I&S&-
De Grote Baas heeft zijn
opvolger aangewezen
K aim
fes-»
Gespannen rust in Bangkok: studenten geven protest niet op
'Bereken de beschermingsfactor van zonnecrème'
Oppositie wi
altijd
bohacq
®STEM
ACHTERGROND
Mest
Totalitaire
geneeskunde
Totalitaire
verpleegkunde 2
DE STEM.
Uitslagen
lelijk leidersc
DE STEM
DONDERDAG 21 MEI 1992
A? de stem
Nog geen honderd jaar gele
den legden boerenbedrijven
in Noord-Brabant het loodje
doordat de veestapel te klein
was en zodoende te weinig
mest voortbrachten voor de
bodemvruchtbaarheid. Te
genwoordig wil men ca. 40
procent van de landbouwbe
drijven sluiten omdat de
beesten juist veel te veel mest
zouden produceren.
Rond de eeuwwisseling werd,
vooral op de schrale zand
gronden, de mestvaalt nog
zeer terecht de goudmijn van
de boeren genoemd. Toender-
tijd waren het vooral de boe
ren die het Brabantse land
schap zijn liefelijk karakter
gaven door zorg te dragen
voor het vruchtbaar worden
van de zandgronden naast de
voedselvoorziening van de
mensen.
Na 1960 zien wij dan hoe de
overheidsburocratie door nog
meer regelgeving, stimule
ringsmaatregelen en subsi
dies gaat ingrijpen in de
landbouw. Onze landbouw
wordt dan geïndustrialiseerd
en de boer wordt agrarische
ondernemer of, nog erger,
manager. De bodemvrucht
baarheid neemt niet langer
toe, integendeel zelfs, de hu-
muslaag die van bodemleven
is doortrokken wordt gelei
delijk aan afgebroken.
De drie oorzaken hiervan
zijn; het gebruik van kunst
mest, pesticiden en drijfmest
die alle drie agressief zijn
voor het bodemleven en dat
stelselmatig vernietigen,
waardoor de humusvorming
tot stilstand komt en de bo
dem vermineraliseert met als
gevolg uitspoeling, verstui
ving en milieuvervuiling.
Mest die wordt opgeslagen in
kelders en waaraan geen stro
is toegevoegd, zoals eeuwen
lang geschiedde, kan niet
verteren en vruchtbare grond
worden. Deze mest kan
slechts verrotten oftewel ver-
mineraliseren hetgeen dan
ook heel goed te ruiken is in
Brabant.
Je ziet in Brabant geen en
kele echte boer die drijfmest
aanbrengt op de moestuin
voor zijn eigen gebruik.
Gelukkig weet hij wel beter,
ondanks Wageningen!
C.J. Noltee
Oosterhout
Het is bedroevend dat een
groep bewuste mensen met
een heldere kijk op de dingen
zo slecht begrepen (willen)
worden. Wanneer bedoeld
wordt dat de mens door een
(onbewust gekozen) ver
keerde levenswijze vele dege-
neratieziektes en moderne
kwalen gepresenteerd krijgt,
wordt dit uitgelegd als een
feit dat de mens direct schul
dig zou zijn aan zijn ziekte.
Dit is natuurlijk belachelijk.
Er zal niemand zijn die zoiets
doms gaat verdedigen. Het is
echter wel zo dat de mens
door een verkeerde manier
van denken een ongezonde
levdnswijze en een onleef
baar milieu creëert. Wanneer
G°°nbr,evenon *en
in de gezondheidszorg een
bewustwordingsprocedure
wordt ingebouwd naar een
gezondere levenswijze die
duurzaam is, dus ook voor
het nageslacht, zal de mens
in staat zijn preventief zijn
gezondheid te verzorgen. Er
felijke ziektes worden be
heerst, chronische ziekten
voorkomen en acute ziekte
beperkt. Dit betekent dan
een ontlasting voor de ver
pleegkunde en de staatskas.
We moeten toch ook niet ziek
worden om er medische dien
sten op na te kunnen houden?
Er zullen nog genoeg manke
menten overblijven, die we
niet of moeilijk kunnen voor
komen. Totalitaire genees
kunde staat dan voor gene
zing van de totale mens
waarbij lichaam en geest
evenveel aandacht krijgen.
Koewacht
W. Dubbeling
Ik ben lijdend aan diabetes,
kanker en ben ook nier-dia-
lyse-patiënt. Dit blijkt vol
gens de 'orenmaffia' mijn
eigen schuld te zijn. Gelukkig
word ik behandeld door een
aantal bekwame en aardige
artsen en verpleegkundigen.
Ik laat me niet kisten en heb
nog altijd lol in mijn leven.
Mocht er ooit een 'orenmaf-
fiaan' aan mijn bed verschij
nen, dan kan die er op reke
nen dat ik uithaal, en goed
ook! Zelfs als ik aan een in
fuus zou liggen!
Breda
L. Stuurman
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem B.V.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
C. Hamans en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
S 076-236911/Telefax 076-236405.
Telefax redactie S 076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Steenbergsestraat 23-23a,
S 01640-36850, fax 01640-40731.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41, S 236326, fax 076-200462.
Voor bezorgklachten: 076-236888.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, S 01608-21550, fax 01608-17829.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 1, S 01100-28030, fax 01100-21928.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, S 01140-13751, fax 01140-19698.
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957, fax 01620-34782.
Postadres: Postbus 4023, 4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150, fax 01650-44929.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Zuidlandstraat 32, 01150-17920, fax 01150-96554.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen.
Vlissingen, Scheldestraat 7-9, 4381 RP,
01184-19910, fax 01184-11446.
Postadres: Postbus 5051, 4380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur.
Abonnementsprijzen (bij vooruitbetaling te voldoen):
per kwartaal 82.20, per halfjaar 163.50 óf per jaar 318.00.
Voor abonnees die automatisch betalen: per maand 27.30,
per kwartaal 79.70, per halfjaar 159.00 óf per jaar 309.50.
Voor posttoezending geldt een toeslag.
Losse nummers: maandag t/m vrijdag 1.50; zaterdag 1.80.
Service-afdeling abonnementen: 076-236472,
maandag t/m vrijdag 8.30-12.00 en van 12.30-16.00 uur.
Lezersservice:
Centrale reclame-afdeling 076-236911.
Fotoservice S 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881.
Geboorte- en overlijdensadvertenties S 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911).
Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN/AMRO rek. 520538447.
Heeft u de krant niet ontvangen Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor. 3-92
In de Thaise hoofdstad
Bangkok heerst een
gespannen rust: na het
geweld van de afgelopen
dagen, bleef het
gistermorgen aanvankelijk
rustig. Een gespannen rust,
want beide partijen
- studenten en leger -
weten dat nieuwe
confrontaties
onvermijdelijk zijn.
Door Rob Cobben
„ALS ze denken dat ze ons met
de kogels uit hun geweren kun
nen stoppen, dan hebben ze het
mis. Hun domme reactie speelt
ons juist in de kaart. De hele
wereld heeft nu kunnen zien
wat voor een bruten het in
Thailand voor het zeggen heb
ben."
De jongeman - 'noem me maar
Wasant' - praat met ingehou
den woede. Hij staat met en
kele tientallen anderen in een
tent, vlakbij de Ramkham-
haeng universiteit. Een oudere
student schreeuwt door een
megafoon bevelen naar zijn
toehoorders. De barricades
moeten opgehoogd, zegt hij,
want als de oproerpolitie komt,
kan die het universiteitsterrein
nog tè gemakkelijk bereiken.
Op de campus hebben zich de
afgelopen dagen, ondanks het
verbod van de regering, meer
Thaise soldaten zitten op de grond terwijl in de verte studenten een barricade vormen.
dan 20.000 betogers verzameld.
Er heerst een bizarre sfeer. Er
wordt gedanst en gezongen, en
tegelijkertijd is de spanning in
tens voelbaar. Het leger heeft
gedreigd doodseskaders in te
zetten tegen oproerkraaiers.
Intimidatie? „Wis en waarach
tig niet", zegt Wasant. „Je hebt
de afgelopen dagen kunnen
zien, waartoe ze in staat zijn."
Om er gelijk aan toe te voegen
dat niet iedereen bij de Thaise
strijdkrachten tegen het volk
is. „De marine heeft ons gehol
pen. Ze lieten veel demonstran
ten ontkomen via de Pinklao-
brug toen de soldaten het vuur
openden. Anders waren er veel
meer slachtoffers gevallen."
Wasant zegt, dat de protesten
van de studenten zullen door
gaan totdat premier Suchinda
Kraprayoon verdwenen is. Een
hopeloze opgave, gezien de on
buigzaamheid van het militaire
- FOTO AP
gezag? „Misschien wel, maar
we zijn het verplicht aan al de
genen die deze week het leven
hebben gelaten in de strijd voor
democratie."
Hij vertelt dat de actievoerende
studenten steunbetuigingen
krijgen uit heel het land. Rec
toren van andere Thaise uni
versiteiten hebben inmiddels
opgeroepen tot een intensive
ring van het vreedzame protest
om de omstreden eerste minis
ter tot aftreden te dwingen. De
middenstand in het centrum
van Bangkok hield gisteren uit
solidariteit met de betogers de
winkels gesloten.
De toegangswegen tot de
Ramkhamhaeng-universiteit
zijn door de actievoerders ge
barricadeerd. Zandzakken lig
gen zes rijen dik opgestapeld.
Daarvoor blokkeren vrachtwa
gens de weg. Voorlopig laten de
oproerpolitie en het leger zich
nog niet zien.
Elders in de stad, nabij het on
afhankelijkheidsmonument,
hebben de gewapende troepen
zich na een betrekkelijk rustige
nacht grotendeels teruggetrok
ken. Slechts een handjevol mi
litairen is er nog te zien. Op de
Rajdamnoen Avenue begint de
oranje brigade van de gemeen
tereiniging met puin ruimen.
Er staat een lange rij van uitge
brande personenwagens en ver
nielde autobussen. Vlak bij het
monument zijn nog duidelijk
opgedroogde bloedplassen te
zien. Her en der liggen sanda
len en t-shirts op de grond.
Bij het Royal Hotel, sinds het
uitbreken van de ongeregeldhe
den het verzamelpunt van de
pro-democratiebeweging, heeft
zich alweer een behoorlijke
groep gevormd. Een oud
vrouwtje, met een hand in de
mitella, vertelt hoe ze maan
dagavond door een soldaat in
elkaar werd geslagen, terwijl ze
naar de demonstratie stond te
kijken. Somchai Fangcholachü
advocaat en een van de actiSi
ten, zegt dat premier Sticht
het bloedbad niet langer Si"
ontkennen. „Hij is verantwoj
delijk voor de dood van ogi
medeburgers. Daarvoor J
hij met zijn eigen levi
ten."
Over het precieze aamJ
slachtoffers valt ook nu n,
geen duidelijkheid te te,'
Een zuster in het Siriraj-hosn
taal barst in snikken uit als 1
haar daarnaar vragen. „Hel
verschrikkelijk, en het zijn a
lemaal onschuldige me;
Maar een arts van het s
ziekenhuis dat op een
worp afstand ligt vanhi
Hotel, meent dat het
wel meevalt. „Sinds maanL
hebben we honderdnegenij
gewonden opgenomen, üaj
van zijn er drie overleden."
Voor het hotel zijn heel a„„
verhalen te horen. Hoe lm
trucks dinsdagochtend vro
wegreden met stapels
Een van de omstanders zegt»!
hoord te hebben dat de levej
loze lichamen buiten de s
met benzine overgoten ea j
brand gestoken zijn. Maar»
van dit gruwelverhaal is a
gens bevestiging te krijgen
Wat wel waarneembaar is, zjg
de lange lijsten met nan
bij de ingang van het 1
ziekenhuis hangen. Het zijnl
namen van personen die i|
mist zijn. De lijsten worè
elke dag langer.
Niemand twijfelde er nog
echt aan, maar Grote Baas
Lubbers heeft het toch nog
maar eens hardop gezegd:
Elco Brinkman moet zijn
opvolger worden. De
fractieleider wordt, het lijkt
al bijna traditie in het CDA,
wat Lubbers betreft
lijsttrekker. En dus
eventueel minister
president van een volgend
kabinet.
Door Max de Bok
en Debbie Langelaan
BRINKMAN zelf lijkt nog wel
het minst verrast door de uit
spraak van Lubbers. Logisch,
want de 44-jarige fractieleider
gaat al sinds december 1989 als
officiële kroonprins door het
leven. In die maand, vlak na de
start van zijn derde kabinet,
'tipte' Lubbers hem openlijk
als zijn opvolger.
Toen was er verontwaardiging.
Nogal vroeg, oordeelde menig
een in het CDA, om al een op
volger aan te wijzen die nog
maar net geïnstalleerd was als
Kamerlid.
Hij mocht dan een flitsende
carrière in de ambtenarij (mi
nisterie van binnenlandse za
ken) en als minister (WVC)
hebben gemaakt, wie kon ga
randeren dat hij ook als frac
tieleider een goed figuur zou
slaan? Laat staan als minister-
president.
Maar Lubbers wilde voorko
men dat er onduidelijkheid zou
heersen over de opvolgings
kwestie. Nog levendig herin
nert hij zich, hoe hij zelf van
fractieleider tot lijsttrekker en
dus kandidaat voor het pre
mierschap promoveerde: moei
zaam.
Dat wilde Lubbers Brinkman
besparen, dus gooide hij de po
litieke stelregel overboord dat
de kandidaat die te vroeg ge
noemd wordt, uiteindelijk
sneuvelt. Hij sprak gewoon al
vast zijn voorkeur uit. En om te
voorkomen dat zich alsnog in
terne kongsi's en discussies
zouden voordoen, herhaalde hij
die voorkeur gisteren nog eens.
Brinkman heeft de afgelopen
tweeënhalf jaar zijn kansen
met beide handen gegrepen. Hij
heeft zich ontwikkeld tot een
praktisch onomstreden fractie
voorzitter, die gezag heeft in
zijn fractie en ook nog aardig
gevonden wordt.
„Hij weet goed om te gaan met
de verschillende vleugels bin
nen de fractie," zegt Evert Ma-
thies, adviserend lid van- het
CDA-hoofdbestuur.
Verder is het stijve een beetje
van Brinkman af. Leek hij voor
tv een paar jaar geleden wel
een spookverschijning met die
priem-ogen, nu probeert hij
zijn blik soms wat te verzach
ten met een glimlach. Hij weet
dat dit kleine dingen zijn die
het hem toch kunnen doen in
het stemlokaal, dus bouwt hij
welbewust aan een ontspannen,
rustig imago.
Zijn verschrikkelijke beeld
spraken, die altijd met het weer
te maken hebben, is hij langza
merhand aan het afleren. Mi
nister Maij-Weggen van Ver
keer: „Brinkman is een aardige
combinatie van een degelijk
iemand die ook vrolijk en af en
tóe frivool is."
Zijn voorlaatste spreekbeurt,
waarbij hij het katheder liet
voor wat het was en met een
microfoontje op de revers wat
heen en weer wandelde op het
podium, moet bijdragen aan
het beeld van een relaxte
Brinkman.
„Eigenlijk is hij in contacten
met mensen gemakkelijker dan
Lubbers," zegt fractiegenoot
Ad Lansink. „Op werkbezoek,
tijdens de nazit op bijeenkom
sten, is Ruud toch een beetje
verlegen. Elco niet."
Brinkman heeft nog meer ge
leerd in die tweeënhalf jaar.
Als doctorandus in de politieke
wetenschappen en meester in
de rechten, had hij een over
duidelijk gebrek aan kennis
van sociaal-economische za
ken. Niet zo handig als fractie
leider die voortdurend iets
moet vinden van de economi
sche toestand van het land. Te
genwoordig weet hij beter, of
hij weet zijn gebrek beter te
verbergen. Het woord 'inflatie
correctie' spreekt hij tegen
woordig in ieder geval zonder
hakkelen uit.
Politiek gezien is Brinkman een
scherp verkenner geworden
van de grenzen van een coali
tiefractie. Het afgelopen jaar
heeft hij twee keer crisistaai
gebezigd, op het randje van
wat een regeringspartij kan
zeggen zonder het kabinet te
laten vallen.
Zijn PvdA-opponent Wöltgens
constateerde na de laatste keer,
de rede op Texel, dat Brinkman
een te grote afstand dreigde te
nemen van het kabinet. Soms
speelt Brinkman kortom even
oppositieleider om zijn zin te
krijgen.
Kan de kroonprins de vergelij-
Brinkman, de kroonprins -
van het CDA.
- FOTO DE STEM/JOHAN VAN GURP
king met, de Grote Baas door
staan? Er zijn overeenkomsten.
Ze willen aUebei snel en effi
ciënt werken; ze nhg&bóSbigegn
oor voor niet ter zake doende
uitweidingen.
Minister Maij: „Wat mij vooral
aanstaat is zijn neiging om niet
oeverloos te willen doorzeuren.
En hij is ook iemand die niet
terugkomt op dingen die een
maal zijn besloten."
Er zijn ook verschillen tussen
de CDA-voormannen. Lubbers
is katholiek, Brinkman gerefor
meerd. Maar beiden dragen
niet bepaald het hart op de
tong in godsdienstige aangele-
DRIE VLIEGEN in een klap
gisterochtend, want gemak
dient de mens. Op de Katho
lieke Scholengemeenschap Et
ten-Leur beginnen de mavo'ers
om 9.00 uur aan economie en
de havo- en vwo'ers aan aard
rijkskunde. 'Moeilijk' zeggen
de avo'ers na afloop, 'makke
lijk' vinden de vwo'ers. En zo
is het altijd wat.
Het examen economie voor
mavo C en D bestond uit 35
meerkeuze-vragen en vijftien
open vragen. De eerste kandi
daat was na een uur al klaar,
maar veruit de meeste kandi
daten hadden de volle twee uur
wel nodig.
Over het algemeen vonden de
mavo'ers de open vragen beter
te doen. „De vragen gingen
over artikeltjes uit de kranten.
Dan wordt de theorie in de
praktijk gebracht en moet je je
hersens gebruiken," zegt Peter
van Gemeren uit Etten-Leur.
Judith Antonissen uit Zundert
zet na afloop haar gezicht in de
vraagteken-stand bij vraag 49.
Maar die ging dan ook over de
verbetering van de arbeidsver
deling binnen de EG door een
vrij verkeer van arbeidskrach
ten. Roept u maar. Judith vond
het desondanks 'makkelijker
dan het schoolonderzoek'.
Mavo-docente economie me
vrouw E. van Dorst is redelijk
te spreken over 'haar' examen.
„Op C-niveau was het goed te
maken, op niveau. Maar het
verschil tussen C en D was heel
duidelijk. Bij C waren er min
der berekeningen nodig en
minder alternatieven. Voor D
is het vrij lastig geweest. Ik
denk dat op D-niveau nogal
wat leerlingen de mist in zijn
gegaan, duidelijk op lees
werk."
De aardrijkskunde-klus voor
havo was bepaald geen mak
kie. KSE-docent J. Kroon
spreekt van 'een pittig exa
men'. Maar hij blijft in zijn rol
met het cliché: „Als een leer
ling de zaak goed voorbereid
heeft, is het wel te maken."
Alle 48 vragen waren opgehan
gen aan vier onderwerpen: be-
volkingsgeografie, ruimtelijke
organisatie en inrichting, het
Nederlandse landschap en
Frankrijk. „Ze konden op
bijna alle vragen wel een ant
woord geven. Het ging om vrij
korte antwoorden. Daardoor
was een half uur voor de tijd
tachtig procent van de kandi
daten klaar," aldus Kroon.
Volgens Claudia Lousberg uit
Etten-Leur kwam het vooral
op inzicht aan. „Het waren
geen dingen die je had kunnen
leren," vindt ze. Michel Kint
uit Etten-Leur was als een van
de laatsten klaar. „Er zaten
wel een paar vragen bij waar je
even over moest nadenken,"
zegt hij met gevoel voor under
statement. „Ja, het was ge
woon typisch aardrijkskunde,"
bladert hij op het gazon voor
de school nog eens door zijn
papieren.
Het geheel andere examen
aardrijkskunde voor vwo was
ónder het niveau. KSE-docent
Theo Hoebink illustreert dat:
„Bij het onderwerp Sovjetunie
bijvoorbeeld grijpt men volle
dig terug op de oude Sovjet
unie en gaat men niet in op de
situatie nu, terwijl dat voor
vwo-leerlingen best kan."
Het examen bestond verder uit
één buitenlands onderwerp
(Marokko) en vijf Nederlandse:
bevolkingsgeografie, ruimte
lijke ontwikkeling van Neder
land, onderverdeeld in stede
lijke en landelijke gebieden en
Nederlands landschap, onder
verdeeld in het ontstaan en het
gebruik door de mens.
„Dingen die ze normaal ge
sproken heel goed kunnen ma
ken en die prettig aansloten bij
de lessen," vindt Hoebink.
Maar ook 'een paar flauwe
vragen, van die flut-feitjes die
je net wél of nét niet kunt we
ten. Heel detaillistisch soms,
zoals een ondermaatse vraag
over cultuur-historische monu
menten".
KSE-kandidaten spreken over
'goed te maken, net tijd genoeg
en niet diepgaand'. Jorrit
Bruinsma uit Etten-Leur ver
laat als een van de eersten het
examenlokaal. „Makkelijk. Ik
had meer topografie verwacht,
maar dat zat er gelukkig niet
in. Het waren ook niet echt van
die diepgaande vragen. Ik had
er meer van verwacht." Plaats
genoot Geert Arentsen heeft
het 'redelijk gemaakt'. „Het
was nét niet te makkelijk ge
maakt. Er werd veel inzicht
gevraagd en maar weinig fei
ten," vindt Geert. Bernard van
Dongen uit St. Willebrord
vond het jammer dat er zo wei
nig werd gevraagd over de
grote buitenlandse onderwer
pen.
Het examen Frans voor mavo
was volgens docent T. van
Beuningen van de mavo Dom-
melbergen in Oosterhout 'heel
redelijk'. „In de eerste adver
tentie-teksten zaten wel moei-
lijke woorden, maar de vragen
waren goed te doen." Samen
met de vier grotere teksten
(onder meer over graffiti, ille
gale gastarbeiders en de Ame
rikaanse high-school), leverden
de korte teksten vijftig meer-
keuze-vragen op.
De meeste kandidaten zochten
voor de tijd verstreken was, de
zon weer op. Van Beuningen
verwacht goede punten.
De Oosterhoutse Tamara Sie
gers hoopt op een krappe vol
doende, maar vond het toch
'heel moeilijk'. „Ik begreep de
tekst wel, maar het drong niet
tot me door. Ik was heel ze
nuwachtig. Voor de andere
vakken niet, maar voor Frans
wel."
Op het O.L. Vrouwelyceum in
Breda vonden de havo-kandi
daten Engels makkelijk en de
vwo-kandidaten scheikunde
moeilijk.
De zeven havo-teksten Engels
behandelden onder meer de
giframp in Bhopal, de over
daad aan reclame die mensen
in de bus krijgen (ofwel junk
mail), milieufreaks en pretpar
ken.
„Ik ben hartstikke slecht en ik
vond het heel makkelijk,"
roept Annemieke Mulié uit
Breda veelzeggend. Stadgenote
Jitske Bakers had het makke
lijker verwacht: „Veel moei
lijke woorden en onduidelijke
teksten. Ik heb heel veel moe
ten gokken." De reactie van
Fred van Steen uit Breda telt
niet, want hij stevent op een 9
op zijn eindlijst af en staat de
antwoorden uit te delen op het
schoolplein.
Scheikunde-docente J. Elink
Schuurman van het O.L. Vrou
welyceum spreekt na afloop
van een 'heel redelijk examen'.
„Heel goed te doen, van een
gemiddeld niveau. Niet te veel
tekst, kortere vragen en dat is
een duidelijke verbetering ver
geleken met enige tijd terug.
Het moet te doen zijn."
De vwo-kandidaten houden er
een andere mening op na na
het beantwoorden van de 26
(open) vragen. Zuchtend en
kreunend verlaten zij het exa
menlokaal, waar een 'bliksem-
enquête' vrijwel zonder uitzon
dering het antwoord 'moeilijk'
oplevert.
Robin Brosens uit Baarle-Nas-
sau was er het eerste mee
klaar. „Het begin was echt ge
makkelijk, maar het einde was
heel pittig. Er zaten wel wat
dingen in die we niet gehad
hebben, zoals een onbekende
stof toevoegen aan een produc
tieproces, dat was echt puzze
len."
„Het was gewoon te veel,"
klaagt Mare Scheffer uit Bre
da. „Ik kwam in tijdnood en
heb niet aUes kunnen invullen.
Er kwam veel rekenwerk op
het eind en dat kost gewoon
veeltijd."
De troostprijs gaat dit keer
naar de vwo'ers met schei
kunde in hun pakket. Zij kre
gen op de vierde zonovergoten
examendag als opdracht: 'Be
reken de beschermingsfactor
van zonnecrème'.
De goede antwoorden van de eindexamens van dinsdag zijn s
volgt:
vwo Duits:
1 D; 2 C; 3 C; 4 D; 5 A; 6 C; 7 B; 8 A; 9 C; 10 D; 11 C; 12 A;13|
14 A; 15 C; 16 C; 17 C; 18 B; 19 D; 20 E; 21 A; 22 A; 23 A; 24 W
A; 26 B; 27 B; 28 C; 29 B; 30 C; 31 D; 32 A; 33 B; 34 A; 35 C;36q
37 B; 38 D; 39 D; 40 A; 41 B; 42 A; 43 C; 44 B; 45 D; 46 E;47A;«
D; 49 C; 50 D.
havo Duits:
1 D; 2 C; 3 B; 4 B; 5 C; 6 B; 7 B; 8 A; 9 A; 10 A; 11 A; 12 C;l!*
14 C; 15 B; 16 C; 17 B; 18 C; 19 C; 20 C; 21 D; 22 C; 23 A; 24C;P
D; 26 A; 27 A; 28 A; 29 B; 30 A; 31 A; 32 C; 33 D; 34 B; 35 A;36W
37 A; 38 D; 39 B; 40 C; 41 E; 42 C; 43 A; 44 D; 45 C; 46 B;47C;^
B; 49 C; 50 B.
lbo C/mavo C Engels:
1B; 2 C; 3 B; 4 B; 5 B; 6 A; 7 B; 8 D; 9 C; 10 A; 11B; 12 C; 13®
C; 15 C; 16 B; 17 C; 18 D; 19 A; 20 B; 21 B; 22 C; 23 C; 24 A;M'
26 A; 27 C; 28 C; 29 A; 30 D; 31 D; 32 A; 33 C; 34 A; 35 C;36Aj J
C; 38 A; 39 C; 40 D; 41 A; 42 B; 43 B; 44 B; 45 A; 46 C; 47 C;
49 E; 50 C.
lbo D/mavo D Engels: ,r
1 A; 2 B; 3 A; 4 B; 5 C; 6 A; 7 C; 8 D; 9 C; 10 C; 11 B; 12 C;'3,,
14 A; 15 A; 16 A; 17 C; 18 C; 19 A; 20 D; 21 D; 22 A; 23 B; 24
B; 26 A; 27 C; 28 D; 29 A; 30 C; 31 C; 32 B; 33 B; 34 A; 35 A;-
37 B; 38 A; 39 B; 40 B; 41 B; 42 C; 43 C; 44 C; 45 A; 46 B;!"®'
B; 49 C; 50 C.
mavo C geschiedenis:
-12 c; 3 -; 4 -; 5 -; 6 D; 7 D; 8 C; 9 -; 10 C; 11 A; 12 -; 13 A
15 B; 16 -; 17 B; 18 A; 19 -; 20 -; 21 -; 22 -; 23 B; 24 -; 25-i
27 C; 28 C; 29 A; 30 A; 31 C; 32 C; 33 -; 34 C; 35 -; 36 -; 3?-i38
39 -; 40 D; 41 -.
lbo D/mavo D geschiedenis: j
1 -; 2 B; 3 -; 4 A; 5 -; 6 D; 7 D; 8 -; 9 C; 10 B; 11 -; 12 A; 13Ci it
15 -; 16 -; 17 C; 18 D; 19 A; 20 -; 21 -; 22 -; 23 D; 24 B; 25 -i - j
27 B; 28 C; 29 B; 30 A; 31 B; 32 C; 33 C; 34 -; 35 -; 36 A;37"' 1
39 C; 40 -; 4i 42
(Bron: CITO)
|Van0nze Haagse redactie
I nen Haag - Wanneer een ge-
lente extra geld wil geven
1 scholen met leerlingen in
Verstandsituaties finan
cieel te steunen, kunnen de
regels die gelden voor de ge-
1 j|e behandeling van open-
ir en bijzonder onderwijs
[even terzijde geschoven wor-
den.
iDaar was gisteren een grote
lerderheid in de Tweede Ka-
'I
mei
Ka
voq
datl
terj
van
ran
belj
jaa
Van onze Haagse redactie
pen Haag - De Tweede Kamer
leende week een spoeddebat met
blemen rond de cao's in de zorgs
genheden.
Mede daardoor kunnen
bloedgroepen binnen het
zich zowel met Lubben 1
Brinkman verenigen.
Niemand binnen het CDA lij
zich in de verste verte gekra
te voelen door de voorzet 4
Lubbers. Met zijn uitspit
vóór Brinkman laat hij weid
keus aan het congres dat teq
ner tijd formeel moet beslist
over zijn opvolging.
„Ach, zo gaat dat nu eem
in het CDA. Lubbers
het goed was," parafi
Mathies de bijbel. „Hij zegtj|
woon wat iedereen all
weet."
Partijvoorzitter Van V
formeler en daardoor
venijniger: hij dankt Lubbi
voor zijn 'belangwekkend:
vies' aan de partij. Libit
mag zeggen wat hij wil,'
congres heeft ,hef haf
woord.
En Brinkman heeft, ip phiri
nog twee' jdar'fè'gaan als fa
tieleider. Hij kan nog fo«t>
maken. In zijn fractie wo
zijn toenemende zelfbew
heid hier en daar wel als 1
sico-factor gezien.
Zoals één van de fractieiet
zegt: „Als het kabinet
uitzit kan Elco alsnog overt
bananenschil uitglijden,
heeft de neiging om hoog f
de toren te blazen. Het kabinj
laten vaUen zou zijn
naar het lijsttrekkerschap!
nen verhinderen."
|Dat gebeurt op initiatief van de
oppositiepartij en D66 en Groen
Links-
Zij willen zo de patstelling door
breken die ontstaan is nu het ka-
binet er bij blijft de loonsverho-
u voor de half miljoen werk
nemers in de bejaardenhuizen,
hekenhuizen en welzijnsinstel-
lingen grotendeels te betalen uit
|de kas van het pensioenfonds
)GM. Werkgevers en vakbon-
hebben die oplossing woe-
i van de hand gewezen.
Onaanvaardbaar
Jirecteur De Beus van het pen
sioenfonds voelt evenmin iets
'oor een dergelijke suggestie,
lij noemde de oplossing onaan-
larbaar en bestreed de mening
m het kabinet dat PGGM zulke
..jte overreserves heeft, dat het
fonds dat makkelijk kan betalen.
l,We vragen op dit moment geen
"ent te veel aan premie", aldus
)e Beus. Het PGGM-bestuur
noet het kabinet officieel toe
stemming geven voor de greep in
ie eigen kas; de kans dat dat ge-
eurt, is heel klein. Het bestuur
estaat uit vertegenwoordigers
ran werkgevers en vakbonden.
b9GM en het ministerie van
k versghillen verder ernstig
fan mening over de vraag hoe-
kei geld het pensioenfonds tij
delijk kwijtraakt. Volgens wvc
feat het om een totaalbedrag
jan 1,9 miljard, maar volgens
pet fonds zelf wijzen berekenin-
|en uit dat met de operatie bijna
F- dubbele - 3,7 miljard - ge
loeid is.
let Groen-Linkskamerlid Ro-
enmöller heeft gisteren het ka-
pinet een brief gevraagd over de
lland van zaken. Volgens hem is
Jet kabinet op dit moment 'terug
pi af'. Rosenmöller vindt dat het
abinet desnoods met een ge-
ige verhoging van de awbz-
emie een loonsverhoging moet
etalen. De vakbonden vragen
loonsverhoging van mini-
oaal 4,5 procent, het kabinet
leeft tot nu toe niet meer dan
P,56 procent geboden.
Ooli
Ka
pro
D6
tua
dez
var
het]
linj
lop
mö,
het
ree
mei
fin:
kor
Ve
Ref
ste|
linj
der
ver
garf
tei
VaJ
'bel
de 1
miJ
mol
voJ
CD1
lijd
heil
prei
kuil
on<|
«00
voc|
De
lan
zor|
ren
op
ma1
Alsf
de
ver
bij
VOG
CF
Bel
het
ZO]
linj
vai
zid
act]
(AD VERTEN
ZQNWFRIlMf:
Lj
I Ramen deuren I Serres
■Zonwcrin8 I Rolluiken
Winkelpuien I Garagedeuren
&i:,ÜOSrand 7 - 04766- 2380
LZ"'wl)u, Bcrnhardstr. 8 - 04160- 31210
BEN je vanaf de gebc
Lubhor uen andere regels.
|Van v l „eeft nu z'in opvolger aang
«üanJv reageerde onmiddellijk. J
laan de belangrijke natuurlijk, I
ten H0 Pert'ldemocratie. Een juist st<
hoe n teit'
kentLr6? Uyl indertijd weigerde zijn
Waard/ maken, ontbrandde er ee
DeanHo°r nogal wat politiek talent v
0ecnn®re Politieke partijen hebben d
de Puha ?Pt'e en de streberigheid i
Iniet ri,,! 'n de VVD. Toch zou ee
Pfleslntl' met alle negatieve publici
/Van Hp l, "mogen worden. Die is nu
Partüpn '^]9e Politieke leider zo goe
daarzeif e.n duidelijkheid, ook ov
kid ie L niet °m vragen, doen de
I Qlser voor het CDA nu ook.
k-renb°ven geldt Brinkman als et
5 indprt;£ 1, p|eei getheoretiseer. L
[heeft nr,door het CDA als boegbe
Kbiërpn V'^mer duidelijk gemaakt
kt CDA ri |Ut>bers keuze sluit zodoei
poor wie h ?tste ioren heeft uitgedr
wie hó neen uuge
"tWiiHnJ m aan principes van
9, yan een politieke erfop
"leer
ivoor
derirht cc" PO"i|eKe errop
het Jt ],s op het praktische res
®tandpunt van Lubbers. Ook
°hprins
nu van start gaan.
