weekend
René
de Wit,
30 jaar
HET JAAR VAN DE OUDEREN
E3
Ondernemers
beloofden elkaar
op congressen
gouden bergen.
Iets meer dan een kwart van de bevolking is nu
vijftig jaar of ouder. Over tien jaar heeft een
derde deel van de bevolking die leeftijd bereikt.
Die groep Nederlanders heeft bovendien veel
vrije tijd en geld en is vitaal genoeg om die
centen te laten rollen; een interessante
doelgroep voor marketing- en reclame-mensen.
De vergrijzing
versterkt de
toename van het
gebruik van
geneesmiddelen.
De term 'senioren'
wordt nogal eens
negatief ervaren:
alsof ze al met
een been
in het graf staan.
kentering optreden. Maai
Afsprekend zal dat vooi
kerkelijke groepering^
als je begrijpt wat ik
IVoor die mensen zal
log lang een van de man
figuur blijven."
Bosse betreurt het da
I in het algemeen zo weinig
(ingeschakeld in het maat.
|ijk leven. Een schat aan
gaat daarmee verloren,
varing vooral. Geej
l'aar je dat kunt leren.
gegeven moment lijkt a
kt te worden gezet achter
van het leven. Als je zestig
fren je al gauw te oud vooi
Geen dit meer, geen dat
kn soort leeftijdsdiscrimina-
Irdoor je ook politiek afge.
hakt."
In halve eeuw zat Van
In of dichtbij de politiek
1 jaar was hij statenlid, vier
(deputeerde voor economi.
sen, enige jaren lid van
Iteraad in Axel, waar hj;
gemeentesecretaris was en
(iseert hij het gemeentebe-
ver ouderenzaken.
vestie van belangstelling,
tig willen blijven. „Het beste
In tegen echt oud worden,
lij veertig werd, dacht hij;
(tig, dat is pas oud." Nu is
na zeventig. Maar oud, nee
lelt hij zich niet. Een zekere
pd is in hem gevaren. 2o
hij die leeftijd. „Als je wat
mee gaat, leer je relative-
Hij leerde lezen via de krant
fctaat daarin ook zijn eigen
lln de rubriek met overlij.
pvertenties. „Dat weet je van
en. Daar moet je geen drama
aken."
|voor het zover is, wil hij zich
nstelijk blijven maken. Oot
|zijn leeftijdsgenoten. „Die
oep wordt steeds groter,
leseft ook de politiek, vindl
en Bosse.
lenbonden weten de kruiwa-
|aar de politiek wel te vinden
japarte ouderenpartij is voot
liet nodig. Als er iets aan
bijvoorbeeld aan de opvang
femente ouderen, dan is het d(
pan plaatselijke of provincial!
ngen om dat hogerop kenbaa
ken."
Ide van origine CHU'er Van
|osse: „Solidariteit of naasten
kan altijd beter." Ook voo
lergrijzende eerste generatie
Ten en Marokkanen. Die wor
lud in huiselijke kring, temid
lan hun familie. Maar of oo!
Veede en derde generatie me
kders die zorg kunnen opbren
Is de vraag. „Zij zijn veel mee
Nederlanders opgegroeid."| En
pat geeft een ander levensge-
Jschappelijke bovenlaag te
vormen. Oud en wijs werd
in één adem gezegd en aan
vijsheid - door - ervaring ont-
tien de ouderen in de toenmali-
(menleving hun status.
olgens diende zich - en dat is
,ddels ook weer enkele decen-
'eleden - het tijdvak aan waar-
e met moeizaam verworven
.is maar een beperktaantal
toe kon. Zelfs gedegen vak-
iis was aan die beperking on-
avig, want de techniek kwam
;n razende versnelling terseht
et was maar de vraag óf je je
lang (bedoeld is dus: tot je
in dat ene vak de kost kon
en verdienen,
nieuwe leuze werd education
nanente en op het ogenblik
t je als oudere al van goeden
;e komen om voluit en vol be-
met jongeren te kunnen com-
.iceren. Wijsheid-uit-ervaring
liet of nauwelijks meer van
ing. Alleen wijsheid uit boeken
eter nog, van floppy disks telt:
oude wijze vrouw of man be-
t in het beeld van deze samen-
ïg niet meer. Al zijn er ouderen
zich wel hardnekkig als zoda-
alijven gedragen. Laten we hen
en, want hun wijsheid-uit-er-
ng is levenswijsheid en d
voor zover ik het weet nog
computerprogramma's voor.
tom. Oud wórden is heerlijk,
zijn wat minder. Het brengt op
duur zeker zijn ongemakken
maar het heeft ook zijn voor-
n. Ik noemde ze al: de roze
raart en de bejaardenpas en de
dkopere Museumjaarkaart. 0,
er is niets tegen oud worden,
rr die grens van 65, hè, dat zi'
echt dwars. Van de ene dag op
andere ongewild ingedeeld wor-
bij een categorie, dat begrensd
'den, dat zit me dwars. Voor de
hoop ik dat alle 'groepsgeno-
er nog evenveel zin in hebben
ik. Dan gaan we samen nog een
oie tijd tegemoet. Ad muitos
ïos!
TOON KLOET
n Kloet is oud-verslaggever van
Stem. Hij maakte in 1988 na een
rrtigjarig dienstverband gebruik
i de vut-maatregel.
DE STEM
f Op dit moment houdt
9 het ouder zijn me niet
zo bezig. Ik zie het wel
aankomen. Ik zie natuur
lijk ouderen in mijn omge
ving en ik lees erover,
maar ik heb me er nog niet
echt een voorstelling van
gemaakt, hoe dat voor me-'
zelf zal uitpakken.
Ik woon in Geertruiden-
berg en werk in Roosen
daal. Ik beschouw mijn
baan als een basis om het
straks gemakkelijker te
hebben. Via mijn werkge
ver doe ik nu al iets aan
mijn pensioen. En ook zelf
reserveer ik wat voor mijn
oude-dagsvoorziening. Ik
zet nu wat opzij zodat ik
straks geen stap terug hoef
te doen.
Ik denk dat er een bepaal
de opbouw in je gedachten
over ouderen zit. Als je
jong bent, denk je vooral
aan je opleiding. Je hebt
mooie gedachten over wat
je later wilt doen. Als je
een baan hebt, denk je aan
de uitbouw van je carrière.
FOTO DE STEM DICK DE BOER
In een volgende fase denk
ik dat je weer wat bewus
ter bezig bent met wat er
later gaat komen. Het is
een beetje paradoxaal.
Geestelijk word je rijper
en lichamelijk takel je af.
Ik zou het erg vinden als ik
later ben aangewezen op
hulp van anderen. Het
liefst wil ik alles zelf in de
hand houden. Natuurlijk is
het een proces als je licha
melijk slechter wordt,
maar de gedachte aan af
hankelijkheid benauwt
me. Dat iemand anders be
paalt wat jij doet. Nee. Dat
lijkt me niets. Daarom ben
ik denk ik nu ook finan
cieel gezien met mijn oude
dag bezig.
Als ik echt niks anders
meer zou kunnen en als
een kasplantje door het le
ven zou moeten, dan is
voor mij het punt bereikt
dat ik eruit zou moeten
stappen. Dat zeg ik nu
puur gevoelsmatig, dat is
niet beredeneerd.
Onafhankelijkheid is voor
mij het belangrijkste. Cen
traal staat dat ik straks
niet hulpbehoevend wil
zijn.'
ZATERDAG 2 JANUARI 1993
Seniorenmarkt
steeds
aantrekkelijker
Mi
arktonderzoekers
'ontdekten' de oude
ren eind jaren tach
tig. Congressen wer
den belegd en onder-
nemers beloofden el
kaar gouden bergen.
Bij het steeds groter wordende
aantal ouderen kwam het feit dat
ze vanwege onder meer de vut-
maatregel meer vrije tijd hebben.
Dankzij een grotere aandacht voor
de gezondheid blijft negentig pro
cent gezond en actief. Slechts tien
procent is hulpbehoevend. Geld
hebben ze ook: van het Nederland
se vermogen is 65 procent in han
den van de senioren.
Allemaal redenen waarom onder
nemers hun aandacht meer gingen
richten op die 'nieuwe' doelgroep.
Diverse branches legden zich toe
op deze groep consumenten. Vele
produkten die speciaal voor oude
ren waren bedoeld, kwamen op de
markt. Ouderenreizen, vervoers
diensten, kleding, voedings- en ge
neesmiddelen en speciale fietsen
werden bedacht. Projectontwikke
laars deden goede zaken met de
bouw van luxe appartementen voor
senioren.
Ook de uitgevers zag«n wel brood
in de ouderen. Tory Media Interna
tional bv in Voorburg brengt bij
voorbeeld sinds ruim twee jaar het
maandblad Fifty Fifty op de markt.
Directeur L. de Winter: „We zijn er
zeer tevreden over. We begonnen
met een oplage van 50.000 en die is
inmiddels verhoogd naar 60.000.
We zijn gesprongen in dit gat in de
markt."
Jncy larl zIb
Fifty Fifty richt zich vooral op de
actieve ouderen van vijftig tot zes
tig jaar. „Uit een lezersonderzoek
dat is uitgevoerd door de Erasmus
Universiteit, is gebleken dat zeven
tig procent van onze lezers nog
actief is in bijvoorbeeld een eigen
bedrijf of overheid. We zijn hier
mee begonnen omdat we in Ameri
ka zagen dat een dergelijk blad
daar een oplage van 2,5 miljoen
exemplaren heeft. In Engeland en
Frankrijk zijn er ook zulke bladen
op de markt, We dachten daarom
dat zoiets ook wel wat voor Neder
land zou zijn."
De redacteuren en acquisiteurs van
Fifty Fifty behoren allen tot de
doelgroep van het blad. Volgens De
Winter - zelf 58 - is dat niet zonder
reden: „We hebben met opzet ac
tieve vijftigers op dit blad gezet.
Het zijn mensen die hun sporen
hebben verdiend, hier of elders.
Met hen hebben we een redactie
gevormd. Zij kunnen ook beter
over ouderen schrijven omdat ze
zelf weten hoe die mensen zijn en
Bedrijfsleidster L. Ruys-van der Vlist
van de SeniorenWinkel in Breda in een
speciale 'meetstoel': „Wij hebben ons op
de vijftigplussers gericht en het loopt nu
boven verwachting.
FOTO DE STEM BEN STEFFEN
Door Peter de Jong
wat hun gevoelens zijn over allerlei
zaken."
De zaken gaan goed bij Fifty Fifty.
„Gemiddeld bedraagt de omvang
van ons blad 84 pagina's. Daarvan
zijn 19 tot 22 advertentiepagina's.
We zijn nu langzamerhand doorge
broken en grote reclamebureaus
komen nu spontaan bij ons aan de
deur om te adverteren."
Ook de Nefarma, de organisatie
van de farmaceutische industrie
ziet de omzetcijfers nog steeds
groeien. De hoeveelheid verkochte
geneesmiddelen steeg in 1991 met
4,4 procent. De farmaceutische
produktie nam toe van 3.362 tot
3.623 miljoen, waarvan voor
2.265 miljoen aan 'kant en klare'
medicijnen voor menselijk gebruik.
Een groeiend aandeel daarvan
komt op rekening van de ouderen.
Mevrouw E. Bossert, hoofd public
relations van Nefarma; „Het effect
wan;-de toename van het aantal
ouderen is te merken in een toena
me van het volume van de afzet.
Ouderen gebruiken al meer genees
middelen dan jongeren. De vergrij
zing versterkt die toename van het
gebruik dan nog eens. Je ziet ook
dat de industrie research doet die
rechtstreeks betrekking heeft op
ziektes die vooral ouderen treffen,
bijvoorbeeld de ziekte van Alzhei
mer."
Zo zegt de Zwitserse homeopaat
Alfred Vogel een middel te hebben
gevonden om vergeetachtigheid en
concentratiestoornissen te bestrij
den bij mensen boven de 55. Met
het middel Geriaforce (letterlijk
kracht voor ouderen) meent Dr.
Vogel de ouderdomskwalen te kun
nen bestrijden. Twee keer per jaar
gedurende drie maanden innemen
verricht wonderen. Leverancier is
Biohorma uit Elburg.
„Het is niet zo dat wij met dit
middel of met andere produkten
speciaal inspringen op het feit dat
er steeds meer ouderen zijn," zegt
pr-man Ad van 't Hoff van Biohor
ma. „Ten opzichte van traditionele
geneesmiddelen bieden homeopati-
sche middelen veel voordelen om
dat ze weinig bijwerkingen hebben.
Slapeloosheid komt bijvoorbeeld
vaak bij ouderen voor. Veel slaap
middelen zijn verslavend. Plant
aardige alternatieven heben die ei
genschap niet. Ook voor gewrichts
pijnen, die voornamelijk bij oude
ren voorkomen, zijn er fantastische
homeopathische oplossingen. De
maatschappelijke acceptatie van
deze middelen groeit, dus ook bij
ouderen. Speciaal inspringen op
dat groeiende aantal ouderen doen
wij niet."
De Stichting Gecoördineerd Oude
renwerk Zuidwesthoek in Ossen-
drecht gaat aan de slag met de
eetgewoonten van ouderen en start
een onderzoek naar de haalbaar
heid van senioren-restaurants. Met
die restaurants wil de stichting
vereenzaming van ouderen tegen
gaan. „We geven zo'n 1.500 warme
maaltijden per maand uit. We ho
ren van onze vrijwilligers dat veel
mensen behoefte hebben aan gezel
schap. Nu zitten ze vaak in hun
eentje aan de hoek van de tafel hun
eten naar binnen te werken," zegt
functionaris Gerda Klokke.
„De eenzaamheid onder de mensen
neemt toe. Vandaar dat we willen
proberen hen met elkaar te laten
eten. Dan gaan ze meer met elkaar
om en ze kunnen meteen een frisse
neus halen. Als dat in een café zou
kunnen, dan kunnen de mannen
meteen biljarten. We willen dit
samen met een horecabedrijf op
zetten. Als wij zelf voor het eten
zorgen, is het voor zo'n bedrijf niet
interessant."
Voor de recreatieve invulling van
hun vrije tijd doen de ouderen
steeds meer een beroep op reisbu
reaus. De firma Kras Ster Vakan
ties in Ammerzoden heeft een spe
ciale afdeling voor ouderenreizen.
Directie-assistente Jane van Uden:
„De Stichting Recreatie Reizen
voor Ouderen organiseert in sa
menwerking met ons ouderenrei
zen. De stichting is opdrachtgever
en wij zijn uitvoerder. In 1992 zijn
ruim negenduizend mensen 'met
ons' op vakantie geweest. Het aan
tal ouderen neemt toe en de oude
ren gaan meer op reis. Dat ver
sterkt elkaar: de markt wordt dus
steeds groter. Misschien zitten we
in 1993 wel op een aantal van
tienduizend mensen."
Populaire bestemmingen zijn ste-
denreizen naar bijvoorbeeld We
nen. „Ook Lourdes blijft in trek,
evenals de Cöte d'Azur. Ook korte
reizen naar België en Duitsland
doen het goed," aldus de mede
werkster van Kras Ster Vakanties.
'Kras' heeft betrekking op de ach
ternaam van de oprichter van het
bedrijf en niet op het bijvoeglijk
naamwoord.
Voor ouderen die vorig jaar op reis
zijn gegaan, organiseert de Stich
ting Recreatie Reizen voor Ouderen
een reünie. Die wordt donderdag
gehouden in Het Turfschip in Bre
da. De organisatie is in handen van
Kras. „Er is zoveel belangstelling
voor dat we veel mensen hebben
moeten teleurstellen. De bijeen
komst is volledig volgeboekt met
1.300 bezoekers," aldus Van Uden.
Ondanks een aantal behaalde suc
cessen bleken de oudere consumen
ten toch moeilijker te benaderen
dan verwacht. Touroperator Arke
bracht een speciale gids uit met
geheel verzorgde seniorenreizen.
De doelgroep zag er echter weinig
in en koos voor verzorgde reizen
uit het 'gewone' aanbod. Arke
biedt de seniorenreizen nu weer
aan in de normale reisgidsen. De
commercial van MacDonalds met
daarin een oude man die het woord
'BigMac' niet kan uitspreken werd
als ronduit denigrerend be-
In reclames worden de ouderen liever niet aangesproken op hun ouder zijn.
FOTO ARCHIEF DE STEM
schouwd: alsof bejaarde mensen
geen Engels kunnen spreken en
dom zijn.
Ook willen de ouderen liever niet
op hun ouder zijn worden aange
sproken; ze worden er liever niet
mee geconfronteerd. De term 'se-
nior' wordt nogal eens negatief
ervaren: alsof de aangeduiden ze al
met een been in het graf staan.
Marketeers zoeken dan ook blij
vend zoeken naar. manieren om
ouderen te benaderen.
Het Amsterdamse reclamebureau
Campaign Company heeft de doel
groep nader onderzocht. „De oude
re is een zeer ervaren consument.
Hij heeft het allemaal'al een keer
gezien en heeft vele fouten ge
maakt en daarvan geleerd," con
cludeert het bureau. „Mensen plan
nen en volgen hun eigen weg.
Daardoor wordt de oudere consu
ment opgrijpbaarder. Hij doet
steeds meer wat zijn hart hem
ingeeft in plaats van wat zijn rol
hem dicteert. Hij is iemand die
produkten en diensten selecteert
omdat ze bij zijn persoonlijkheid
passen."
Mevrouw L. Ruys-van der Vlist
erkent de moeilijkheden die veel
bedrijven zijn tegengekomen bij
het benaderen van ouderen. Ze is
bedrijfsleidster van de Senioren-
Winkel Nederland, met filialen in
Capelle aan den IJssel en aan de
Ettensebaan in Breda. „Veel be
drijven hebben moeite met het
imago van een winkel voor oude
ren. In Amerika echter is de term
senior helemaal ingeburgerd. De
laatste tijd gebeurt dat hier ook
steeds meer. De koud-watervrees
verdwijnt gelukkig."
De SeniorenWinkel startte in 1989
toen het revalidatiebedrijf Been
hakker verhuisde naar een nieuw
pand. „Er was veel vraag naar
...een interessante doelgroep volgens marktonderzoekers...
FOTO DE STEM BEN STEFFEN
aangepaste stoelen die geen zieken
huismodel moesten zijn. Bij die
verhuizing hebben we besloten éen
aparte afdeling te beginnen. In ja
nuari 1991 is de SeniorenWinkel
uitgegroeid tot een zelfstandige
bv."
Het Bredase filiaal is op 7 oktober
geopend. Er is een uitgebreide col
lectie aangepaste stoelen te zien die
precies op hoogte kunnen worden
gemaakt voor de klant. Sommige
stoelen hebben verende zittingen
die het opstaan vergemakkelijken
en andere zetels zijn uitgerust met
hogere of juist lagere leuningen.
Een speciale meetstoel wordt ge
bruikt om de hoogte vast te stellen
die voor de klant het beste is.
Mevrouw Ruys, van huis uit fysio
therapeute: „We willen de aange
paste meubels uit de medische
sfeer halen. Niemand kan ontko
men aan lichamelijke veranderin
gen bij het ouder worden. Dat heeft
niks te maken met krakkemikkig
worden. In de meubelbranche zijn
bovendien veel stoelen te modern
of te diep. Kleding pas je toch ook
aan bij jezelf. Voor de vijftigplus
sers is niet veel aandacht. Daarom
hebben wij ons op die doelgroep
gericht en het loopt nu boven ver
wachting."
De Unie van Katholieke Bonden
van Ouderen in Den Bosch is vol
gens hoofd pr Arno Heltzel 'altijd
blij met aandacht voor senioren',
maar hij zegt dat toch met een
voorbehoud. „Dat de markt zich
meer voor ouderen gaat interesse
ren, is ons niet ontgaan. Wij geven
het magazine Nestor uit voor onze
220.000 leden. We hebben geen
enkele moeite om adverteerders
voor het blad te vinden, integen
deel, ze staan er zelfs voor in de
rij."
Wel blijft de Unie KBO de activi
teiten van de commercie kritisch
volgen. „We blijven natuurlijk de
belangen van de consumenten in de
gaten houden. We volgen welke
artikelen er zijn en of ze gebrui
kersvriendelijk zijn. Daarbij on
derhouden we contact met de con
sumentenbond. Meer belangstelling
voor de ouderen is prima, maar een
en ander moet wel op verantwoor
de wijze gebeuren, zodat de oude
ren echt wat aan die activiteiten
hebben," zegt Heltzel.
