Nederlandse rijke gemakkelijk doelwit
Basisvorming zorgt voor onrust, hoop en veel vragen
Kanie
'Voor mij hoeft België niet te barsten, voor mij mèg het barsten'
DE STEM Bj
particulie
Regering sta
Signaal uit Ne
ACHTERGROND
A2
Razend
PAPIER
VOOR UW PEN
Pitbull
Eenzijdig
DE STEM
Prijs van rijkdom is een goede beveiliging van huis en persoon
CVP-senator wil hardere Vlaamse stellingname na verkiezingen:
•DE STEM
VRIJDAG ^NOVEMBER 1991
Kazend van woede reageer ik
op een stukje geschreven
door een van uw verslagge
vers en geplaatst in uw dag
blad van 15 november 1991
met de kop 'Werkstraf voor
verkrachten van vriendin'. Ik
ben het meisje over wie u
schrijft.
Razend van woede ben ik,
omdat u schrijft dat ik een
vriendin van C.R. zou zijn. Ik
kende hem amper drie weken
en het woord vriendin is hier
dus zeker niet op zijn plaats.
Razend van woede ben ik,
omdat u schrijft, dat de
rechtbank aan mijn wens te
gemoet is gekomen om de
jongen geen celstraf op te
leggen. Ja, het klopt, toen de
affaire pas liep heb ik in de
eerste week van maart tegen
over de rechter-commissaris
verklaard dat hij ondanks
zijn grove houding ten op
zichte van mij niet hoefde te
hangen. Maar nu negen
maanden later, hoopte ik wel
degelijk op een gevangenis
straf.
Razend van woede ben ik,
omdat u over het gebeuren
schrijft alsof het in een half
uurtje gebeurd zou zijn.
Kopje koffie, C.R. wilde ge
meenschap, ik wees hem af,
hij pakt mes en krijgt zijn
zin. Van 's nachts een uur tot
's morgens half zeven heeft
dit persoonlijke drama ge
duurd. De details zal ik u be
sparen.
Razend van woede ben ik,
omdat u schrijft dat ik voor
depressieve buien in behan
deling ben bij een psychiater.
Ik ben in dagbehandeling bij
het PID, omdat ik depressief
ben. Van een bui is geen
sprake. Na het gebeuren is
mijn hele wereld ingestort.
Razend van woede ben ik,
omdat u schrijft dat mij
1500 schadevergoeding is
toegewezen. Ja, 1500 dat
klopt, maar dat is geen scha
devergoeding maar smarte-
geld. De schade aan mij be
rokkend is met al het geld in
de wereld niet te vergoeden.
Razend van woede ben ik,
maar vooral verdrietig, om
dat dit stukje inhoudelijk
niet goed is en voor mij per
soonlijk zo vernederend is en
geplaatst is in De Stem, zon
der vooraf na te gaan wat
voor een persoonlijk leed dit
zou kunnen veroorzaken.
Naam en adres bij redactie
bekend
0^
Ik begrijp niet waarom een
goedaardige pitbull niet ver
doofd maar afgeschoten
wordt. Als deze vertoningen
zoals beschreven in uw krant
een trend worden, zijn deze
honden vogelvrij verklaard.
Uitlokking van agressie tegen
deze dieren zal derhalve toe
nemen.
Begrijp mij goed, een pitbull
fanaat ben ik niet, maar wil
len wij ons hoogstaand be
schavingsniveau consolide
ren, dan moeten wij geen pri
mitieve 'hardline' praktise
ren.
Met mijn vrijwel blinde bo
xer Max bezocht ik een jaar
geleden Martin Gaus Dieren-
centrum, waar ook een pit
bull rondliep. De gewaar
deerde dierenpsycholoog zei
over hem: 'Het is een spon
tane gabber, die zich met de
bekende stok gejaagd voelt'.
Breda
A. Rovers
Naar aanleiding van diverse
artikelen over de oorlog tus
sen Serviërs en Kroaten wil
ik graag het volgende kwijt.
Waarom wordt er in dagblad
De Stem een tamelijk eenzij
dige kijk op het gebeuren ge
geven? Er wordt bijna alleen
maar geschreven over de
'oorlogsmisdaden' die de Ser
viërs begaan ten opzichte van
de Kroaten.
Het is zeker nog niet tot jullie
informatiekanalen doorge
drongen, dat deze zelfde
Kroaten op eenzelfde en mis
schien ergere manier bezig
zijn tegen de Servische be
volking.
Misschien zou het beter zijn,
als jullie proberen om hier
wat over te weten te komen.
Anders zouden jullie wel eens
van partijdigheid kunnen
worden beschuldigd.
Breda
T.J. Kuurstra
Joegoslavische burgers vluchten voor het geweld van de
strijdende partijen in hun land. - foto ap
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem B.V.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
C. Hamans en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
S 076-236911 Telefax 076-236405.
Telefax redactie S 076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Steenbergsestraat 23-23a, S 01640-36850,
fax 01640-40731.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41a 236326, fax 076-236215.
Voor bezorgklachten: S 076-236888.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, S 01608-21550, fax 01608-17829.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 1a 01100-28030, fax 01100-21928.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, a 01140-13751fax 01140-19698.
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, a 01620-54957, fax 01620-34782.
Postadres: Postbus 4023, 4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, a 01650-37150, fax 01650-
44929.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Temeuzen, Zuidlandstraat 32, a 01150-17920, fax 01150-
96554.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Temeuzen
Vlissingen, Scheldestraat 7-9,4381 RP a 01184-19910, fax
01184-11446.
Postadres: Postbus 5051, 4380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen bij vooruitbetaling te voldoen:
per kwartaal 77,90, per half jaar 155,25 óf per jaar 302,25.
Voor abonnees die automatisch betalen: per maand 26,00,
per kwartaal 75,90, per half jaar 151,25 óf per jaar 294,75.
Voor posttoezending geldt een toeslag.
Losse nummers: ma. t/m vrijd. 1,40; zat. 1,70.
Service-afdeling abonnementen: S 076-236472, ma. t/m vrijd.
8.30-12.00 en van 12.30-16.00 uur.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Centrale reclame-afdeling a 076-236911
Fotoservice S 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje S 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend S 076-236881.
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30
uur en zondag van 18.30 tot 21.30 uur S 076-236394/236911
Bankrelaties*
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447. <mi
De Nederlandse rijke is
voor de zware crimineel
een vette kwartel.
Gemakkelijk te volgen,
gemakkelijk te pakken,
gemakkelijk te plukken.
Opvallende en belangrijke
Nederlanders hebben niets
aan hun beveiliging
gedaan. Dat gaat ze
opbreken.
Door Jan van de Ven
DE directie politie van het mi
nisterie van Justitie heeft on
langs een waarschuwend rap
port geschreven. Daarin staat
onder andere dat na het weg
vallen van de grenzen in het
Europa van 1993, buitenlandse
criminelen zonder grenscon
trole binnenkomen en hun slag
kunnen slaan. Ze komen in een
luilekkerland, waar het gebra
den wild zomaar in het mond
van de hongerige vliegt.
Nederlandse rijken, directeu
ren van heel grote bedrijven
(Shell, Philips), politici; zij zijn
niet of niet voldoende gespitst
op wat misdadigers hen kun
nen aandoen. „Ze vinden het
onzin om zichzelf te bescher
men", veronderstelt R. Fran
ken, directielid van GOM Secu
rity Service. Het bedrijf is een
van de grootste in Nederland
en de enige die zich met totaal-
beveiliging bezighoudt. „Hun
DE STEM
beveiliging is maar zelden in
orde".
Het percentage beveiligde be
langrijke mensen weet Franken
niet. Wie er beveiligd is zegt hij
niet. Maar uit de berichten over
in de herinnering liggende ont
voeringen weten we, dat
Freddy Heineken in een fort
woont en een eigen legertje (ex-
politiemannen) heeft. Gokhal-
baas Pierre de Jonge was on
voorbereid. „De beveiliging bij
Van der Valk (na de ontvoering
van Toos) laat te wensen over",
weet Franken.
De ontvoering van Toos van
der Valk leert volgens Franken,
dat vooral buitenlandse crimi
nelen hier ongebreideld hun
gang kunnen gaan. Na het weg
vallen van de grenzen wordt
hun werk er nog gemakkelijker
op. Niemand zal ze nog aan de
grens opvangen, zo er al
iemand is gewaarschuwd en
klaar staat.
„In Duitsland en andere landen
om ons heen zijn captains of
industry beter beveiligd. Toch
halen voorzorgen niet altijd
wat uit. Dat leert de Duitse
praktijk ook. Bovendien zijn de
internationale criminelen geen
zachtzinnige jongens. Zodra
het fout dreigt te lopen schrik
ken ze niet terug vpor moord".
Franken wil ermee zeggen, dat
de praktijk in het buitenland
straks hier gemeengoed kan
worden.
Behalve het feit, dat Nederlan
ders een eenvoudig doelwit
zijn, somt Franken andere
voordelen op om in Nederland
zware criminaliteit te bedrij
ven. „Vergeleken met het bui
tenland zijn bedrijven, kost
bare objecten en personen hier
voor tweederde minder bevei
ligd. Ter handhaving van orde
en veiligheid beschikt de Ne
derlandse politie over eenderde
van het buitenlandse poten
tieel".
„De pakkans in Nederland is
dus klein, het risico te ver
waarlozen. Wie toch voor ont
voering in de kraag wordt ge
grepen ondervindt in Neder
land een mild strafklimaat".
De rijken zijn gewaarschuwd.
Ze voelen al nattigheid. Vol
gens Franken neemt het gevoel
van onveiligheid toe en groeit
de klandizie van bewakings- en
beveiligingsdiensten. Voorlopig
misschien alleen voor het in
winnen van informatie. De stap
naar echt goede beveiliging
wordt niet snel gezet. Het bur
germansfatsoen (ontvoeren
doen nette mensen niet) zit te
diep geworteld.
Uit een opsomming van Fran
ken valt op te maken, dat pri
maire beveiliging niet moeilijk
is te nemen. Je moet er maar
opkomen. „Bij particulieren
beginnen we al op de stoep".
De doelgroep waar Franken het
over heeft beschikt over een
villa met grote tuin. „Te den
ken val aan een hek om de tuin;
voldoende verlichting aan de
oprijlaan, rond het huis". Een
helverlichte miljoenenstuip
schrikt af.
Vrolijk lachend -de voordeur
wijd opentrekken nadat is aan
gebeld, kan ook niet meer. Ze
ker niet na het invallen van de
duisternis. De bewoner van een
huis met uitdagend voorkomen,
behoort eerst door een luikje te
kijken of er goed volk aan de
(gepantserde) deur staat. Na
ontgrendeling van een ketting
mag het goede volk vervolgens
binnenkomen.
Voor beveiliging van ramen,
deuren heeft Franken allerlei
'adviezen: toegesneden op de
woning en de persoon, die erin
woont. Elektronica kan alles
registreren en aangesloten zijn
op een alarmcentrale. Personen
kunnen een ontvoering doorge
ven aan de hand van een appa
raatje, dat ze bij zich dragen.
De ontvoering is er niet mee
verholpen, maar de politie zit
al in de auto voordat, bij wijze
van spreken, de ontvoerders de
straat uit zijn.
Franken is er niet op uit rijke
buren van Pierre de Jonge de
stuipen op het lijf te jagen,
maar, is zijn filosofie: wie het
breed laat hangen, kan niet
meer het fabeltje rondstrooien
dat hij zo eenvoudig is en leeft.
Daar trapt niemand meer in.
De welgestelde zal de conse
quenties van zijn rijkdom on
der ogen moeten zien en maat
regelen moeten nemen. Om te
beginnen: niet leven volgens
geijkte patronen. Niet elke
morgen om half negen over de
zelfde weg de hond uitlaten
bijvoorbeeld.
Het bedrijf van Franken levert
desnoods mannen of vrouwen,
die de welgestelde ook in het
maatschappelijk verkeer in het
oog houden. „Niet zoals in de
film. Onze mensen vallen niet
op, draaien niet om een kwets
baar persoon heen. Die mag het
gevoel hebben alleen over
straat te gaan".
Een uitgetekend, kant en klaar
advies heeft Franken niet bij d„
hand. „Dat hangt af van het n
sico dat het individu wil ne'
men. Beveiliging is persoons®
richt". Hij is ervan overtuig
dat zijn werk en dat van coi'
ga's/concurrenten betere bevei"
liging geeft dan adviezen van
de politie.
„Politie kan niet zo preventie!
werken als wij". Een goed be.
veiligingsbedrijf levert bouw!
technische adviezen, elektro
technische adviezen, stelt
alarmcentrales ter beschikking
verhuurt goed getrainde man!
nen en vrouwen".
En dan kan er niets meer fout
gaan. Of toch? Was het Vaj
Gogh-museum niet beveiligd
met mannen, elketronica en
alarmcentrale van een particu
liere dienst? Franken laat zich
niet uit het veld slaan. „Wer-
ken met mensen is incalculeren
van fouten". Inderdaad, men
sen zijn niet onfeilbaar. „Een
goed bedrijf houdt rekening
met de menselijke factor en be
perkt het risico tot het mini-
mum".
Welgestelden staan voor de
taak een goed beveiligingsbe
drijf in de arm te nemen. Zij
doen zichzelf een plezier door
om te beginnen 's avonds na
het overgaan van de bel niet
meer een collectant met de be
kende bus achter de voordeur
te verwachten, maar iemand
met een pistool die eigen z
ken wil vullen.
De voor augustus 1993 op
het programma staande
basisvorming en de
daarmee gepaard gaande
vorming van grote
schoolgemeenschappen
zorgt voor onrust, stille
hoop en vooral veel vragen
in het voortgezet
onderwijs. Dat moet de
conclusie zijn van
symposia die deze week in
Den Bosch en Breda zijn
gehouden.
Door René van der Velden
IN Den Bosch werden woens
dag grote zorgen uitgesproken
over het lager beroepsonder
wijs. 'Kleine' lbo-scholen lopen
gevaar te moeten sluiten, stelde
onderwijsgedeputeerde J.
Baartmans. Als ze onder de
door staatssecretaris J. Wallage
opgelegde norm van 240 leer
lingen zitten, moeten ze zien te
fuseren.
renties en cursussen over de
omstreden basisvorming,
vormde Breda gisteren het cen
trum van de gedachtenbepa-
ling. De Bredase 'De Rotonde',
de grootste school in Nederland
voor speciaal onderwijs aan
kinderen met leer- en opvoe
dingsmoeilijkheden, hield in
Het Turfschip een landelijk
symposium ter gelegenheid van
het vijftienjarig bestaan. On
derwerp: de toekomst van deze
vorm van onderwijs na de in
troductie van de basisvorming.
Burgemeester E. Nijpels vatte
de gevoelens van een groot deel
van het 'onderwijsveld' aardig
samen: „De mammoet-wet was
een onding, waarvan de doel
stellingen niet gehaald zijn.
Daar zouden we lessen uit
moeten trekken. Het is belang
rijk dat er rust is in het onder
wijs. Enkele jaren niks.".
Applaus voor Nijpels. Maar de
basisvorming kan de burge
meester van Breda niet tegen
houden. In juni is een wets
voorstel aangenomen door de
Maar 'hogere' scholen, met Tweede Kamer. En hoewel je
name havo en vwo-zitten nist.- tegenwoordig nergens, mee» ze-
bepaald te wachten op de lbo's. ker van kunt zijn, lijkt de Eer-
Staatssecretaris J. Wallage: 'Geen op
dracht maar een uitdaging'.
Burgemeester E. Nijpels: 'Rust in het on
derwijs'. foto's de stem/johan van gurp
Hoewel dat niet met zoveel
woorden wordt gezegd, lijkt
verlies van status het belang
rijkste argument te zijn. Kaal
slag dreigt. Landelijk dreigen
450 scholen de norm niet te ha
len, voor het grootste deel
scholen voor lbo en mavo.
In de reeks studiedagen, confe-
ste Kamer Wallage geen stro
breed in de weg te gaan leggen.
In dat geval wordt het voortge
zet onderwijs in Nederland in
augustus 1993 geconfronteerd
met een nieuw fenomeen.
Wat wil die basisvorming met
het voortgezet onderwijs? Dat
is simpel te zeggen: alle 12-ja-
rige verlaters van de basis
school komen op een grote
schoolgemeenschap terecht,
waar ze een paar jaar allemaal
hetzelfde vakkenpakket krij- r
gen. Op verschillende niveau's,
ie-de bedoeling, maaydezelfëé—
vijftien vakken. Om daarna pas
een keus te maken voor ver
volgonderwijs. De basisvor
ming zou de kwaliteit van het
onderwijs moeten verbeteren
met als gevolg: minder uitval
lers.
In het onderwijsveld is er veel
scepsis over de basisvorming.
Troost moet echter zijn dat de
invoering ervan niet een Haags
dictaat per 1 augustus 1993 zal
worden, maar een proces van
jaren, waar scholen binnen hun
eigen mogelijkheden voorlopig-
nog alle kanten mee uit kun-
nen.
Op het symposium van De Ro
tonde liet E. Schüssler zich
uitermate positief en optimis
tisch uit over de basisvorming.
Maar Schüssler is dan ook
'procesmanager' van dit feno
meen. Hij verwacht dat er in
1995 in Nederland 125 (nu pas
30) brede schoolgemeenschap
pen zijn voor 'funderend on
derwijs'. Hoe breed? Van indi
vidueel beroepsonderwijs (ibo)
tot gymnasium.
Waarmee hij meteen een van de
punten van kritiek op de basis
vorming aansneed. Dat bij-
vborfieeld een leerling van hëP
ibo, die het al moeilijk genoeg
heeft, twee talen moet leren.
„Je mag al blij zijn als elke Ne
derlander en elke medelander
leert lezen, schrijven en reke
nen", zeggen de critici. Die vre
zen dat de basisvorming teveel
afgestemd zal zijn op het ni
veau van het algemeen vor
mend onderwijs (mavo en ha
vo).
„Ais basisvorming daarop moet
gaan lijken, wordt het niks",
stelde Schüssler. De nadruk'
zou volgens hem juist minder
op kennis moeten liggen, maai
meer op 'hoofd, hart en han
den'.
De Amsterdamse hoogleraar
prof. dr. K. Doornbos verbond
de integratie van ons unieke
scala aan onderwijssoorten als
voorwaarde aan de basisvor
ming. „Beide vernieuwingspro
cessen zouden elkaar kunnen
versterken", aldus Doornbos.
Bij ongewijzigd beleid groeit
het speciaal onderwijs
Doornbos uit tot 115.000
lingen in 1995. Terwijl deze
'apartheid' in ons onderwijs el
ders niet voorkomt, onnodig is,
veel geld kost en deskundig
heid in beslag neemt voor rela
tief weinig leerlingen.
De gevolgen van invoering van
de basisvorming voor het spe
ciaal onderwijs kwamen giste
ren natuurlijk niet boven tafel,
Om met een van de 125 gulden
betalende bezoekers van het
symposium'1 te sprekeft: „We
hebben hier nu samen wel
150.000 gulden van de minister
opgemaakt, maar blijft onze
school bestaan en hoe?".
Waar ongetwijfeld alle betrok
kenen zich in kunnen vinden, is
de conclusie van spreker
Schüssler gisteren in Het Turf
schip: 'Laten we de oude schoe
nen nog maar niet weggooien'.
Wij zijn de belangrijkste
partij van België en zullen
dat ook blijven'. Die
stelling van CVP-voorzitter
Herman van Rompuy
wordt komende zondag bij
de Belgische
parlementsverkiezingen
aan een zware test
onderworpen. Want als de
prognoses van de laatste
weken uitkomen, krijgt de
CVP zondag zware klappen
te verduren. CVP-senator
Suykerbuyk is niet bang
voor de voorspellingen.
Door Gerard van den Broek
DE CHRISTELIJKE Volks
Partij (CVP) is de grootste par
tij in zowel Vlaanderen als heel
België. De partij heeft sinds
1947 bijna zonder onderbre
king in de Belgische regering
gezeten; vanaf 1974 als lei
dende partij. Slechts van 1954
tot 1958 zat de CVP in de oppo-
sitiebanken, het politieke inter
mezzo van Vanden Boeynants
gedurende vijf maanden in
1978 even buiten beschouwing
gelaten.
Een regering met de CVP lijkt
onvermijdelijk. De vraag is
echter of dat na zondag nog
steeds zo zal zijn. Opiniepeilin
gen die de afgelopen weken
zijn gehouden, duiden op
zwaar verlies voor de partij van
premier Martens: van 31,4 pro
cent bij de verkiezingen in 1985
naar 24 25 procent komende
zondag.
Nu dienen opiniepeilingen
uiteraard met een korrel zout
genomen te worden. Prognoses
bevatten altijd een foutmarge
en ook de kans dat kiezers hun
stemgedrag aan peilingen aan
passen is aanwezig. Toch wordt
door prognoses een bepaalde
tendens zichtbaar en die lijkt
voor de CVP niet zo best uit te
pakken.
„Dat is waar", beaamt Herman
Suykerbuyk (57), CVP-senator,
onder-voorzitter in de Vlaamse
raad en burgemeester van Es
sen. „Van de andere kant laten
diezelfde prognoses tevens zien
dat nog veel kiezers twijfelen
en ik denk dat er daarvan uit
eindelijk nog veel voor de CVP
zullen kiezen".
In het geval dat de stemplicht
in België werd afgeschaft, zou
dat voor de CVP nog meer
stemmenverlies betekenen.
Ruim 43 procent van de CVP-
stemmers zou thuis blijven.
Dat stemt toch tot nadenken
Suykerbuyk: „Ook andere par
tijen zouden veel stemmen ver
liezen door thuisblijvers. Ik
vind dat niet alarmerend. Toen
in Nederland de stemplicht
werd afgeschaft, kwamen er bij
de eerstvolgende verkiezingen
ook weinig mensen opdagen.
Zoiets herstelt zich later altijd.
Maar ik moet wel toegeven dat
de CVP een beetje is vastge
roest aan de macht. We zitten
al zo lang in de regering en dan
word je voor een groot deel
verantwoordelijk gesteld voor
de dingen die fout gegaan
zijn".
Op communautair gebied
wordt de CVP verweten teveel
aan de Walen tegemoet geko
men te zijn in de debatten over
federalisering van België. Ook
het feit dat Martens zich in
spant om Brussel hoofdstad
van Europa te maken, wordt de
partij aangerekend. Er zou te
weinig aandacht zijn voor bin
nenlandse aangelegenheden.
Suykerbuyk: „We hebben op
een aantal binnenlandse zaken
juist een heel duidelijk stand
punt ingenomen. Bij het abor
tus-vraagstuk was de CVP dui
delijker dan welke andere par
tij, maar omdat we die discus
sie verloren hebben, zaait dat
twijfel bij de kiezers. Wij heb
ben nog geprobeerd een meer
derheid achter onze plannen te
krijgen, maar onze toenmalige
liberale partner, de PW, heeft
ons in de hoek gezet door te
dreigen met een crisis".
U gelooft niet dat de CVP on
der de magische grens van 30
procent uitkomt. Op 24 pro
cent bijvoorbeeld?
Suykerbuyk: „Ik denk ook niet
dat we de grens van 30 procent
zullen halen, maar ik wil dat
geen 'magische' grens noemen.
Ooit hebben we met de CVP op
40 procent gestaan en toen had
iedereen het over de 'magische
grens' van 35 procent. Zo kun
je aan de gang blijven, natuur
lijk".
„Maar goed: elk verlies moet
natuurlijk toch tot nadenken
stemmen. En als zondag inder
daad blijkt dat we veel stem
men verloren hebben zullen wij
ons zeker gaan beraden. Want
dan is dat al de tweede keer
voor de CVP in korte tijd. Daar
mag je niet zomaar overheen
stappen".
De CVP heeft de afgelopen
twintig jaar al drie keer eerder
verlies geleden. De eerste keer,
in 1978 werd slechts 0,2 pro
cent van de stemmen ingele
verd, maar de klap van 1981
kwam harder aan: van 43,7
naar 32,0 procent, een verlies
met maar liefst 11,7 procent. In
1987 zakte de partij terug naar
31,4 procent.
Nu voor komende zondag een
zelfde fors verlies als in 1981
voorspeld is, wordt hier en
daar al geopperd dat het mis
schien wel eens tijd wordt voor
een kabinet zonder de CVP.
Een schrikbeeld voor vele
christen-democraten, zo is de
afgelopen weken gebleken.
Suykerbuyk moet er om lachen:
„Kijk, iedere partij wil graag
aan het bestuur deelnemen. Je
zegt niet: 'Stem op ons, want
wij willen in de oppositie'.
Maar of de CVP weer bij de
formatie betrokken zal zijn
hangt geheel af van de stem
busuitslag. Als die voor ons
De Belgen moeten zondag naar de stembus. De CVP zou
volgens voorspellingen flink wat zetels verliezen. - foto epa
desastreus is, moet je als partij
conclusies durven trekken,
vind ik. Dat is het spel van de
democratie".
„Ik kan me heel goed voorstel
len dat de CVP uiteindelijk niet
in de regering komt. Het zou
kunnen zijn dat je door de an
dere partijen afgewezen wordt
of dat wij zelf vinden dat an
dere partijen onaanvaardbare
eisen stellen bij de formatiege-
sprekken. Ik geloof niet dat het
zover komt. De meningen bij de
grote partijen over hoe je een
coalitie moet vormen zijn de
laatste jaren niet veranderd.
Gesprekken zonder de CVP zijn
theoretisch heel goed mogelijk.
Het gebeurt in Nederland ook
wel eens dat het CDA niet in
eerste instantie bij de formatie-
gesprekken betrokken wordt.
Maar dat zegt nog niets, blijkt
wel".
CVP-voorzitter Herman Van
Rompuy heeft onlangs nog ge
zegd dat de CVP zich bij de
formatie harder zal opstellen
dan voorheen. Dat er niet
meer met de partij gesold km
worden.
Suykerbuyk: „Dat heeft hij ge
zegd, inderdaad. We moeten
ons als Vlaamse partij veel har
der gaan opstellen voor de re
gionale eigenheid. Hier in Bel
gië moet men eindelijk eens
gaan weten dat we niet tegen
elke prijs moeten vasthouden
aan de federatie België. Vlaan
deren is even groot als Dene
marken en we kunnen heel
goed meekomen op Europees
niveau. Het moet niet langer zo
zijn dat alles via de staat loopt,
we kunnen dat zelf ook. De af
gelopen maanden hebben nog
maar eens bewezen hoe zeer
onredelijk communautair ge
drag uit de hand kan lopen".
„Ik ben voor verregaande fede
ralisering, voor meer macht
aan de deelregeringen. Voor
mij hoeft België niet te barsten,
voor mij mag België barsten.
Zeker in verband met de een
wording van Europa moeten
wij bijtijds bekijken welke con
structie we aannemen. Het is
een tendens in heel Europa dat
de regio-gedachten de over
hand krijgen"
Verregaande federalisering
ook op het gebied van de so
ciale zekerheid en staats
schuld?
Suykerbuyk: „Tja, dat kan. De
sociale zekerheid is altijd eet
twistpunt geweest. Het is na
tuurlijk zo dat er jaarlijks 10®
miljard frank van Vlaanderen
naar Wallonië stromen, maar
het verschil tussen een Waalse
en Vlaamse uitkering behelst
misschien enkele tientallen
franken. Waar praat je dan
over? Veel mensen pleiten voor
meer solidariteit met de Walen-
Ik vind dat je die solidariteit
dan beter kunt laten zien op
het gebied van bijvoorbeeld de
infrastructuur. Daarvan zijn de
resultaten tenminste herken
baar en meetbaar".
y3n onze Haagse redactie
Den Haag - Particulier verze
den moeten met ingang van
nuari 1992 uit eigen zak bij
len als ze een te duur genees
del willen hebben. Dat is
meest concrete gevolg van de
die staatssecretaris Si
(Volksgezondheid) volgend
zet naar één ziektekostenverz
ring voor alle Nederlanders,
pe staatssecretaris heeft dinsda;
principe de medewerking gekn
van de Eerste Kamer voor zijn v
Van onze redactie binnenland
Den Haag - De Tweede Kame
naai onderzoek komt naar de
sen vorige week in Oost-Timo
De Kamer schaarde zich gisteren
in een spoeddebat over Oost-Ti-
mor unaniem achter een motie
van Groen Links waarin minis
ter Van den Broek (Buitenlandse
Zaken) wordt opgedragen zich
sterk te maken voor een onaf
hankelijk onderzoek in VN-ka-
der.
Bij het bloedbad in Dili, vorige
week dinsdag, kwamen tiental
len burgers om het leven toen
het leger het vuur opende op een
rouwende menigte. De autoritei
ten in Indonesië stellen dat er 19
doden zijn gevallen maar oogge
tuigen noemen een dodental dat
tussen de 50 en 180 ligt. Onbe
vestigde berichten maken bo
vendien melding van executies
van tientallen personen, een
paar dagen na het bloedbad.
Projecten
De Nederlandse regering besloot
vanwege de schietpartij voorlo
pig in Indonesië geen nieuwe
projecten in het kader van de
ontwikkelingshulp meer te star
ten. De Kamer toonde zich te
vreden met deze door minister
Pronk (Ontwikkelingssamen
werking) aangekondigde maat
regelen.
Tussen minister Van den Broek
en een kamermeerderheid
dreigde echter een hevige bot
sing. Van den Broek weigerde in
eerste instantie hardnekkig zich
sterk te maken voor een interna
tionaal onderzoek in VN-kader.
Van den Broek wil eerst de re
sultaten afwachten van het on
derzoek dat inmiddels door de
Indonesische regering van presi
dent Soeharto is gelast naar de
dramatische gebeurtenissen.
„Het gaat mij echt te ver om te
zeggen daar op voorhand geen
vertrouwen in te hebben", zei
hij.
Daarbij wees hij op de niet-een-
zijdige samenstelling van de on
derzoekscommissie waarin voor
zover nu bekend de rechterlijke
macht, de regering, het parle
ment en de strijdkrachten zijn
vertegenwoordigd.
Niet objectief
Maar een ruime kamermeerder-
IN DE RELATIE met Indonesië wel
voortduring de indruk op eieren te
geschiedenis speelt daarbij ongetw
wonden geheeld, maar duidelijk is
welk ander ontwikkelingsland - er n
mdonesië zo optimaal mogelijk te la
Dat is geen geringe opgave want hi
regelmaat de mensenrechten word
na de machtsovername door genera
vangenen geëxecuteerd en de mani;
omspringt met de oppositionele gr
meest elementaire vorm van de rech
De Nederlandse regering komt mee
beleefd protest. Alleen minister Jai
menwerking heeft tijdens een bezo
bekende stevige wijze het thema v
roerd.
9e incidenten van de afgelopen d
echter niet met een simpele diplom;
gemaakt. De omstandigheden waari
speeld en de feiten zijn nog niet exe
's dat het Indonesische leger de doe
ners van de voormalige Portugese k
weten heeft.
Net internationale protest tegen he
dan ooit. De Verenigde Staten heb!
on Canada heeft de ontwikkelingsh
«nd is geschokt gereageerd. De Tw|
vanouds tegenstribbelende ministe
landse Zaken opgedragen zich ster'
keiijk onderzoek onder toezicht van
ue Indonesische regering moet een
nationale gemeenschap krijgen dat
ne terreur en onderdrukking. Nede1
"Ike rol spelen.
Jvns land is immers voorzitter van
groep rijke landen die Indonesië extr
^on van die hulp staat eigenlijk nooi
eenkomsten van de IGGI is slechts
ntwikkelingsgeld naar Indonesië zal
piot is nu het juiste moment om da
"a°nesische regering heeft niet be
n het feit dat het vliegveld van de
gesloten, voorspelt niet veel goed
junternationale gemeenschap niet
