Een al te open Europa loopt het gevaar dicht te klappen
Strijd om de CDA-troon laait weer op
Tadzjiekse vluchtelingen sterven massaal in rivier des doods
Politie
DE STE]
Veiligheid
Manipulati
ACHTERGROND
A2
Auto
wao --
°ÏÏétTen
Soldaten
DESTEM-
Ruim honder»
schadeclaims
Golfoorlog
DE STEM
DE STEM
WOENSDAG 27 JANUARI 1993
In het artikel 'Positie auto
nog onaangetast' (De Stem
van 18 januari) wordt de con
clusie getrokken dat ondanks
alle maatregelen, voorname
lijk bestaande uit het duurder
maken van het autogebruik,
dit gebruik niettemin voort
durend toeneemt.
Terugdringing is niettemin
eenvoudig te regelen. Elk
kentekenbewijs is reeds voor
zien van het adres van de
gebruiker, compleet met
postcode. De postcode wordt
- duidelijk op afstand zicht
baar - gedrukt op het jaar
lijks te vernieuwen deel III.
Als dit wordt toegezonden
wordt een non-removable
sticker met het post-code-
nummer bijgevoegd, welke op
de achterruit dient te worden
geplakt.
Iedere overtreder is daardoor
als zodanig onmiddellijk her
kenbaar. Electronische mas
sacontrole is ook eenvoudig:
die kan in één adem geschie
den met de motorrijtuigenbe
lasting en snelheidcontroles.
Bij toezending van deel III
wordt een kaart van de post
code-regio gevoegd, aange
vend binnen welke grenzen
autogebruik op een verbods
dag is toegestaan. Uitzonde
ringen gelden alleen voor bui
tenlandse auto's, vrachtver
keer boven een bepaalde ton
nage, openbaar vervoer en
taxi's, politie, brandweer,
artsen e.d., mits als zodanig
duidelijk herkenbaar. Per
soonlijke ontheffingen wor
den nooit gegeven.
De voordelen van deze rege
ling zijn aanzienlijk. De kos
ten zijn gering, zowel voor de
overheid als voor de autoge
bruiker. Het is eerlijk want
iedereen, wie het ook is, moet
op de voor hem geldende en
reeds maanden tevoren be
kend gemaakte verbodsdag
ander vervoer zoeken of thuis
blijven. Het is eenvoudig te
realiseren, te controleren en
gemakkelijk naar de omstan
digheden te wijzigen, te be
perken of desnoods uit te
breiden. De regeling is ge
richt op het beperken van het
interlokale verkeer en dus op
het voorkomen van files. Het
is een uitkomst voor het
openbaar vervoer dat juist op
de korte afstand de minste
service biedt en dat zich op
de lange afstand getempori
seerd kan aanpassen.
Mr. F.M. Vuister
Breda
Na bijna twee jaar schermut
selingen rond het regelen van
de wao lijkt de kwestie nu
geregeld. De uitkeringen van
de mensen die nu in de wao
zitten, zullen waarschijnlijk
niet gekort worden, maar de
nieuwe gevallen worden wel
degelijk gekort.
Een van de argumenten is dat
iedereen de mogelijkheid zal
bezitten zich particulier te la
ten (bij)verzekeren tegen ar
beidsongeschiktheid. Hier
schuilt echter volgens mij een
gevaar. Namelijk, dat de
standaard en de norm van
particuliere verzekeraars veel
LUI
^"danhoim^on"9er
'e korten en te bewerken I
Puhr brieven °P nïm
st°"^ee'e™!su»
minder flexibel zijn dan die
van de overheid. Concreet:
men zal aan iemand die zich
verzekert, veel indringender
eisen stellen omtrent zijn me
dische verleden. In de toe
komst zou men dan kunnen
denken aan allerlei gentesten.
Het lijkt mij niet de weg die
we moeten opgaan, zodat de
korting op de uitkeringen so
wieso achterwege moet blij
ven.
Frank van de Wiel
Breda
'Vier VN-soldaten gevangen
genomen door Rode Khmer',
meldt een artikel in De Stem
van 19 januari.
Het woord soldaten doet mij
naar de pen grijpen. In De
Stem wordt, ongeacht zijn of
haar rang, iedere militair als
soldaat betiteld. Als je de
berichtgeving naleest - des
tijds vooral tijdens de Golf
oorlog - betrof het alleen
maar soldaten. Zo nu ook in
onder andere Joegoslavië,
Cambodja en Kuwayt. Zo
worden ook regelmatig mari
nepersoneel en commando's
voor soldaten uitgemaakt. Je
moet eens proberen ze daar
mee aan te spreken! Kaderle
den vanaf korporaal tot en
met officier ('De leiding') ko
men er vrijwel niet meer aan
te pas. Mede daarom kan men
in De Stem om misverstanden
te voorkomen beter schrijven
over militairen dan heb je
eenieder genoemd vanaf sol
daat (een soldaat bekleedt
geen rang en soldaat der eer
ste klasse is een stand), tot en
met generaal.
Rut van de Pol
Breda
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem B.V.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
C. Hamans en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
076-236911/Telefax 076-236405.
Telefax redactie 076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Steenbergsestraat 23-23a,
01640-36850, fax 01640-40731
Postadres: Postbus 65,4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41, 236326, fax 076-200462.
Voor bezorgklachten: 076-236888.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550, fax 0160.8-17829.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030, fax 01100-21928.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751, fax 01140-19698.
Postadres: Postbus 62,4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14,® 01620-54957, fax 01620-34782.
Postadres: Postbus 4023, 4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45,® 01650-37150, fax 01650-44929.
Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Zuidlandstraat 32,® 01150-17920, fax 01150-96554.
Postadres: Postbus 145,4530 AC Terneuzen.
Vlissnigen, Scheldestraat 7-9,4381 RP,
01184-19910, fax 01184-11446.
Postadres: Postbus 5051,4380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur.
Abonnementsprijzen v.a. 1 januari 1993 (bij vooruitbetaling te voldoen):
per kwartaal 85.50, per half jaar 170.05 óf per jaar 330.70.
Voor abonnees die automatisch betalen: per maand 28.45,
per kwartaal 83.00, per half jaar 165.05 óf per jaar 320.70.
Voor posttoezending geldt een toeslag.
Losse nummers: maandag t/m vrijdag 1.60; zaterdag 1.90.
Service-afdeling abonnementen: 076-236472,
maandag t/m vrijdag 8.30-12.00 en van 12.30-16.00 uur.
Lezersservice:
Centrale reclame-afdeling 076-236911.
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911).
Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN/AMRO rek. 520538447. w
Heeft u de krant niet ontvangen Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Nu veel Europese burgers
het ene Europa van de
politici niet zo op prijs
blijken te stellen, zet de
EG-top volgende week in
Brussel de deur op een kier
als er echt besluiten vallen.
Maar wat is dat halfje
openheid waard?
Door Jo Wijnen
ALS DE EG-ministers van bui
tenlandse zaken zich maandag
rond hun Brusselse conferentie-
tafel scharen, zullen ze een aan
tal tv-camera's op zich gericht
weten. Het is voor de eerste
keer dat de ministers - die pot-
tekijkers tot dusver angstvallig
buiten de deur hebben gehou
den - tijdens hun beraadslagin
gen rechtstreeks worden ge
volgd.
Het spektakel speelt zich af on
der de paraplu van de 'nieuwe
openheid' die de EG-regerings-
leiders tijdens him top in Edin
burgh hebben opgezet om zich
een stortvloed van kritiek van
het lijf te houden.
Al te hoog gespannen verwach
tingen zijn overigens niet op
hun plaats. Want het zal nog
wel even duren voordat het de
Europese burger vergund wordt
gniffelend toe te kijken hoe de
Nederlandse landbouwminister
Bukman bakzeil haalt in zijn
conflict met de Italianen over
de melkquota. Ook de echte
aanvallen van boosheid, die me
vrouw Maij-Weggen op gezette
tijden in het overleg met haar
EG-collega's heeft, zullen wel
licht nog jaren ongezien en on
gehoord blijven.
In feite worden alleen de debat
ten getoond die over de open
heid en de 'subsidiariteit' gaan.
En als de lidstaten ermee in
stemmen, kunnen ook de ope
ningstoespraken voorafgaande
aan andere debatten worden ge
toond. Het valt daarom te ver
wachten dat de ministers bij dat
soort gelegenheden niet het
achterse van hun tong zullen
laten zien en - alle openheid ten
spijt - zelfs meteen dichtklap
pen.
Want ze vrezen een precieze en
openlijke registratie van hun
nederlagen, hun eventuele on
kunde en hun mogelijke mach
teloosheid natuurlijk zeer. Niet
temin is de beperkte weergave
van het ministeriëel overleg van
maandag het prille begin van
een ontwikkeling die de Euro
pese besluitvorming meer toe
gankelijk moet maken voor het
grote publiek.
Het komt er op neer dat een
cameraploeg van het Europese
Parlement - die derhalve gepokt
en gemazeld is in het visueel
gladstrijken van een politiek
debat - een beperkt deel van het
overleg vastlegt. Beeld en geluid
kunnen in de perszaal door alle
tv-stations die dat maar willen
worden opgepikt en uitgezon
den.
De Amerikaanse media-gigant
CNN is alvast van plan de we
reld enkele minuten live te laten
meegenieten van wat waar
schijnlijk een van de meest
slaapverwekkende schouwspe
len van deze tijd wordt. Ook
Euronews acht het gebeuren
van een dusdanige historische
importantie dat het een en an
der live te lijf te gaat. Minstens
vijftien Europese tv-stations
Veel vlagvertoon toen het EG-circus in
aandeed, maaar openheid was er nog taboe
1991
zullen niet-rechtstreekse beel
den uitzenden.
In dat gezelschap bevindt zich
ook het NOS-journaal dat -
journalistiek gezien - met beide
benen op de grond blijft staan.
Zegt een woordvoerder van de
hoofdredactie: „We gaan het
natuurlijk niet live uitzenden.
Maar het eerste open debat is
gewoon nieuws en daarom zul
len we er in onze journaals
zeker aandacht aan besteden".
Het zou intussen in de rede.
liggen dat in de zaal waar de
EG-ministers vergaderen, een
soort perstribune wordt inge
richt. Maar dat bod is voorals
nog te hoog. De schrijvende
pers mag via de beeldschermen
en oortefefoons kennisnemen
van de beleefdheidsfrasen die
EG-ministers in ongetwijfeld
ruime mate ten beste zullen ge
ven.
Overigens wordt in het 650 man
sterke internationale perscorps
in Brussel wat lacherig gedaan
over de stuip van openheid die
de EG opeens te pakken heeft.
De afwijzing van 'Maastricht'
door de Deense kiezers, heeft
tot een versneld en verhevigd
debat over de openheid in de
EG geleid.
Daarom is het juist het Deense
voorzitterschap dat zich - ge
doogd door de andere lidstaten
en opgejaagd door de publieke
opinie thuis - sterk heeft ge
maakt voor de beperkte toegang
van camera's bij een beperkt
aantal ministerraden over een
beperkt aantal onderwerpen.
Het staat nog niet vast of het
beleid na het Deens voorzitter
schap met een even grote ijver
wordt voortgezet. Tot dusver is
alleen besloten dat ook het
overleg van de EG-ministers
van financiën op 15 februari
een open start zal hebben.
Toch is er, in vergelijking met
de bestaande situatie, sprake
van een lichte verbetering. Tot
dusver vonden alle ministerra
den achter gesloten deuren
plaats. Weliswaar geeft het se
cretariaat van de Raad van Mi
nisters te Brussel een zoge
naamde 'persbriefing' vooraf
gaande aan een ministerieel
overleg, maar die is zelden ont
hullend, laat staan opwindend.
Ook de afzonderlijke EG-lan-
den informeren de pers via hun
Permanente Vertegenwoordi
ging bij de EG in Brussel over
wat er te gebeuren staan.
Het huidige, niet open ritueel
ziet er ongeveer als volgt uit:
tijdens een ministeriëel overleg,
wacht de pers gewoon totdat
een woordvoerder of een andere
goed geïnformeerde zegsman
zich in de perszaal waagt om
iets over de voortgang van het
overleg mee te delen. Na afloop
volgt dan een persconferentie
van de voorzitter.
Nu de Denen het EG-voorzit-
terschap in handen hebben, zal
maandag dus de Deense minis
ter van buitenlandse zaken ver
slag doen van wat is besloten.
De andere EG-ministers reppen
zich meestal onverwijld naar
het wachtende groepje journa
listen uit hun eigen land.
Het nadeel daarvan is dat de
betreffende minister zich veelal
beperkt tot een rooskleurig ver
slag van zijn inbreng, dat bo
vendien vaak wordt verkocht
als een manifestatie van grote
politieke moed, vastberaden
heid en kennis van zaken. De
EG-journalisten die niet op het
verkeerde been terecht willen
komen, zijn derhalve gehouden
de knollen van de citroenen en
waarheid van verdichtsel te on-
derscheiden en, op grond daar
van, tot algemene conclusies te
komen.
Of de door Denemarken i.„
streefde openheid op termijn tol
het openbreken van de potdich
te EG-overlegstructuren zal fed I
den, is intussen aan de groots"
mogelijke twijfel onderhevig
Zegt een EG-diplomaat die de
ministerraden bijwoont:
schien is een al te grote open.
heid juist niet goed voor
Brussels besluitvorming.
geldt voor zowel de ministerra.'
den als voor de Europese Coin,
missie. Nu kan er tenminste
zonder openlijk gezichtsverlies
met elkaar worden gepraat. De P
bewindslieden voelen zich daar- I
door veel vrijer. Als de beraad. I
slagingen volledig open zouden
zijn, dan weten de deelnemers
zich bespied door een actieve
publieke opinie, dan zijn ze niet I
meer vrij in hun handelen, dan
zeggen niet meer wat ze echt op
hun hart hebben en zullen ze j
verschillen van mening zoveel I
mogelijk toedekken. Vooral dat
laatste kan fataal zijn voor e
snelle besluitvorming".
De diplomaat voegt daar, onder |j
verwijzing naar de op nationaal
niveau gehouden ministerraden,
veelbetekenend aan toe: „Ach
ter gesloten deuren is het veel I
gemakkelijk een nederlaag te
lijden en te aanvaarden dan in j
de volle openbaarheid. Daarom
durf ik te zeggen dat, als het
ministerieel overleg in de EG
volledig opengebroken wordt,
belangrijke besluiten veel moei
zamer en in enkele gevallen
zelfs helemaal niet genomen
worden".
Het is maar dat de naar open
heid hunkerende Europese bur
ger het weet: ook in de EG is de
democratie uiteindelijk een taai
ongerief.
Zette Lubbers kroonprins
Brinkman in de hoek of zal
zijn merkwaardige
manoeuvre van afgelopen
weekeinde hem als een
boemerang treffen? Binnen
het CDA wordt nu in ieder
geval met scheve ogen
gekeken naar De Grote
Baas en daar zou Brinkman
wel eens garen bij kunnen
spinnen.
Door Jari Greyn
FRANS WOLTERS en Pieter-
Jan Biesheuvel kregen gister
morgen een stevig applaus in de
CDA-fractie. „Even dacht ik
dat ik ook nog een bos bloemen
zou krijgen," zei vice-fractie-
voorzitter Wolters achteraf met
lichte zelfspot. De twee vooruit
geschoven posten, Wolters en
Biesheuvel, die met de 'vijand' -
de WD - een pact over de wao
moesten sluiten, hadden hun
werk naar behoren, zelfs meer
dan dat gedaan, oordeelden hun
collega's.
Oké, het werk van het tweetal
was voor de buitenstaander
wellicht voor niets geweest,
maar politiek gezien had het
alle mogelijke effecten gehad.
De CDA-fractieleden betuigden
hun respect. De coalitiepartner,
de PvdA, was mooi teruggekro
pen in het hok. En brak Elco
Brinkman woord? Geen sprake
van, aldus nog steeds de lezing
van de CDA-fractie.
Brinkman is daarom nog steeds
de onbetwiste leider van de
CDA-fractie. Maar is Lubbers
nog steeds de even onbetwiste
leidsman van het hele CDA? In
dezelfde fractievergadering
heerste 'kriegeligheid' over het
gedrag van Lubbers, die afgelo
pen zaterdag - zo bestond alge
meen de indruk - Brinkman in
zijn hemd liet staan en plotse
ling alsnog met een nieuw kabi
netsvoorstel over de WAO in
stemde.
De kritiek die in de media rich
ting Elco Brinkman ging van
wege diens afgebroken vrijage
met de WD, probeerde de
CDA-fractie gisteren om te bui
gen richting Lubbers. Omdat
Lubbers nu nog steeds De Grote
Baas is - maar hoelang nog? - is
kritiek op zijn optreden alleen
nog anoniem te vernemen.
Zegt een CDA-Kamerlid: „Lub
bers koos duidelijk voor zijn
eigen positie. Eerst zei hij dat er
geen nieuw kabinetsplan meer
zou komen; dat de Kamer het
maar moest uitzoeken. En in
eens, als hij ziet dat het kabinet
slagzij maakt, komt hij op zijn
opvatting terug. Hij moet heb
ben gezien dat hij nog anderhalf
jaar te gaan heeft eer hij voor
zitter van de Europese Commis
sie kan worden. Dat kon hij,
moet hij hebben beseft, als
werkloos politicus wel verge
ten."
De onrustige sfeer in het CDA
Ook gisteren was de wao en de daarvan afgeleide strijd
binnen het CDA in de Tweede Kamer het gesprek van de dag,
hier vlnr Wöltgens, Van Mierlo en Brinkman. foto anp
laat dit soort redeneringen ont
staan. Tot voor kort klonk vrij
wel nooit een kwaad woord
over Lubbers.Behalve mis
schien uit de mond van Kamer
lid Hillen, die een persoonlijke
vendetta lijkt uit te vechten met
de premier.
Nu wordt wel degelijk aan de
positie van Lubbers gemorreld.
En dat komt Elco Brinkman
niet zo slecht uit, zeker niet na
de zeperd van afgelopen zater
dag, toen hij afspraken met de
WD over een wao-compromis
voor het oog van het hele vader
land moest afblazen.
Brinkman en zijn omgeving
werken er met kracht aan om
een nieuwe uitgangspositie te
creëren. De CDA-fractieleider
krijgt algemene steun, omdat
een afgang voor Brinkman een
afgang voor het hele CDA is. De
top van de partij wenst Brink
man te behouden als de coming
man.
Daarom begon minister De
Vries (CDA en Sociale Zaken)
meteen na het weekeinde om
standig uit te leggen dat hij
zaterdag vooral dreigde op te
stappen om PvdA-fractieleider
Wöltgens over de streep te trek
ken. De Vries maakte zich niet
onterecht zorgen over de beeld
vorming.
Ook Lubbers moet zijn ge
schrokken van het venijn dat
Brinkmans deel werd. Op vrij
dagavond liet hij de verzamelde
pers nog weten dat het kabinet
geen hand meer uitstak en dat
Brinkman en - nog meer - Wölt
gens aan zet waren. Toch stem
de hij zaterdag in met het plan
van Bert de Vries om een laatste
nieuwe poging te ondernemen
het schip vlot te trekken.
Rond zessen zaterdagavond was
bekend geworden dat Wöltgens
en: Brinkman :er op geen enkele
manier meer zouden uitkomen.
De Vries had zich al langer
geërgerd aan de formele opstel
ling van Lubbers. Maar juist
Lubbers' omslag wekt nu de
ergernis in de CDA-fractie.
Brinkman moet ontploft zijn
toen hij van de draai van Lub
bers hoorde, maar hij hield het
netjes. „Lubbers pleegde
woordbreuk, niet Brinkman,"
zegt een CDA'er nog maar eens
nadrukkelijk.
Het is ook een uitgelezen mo
ment om te wijzen op de tot
voor kort toegedekte tegenstel
ling tussen Lubbers en Brink
man. Niet dat ze elkaar niet
mogen, maar hun karakters zijn
wel erg tegengesteld. Brinkman
is steeds weer verrast door Lub
bers' lenigheid van geest. Lub
bers blijft prakkizeren hoe een
oplossing te fabriceren is.
Brinkman beschouwt dat als
onbegrijpelijke uitsloverigheid.
Brinkman
gaat deze week in het uitgestel
de wao-debat uitgebreid uit de
doeken doen waarom hem gei
en Lubbers wel blaam treft.
Een openlijke clash tussen i
oude en de nieuwe CDA-lijst-1
trekker zal de coalitie in een
nieuwe gevarenzone brengen.
Brinkman weet dat een harde I
opstelling zijn eigen partij inj
een vervelende positie kan ma-1
noeuvreren. Het CDA wil 1
wat kost voorkomen dat een I
kabinetscrisis in zijn,schoenen
worden geschoven. Maar Elco
Brinkman kan vandaag in het I
debat laten nierkën dat fej on
verkort dé kandidaat is voor het
lijsttrekkerschap voor de Ka-1
merverkiezingen. Hij heeft ze
ker nog een jaartje nodig om I
zijn geschonden blazoen wat op
te (laten) poetsen.
De excuusbrief van Lubbers I
was al een mooi begin. Want
schreef de premier niet dat de
PvdA eigenlijk de schuld is van
alle ellende en van de 'zeven
zwarte dagen in de politiek'? De
kader-leden van het CDA lezen
ook dat Brinkman lang niet zo
veel toegaf als de PvdA. En dat
het akkoord met de VVD sterk
lijkt op datgene wat de PvdA
uiteindelijk aanvaardde. Lub
bers biechtte schriftelijk. Maar
niet-katholieken als Brinkman
hebben een wat andere opvat-1
ting over spijt en zonde.
De ijzige wind van het
Hindu Kush-hooggebergte
in Afghanistan waait
meedogenloos over de kale
vlakte. Hij snijdt door de
dunne katoenen kleren van
de kinderen die
bijeengekropen zitten in
het onherbergzame
tentenkamp waar
tienduizenden
vluchtelingen uit
Tadzjikistan in misère
leven. Hun noodkreten
worden door de wereld
vrijwel genegeeerd.
Door Achmed Rashid
(The Sunday Times)
IN EEN van de meest onbe
gaanbare en dorre gebieden van
de aarde sterven duizenden
mensen die de burgeroorlog in
de armste republiek van de
voormalige Sovjetunie zijn ont
vlucht; voor honger en een ma
zelenepidemie.
Toen de temperatuur in het
kamp onlangs daalde tot min 15
probeerden de mannen die niet
al te zeer verzwakt waren grep
pels te graven in de bevroren
bodem als schuilplaats tegen de
wind en de sneeuwstormen.
De hulporganisaties ondervin
den veel hinder van de geïso
leerde ligging van het kamp,
waar minstens vijftigduizend
mensen moeten worden opge
vangen en dagelijks zevenhon
derd nieuwe vluchtelingen arri
veren. Ze krijgen een stan
daardpakket van de VN uitge
reikt met een tent en een blauw
stuk plastic. De vluchtelingen
die erin slagen het kamp in
Mazar-e Sharif, 50 kilometer
over de Afghaanse grens, te be
reiken om hun schamele hulp
pakketje op te eisen hebben
verschrikkelijke ontberingen
doorstaan.
In de dagen voor Kerstmis lagen
de oevers van de Amudar'ya, de
rivier die de natuurlijke grens
vormt tussen Tadzjikistan en
Afghanistan, bezaaid met de lij
ken- van tienduizenden Tadz
jiekse moslims die uit hun hui
zen waren verdreven door de
pro-communistische militie. De
vluchtende moslims hadden de
razzia's in Dushanbe, de Tadz
jiekse hoofdstad, overleefd.
Voor hen bevond zich echter de
kolkende rivier, die ontsnap
ping over de onbeschutte vlak
ten van Afghanistan verhinder
de.
Een paar dagen lang probeer
den de vluchtelingen tevergeefs
een manier te vinden om de
rivier over te steken. Toen kwa
men de soldaten; het schieten
begon en de beslissing werd
voor hen genomen. De vluchte
lingen, onder wie vrouwen met
baby's op hun rug gebonden,
sprongen het ijswater in. Som
migen probeerden op zielige
vlotjes van hout of binnenban
den, de oversteek te maken, an
deren zwommen.
Khairulla Muzaffar, wiens
voorouders eeuwenlang de
steenachtige bodem van een
vallei in het zuiden van Tadzji
kistan hebben bewerkt, joeg
zijn vrouw en twee kinderen het
turbulente water in. „We staken
over onder een regen van ko
gels", vertelt hij. „We hadden
de kinderen aan de rug van
mijn vrouw gebonden, maar ze
raakten onder water en ver-
i Tadzjiekse vluchtelingen wachten in het kamp Mazar-e Sharif op medische hulp.
dronken. Andere mensen wer
den doodgeschoten".
Een familielid van Muzaffar
heeft ook twee kinderen verlo
ren. Het ene is verdronken, het
andere stierf aan de mazelen in
het VN-kamp te Mazar-e Sha
rif. De overstekende vluchtelin
gen vormden een perfecte
schietschijf voor de soldaten:
honderden vluchtelingen wer
den doodgeschoten, van wie on
geveer de helft kinderen, aldus
VN-functionarissen.
„Ik ben de rivier overgedreven
op een baal katoen", vertelt
Mehbooba, een Tadzjiekse
vrouw, rillend van de kou.
„Maar ik zag een familie van
acht die hetzelfde probeerde
met katoen en al zinken. Het
was en familie van acht mensen,
die allemaal verdronken, het
was een hel".
Duizenden Tadzjieken die zich
nog aan de overzijde van de
rivier bevinden proberen nu
verder oostwaarts over te ste
ken, in de Afghaanse provincie
Badakhshan, om verder bloed
vergieten te vermijden. Dit ge
bied is evenwel zo onbegaan
baar en zo koud, en de rivalise
rende Afghaanse krijgsheren
zijn er zo actief, dat zelfs de VN
de vluchtelingen niet kunnen
bereiken. Ze zullen er sterven;
ook de Afghanen in het gebied
lijden hongersnood.
FOTO AFP
Deze humanitaire ramp is het
gevolg van de hevige burgeroor
log in Tadzikistan. Na de val
van het Kremlinbewind brak
een bittere stammenstrijd uit in
het land. Pro-communistische
clans vervolgen de oppositione
le alliantie van moslimfunda
mentalisten en democraten.
Minstens vijftigduizend mensen
zijn in de oorlog gedood of
gewond geraakt en een op de
tien van de 5,4 miljoen inwo
ners van het land is op de
vlucht.
Iman Ali Rachmanov, de geko
zen communistische president,
werd in het zadel geholpen met
de veronderstelling dat hij de
partijen zou verzoenen en een
einde zou maken aan de strijd.
In plaats daarvan vielen pro-
communistische clans uit de re
gio Kuliab Dushanbe binnen en
richtten een bloedbad aan on
der de oppositie. Sindsdien zijn
tienduizenden mensen naar het
zuiden gevlucht, richting Af-
ghanistan, en naar de be
sneeuwde bergen in het oosten.
Nasir Moheni van Unicef: „De
ze mensen zijn verdreven uit
hun huizen en dorpen. Velen
van hen liggen gewoon in de
velden dood te vriezen". De
oorlog dreigt de hele regio van
Iran tot Pakistan te destabilise
ren. De conservatieve commu
nistische president Imam Kari-
mov van het buurland Uzbe
kistan heeft gevechtshelicopters
en MiG bommenwerpers aan de
Tadzjiekse communisten ge
leend.
Ook de minstens tienduizend in
Tadzjikistan gestationeerde
Russische troepen zouden de
communisten helpen. Daarente
gen helpt Iran de militante fun
damentalisten met wapens en
geld en proberen de Tadzjiekse
moslimleiders in Afghanistan
steun te werven onder de muja-
heddin.
De Tadzjieken zitten in de val
in de vluchtelingenkampen.
Hoop op ontsnapping is er niet.
De hulpverleners delen nood
rantsoenen uit, maar veel
vluchtelingen kunnen bijna
niets meer uitbrengen van el
lende. Behar Missar, die haar
vierjarige dochtertje in de rivier
heeft verloren en op nieuw
jaarsdag een kind heeft gekre
gen, zegt: „Ik wil alleen nog
maar dat mijn baby en ik ster
ven".
Van onze verslaggever
Dordrecht - Welgeteld
jes goud van elk 1 kiloJ
politie van Dordrecht
bagageruimte van eer
Porsche.
De politie vond de gouj
nasleep van een onderz<
Colombiaans/Nederlands
de. De baren goud, circa
waard, zijn waarschijnlj
BV!
Van onze redactie binnenlar
Den Haag - De nieuwe
landse Veiligheidsdien|
bij de BVD brengen.
Maatschappelijke invloedeij;
totnutoe niet tot de BVD
drongen omdat deze diens!
nature een hermetisch afges
burcht is, moeten zo ruim
krijgen.
Zo ongeveer luidt de th
Den Haag (anp) - I
ministerie van buiti
landse zaken heeft rt
honderd schadeclai
ontvangen van partic
lieren naar aanleid)
van de Golfoorlog.
Verder heeft het depai
ment twintig claims ontv|
gen van bedrijven,
claims worden doorgeslu
naar de Verenigde Nat
die in 1991 een speci
compensatiefonds hebt
ingesteld.
De indieningstermijn is i
niet verstreken: voor pa!
culieren loopt deze tot
april 1993, voor bedriji
tot 1 oktober 1993.
De VN stellen strikte vol
waarden aan de claims,
wordt schade van bedrijf
en overheidsinstellingen i
het gevolg is van het hi
delsembargo (of daara
gerelateerde maatregelj
niet vergoed.
Wanneer echter kan worJ
aangetoond dat dit slee
een mede-oorzaak is en
schade ook zou zijn
staan zonder het handl
embargo dan kan de ine
ner wel in aanmerking
men voor vergoeding.
Volgens Buitenlandse
ken is niet te zeggen
bedrag met de tot nu
ingediende claims is
moeid. „Dat komt
doordat in sommige aaml
gen voor een schadeverg
ding geen bedrag is
noemd, dan wel kan worl
genoemd. Want hoe bep
je de waarde van de inq
del van een vernietigde i
kei in Kuwayt? Hanteel
de Nederlandse waardef
die in Kuwayt?"
dat ontwikkelingsla
landen niet accepteren is
gever en ontvanger var
donorlanden de zwakste p
Dat betekent niet dat ontv
beperken tot het incasserr
voor het overige kunnen
werden terechte kritische
een groot aantal ontwikke
bewapening.
Het respecteren van mens
ontvangers mogen wordi
en vanuit de normen vr
vervolgen, mishandelen
standers is misdadig w
niet worden weggestopt.
President Suharto van I
over. Op de eerste dag v
over mensenrechten van
zei Suharto dat ontwikke
dat donorlanden naleving
Suharto ('het is ironisc
economische druk uitoef
proberen te herstellen vó
doelde daarmee op het i
over de kwestie Oost-Tim
Minister Pronk van Ont
een deel van de Nederlar
Pronk heeft later toegege
spel iets diplomatieker t
verandert niets aan de
neemt het niet nauw m<
van Amnesty Internationa
Het is bitter dat een lanc
wordt geconfronteerd, zi
beschuldigen van neo-ko
oie is bedoeld om de aan
