Sigourney Weaver kaal in ruimte
Europa' hallucinerende filmreis
«iti
Utrecht weer in teken
Festival Oude Muziek
films
Mickey Rourke schimmige schurk in thriller
Grote ontwerpers in eei
fascinerende tv-reeks
Theaterfestival brengt
mooiste stukken terug
ST;: expos
Humor voor e
Vensterbankpro
FILMGIDS
Mix
Madonna's bed voor Unicef
'Alien 3' van videoclipmaker David Fincher
Bob de Moor, medeschepper
van 'Kuifje', gestorven
\*og te zien
Schrijvers achterna
DE STEM
VRIJDAG 29 AUGUSTUS 1992
M STEM
Iiiililiif
i Éi»lll
drr>8n$
Regen, dus museum-
weer. 'De grote utopie',
de overzichtstentoon
stelling in het Stedelijk
Museum te Amsterdam
van Russische avantgar-
distische kunst tussen
1915 en 1932 liep nog
een paar dagen. Een
goede bestemming voor
zo'n laatste vakantiedag. Dat dachten er meer. Een rijtje in de
Paulus Potterstraat. Veel Italiaans, wat Frans en een beetje Neder
lands.
Wel dertig zalen vol met werken. Sommige opgedeeld in kabi
netjes. De schilderijen hingen bijna schouder aan schouder, teke
ningen en ontwerpen in een paar rijen boven elkaar. Affiches per
vier op reusachtige als een boeg de zaal instekende panelen. Het
licht was als van een studeerkamerlamp. Overal was het druk.
Geen honderdtallen per zaal, maar voor elk doek een kluitje. Zo
dicht mogelijk er bovenop, anders zie je niets. Stilstaan en tien mi
nuten aandachtig kijken ging niet. Een volgend groepje drong op.
In de belendende vleugel was het uitgestorven. Zo'n tien normaal
verlichte zalen Clyfford Still, aan elke wand een doek. Grote, voor
de huiskamer ongeschikte formaten. Grondkleuren en koeiehuid-
motieven. Af en toe kwam een suppoost langs op zijn ronde. Hij
leek verbaasd dezelfde bezoeker nog steeds voor hetzelfde doek
aan te treffen.
Toch was Clyfford Stills expositie een even groot evenement. Still,
een van de reuzen van het Amerikaanse expressionisme, was nog
nooit in Europa te zien geweest. Daarin verschilt hij van zijn bent
genoten Barnett Newman, Mark Rothko en Jackson Pollock. Hij
hield zich buiten het commerciële circuit.
Wie hem waardeerde kon op erkenning rekenen. De musea in
Buffalo en San Francisco zijn zo via schenking aan hun collecties
Still gekomen. Het zijn de enige twee plekken waar zijn werk ge
toond wordt. In '68 en '75 is er driftig geprobeerd een overzichts
expositie van Still in Europa te organiseren. Still hoefde niet zo
nodig.
De Kunstholle in Bazel lukte het nu zijn weduwe over te halen. De
beide Amerikaanse musea leenden werk uit en dat ondanks een of
ficieel uitleenverbod. Beeren, de vertrekkende Amsterdamse direc
teur, kreeg gedaan dat het Stedelijk de tentoonstelling mocht over
nemen. Het zou de zomergebeurtenis moeten zijn. Want dat er
ook Russen onderweg waren, was toentertijd niet te voorzien.
Toch kwam er vrijwel niemand kijken. De Russen trokken alle
aandacht. Nooit vertoonde werken, schreven de kranten. De de
pots van het stalinisme toegankelijk voor iedereen. Een encyclope
dische hoeveelheid. Niet te missen voor wie wil begrijpen waarop
de vernieuwing van deze eeuw teruggaat.
De kreten hebben gewerkt. De kassa rinkelde. Nauwelijks iemand
van de bezoekers, ook niet van de buitenlanders, scheen te besef
fen dat de essentie al in 1979 vertoond was. In 'Paris-Moscou' van
het Centre Pompidou. Er was nu meer, te veel wellicht, maar het
beeld dat dertien jaar geleden geschetst was en dat in de nog altijd
verkrijgbare catalogus helder uiteengezet en toegelicht werd, ver
anderde niet.
Natuurlijk het Stedelijk vertoonde ook affiches van de tragische
Klutsis. Slachtoffer van de Stalinterreur, nadat hij begin jaren '30
nog zijn beste krachten aan de wereldrevolutie gegeven had. Ar
beid adelende oproepen, de zegeningen van het regime tellende
Lenin- en Stalinkoppen, gevat in hoogovens en kranen, en de mo
derne tijd verwelkomende locomotieven gecontrasteerd met een
Lawrence of Arabia-achtige kameelrijder. Maar ook die zijn be
kend, zij het niet in deze context.
Malevich dan? De grote ster, trok die al dat volk? Onwaarschijn
lijk. Wat hier als het treffendste van hem gebracht werd, hing al op
zijn eigen Stedelijk-tentoonstelling van 1988. Het is het mooie ver
haal van onderdrukking, verloren gewaande cultuurschatten en
exclusiviteit dat verkocht. Een mix van publiciteit, politiek en
kunst en die heeft ervoor gezorgd dat wat echt nieuw en exclusief
was voor deze zomer nauwelijks aandacht heeft gekregen.
Van onze kunstredactie
Utrecht - Tien dagen oude
muziek, 580 musici uit 19
landen, 62 concerten, waar
van de helft al uitverkocht
is, in 14 Utrechtse torens
luiden 43 klokken tegelijk.
Dat is de elfde editie van
het Holland Festival Oude
Muziek in Muziekcentrum
Vredenburg en andere zalen
in Utrecht, dat vandaag be
gint en duurt tot en met 6
september.
Het internationaal vermaarde
festival brengt muziek uit de
Middeleeuwen, Renaissance,
Barok, Klassieke periode en de
vroege Romantiek. Extra aan
dacht krijgen onder meer de
historische harp, muziek van
het Iberisch schiereiland en
niet-westerse oude muziek.
Tijdens het openingsconcert,
vanavond om 20 uur, worden
werken van Biber gebracht
door The Amsterdam Baroque
Choir and Orchestra onder lei
ding van Ton Koopman. Zon
dag 30 augustus is er een inte
grale uitvoering van de Rosen-
kranz-sonates van Biber door
het Freiburger Barockorches-
ter.
Andere hogtepunten zijn de
scenische oratoria over de
Kruisafneming van Perti
(1707) en Fux (1728), de con
certante uitvoering van de
opera 'Los desagravios de
Troya' van Joaquin Martinez
de la Roca (1712) en de uitvoe
ring van de 65e Cantiga de
Santa Maria, bestaande uit 52
coupletten.
Naast de concerten zijn er
beiaardbespelingen, video
voorstellingen, lezingen, een
symposium, een studiedag, een
oude muziek-markt en rondlei
dingen door de stad. De NOS-
tv maakt opnamen die dinsdag
8 september woren uitgezon
den. Radio 4 brengt recht
streeks tien concerten.
Amsterdam (anp) - Het bed
van Madonna uit de film 'In
bed with Madonna', een
overhemd van Julio Iglesias
en een door Marilyn Mon
roe gesigneerde chèque van
drie dollar. Dat is een
kleine greep uit het aanbod
van voorwerpen van (pop)
artiesten die tijdens de Ve
ronica Muziekveiling van
16 september onder de ha
mer komen. De veiling
vindt plaats in de Central
Studio's in Utrecht.
De 31 voorwerpen zijn vooraf
gaand aan de veiling op 10,11,
12 en 13 september bij het vei-
lighuis Christie's in Amster
dam te bezichtigen. Het vei
linghuis verleent belangeloze
medewerking aan de veiling.
De totale opbrengst is ten bate
van Unicef.
Voor rond de vijfhonderd gul
den zijn een paar handschoe
nen van Whitney Houston, een
wit smokinghemd van Roger
Moore, of een paar suède laar
zen van Gloria Estefan ver
krijgbaar. Alle voorwerpen
zijn door de artiesten gratis ter
beschikking gesteld.
Sigourney Weaver in de derde aflevering van 'Alien'. Ditmaal is zij een draagmoeder die zich kaal scheert om zich de mannen
van het lijf te houden. - foto columbia/tri star
Van onze filmredactie
Steeds meer reclamefilmers en
muziekclip-regisseurs maken de
overstap naar de speelfilmindus
trie. De jonge David Fincher
werd op basis van zijn snelle
spots voor een bekende sport
schoenenfabrikant en videoclips
van Madonna en George Michael
gevraagd om de derde aflevering
van de griezelfilm 'Alien' te re
gisseren.
Blijkbaar wordt in Hollywood
gedacht dat wie de vaardigheid
heeft marktgerichte filmpjes te
maken, ook in staat is tot het re
gisseren van een bioscoopfifilm.
In het geval van 'Alien 3' is dat
een misvatting. De film is een
aaneenschakeling van losse flod
ders waarmee de kaalgeschoren
hoofdrolspeelster Sigourney
Weaver ondanks haar gevoelige
acteertalent weinig weet aan te
vangen.
Dat ligt niet alleen aan de regis
seur. 'Alien 3' had maar beter
helemaal niet worden gemaakt
omdat de formule na de tweede
aflevering al uitgewerkt was. Na
de originele en voortreffelijke
'Alien' van Ridley Scott uit 1979
was zelfs 'Aliens' uit 1986 over
bodig, al kon je daar nog van
zeggen dat regisseur James Ca
meron zoveel spektakel bood,
dat de film nog enig recht van
bestaan had. Hoe gestileerd en
kostbaar 'Alien 3' ook oogt, de
film vonkt niet omdat het scena
rio gewoon te zwak is. Feitelijk
worden de twee eerdere verhalen
nog eens dunnetjes overgedaan.
In 'Alien 3' stort Ripley (Sigour
ney Weaver) met een ruimte
schip neer op een afgelegen
strafplaneet. Ripley is de enige
overlevende van de ramp. Ze is
niet erg welkom omdat de pla
neetbewoners bestaan uit moor
denaars en verkrachters die van
de weeromstuit maar een reli
gieuze sekte hebben gevormd.
Hoewel Ripley het hoofd kaal
scheert om wat geslachtslozer
over te komen, zorgt ze voor on
rust onder de mannen. Een dok
ter (Charles Dance) ontfermt
zich over haar en het tweetal
tortelt wat rond in de ruimte.
De idylle wordt verstoord door
de 'alien', het dodelijke buiten
aardse wezen dat zich in het
ruimteschip verstopt had. Al
snel vallen de eerste slachtoffers
en moet Ripley, net als in de
voorgaande delen, het monster
onschadelijk zien te maken.
Niets nieuws onder de zon dus,
met dat verschil dat Ripley in
deze aflevering draagmoeder is.
Ze moet dat bekopen met een sa
crale dood die gelukkig meteen
het einde van de serie betekent.
Erg angstaanjagend is 'Alien 3'
niet. Regisseur David Fincher
houdt het op beproefde trucjes.
Het monster zelf komt wat meer
in beeld dan in de andere films,
vooral tijdens een Formule 1-
achtige race in de catacomben.
Maar al snel is het gedrocht niet
griezelig meer en houdt men het
voor gezien. Jammer voor Si
gourney Weaver die zich van een
betere kant kon laten zien in de
eerste 'Alien'-film, in 'Working
Girl' en vooral in 'Gorillas in the
mist'.
'Alien 3' draait in Cinésol 3 in Bre
da, Roxy 1 in Bergen op Zoom, City
1 in Roosendaal en De Koning van
Engeland in Hulst.
Van onze filmredactie
De laatste jaren is Mickey Rourke, eens het
nieuwe sex-symbool van Hollywood, aan het
dolen geraakt. De labiele maar charismati
sche acteur, die in Europa veel populairder
werd dan in Amerika en een poos als het
nieuwe sex-symbool gold, heeft ook aan
deze zijde van de oceaan aan glamour inge
boet.
Veel fans haakten af bij de erotische draak
'Wild Orchid', waarin hij rondliep met een
opgeblazen hoofd. Maar ook 'Desperate
Hours' van Michael Cimino en 'Harley Da
vidson and the Marlboro Man', waarin hij
de spot dreef met zijn imago, waren teleur
stellend.
Zelf zag Rourke ook geen heil meer in Hol
lywood en verruilde Los Angeles voor zijn
geboorteplaats Miami waar hij het opnieuw
als bokser probeerde en aandeelhouder
werd van een grote disco. Nu is hij gescho
ren en in modieus pak terug als gentleman-
boef in 'White Sands'; een troebele thriller
van Roger Donaldson ('Cocktail').
Bij een canyon in New Mexico worden een
lijk en een half miljoen dollar gevonden. De
brave en dappere sheriff Willem Dafoe ont
dekt dat de dode op het punt stond zaken te
doen met de dubieuze wapenhandelaar
Rourke. De sheriff besluit zich uit te geven
voor de overledene om Rourke in de val te
lokken.
De overledene wilde hypermoderne wapens
kopen om die met winst door te sluizen naar
Zuidamerikaanse guerilla's. Omdat het
tweetal niet over voldoende geld beschikt,
schakelt wapenhandelaar Rourke de myste
rieuze en chique Mary Elizabeth Mastranto-
nio in, een dame uit de plaatselijk high so
ciety. Zij heeft een oogje op de getrouwde
sheriff en is bereid om mee te doen.
Helaas wordt de plot van 'White Sands' no
deloos ingewikkeld gemaakt en krijgt het
verhaal een wel erg gekunsteld karakter.
Het bevat de nodige onwaarschijnlijkheden,
vooral de bemoeienissen van FBI en CIA
zijn niet erg overtuigend. Toch weet de film
wel te boeien. Mickey Rourke zet weer een
van die schimmige, ongrijpbare figuren neer
waarmee hij bekend is geworden is. Boven
dien zijn de lokaties prachtig. De film is
grotendeels opgenomen in het, heuvelach
tige kunstenaarsdorp Taos in New Mexico.
Als je dan ook nog eens tegen deze mooie
achtergrond Dwight Yoakam 'The heart that
you own' hoort zingen, kun je niet onbe
roerd blijven.
'White Sands' van Roger Donaldson draait in
Cinésol 2 in Breda.
Door Marjan Mes
'Europa', de hallucinerende
speelfilm van de Deens-joodse
cineast Lars von Trier, draait nu
ook in Filmhuis Concordia in
Breda. Een gelegenheid die de
filmliefhebbers zich niet mogen
laten ontgaan, al zal sommigen
misschien de holle pathos, die de
film ook bevat, tegenstaan. Toch
heeft 'Europa' vooral de trekken
van een filmisch meesterwerk.
De schitterende zwart-witbeel-
den (soms afgewisseld met kleur)
en de vreemde gebeurtenissen
slepen de kijker mee door een
verbijsterend universum dat
weinig met de Europese werke
lijkheid te maken heeft. Melo
drama en thriller tegelijkertijd
gaat de film niettemin over de
trauma's van de Duitse misdaad
in de Tweede Wereldoorlog.
De kijker ondergaat de overdon
derende filmbeelden als in een
roes. Het zinderende zwart-wit
waarmee 'Europa' is gefilmd,
zou zo afkomstig kunnen zijn uit
de vooroorlogse Duitse UFA-
studio's. De geheimzinnigheid en
bedriegelijke romantiek herin
neren aan klassiekers als 'The
Third Men' en 'Casablanca'.
En toch voert 'Europa' de kijker
mee door een gruwelijk land
schap; het verwoeste Duitsland
anno 1945 in de koortsige ver
beelding van een cineast wiens
hoofd vol oude films en litera
tuur zit. Het is geen historisch
landschap waardoor Von Triers
treinreis gaat, maar een duister
Scène uit de fascinerende speelfilm 'Europa' van de Deen
Lars von Trier met Barbara Sukowa en Jean-Marc Barre.
- FOTO COR KOPPIES FILM
labyrinth, een denkbeeldig
Europa dat herinnert aan Kafka.
Von Trier wil de kijker onder
hypnose brengen en laat de don
kere vertelstem van Max von Sy-
dow dit effect bewerkstelligen.
De armzalige mensenmassa's die
aan het oog voorbijtrekken, lij
ken zelf ook onder hypnose te
verkeren. Het zijn gedesoriën
teerde en ontheemde massa's die
in 1945 in treinen en op duistere
perrons van een gefingeerd land
nergens naartoe reizen.
Het verhaal van 'Europa' beslaat
grotendeels een treinreis van de
jonge Amerikaan van Duitse af
komst, Leopold Kessler (Jean-
Marc Barre) die in 1945 naar
Duitsland is gekomen om mee te
helpen aan de wederopbouw.
Net als Karl Rossmann uit Kaf
ka's verhaal 'Amerika' wordt hij
door een dubieuze oom aan een
baantje geholpen, bij het spoor
wegimperium Zentropa. Als
leerling-slaapwagenbegeleider
wordt Leopold door twee in
specteurs aan een vreemd exa
men onderworpen.
Iedereen behalve Leopold draagt
een bedenkelijk verleden met
zich mee. De directeur van Zen
tropa, Max Hartmann, was zo
fout als wat. Hij heeft met zijn
bedrijf meegewerkt aan de jo-
dentransporten naar de concen
tratiekampen en probeert nu
zijn imperium weer op te bou
wen. Leopold wordt verliefd op
diens dochter, gespeeld door
Barbara Sukowa als een ambi
valente Duitse die herinnert aan
de dubieuze Fassbinder-heldin-
nen.
De personages zijn niet realis
tisch, ze hebben veeleer mytho
logische trekjes en daarom koos
Von Trier ook acteurs die bij dat
beeld passen. Zo zien we Eddie
Constantine als een dubbelhar
tige vertegenwoordiger van de
Amerikaanse bezettingsmacht.
Goed en kwaad zijn niet ge
scheiden in het universum van
Von Trier, waarin de katholieke
kerk een even romantische als
bedenkelijke rol speelt.
Voortdurend rijden er treinen
door de film. Soms lijkt zo'n
trein zelf op een concentratie
kamp, dan weer verschijnen er
plotseling gehangenen achter de
ramen. Von Trier leek zijn beel
den op te diepen uit het onder
bewustzijn zonder zich veel van
de eisen van logica aan te trek
ken. 'Europa' is briljant ge
maakt, met een absolute beheer
sing van de techniek. Soms ver
schijnen plotseling figuren of
voorwerpen in kleur, als alarme
rende symbolen in een duistere
zwart-witwereld.
'Europa' van Lars von Trier draait
van 28 augustus tot en met 2 sep
tember in Filmhuis Concordia in
Breda (21.00 uur).
Door Jan Koesen
Hilversum - Een bulldog
schuift de kamer in en zinkt
voor de open haard door de
kromme poten. Een zwarte
kat sluipt binnen en gaat
rechts van de hond liggen
die verveeld zijn tong laat
bungelen. Een wit muisje
trippelt de kamer binnen en
vleit zich naast hond en kat.
Welk een vrede alom!
Dan komt de slogan: Er gaat
niets boven een echt vuur. Het
is een bekroonde reclamespot.
De NOS brengt vanaf van
avond de vierdelige Britse do
cumentaire-serie onder de ver
zameltitel 'Grote Ontwerpers'
('Design').
Vier juweeltjes van elk een uur
waarin vormgeving en ontwer
pers van wereldformaat van de
jaren negentig aan bod komen.
Het geheel is voorzien van
schitterende voorbeelden. Elk
van de afleveringen heeft een
thema: Verleiding, Leefomge
ving, Communicatie en Presti
ge-
De Amerikaan Lee Clow ver
telt over de totstandkoming
van spots voor Nissan en Pizza
Hut.
De Britse Amerikaan Peter
Brown heeft'de componist An
drew Lloyd Webber tot zijn
klantenkring en we zien dan
ook de fascinerende campagne
voor de musical 'Het Spook
van de Opera' - maanden voor
de première uitverkocht en
lange rijen op Broadway. Ook
heeft hij de farmaceutische in
dustrie onder zijn hoede en dat
is meer dan een leuk hoesje
voor een aspirientje.
We horen en zien voorts Paul
Arden die - overigens gestoken
in een burgerlijk slipovertje en
verkeerde stropdas - gevoelvol
spreekt over zijn prijswin
nende ontwerpen voor British
Airways en de Britse slaap-
trein. De trein suist als een
heksenbezem voorbij de maan
en de vrouw binnen in de
slaapwagon slaapt als het blok
hout waarin ze verandert,
zijn geen gewone spots,
zijn psychedelische kunst)
ken, waarvan het effect e;
is gecalculeerd en waarbi
kijker wordt gemanipuleeri
In de tweede aflevering. 'j
omgeving' getiteld, stappen
de wereld van de architect
in. De Franpaise Andrée p
man loopt een klein half
rond door haar creaties
geeft commentaar met f,
bruine, doorrookte stem. zj
gespecialiseerd in interie
voor hotels en winkelcen
maar schuwt ook de ver
gende particulier niet.
Vietnam
Eenvoud is dikwijls het k
merk van het ware. Dat
wijst de heel jonge Air.,
kaanse Maya Lin. Zij won
negentienjarige een prijsvr
voor het ontwerp van een
denkteken in Washington
nagedachtenis van Ame
kaanse slachtoffers in V
nam. Haar ontwerp is
lange muur van zwart mam
wisselend in hoogte, zo te i
wel honderd meter la
waarin de namen staan gel
teld van de in die oorlog
sneuvelde Amerikanen.
„Niet alfabetisch", zegt de
chitecte, „want je gaat ooltL
alfabetisch dood." Die sobf
zwarte muur staat in een p
waar duizenden bezoek
doorheen schuifelen. Kou
is door die muur iets
drukwekkends geworden.
'Design' is een factor die
denken en doen beïnvloedt,
onze hersenen binnenkruipt
hoeverre is onze geest r
in haar keuze, vragen de"a
kers Eila Herschon en Robe
Guerra zich af. Een advert
tie is de spiegel van onze t
Al eerder maakten zij een
cumentaire-serie over con
riers als Coco Chanel, Karll
gerfeld, Cardin en ander
Deze serie werd eveneens d
de NOS uitgezonden.
'Grote ontwerpers', vanavo
Nederland 3, 20.25 uur
H ANGEUS
1FLDS 4
IIVENftj
PHIUSPS
'ICHARD A
A /II I I A k*C
Het Vietnam Veterans Memorial in Washington, ontwo
pen door Maya Lin. foto
Van onze kunstredactie
Het jaarlijkse Theaterfesti
val zal vanaf vandaag tot en
met 13 september in Den
Haag en Antwerpen de
meest bijzondere toneel
voorstellingen van het afge
lopen seizoen in reprise
brengen.
Prominent uitverkoren gezel
schap is Het Zuidelijk Toneel
dat met 'Thyestes' van Hugo
Claus in de opzienbarende re
gie van Dora van der Groen en
'Het begeren onder de olmen'
van O'Neill (regie Ivo van Ho
ve) mee zal dingen naar de
Dommelsch Theaterprijs.
Verder worden ondermeer her
opgevoerd: 'Ivanov' van Ts;
chow door Stan in samenwe
king met Maatschappij Disco
dia, 'La Musica' van Dur
door Theatergroep Hollandi
'Wilde Lea' door de Blain
Maandag Compagnie en 'Fraï
kenstein of de landschappf
van de ziel' van Toneelschol
Produkties.
Tevens is er een cultureel
rallelprogramma waarin
dermeer de rol van de overhe
aan bod komt. 'De stad is sta
ker dan de staat in een
enigd Europa' is een van
stellingen waarover zal worie
gediscussieerd door een pao
waarin ook de Brabantse geil
puteerde, drs. Joep Baartman
zitting heeft.
Brussel (anp) - De Vlaamse
striptekenaar Bob de Moor
is woensdag op 66-jarige
leeftijd overleden. De Moor
was 35 jaar de rechterhand
van de schepper van 'Kuif
je', de tekenaar Hergé.
Onder artistieke leiding van
Hergé creëerde De Moor voor
het weekblad Kuifje onder an
dere de verhalen 'Mieleke en
Dolf', 'Meester Mus', 'Meneer
Barelli', 'Sterke Jan', 'Cori de
Scheepsjongen', 'De Zoetwater
Piraten' en 'Balthazar'.
Bob de Moor was ook een van
de belangrijkste medewerkers
van de tekenfilmstudio Belvi-
sion van Raymond Leblauc
Hij ontwierp er vele honderd*
decors en maakte de has®
schetsên voor de teken®
'De Zonnetempel' en 'Kuifje
het Haaienmeer'.
In 1978 ontwierp De Mc-
Kuifjespaviljoen voor het
gische pretpark Walibi.
hoogtepunt in zijn Wk®?
rière was toen hij in 198®
dubbelalbum „De onover®
nelijke Armada" pubhcect
De Moor was ook nauw
trokken bij de oprichting
het Belgisch Centrum voor
Beeldverhaal in Brussel-
Moor was gehuwd en had I
kinderen. Een van zijn z"
Johan, is ook striptekenaar.
«DDR JAAR geleden presen-
teerde de kunstenaarsgroep
fteops zich door middel van
m tentoonstelling in Breda
(00r het eerst aan het publiek,
ng leden van de groep (Tjitske
Dijkstra, Marja Hooft, Rob
«randt, Michel Kuipers en Jan
,an Leeuwen) hebben een
..jorliefde voor werken met
ye! en een behoefte aan het
,-erbreden van de eigen artis-
jeke horizon.
j, het kader van de Zeeland
jultuurmaand heeft Cheops
,gn vensterbankproject op
uuw gezet in Middelburg. Met
het project wil de groep reage-
ren op de heersende Neder
landse 'vensterbankcultuur'
,an planten, potten, ganzen en
jenden. Volgens Cheops moet
tr met klei en vormgeving iets
Keramisch te scheppen zijn
(0or in de vensterbanken.
Kenmerkend voor de werk
wijze van de groep is dat wordt
uit
kir
ide
'ha
an
toe
Vo
vei
zer
jaa
reg
eer
de
ba:
ma
hoi
jee
in
tin
wo
uu
tus
74,
As
wo
nei
vofc
HET INTERNATIONAAL Cartoonfe
ie Laguna Beach Duinbergen loopt
tijdje door, tot 10 september. Omda
leeft het festival aan de Belgische ku
op maandag 31 augustus hoeven 31-ji
genstelling tot overige bezoekers mog
SALONS VOOR SCHONE
JUNSTEN, Sint Niklaas. 'Zo-
jertentoonstelling'. Tot 30
augustus. Van dinsdag tot en
set zondag van 14.00 tot 17.00
uur.
11USEUM VOOR SCHONE
KUNSTEN, Gent. 'Collectie
De Graaff'. Tot 30 augustus.
Dagelijks, behalve maandag,
van 9.30 tot 17.00 uur.
GEMEENTEHUIS, Sint Anna
Muiden. Zomertentoonstel-
„g met werken van Liesbeth
Huser, Ernest Joachim, Wim
Krull, Charles Dumolin, Wil
lem Enzinck, Mieke Selleslagh
en Willem Vermandere. Tot en
set 30 augustus, zaterdag en
zondag van 14.00 tot 17.00 uur.
DELTA EXPO IN TOPSHUIS,
Burgh-Haamstede. Schilde
rijen van Ilse van Loo. Juli en
augustus. Foto's van Carel Bla-
zer. Tot 1 oktober. Dagelijks
van 10.00 tot 17.00 uur.
BEZOEKERSCENTRUM 't
ZWIN, Zwindorp. Aquarellen
Gerard van Grieken. Tot
augustus, dagelijks van
13.00 tot 18.00 uur.
ICC MEIR, Antwerpen. 'Zomer
van de fotografie', portretten.
Tot 13 september. Geopend da-
lelijks van 10.00 tot 17.00 uur,
«halve op maandag.
WATERTOREN, Vlissingen/
Oost-Souburg. 'Nature Wo
men': recente installaties en
schilderijen van de Sirenen.
(Mitsy Groenendijk, Anya
Janssen en Tjarda Sixma). Tot
31 augustus. Woensdag tot en
met zondag van 12.00 tot 17.00
uur.
ZE
bui
Ad.
sep
obj
Tot
en
17.
ma
uui
MU
KU
ziel
199
tils
van
10.1
GA
HO
en
turi
der.
14.1
GA
Clii
Wir
Doi
van
ZE
SE
-sc
var
DE
ver
De
op
ein
GA
nei
vai
aug
gei
ST
vai
be:
„Een meisje met lang blond
haar, dat ze met een enkel
gebaar naar achteren duw
de, had Streuvels' bril op
gezet. Henk en de gids wa
ren te druk met het terug
zetten van boeken die uit de
kast waren gehaald om het
op te merken. Twee jongens
zaten boven op het bureau
en openden het raam. Ze
wrongen zich erdoor naar
buiten en verdwenen."
In het verhaal 'Het Streuvels-
Syndroom' uit 'Moeders en
Dochters' vertelt Eva Bentis
hoe middelbare scholieren (en
leraren!) zich misdragen bij
een bezoek aan het Streuvels-
Museum te Ingooigem.
„'Ik lig lekker', riep een meisje
op het bankje in de studeerka
mer."
Ik herkende dit verhaal onmid
dellijk, ook al had de schrijf
ster omwille van het verhaal de
literaire toeristen in een klas
middelbare scholieren veran
derd. Het blijft niettemin even
boeiend als amusant om te zien
°P welke wijze een schrijver
met zo'n gegeven literair op de
loop gaat, te meer omdat je je
zelf bij de bron van dat verhaal
aanwezig weet.
Wat Evan Bentis in haar ver
halenbundel beschrijft, het ge
brek aan eerbied voor de voor
werpen en voor de woon- en
werkplek van een schrijver, is
overigens geen eigenschap die
uitsluitend aan middelbare
scholieren mag worden toege
schreven. Niet iedereen is op
gegroeid met het besef dat
schrijvers en dichters een
huiswereld bezitten die van
grote invloed is geweest op hun
literaire werk.
Dm voor het gemak maar even
mj Streuvels te blijven, die
riaamse auteur had een raam
zijn werkkamer waar hij
uitzag op het glooiende land
i
