Tegenslag voor export
lik
NAVO en WEU starten zee-blokkade ex-Joegoslavië
Gulden opnieuw duurder tegenover andere munteenheden
Eerbetoon aan Franco
Bouterse wil populariteit meten
Vragen rijzen uit as Windsor-paleis
Rood voor Van Tiggelen
reiend
■uIlllUlliiK. k
jDELBURG
IGELEIDER v/m
(GELEIDER v/m
mdig medew.(MBA)
resses
:eur
iel medew. (ma^j
KOOP MET ZEKERHEID
nissan
■j-_ LEENDERT NID BORN
KERHEID ffmi hmBil—
Efteling beste
attractiepark
ter wereld
I DEZE KRANT:
Merijntje
■lil Toeristen
verguld
iezuiragingen
isen hun tol
ilraftraining
iAC-spelers
Herwinning
lan der Poel
Becker winnaar
Kicieus WK
Golf van geweld
Duitsland
Restauratie kost Britse belastingbetaler 160 miljoen gulden
zacht
Wöltgens pleit voor nieuw departement
'Pronk laatste minister van
ontwikkelingssamenwerking'
Onbekenden
leggen pop
op spoorlijn
IL
U
1992
Eendaal
(essen, die
Suikergroep.
nie niet
ten zoeken wij op
ie. Zich
bssing/verwerking
i nieuwe
kt, markt en
anties, e.d..
ïchnologie), met
levensmiddelen-
et ruime ervaring
ef vaardig met
ran Roosendaal te
eigen
leen
loofd
Jiriftelijke
Iperatie Suiker
isatie, Postbus
|ken, sectie Arbeidsvoorzie-
chappelijke Zaken bestaan de
|19 uur)
Ivan één jaar
i selectie worden gemaakt uit
i die aan de functie-eisen vol-
ping:
geleidingstaken door het op-
uden van een cliëntenbestand;
|termen van haalbare en meet
net cliënten;
hieken toe;
sulfaten aan samenwerkings-
saties en cliënten.
-beroepskeuze/arbeidsmarkt
van sociaal cultureel werk;
Ie;
dsmarkten en schoolvoorzie-
sie- en gesprekstechnieken;
eit;
chriftelijke uitdrukkingsvaar-
aanbeveling.
en ervaring min. 2.920.- en
maand, met doorgroeimoge-
uto per maand, gebaseerd op
van het personeel is betrok-
lure. Nadere informatie voor
nen bij het sectiehoofd Ar-
r C. Lodder, telefoon 01180-
igen na het verschijnen van
n aan het College van Burge
van Middelburg, t.a.v. het
rsoneel, Organisatie en Infor-
11, 4331 CB Middelburg o.v.v
if 92/61j
Met v.d. Bom valt te praten!
J jV J* R Spinveld 37 Breda Tel. 076-223166,
apE STEM
losse nummers:
maandag t/m vrijdag: 1,50
zaterdag: 1,80
132 ste jaargang
MAANDAG 23 NOVEMBER 1992 I I I I I
Van onze verslaggever
Kaatsheuvel - De Efteling
ia Kaatsheuvel is op een
internationaal congres in
Dallas bekroond met de Ap
plause Award voor het beste
attractiepark ter wereld.
Efteling, die dit jaar
Iveertig jaar bestaat, won
het in de ogen van de jury
er meer van de Univer-
Filmstudio's in Ho-
Iljwood en Ocean Park in
Hongkong.
e prijs wordt eens per
■twee jaar uitgereikt voor
I jet park dat een inspiratie-
Ibron vormt voor de gehele
licreatiebranche. Directeur
Beck was verrast en blij
»et de onderscheiding.
Juist in het jaar dat Euro
Disney is geopend, is dit een
prachtige kwaliteitsbeoor-
dtling", aldus Beek.
Twintig jaar geleden kreeg
De Efteling de Pomme d'Or,
toen de hoogste toeristische
onderscheiding ter wereld.
Dit jaar bezochten ruim 2,5
miljoen bezoekers de Efte-
vandaag 2 katernen
Extra op maandag A2
™nnen Buitenland A3
«eland A4/A5
A6
A7
B
jjonsument
jTV-programma's
Sportdeel
^slagen en standen
hetaald voetbal
B2
Van onze correspondent
Bert Schampers
Brussel - De NAVO en de
Westeuropese Unie (WEU)
zijn gistermiddag in de
Adriatische Zee gestart met
de operatie 'Maritime Guard',
een zee-blokkade waarbij het
scheepvaartverkeer naar en
komende uit de havens van
Montenegro worden gecon
troleerd.
De NAVO maakt voor de zee
blokkade gebruik van zijn per
manente vloot die in de Middel
landse Zee is gestationeerd. In
wisselende samenstelling zullen
torpedoboot jagers en fregatten
van deze eenheid worden ingezet
voor controle op naleving van
het handels- en wapenembargo
tegen Servië en Montenegro.
VN-resolutie 787 geeft de mari
ne-vaartuigen van NAVO en
WEU het mandaat om aan boord
te gaan van de vrachtschepen
die de territoriale wateren van
het voormalige Joegoslavië inko
men of verlaten. Kapiteins die
weigeren mee te werken, riske
ren een schot voor de boeg van
hun schip.
Zowel de schepen van de NAVO
als de WEU-vloot staan onder
Italiaans commando. De opera
tie wordt ondersteund door ra
dar- en verkenningsvliegtuigen.
NAVO en Westeuropese Unie
werken al sinds 16 juli nauw
samen in de Adriatische Zee.
Beide organisaties hadden tot
afgelopen week echter niet de
bevoegheid het scheepvaartver
keer ook echt te controleren.
De WEU heeft momenteel vijf
schepen in de Adriatische Zee,
waaronder het Belgische fregat
Westhinder. Het Nederlandse
fregat Van Kinsbergen maakt
deel uit van de permanente NA-
VO-vloot in de Middellandse Zee
en als zodanig ook worden inge
zet bij operatie 'Maritime
Guard'.
De permanente NAVO-vloot be
staat uit zeven schepen: vijf tor-
pedobootjagers, waaronder het
Duitse oorlogsschip Hamburg,
en twee fregatten. De strijd in
Bosnië is het afgelopen weekein
de weer opgelaaid. In de Bosni
sche stad Travnik zou in diverse
vluchtelingenkampen tyfus zijn
uitgebroken.
m
ïJenburg - De bezuinigingen
Jde personeelsbezetting in de
pmeente Aardenburg beginnen
meer hun tol te eisen.
|i!lictjes over functiewaarde-
1, een hoog ziekteverzuim en
strafkorting van het ministe-
i, omdat de afdeling sociale
llen achterloopt met werk, ge-
aan dat het werkklimaat op
gemeentehuis verre van ide-
ilis.
'2iezeeland -a4
ilterdam - De spelers van NAC
neten vandaag een straf-
ïining ondergaan, die in de
laats komt van een onderling
mistoernooitje. Trainer Piet
Visser besloot tot de maatre-
Is vanwege de wanprestatie
p Excelsior, dat de Bredase
«eg met 2-0 terugwees.
ftenswaard - Adrie van der
was oppermachtig in de
er-Prestige-veldrit in Val-
aswaard. Hij zette de concur-
atie op grote achterstand.
IZIE SPORT - b3
fiankfurt - Boris Becker won
ATP Championship in
fiankfurt. In de finale troefde
de Amerikaan Jim Courier in
|he sets af.
PflE SPORT - b3
- In een aantal Duitse
1 zijn het afgelopen week-
id botsingen geweest tussen
As-extremisten en rechts-ex-
temisten. Bij de rellen is een
«kend aantal mensen ge-
geraakt. In Berlijn is een
'aker doodgestoken. Volgens de
®ie was dat niet te wijten aan
ftiek geweld', volgens vrien-
'ivan de dode wel.
'zie buitenland - a3
Spaanse vrouwen brengen de
Hitler-groet op een massa-bij
eenkomst in Madrid ter nage
dachtenis aan de 17 jaar gele
den overleden dictator Franco.
Tegelijkertijd vond zaterdag
een massa-betoging plaats van
enkele duizenden tegen racis
me en vreemdelingenhaat.
Dat gebeurde aan aanleiding
van de moord, een week gele
den, op een jonge Dominicaan
se die werd neergeschoten in
een buitenwijk van Madrid.
Door Rob Ruggenberg
en Archie Sumter
Paramaribo - De Surinaamse
ex-legerleider Desi Bouterse
wil komende vrijdag in Para
maribo een openbare bijeen
komst houden, waarop dui
delijk moet worden hoe groot
de steun is waarop hij bij de
bevolking kan rekenen.
Dat heeft hij gisteren gezegd,
nadat de regeringspartijen in
Paramaribo een 'massa-meeting'
hadden gehouden, waarvoor de
opkomst overigens nogal tegen
viel.
Aanvankelijk had Bouterse mor
gen zijn visie op zijn ontslag
aanvraag willen geven. Maar nu
de regeringspartijen met de mas
sameeting van gisteren openlijk
stelling tegen hem hebben geno
men, wil hij hen met gelijke
munt betalen
Algemeen wordt aangenomen
dat Bouterse op die bijeenkomst
wil peilen of een politieke car
rière nog enige kans heeft. Al
enkele dagen wordt in Suriname
gespeculeerd op een ontwikke
ling zoals in Ghana (West-Afri-
ka) waar de met Bouterse zeer
bevriende militaire dictator Jer
ry Rawlings twee weken geleden
verrassenderwijs democratische
verkiezingen won en president is
geworden.
Van onze verslaggevers
Brussel - De gulden wordt
internationaal gezien op
nieuw duurder. De Spaan
se peseta en de Portugese
escudo worden met zes
procent gedevalueerd.
Voor Nederlandse toeris
ten is dat voordelig, maar
de koersaanpassing is een
tegenslag voor de Neder
landse exporteurs.
Het is de derde aanpassing van
de EMS-koersen in ruim twee
maanden. Tijdens de valutacrisis
van september was de peseta al
met vijf procent gedevalueerd en
de inmiddels uitgetreden Itali
aanse lire enkele dagen tevoren
met zeven procent.
Het besluit tot devaluatie van de
peseta en de escudo viel zater
dagnacht op een meer dan tien
uur durende vergadering in
Brussel van het Monetair Comité
van de EG, waarin de ministe
ries van financiën en de centrale
banken zijn vertegenwoordigd.
Voor Nederland heeft de medail
le twee kanten. De opnieuw be
wezen kracht van de gulden is
goed voor het internationale ver
trouwen in ons land. Bovendien
heeft de daling van de import-
prijzen een gunstig effect op de
inflatie, en daardoor op de koop
kracht. De concurrentiekracht
van de export wordt echter ver
der ondermijnd.
Sinds half september is de gul
den elf procent duurder gewor
den tegenover de peseta, dertien
procent tegenover het pond ster
ling, zes procent tegenover de
escudo, vijftien procent tegen
over de lire en twaalf procent
tegenover de Zweedse kroon.
Bovendien is er in de loop van
dit jaar een forse koersstijging
opgetreden ten opzichte van de
dollar, al vertoont de Ameri
kaanse munteenheid de afgelo
pen weken een duidelijk herstel.
Het duurder worden van de gul
den is voor al wie op vakantie
gaat naar het Iberisch schier
eiland een meevaller. Die krijgt
nu meer peseta's of escudo's
voor een gulden. Maar de koer
saanpassing betekent een nieuwe
tegenslag voor de Nederlandse
exporteurs,
Koningin Elizabeth, gehuld in regenjas en kaplaarzen, luistert
naar een brandweerman die haar rondleidt. foto epa
Van onze correspondent
Bob van Huët
Windsor - De restauratie van
het gedeeltelijk door brand
verwoeste Windsor Castle
gaat de Britse belasting beta
ler een slordige 160 miljoen
gulden kosten.
Cultuurminister Peter Brooke
heeft aangekondigd dat het ko
ninklijke paleis op staatskosten
wordt hersteld. De werkzaamhe
den zullen naar verwachting tien
jaar duren en ongeveer 3.000
banen opleveren.
De Britten hebben vol medele
ven gekeken naar de beelden van
hun vorstin, gekleed in een kaki
regenjas en groene kaplaarzen,
die zaterdag de rokende puinho
pen betreurde van haar 'favorie
te huis'.
Elizabeth staat niet op keien,
maar leek zich wel zo te voelen;
van de zeven koninklijke palei
zen zijn er drie in gebruik als
staatsresidenties: Buckingham,
Windsor en Holyroodhouse in
Schotland.
Ontzet en geschrokken keek de
toch al geplaagde koningin naar
eeuwenoud familiebezit dat door
brandweermannen, bedienden
en prins Andrew haastig naar
buiten was gesleept. Meubel
stukken van onschatbare waarde
stonden op de binnenplaats van
het kasteel, soms in een spray
van bluswater.
Een dappere onderdaan brandde
zijn handen aan een gloeiende
schilderijlijst. Een tweede viel
van een ladder toen hij kostbare
spullen uit een raam aanpakte.
Elizabeth stond er ontdaan en
geschokt bij. „Dit is haar huis.
Je kunt nauwelijks een kussen
van de ene naar de ander stoel
verplaatsen zonder dat ze het
merkt", aldus een hoveling.
De aanblik van de totaal uitge
brande St.Georges Hall, eens de
trots van koning Georges IV en
waar fenomenale staatsbanket
ten voor de groten der aarde
werden aangericht, kostte de
vorstin zichtbaar moeite. Door
:entrale verwarming uitgedroog
de en geverniste houten plafonds
ontvlamden als lucifers. 600 Ge
denkplaten met gegraveerde bla
zoenen van Orde van de Kouse
band-ridders waren in het vuur
gesmolten.
Kroonprins Charles liet zich ook
voorlichten over de schade. De
zaal waarin zijn houten polo-oe-
fenpaard stond opgesteld ging
verloren, evenals een werk van
Rembrandt, een schilderij van de
Italiaanse meester Pietro Longhi
PSV'er Adri van Tiggelen kijkt scheidsrechter Luyten
verbijsterd aan nadat hij een rode kaart kreeg. De
uitsluiting van Van Tiggelen deerde PSV niet. Het
scoorde hierna nog drie keer. De Eindhovense ploeg
gaat in beroep tegen de rode kaart.
zie sport - bi
Met een zuidwestelijke luchtstroming wordt zeer zachte
lucht aangevoerd. Het blijft overwegend droog met enkele
opklaringen. De zuidwestenwind is matig.
Van onze Haagse redactie
Den Haag - „Jan Pronk is de laatste minister van ontwikke
lingssamenwerking." Dat zei PvdA-fractievoorzitter Wöltgens
zaterdag tijdens een studiebijeenkomst van de Evert Vermeer
stichting in Utrecht.
Volgens Wöltgens is de wereld zo
sterk in verandering dat er bij
een nieuwe kabinetsformatie een
heel nieuw ministerie van inter
nationale economische samen
werking moet komen. Naast
Ontwikkelingssamenwerking
moeten ook delen van Defensie,
Milieubeheer, Buitenlandse Za
ken en Buitenlandse Handel, on
der het nieuwe departement val
len.
De PvdA-fractievoorzitter deed
zijn uitspraken tijdens een dis-
Steenwijk - Onbekenden
hebben zaterdag in Steen-
wijk een met kranten gevul
de pop op de spoorlijn ge
legd.
De machinist van de passa-
gierstrein Zwolle-
Leeuwaarden veronderstel
de dat het een mens was.
Hij probeerde te stoppen.
Dat lukte hem niet op tijd
en hij sloeg vervolgens
alarm. Bij aankomst van
hulpverleningsinstanties
bleek pas dat het om een
pop ging.
cussie over het budget voor ont
wikkelingssamenwerking. Wölt
gens: „De nieuwe wereldorde be
tekent dat we onze klassieke
ontwikkelingshulp moeten ver
breden. Er moet economische
hulp aan Oost-Europa worden
geboden. Migratie en internatio
nale milieuhulp kosten geld. Nu
moeten allerlei ministeries er
aan te pas komen. Dat geeft
moeilijkheden."
„Pronk kan bijvoorbeeld wel
geld voor voedselhulp ter be
schikking stellen, maar dat heeft
geen zin als het voedsel niet op
de juiste plaats terecht komt, of
niet getransporteerd kan wor
den. Daarvoor is dan weer de
hulp van Defensie nodig."
Tijdens de forumdiscussie in
Utrecht onderstreepten Van
Mierlo (D66), Beckers (Groen
Links), Wöltgens (PvdA) en
Brinkman (CDA) dat de komen
de jaren veel meer geld nodig zal
zijn voor internationale hulp.
Brinkman weigerde zich vast te
leggen op een exact bedrag.
Volgens de CDA-fractievoorzit-
ter staat de economische situatie
in Nederland zo onder druk dat
het de burgers niet uit te leggen
is dat er nog meer bezuinigd
moet worden om enkele honder
den miljoenen guldens extra
voor ontwikkelingssamenwer
king te reserveren.
en een staatsieportret van ko
ning George III van de 18e
eeuwse hofschilder Sir William
Beechey. Maar de meeste kunst
stukken konden dankzij snel
handelen buiten bereik van de
vlammen worden gehouden.
Maar ondanks het medeleven in
het land ontstond er daags na
het inferno al controverse. Uit de
as van Windsor rezen een aantal
pijnlijke vragen. Bijvoorbeeld
waarom een der rijkste vrouwen
op aarde zich geen sprinkler of
betere blusinstallatie kon ver
oorloven.
Het door de Sunday Times gepu
bliceerde verwijt dat de 20 man
sterke paleisbrandweer uit 'be
zuinigingsoverwegingen' was
ontbonden en dat taken waren
overgedragen aan de gemeente
brandweer van Windsor (die
'pas' na negen minuten ter plaat
se kon zijn) werd ontkend door
een brandweercommandant.
Andere kritiek gold de uitvoer
van werkzaamheden aan het pa
leis zonder dat de hofhouding
toestemming had gevraagd aan
Britse Monumentenzorg. Staats-
archeologen en historici hadden
nooit een inventaris mogen ma
ken zodat niemand precies weet
welke historische of kunstwer
ken nu verloren zijn gegaan.
VERVOLG OP BINNENLAND - A 3
(ADVERTENTIE)
Dit woord is vandaag in het nieuws. Een van de vele. Een krant vol. Nu de
daad bij het woord: een echte Parker Rolier-pen voor u met uw woord(en)
naar keuze erin gegraveerd, als u een nieuwe abonnee opgeeft. U de pen,
de nieuwe abonnee om te beginnen twee weken de krant gratis.
Noteer als nieuwe abonnee:
Naam:
Adres
Postcode:.
Plaats:.
Telefoon (voor controle bezorging):
De nieuwe abonnee betaalt per.
D kwartaal acceptgiro 82.20
maand automatisch 27.30
De Parkerpen zenden aan:
Naam:
Adres:
Postcode:__Plaats:.
kwartaal automatisch 79.70
bank/gironr
In de pen moet komen te staan: (max. 15 letters)
De pen wordt opgestuurd zodra wij het eerste abonnementsgeld ontvan
gen hebben. Stuur deze bon in een open envelop zonder postzegel naar
Dagblad De Stem, Antwoordnummer 112, 4800 VB Breda.
!b
DE STEM. E*=r "D NT DIE JP
V'
