[et snuiven en plakken van het roken af Individuele vakantieganger krijgt veel meer mogelijkheden Twaalfhonderd slagers naar grote zultkeuring -■y4- Koop-beurs van ANWB voor gebruikte caravans Amsterdam: 1993 in teken Gouden Eeuw Toeristenindustrie in Florida als vanouds nieuwe methoden via nicotinepleisters of met een stinkend potje Vlijk Bouw- en Woonmarkt bij De Kleine Aarde de stem consument DONDERDAG 17 SEPTEMBER 1992 DEEL D Ac Garnet Red. ar je helemaal een gat f. 20.995,- (in plaats pus snel een proefrit, een beperkte oplage ielbedr. Doornbos, tel: 01641-2304. -55553. '-2484. Pakketreizen minder in trek Door onze redacteur Kees den Exter Breda - Zult. Je gruwt er van of je smult ervan. Som migen kokhalzen bij het woord alleen al, anderen nemen dag-in-dag-uit zes boterhammen met zult mee inhettrommeltie. hele volksstammen er niet n moeten denken om hoofd bas te eten heeft veelal te ma ken met de basis-ingrediënten van het typisch Brabantse pro fluit: varkenskoppen en -kin nebakken. Met koppen en kin nebakken is net zo min iets mis is met de halskarbonaden en haasjes van hetzelfde varken, maar dat argument zal de zult- haters waarschijnlijk niet overtuigen. Die zullen in ieder geval niet komen kijken en proeven als volgende week woensdag (23 september) in de Pelgrims- hoeve in Tilburg de 'Provin ciale Zultkeuring 1992' gehou den wordt. Voor deelname zijn alle 600 slagers uit Noord-Bra bant uitgenodigd, alsmede 600 leerling-slagers. Bij voorgaande edities van de zultkeuring zat slager J. van Kuyk uit Bavel in de jury. Wie de zult uit zijn winkel keurt snapt wel waarom. Aan zijn recept zijn geen geheimen ver bonden: „Koppen en kinne bakken, schouders voor de smaak en buiken, mét zwoerd, voor de stevigheid". De eerste bewerking bestaat uit het verwijderen van de oren en de allerlaatste haren die bij het slachten nog zijn blijven zitten. Dan worden de koppen vier uur in het water gezet, om schoon te spoelen. Vervolgens gaat het vlees tweeëneenhalf tot drie uur in een ketel, om gaar gekookt te worden. Een maal gaar laten de botten zich gemakkelijk verwijderen. Dan wordt het gekookte vlees ge malen. Aan de brij die dan ont staat wordt een deel van het kookvocht toegevoegd en dan komen de kruiden erbij. Van Kuyk: „Zout, azijn, piment, uienpoeder, nootmuskaat en peper". Dan gaat de brei terug de ketel in, om weer aan de kook gebracht te worden. Ver bolgens wordt de zult afge koeld en ongeveer bij hand warme temperatuur uitgegoten m de bakjes waarin het pro- dukt verkocht wordt. bat handwarme is belangrijk om te voorkomen dat het ge kookte vlees en het toege- 1 voegde kookvocht bij verdere I afkoeling scheiden en zich on- I der in het bakje 'dril' vormt. En verder komt het er op aan I om het vlees niet al te gaar te I 'aten worden en om niet al te „Koppen en kinnebakken, schouders voor de smaak en buiken, mét zwoerd, voor de ste vigheid", zegt de Bavelse slager J. van Kuyk over de typisch Brabantse lekkernij. FOTO DE STEM JOHAN VAN GURP veek zwoerd mee te koken. 'Van oudsher is zult een sei zoengebonden produkt. Zo eind september, dan was het er altijd weer en dan tot eind maart. Slager Van Kuyk heeft met die traditie gebroken. Hij heeft het hele jaar door zult in voorraad, met uitzondering van de bouwvakvakantie. Dat heeft een simpele verklaring: „Dan worden er geen bouw vakkers uitgezakt (van boter hammen voorzien) en dan dui kelt de omzet in elkaar". In zijn stand op de jaarlijkse braderie in Bavel geeft slager Van Kuyk zult weg, op rogge brood. Zo heeft hij een beeld van 'de zulteter': „Da's jong en oud, man en vrouw, arm en rijk, gewoon iedereen dus. Net zoals de mensen die zult veraf schuwen dus ook behoren tot een dwarsdoorsnee van de maatschappij". Hoe zult in elkaar steekt, dat hoeft Van Kuyk eigenlijk maar zelden uit te leggen: „De meeste liefheb bers weten dat nog wel van vroeger, toen er aan huis var kens werden geslacht en er ook thuis zult gemaakt werd". Door Johan van Grinsven Breda - De nieuwe wintergidsen van de grote reisorga nisaties laten een individueler aanbod voor de vakantie ganger zien, meer zonbestemmingen en een fikse uit breiding van de wintersportprogramma's dan eerder. kleine veranderingen. Dat Kreta of de Turkse Rivièra nu ook een winterbestemming is." Uitbreiding De reisorganisaties moeten het dan ook vooral hebben van uit breiding van het aanbod in de bekende landen. Arke komt met enkele nieuwe winterzonbestem mingen zoals Malta, Eilat (Is raël), Kreta en Costa Tequise (Lanzarote, het meeste oostelijke van de Canarische Eilanden). Ook Holland International (Hl), biedt wat nieuwigheden aan, zo als San Augustin op Gran Cana- ria. Arke en Hl zijn de twee grootste reisorganisaties in Ne derland. Nieuw bij Arke zijn arrange menten voor steden in het voor malige Oost-Duitsland: Pots dam, Leipzig en Dresden. Zo ook de steden Orlando, Atlanta en Los Angeles in de Verenigde Staten alsmede het Russische St. Petersburg. Sneeuwvakanties Vrij-Uit, op het gebied van auto vakanties de marktleider, heeft het aanbod in bepaalde delen van Frankrijk verdubbeld verge leken met vorig jaar. En dan vooral in de kleinere skidorpen. Woordvoerder P. van Poppel: „We zien dat steeds meer win tersporters de grote plaatsen de rug toe keren. Ze kiezen voor dorpjes in de buurt van de be kende ski-oorden. Daar is het rustiger en 25 tot 30 procent goedkoper". Meer en minder nieuwe elemen ten in het aanbod aan sneeuwva kanties: Sierra Nevada in Spanje en Lillehammer en Greilo in Noorwegen (Arke). Diverse on dernemingen verwachten veel van Oosteuropese landen als Bulgarije, Roemenië en Tsjecho- slowakije. Niet iedereen is en thousiast. Van Poppel: „Qua ho tels en voorzieningen zijn die be stemmingen nog niet goed ge noeg voor de - Nederlandse markt". Voor wie de wintersportmoge lijkheden in Zwitserland of Oos tenrijk -al jarenlang de grote publiekstrekker in de winter - te gewoontjes of te druk vindt, zijn er voldoende alternatieven. Skiën in Griekenland bijvoor beeld. Maar de echte trendsetter kiest mogelijk liever voor de Rocky Mountains. Of voor de Sloveense wintersportbestem ming Kransjka Gora (Hotel plan). Zo probeert elke reisorganisatie ook hier met iets nieuws te ko men. Of het nu gaat om reisdoe len binnen Europa of ver daar buiten. Wat opvalt in de brochures: ski- reizen naar de Rocky Mountains of Slovenië, Kreta in de winter en arrangementen voor steden in wat eens Oost-Duitsland was. De nieuwe reisgidsen die met karrevrachten tegelijk bij de reisbureaus worden bezorgd, la ten enkele trends zien. Duidelijk is bijvoorbeeld dat de pakketrei zen waarbij alles wordt geregeld en verzorgd, terrein aan het ver liezen zijn. Het aanbod wordt steeds flexibeler. Vakantiegan gers krijgen daardoor meer in vloed op zaken als vertrekdag, luchtvaartmaatschappij, soort huurauto, hotel en invulling van de reis. Mobiplan bijvoorbeeld hanteert voor de verre-reizenprogram- ma's het 'flexibele bouwstenen'- idee. Woordvoerster M. Bosman: „Mensen kunnen elementen uit de brochures zelf combineren. Kenya? Eerst een safari en dan Nairobi of liever tussendoor een paar dagen Mombassa? Kan al lebei. Of eerst een safari in Ke nya en dan naar de Seychellen? Geen probleem. Wij merken dat mensen rondreizen met vastlig gende programma's steeds meer beu raken. Ze willen hun indivi duele wensen gehonoreerd zien. Dit soort reizen hoeft tegen woordig absoluut niet meer duurder te zijn dan standaard reizen." Verre reizen In het aanbod aan verre reizen springt in het oog, dat Afrika sterker vertegenwoordigd is dan vorig jaar. Naast het vertrouwde Kenya duiken nu ook landen op als Zuid-Afrika, Tanzania, Zan zibar en de Seychellen. Alle grote reisorganisaties ver wachten voor deze winter meer verre reizen te verkopen. Van daar ook de grotere keuze aan reizen naar het Verre Oosten (dè bestemming in opkomst is Viet nam), het Caribisch gebied en de Verenigde Staten. Het uitge breide aanbod biedt van alles: meer strandvakanties naar steeds verdere uithoeken van landen als Thailand en de Domi nicaanse Republiek ('nieuwe rustbestemming van hoge kwali teit', heet het in een brochure) tot bijvoorbeeld een privé-rond- reis per luxe wagen op Sri Lan ka. Evenementsreizen probeert het met Venezuela op de Neder landse markt. Zo leggen alle grote reisorganisaties hun eigen accenten. Woordvoerder R. Admiraal van Arke: „Er zijn geen spectacu laire nieuwe bestemmingen meer. Alle gebieden ter wereld zijn in de reisgidsen te vinden. Dat is het grote verschil met tien jaar geleden. Toen werden hele landen opengelegd voor het toe risme. Het nieuws zit 'm in roting tw.v. f 4,95 bij D'*°nS staande verpakkingen en een 't'eur!!^(|öpt 11 vergroting per gezin/adres. - Ac c helft van de waarde 'or Mario Bouwmans jWmond/Amsterdam - Het doel is Fjwelfde: rokers van hun verslaving L1, Pen. De weg is verschillend. Ex- penner Jannes Slendebroek uit F Mond biedt op de vrije markt no il ,e r°kers een nieuw kruidachtig pukmiddel uit China. 'Zwitserse fermaciegigant Ciba-Geigy ceert via de dokter nicotine-pleisters |it .°P "et kjf. Beide kampen zweren bij V n wondermiddel. En beide kraken «aars vindingen af. L 20u de moderne versie van klein W k reus kunnen ziJn- Van het j P'taal aan de ene en de startende IW?Lmer aan de andere kant. Jannes TCrd t ket sprinten nog niet ver- Jfearkr 2n Persconferentie het eerst, la k t ZAaltje in het stijlvolle gebouw linrttü, Academisch Genootschap in WBiüen ?aakt met één belangstel- ta-Ge ?st een veriaten indruk. Ci- [Li®! Prijkt een dag later neer in een fclrirv ?altie van het Amsterdamse fcliiko Centre en pakt voor de lan ter Dm?ers uh roet onderzoeken, dok- K.tJeSSoren en versnaperingen. Iets rw00rdeelt Slendebroek. Als je Wwatlm?et het g°ed doen en dat 'a-Geim, u vklden de Zwitsers. „Ci- poor veal geld uitgetrokken z.lJn campagne en dat moet er na- Iheb er hPt° Sinel m°geliik uitkomen. Ik pt kieifl _d niet voor, dus begin ik in I het geld met verkopen via apothekers en drogisten in het zuiden. Ik moet het hebben van mondreclame," zegt Slende broek. Hij weet zich vergezeld van een rokende pr-man en van Axel Gattermann. Deze Duitse 'Naturheilprediker' heeft de ver kooprechten van het reukmiddel voor Europa. Miraculous Stop Smoking heet het goedje dat de reuk- en smaakpapillen zodanig prikkelt dat de roker de lust in een sigaret moet vergaan. De geur houdt het midden tussen 'uitlaatgassen van de auto en rotte eieren'. Aangeraden wordt het middel te gebruiken in een vertrek waar dezelfde dag geen mensen meer ko men. Drie dagen telkens twintig minuten met de neus boven het flesje van 250 gulden en het ergste leed is geleden. De weken daarna 'kost het de meeste rokers niet zo veel moeite meer het roken te laten'. Al thans, dat stellen Slendebroek Co op grond van tests in China en Duitsland. Een recente proef voor de Vara-televisie wees uit dat van de tien proefpersonen die MSS opsnoven, er zes de sigaret defi nitief doofden. Ciba-Geigy wil de rokers ronde Nicoti- nell-pleisters laten plakken op hun li chaam. 'Elke dag een andere plek om ir ritaties te voorkomen'. In die pleisters zit nicotine die, gelijkma tig gedoseerd, via de huid tot het lichaam doordringt. De dagelijkse portie wordt in de eerste twaalf cruciale weken afge bouwd tot nul en dan moet het verlangen naar een sigaret verdwenen zijn. Voor zwangere vrouwen en hartpatiënten zijn de pleisters niet geschikt. Ook zijn kleine vervelende bijverschijnselen als hoofdpijn en misselijkheid niet uitgeslo ten. „Maar verder werkt het prima", als de gebruiker tenminste niet stiekem doorrookt omdat hij dan een gevaarlijke overdosis nicotine binnen krijgt. Diverse klinische studies leren dat veertig pro cent van de gebruikers geen sigaret meer opsteekt. Nicotinell is inmiddels officieel als medicijn geregistreerd en kan alleen op recept van de (huis)arts verkregen worden. „Dat is goed want de roker heeft begeleiding van een arts nodig", stelt al gemeen directeur M. Bareiss op grond van behoeftepeilingen onder rokers. Een volledige kuur kost 350 gulden, maar 200 gulden wordt door het ziekenfonds ver goed. Het produkt van Ciba-Geigy vinden Slendebroek en Gattermann maar niets. „Die pleisters zijn veel duurder dan ons reukmiddel, ze zijn niet zonder dokters recept verkrijgbaar en het resultaat laat veel langer op zich wachten. Wij willen het zenuwgif nicotine uit het lichaam hebben en zij stoppen het er juist in. De nicotine van een sigaret vervangen door de nicotine van een pleister, daar geef ik geen gulden voor," zegt Gattermann. Ciba-Geigy brengt de Nijmeegse profes sor J. van Rossum - ook dopingdeskundi- ge- in stelling. „Niet van de nicotine, maar van de teer en verbrandingsprö- dukten in de tabak heeft het lichaam het ergst te lijden." Hij ziet in de pleisters 'een adequaat middel' om rokers van hun verslaving af te brengen. Maar in Chinese kruiden opsnuiven schuilt toch ook geen kwaad? Achter de Ciba-Geigy tafel stijgt een besmuikt ge lach op. Gedragswetenschapper A. Mudde van de rijksuniversiteit Limburg: „We hebben dat soort lieden al wel vaker aan onze deur gehad. Het probleem met al die natuurprodukten is, dat er geen dubbelblind onderzoek naar gedaan is. Ze hebben geen bewijsmateriaal." „Wie heelt, heeft gelijk," diept Gatter mann een oud Duits gezegde op. En Slen debroek mort: „Er is veel scepsis tegen natuurprodukten met kruiden. Raar ge noeg is dat bij chemische middelen veel minder het geval." Een half jaar zegt hij nodig te hebben voor de echte doorbraak. „Ik weet dat een prijs van 250 gulden niet gering is. Maar als je acht weken niet rookt, heb je het er al uit. We gokken duidelijk op de bovenlaag. Mensen die het goed kunnen betalen: directeuren en zo." Dè keus is uiteindelijk aan de vier mil joen rokers in Nederland. Gemiddeld 400.000 van hen doen jaarlijks een po ging te stoppen, 40.000 lukt het. „Met onze pleisters worden dat er 100.000," beweert Ciba-Geigy. Hetzelfde aantal achten Slendebroek en Gattermann haal baar, maar dan natuurlijk dank zij Mira culous Stop Smoking. Zowel in Eindhoven als Amsterdam werd erkend dat het 'slechts om hulpmiddelen gaat' en die helpen niet als een roker niet met de volle overtuiging zijn sigaretten de deur uit doet. Prijzen Uit de gidsen blijkt dat voor de verre reizen naar 'dollargebie- den' als de Verenigde Staten en het Caribisch gebied, de prijzen rond tien procent lager zijn dan vorig jaar. Voor de Europese zongebieden variëren de prijzen van 4 hoger tot 12 procent lager. De wintersportvakanties zijn rond de 5 procent duurder ge worden. Er gaan nogal wat Nederlanders in de winterperiode met vakan tie. Volgens de meest recente cij fers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) gingen in het winterseizoen 1990-1991 (1 oktober-30 april) 2.705.000 mensen naar het buitenland. Daarvan kozen 230.000 voor een zonvakantie, 1.190.000 voor een wintersportvakantie; de rest prefereerde bezigheden als kam peren, een verblijf in een bunga lowpark of een stedenvakantie. Daarnaast brachten 1.800.000 Nederlanders in deze periode een vakantie door in eigen land. Boxtel - Milieu-educatie en voorlichtingscentrum De Kleine Aarde in Boxtel houdt zondag 20 september zijn derde milieu vriendelijke Bouw- en Woon markt. Op die markt onder meer speciale aandacht voor natuur verven, ecologische architecten, bouwbedrijven, alternatieve energie, woongroepen alsmede meubelmakerijen en interieur verzorgers. Breda - De ANWB heeft voor zaterdag 19 en zondag 20 sep tember een beurs georganiseerd voor tweedehands caravans en vouwwagens. De beurs wordt gehouden op het terrein van Re creatie Centra Nederland in Zeewolde. Op dit evenement kun nen particulieren hun caravan of vouwwagen te koop aan bie den. Het totale aanbod ligt naar verwachting tussen de 300 en 400 caravans en vouwwagens. Deskundigen van de ANWB bekij ken elk kampeermiddel, stellen een keuringsrapport op en ge ven een adviesprijs. Tijdens de beurs is er een bescheiden informatie-markt met on der meer caravan-accessoires, voortenten en andere kampeer- artikelen. Het evenement is op beide dagen (gratis) toeganke lijk van 10 tot 17 uur. Het beursterrein is te vinden aan de Das- selaarweg in Zeewolde. De schitterende bebouwing langs de Amsterdamse grachten is grotendeels ontstaan in de gouden eeuw. - FOTO CAPITAL PRESS Amsterdam - Amsterdam heeft .'De Gouden Eeuw' als toeris tisch thema voor 1993 gekozen. VW Amsterdam wil onder dit thema het cultuurhistorische aanbod van de stad extra promo ten. Diverse musea organiseren speciale tentoonstellingen, kerken zullen hun pronkstukken extra belichten en ook architectuur en muziek uit die periode worden in de schijnwerpers gezet. Het themajaar - dat duurt van juni 1993 tot en met februari 1994- wordt afgesloten met een grote tentoonstelling in het Rijksmuseum. Die krijgt de titel 'De Dageraad van de Gouden Eeuw'. I De VW vond het kiezen van een thema noodzakelijk omdat na 'Van Gogh' (1990) en 'Rembrandt' (1991/1992) een groot en langdurend evenement met internationale uitstraling op de Amsterdamse toeristische kalender ontbrak. En dat terwijl een van de trends in het toerisme is 'dat mensen steeds meer op zoek gaan naar unieke ervaringen, waarbij bijzondere evene menten een belangrijke rol spelen', aldus de VW. Het thema Gouden Eeuw werd gekozen omdat de zeventiende eeuw voor Amsterdam de grootste bloeiperiode was. Die tijd bepaalt voor een belangrijk deel nog altijd het stadsbeeld. Het 'kernaanbod' van het themajaar wordt gevormd door het Rijks museum, Museum het Rembrandthuis, Amsterdams Historisch Museum, De Nieuwe Kerk en Madame Tussaud Scenerama. Van onze redactie consument Breda - Een handvol hotels in Florida is door de orkaan An drew nog altijd buiten ge bruik, maar verder draait de toeristenindustrie in de Ame rikaanse staat weer als van ouds. Grote Nederlandse reisorga nisaties boeken reizen naar Florida alsof er drie weken geleden geen Andrew over het land heeft geraasd. Ook het Amerikaanse toeristenbureau USTTA verwacht dat het na tuurgeweld geen blijvende gevolgen heeft voor de aan trekkingskracht van de zui delijke staat. De door de orkaan veroor zaakte problemen kostten de reisorganisaties de afgelopen weken behoorlijke kopzorgen. Drie rampen Mensen moesten opgespoord worden en naar andere hotels worden omgeboekt, vluchten werden uitgesteld en duizen den thuisblijvers belden om inlichtingen over hun familie leden. Directeur J. Doets van de gelijknamige Amerika- specialist becijfert dat de or kaan zijn bedrijf zo'n 150.000 200.000 gulden schade ople vert. Hoewel de orkaan grote schade heeft aangericht -de schattingen lopen uiteen van tien tot dertig miljard dollar- verwacht woordvoerster me vrouw A. Slingerland van United States Travel and Tourism Administration (USTTA) niet dat de toeristi sche ondernemingen in Flo rida groot financieel nadeel hebben opgelopen. „Het rampgebied ligt ten zuiden van Miami, terwijl de toeris tische industrie zich vooral ten noorden van de stad be vindt." Ook op lange termijn worden weinig nadelige ef fecten verwacht van Andrew. Het land werd in betrekkelijk korte tijd getroffen door een aardbeving, rellen in Los An geles en grote bosbranden. Slingerland: „Een orkaan is minder bedreigend. Die zie je aankomen. Mensen worden gewaarschuwd en kunnen maatregelen nemen. Uit het gebied vertrekken bijvoor beeld. Maar een aardbeving en rellen komen onverwacht. Dat heeft veel meer effect op het toerisme, mensen zijn er banger voor. Dat merken ze nu nog altijd in Californië." Op enkele uitzonderingen na zouden de attracties en be zienswaardigheden gespaard zijn gebleven. De meeste ho tels zijn weer normaal in ge bruik of in ieder geval voor 95%. Slechts enkele accom modaties zijn zo zwaar be schadigd dat ze langer geslo ten blijven. Reisorganisaties zijn niet verplicht extra kos ten voor -omboekingen naar andere, soms duurdere ac commodaties voor eigen reke ning te nemen, maar de meeste doen dit wel. Voor lief De reisorganisaties Doets en Holland International hebben sinds de orkaan niet te maken gehad met mensen die hun geboekte Florida-reis afzeg den. De schade voor vakan tiegangers bleef veelal be perkt tot ongemak of een ver late vlucht naar Florida. Doets: „Maar ik heb hier ook twee brieven van mensen die schrijven dat de orkaan hun hele vakantie heeft verpest. Dat dekt geen verzekering of reisorganisatie. Dat moeten de mensen helaas voor lief nemen." Florida is voor Nederlanders de favoriete vakantiebestem ming in de Verenigde Staten. Vorig jaar verbleven er zo'n 60.000 vakantiegangers. 1

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1992 | | pagina 21