ide
in
DE STEM
WEEKEND
uclcs
6
m/v
>AN EEN
OM MET
KUNNEN...!
DE IDEALEN
VAN 'LIBERAL'
MCGOVERN
al)
i wij praktijkge-
ige- maar zeker
et de pretentie om
;ers met verant-
om te werken voor
aetekent ook nog:
inzicht en affiniteit
minder belang da
d via een interne
norering verwac
eNIBM.
2tje stuurmans-
e kunnen!
eit en de bereidheid
ke sollicitatie» te
ttentie van cü heer
Slechte conditie
Angst
Minimumloon
Vijandigheid
Schok
Aan de top
Jerwerken. Medewerkers in
ïreld dragen bij aan de
I vele Van Melle produkten.
Iroemd.
Ibebedrijf onderdeel uit van
tan de produktieorganisabe
terkers tellende Technische
rnische Dienst de volgende
lis hoofdzakelijk belast met
(storingen binnen onze
afhankelijk van de urgentie,
In elders in de organisatie.
Irzaam en ressorteert onder
«orden mensen met een
■gelegenheid gesteld zich te
neden op elektrotechnisch
|opleiding en/of ervaring op
dige richting. Gezien de
[unctionaris te werk gesteld
i een pré.
hoofdzakelijk belast met alle
fieden op elektrotechnisch
gebied van PLC-techniek en
de functionaris ingeschakeld
i aan alle elektrotechnische
i opleiding en/of ervaring op
Bng. Hij heeft een aanvullende
lek of procesautomatisering.
Ivakgebied is bereidheid tot
ovengenoemde functies kunt
I na het verschijnen van deze
120,4815 HK Breda, t.a.v.
telschef.
|ze functies kunt u tijdens
I.J. van Roosmalen, Sector
Itel 325.
n zijn 69e levensjaar is
George McGovem nog altijd een
onvervalste 'liberal', een progres-
sieveling die vol overtuiging de
dingen zegt die door de tijdgeest
zowat taboe zijn verklaard. De
voormalige Democratische presi
dentskandidaat, die in 1972 ver
loor van Richard Nixon, aarzelt
niet zijn patriottische landgenoten
met de neus te drukken op een te
leurstellende werkelijkheid: „Het
gaat slecht met Amerika. Zeer
slecht". Zo slecht gaat het dat de
VS in de ogen van de voormalige
senator uit South Dakota eindelijk
wel eens rijp zou kunnen worden
voor verandering. Als zijn eigen
Democratische Partij eindelijk
maar eens de moed zou krijgen
om voluit ten strijde te trekken te
gen George Bush. En hebben zijn
partijgenoten die moed niet, dan is
de veteraan eventueel ook zelf
nog bereid om in 1992 opnieuw
naar het Witte Huis te dingen...
George McGovern met zijn vrouw Eienore in 1972 toen hij een gooi deed naar
het presidentschap en verloor van de Republikein Richard Nixon. - fotoupi
De Democraten
zijn veel te laf'
George McGovern: „De Democraten zijn timide geworden. Ze durven niet meer op te komen voor de oude
progressieve ideeën, zoals gesubsidieerde woningbouw en collectieve gezondheidszorg, de traditionele
bronnen van Democratische kracht". - fotoap
Door Mare de Koninck
In het centrum van Washington houdt
George McGovern kantoor als direc
teur van de Amerikaans-Arabische
Raad, een wetenschappelijk instituut
dat meer begrip wil kweken in de VS
voor onder meer de rechten van het Pa
lestijnse volk. McGovern is een paar
dagen geleden teruggekeerd uit het
Midden-Oosten. Moet hij, nu de voor
heen onmogelijk geachte vredesconfe
rentie in Madrid toch werkelijkheid is
geworden, niet erkennen dat George
Bush, die samen met minister van Bui
tenlandse zaken Jim Baker déze onmo
gelijkheid heeft verricht, een groot pre
sident is?
„Nee, hij is geen groot president. Hij
doet het in het Midden-oosten beter
dan ik verwacht had, maar dat is nage
noeg het enige terrein waarop ik hem
een voldoende geef. Hij faalt in zijn
eigen Amerika. Wij zijn nog wel het
rijkste en machtigste land ter wereld,
maar die macht wordt verwaarloosd.
Bush blijft vragen om een 300 miljard
dollar Pentagon-begroting per jaar, ter
wijl er geen Sovjet-dreiging meer is!
Die defensie-begroting moet gehal
veerd. En de besparing moet dringend
besteed aan onze problemen-thuis: ge
zondheidszorg, betaalbare huizen, ver
nieuwing van wegen, bruggen en tun
nels".
Maar zo lang is de Sovjetunie nog niet
verdwenen; het duurt toch even voordat
je een koude-oorlogseconomie kunt om
vormen
„Ja, maar het duurt te lang. Het begin
had al gemaakt moeten zijn. Gorbatsjov
kwam vijf jaar geleden al met ver
gaande ontwapeningsvoorstellen. Bush
is nu drie jaar aan de macht en er is nog
nauwelijks enige verschuiving in aan
dacht naar binnenlandse problemen.
Het gemiddelde Amerikaanse gezin
heeft vandaag in reële termen een lager
inkomen dan dertig jaar geleden. Welk
geïndustrialiseerd land is in zo'n slechte
conditie? Ik zeg niet dat Amerika op
het punt van de ineenstorting staat,
maar we zouden zoveel beter kunnen
presteren".
Moet Amerika zich militair totaal terug
trekken uit Europa?
„Ja. We zouden er een klein contingent
kunnen houden, bij wijze van symboli
sche identificatie met Europa. Maar mi
litair gesproken zie ik geen enkele
noodzaak meer. Het geld om honderd
duizenden Amerikanen in het buiten
land in stand te houden is hier hard no
dig".
Zou dat geld niet besteed moeten wor
den aan afbetaling van Amerika's
enorme nationale schuld en aan de ver
laging van het even kolossale begro
tingstekort, in plaats van het meteen
weer te besteden?
„Nee, als je het weghaalt bij Defensie
en niet elders besteedt, zak je in een
economische depressie. Dan zou Karl
Marx, op het moment dat het commu
nisme is gestorven, nog gelijk krijgen
niet zijn bewering dat het kapitalisme
niet kan overleven zonder oorlogsin
dustrie. Defensie-bezuinigingen vor
men de bron bij uitstek om honderddui
zenden Amerikanen aan het werk te
zetten in de wederopbouw van onze in
frastructuur en sociale voorzieningen.
Die investeringen zullen zichzelf snel
terugbetalen. We hebben nu 7 procent
werkloosheid, een sterk verouderd we
gennet en 38 miljoen Amerikanen zon
der enige vorm van ziekteverzekering.
Het is duidelijk waar de prioriteiten lig
gen".
George McGovern was in het Midden-
Oosten toen Amerika en de wereld in
een soort geboeide afschuw naar de Se-
naats-hoorzitting keek waarin beoogd
opperrechter Clarence Thomas zich
verdedigde tegen de beschuldiging door
Anita Hill van ongewenste intimiteiten.
„Ik kon het daar volgen op CNN. Wat
er fout is gegaan? De fout was de be
noeming van Thomas door Bush. De
man was niet gekwalificeerd voor het
Hooggerechtshof. Maar Bush was sluw
en koos een ultra-conservatieve kandi
daat waar progressieve Democraten
niet tegen zouden durven stemmen om
dat hij zwart is. En de Democraten had
den inderdaad niet de moed. Daarom is
er tenslotte een zwarte vrouw gevonden
met seksistische bezwaren tegen de
rechter. Maar men had puur tegen Tho
mas moeten stemmen omdat de man
gewoon te rechts is".
Vanwaar die lafheid van de Democra
ten?
„Die lafheid, niet alleen inzake Thomas
maar op alle terreinen, is ons grootste
probleem en duurt al zeker tien jaar.
De Democratische Partij is gedemorali
seerd door de populariteit van Reagan
en Bush, terwijl beiden een uiterst
rechtse strategie volgen. Links bestaat
niet in de VS, dus als je erin slaagt het
geluid van rechts te versterken, dan be
geeft het centrum zich in die richting.
En blijf je, zoals ik, in het centrum, dan
word je relatief links. De Democraten
zijn timide geworden. Ze durven niet
meer op te komen voor de oude pro
gressieve ideeën, zoals gesubsidieerde
woningbouw en collectieve gezond
heidszorg, de traditionele bronnen van
Democratische kracht".
Is die aarzeling niet terecht? De kiezers
geloven toch niet meer in wat in Europa
de maakbaarheid van de samenleving
heet?
„Dat is niet waar. De enquêtes tonen
aan dat de meerderheid van de Ameri
kanen zulke initiatieven steunt. Het
probleem nu is dat het geld er niet meer
voor is. Omdat de Democraten, uit
angst voor Reagan, in de jaren '80 ak
koord gingen met belastingverlaging en
met tegelijk sterke verhoging van de
Pentagon-uitgaven. Waarom hebben ze
dat gedaan? Ze hebben zelf de finan
ciële grond weggeslagen onder de pro
gressieve regeerprogramma's. Dat be
gon al 25 jaar geleden, toen de Demo
craten de opvoering van de strijd in
Vietnam gedoogden, zonder dat er een
oorlogsbelasting werd ingevoerd".
Hoe komt Amerika ooit van haar mis
daadprobleem af? De criminaliteitscij
fers hier zijn onvergelijkbaar met welk
land in Europa ook.
„De misdaad is geconcentreerd in de
zwarte en hispanic gemeenschappen,
hetgeen een direct verband met ar
moede aantoont. Ik weet wel dat je hier
voor slappeling doorgaat als je iets an
ders voorstelt dan meer gevangeniscel
len, maar we hebben in Amerika al
meer mensen achter de tralies dan in
enig ander modern land. De oplossing
is: hoop bieden aan de mensen in de
armste wijken. Een kind dat nu 100 dol
lar per dag kan verdienen door drugs te
verkopen, moet alternatieven krijgen.
Een andere manier om misdaad te be
strijden is er niet".
Toch hoor je in Amerika steeds meer het
geluid, ook van Democraten en zelfs
van zwarte leiders, dat armen zelf ook
verantwoordelijkheid dragen voor de
misdaad en voor een van de mogelijke
oorzaken daarvan: de verdwijning van
het tweehoofdige gezin als de normale
op voedingsomgeving.
„Dat is helemaal waar. Dat is de andere
kant van het probleem. Uiteindelijk is
iedereen zelf aansprakelijk. Jesse Jack
son beklemtoont dat ook, die verant
woordelijkheid van zwarte vaders voor
hun partner en hun kinderen. Maar dat
moet samengaan met meer kansen. Als
je die buurten ingaat en preekt over het
gezin en over verantwoordelijkheid en
het daarbij laat, dan zul je niet ver ko
men. Ik zou willen dat de overheid
iedereen minstens van een baan tegen
minimumloon verzekert. En als mensen
dat niet willen, dan moet je ernstig -
overwegen of ze dan nog voor bijstand
in aanmerking komen".
Het nieuwste, angstaanjagende, feno
meen in Amerika is David Duke, de
neo-nazi die kans maakt om gouverneur
van Louisiana te worden.
„Duke is gevaarlijk. Maar zijn bood
schap is niet veel anders dan die van
George Bush. Ik wil niet zeggen dat
PETER VAN
STRAATEN
(ZüM J)t NOC EVEN ME£ /V^WR. B>QV£M
Fop KüFpi£ l?R(MK1=A/ VOtO'gJNS"*
Bush een racist is, maar hij is cynisch
genoeg om in zijn uitspraken en wets
voorstellen te speculeren op dezelfde
sentimenten in de blanke middenklasse
als David Duke doet. Er is wel degelijk
een racistische ondertoon bij Bush. In
zijn vorige verkiezingscampagne kwam
hij niet toevallig op de proppen met
Willy Horton, de zwarte man die een
blanke vrouw had verkracht tijdens
proefverlof in Massachusetts, de staat
waar Bushs tegenkandidaat Dukakis
gouverneur was. En Bush beweert dat
de Democratische anti-discriminatiewet
een quotawet was, die zwarten op de
arbeidsmarkt bevoordeelt boven blan
ken. Dat is niet waar. Duke zegt: ik ben
Republikein, ik wil hetzelfde als Bush.
Daar zit enige waarheid in".
Misschien is George McGovern en zijn
de Democraten in het algemeen stiekum
wel blij met Duke.
„Misschien wel ja. Republikeinen zijn
blij met militante zwarten en militante
feministen, want die maken de progres
sieve zaak extremistisch. En zo mogen
Democraten graag zien dat Republikei
nen in verlegenheid komen door David
Duke".
Slechts vijftig procent van de kiezers in
Amerika pleegt bij presidentsverkiezin
gen naar de stembus te komen. Bij Con
gresverkiezingen nog veel minder. Wat
zit er fout?
„Er is een groeiend gevoel dat het niets
uitmaakt of je op een Democraat of een
Republikein stemt. Het verschil tussen
beide partijen is te gering. Er was wel
veel verschil tussen Richard Nixon en
George McGovern. Toen was de op
komst iets hoger. Maar toen was de De
mocratische Partij verscheurd door
Vietnam. Tegenwoordig is er zelfs veel
vijandigheid onder het Amerikaanse
publiek jegens de politiek in het alge
meen. Ik denk dat de financiering van
verkiezingscampagnes door bedrijfsle
ven en belangengroepen daar mee te
maken heeft. Men voelt dat politici
meer naar hun sponsors dan naar de ge
wone mensen luisteren. Ik ben voor een
systeem zoals hier en daar in Europa,
waar geld en tv-zendtijd meer gelijk
worden verdeeld".
Is George McGovern, Midden-Oosten
specialist en pleitbezorger voor de Ara
bische zaak, optimistisch over 'Madrid'?
„Zeker. In Madrid zal er brede over
eenstemming zijn tussen Arabieren,
Amerikanen en Sovjets om Israël onder
druk te zetten de bezette gebieden op
te geven. En in Israël is een groot deel
van de bevolking het daarmee eens.
Premier Shamir loopt uit de pas met
zijn eigen volk. Hij leidt een zeer wan
kele regering, dankzij de steun van ex
treem rechts. De regering Shamir lijkt
te zullen vallen, of ze nu wel of geen
concessies doet".
Moet Israël alle bezet gebied opgeven?
„Ja, op misschien een smalle grens
strook na. Ik denk niet dat het te laat is
voor een Palestijnse staat. Nog maar ze
ven tot acht procent van de oppervlakte
van het bezet gebied wordt feitelijk
door Israeli's bewoond. En ik zie niet
in waarom ze daar niet zouden kunnen
blijven wonen, onder enige vorm van
Jordaans-Palestijns bestuur".
Toch identificeert de Amerikaanse be
volking zich nog altijd veel meer met jo
den dan met arabieren.
„Ja, maar dat is aan het veranderen.
Amerikanen hebben arabieren als me
demensen ontdekt in de Golfoorlog,
waar we schouder aan schouder ston
den met Saoudi's, Syriërs en Egyptena-
ren. Terwijl het belangrijkste wat Israël
kon doen, was: erbuiten blijven. Ameri
kanen hebben gezien hoe Israëlische
soldaten Palestijnse jongeren met ste
nen de armen braken. Dat was een
schok. En Bush staat op tegen de zoge
heten Joodse lobby in Amerika. Dat is
voor het eerst in de geschiedenis. En
tenslotte: er gaat 3 miljard dollar per
jaar naar Israël. Die Amerikaanse vrij
gevigheid zal niet blijven bestaan nu Is
raël niet meer het westerse bastion is
tegen Sovjet-invloed in het Midden-
Oosten. De gemeenteraad van Detroit
zal zeggen: waarom geen 3 miljard voor
ons?"
George McGovern heeft afgelopen lente
na enig aarzelen besloten niet opnieuw
naar het Amerikaans presidentschap te
dingen.
„Inderdaad. Ik heb het ernstig overwo
gen", zegt hij met een verlegen glim
lach. „Maar ik vond dat misschien een
jongere kandidaat, met een nieuw ge
zicht, meer kans zou hebben. Sedert
dien echter vraag ik me dat af. Ik heb
mijn ziel weer onderzocht, want ik krijg
zoveel brieven en telefoontjes van men
sen die me aansporen om mijn besluit
te heroverwegen. Blijkbaar zijn veel
mensen ontevreden over het Democra
tische veld dat nu gestalte krijgt. Dat
verklaart mogelijk ook de honger naar
Mario Cuomo. Hij is zeker de meest ta
lentvolle Democraat, komt uit de grote
staat New York en kan fondsen verwer
ven".
Wie van de huidige Democratische gega
digden heeft McGoverns voorkeur?
„Ik weet niet of ik een voorkeur heb.
Tom Harkin is het duidelijkst in zijn
progressieve principes. Dus ik denk dat
in naar hem neig. Ik denk dat Bob Ker
rey mogelijkheden heeft, en Bill Clin
ton. Die drie maken de beste kans het
tot de Democratische conventie te
brengen".
Maar geen van die drie maakt kans te
gen George Bush.
„Dat is waarschijnlijk waar. Een van de
redenen waarom ik er zelf weer aan
denk is dat iedere Amerikaan weet wie
ik ben. Ook al ben ik controversieel
voor sommige Amerikanen, de grote
massa is vertrouwd met me en ik zou
een kans kunnen maken tegen Bush. Ik
denk dat als Cuomo en Jesse Jackson
het niet doen, ik meteen aan de top sta
van alle Democratische kandidaten. In
een recente Gallup-enquête onder ge
registreerde Democratische kiezers
kwam ik na Cuomo en Jackson op de
derde plaats, ver voor al die mensen die
zich nu aandienen".
En ten afscheid zegt George
McGovern, terwijl zijn glimlach iets on
deugends krijgt: „Voor het einde van
deze maand zullen we weten wat
Cuomo doet en hoe mijn finale beslis
sing zal uitpakken".