocaten en familieleden. Daartoe zou een gebouwtje wor den neergezet in de door Israël gecontroleerde Zuid-Libanese 'veiligheidszone', waar de gede porteerden gebruik kunnen ma ken van te installeren telefoon lijnen, en waar zij hun advoca ten en familieleden kunnen ont moeten. Zij zouden ook brieven kunnen sturen en ontvangen. De gedeporteerden zelf hebben Israëls besluit onmiddellijk ver worpen. Hun woordvoerder, An- dul Aziz Rantisi, liet weten: „Wij zullen niemand van de gedepor teerden toestaan hun advocaten te ontmoeten. Wij willen niets anders dan dat Israël gevolg zal geven aan Veiligheidsraadreso lutie 799". Ook een van de familieleden van de gedeporteerden, Adiv Salim uit Ramallah op de Westelijke Jordaanoever, zei ons: „Een leuk idee, natuurlijk, om telefoonlij nen te installeren, maar Israël zou er beter aan doen de zaak bij de wortel op te lossen. Onze familieleden moeten naar huis terugkeren." Met veel militair machtsvertoon in de straten van New Delhi vierde India gisteren 'de Dag van de RepuBïiek, waarop jaarlijks de onafhankelijkheid van Groot-Brittannië wordt gevierd. Speciale gast was deze keer de Britse premier Major. foto ap Zagreb/Geneve (dpa/afp/rtr) - Kroatië is niet van plan de op de Serviërs heroverde ge bieden in Krajina weer op te geven. De Kroatische strijdkrachten zijn bereid zich uit het gebied terug te trekken, maar alleen als de Servische milities hun zware wapens weer overdragen aan de vredesmacht van de Verenigde Naties, die in Krajina is gesta tioneerd. Kroatische politie-een- heden nemen evenwel het gezag in het gebied over, zo maakte president Franjo Tudjman giste ren bekend. Kroatië gaat met dit voornemen voorbij aan de resolutie van de VN-Veiligheidsraad. De Raad eist unaniem dat Kroatische troepen het vier dagen oude of fensief beëindigen en veroordeelt de aanvallen op de VN-vredes- macht Unprofor. De Veiligheids raad koppelde het niet nakomen van de resolutiebepalingen op merkelijk genoeg niet aan straf maatregelen. Westerse diplomaten in Zagreb verklaarden dinsdag dat Tudj man bij de Kroatische aanval op het achterland van de havenstad Zadar een 'berekend' risico heeft genomen. De president ver trouwde erop dat Kroatië niet voor de actie zou worden ge straft omdat het Westen daar mee indirect het Servische op treden in Krajina zou belonen. Zagreb leek dinsdag dan ook niet onder de indruk van de VN-resolutie. VN-woordvoerster Shannon Boyd maakte melding van nieuwe aanvallen. Boyd ver klaarde ook dat de Serviërs zich in groten getale opmaken voor gevechten. Rusland typeerde bij monde van minister van buitenlandse zaken Andrej Kozyrev de Kroatische aanvallen als 'roekeloos en avonturistisch'. Hij herhaalde dat Moskou op internationale sancties zal aandringen als Za greb niet inbindt. De Joegoslavië-conferentie dreigt ondertussen in een impas se te geraken. Woordvoerder Fred Eckhard waarschuwde gis teren dat de beide voorzitters, Cyrus Vance en Lord Owen, de slepende onderhandelingen niet eindeloos willen laten voortdu ren. Bij een mogelijk afbreken van de besprekingen dragen de co-voorzitters de Veiligheids raad op om beslissingen te ne men in de Bosnische crisis. Lichtpuntje in Genève was het eerste bilaterale overleg tussen de Bosnische president Alija Izetbegovic en de leider van de Bosnische Serviërs, Radovan Karadzic. Over mogelijke uit komsten van de besprekingen was aan het begin avn de avond niets bekend. De CVSE (de Conferentie over Veiligheid en Samenwerking in Europa) komt begin februari voor crisisoverleg bijeen om zich te buigen over de crisis in het voormalige Joegoslavië. Van onze correspondent D L 1 nob Vunderink Moskou - De Serviërs zijn Moskous vrienden. Daarom «ben ze gelijk. Vrienden v® Rusland hebben altijd jjelijk, behalve wanneer ze het niet met Moskou eens zijn. be Kroaten staan tegenover de Serviërs. Zij zijn dus fout. Veel outer nog zijn de Amerikanen, 'e als vanouds naar de wereld- eerschappij streven. De groot- si schurken zijn echter landver- aaers als minister van buiten- oase zaken Kozyrev. Zulke lie- zijn het, die Rusland met "lenden en al aan het Westen "ebben verkocht. 0 simpel ziet de wereld er uit in li!t°®en van Russische nationa- isten en imperialisten. Vurig erlangt de oude garde, die trou ws genoeg jongeren telt, terug ar de macht en grandeur van oude rijk. Of dat rijk nu Rusland of de Sovjet-Unie heet, maakt niet uit. Of de ideologie nu communisme, orthodoxie of panslavisme heet, maakt ook niet uit. Voor imperiumbouwers in St. Petersburg en Moskou met hun 'Drang nach Westen' zijn de Ser viërs al langer dan een eeuw trouwe bondgenoten. Eerst ging het tegen de Turken. In de twee de helft van de vorige eeuw bevrijdde Moskou het broeder volk van het Ottomaanse juk. Daarna spanden ze samen tegen de Oostenrijkers. De Russen steunden de Serviërs in hun aspiraties om Kroatië en Slovenië aan het Habsburgse rijk te ontfutselen. Uiteindelijk leidde het gerommel en gekonkel op de Balkan tot de Eerste We reldoorlog. Uit de puinhopen verrees Joegoslavië. Zo kwam het Slavische rijk alweer een stap dichterbij. Na de Tweede Wereldoorlog ging het even mis. De panslavi- sche droom had plaats gemaakt voor de communistische ideolo gie, die in wezen hetzelfde doel diende. Sovjet-dictator Stalin ging er voetstoots van uit dat Moskou in de communistische wereld de scepter zou zwaaien. Over mijn lijk, zei Tito. Deze Kroatische geweldenaar wist de heethoofdige Serviërs, Kroaten en andere volken in Joegoslavië bijeen te houden tot zijn dood, in 1980. De aap kwam uit de mouw: Belgrado had de Russen gebruikt zolang dat zo uitkwam, maar er waren gren zen. Moskous hulp mocht niet ten koste gaan van de Joegosla vische onafhankelijkheid. In 1955, twee jaar na Stalins dood, stelde Chroesjtsjov zich wat be scheidener op. Hij lijmde de breuk. In machteloze woede moest de oude garde in Rusland de laatste jaren toezien hoe het imperium ineenstortte. De ontbinding van de Sovjet-Unie, ruim een jaar geleden, zien de conservatieven niet als het begin, doch als het resultaat van de foute politieke weg die Gorbatsjov in 1985 in sloeg met zijn Perestrojka en het 'nieuwe denken'. Een havik als Zjirinovski weet precies waaraan Rusland zijn status van supermacht te danken had: de kernraketten en de anti- Amerikaanse politiek. Deze pal jas van de Russische politiek stuurde vorige week tien vrijwil ligers naar Irak om mee te vech ten tegen de Amerikaanse dui vel. Niks START-2 ratificeren, niks VN-sancties tegen Servië goed keuren, als het aan de liberaal democraat Zjirinovski ligt. Ook in de Opperste Sovjet tref je genoeg afgevaardigden die het 'nieuwe denken' van de verra ders Gorbatsjov en Sjevardnadze liefst onmiddelijk overboord zouden gooien. Die filosofie zou van Rusland een schoothondje hebben gemaakt dat aan de lei band van Washington loopt. Rusland zou Rusland niet zijn als de dingen waren zoals ze eruit zien. De verstandhouding met Servië, Kroatië, Irak en de Verenigde Staten ligt op het ter rein van de buitenlandse poli tiek, zou je zeggen. Mis! Nog steeds woedt er in Moskou een meedogenloze strijd om de macht. De oppositie pro beert aan te tonen dat Jeltsins democraten niet alleen de Sov jet-Unie hebben opgedoekt, de economie verziekt, het volk in de armoe gestort, maar ook het mi litaire potentieel en het interna tionale prestige van het vader land hebben verzwakt. In deze natie van navelstaarders is de buitenlandse politiek een handige stok om de huidige lei ders mee om de oren te slaan. President Jeltsin kan om de machtige oppositie niet heen en laat nu ook al voorzichtig kriti sche taal richting Washington horen. Den Haag (anp) - De Russische president Boris Jeltsin heeft er genoeg van kritiekloos aan de Amerikaanse leiband lopen. „De Verenigde Staten hebben de nei ging hun voorwaarden op te leg gen als het om Irak of Joegosla vië gaat", zei hij gisteren. Daarmee praat hij de conserva tieve oppositie naar de mond, die niets moet hebben van het pro- Westerse beleid van minister van buitenlandse zaken Andrej Ko zyrev. Vooral het Russische 'ver raad' aan de Serven ligt slecht in het land dat zich nauw verwant voelt met het Slavische Balkan volk. En de Serviërs? In eigen huis prima te verkopen als bondgeno ten van Moskou. Ze zijn dan wei niet communistisch meer, maar nog steeds Slaven en nog Rus- sisch-orthodox ook. Nog geen president voor Slowakije Bratislava - Bij de eerste ronde van de presidentsverkiezingen in het parlement van Slowakije, heeft geen van de vier kandidaten een beslissende meerderheid behaald. De meeste stemmen gingen naar Roman Kovac van de regerende Beweging voor een Democratisch Slowakije (HZDS). Toch haalde hij, met 69 stemmen van de 147 aanwezige parlementa riërs, niet de benodigde drievijfde meerderheid. Zijn belangrijk ste rivaal Milan Ftacnik van de voormalige communistische SDL kreeg 30 stemmen. Het parlement moet vandaag een keuze maken tussen de twee. In de Tsjechische republiek koos het parlement zoals verwacht Vaclav Havel tot president. Doodvonnis voor Duitser in Iran Bonn/Teheran - Iran heeft een Duitser ter dood veroordeeld wegens spionage voor Irak, zo heeft de Iraanse procureur-gene raal Abolfazl Mousavi Tabrizi dinsdag meegedeeld. In Bonn is vernomen dat de Duitse regering reeds een maand van dit vonnis op de hoogte is. Duitsland heeft reeds diplomatieke stappen bij de regering in Teheran ondernomen om opheffing van het vonnis te bewerk stelligen. De Iraanse procureur-generaal bevestigde dat Iran sinds 1991 een Duitse burger vasthoudt en dat die berecht en ter dood veroordeeld is. Het zou gaan om de 58-jarige Helmut Szimkus, een oud-medewerker van een Duits bedrijf in machinewerktui gen, van wie de aanhouding nooit officieel is bevestigd. 'Ierse regering beraamde inval Ulster' Londen - De Ierse regering wilde in 1970 rechtstreeks in Ulster ingrijpen en het verboden Ierse Republikeinse Leger (IRA) bewapenen als de protestanten de totale aanval zouden openen op katholieke gebieden. Dit meldde de Britse omroep BBC gisteren. Volgens het programma Timewatch, hadden Ierse politici een netwerk van gefingeerde bankrekeningen georganiseerd en trainingskampen opgericht voor guerrillastrijders van het IRA ter voorbereiding op een invasie in Noord-Ierland. Het plan kwam op na heftig sectarisch geweld tussen paramilitaire protestanten en katholieken in 1970. De IRA moest dienen als een 'Trojaans Paard' in het geval van een Ierse invasie en zich ingraven in strategische posities in Derry, Newry en Belfast tot het Ierse leger kon binnentrekken, aldus Timewatch. De aanval had echter nooit plaats. Hongerstaking Turkse Kurden in Brussel Brussel - In een voormalige markthal in Brussel zijn al sinds zondag zo'n honderd Kurden in hongerstaking. De organisatie rekent erop dat zich in de loop van de week een paar honderd sympathisanten bij de actie aansluiten. De hongerstaking is een protest tegen de terreur van de Turkse staat tegen de Kurdische bevolking. Daarbij worden volgens de Kurden de mensenrechten op grote schaal geschonden. Tot de hongerstaking is opgeroepen door vijftien parlementa riërs van het Nationale Parlement van Kurdistan in Europa. Voor de ogen van de wereld voert de Turkse staat volgens hen een vuile oorlog in Kurdistan. In 1992, zeggen de parlementa riërs, zijn bij Turkse militaire operaties 385 Kurden gedood, onder wie veel politici en journalisten. Acties Belgische spoorwegen beperkt Brussel - De stakingsacties bij de Belgische spoorwegen blijven beperkt tot één dag. Het treinverkeer tussen Nederland en België kan daar vandaag mogelijk hinder van ondervinden. Aan de staking zullen alleen de leden van twee kleinere vakbonden meedoen. De twee grootste vakbonden hebben bij de directie van de Belgische spoorwegen enkele weken uitstel bedongen van een besluit om binnen vier jaar het aantal arbeidsplaatsen met 5.700 te beperken. Op de Belgische autowegen wordt door de acties vandaag een grote verkeersdrukte verwacht. 'Baghdad neemt Kurden onder vuur' Parijs - Het Iraakse leger heeft zondag en maandag met artilleriegeschut een aantal Kurdische steden beschoten. Dat heeft een woordvoerder van een van de twee belangrijkste Kurdische partijen, de Patriottische Unie van Kurdistan (PUK), gisteren in Parijs verklaard. Zondag werd de 70.000 zielen tellende stad Chamchamal getroffen en enkele andere plaatsen die vlakbij de scheidslijn liggen tussen Iraakse legertroepen en Kurdische strijders. Maan dag werd de stad Makhmur, 50 km ten westen van de provinciehoofdstad Arbil, onder vuur genomen door Iraaks artilleriegeschut, aldus de PUK-woordvoerder. Hij zei verder te vrezen dat de beschietingen een offensief inluiden van het Iraakse leger tegen het Kurdische gebied. Vorige week werd in Arbil een bom tot ontploffing gebracht waarbij zeker vijf doden vielen en ruim tachtig gewonden. Suharto hekelt economische druk Jakarta - Ontwikkelingslanden laten zich volgens de Indonesi sche president Suharto niet door economische sancties van industrielanden onder druk zetten om de mensenrechten te respecteren. Suharto zei dat gisteren op de eerste dag van een drie dagen durende conferentie over mensenrechten van 31 landen uit het Stille-Oceaangebied. Een functionaris van Amnesty International maakte op dezelfde conferentie gewag van 'een doorlopend patroon van onwettige moorden en verdwijningen' in Indonesische gebieden. Suharto zei dat het aan de individuele regeringen zelf was om de mensenrechten te respecteren. Het is in de ogen van de niet-gebonden landen onnodig, dat donorlanden economische druk uitoefenen om naleving van de mensenrechten af te dwingen, zo zei Suharto. (ADVERTENTIE Voor 50 gulden redt u een leprapatiënt LEPRASTICHTING AjrfSTERDAM

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1993 | | pagina 5