Kame
OVERIGENS
Van den Broek moet positie in commissie nog bevechten prijsstijging
'Uitbreken hoort bij opsluiten'
0>B
Bikkelharde Kokhuis wint eerste slag in conflict Vrom BESTEMB
Te oud
voor de
koffie
Munt
'Justitie deed d
Tandje bij
ACHTERGROND
Al DE STEM
DE STEM-
Directeur Molenkamp van penitentiaire inrichting De Boschpoort:
DE STEM
ZATERDAG 9 JANUAR11993
VERREK, alwéér?
'Vrij Nederland' van
afgelopen week kon
digt op de omslag een gesprek
aan met Harry Mulisch, Henk
Hofland en Jan Blokker. Dat
hebben ze toch pas nog ge
daan, een jaar of wat gele
den?
Het blijkt vijftien jaar geleden
te zijn. Zó snel gaat de tijd en
niet alleen voor dit in de aow
belande trio. Vijftien jaar ge
leden spraken de drie met VN
ter gelegenheid van hun 50ste
verjaardag. Ik moet dat ge
sprek met intense aandacht
hebben gelezen, anders had
het niet zó vooraan in mijn
geheugen gelegen. En geen
wonder. Vijftien jaar geleden
was ik zelf nog, wat je zou
kunnen noemen, een aanko
mende columnist en Blokker
en Hofland waren op dit ge
bied al grote jongens.
Vijfenzestig worden hoeft niet
erg te zijn. De heren zijn nog
druk bezig en zouden zonder
moeite een Weekboek voor
NRC/Handelsblad kunnen
vullen. Hofland ('af en toe
een lezinkje') schrijft z'n co
lumns en is met een roman
bezig. Blokker schrijft zijn
twee Volkskrant-columns 's
avonds, vlak voor het zakken
van de krant zodat de redactie
regelmatig in de zenuwen zit.
Mulisch heeft het wat gemak
kelijker nu hij die dikke pil
'De ontdekking van de hemel'
met succes heeft afgeschei
den. Hij legt uit hoe hij ook
gedurende lange perioden
volledig niets kan doen.
Enige zelfgenoegzaamheid
valt de heren niet te ontzeg
gen. Hofland, pas nog begon
nen met een maandag-inter
view voor zijn krant, heeft
daar nu al geen zin meer in.
Andermans meningen inte
resseren hem niet. Hij weet
het zelf toch beter. Ze vinden
zichzelf nog steeds de top - ze
hebben het dan over de Ne
derlandse literatuur. W.F.
Hermans, Remco Campert en
Jan Wolkers mogen er wat
hen betreft ook nog bij. Ze
zitten op eenzame hoogte
want behoorlijke opvolgers
hebben ze nog niet gezien.
Oud worden, doodgaan. Ze
vegen het allemaal gemakke
lijk onder de mat. Alleen
Hofland geeft toe de dood te
vrezen en zeker niet te willen
sterven voor hij de mening
van zijn vrienden heeft ge
hoord over zijn roman in wor
ding en die moet eerst nog af.
In kroeg en soos komen ze
(bijna) niet meer en dat trof
me want zoals ze daar zaten
te praten leken zij me nu juist
uitgesproken soostypes.
Oud. Wat een woord. Astrid
Joosten schrok zich een hoed
je toen ze donderdagavond in
het programma 'De
Verleidingdat over reclame
gaat, te horen kreeg dat ze te
oud was voor het aanprijzen
van koffie in een tv-reclame.
Ze sprak met een casting
director, een dame die speci
fieke types zoekt voor recla
mefilms. Het publiek mocht
ook even meedoen en zo
kwam het dat de casting di
rector voor het oog van de
hele zaal en ik weet niet hoe
veel kijkers, een vrouw aan
wees met een gezicht dat zij
geschikt achtte voor het aan
bevelen van incontinentie
luiers. Kun je dat wel maken?,
dacht ik. Grote kans dat die
vrouw in haar eigen omgeving
tot in lengte van jaren achter
na gelopen wordt met inconti-
nentie-grappen.
Te oud voor de koffie. Astrid
Joosten schrok dus. Het was
natuurlijk een komisch be
doelde pseudo-schrikreactie
maar het was evengoed een
automatische reflex. Ook de
zaal reageerde voorspelbaar.
Wat is dat toch met oud wor
den? We willen het allemaal
in de betekenis van lang le
ven. Maar de prijs van de
ouderdom vervult ons met
schrik en afkeer. De dood
doener voor dit dilemma is: je
bent zou oud als je je voelt.
Er zijn morgens waarop ik me
heel oud voel, maar die vol
gen op nachten waarin ik lang
en intensief jong ben geble
ven.
In de tijd dat de supermarktbaas te veel winkelwagentjes kwijtraakte
omdat ze achteloos op trottoirs en in voortuintjes werden achterge
laten, werd het statiegeld van een gulden uitgevonden. Dat hielp.
Voortaan keurige rijen bij de winkelingang.
Je schuift een gulden in de gleuf en trekt een wagentje uit de rij. Dat
lostrekken gaat soms wat moeilijk, er is kracht voor nodig. Maar
gelukkig verschijnt nu de behulpzame medeconsument. Hij stelt
zijn geleegde winkelwagentje al beschikbaar in ruil voor een
gulden. Dank u vriendelijk.
Maar als het wagentje later na gebruik wordt teruggeschoven in de
rij, zit er geen gulden in de opengesprongen gleuf; er valt een
luciferhoutje uit. De vorige gebruiker (of die daarvoorheeft het
mechanisme met de lucifer vastgezet en er de gulden uitgepeuterd.
Wie zoveel werk doet voor een zo geringe opbrengst, moet het hard
nodig hebben! HC)
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem B.V.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
C. Hamans en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-23691 1/Telefax 076-236405.
Telefax redactie 076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Steenbergsestraat 23-23a,
01640-36850, fax 01640-40731.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326, fax 076-200462.
Voor bezorgklachten: 076-236888.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550, fax 01608-17829.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030, fax 01100-21928.
Postadres: Postbus 13,4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751fax 01140-19698.
Postadres: Postbus 62,4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14,® 01620-54957, fax 01620-34782.
Postadres: Postbus 4023, 4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45,® 01650-37150, fax 01650-44929.
Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Zuidlandstraat 32,® 01150-17920, fax 01150-96554.
Postadres: Postbus 145,4530 AC Terneuzen.
Vlissingen, Scheldestraat 7-9, 4381 RP,
S 01184-19910, fax 01184-11446.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur.
Abonnementsprijzen v.a. 1 januari 1993 (bij vooruitbetaling te voldoen):
per kwartaal 85.50, per half jaar 170.05 óf per jaar 330.70.
Voor abonnees die automatisch betalen: per maand 28.45,
per kwartaal 83.00, per half jaar 165.05 óf per jaar 320.70.
Voor posttoezending geldt een toeslag.
Losse nummers: maandag t/m vrijdag 1.60; zaterdag 1.90.
Service-afdeling abonnementen: 076-236472,
maandag t/m vrijdag 8.30-12.00 en van 12.30-16.00 uur.
Lezersservice:
Centrale reclame-afdeling 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881.
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911).
Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN/AMRO rek. 520538447.
Heeft u de krant niet ontvangen Onze excuses. «s
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor. s
Na het vertrek van Frans
Andriessen, de voormalige
EG-commissaris van
buitenlandse handel, zijn
zijn taken verdeeld over
twee personen: de Brit sir
Leon Brittan en de
Nederlandse ex-minister
van buitenlandse zaken
Hans van den Broek. En dat
was vragen om
moeilijkheden want wie
mag nu precies wat doen?
Door Jo Wijnen
HET BEZOEK dat een zware
Japanse delegatie, onder leiding
van minister van buitenlandse
zaken Michio Watanabe, vol
gende week aan Brussel brengt,
wordt een soort 'lakmoestest'
voor de nieuwe Europese Com
missie. Want de vraag luidt wie
bij die gelegenheid als eerste
man namens de EG spreekt:
commissaris Hans Van den
Broek (buitenlandse betrekkin
gen) of de Britse commissaris
sir Leon Brittan (externe han
delsbetrekkingen)
Beide commissarissen hebben
zich deze week aan een lunch
gezet om hun soms sterk over
lappende portefeuilles en ver
antwoordelijkheden nader de
definiëren: een gesprek dat vol
gens de woordvoerders van bei-
Van den Broek foto anp
de heren zeer vriendschappelijk
is verlopen. Zegt Van den
Broeks woordvoerder: „Nie
mand in dit huis ontkent dat de
opgedeelde portefeuille van
oud-commissaris Andriessen
zekere problemen veroorzaakt.
Het zal nog weken en misschien
wel maanden duren voordat de
competenties precies zijn afge
bakend en alle misverstanden
kunnen worden voorkomen."
Ook de voorzitter van de Euro
pese Commissie, Jacques De
lors, is zich naar verluidt zeer
bewust van de moeilijkheden
die het opdelen van de 'buiten
landse' portefeuiilles met zich
meebrengt.
De taken van sir Leon Brittan
zijn intussen veel scherper afge
bakend dan die van Van den
Broek. Brittan doet de externe
handelsbetrekkingen en buigt
zich dus over de Gatt-bespre-
kingen, de anti-dumpingmaat-
regelen, het smeulend staalcon-
flict met de VS, de Japanse
auto-importen en alle geschillen
of tegenstellingen die zich in de
sfeer van de handel kunnen
voordoen. Brittan leidt ook alle
besprekingen over het bereiken
van bepaalde handelsakkoorden
tussen de EG en derde landen.
Van den Broek voornaamste
taak - naast de toetredingson
derhandelingen met kandidaat
lidstaten - is het ontwikkelen
van een echt buitenlands beleid
voor de EG. Daarmee is hij
gedwongen vooruit te lopen op
de ratificatie van 'Maastricht'
waarin dat beleid - overigens
zeer vaag - is aangegeven.
Met andere woorden: Van den
Broek moet zijn weg nog zoeken
op een werkterrein dat zo goed
als volstrekt onontgonnen is.
Als het om het conflict in Joe
goslavië of de vredesbesprekin
gen over het Midden-Oosten
gaat (waarin de EG ook partici
peert) ligt het vrij eenvoudig.
De vraag is evenwel wat er
gebeurt als de EG een handels
conflict met een ander land
krijgt. Weliswaar wordt Brittan
dan in het front gestuurd, maar
een dergelijk conflict kan ook
tal van politieke aspecten heb
ben. In dat laatste geval moet
Van den Broek aantreden.
Bovendien hebben handelscon
flicten ook hun uitwerking om
de algemene politieke relaties
tussen de EG en een derde land.
De competentieproblemen zijn
dan ook legio. Zo wordt de
economische hulp aan de voor
malige Sovjetunie een aangele
genheid voor Brittan. Maar de
politieke contacten met Moskou
- die overigens nauw gerela
teerd zijn aan die economische
hulp - vallen onder Van den
Broek.
Daar komt nog bij dat ook Jac
ques Delors zich op buitenlands
politiek terrein soms zeer na
drukkelijk manifesteert. In het
verleden deed hij dat bovendien
vaak zonder ruggespraak met
de andere commissarissen, het
geen wel eens tot een forse
interne ruzie leidde.
Zowel Van den Broek als Brit
tan beschikken bovendien over
een groot politiek ego en sterke
persoonlijkheden. Ook dat kan
tot competentiegeschillen lei
den. Brittan beweegt zich nage
noeg voortdurend in het Euro
pees sprekerscircuit en beperkt
zich daarbij niet tot zijn eigen
portefeuille. In dat opzicht is hij
Brittan foto anp
zonder twijfel een van de meest
spraakmakend commissieleden.
Hij geldt bovendien als een man
die snel op zijn tenen is getrapt.
Delors staat intussen op het
standpunt dat de portefeuilles
de komende weken gestroom
lijnd moeten worden. Verdeeld
heid in de Commissie wordt
altijd als een signaal van zwak
te gezien. In geschillen kunnen
de commissieleden moeiteloos
tegen elkaar worden uitge
speeld. Competentievraagstuk
ken verzwakken bovendien de
politieke slagkracht van Brus
sel. Het gevaar is bovendien dl
met elkaar overhoop ligg(
commissarissen meer voor zmj
zelf, dan namens de Comifc
gaan spreken. Of Delors - s
zien diens soms hoogst ei
standig optreden en zijn vaaU
overrompelende uitsprakena
ideale arbiter is als er zich co»J
flicten in de Commissie voo-J
doen, is intussen de vraag.
Van den Broek krijgt overi
de beschikking over een gs
nieuw te vormen directoraatj
generaal voor buitenlandse t
trekkingen. De formatie d
van moet voor eind april ronij
zijn. Of dat de kansen op con.
petentiegeschillen verkleint
niet zeker. De zogenaam,,
DG's verlammen de Brussels.
Eurocratie soms met hun rJ
en belangengevechten, met a.„
problemen voor de besluitvor-1
ming van dien. Hoge EG-funJ
tionarissen zeggen dat veel z.
afhangen van de manier waaroal
Van den Broek de komende!
maanden opereert.
Van den Broeks woordvoerder!
„Ik denk dat het uiteindeliJ
niet tot conflicten zal komen, jl
feite moeten de taken van
den Broek en Brittan heel p
cies op elkaar worden afu.
stemd. Daar zijn de twee hereJ
nu mee bezig. Ze praten op zeel
vriendschappelijke toon. Ma;
ik geef toe: ze zullen hun eigs
stek krachtig verdedigen."
Den Haag (anp) - Koopwo
ningen zijn vorig jaar ge
middeld 8 procent duurder
2eWorden dan in 1991. Ge
middeld kost een huis nu
194.800 gulden, in 1991 was
dat nog 180.400 gulden. Dat
heeft voorzitter B. van
Groenigen van de Neder
landse Vereniging van Ma
kelaars (NVM) gisteren be
kendgemaakt in zijn nieuw
jaarstoespraak.
Van Groenigen meldde dat de
prijs van goedkopere woningen
vorig jaar meer is gestegen dan
hie van duurdere. Dat komt
volgens hem door de gestegen
vraag van huurders naar een
eigen huis. Niet alleen een toe-
nemt
aanh
zijn
van
In h
verh
een
aani
mak
eigei
prijs
van
ning
proc
ging
bovf
daar
dra;
Het
gezi
vori
dag
In de afgelopen week
ontsnapten uit twee
Nederlandse
gevangenissen
gedetineerden. 'Hoe
vervelend het ook is, het
hoort bij het bedrijf, aldus
directeur Molenkamp van
de Bredase strafinrichting
De Boschpoort.
Door onze redactrice
Riet Pijnappels
OVER EEN PAAR maanden
gaat de Bredase penitentiaire
inrichting De Boschpoort, in de
volksmond de Koepel genoemd,
beginnen met het afluisteren
van alle telefoongesprekken van
buitenaf. Tot nu toe gebeurde
dit slechts incidenteel.
Het is een van de maatregelen
die directeur Bart Molenkamp
treft om het beveiligingssysteem
te optimaliseren. Hij vindt dat
staatssecretaris Kosto het aan
de gevangenisdirecteuren zelf
moet overlaten om adequaat t^
reageren op ontsnappingen van
gedetineerden. Verder pleit hij
er voor om werkloze ex-gedeti
neerden ng^hun ontslag uit de
gevangenis gedwongen, aan het
werk te zetten.
Twee weken geleden liet Molen
kamp, naar Engels voorbeeld, in
de Koepel een bord ophangen
met de volgende woorden: Wij
dienen de samenleving door de
veilige bewaring van hen die
rechtens van hun vrijheid zijn
beroofd. Het is onze plicht de
genen die aan onze zorg zijn
toevertrouwd humaan te behan
delen en een goede terugkeer in
de maatschappij te bevorderen.
Een aardige spreuk, die er ech
ter gedetineerden niet van
weerhoudt om ontsnappingspo
gingen op touw te zetten.
Deze week faalde het beveili
gingssysteem van de Nederland-
se gevangenissen maar liefst
twee keer. Schrikt u daarvan?
„Nee. Daar schrik ik niet van.
Het is heel vervelend en een
slecht begin van het nieuwe
jaar. Maar hoe vervelend ook,
het hoort bij het bedrijf. Uitbre
ken hoort bij opsluiten. Zoals
een schipbreuk hoort bij de
scheepvaart. Dan kun je sche
pen bouwen zoals de Titanic,
maar die vergaan ook.
Als ik 's avonds laat word ge
beld, denk ik onmiddellijk: O
jee, er is er eentje ontsnapt. Dat
betekent dat je er steeds reke
ning mee houdt. Dat bewustzijn
is er. Als er bewaarders gewond
raken zoals in De Grittenborgh,
is dat heel beroerd, maar nog
maals, het hoort bij het bedrijf.
Er is maar één manier om uit
braken te voorkomen en dat is
mensen niet meer opsluiten."
Denkt u er niet te laconiek
over?
„Nee, want je beoordeelt naar
de resultaten. Natuurlijk heb je
een doelstelling. Je hebt als ge
vangeniswezen alleen resultaat
als je de gedetineerden binnen
houdt. Een koekjesfabriek die
geen koekjes maakt, kan beter
sluiten. Zo is het onze taak om
mensen binnen te houden. En
dat lukt ons goed. Het is in het
afgelopen jaar niemand gelukt
om uit De Boschpoort te bre
ken. Daar ben ik trots op. Eer
lijk gezegd vind ik het rumoer
na iedere geslaagde vluchtpo
ging onredelijk. Begrijpelijk,
maar onredelijk. In de afgelo
pen jaren is het aantal gevange
nen verdubbeld, de vluchtge
vaarlijkheid is enorm toegeno
men door de langere straffen en
de verharding van de criminali
teit. Als je dan toch het aantal
ontsnappingen kunt beperken
mag je daar tevreden over zijn."
Molenkamp:'Gedetineerden dartelen hier natuurlijk niet vrij
rond.foto de stem/dick de boer
De bewaarders in De Gritten
borgh zijn met messen gestoken.
Nu is het in de Nederlandse
gevangenissen gewoon dat de
gedetineerden dagelijks een mes
krijgen bij het eten. Is dat niet
vragen om moeilijkheden?
„Op de werkplaatsen werken ze
met metaal en hout. Daar kun
nen ze ook een wapen van ma
ken. Als je het bestek gaat af
pakken, moet je nog veel meer
dingen afpakken. En dan maak
je het leven in een inrichting zo
onleefbaar dat je uitbraken al
leen maar in de hand werkt."
Voor staatssecretaris Kosto van
Justitie is de maat vol na de
gewelddadige ontsnapping uit
De Grittenborgh deze week. Hij
heeft aangekondigd desnoods
een strenger regime in te willen
voeren in de strafinrichtingen.
„Het regime in de gevangenis is
de verantwoordelijkheid van de
directeur. Kosto moet het aan
hem overlaten om adequaat te
reageren op een uitbraak."
U vindt dat hij buiten zijn boek
je gaat?
„Kosto geeft een signaal af en
dat is heel belangrijk. Maar
nogmaals, de eerste verant
woordelijkheid ligt bij de ge
vangenisdirecteuren zelf. Kosto
moet hén de vraag stellen: Wat
doet u eraan om uitbraak te
voorkomen?"
Wat doet eraan?
„De controles in De Boschpoort
zijn veel strenger geworden. Dit
jaar gaan we beginnen met het
structureel afluisteren van tele
foongesprekken. Dat gebeurde
al incidenteel, maar nu gaan we
alle gesprekken opnemen. We
hebben een aparte bewakings-
groep opgericht en op het ter
rein zijn meer hekken neerge
zet. Op dit moment wordt er een
nieuwe omtrekbeveiliging aan
gelegd; de beveiliging buiten
het gebouw. Dat kost ons twee
miljoen gulden.
Verder hebben we van iedereen
hier een zogenaamd risicopro
fiel. Een gedetineerde die als
vluchtgevaarlijk wordt be
schouwd, wordt extra beperkt
in zijn bewegingsvrijheid. Hij
mag bijvoorbeeld niet buiten
luchten of meedoen aan spor
tactiviteiten. Het idee dat de
mensen buiten hebben, dat we
de gedetineerden hier laten
ronddartelen, dat klopt natuur
lijk niet.
Als je de hele groep gedetineer
den harder gaat aanpakken,
verhoog je het vluchtrisico. Je
moet een evenwicht vinden. Als
we ze te soepel behandelen, ne
men ze het heft in élgêH'liandétl,
als we te streng zijn, stappen ze
ook op.
In Groot-Brittannië worden
veel strafinrichtingen op grote,
afgelegen terreinen gebouwd. Ik
zou graag zien dat nieuwe in
richtingen in Nederland ook
meer ruimte krijgen. De weg
naar buiten is dan langer en dat
verkleint de ontsnappings
kans."
Een gevangenis op een onbe
woond Waddeneiland? Een
soort Robbeneiland?
„Nee. Ik bedoel het niet zo
extreem. Er moet wel bezoek
mogelijk zijn. Anders geef je de
veroordeelden alleen maar een
extra reden om proberen weg te
komen."
Een te streng beleid zou ave
rechts werken en mensen ver
bitterd terugsturen in de moot l
schappij. Is dat proefonden>m-|
delijk vastgesteld of is dat
een opvatting uit de soepeltl
jaren zeventig?
„Ik vind dat we het rationeeil
moeten benaderen. We moete: I
de gedetineerde zeker niet over]
zijn bol gaan aaien, maar
de andere kant gaat het eron|
dat hij na zijn ontslag weer
de maatschappij bruikbaar is.|
In de Verenigde Staten is
tegenstelling tussen 'wij, del
maatschappij' en 'zij de crimi-1
nelen' erg scherp. De geva
nen worden als het ware 'ont-1
menselijkt'. Na hun vrijlating
zien ze de maatschappij
alleen maar als jachtterrein]
Hun normbesef is weggevaagd
er is geen begrip meer, geet
verwantschap met de mede
mens.
Het is belangrijk dat we elkaar
hier blijven zien als mensen. It
ben ervan overtuigd dat,
plaats van een strenger regime, I
het meer vruchten afwerpt als
we de gedetineerden na hun
ontslag meer houvast geven]
Daar ligt een belangrijke taak.
Ik zou willen pleiten voor eer,
werkplaats van het gevangenis;
wezen buiten de inrichting. Een
ex-gedetineerde komt moeilijk I
aan de slag op de arbeidsmarkt.
Hij heeft daardoor te veel excu-1
ses om 'weer terug te vallen
de misdaadsfeer. Hij moet, net I
zoals in de gevangenis, worden
gedwongen te werken op zo'n
werkplaats in het kader van een
vervroegde vrijlating. Iemand
die weigert mogen ze van mij
dan weer achter slot en gren
zetten. Nu is het zo dat
meeste gedetineerden vanuit de
gevangenis rechtstreeks do
gaan naar het bijstandsloket
weer verder gaan met het ple
gen van misdrijven."
Kunt u zich voorstellen dat een
goed oppassende burger
beroerd van wordt?
„Ja. Ik word daar ook beroerd
Van onze Haagse redactie
Den Haag - De Tweede Karr
gereageerd op het bericht dat
(Justitie) en staatssecretaris I
geleden gewaarschuwd zijn vooi
genis de Grittenborgh in Hoog
het kerstreces moeten de bewinc
afleggen in de Tweede Kamer.
De Zwolse officier van justitie
mr. W. Ten Kate, plaatsvervan
gend voorzitter van de commis
sie van toezicht van de Gritten
borgh bevestigde gisteren dat
Justitie in oktober 1992 een
brandbrief van de commissie
heeft gekregen waarin staat dat
de situatie in de Hoogeveense
gevangenis onhoudbaar is.
Ten Kate noemt het 'extra
wrang' dat een gewelddadige
gijzeling heeft plaatsgevonden in
De Grittenborgh, terwijl drie
maanden geleden al is gerappor
teerd over de uiterst verontrus
tende situatie aldaar. Dat er al
die tijd niets met de brief is
gedaan noemt Ten Kate 'frustre
rend'.
Het ministerie van justitie ont
kent de aantijgingen. Al vorig
jaar zou naar aanleiding van de
brandbrief de beslissing geno
men zijn om jeugdige langge
straften ovèr te plaatsen naar
Vught. Bij de inrichting Nieuw
Vosselveld worden dit jaar 48
nieuwe cellen gebduwd
(ADVERTENTIE)
AVONDOPLEIDINGEN
NIMA -A/B NGPR-A
PRAKTIJKDIPLOMA PR
MBA/MODERNE
BEDRIJFSADMINISTRATIE
PRAKTIJKDIPLOMA
BOEKHOUDEN
BASISKENNIS BOEKHOUDEN
PRAKTIJKDIPLOMA
LOONADMINISTRATIE
DIVERSE REPETITIECURSUSSEN
In samenwerking met HEAO'S in
Noord-Brabant en Limburg
BEL 076-601936/215389
voor de brochure.
Initlti
Instituut
bulrljfsupluldlngun
De stichting OIB is erkend door de
Minister van Onderwijs en Wetenschappen
op grond van de Wet op de erkende
onderwijsinstellingen.
Dire
Grit
dat
niei
andi
al u
De
mad
van
van
mei
jaar
war
in
aar
per
De
ber
nee
ter
tin
Eei
aai
me
vli
Gr
in
In
m:
te
va
m
d€
ee
m
zi
H
m
Vi
v<
0
01
d
g
te
t\
d
d
c
r
v
s
Heerma
foto de stem/johan van gurp
Een conflict bij de dienst
Volkshuisvesting van het
ministerie van minister
Alders kreeg deze week
een extra dimensie door de
aankondiging dat er 800
banen worden geschrapt.
Door John van Miltenburg
VERRASSEND is het niet. De
strategie is al heel oud: de beste
verdediging is de aanval.
Bij de oproerige dienst Volks
huisvesting van het ministerie
van Volkshuivesting, Ruimtelij
ke Ordening en Milieu, kortweg
Vrom genoemd, waar de al lo
pende reorganisatie vorige
maand voor grote spanningen
zorgde, worden de komende
drie jaren 800 banen geschrapt:
de helft meer dan de medewer
kers eerder was voorgehouden.
Staatssecretaris Heerma heeft
zijn ambtenaren van deze slech
te tijding op de hoogte gesteld
samen met de hoogste volks
huisvestingsambtenaar op het
departement, mr. L. Kokhuis.
De directeur-generaal van
Volkhuisvesting was de afgelo
pen weken mikpunt was van
veel kritiek.
Kokhuis stuurde vorige maand
onder druk van zijn medewer
kers het omstreden organisatie
bureau Terpstra Tukker de
laan uit omdat de 'strategisch-
therapeutische aanpak' van dit
bureau op groot verzet stuitte
bij de dienstcommissies.
Het vertrouwen in Kokhuis
kwam ter discussie toen bleek
dat hij kort voor zijn benoeming
bij Volkshuisvesting bestuurslid
was geweest van een door de
organisatie-adviseur opgezette
stichting.
De leiding van het departement
heeft deze week uitvoerig over
leg gevoerd met het vertegen
woordigd overleg op het depar
tement. Dat Heerma de verdere
stappen in het reorganisatiepro
ces zo nadrukkelijk in het bij
zijn van Kokhuis heeft gepre
senteerd betekent dat de poli
tieke leiding van het departe
ment Kokhuis niet als reorgani
satiemanager laat vallen. De
antwoorden op schriftelijke
vragen van Kamerleden zijn
duidelijk.
Van de bikkelharde en niets
ontziende manager Kokhuis is
bekend dat hij zich niet zo snel
uit het veld laat slaan. Het
antwoord op het rumoer onder
de medewerkers bij Vrom is dat
zij erop moeten rekenen dat er
nog meer koppen rollen.
Vorige week lekte (met opzet?)
de inhoud uit van een rapport
waarin het organisatiebuerau
Terpstra Tukker een vernieti
gend beeld schetste van de
ambtelijke organisatie bij
Volkshuisvesting. Een volgens
Terpstra 'in zichzelf gekeerde
organisatie waar de ene mede
werker de andere aan het werk
houdt en sprake is van veel
bureaucratie'.
Het jargon is een steeds terug
kerend ritueel bij reorganisaties
waar de hulp van Terpstra als
externe adviseur wordt ingeroe
pen.
Kokhuis typeert zichzelf niet
als 'hard', maar als 'zakelijk en
consequent'. Bij de reorganisa
tie die hij als gemeentesecreta
ris van Den Bosch in de jaren
tachtig leidde, deinsde hij er
niet voor terug zijn tegenstan
ders uit de weg te ruimen van
uit de geest 'wie niet met mij is,
is tegen mij'.
Een van zijn eerste slachtoffers
was de directeur van de dienst
gemeentewerken, die enkele ja
ren daarvoor als een kundig
manager uit het bedrijfsleven
was binnengehaald.
In veel gevallen zijn medewer
kers in Den Bosch in een vloek
en een zucht negatief getypeerd
zonder dat zij daar zelf veel
invloed op konden uitoefenen.
De omstreden organisatie-advi
seur Terpstra mag dan bij Vrom
aan de kant zijn gezet, Kokhuis,
die de ideologie van Terpstra
als geen ander aanhangt, heeft
nog alle macht. De ideëen van
Terpstra zijn bij Vrom met
diens vertrek bepaald niet over
boord gegooid.
De fracties van D66 en de WD
in de Tweede Kamer hebben
deze week met hun vragen aan
minister Alders en staatssecre
taris Heerma over de reorgani
satie bij Vrom blijk gegeven van
hun politieke interesse in wat
gaande is op het departement.
Zeker nu de afslankingsoperatie
zo'n grote omvang gaat aanne
men, hopen de medewerkers bij
Vrom dat die controlerende
aandacht blijft.
De politiek mag zich om nog
een andere reden wel wat meer
bezig houden met het volks
huisvestingsbeleid, in de toe
komst meer en meer een taak
van de lagere overheden.
De woningbouw mag dan niet
meer zo'n politiek item meer
zijn als in de jaren zestig en
zeventig met omvangrijke wo-
ningschaarste, de rijksoverheid
blijft verantwoordelijk voor
zwakke groepen op de woning
markt.
De overheid dient de kaders uit
te zetten waarbinnen woning
bouwcorporaties, gemeenten en
bouwinvesteeerders zich als 'so
ciale ondernemers' kunnen ont
plooien.
De Delftse hoogleraar prof. H.
Priemus hamert er bij herhaling
op dat de overheid zich moet
bekommeren om de zorg voor
stadsvernieuwing en betaalbare
huisvesting voor ouderen, een
oudergezinnen, allochtonen en
mensen met beperkte inkomen
sperspectieven.
De samenleving kan snel veran
deren. De overheid dient alert
te kunnen reageren op nieuwe
omstandigheden en heeft hier
voor een slagvaardig apparaat
nodig. Nederland heeft daar
met een woningnood, die tot 2a
jaar na de oorlog voortduurde,
de les van kunnen leren.
ÉÉN WEEK nieuwjaarstoesprake
ondernemers maakt bepaald niet
spelt kommer en kwel, de econoc
en de politicus kan nog steeds
ideologische stokpaardjes en de ri
Extra aandacht gaat in de eerste
uit naar het artikel, dat de hoogs
Zaken schrijft in het economenbl
jaar secretaris-generaal Rutten di
de beurt aan zijn opvolger Geelhc
Zijn boodschap liegt er niet om:
voort dan belandt Nederland nog
in het EG-peloton. Pakweg 20 jaai
welvaart dat peloton nog aan, r
moeite in de middenmoot har
moeten geloven komen we straks
niet nü ons sociaal-economisch s
Het recept is bekend en vooral
geliefd: meer mensen aan het w
maken van een nog steeds met
Want, zegt Geelhoed, steeds min
meer mensen de kost verdien
stonden vorig jaar 44 mensen
mensen met een aow-uitkering.
Nu weten de Haagse politici o
moet worden om te voorkomer
menig Kamerlid en minister laa
op om te peilen in hoeverre Ned
maatregelen. Dat heet grensverl
weten ze daar alles van.
Het duurt echter allemaal zo lan
de marge. Geelhoed heeft ge
fundamentele bezinning op ons
's. Praten over het aanpakken v
de uitkering voor het loonzakje
Uitgaven zet geen zoden aan de
Concrete oplossingen zijn noc
maken die uitnodigen tot mis
werkenden wat meer overho
verdienen en vooral niet elk pol
honoreren.
Kortom, er moet méér dan eer
bijhouden.
