Malaise bij Hoogovens Buizen
Duitse staalindustrie zwaar in mineur
Twijfels over privatiseringsplan British Rail
Nieuw geld
rd afgetreden
•Nieuwe reorganisatie stemt bonden somber •Oosterhout blijft buiten schot
LAND kort
de stem
ECONOMIE
operational lease
te duur....!
forfaitaire bijtel
ling omzeilen.
eigen wagenpark
opzetten
Van de Mosselaar Van Loon
Stijging aanvragen
collectief ontslag
Wegener zet
Primeur voort
Faillissement
De Speelboom
Handelsoverschot
in Japan record
IBM: te weinig
verkouden mieren
ECONOMIE KORT
A4
ANC stemmen
zwarten in Zuid-Afrika zou on
s van Nelson Mandela stemmen
en nieuwe regering gehouden
gisteren gepubliceerde results
r 800 blanke en 1.300 zwarte
eden.
blanken en 45 procent van de
.W. de Klerk het land goed of
nt van de zwarten wijst de
e Klerk af.
en Iraniërs
keiaars hebben bij een vuurge-
enswachten gedood en tachtig
kkelaars vielen drie doden,
dag voor in Jali Rabhat, dat is
van Iran, Pakistan en Afghanis-
e keer binnen 48 uur dat de
rden. Ze gebruikten bij de actie
bied rond Jali Rabhat voor het
kije vanwaar de verdovende
vergebracht.
randende tanker
nwoordigers van de eigenaar zijn
het brandende supertankschip
oordsumatraanse kust gezet en
oor een grondige inspectie. Dit
Deense rederij A.P. Moller in
g met een ander, leeg tankschip
eurden is een olievlek van bijna
er breed ontstaan. De berging is
e bergingsbedrijf Smit-Tak. Dit
nog dagen kan duren voordat
lussen met schuim en dat de
ergingsschepen er voorlopig op
len met zeewater.
onecker-proces
itutionele gerechtshof in Karlsru-
stopzetting van het proces tegen
rich Honecker verworpen. De
dat het bezwaar, ingediend door
grond' was.
alve voortzetting van het proces
pnieuw in hechtenis zou worden
-leider, die lijdt aan leverkanker,
roces en zijn vrijlating naar zijn
okken.
cot Deense waren
ntenbond heeft gisteren opgeroe-
Deense produkten. De Grieken
arken meer kopen om te proteste
de Deense minister van buiten-
ensen, over Macedonië,
ensdag in een toespraak tot het
tsburg de Griekse positie in de
en schandelijk'. Donderdag dien-
enemarken reeds een protest in
inister.
itenlandse zaken die momenteel
van de EG, zei dat Griekenland
ing van de voormalige Joegoslavi-
Macedonië zijn 'EG-partners in
kketten in Somalië
gisteren begonnen de Somalische
n levensmiddelen te voorzien. Met
Duitse luchtmacht zullen zij de
ton hulpgoederen uitstrooien over
iden van Somalië,
s een berekening van het wereld
voldoende zijn om de sterk
ar voor hooguit een maand te
noordwesten van Kismayo ligt, is
rvallen door bandieten, de slechte
oor mijnen al enige maanden bijna
Regen en overstromingen hebben
slechterd.
ecember kandidaat als minister.
FOTO AP
le
i-
ï-
ï-
et
or
at
'n
ve
I's
m
n)
te
>P
en
e-
de
n-
an
n,
si-
e-
|P-
>n
ar
In perscommentaren krijgt Clin
ton onder meer te horen dat h>J
de gevoeligheid van het Ameri
kaanse volk heeft onderschat
voor alles wat in Washington
naar bevoordeling riekt. Dat is
een pijnlijk verwijt aan de ma®
die nog in zijn inauguratiespee®
van deze week zijn campag'
nethema herhaalde dat het afge
lopen moet zijn met de politieke
onderonsjes in de hoofdstad e"
dat hij 'Washington zal terugga
ven aan het volk'.
Intussen ziet Amerika extra
nieuwsgierig uit naar de kan®'
daat-justitieminister met
Clinton nu zal aankomen. In hf
gisteren beëdigde (overige) kabi
net zitten nu maar drie vrouwe®
De druk op de president is gr<
om voor Justitie opnieuw
vrouw te zoeken. Waarmee dc
vertrouwde discussie weer aan
wakkert over de vraag of êe'
slacht, ras etc. een rol mog®
spelen in het zoeken naar «e
beste.
ZATERDAG 23 JANUARI 1993
A5
v»n onze correspondent
-Huët
jondon - De Britse regering
leeft gisteren het langver
dachte wetsvoorstel geopen
baard dat British Rail 'moet
apenen' voor privatisering.
Spoorlijnen kunnen hiermee
sorden verhuurd aan parti
culiere exploitanten wier
eventuele verliezen zullen
«orden gedekt door over-
heidssubsidies. Het goederen
en postvervoer van British
j] zal geheel worden afge-
stoten en verkocht.
Volgens transportminister John
McGregor illustreert het plan de
inspanningen van de regering
om de veel bekritiseerde spoor
wegen efficiënter te laten wer
ken. British Rail (BR) is finan
cieel gezond, maar heeft wegens
gebrekkige investeringen in rol
lend materieel en nieuwe hoge-
snelheidsverbindingen een enor
me achterstand op bijvoorbeeld
de Franse en Duitse spoorwegen.
De betrouwbaarheid van de
Britse treinen laat veel te wen
sen over. Storingen en vertragin
gen zijn aan de orde van de dag.
McGregor wil vooral 'monoliti-
sche struktuur' beëindigen en
ontkende dat de privatisering
werd gebruikt voor opheffing
van onrendabele lijnen en in
krimping van het personeelsbe
stand. Toekomstige exploitanten
van spoorlijnen kunnen echter
zelf hun personeelsbeleid bepa
len.
Onderhoud van de lijnen en
dienstregeling komen in handen
van nieuwe instanties. Een even
eens op te richten 'consumenten
comité' gaat waken over be
scherming en verbetering van de
service aan passagiers.
Labours woordvoerder veegde
het wetsvoorstel als 'bureaucra
tische nachtmerrie' en 'rotzooi'
van tafel. „En niet alleen wij
denken er zo over, ook de Tory-
kranten, de Toiy-Kamercomissie
en de werkgevers", aldus Tony
Banks. Hij drong aan op groot
schalige overheidsinvesteringen
in nieuwe baanvakken en mo
dern uitgeruste treinen.
Passagiersorganisaties staan
zeer sceptisch tegenover de plan
nen en verwachten vooral tarief-
verhoging, zoals gebeurde na de
privatisering van de waterlei
dingbedrijven. In Conservatieve
kringen bestaat eveneens twijfel
over de haalbaarheid van priva
tisering van het spoor, de oude
droom van Margaret Thatcher -
maar nimmer in het Lagerhuis
gebracht wegens politieke on
haalbaarheid.
Waarnemers vragen zich af wel
ke ondernemers überhaupt zou
den willen investeren in de ram
melende BR-infrastructuur die
deels nog uit het Victoriaanse
tijdperk stamt.
tón onze verslaggever
Oosterhout - De Industriebonden FNV en CNV zijn
pessimistisch over de toekomst van Hoogovens Buizen,
voorheen VBF Buizen.
Het bedrijf met de hoofdvestiging in Oosterhout en
nevenvestigingen in Maastricht en Arnhem, üjdt zo'n
dramatisch verlies dat een nieuwe reorganisatie en
verdere afslanking van het bedrijf volgens de directie
noodzakelijk is. Ook met moederbedrijf Hoogovens in
IJmuiden gaat het erg slecht.
De vakbondbestuurders C. de
Wildt (Industriebond FNV) en J.
Jongejan (CNV) betwijfelen of de
au aangekondigde reorganisatie
wel voldoende zal zijn om Hoog
ovens Buizen uit de rode cijfers
te halen. Volgens de CNV leed
let bedrijf vorig jaar een verlies
van 15 miljoen gulden.
Bij de gisteren door Hoogovens
aangekondigde reorganisatie
vallen de hardste klappen in
Maastricht. Van de 130 arbeids-
verdwijnt de helft. 50
de 65 mensen die hun baan
kwijt raken, krijgen, aldus direc
teur H. de Wildt van Hoogovens
Buizen, vervangend werk in
Arnhem aangeboden. Hij ver
wacht dat voor circa tien men
sen van de fabriek in Maastricht
straks helemaal geen emplooi
meer is.
De fabriek in Oosterhout, die bij
de vorige reorganisatie het
zwaarst werd getroffen, blijft
ditmaal redelijk buiten schot.
Weliswaar wordt een produktie-
lijn naar Arnhem overgeplaatst,
maar daar staat tegenover dat er
uit de Gelderse hoofdstad een
andere machine naar Oosterhout
komt. Dat betekent dat circa
tien mensen in Oosterhout ander
werk krijgen. Op de fabriek in
Arnhem vervallen twintig ar
beidsplaatsen.
De bonden vrezen dat deze reor
ganisatie nog maar het begin is.
,Een jaar geleden bezwoor
Hoogovens nog te vuur en te
zwaard dat de reorganisatie van
toen de laatste zou zijn. Dat het
bedrijf er daarna wel bovenop
zou komen. Wat moeten we daar
voor waarde aanhechten als er
nu al weer een nieuwe reorgani
satie nodig is. Wie garandeert
me dat dit de laatste is?", ver
zucht vakbondsbestuurder De
Wildt, die zich vooral bezorgd
maakt over het voortbestaan van
de fabriek in Maastricht.
iWe gaan er vanuit dat we het
via natuurlijk verloop kunnen
opvangen, zodat geen gedwon-
ontslagen nodig zullen zijn,
maar een garantie daarop durf
ik niet te geven", aldus directeur
De Wildt van Hoogovens Buizen.
Hij kan de woorden van zijn
naamgenoot van de Industrie
bond FNV onderschrijven dat hij
zich vorig jaar heeft verkeken op
J ernst van de situatie. „Ik was
er toen echt van overtuigd dat
"e het einde van de donkere
fang naderden. Wie me toen had
verteld dat de staalmarkt in
1992 nog verder zou inzakken,
bad ik voor gek verklaard. Daar-
pas ik er voor om dit keer
een garantie te geven dat deze
(ADVERTENTIES)
Laat uw eigen bedrijf als Lease mij funge-
fen en verdien duizenden guldens per jaar
per auto.
Ook dat is geen probleem
Zelfs de overheid krijgt dit advies. Maak
niermee het autorijden goedkoper. Voor
jen of zelfs tot 100 auto's per bedrijf is de
Autoconoom uw adviseur-bemiddelaar en
oeeaigd Taxateur, dit staat voor objectief
en onafhenkelijk. Maak een afspraak of
vraag naar de folder. i
êautocönooïrï b.v.
Mo advies- en taxatieburo
076-206 506 I
BELASTINGADVISEURS
Mr. M.F.P. de Clercq
Mr. P.T.M. van Loon
Drs. P.A.G.M. van de Mosselaar
Markt 14a, 4841 AC
PRINSENBEEK
tel.:076-421212
fax: 076 - 422955
reorganisatie toereikend is. Dat
kan ik alleen maar hopen".
Na de vorige reorganisatie is het
aantal werknemers bij Hoog
ovens Buizen in Oosterhout ge
daald van circa 500 naar 425.
Die vorige reorganisatie was net
als de nu aangekondigde ingre
pen volgens de directie noodza
kelijk om uit de rode cijfers te
komen. 1991 was wat dat betreft
met een verlies van 10 miljoen
op een omzet van circa 300
miljoen al dramatisch. In 1992 is
het verlies zelfs nog verder opge
lopen tot ongeveer 15 miljoen.
De malaise op de staalmarkt is
te wijten aan een combinatie van
factoren. Om te beginnen is er
overproduktie door een dalende
vraag. Traditionele afnemers zo
als de auto-industrie gaan steeds
meer kunststof gebruiken. Daar
enboven woedt een felle concur
rentieslag doordat de voormalige
Oostbloklanden al enkele jaren
goedkoop staal op de wereld
markt dumpen.
Voorburg (anp) - Het aantal
aanvragen voor collectief ont
slag bij de ontslagambtenaren
van de arbeidsbureaus is in de
loop van 1992 licht toegenomen.
Dat blijkt uit gegevens die het
CBS vrijdag desgevraagd be
schikbaar heeft gesteld.
In 1992 lagen in het eerste kwar
taal zowel het aantal individuele
ontslagaanvragen als het aantal
aanvragen voor collectief ont
slag van achtereenvolgens
20.058 en 2.145 lager dan de
cijfers voor 1991 (23.133, respec
tievelijk 6.806).
Het tweede kwartaal van 1992
gaf 19.224 ontslagaanvragen te
gen 17.129 in 1991. Daarvan wa
ren er in 1992 1.530 collectief
tegen 1.659 in 1991.
In het derde kwartaal van 1992
waren er 19.491 ontslagaanvra
gen tegen 16.183 een jaar daar
voor. Daarvan waren er 1.349
collectief tegen 887 in 1991.
Voor het vierde kwartaal zijn
nog geen gegevens beschikbaar.
Amsterdam (anp) - De regionale
dagbladen van het Wegenercon-
cern gaan vanaf half maart de
jongerenkrant Primeur versprei
den, als gratis bijlage op dins
dag. Primeur verscheen vorige
maand voor het laatst als zelf
standig weekblad: de BV Week
bladpers was niet bereid om de
krant nog langer uit te geven
omdat er wegens tegenvallende
oplagecijfers geen uitzicht was
op een kostendekkende exploita
tie.
De jongerenkrant zal vooral ver
schijnen in Noord-, Oost- en
Midden-Nederland. Tot de We-
genergroep behoren onder meer
het Groninger Dagblad, de
Drentse Courant, de Arnhemse
Courant, het Utrechts Nieuws
blad en de Amersfoortse Courant
plus vele kopbladen.
De huidige abonnees van Pri
meur kunnen hun weekblad in
de bus blijven krijgen, ook als ze
niet in het verspreidingsgebied
van Wegener wonen.
Personeel van de Praagse Komerecni Bank plakken zegels op oude Tsjechoslowaakse bankbiljet
ten en veranderen ze zo in Tsjechisch geld. Nu het land in twee onafhankelijke republieken is
gedeeld, zijn alle banken bezig van oude bankbiljetten Slowaaks of Tsjechisch geld te maken.
FOTO EPA
West-Brabant - Speelgoedwin
kelketen De Speelboom is fail
liet. De werkgelegenheid van
tachtig negentig mensen staat
op de tocht. Bij De Speelboom
zijn zestien winkels in West-
Brabant, Zeeland en Zuid-Hol
land aangesloten. De winkels
worden binnenkort leegverkocht
en ter overname aangeboden.
In Roosendaal zijn drie, in Ber
gen op Zoom één en in Steenber
gen twee Speelboomwinkels ge
vestigd. Ook in Breda, Ooster
hout en Terneuzen zijn vestigin
gen van De Speelboom. Volgens
curator mr. M. Kramer van ad
vocatenkantoor Jansse, Gerritse
en Mannaert in Breda zijn er
kopers voor een aantal winkels,
maar niet voor allemaal.
Veel te grote voorraden en een te
snelle groei zijn, volgens Kra
mer, de oorzaak van het faillis
sement. Kramer beschikt nog
niet over omzetgegevens. De zes
tien winkels zijn eigendom van
Kinderparadijs Roosendaal bv.
Kinderparadijs Veghel bv en
Kinderparadijs Capelle aan de
IJssel bv.
Tokyo (rtr) - Japan heeft in 1992
aan zijn handel met het buiten
land 107,06 miljard dollar over
gehouden. Dat is bijna 40 pro
cent meer dan in 1991, toen het
handelsoverschot uitkwam op
77,79 miljard dollar.
Volgens het Japanse ministerie
van financiën is het handels
overschot zo sterk gegroeid
doordat de vertraging van de
economische groei in Japan
heeft geleid tot een vermindering
van de invoer. De koersstijging
van de yen heeft tegelijkertijd
gezorgd voor een stijging van de
waarde van de uitvoer.
De jongste gegevens over de Ja
panse handelsbalans zullen on
getwijfeld leiden tot stevige kri
tiek van Japans handelspartners.
Eerder deze maand verweet de
Europese Gemeenschap Tokyo
nog te weinig te doen aan het
rechttrekken van de onderlinge
handel.
Van onze correspondent Frans Wijnands
Duisburg/Diisseldorf - Van de kilome
terslange, vierbaans Berlinerbrücke in
het wijdvertakte hart van Duisburg zie
je, rondom en zover het oog reikt,
precies wat bedoeld wordt met 'het
Roergebied'. Hoogovens, fabrieken,
dampende schoorstenen, eindeloze
spoorwegemplacementen, insteekha-
vens, kranen, bergen erts. En daartus
sen in de rijtjeshuizen, wooncentra die
het dorpse nauwelijks ontgroeid zijn
en Turkse mini-wijken, want een
kwart van de arbeiders in de Duitse
staal is buitenlander, voornamelijk
Turks.
Hardwerkend volk woont er in dit stroom
gebied van de Rijn, maar de Duisburgers
hebben weinig van wat met de uitdrukking
'Rijnlander' wordt bedoeld. Het bruisende,
bijna frivole Düsseldorf ligt om de hoek,
maar is een andere wereld. Daar wordt
geleefd; in Duisburg gewerkt. In de staal.
En zolang er werk is natuurlijk.
Het weer zorgde vorige week voor de
passende entourage toen bij Thyssen Stahl
AG de jaarcijfers bekend werden gemaakt.
Grauw-grijze laaghangende bewolking en
een miezerregen buiten; negatieve cijfers
en onheilstijdingen binnen: 8000 ontslagen
in de komende jaren, uitbreiding van de
werktijdverkorting, inzakkende produktie
en omzetten, pijlsnel vallende prijzen.
Voor het lopende jaar wordt in de hele
branche een produktiedaling van meer dan
5 procent verwacht. De toestand is inter
nationaal katastrofaal en dramatisch. De
conjunctuur zit tegen. Grote staalafnemers
zoals de machinebouw en de auto-indus
trie draaien bar slecht.
Het Roergebied beleeft z'n zoveelste crisis.
Staal is nu eenmaal 'n sterk conjunctuur
gevoelig produkt. Werkgevers en werkne
mers zijn daaraan gewend. Maar dit keer is
het anders. Directies, OR-leden en vak
bondsleiders kunnen het perfect analyse
ren. De tienduizenden arbeiders speuren
het bij wijze van spreken in de lucht. Dat
'andere' veroorzaakt een vreemde onrust in
dit Westduitse industriegebied.
'Dreigend' noemen Manfred Siebierski,
voorzitter van de Thyssen Stahl-onderne-
mingsraad en vakbondsman Klaus-Peter
Hennig de sfeer. Explosief, want voor 't
eerst wordt, in combinatie met de slechte
conjunctuur, in Bonn openlijk over kortin
gen in de sociale sector gesproken. En dat
roept bij voorbaat enorme weerstanden op.
De slechte cijfers uit het huis-Thyssen
hebben ook een symbolische betekenis.
Thyssen is onder de Duitse staal-giganten
de sterkste; vlaggeschip, boegbeeld en pa
radepaard tegelijk. „Als dat bedrijf met
zulke barre cijfers en prognoses komt, dan
is het duidelijk dat er iets aan de hand is",
bevestigt Beate Brüninghaus, woordvoerd-
ster van de Wirtschaftsvereinigung Stahl,
de machtige, politieke lobby van Duitse
staalproducenten.
President Ruprecht Vondran, tevens
Bondsdaglid, noemt de situatie dramati
scher dan ooit; veel moeilijker dan in de
jaren zeventig en tachtig. Hij ziet één op de
zes arbeidsplaatsen in de Duitse staal
voorgoed verloren gaan: meer dan 25.000
in de komende twee jaar.
„Praten over omscholing is dan heel mooi.
Maar staalarbeiders hebben handen als
kolenschoppen. Die kun je niet omscholen
voor priegelwerk aan computers, of zo",
meent vakbondsman Hennig. Beter is het
volgens hem, om met veel gezond verstand
en grote kalmte naar oplossingen te zoe
ken. Daarbij wil zijn bond, de IG Metall,
ontslagen of bedrijfssluitingen niet onbe
sproken laten.
De Duitse staal vecht op een dubbel front:
tegen 'Brussel' en de internationale con
currentie enerzijds, en anderzijds - bin
nenlands - met zichzelf. De branche geldt
als schoolvoorbeeld van eensgezindheid.
Tussen de bedrijven onderling, en binnen
dié bedrijven tussen werkgevers en werk
nemers. Men zat, en zit grotendeels nog
wel, op een gemeenschappelijke koers.
Maar dat verandert. Er wordt al gesproken
over 'gezond egoïsme'. Ieder voor zich.
Thyssen-president haalde onlangs nogal'
minachtend uit naar collega-concurrent
Klöckner, met welk bedrijf Hoogovens in
gesprek is.
Klöckner is ongeliefd binnen de Duitse
staalfamilie. Het zwarte schaap. Eigenzin
nig, rommelend met prijzen. Dat het nog
voortbestaat komt omdat crediteuren, zo
als banken en andere private geldschieters,
gedeelten van hun vorderingen laten vallen
met de redenering dat het beter is uitein
delijk nog een half ei terug te krijgen dan
een lege dop.
'Glaubiger-subsidies' worden die kwijt
scheldingen genoemd. Winstmakende be
drijven die ooit staatsubsidies kregen, heb
ben die moeten terugbetalen. Nu noodlij
dende bedrijven hun schulden kwijtge
scholden krijgen, veranderen de verhou
dingen op de markt.
En niet alleen in Duitsland. Vooral de
Duitse staalproducenten zijn gebeten op
'Brussel', waar de Europese Commissie
werkloos toekijkt hoe de Europese staal
kaart verpulvert. Er zijn duidelijk te veel
bedrijven, er wordt te veel staal geprodu
ceerd tegen te hoge kosten. Italië, Spanje,
België subsidiëren ongegeneerd hun eigen
staalindustrie en de EG Commissie weigert
in te grijpen. Weigert ook onderlinge rege
lingen tussen de staalproducenten want
dat is in strijd met de kartel-voorschriften.
Voor de Duitsers is er maar één internatio
nale remedie: produktie-aanpassing op de
veranderende markt, blijvende reducties in
het kader van een 'structuur-crisis-kartel'
en een strikte naleving van het subsidie
verbod. Op 5 februari brengt EG-'staal-
ambassadeur' Braun zijn rapport uit in
Brussel na een rondreis langs de Europese
staalbedrijven.
Europa heeft te veel staal en kan het
nauwelijks kwijt. Amerika is protectionis
tisch bezig en Oost-Europa heeft een nieu
we markt ontdekt, uitgerekend het met
staal overvoerde West-Europa. Met prijzen
die soms tienvoudig onder het Westerse
prijspeil liggen wordt het Oosteuropese
(kwaliteits)staal hier gedumpt.
Zonder dat woord te gebruiken denken de
sterkste Duitse staalbedrijven aan saneren.
Deels door (internationale) fusies en sa
menwerkingen, zoals tussen Krupp en
Hoesch; deels door het opkopen van de
produktie-hoeveelheden van noodlijdende
bedrijven. Die moeten dan voorgoed dicht.
Met het ontvangen geld kunnen de sociale
plannen voor hun ontslagen personeel
worden uitgevoerd. Want ontslagen vallen
er tochEn niet alleeri in de vroegere
DDR waar zelfs een kleine opleving in de
staal-branche genoteerd wordt. Voor zo
lang 't duurt.
Een mier vindt bij toeval
iets van voedsel. Met een
deel ervan rept hij zich
terug naar zijn nest. Op zijn
reis laat hij een geurspoor
achter dat keurig wordt ge
volgd door de mieren na hem.
Zo is er een eindeloze kara
vaan gevormd die de buit bin
nenbrengt.
Wanneer die keten nu niet
doorbroken zou worden, zou
de mierenkaravaan tot in
lengte van dagen doortrekken
naar een reeds opgedroogde
bron. Een soort kamikaze
door perfectie. Gelukkig
wordt de mier ook wel eens
verkouden. Waardoor hij gaat
dwalen en zo op nieuw voed
sel kan stuiten. En omdat zijn
reukorgaan wel, maar z'n geu-
rafscheiding niet defect is,
gidst hij een nieuwe karavaan
naar een nieuwe voedsel
bron.'
Met deze advertentietekst gaf
Eckart Wintzen, de eigenzin
nige architect van het auto
matiseringsbedrijf BSO, vijf
jaar geleden aan langs welke
lijnen hij zijn organisatie ont
wikkelde. De meeste onder
nemende BSO-ers moesten
van de platgetreden paden
kunnen afdwalen, op zoek
naar nieuwe mogelijkheden.
'Een systeem is pas water
dicht als het ontsnappingspo
gingen biedt', stond er boven
de advertentie.
Deze week maakte IBM, de
Amerikaanse computerfabri
kant, bekend in 1992 een ver
lies te hebben geleden van
negen miljard gulden. Dat is
zowat dubbel zo veel als het
verlies van .1991, het eerste
verliesjaar in het 67-jarige be
staan van de onderneming.
Aan IBM is nu eenmaal alles
groot: de omzet (116 miljard
gulden), de personele bezet
ting (ongeveer 300.000 men
sen) en nu dus ook de rode
getallen. Ontzagwekkend is
eveneens de operatie die de
reus moet redden: in enkele
jaren tijd laat de onderneming
100.000 mensen gaan. In 1985
telde IBM nog 406.000 werk
nemers, eind 1993 zijn dat er
nog 275.000.
In sommige mierenkolonies
worden de mieren niet ver
kouden. Of ze bevinden zich
in een glazen kom waaruit
geen ontsnapping mogelijk is.
Het euvel van IBM is niet van
1991. Al in de jaren tachtig
waren er tekenen dat het con
cern te veel had geleund op
zijn dominante positie in de
computermarkt. Lange tijd le
verde IBM zeven van elke
tien grote computers
{mainframes) in de wereld.
Klanten waren zo ongeveer
op IBM aangewezen. Is het
dan vreemd dat er vetzucht
ontstaat? Dat te lang de
schouders worden opgehaald
over bewegingen van andere,
zo veel kleinere partijen?
Rabobank-topman
H. Wijffels suggereerde een
paar weken geleden een ver
band tussen de moeilijkheden
van economische grootmach
ten als IBM, General Motors,
Philips en andere en de recen
te ondergang van centraal ge
leide economieën. In beide
gevallen zou het gebrek aan
reactiesnelheid in dergelijke
omvangrijke bureaucratieën
de verklaring voor hun pro
blemen kunnen vormen. Snel
le veranderingen hebben hun
leiders ingehaald. Ze zijn niet
op tijd in staat gebleken zowel
'handen' als 'hoofden' en
'harten' te mobiliseren, zoals
Wijffels het uitdrukte, om
structuren te scheppen waarin
mensen zelf verantwoorde
lijkheid kunnen dragen.
Misschien is er nog een ande
re parallel, uit de boezem van
IBM's eigen business nog wel.
De ooit zo onaantastbaar lij-
kende positie van IBM is
vooral ondergraven door de
opkomst van kleinere, goed
kopere, flexibeler instrumen
ten. De 'zware' computer als
het kloppende hart van een
centraal geleide organisatie
legde het de afgelopen tien
jaren af tegen de personal
computer, het gereedschap bij
uitstek van de 'mondige, zelf
willende en denkende' werk
nemer wiens emancipatie vol
gens Wijffels de centraal ge
leide organisatie buitenspel
heeft gezet.
Die ontwikkeling komt in een
steeds hogere versnelling.
Volgens een marktonderzoek
van het bureau Heliview zal
dit jaar de helft van de op dit
moment nog in Nederland op
gestelde mainframes buiten
gebruik worden gesteld. Een
van de twee uitgediende com
putersystemen van deze cate
gorie zal niet door eenzelfde
type machine worden vervan
gen, maar door een 'kleiner',
flexibeler systeem van mini-
of microcomputers, dan wel
netwerken van personal com
puters.
Intussen staat IBM ook op die
markten zijn mannetje. Maar
daar ontmoet Big Blue hevige
concurrentie. Dat is, na tien
tallen jaren van suprematie,
nog steeds wennen. Honderd
duizend IBM-ers hebben daar
de tijd niet meer voor gekre
gen en waarschijnlijk zullen
nog tienduizenden weg moe
ten om deze bedreigde mie
renkolonie te laten overleven.
Weer forse groei OV Bank
Amersfoort - OV Bank, de bankdochter van Levob Verzekerin
gen, is vorig jaar opnieuw fors gegroeid. Het balanstotaal nam
toe met 57 procent van f 566 miljoen tot f 887 miljoen. De winst
voor belasting gaf een stijging te zien van f 3,7 miljoen tot f 4,2
miljoen. De bank verwacht voor 1993 een verdere toeneming
van het balanstotaal met een winst voor belastingen in dezelfde
orde van grootte als in 1992.
ING naar beurs Frankfurt
Amsterdam - De aandelen van bank-verzekeraar ING zullen per
18 februari notering krijgen aan de beurs van Frankfurt. Het
gaat om notering van bestaande aandelen. Het ligt niet in de
bedoeling in Duitsland nieuwe aandelen uit te geven, blijkt uit
een bulletin aan aandeelhouders.
Als een van de redenen voor deze beursgang noemt ING meer
internationale aandacht van institutionele en grote particuliere
beleggers voor de aandelen ING. „Wij hebben al een aantal
Duitse aandeelhouders, maar we willen er meer hebben. En
verder willen we een betere spreiding van onze aandelen in
Duitsland", verklaarde desgevraagd een woordvoerder van ING.
Bond: Northwest wil 100 piloten ontslaan
Eagan - Northwest Airlines, de Amerikaanse partner van de
KLM, wil binnen twee maanden circa 100 piloten ontslaan. De
bond van piloten heeft haar leden donderdag van dit voornemen
van de leiding van de noodlijdende Amerikaanse luchtvaart
maatschappij op de hoogte gesteld. Een woordvoerder van
Nortwest wilde niet op het bericht reageren. Afgelopen jaar
stuurde Northwest al 110 piloten en ruim 3.000 andere mede
werkers de laan uit.
Eerder deze maand deden de vakbonden een voorstel dat naar
hun oordeel zou kunnen bijdragen aan een oplossing van de
financiële problemen bij Northwest. Daarin wordt voorgesteld
om de werknemers 80 procent van de aandelen van het bedrijf
in handen te geven. De werknemers zijn bereid om in ruil
daarvoor toe te staan dat de directie voor een bedrag van 9001
miljoen dollar, ongeveer evenveel als de geaccumuleerde verlie
zen van Northwest, op de exploitatie- en personeelskosten
bezuinigt. De topman van Northwest, John Dasburg, wees het
voorstel verleden week van de hand.
Verlies McDonnell Douglas
St. Louis - Het Amerikaanse vliegtuigbouw- en defensieconcern
McDonnell Douglas heeft over het afgelopen jaar een verlies
geleden van 781 miljoen dollar tegen een nettowinst van 423
miljoen dollar in 1991. Dit is toe te schrijven aan een ook door
andere Amerikaanse bedrijven toegepaste wijziging van de
boekhouding, die betrekking heeft op ziektekosten voor gepen
sioneerden. Zonder deze aanpassing zou de winst zijn gedaald
tot 161 miljoen dollar, zo heeft het concern donderdag bekend
gemaakt.
Ook de resultaten over het vierde kwartaal zijn sterk vertekend.
De nettowinst ging fors omhoog van 211 miljoen dollar tot 762
miljoen dollar door een vermindering van de ziekte-uitkeringen
voor gepensioneerden. Zonder de wijziging van de boekhouding
zou er een daling zijn geweest tot 86 miljoen dollar. De omzet
verminderde in het vierde kwartaal van 4,68 tot 4,63 miljard
dollar en over het hele jaar van 18,07 tot 17,38 miljard dollar.
