Van Agt bedroog de kiezer, maar niet bewust
UNITED COLORS
OF BENETTON.
Nieuw federatieverdrag voor Joegoslavische republieken
Voornemen minister om te snoeien in wachtgeld valt slecht
Kok: Kamer kan zwarte vlek in wao wegwerken
TELEKODER
Merijntje
6Kerncentrale Litouwen
in enorm slechte staat'
SFINNTAX
Aangenaam
zomerweer1
13 gewonden na
instorten tribune
Stefan Edberg in
halve finales
'Milieuprogramma
Zeeland rammelt'
YVDM voorbeeld
Europese soldaten
Geen centra
asielzoekers
Elektrische
auto komt
Nieuwe leider Nationale Ballet
'N DEZE KRANT:
Ontvluchte
Roosendaler
vraagt rechter
lage boete
Ontslagen
Discussie
FINNTAX uw adres voor:
Aan het mooie, warme zomerweer komt na vandaag
een einde. In de ochtend eerst kans op mistvorming,
daarna aangenaam zomerweer met weinig wind.
terneuzen
Noordstraat 91
HULST
Steenstraat 34
SLUIS
Grote Markt 7
DESTE
losse nummers:
maandag t/m vrijdag: 1,40
zaterdag: 1,70
131ste jaargang
DONDERDAG 5 SEPTEMBER 1991 I I I I
Almelo - Voor het begin van de
eerste-divisie wedstrijd Hera-
cles-Heerenveen in Almelo is
gisteravond een noodtribune met
300 toeschouwers ingestort.
Daarbij raakten 13 mensen ge
wond. Zeven mensen moesten
naar het ziekenhuis worden
overgebracht. Na behandeling
konden ze in de loop van de
avond naar huis. Onderzoek
wees uit dat de staalconstructie
van de tribune niet deugde.
New York - Stefan Edberg heeft
de laatste vier op de US Open
bereikt. De Zweed, met zijn
tweede plaats de hoogste in de
ranking na de uitschakeling van
Becker door Haarhuis, was gis
teren veel te sterk voor Javier
Sanchez: 6-3 6-2 6-3. Edberg
heeft de US Open nog nooit ge
wonnen. Het wordt zijn derde
halve finale in negen jaar. In de
halve eindstrijd ontmoet hij de
winnaar ven het duel tussen
Lendl en Stich.
ZIE SPORT-Bl
Goes - Het nieuwe ontwerp-mi-
lieuprogramma 1992 van de pro
vincie Zeeland is volgens de
Zeeuwse Milieufederatie een
'rammelende kar met vierkante
wielen'. Volgens de organisatie
is het plan 'een grote teleurstel
ling, en de Zeeuwse natuur is
weer het slachtoffer'. Het plan
maakt deel uit van het vijfjaren
plan Kerend Tij, bedoeld om de
strijd tegen de Zeeuwse milieu
verslechtering hard aan te gaan.
Gisteren werd bekend dat voor
dat plan al 1,6 miljoen gulden
tekort is en dat activiteiten op
de lange baan worden gescho
ven.
ZIE ZEELAND-Cl
Breda - De Vereniging van
Dienstplichtige Militairen vormt
voor veel andere Europese sol-
datenvakbonden een lichtend
voorbeeld. Mede dankzij de
WDM verdient een Nederlandse
soldaat tussen de 700 en 1100
gulden, mag zijn haar tot over de
schouder dragen en mag bij het
minste of geringste zijn eigen
vakbond inschakelen. Verwor
venheden waarvan de meeste
dienstplichtigen in het buiten
land alleen maar kunnen dro
men.
ZIE ACHTERGROND-A2
Den Haag - Kansloze asielzoe
kers worden niet ondergebracht
in aparte centra. De Tweede Ka
mer heeft gisteren dit onderdeel
ran de kabinetsplannen over het
asielbeleid afgewezen.
ZIE BINNENLAND - A3
Amsterdam - De elektrisch aan
gedreven auto lijkt er nu echt
aan te komen. In Zwitserland
wordt in het diepste geheim ge
werkt aan een methode om het
probleem van een voldoende
krachtige en toch compacte accu
°P te lossen. Merkwaardig ge
noeg zit de horloge-industrie
hier achter en de traditionele
autofabrikanten zien het alle
maal met lede ogen aan.
ZIE CONSUMENT -Dl
vandaag 4 katernen
Achtergrond A2
Binnenland A3
Buitenland A4
Economie A5 A6
Beurs A5
Sport deel 0
Zeeland deel C
Consument deel D
RTU deel E
«1 V-programma's E2
Allemaal
Agterklap
Van onze correspondent
Belgrado/Den Haag - Een
speciale commissie van het
Joegoslavische staatspresi-
dium heeft een ontwerp-ver-
drag voor een nieuwe federa
tie van de Joegoslavische re
publieken op tafel gelegd.
Het ontwerp voorziet in de mo
gelijkheid dat republieken zich
onafhankelijk verklaren.
Vóór 1 november moet een
nieuwe grondwet zijn aangeno
men die afscheiding mogelijk
maakt.
Nederland wil tien militairen
naar Kroatië sturen, die deel
gaan uitmaken van de interna
tionale groep extra waarnemers.
Hun vertrek is gisteren echter
een dag uitgesteld. De vliegvel
den van Zagreb en Lubljana wa
ren gesloten vanwege de gevech
ten.
De ministers van Buitenlandse
Zaken van de EG besloten dins
dag de huidige groep van onge
veer 50 waarnemers met 200 uit
te breiden.
Het ministerie van Defensie
heeft ten behoeve van de waar
nemers ook drie extra Alouette-
helikopters ter beschikking ge
steld, evenals apparatuur voor
satellietcommunicatie. De heli
kopters zijn op oproep beschik
baar.
Het is al dagen duidelijk dat
Joegoslavische politici 'hun' mi
lities, politieagenten, gewapende
burgers en leger- en veiligheids
troepen niet in de hand hebben.
Ook gisteren gingen de gevech
ten in Kroatië onverminderd
door.
Volgens radio-Zagreb wordt er
nog steeds hevig gevochten om
de steden Nova Gradiska, Vuko-
var en Osijek, waar volgens
Kroatische tellingen 16 doden
vielen bij de gevechten. Het
dorpje Novi-Varos zou tijdens
gevechten met de grond gelijk
zijn gemaakt.
De Serviërs zouden de stad Sla-
vonië zelfs definitief in handen
hebben gekregen. De slag om de
stad heeft volgens Kroatische
bronnen 'tientallen doden' ge
kost.
Na de Duitse minister van Bui
tenlandse Zaken Genscher, zette
gisteren ook bondskanselier Hel
mut Kohl de Serviërs verder on
der druk naar de vredesconfe
rentie te komen.
Kohl: „Als dialoog en in vrede
samenleven niet meer mogelijk
zijn, is voor ons de vraag aan de
orde die republieken volken
rechtelijk te erkennen die niet
meer bij Joegoslavië willen ho
ren".
Ambtenaren zijn woest
Chris Mentzel van het Wao-Platform in Etten-Leur wacht tot PvdA-leider Kok op de achter
grond is uitgesproken, nadat hij eerst bijna de zaal uitgezet was. - foto de stem ben steffen
Door Ad Burger en Jan Greyn
Etten-Leur - PvdA-leider
Wim Kok hoopt dat de Ka
mer ideeën kan aandragen
waardoor de 'zwarte vlek'
van de kabinetsplannen voor
aanpassing van de wao kan
worden weggepoetst.
„Als de Kamer met goede plan
nen komt ter verbetering zien we
dat wel", zei Kok gisteren op een
PvdA-bijeenkomst in Etten-
Leur.
Kok gaf toe dat het kabinet niet
in staat is geweest om 'schrij
nende' gevallen in de wao te hel
pen. Volgens Kok hebben minis
ter De Vries en staatssecretaris
Ter Veld alles op alles gezet om
een oplossing te vinden.
„Als die twee dat zeggen neem
ik dat aan. Bert is een man van
het CDA, maar puntgaaf als het
om sociaal gevoel gaat. Als zo'n
man samen met Elske ter Veld
zegt dat het niet kan, geloof ik
dat".
Kok kreeg bepaald geen warme
ontvangst in Etten-Leur. Enkele
tientallen actievoerders stonden
hem al buiten De Nobelaer met
spandoeken en pamfletten op te
wachten.
Maar als Kok, omringd door te
levisiecamera's en fotografen,
van zijn auto naar de ingang
loopt, klinkt uit de menigte
slechts hier en daar boe-geroep
op.
De eerste confrontatie van de
PvdA-leider met zijn achterban
na de kabinetsbesluiten over
wao, ziektewet en koppeling
lijkt langzaam voort te kabbe
len, als plotseling enig tumult
onstaat in een van de gangen die
naar de vergaderruimte leiden.
De in een gerafeld pak gestoken
Chris Mentzel van het plaatse
lijke WAO-Platform wil zich een
weg banen door de menigte. Par
tij-medewerkers proberen te
verhinderen dat hij in de buurt
van Kok komt. Geduw, getrek en
geschreeuw is het gevolg, maar
Mentzel laat zich niet tot andere
gedachten brengen.
Pogingen van de voorzitter om
enige orde in de dreigende chaos
te scheppen, lopen spaak. Dan
besluit Kok dat zelf ingrijpen de
enige oplossing is. Kok verheft
zich van achter de tafel, loopt
onder luid applaus van de zaal
naar Mentzel toe, spreekt, daar
bij gadegeslagen door heel tele
visiekijkend Nederland, een
woordje met de eenzame actie
voerder en belooft hem dat hij
straks ook zijn zegje mag doen.
Mentzel neemt inderdaad even
later plaats achter het spreekge
stoelte. In een emotioneel ver
haal vraagt hij zich af waarom
'de PvdA nu juist de arbeiders in
de steek laat'.
„Zoals ik er nu uitzie, zo zal
straks iedere wao'er eruit zien",
laat hij .Kok weten. Het is de
enige keer dat de vice-premier
uit zijn rol van begrijpende par
tijleider valt.
„Ik ken nogal wat mensen die
moeten rondkomen van de laag
ste sociale uitkering en ik moet u
zeggen: die maken er werk van
om goed gekleed rond te lopen.
Die zien er niet uit zoals U. Die
associatie verwerp ik", aldus
Kok in een felle reactie.
De meerderheid in de zaal lijkt
onder de indruk van de speech
van Kok. De verwachte massale
afkeuring blijft uit. „Ach, de
PvdA weet wel waar ze hem
eerst moeten laten optreden. In
Rotterdam was hij er zo gemak
kelijk niet afgekomen", zegt een
bezoeker.
Breda - „Een paar maanden
geleden ben ik ontsnapt uit
de gevangenis in Boxmeer
en heb dus geen inkomen".
Of de Bredase politierechter
daarmee rekening wilde
houden met de hoogte van
een boete.
De rechter viel bijna van
haar stoel van verbazing
toen de 25-jarige Roosenda
ler N.K. dit verzoek deed.
„Doet daar dan niemand,
iets aan?" vroeg zij vertwij
feld. Dat bleek niet het ge
val. K. stond 'slechts' te
recht omdat hij vorig jaar
de stiefvader van zijn vrien
din zou hebben mishandeld.
Maar de rechter legde de
man toch een boete van
500 op, temeer omdat zijn
eerdere veroordeling ook al
met mishandeling van doen
had. K. kon daarna gewoon
naar huis.
Van onze Haagse redactie
Den Haag - De ambtena-
rencentrales hebben woe
dend gereageerd op het
voornemen van minister
Dales (Binnenlandse Za
ken) om fors te snoeien in
de wachtgeldregeling voor
ambtenaren. Dales heeft
voor invoering van haar
plannen de steun van een
meerderheid van de vier
centrales nodig.
Dales wil de uitkering bij werk
loosheid voor het overheidsper
soneel op WW-niveau brengen.
Eerder al werd bekend dat mi
nister Ritzen hetzelfde van plan
is met de wachtgeldregeling voor
het onderwijspersoneel.
De FNV-centrale voor over
heidspersoneel ACOP vreest dat
met een lager wachtgeld 'de
overheid de mogelijkheid heeft
om met minder financiële conse
quenties op grote schaal mensen'
te ontslaan'.
Ook het onafhankelijke Ambte-
narencentrum vreest dat met het
besluit de poort wagenwijd
wordt opengezet voor ontslagen.
„Een dure wachtgeldregeling
leidt tot een genuanceerde afwe
ging bij de werkgever bij een be
slissing over het al of niet op
wachtgeld zetten van een ambte
naar", aldus het AC.
De CCOOP (CNV) noemt het
voorstel 'een grove inbreuk op
de bijzondere rechtspositie van
het overheids- en onderwijsper
soneel'. De CMHF (MHP) noemt
de huidige wachtgeldregeling
'het laatste pluspunt' dat de
ambtenaren op het gebied van
arbeidsvoorwaarden nog rest.
Dales wil de nieuwe wachtgeld
regeling in 1993 laten ingaan.
Vanaf 1995 zou dat jaarlijks een
besparing van 500 miljoen op
leveren. De wachtgelden zijn
vaak hoger dan de werkloos
heidsuitkering in het bedrijfsle
ven en ze lopen langer door.
Een werknemer in het bedrijfs
leven krijgt gedurende maxi
maal vijf jaar hoogstens 70 pro
cent van het laatstverdiende
loon. Daarna komt hij in de bij
stand terecht.
Binnenlandse Zaken keert jaar
lijks 1,3 miljard aan wachtgel
den uit. Door het wachtgeld te
verlagen, hoopt Dales meer
werkloze ambtenaren aan het
werk te krijgen. Het voorstel van
de minister wordt onderwerp
van discussie tijdens het ar
beidsvoorwaardenoverleg voor
1992.
Door Jan Greyn
Bedroog drs. A. A. M. van
Agt de kiezers in 1982 toen
hij de lijst van het CDA trok,
maar uiteindelijk ervoor
paste opnieuw minister-pre
sident te worden? In het licht
van de eeuwigheid, zou Van
Agt zelf zeggen, is zo'n.vraag
oninteressant.
Maar bij het verschijnen van een
politiek boek, waarin deze kwes
tie wordt aangestipt, is het wel
degelijk een waardevolle kwes
tie.
Van Agt was gisteren even terug
in Den Haag om het eerste boek
over de positie van de minister
president van politicoloog drs.
Rehwinkel in ontvangst te ne
men.
Op de plaats waar Van Agt zo
veel vervelende uren doorbracht,
Dries van Agt - fotoanp
antwoord gevend op, naar zijn
stellige overtuiging, belachelijke
vragen van journalisten. In
Nieuwspoort.
Kiezersbedrog, zegt u? „Het was,
denk ik, 1982. U merkt dat ik
sterk begin om mijn geloofwaar
digheid te verkrijgen. Ik was elf
jaar achter elkaar minister ge
weest en in 1982 buiten adem. Ik
wilde niet meer de lijst van het
CDA trekken. Maar toenmalig
voorzitter Bukman kwam met
een klemmend verzoek".
„Ik heb me laten overreden,
meer dan overtuigen. Ik deed
het. Niet wetend dat 't zou kun
nen worden uitgelegd, achteraf,
als een daad van kiezersbedrog.
In een uitweg van mijn ziel zat
nog hoop dat ik zou recupereren,
zoals goede wielrenners doen.
Maar ik bleek niet voldoende fut
meer te hebben om de functie te
bekleden".
Kwiek keek Van Agt de zaal in
waarin zo vaak journalisten in
zijn visie als aasgieren om hem
heen hadden gecirkeld. „Dat
kun je nu wel kiezersbedrog
noemen, of spelletjes van Van
Agt. Lubbers noemt het in het
boek van Rehwinkel onjuist.
Daar heeft-ie waarschijnlijk ge
lijk in. Ik wist niet dat ik iets
stouts ging doen. Ik leefde er ook
niet bewust naar toe".
De schrijver van het boek, Reh
winkel, laat zich niet uit over
het kiezersbedrog. Hij signaleert
wel dat Van Agt liever Jan de
Koning als zijn opvolger had ge
zien.
Maar het .dagelijks bestuur van
het CDA besliste anders, nadat
De Koning zelf had laten weten
niets voor het premierschap te
voelen. Het CDA besloot een
commissie in te stellen die dit
soort keuzeproblemen in de toe
komst moet voorkomen. De com
missie is nimmer geïnstalleerd.
Van Agt wuae graag wat zeggen
over het boek, maar had het niet
gelezen. „Degene die een spran
kelende rede verwacht, bied ik
daarom even de tijd om deze lo
kaliteit te verlaten", begon de
EG-ambassadeur uit Washing
ton. Niemand ging.
En dan het 'onchristelijke tijd
stip'. Tien uur des ochtends! Wie
had dat verzonnen. „Op dat tijd
stip was ik nooit op het ministe
rie van Algemene Zaken. Maar
ik werkte wel vaak 's avonds, al
viel dat bijna niemand op".
De ex-ministers Van Aardenne,
Toxopeus en Gruyters gniffel
den. Hans van Mierlo dacht er
het zijne van. Voorzitter Tjeenk
Willink van de Eerste Kamer
moest terugdenken aan de pe
riode dat hij adviseur van pre
mier Van Agt was in diens kabi
netten I, II en III. En Van Agt
vond het niet door hem gelezen
boek 'zonder twijfel' kloek,
waardevol en instructief.
VERVOLG OP BINNENLAND -A3
"De Nederlandse ballet-smaak is heel specifiek",
zei Rudi van Dantzig bij zijn afscheid als leider van
het Nationale Ballet. De nieuwe leider, de Canadees
Wayne Eagling, denkt er anders over.
ZIE GIDS-E1
Genève (dpa/rtr) - In de Baltische republiek Litouwen is een
kerncentrale in bedrijf die in even slechte staat is als destijds
de reactor in Tsjernobyl die in 1984 'ontploft' is.
Dat maakte de Duitse minister van Milieu Töpfer gisteren bekend.
Töpfer zei dat de centrale in Litouwen maar één voorbeeld is van de
vele milieuproblemen in de Sovjetunie. Met het oog op de grote eco
nomische moeilijkheden in Oost-Europa moet men rekenen met
'grote problemen' die Duitsland niet alleen kan oplossen.
In de komende 15 jaar is ongeveer 300 miljard roebel - circa 75 pro
cent van de jaarlijkse uitgaven van de Sovjetregering - nodig om de
vervuilde gebieden in de Sovjetunie op te ruimen en een echt pro
gramma op te stellen voor de bescherming van de natuur.
Tientallen jaren heeft de Sovjetunie de stelling verdedigd dat milieu
vervuiling een probleem is dat alleen in het Westen voorkomt. De
pers berichtte bijvoorbeeld wel over smog in Los Angeles, maar niet
over die in de Sovjet-industriesteden.
Slechts 45 procent van het Sovjetgrondgebied schijnt nog in maag
delijke staat te zijn.
(ADVERTENTIES)
videobewaking
autotelefoon
telefooncentrales
copiers/faxen
mobilofoons/portofoons
VOOR AL UW TELECOMMUNICATIE
SHOWROOM' LISSENVELD 15
(Indus. Dombosch II) RAAMSDONKSVEER
TELEFOON 01621-19111
IBM Personal
System/1
Model 241
80286 10 Mhz
1 Mb geheugen
VGA kleur
Breda, Markendaalseweg 121
Tel. 076 - 20 02 02
Ook gevestigd in Bergen op Zoom en Rotterdam.
Zie voor verdere aanbiedingen onze
advertentie elders in dit blad.
Een echte Parker Roller-pen met de naam van uw
keuze erin gegraveerd. Dat krijgt u cadeau als u ons
een nieuwe abonnee rijker maakt. De nieuwe abonnee
wordt zelf ook hartelijk verwelkomd. Deze krijgt de
krant de eerste twee weken gratis.
•- TLifg.
Noteer als nieuwe abonnee:
Naam:
Adres:
Postcode:Plaats:
Telefoon (voor controle bezorging):
De nieuwe abonnee betaalt per:
o kwartaal acceptgirof77,90
o maand automatischf 26,00
o kwartaal automatischf 75,90
bank/gironummer:
De Parkerpen zenden aan:
Naam:
Adres:
Postcode:Plaats:
In de pen moet komen te staan: (max. 15 letters)
De pen wordt opgestuurd zodra wij het eerste abonnementsgeld ont
vangen hebben. Stuur deze bon in een open envelop zonder postzegel
naar Dagblad De Stem, Antwoordnummer 112,4800 VB Breda.
L-Mgr
