i
Sociaal akkoord in gevaar
4.95
tST
'Begemann wil in België duikboten voor Taiwan bouwen'
Eindelijk brood
'Aanhangers van Bouterse dreigden met aanslagen'
ing
n
ntactlenzen
4 Zware tegenvallers dwingen tot ernstige bezinning'
FAMILIE-DAG j
Extreem-rechtse groep
strijkt neer in Breda
Halogeen soms gevaarlijk
PvdA wil grens voor
ziekenfonds optrekken
Gewapende overvallers
koffieshop aangehouden
jerry,
irnemelk.
ÈBU MAAS MODES
SAS VAN GENT
SLAAGT V ALTIJD!
Noorderlingen'
)scar-kandidaat
Ilassa-slachting
louder Kurden
iBritse premier
|bindt in
■Sinéad O'Connor
jstopt met pop
'Mestbeleid
versoepelen'
I hen Haag - Het CDA probeert
Ifflet hulp van oppositiepartij
I WD een tussentijdse aanscher-
I Ping van de normen voor het
I uitrijden van mest te blokkeren.
Icolgetis Kamerlid Van Noord
I (CDA) past de tussentijdse aan-
I scherping niet in het streven
I Mar meer draagvlak onder de
I hoeren voor het milieubeleid.
■ZIE BINNENLAND - A3
/AKMAN-OPTICIEN
IN DEZE KRANT:
VANDAAG OP DE
KERMIS IN BREDA
medium dry,
P van 2 ibu% I
SitUtl f 1,49 1
!iUto i
Un] 3OldrX. E W- 1
- °*<!°berj992 I
MANNEN MET EEN GROTE MA&T
Normale maten t/m 64
Duitse buikmaat t/m 65, 135 cm omvang.
Gentsestraat/Stationsstraat 01158-1447
l-44-01
(iet naar België
o0r bevalling
astburg - Huisartsen in het
jjten van Zeeuws-Vlaanderen
van het ziekenfonds
0Z hun zwangere patiënten
m niet naar een Belgisch zie-
jnhuis laten gaan voor de be
ding, Het ziekenfonds wil
Bt laten onderzoeken of niet
juninste de gecompliceerde be-
allingen in Oostburg kunnen
Ijjven plaatsvinden, voordat de
gl de grens overgaat.
[JE ZEELAND - C1
Usterdam - De speelfilm 'De
liorderlingen' van Alex van
[aimerdam wordt namens Ne-
erland voorgedragen voor de
ïerikaanse Oscar voor de bes-
buitenlandse film. De Noor-
togen won onlangs op de
Sederlandse Filmdagen in
:ht twee Gouden Kalveren,
ir de beste regie en de beste
leur (Rudolf Lucieer). De film
eveneens genomineerd voor de
felix 92, de Europese tegenhan-
ivan de Oscar.
Kanbul - Het Turkse leger heeft
dens zijn offensief tegen de
.Jingen van de Kurdische Ar-
beiderspartij PKK in noord-Irak
l'auizenden' PKK-strijders ge
ld. De stafchef van het Turkse
_„6er, generaal Güresch, zei dat
lian Turkse kant slechts negen
lïilitairen zijn gesneuveld. Hij
■zei ook dat 20.000 Turkse solda-
lünnaar Irak zijn gestuurd.
llZIE OOK ACHTERGROND - A2
llZIE BUITENLAND -A4
■Londen - De Britse premier Ma
jor is er heilig van overtuigd het
■debat over het verdrag van
■Maastricht te winnen en heeft
■zijn dreigement verkiezingen uit
■te schrijven als dat niet het geval
Is, ingetrokken. Major is inmid-
liels begonnen met gesprekken-
londer-vier-ogen waarin hij te
genstanders van 'Maastricht' tot
■andere gedachten probeert te
■brengen.
llZIE BUITENLAND-A4
Londen - De Ierse popzangeres
ad O'Connor stopt met het
Imaken van popmuziek, na een
I conflict met haar platenmaat
schappij over de promotie van
■haar nieuwste single 'Don't Cry
For Me, Argentina'. Dit wordt de
itste popplaat van O'Connor
i zich wil gaan toeleggen op
era-muziek en het stichten
I can een 'gelukkig gezin'.
1 BC Hulst, tel. 01140-11813
ontactlensspec. A.N.V.C.
feélSi
chap en goed advies
vandaag 4 katernen
Achtergrond A2
Binnenland A3
Buitenland A4
Economie A5 A6
Beurs A6
Sport deel B
«eland deel C
Consument deel D
Rn? deel E
"'V-programma's E2
Van onze correspondent
Bert Schampers
Temse - De Begemann-groep
van de Bredase zakenman
Van de Nieuwenhuyzen is
geïnteresseerd in de overna
me van de Boel-scheepswerf
in het Oostvlaamse Temse,
met de bedoeling de Rotter
damse Droogdok Maatschap
pij (RDM) de mogelijkheid te
geven onderzeeërs voor Tai
wan te bouwen.
Dit werd gisteravond op de Bel
gische televisie gezegd, naar
aanleiding van het faillissement
van de Boelwerf.
Begemann wordt genoemd als
een van de vier kandidaten die
de grote Vlaamse scheepswerf
wil overnemen. Ook de Neder
landse scheepsbouwer Damen is
geïnteresseerd. De groep van
Van de Nieuwenhuyzen zou
RDM in Temse de mogelijkheid
willen geven het politieke verzet
in Nederland tegen de bouw van
de onderzeeërs voor Taiwan te
omzeilen.
De Boelwerf werd gisteren door
de rechtbank in Sint-Niklaas, op
advies van het openbaar minis
terie, failliet verklaard. Eerder
had de rechtbank dat tot twee
maal toe geweigerd, omdat de
financiële situatie van de werf
en de economische vooruitzich
ten voor de scheepsbouw daar
nog geen aanleiding toe gaven.
De schuldeisers zijn de afgelo
pen weken echter massaal met
onbetaalde rekeningen komen
aanzetten.
De scheepswerf wordt al vijf
weken door de werknemers be
zet gehouden. De rechtbank
heeft de bezetters gisteren opge
roepen te onderhandelen met de
curatoren.
Aangenomen wordt dat, nu het
faillissement is uitgesproken,
ook de kandidaat-overnemers
met concrete voorstellen zullen
komen. Zij hebben bewust ge
wacht totdat er juridisch gezien
duidelijkheid was over de werf.
Boel in Temse heeft een flinke
schuld en de investeerders zou
den geen trek hebben om die
over te nemen.
Het ministerie van economische
zaken is verrast door het bericht
van een mogelijke overname van
de Belgische werf door de Bege-
mann-groep. Een woordvoerder
van minister Andriessen erkent
dat het zo 'theoretisch mogelijk
wordt' dat de RDM vanuit België
onderzeëers gaat leveren aan
Taiwan.
Immers, België kent, anders dan
Nederland, geen overeenkomst
met de Volksrepubliek China die
de export van onderzeëers naar
Taiwan verbiedt. Maar, zo merkt
hij tevens op: „Ook België be
perkt de export van strategische
goederen en hanteert daarbij
vrijwel dezelfde lijst als Neder
land."
Van onze Haagse redactie
Den Haag - De economische situatie is zo sterk verslech
terd dat het zeer moeilijk zal worden voor volgend jaar
een sociaal akkoord af te sluiten.
Kabinet, werkgevers en vakbe
weging moeten komende week
proberen de pijn van een tegen
valler van tien miljard voor de
nationale economie te verdelen.
„We hebben indringend met el
kaar gesproken. Het gaat om een
werkelijk dramatische verslech
tering van de economische situa
tie. Daarom is een indringende
bezinning op de situatie nodig.
We hebben het niet om een pro
bleempje van de overheid. Dit
gaat het hele land aan," zei
minister De Vries van sociale
zaken en werkgelegenheid gis
teravond laat na overleg tussen
premier Lubbers, de ministers
Kok, De Vries en Andriessen en
de voorzitters van de vakcentra
les en van de werkgeversorgani
saties.
De Vries zei erop te vertrouwen
dat het gesprek met de sociale
partners tot resultaat zal leiden.
Het overleg wordt maandag
voortgezet. Voor 6 november wil
het kabinet duidelijkheid heb
ben over de bereidheid van
werkgevers en vakbeweging een
centraal akkoord af te sluiten
over loonmatiging en werkgele
genheid.
Groot probleem bij de gesprek
ken is dat er voor volgend jaar al
enkele belangrijke cao's afgeslo
ten zijn met loonsverhogingen
van 5 procent of meer. Achteraf
(ADVERTENTIE)
Een inwoner van de Tadzjiekse hoofdstad Dusjanbe draagt een grote hoeveelheid broden naar huis.
De voedseldistributie is een groot probleem in de Centraalaziatische republiek waar communisti
sche en moslim-groeperingen elkaar al maanden bestrijden. foto epa
Feest voor het hele gezin
tijdens onze speciale
Sterk gereduceerde tarieven. 1
Breng Opa en Oma ook mee
Van onze Haagse redactie
Den Haag - Aanhangers van
de Surinaamse legerleider
Desi Bouterse hebben vorig
jaar gedreigd met aanslagen
in Nederland. Die zouden
worden uitgevoerd, als de
steun die de Nederlandse re
gering aan het nieuwe, demo
cratisch gekozen Surinaamse
bewind 'ongewenste vormen
zou aannemen'.
Dat schrijft de Binnenlandse
Veiligheidsdienst (BVD) in zijn
gisteren verschenen jaarverslag
over 1991. De BVD heeft, door
'in bepaalde Surinaamse kringen
voortdurend een vinger aan de
pols te houden', kunnen voorko
men dat het ook werkelijk tot
aanslagen is gekomen.
Het kabinet van legerleider Bou-
terse wilde niet reageren op de
Mö/T/m/fi bevindingen van de BVD. Een
woordvoerster van de Surinaam
se ambassade in Den Haag
Dat worden wenste evenmin commentaar te
zeker een geven.
heleBoel De BVD merkt verder op dat de
duikboten twee Surinaamse diplomaten die
in mei het land zijn uitgewezen,
Berenstein en Anthonius, mede
werkers waren van de Suri
naamse inlichtingendienst. Zij
hadden zich, aldus de BVD, 're
gelmatig aan ongewenste activi
teiten schuldig gemaakt'.
De Veiligheidsdienst zwakt in
het jaarverslag eerdere berichten
over massale infiltratie van Su
rinaamse criminelen bij Neder
landse politie en overheid aan
zienlijk af. Volgens de BVD was
'een door militaire kringen in
Suriname georkestreerde cor
rumperingsoperatie van enige
omvang geen sprake'. „Het is bij
een enkele incidentele poging in
die richting gebleven", aldus het
jaarverslag.
Bijzonder verontrust toont de
BVD zich over het 'weglekken'
van Nederlandse kennis op tech
nologie-gebied naar landen van
de voormalige Sovjetunie, Libië
en de Volksrepubliek China. Die
landen proberen door middel
van bedrijfsspionage technolo
gie-kennis te ontvreemden, maar
soms hoeven ze niet eens zo ver
te gaan. In een aantal gevallen
lukt het ook om door middel van
joint-ventures aan de gewenste
kennis te komen.
Vooral de Volksrepubliek China
is volgens de veiligheidsdienst
bedreven in het ontvreemden
van technologie-kennis. 'De
open Nederlandse samenleving'
werkt dat in de hand. „Zorgvul
dig gespreide en onderling afge
stemde wervingsactiviteiten op
diverse terreinen bezorgen hen
met inzet van relatief bescheiden
middelen een aanzienlijke hoe
veelheid geavanceerde kennis en
technologie", aldus het BVD-
jaarverslag.
Op het gebied van 'gewone' spio
nage heeft de BVD het nog
steeds te stellen met de inlichtin
gendiensten uit de voormalige
Sovjetunie. Het uiteenvallen van
de Sovjetunie heeft nauwelijks
Van onze Haagse redactie
Den Haag - Breda en omgeving geldt als één van de plaatsen in
Nederland waar de extreem-rechtse beweging ANS zich concen
treert. ANS, oorspronkelijk van Duitse origine, staat voor
Aktionsfront Nationaler Sozialisten.
Dat blijkt uit het jaarverslag van de Binnenlandse Veiligheids
dienst (BVD) over 1991. De groepering, 'met een overigens niet
erg grote, vooral jeugdige aanhang', manifesteert zich verder in
Den Haag en het noorden van het land. Volgens de BVD gaat het
om een 'uiterste militante' en 'neo-nazistische' groep.
Georganiseerd extreem-rechts beschikt in Nederland volgens de
BVD over een aanhang van naar schatting enkele honderden
personen. Een ruime meerderheid daarvan heeft onderdak
gevonden bij de Centrum Democraten (CD) en de Centrum
Partij '86.
Daarnaast zijn nog tal van kleinere extreem-rechtse groeperin
gen actief, bijvoorbeeld die rondom de NSB-weduwe Rost van
Tonningen. Volgens de BVD gaat het om voornamelijk oudere
nationaal-socialisten. „Hun streven is vooral gericht op behoud
van het fascistisch gedachtengoed uit de jaren '30 en '40", aldus
het jaarverslag.
geleid tot een afname van het
aantal spionnen uit die regio.
Wel zakten de activiteiten na de
mislukte augustus-coup in 1991
terug naar 'een beduidend lager
niveau'.
Dat is, aldus het jaarverslag, een
gevolg van het uitzetten van een
aantal inlichtingen-officieren en
'door de BVD tegen enkele van
hen uitgevoerde activiteiten'.
Van de spionage uit andere lan
den van het voormalige Oostblok
is niet veel meer over.
Uit de dossiers van de voormali
ge Oostduitse inlichtingendienst
kwamen nog wel acht zaken
naar voren 'die interessant ge
noeg waren voor een nader on
derzoek'.
De BVD merkt verder op dat het
bijzonder lastig is om de plegers
te vinden van aanslagen als die
op staatssecretaris Kosto (Justi
tie) in november vorig jaar. Het
gaat om een zeer kleine kern
extremisten, die elkaar zeer goed
kennen en een 'hoge graad van
veiligheidsbewustzijn hebben'.
Het is daarom erg moeilijk over
hen informatie in te winnen, die
de basis kan zijn voor strafver
volging. „In de toekomst zal dat
niet anders zijn", aldus de BVD,
die 'gezien de ernst ervan' toch
met dergelijk onderzoek blijft
doorgaan.
losse nummers:
maandag t/m vrijdag: 1,50
zaterdag: 1,80
132ste jaargang
DONDERDAG 29 OKTOBER 1992
I I I I I
bezien zijn die verhogingen veel
te fors. Maar de verschillende
bonden hebben al laten weten
niets te voelen voor het openbre
ken van contracten.
Zo zou het kabinet graag zien
dat er wat afgaat van de loons
verhoging met 5,25 procenten in
de zorgsector. De vakbeweging*
is wel bereid haar looneisen naar
beneden bij te stellen, nu de
inflatie voor volgend jaar onge
veer anderhalf procent lager uit
valt dan in september nog werd
geraamd. De vakcentrales zullen
de komende dagen met hun bon
den overleggen over de slechtere
vooruitzichten.
De werkgevers dringen aan op
forse bezuinigingen op de rijks
begroting, zodat de last van be
lastingen en premies kan dalen.
Dat heeft een gunstig effect op
de werkgelegenheid, die volgend
jaar sterk onder druk staat. Het
CPB heeft becijferd dat de werk
loosheid volgend jaar stijgt met
25.000 als extra maatregelen uit
blijven.
De groei van de industriële pro-
duktie daalt volgend jaar tot 1
procent; dat is anderhalf procent
minder dan in september werd
verwacht. Het tekort van de
overheid loopt op met twee mil
jard en de collectieve lastendruk
komt uit op 53,9 procent, 0,3
procent meer dan afgesproken in
het regeerakkoord.
Halogeenlampen kunnen gevaarlijk zijn. Ze kunnen
zelfs exploderen. Ze hebben soms ook maar een
korte levensduur. Deskundige Jack Crebolder laat
zien, dat de contacten bij inferieure exemplaren
al na 200 branduren volledig geoxydeerd zijn.
ZIE CONSUMENT - DEEL D
Tegen de verwachting in bleef het gisteren droog.
Uitstel is geen afstel! Het weer is wisselvallig. Er
kunnen nu buien, al dan niet met hagel en onweer, vallen.
Van onze Haagse redactie
Den Haag - De PvdA wil de ziekenfondsgrens optrekken van
54.000 naar 62.000 gulden.
Met de extra premie die daarmee
binnenkomt, willen de sociaal
democraten zo'n 140.000 bejaar
den met een inkomen onder
42.000 gulden onderbrengen in
het ziekenfonds.
PvdA-Kamerlid Van Otterloo zal
dat idee opperen bij een debat
over het plan-Simons, de invoe
ring van één ziektekostenverze
kering voor alle Nederlanders.
Hij vraagt staatssecretaris Si
mons (PvdA, Volksgezondheid)
het idee nader te onderzoeken.
CDA'er Lansink staat niet nega
tief tegenover de suggestie van
Van Otterloo. Ook hij is bereid
om bejaarden met een laag inko
men over te hevelen van de par
ticuliere- naar de fondsverzeke
ring. Dat mag volgens Lansink
echter niet leiden tot een stijging
van de belasting- en premiedruk.
Bejaarden met een laag inkomen
betalen nu een naar verhouding
hoge premie van minstens 118
gulden per maand. Daar komen
nog eigen bijdragen bij. Dat zal
veranderen als ze onder de wer
king van het ziekenfonds gaan
vallen, omdat de premie daar
voor het allergrootste deel af
hankelijk van het inkomen is.
Van onze verslaggever
Roosendaal - De Roosendaalse politie heeft dinsdagnacht drie
Belgen aangehouden, die even daarvoor een koffieshop aan de
Stationstraat in Roosendaal hadden beroofd. Onder bedrei
ging van vuurwapens hadden ze de eigenaar geld en softdrugs
afgenomen.
De mannen, die allen uit Brussel
afkomstig zijn, een 17-jarige
jongen, de 32-jarige M. van de
N. en de 25-jarige H. el-H, zitten
momenteel nog vast op het
Roosendaalse politiebureau.
De melding van de overval
kwam net na half twee, toen het
overval-alarm bij de koffieshop
afging. Een patrouillewagen zag
even later een wagen met Bel
gische kentekens hard wegrijden
bij het café, in de richting van
het station.
Daar aangekomen wist de politie
de wagen klem te rijden en de
drie mannen te arresteren. Toen
bleek ook dat de drie gewapend
waren. Ze hadden twee pistolen
en een geweer met afgezaagde
loop bij zich.
De drie zijn afgevoerd en inge
sloten. Ze bleken bij de koffies
hop een tot nog toe onbekende
hoeveelheid geld en enkele hon
derden grammen softdrugs te
hebben buitgemaakt. Het geld
wordt teruggegeven, de drugs
niet. De mannen worden vrijdag
voorgeleid in Breda.
VUL
Een echte Parker Roller-pen met de naam van uw keuze erin gegra
veerd. Dat krijgt u cadeau als u ons een nieuwe abonnee rijker maakt.
De nieuwe abonnee wordt zelf ook hartelijk verwelkomd. Deze krijgt
de krant de eerste twee wekën gratis.
Noteer als nieuwe abonnee:
Naam:
Adres:
Postcode:
Plaats:
Telefoon (voor controle bezorgrng):
De nieuwe abonnee betaalt per:
kwartaal acceptgiro82.20 kwartaal automatisch... 79.70
maand automatisch27.30 bank/gironr
De Parkerpen zenden aan:
Naam:
I Adres: -
I
I
I
Plaats:
i
Postcode:
In de pen moet komen te staan: (max. 15 letters)
De pen wordt opgestuurd zodra wij het eerste abonnementsgeld ont
vangen hebben. Stuur deze bon in een open envelop zonder postze
gel naar Dagblad De Stem, Antwoordnummer 112, 4800 VB Breda.
DE STEM. EEN KRANT DIE JE WAT ZEGT.
J
V
