Erop of eronder voor George Bush
Geo
Prijsschieten op Bill en Hillary Clinton op Republikeinse conventie
Van Gogh Centrum in Slowakije
met scheppen Zundertse aarde
TP
\C
Strijd tus
DESTEM
Mars Observer besnuffelt rode planeet
Een gegeve
EXTRA OP MAANDAG
Project geldt als voorbereiding op bemande landing
Uit het buitenlam
H
M
LOSSE FLODDERS
Voer voor de
vertaalcomputer
Honecker
Aanslag op so
DE STEM
MAANDAG 17 AUGUSTUS 1992
Door Marc de Koninck
Houston - Net zoals de De
mocraten vorige maand in
New York ten aanzien van
hun presidentskandidaat Bill
Clinton probeerden te doen,
zo gaan de Republikeinen
vanaf vandaag tijdens hun
partijconventie in Houston
pogen om hun twijfels jegens
president George Bush en
thousiast te overschreeuwen.
Het verschil vooralsnog tus
sen beide politieke kermissen
is dat de Democraten in hun
opzet zijn geslaagd en dat de
Republikeinen nog maar
moeten bewijzen hetzelfde te
kunnen.
Aan de regie van de feestelijke
mammoetvergadering in de uit
gestrekte Texaanse Houston zal
het niet liggen. De ruim twee
duizend regionale Republikeinse
conservatieve gedelegeerden ko
men vandaag voor hun vierjaar
lijkse verkiezingscongres bijeen
in een van 's werelds kolossaal
ste overdekte stadions, de Astro
dome, een betonnen uitspansel
dat het New. Yorkse Madison
Square Garden (waar de Demo
craten vier weken geleden Bill
Clinton kroonden) degradeert
tot een miniatuur.
De Democraten in New York
hadden achter het podium één
reusachtige high-tech video
muur van 49 beeldbuizen, de Re
publikeinen hebben er in Hous
ton twee van. En de Republikei
nen hebben in de Astrodome
250.000 ballonnen in netten
aan het plafond klaarhangen:
dat is een wereldrecord en vier
maal zoveel als de tegenpartij er
vorige maand losliet. En... in te
genstelling tot de confetti van de
zogenaamd progressieve Demo
craten, zal het vrolijke stooisel
van de Republikeinen biologisch
afbreekbaar zijn!
Vuurwerk
Als George Bush donderdag de
'nominatie' van zijn partij voor
nog eens vier jaar in het Witte
Huis in zijn zak heeft, zal de
'aanvaardingsspeech' van de
president uitmonden in een
spectaculair indoor-vuurwerk,
waarin enorme fontijnen in de
Amerikaanse driekleur zullen
exploderen in het overdekte
heelal, maar waarover David
Nash geen nadere details kwijt-
wil. Nash is als evenementen
producer uit Hollywood door de
Republikeinse partijtop aange
trokken voor de productie van
de conventie in Houston.
„Ik wil dat het televisie-publiek
het ouderwetse soort Ameri
kaans patriottisme zonder ver
ontschuldigingen te zien krijgt",
zegt een tweede ingehuurde Hol-
lywood-grootheid, designer en
meervoudig winnaar van Emmy-
onderscheidingen, Robert Keene.
Eenheid
Nu de Democratische conventie
in New York zo'n succes is ge
worden, is het extra belangrijk
dat de Republikeinse aflevering
nog doeltreffender wordt en dus
dramatisch indrukwekkender.
Op de allerbelangrijkste spre
kers na zal daarom niemand lan
ger dan tien minuten het woord
mogen voeren. „Ik wil niet dat
de mensen thuis onrustig wor
den. Met hun afstandsbediening
zitten ze zo bij het andere net",
aldus David Nash.
Hij heeft de massa-communica
tieve functie van de conventie
tot in alle details doordacht. Zo
is het toneel op het laatste mo
ment zestig centimeter verlaagd
George Bush, Dan Quayle en hun vrouwen triomfeerden vier jaar geleden. Nu probeert de Republikeinse partij in Houston de twijfels weg te feesten.- fotoanr
en voorzien van een glazen rai
ling, teneinde de verhoging min
der het karakter te geven van
een barrière tussen president
Bush en diens volk.
Ook 'inhoudelijk' - voor zover
van inhoud sprake zal zijn - is
de Republikeinse conventie ont
worpen om die van de Democra
ten te overtreffen. 'Eenheid' was
het kenmerk van de onder Clin
ton wel erg behoudend gewor
den Democraten en nog grotere
eenheid rond een nog veel con
servatiever programma moet de
uitstraling worden van 'Hous-
tonj. Mede met dat doel biedt de
agenda van de Republikeinse
vierdaagse telkens wisselende
thema's, waarvan de titels wei
nig te raden overlaten.
Spirit
Vandaag luidt het motto 'The
American Spirit and the World'
waarin Clinton zal worden aan
gevallen op en Bush bejubeld om
diens buitenlands beleid (al zit
Saddam Husayn nog zo vast in
het zadel in Bagdad). Dinsdag
staat in het teken van 'The Ame
rican Spirit and the Nation' en is
het dus prijsschieten op Clintons
binnenlandse (belasting-)voor-
nemens.
Woensdag is opgedragen aan
'The American Spirit and the
Family', waarin het land aan het
schrikken gemaakt moet worden
voor Bill en Hillary Clintons en
thousiasme voor abortus, voor
huwelijkse ontrouw en voor de
homosexuele levensstijl... En op
slotdag donderdag is het 'The
zkmerican Spirit and the Presi
dency' en dus algehele aanhan
kelijkheid aan George Bush ge
blazen.
Craig Fuller, tot vier jaar gele
den stafchef van toenmalig vice-
president George Bush en nu een
van Amerika's dikst betaalde
public relations-specialisten, is
verantwoordelijk voor de poli
tieke efficiency van de conven
tie.
Hij staat voor de lastige op
dracht te voorkomen dat het
evenement wordt wat de onaf
hankelijke Amerikaanse media
ervan willen maken: een mega-
reportage over alles wat de Re
publikeinen in Houston aan ac
tuele problemen willen verbloe
men. En dat zijn in grote trek
ken de huiveringwekkende ach
terstand van George Bush in de
opiniepeilingen op Bill Clinton,
het scherpe conflict binnen de
partij over abortus, de door veel
Republikeinen rampzalig
geachte trouw van George Bush
aan diens vice-president Dan
Quayle, de onvergeeflijke ver
breking - twee jaar geleden -
door Bush van diens vorige ver
kiezingsbelofte om geen belas
tingen te verhogen en de onge
makkelijke wetenschap dat Bush
opnieuw James Baker van stal
(Buitenlandse Zaken) moest ha
len om de Bush-verkiezingscam-
pagne enige politiek-ideologi-
sche richting te geven.
Intussen heeft de Republikeinse
commissie die deze week het
verkiezingsprogramma ('plat
form') heeft opgesteld dat deze
week zonder twijfel zal worden
aanvaard door een gehoorzame
conventie, een rigoureus anti
abortusstandpunt geformuleerd
dat zelfs George Bush te ver
gaat. In tegenstelling tot de pre
sident wil het stembusprogram
abortus ook verbieden als de
zwangerschap gevolg is van ver
krachting of incest. Tevens be
looft het programma dat Bush'
belastingverhogingen uit 1990
zullen worden teruggedraaid.
Tent
Omdat totale verloochening van
deze geschillen ongeloofwaardig
zou zijn, heeft Craig Fuller voor
de Astrodome in Houston een
sprekerslijst samengesteld, die
subtiele en veelal symbolische
verwijzingen garandeert naar de
conflicten. Meer om te suggere
ren dan om aan te tonen dat de
Republikeinse Partij wel dege
lijk ruimte biedt aan uiteenlo
pende opvattingen (een 'big tent'
is, zoals voormalig partijvoorzit
ter Lee Atwater placht te zeg
gen), zullen mensen als Jack
Kemp, William Reilly en Lynn
Martin prominente spreektijd
krijgen.
Kemp (minister van huisvesting)
is een ultra-rechtse anti-belas
tingenman, Reilly is de voor veel
Republikeinen al te 'groene' mi
nister voor milieu en Martin (mi
nister van werkgelegenheid) is
op abortus-terrein 'pro-choice'
(vóór de thans in Amerika nog
grondwettelijk bestaande keuze
vrijheid voor de vrouw).
Loyaal
Verder zal voormalig Republi
keins uitdager Pat Buchanan, de
conservatieve extremist die alle
Amerikaanse ontwikkelingsg-
hulp wil afschaffen en een muur
tussen Amerika en Mexico wil
bouwen om illegale immigratie
tegen te gaan, de kans krijgen
om zijn nederlaag in de voorver
kiezingen te erkennen en nu
loyaal achter Bush te gaan
staan. En om de verdenking af te
schudden dat de G.O.P., de
Grand Old Party, er vooral is
voor welgestelde, blanke man
nen, zal het aantal zwarten, his-
panics en vrouwen dat het po
dium van de Republikeinen mag
beklimmen nog groter zijn dan
de minderheden-vertegenwoor
diging was op de Democratische
conventie.
Voor het overige zal het in de
Astrodome en daarbuiten (rijke
recepties in luxe hotels en ro
deo's in de Texaanse augustus-
hitte) vooral zinderen van de
schimpscheuten op het vijande
lijke duo Bill Clinton-Al Gore.
Al zullen veel Republikeinen,
kijkend naar George Bush en
Dan Quayle, diep in hun hart ja
loers zijn op het Democratische
dream-team, het is in Houston
erop of eronder voor de partij en
er zit nu niets anders meer op
dan de krachten te verenigen.
Gezin
De monden zullen ze vol hebben,
de Republikeinen anno 1992,
van gezonde 'gezinswaarden'.
Want 'pro-family values' is het
soort geheimschrift voor anti-
homo-opvatiingen, dat de televi
siedominees en hun omvangrijke
publiek binnen de Republikeinse
rangen zal houden. Pat Robert
son, de beeldbuispredikant die
wekelijks op zijn eigen tv-kabel-
kanaal de talrijke wonderlijke
gebedsgenezingen (van dodelijke
kankers tot verstuikte enkels)
opsomt waarin hij bemiddeld
heeft, is een groot Bush-volge-
ling en zal een van de conventie-
toesprekers zijn.
En hoezeer Republikeinen ook
genoten hebben van de publici
teit rond Bill Clintons beweerde
sexuele overspel, nu eveneens
president Bush in de media is
beticht van soortgelijk wange
drag, zal ook 'de pers' een ge
liefde schietschijf zijn in Hous
ton. Zoals ook het Amerikaanse
Congres, dat in beide kamers een
Democratische meerderheid
kent, de schuld zal krijgen van
alle economische verdriet dat
Amerika nu al jarenlang door
maakt.
Maar vooral zal uiteraard Bill
Clinton het moeten ontgelden.
Omdat diens echtgenote Hillary
ooit de dankbare gezinstaak van
de vrouw met 'slavernij' heeft
vergeleken en omdat een onver
hoopte president Clinton diens
kabinet en het opperste ge
rechtshof zou 'volstorten' met
angstaanjagende linkse sujetten
als Jesse Jackson, Mario Cuomo,
Patricia Schroeder en Ted Ken
nedy.
De overkomst van de briljante
strateeg James Baker naar de
Bush-campagne zal in Houston
uitbundig worden gevierd en
moet het zelfvertrouwen van de
conventiegangers nog verhogen.
Opdat zij komende vrijdag weer
uit Houston kunnen vertrekken
met een hernieuwde vastbera-
dendheid om er in de resterende
campagne voor verkiezingsdag,
3 november, keihard tegenaan te
gaan. Misschien niet eens omdat
George Bush een herkansing
verdient, maar vooral omdat in
de Astrodome zo duidelijk is ge
worden hoe levensgevaarlijk het
alternatief is dat Bill Clinton
heet.
Van onze kunstredactie
Nuenen - De stad Poprad
in Slowakije krijgt een
Vincent van Gogh Cen
trum, waarin documentatie
over de Nederlandse schil
der te zien is en schilde
rijen van Oosteuropese
schilders geëxposeerd en
verkocht worden.
Het initiatief voor het Van
Gogh Centrum is genomen
door de Slowaakse advocaat
Vincent Polakovic, die mo
menteel in Nuenen verblijft
om informatie over Van Gogh
te vergaren. Polakovic bezocht
onder meer Zundert, waar hij
enkele scheppen aarde meege
nomen heeft om in het cen
trum ten toon te stellen. Na
zijn terugkeer in Poprad be
gint de bouw van het centrum,
dat op 30 maart volgend jaar
open gaat.
Vincent Polakovic is al jaren
lang helemaal idolaat van Van
Gogh. „Toen ik zeven jaar was
zag ik voor het eerst een schil
derij van Van Gogh. Ik was er
meteen weg van. Ik heb sinds
dien veel informatie vergaard
en ik probeer mijn enthou
siasme aan anderen over te
dragen. Ik wil de mensen in
Slowakije, waar Van Gogh
lang niet zo bekend is als in
Nederland, overtuigen van
zijn grootheid. Ik heb er al een
bijnaam door gekregen in Po
prad. De mensen noemen mij
intussen ook Van Gogh", aldus
Polakovic.
Na de omwenteling in zijn
land kreeg zijn idee om een
centrum aan Van Gogh te wij
den vaste vorm. „Met geld dat
ik gereserveerd had om een
auto te kopen heb ik in Poprad
een stuk land gekocht. Onder
tussen heb ik alle benodigde
vergunningen binnen. Ook de
financiering is rond. Ik heb
een krediet gekregen van een
bank om een pand te laten
bouwen. Het wordt een ge
bouw van twee verdiepingen.
Een etage verhuur ik aan een
bedrijf, waardoor ik de finan
cieringskosten terugverdien."
„Op de bovenverdieping", ver
volgt hij, „richt ik het Van
Gogh Centrum in. Daar zal
veel documentatiemateriaal
over Van Gogh te zien zijn:
boeken, eigen teksten, films,
drukwerk. Er zal voldoende
materiaal zijn om het. feno
meen Van Gogh toe te lichten.
Daarnaast worden er doorlo
pend schilderijen geëxposeerd
van kunstenaars uit diverse
Europese landen, met wie ik al
langere tijd contact heb. Ik
heb die kunstenaars gevraagd
om schilderijen te maken, die
aan Van Gogh gewijd zijn."
Poprad ligt bij de Hoge Tratra,
het berggebied waarin het toe
risme tot ontwikkeling komt.
Polakovic hoopt dat zijn Van
Gogh Centrum kan profiteren
van het toerisme. „Ik heb een
goede baan en mijn vrouw
ook, dus ik hoef er geen geld
aan over te houden."
Uit Nederland heeft hij nog
niet veel steun gekregen. Brie
ven aan het Van Gogh Mu
seum en andere Nederlandse
instanties die zich met Van
Gogh bezig houden, leverden
toezeggingen op voor informa
tiemateriaal, maar meer niet.
Door Piet Smolders
Wie de planeet Mars aan een
nader onderzoek wil onder
werpen krijgt daar om de
twee jaar de kans voor: dan
staan de blauwe en de rode
planeet onderling in de goede
stand om met de huidige
transportmiddelen aan de
trip te kunnen beginnen.
Anno 1992 is dat ook weer
het geval.
Op 16 september aanstaande
opent het 'lanceervenster' en de
Amerikaanse NASA lanceert
dan (of kort daarna) haar Mars
Observer. Dat toestel moet Mars
kadastraal in kaart brengen en
'besnuffelen' vanuit een baan om
de polen Van de planeet. Mars
Observer wordt dus een maan
van Mars, net als zijn twee pok
dalige begeleiders Phobos en
Deimos.
In het huidige tijdsgewricht
komt het als een onwaarschijn
lijke meevaller dat er überhaupt
nog iets gedaan kan worden aan
planeetonderzoek. De ruimte
vaart in oost en west zit finan
cieel krap. Maar Mars Observer
is een uitzondering. Het toestel
werd heel slim geannonceerd als
een project voor de smalle beurs
dat zoveel mogelijk gebruik
maakt van bestaande spullen.
Nieuwe technische hoogstandjes
zijn er niet bij.
Oorspronkelijk had Mars Obser
ver al in 1990 moeten vliegen.
Het toestel zou dan uitgezet zijn
door de space shuttle om op
eigen kracht verder te vliegen.
Na de ramp met de Challenger
werd Mars Observer overgehe
veld naar een betrouwbare on
bemande raket, de Titan-3. Die
moest gelanceerd worden vanaf
startcomplex 40 op Cape Kenne
dy, een installatie die momenteel
nog wordt omgebouwd om ook
de zware Titan-4 raketten te
kunnen lanceren. Op het nip
pertje zal het complex klaar zijn
voor Titan-3 en zijn Mars Obser
ver.
In augustus 1993 komt Mars Ob
server bij Mars aan, remt wat af
en komt in een baan over de
witte poolkappen van Mars op
een hoogte van 300 kilometer.
Daar heeft de satelliet precies
twee uur nodig voor een rondje
Mars. Omdat de Rode Planeet (in
24 uur en 37 minuten) onder de
baan van de robot door draait
komt elk punt van het Marsop
pervlak in het vizier. Zeker 21
maanden lang zal de satelliet
Mars nauwgezet onderzoeken:
bijna een vol Marsjaar, dat 687
dagen telt. Zo zal ook de wisse
ling der seizoenen op de tot de
verbeelding sprekende planeet
kunnen worden gevolgd. Elke 56
dagen zal Mars weer een keer
volledig in beeld zijn gebracht.
Ondanks de betrekkelijke ma
laise in de ruimtevaart blijft
Mars de wetenschap boeien. Ten
eerste omdat Mars genoeg op de
aarde lijkt om de verschillen in
teressant te maken. Door die
vergelijking leren we meer over
de manier waarop planeten zich
ontwikkelen. Daarnaast is Mars
na onze eigen maan het volgende
voor de hand liggende doel van
de ruimtevaart.
Niet eerder dan 2020 zullen er
mensen landen op Mars, die mi
nimaal 150 keer zo ver weg is als
de maan. Voor die tijd moet het
reisdoel uitvoerig worden ver
kend. In 1994 en 1996 zullen de
Russen - met een beetje finan
ciële steun van het Westen - het
onbemande Marsonderzoek
voortzetten. Daarbij zullen de
Marsatmosfeer (met ballonnen)
en het Marsoppervlak (met on
bemande wagentjes) nog inten
siever worden verkend.
oen ik de eerste keer
naar Marokko ging
was iedereen laaiend
enthousiast. De kranten ston
den toén nog niet zo vol over
discriminatie en we hadden
het gewoon over gastarbei
ders, want het woord alloch
toon was toen evenmin inge
burgerd. 'Leuk zeg, Marokko'!
Bovendien vertrok ik niet
voor een geheel veizorgde
rondreis plus weekje Agadir-
strand, maar ging huiselijk lo
geren bij familie van een Ma
rokkaanse vriendin. Spannend
toch wel, allemaal zeer be
nieuwd.
'En hoe was het bij die men
sen'? Welke mensen, vroeg ik.
Want mijn koffer stond bij
Zohra en haar kinderen, ik
sliep bij de getrouwde dochter
en at daar verse vis die haar
man 's nachts had gevangen.
Ik vierde bruiloft bij de buren,
dronk mintthee ('zonder sui
ker asjeblieft, nee, echt geen
suiker') bij een nichtje, bij een
vriendin, bij een schoonzus, bij
een achterachter-tante. At de
lekkerste kèfta (gehaktbal
letjes) 100 km verder bij weer
een ander familielid.
Ik schuifelde in de koelere
avonduren mee in de parade
rond de fontein, speurde naar
souvenirs in kleine kastwin-
keltjes, snoof de marktgeur
van specerijen, vis, fruit en
aanvoerende ezeltjes. Ik
kromde juichend mijn rug te
gen de beukende schuimgol-
ven van de oceaan, hing mijn
badlaken samen met familie
was op een blakend-heet dak
terras, liet Arabische kindjes
schateren van plezier door
langs hun vingers te tellen:
een, twee, drie en verdere rare
klanken.
Nu, vele jaren, brieven en pak
jes verder ging ik weer. 'Ma
rokko, leuk', zei iedereen.
Soms klonk daar onuitgespro
ken in door: 'Je bent er toch al
geweest, bij die mensen'?
Daarom juist, ze zijn me ver
trouwd, eigen, een stukje fami
lie geworden. Weer staat m'n
tas bij...., slaap ik in het huis
van..., drink ik mintthee bij....,
bij..., en bij... Blij zijn we elk
aar weer te zien. 'Lebès,
Coks? Lebès, Malika'? Als ik
geluk heb komt het antwoord
in het Frans, anders zeggen
kussen, handen, ogen genoeg.
Er zijn nieuwe kindjes om 'va
der Jacob' mee te zingen,
ieder in de eigen taal. Wie
toen op school zaten, staan in
middels op straat, de meesten
letterlijk. Slechts een enkeling
is zo fortuinlijk zonder minis
teriële kruiwagen een ambte
lijk baantje te bemachtigen.
Tegen hongerloon, maar je zit
toch tot en met je pensioen
goed. Wat doen die honderd
duizenden anderen? Meisjes
poetsen en koken, wachten op
een man.
Jongens proberen iets te ver
kopen, sjouwen op de markt,
helpen bij de visvangst: het le
vert een zakcent op. Eentje
bofte, een maand werk in een
fabriek, elke dag twaalf uur.
Dat was mei, eind juli liep hij
nog z'n dagelijkse gang om
geld: 'Morgen misschien'. Hij
zal maar gids worden, zoals
die anderen die zich
den om de weg te wijzen
aanhoudend, zó opdringép"
zó talrijk, dat de toerist ze a
vliegen van zich af slaat.
tegelijk beseft: wat moeten
anders....
Een macho-land? Ook n
macho-zorgen: slapeloze nacï
ten heeft de verantwoorde!!
man om de eer van z'n j,
nichtje, dochter, schoon,
ook. Maar dan zouden vro,
wen nooit slapen, zo zonde
rechten zijn zij. 'Ik begriji
Coks, dat jij dat idioot vind
maar zo is het nu eenmaal fc
ons. Een jongen boven del
trouwt en zegt: ja, ik wil. Maa
het meisje heel onmondig:
mijn vader voor mij beslt
heeft, dat zal ik doen. En al
de bruid 28 of 35, er moetij
toestemming van de vat
eventueel oudste broer,
oom. Ach ja, Coks', en
gooit de djelleba over spijker
rok met t-shirt (of over nacj
hemd, pyjama of zomerjutj
verruilt huismuilen Voo
straatslippers, pakt het
schappenwagentje. 'Ga
naar de markt'? Makkelij!
dracht, eigenlijk.
De discussies zijn als toen
over geloof, huwelijk, gi
teregeling, de Koran,
komst. Nieuw is de g<
heid wat politiek betreft: vrij
verkiezingen, grondwetve»
dering, een nieuw Marokkf
Poeh, het zou wat! De kranla
roepen dag na dag op tol
schrijven voor die verkiezii
gen, melden dat de termij
twee weken is verlengd,
dan nog weer eens twee»
ken. Het volk loopt niet
'het is schuiven op een dam
bord, ministers ruilen
van plaats, de macht I
dezelfde handen'.
Werkelijk schokkend-niei»
dit keer is de overal
kende minachting voor
landers. Dat zijn dan vakantie
Marokkanen uit Hollam
Duitsland, België, die
dikke automobielen de anden
zo rustige straten onveilig ma
ken en volparkeren. Is het i
bewust afgunst, spijt niet i
weggetrokken te zijn? Is
herrie buiten, waait een ne
door de open ramen, botsti
auto's, grist iemand een
lend kind van de weg, steevas
klinkt misprijzend: 'Zal wel
een buitenlander zijn'. Eva
nummerbord kijken, uit ld
raam hangen, overleggen ui
de buurman: 'Ja hoor, een bui
tenlander'. En dan in
korte zin de samenvatting
een schrijnend probleem:
horen niet echt bij jullie ei
horen niet echt meer bij ons'
door John O'Mill
WIJ zagen een weesmeisje
maar zij zag ons niet,
wat ik niet zo verbazend vind.
Zij beschikte wel over een
kettingzaag,
maar 't arme kind was blind.
De gebroeders droegen een dik
bruin pak,
in de tropenzon veel te warm,
behalve misschien voor de
naakte broer;
die droeg het onder de arm.
De computer bracht er niets van terecht hoewel de gehele Os-
ford Dictionary en de complete Van Dale daarin opge#1
waren. Kennelijk was poëzie nog te veel gevergd van de
taaimachine. Om te zien wat hij terecht bracht van de vertakt?
in het Engels van eenvoudige Nederlandse proza-zinn#
stopte ik een drietal hiervan in de computer en drukte op-
knop Ned-Eng. Zijn topprestatie volgt hieronder.
Gisteren loop ik door 't park en wie zie ik?
Yesterday walk I through the park and who see I?
Vandaag loop ik weer eens door het park
Today walk I weather once through the park
Morgen loop ik niet door het park
tomorrow walk I not through the park
Wat moet de beste computer in het Engels vertalen als ik
goed Nederlands gisteren, vandaag en morgen door het pa
What must the best computer in the English translat''Ij
in good Dutch yesterday, today and tomorrow
the park walk?
De kunstmatige intelligentie moet nog wat aanrijpen en vttf
lopig blijft de beste vertaler de tweetalige medemens, waa'1,
er overal genoeg rondlopen. Bevoorrecht in dit opzicht zi-
onze zuiderburen, die tweetalig opgroeien in een land met"
landstalen. Ieder jaar hoor ik hun koning zijn kerstboodsc» F
driemaal uitspreken: in het Frans, het Nederlands en n
Duits. Foutloze vertalingen waarmee majesteit geen centi
moeite heeft. Zijn onderdanen worden echter zenit
door die overdaad aan moerstalen. Een vierde taal erbij is
te veel. Op de BRT hoor ik ze van hoog tot laag het Eng",
woordje showroom uitspreken als 'sjouwroem'. Zij neme»
eerste lettergreep van het Duitse woord Schaufenster e»
tweede van 'eigenroem'. Telkens als ik weer een zuider
hoor sjouwen met zijn roem vraag ik me af hoe de ZvW
met hun vier landstalen dat Engelse woordje uitspreken.
John
STEM
Den Haag (anp) - Het hut
waardeforfait, de belast'
voor huiseigenaren, gaat
1004 minder omhoog d
was aangekondigd. Het f
fait gaat dat iaar niet n
3 3 maar naar 3,1 procent,
vóór volgend jaar afgesp
kg!) verhoging van 2,5 n
2 9 procent gaat gewo
door.
pat blijkt uit een vertrouwe"
Soechoemi (rtr/upi) -
woners van de Georgisc
stad Soechoemi probe
den gisteren hun wo
plaats te ontvluchten
aan de gevechten tuss
Georgische troepen en o
standige Abchaziërs
ontkomen. Die strijd he
ten minste 20 mensen
leven gekost, meldd
journalisten ter plaatse.
De Georgische en Abchazis
leiders trokken hun troepen
rug uit het centrum van de st
maar er was nog steeds spo
disch geweervuur te horen
danks het bestand dat de riv
serende groeperingen zaterd,
sloten. Zondag landden in h
westen van Georgië Russis
parachutisten om de milita
installaties van Moskou te
schermen en de 1.700 Russisc
vakantiegangers uit sanato
van het ministerie van defen
in de Abchazische hoofdstad
evacueren.
Onafhankelijk
In Soechoemi kwamen twee t
VERVOLG VAN VOORPAGINA
De Berlijnse rechtbank besli
enkele maanden geleden dat
necker met terugwerke
kracht vanaf 1 juli vorig ja
weer pensioen uitbetaald m
worden, ongeveer 1.000 m
per maand.
Honeckers oudste dochter
zijn eerste huwelijk, dat v
1947 tot 1952 duurde, heeft
zegd, haar vader in haar woni
te willen opnemen. De nu 44-
rige Erika WUdau is advoca
woont in oostelijk Berlijn, w~
ze nu een advocatenprakti
speciaal in echtscheidingszak
begonnen is.
Ze is getrouwd met de ex-DD
diplomaat Karl Wildau, die
der meer DDR-ambassadeur
Nederland is geweest. E~
Wildau heeft in de loop der ja
weinig contact met haar va
gehad, maar heeft nooit met h
gebroken.
Margot Feist, met wie Erich
necker in 1952 trouwde, verb"
momenteel in Chili bij h
dochter Sonja die in 1951 w
geboren toen Honecker nog
van zijn eerste vrouw gescheid
was.
Van onze correspondent
Rome - Na de Siciliaanse n
dietendom de Italiaanse st£
kt het dorp Lula op centrt
Sardinië zijn in de nacht van i
terdag op zondag zes soldat
gewond geraakt, nadat een
bekende een handgranaat in h
richting had geworpen. De m
tairen behoren tot de speci
troepen die op het eiland zijn
gezet om de schuilplaatsen
voortvluchtige bandieten op
sporen. Zo moeten zij de oi
voerders vinden van het vor
maand vrijgelaten Belgisch-Ijl
banese jongetje Farouk Kassai
Bet 3000 inwoners tellende Lt
geldt als een van de voornaam:
centra van het Sardijnse bant
'isme. Op de muren van het d<
zijn opschriften aangebracht t
™eg met de soldaten'. Na
feeks van bedreigingen door
M een man' een wo
ünl'9 '?ar Se'eden realiseer
Nu?er ^a* het gedaan was
l\lionW"£u-nea' De 'nternatior
jLa "Guinea werd Irian Jav,
zinno nd had de Papoea's
ni9en Waarin ze zelf konder
bier? van 9ekomen. Integendi
rann Vi?0r et overbevolkte
de re®»U.rgers 'P hun eigen la
Nerte?f -Pearriveerde nieuw
uit vond h,eld zi'n mond- D
beinft eiende economise
n?etvor?an 'dat stelletie halv
sische m696" om een woord
Er wordt ,n[echten' zweeg
Panoefl'! Veel Perdacht in de
Neder?a?Hlet--na9ekomen z'i'
«aerland zwijgt weer. Is het
