MIMI
ROLLER
KADO
Minister Pronk wil militairen naar Afrika sturen
RÖVDERVEXKEN
EN KROPSLA.
Mossels raken overspannen
Staatssecretaris Ter Veld wil grotere betrokkenheid werkgevers bij wao
Vrachtwagens overrompelen grensgemeenten
Heerlijke combinatie:
umwedstrijdej
in Terneuzen
t Vliegende
ace sterk
Rijnberg
Terugdringen landbouwgif
gaat boer 2 miljard kosten
Kantoorbenodigdh
Voor goed
kantoorgoed
DINSDAG 18 JUNI 1991
Hulporganisaties en coalitiepartijen reageren positief op plan
Laatste wet
apartheid
afgeschaft
BEREIKBAAR
HANDPORTABLE
TELEFOON
ƒ3695,
Instituut B.O.S.
Merijntje
VAN DE TV
VOORVERKOOP
JE HAD T KUNNEN LEZEN IN..
zege op EFC een feit
- FOTO FRANK VIERC
van het 90-jarig bestaan van d
bond een landelijke manifestati
dertig wedstrijden door gehet
19 juni worden afgewerkt,
is het belangrijkste'. Een vanó
zen, waar het plaatselijke A'
wangt.
wedstrijd in het kader van de ju
elen voor de C-jongens zijn 10
Dgel en speer. De D-jongens doa
g kogel en discus. Bij de C-mei!
l meter, 600 meter, ver, hoog, kc
sjes in actie komen op de 60 me
1 en speer. De wedstrijden op he
18.30 uur.
den in de Westerschelde, da
Terneuzenaren als hun broek
kennen. Wat dat betreft g
de wind en de regen weinig
blemen.
Zoals gemeld was Harold
de Hemel met Du Ciel van de
ganiserende club razend sne
de IMS-klasse won hij op o
tuigende wijze. Tweede in
groep werd Arriba van
Brück van Noord-Beveland
Cortgene. De derde plaats k«
weer bij Neusen terecht. A
Verschelling met Ufo van
sen legde hierop beslag
achtereenvolgens Ace of C
van Marnix Lippensvan
Honte en Ufo Jama van
Roeland van Neusen. In de Cl
C-groep ging Jan Derboven
RBSC (Gent) met Seal me'
zege lopen. Tweede werd hier
Vliegende Hollander met
Audenaerd van WV Neusen
het roer.
In tijdens de turnkamp01
'as van Gent. Op de voorg?0
12 jaar): Clarissa Oggel,^°^e
•n Monique Hendriks.
meisjes 15 jaar en ouder)- 1
Ilse de Bruin en Manp
fotowimkoo^
Noordstraat 78 - Terneuzen
Tel.: 01150-30307 fax 14954-
ESTEM
I3lste jaargang Kantoren: Breda - Bergen op Zoom - Etten-Leur - Goes - Hulst - Oosterhout - Roosendaal - Terneuzen - Vlissingen. Losse nummers ma. t.m. vrijd. 1.40 en zat, 1.70
Minister Pronk
FOTODESTEM/JOHANVANGURP
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG - Minister
Pronk (Ontwikkelingssamen
werking) en hulporganisaties
hebben minister Ter Beek
(Defensie) gevraagd militai
ren te sturen naar de Hoorn
van Afrika.
De Nederlandse soldaten zouden
in Etiopië, Somalië en Sudan
kunnen helpen bij de aanleg van
wegen en bruggen en het vervoe
ren van hulpgoederen. CDA en
PvdA hebben al laten weten po
sitief te staan tegenover het plan
van Pronk.
In VN- en EG-verband wordt al
enige tijd gesproken over inzet
van militairen bij een humani
taire actie om de uitzichtloze si
tuatie in de Hoorn van Afrika te
doorbreken.
Door burgeroorlogen en droogte
dreigen in Etiopië, Somalië en
Sudan tientallen miljoenen men
sen van honger om te komen.
Transport en distributie van
voedsel vormen het grootste pro
bleem. Minister Pronk (Ontwik
kelingssamenwerking) heeft met
zijn Duitse en Britse collega's al
over een internationale hulpope
ratie gesproken.
Ook heeft hij nu zijn collega Ter
Beek (Defensie) gepolst over de
inzet van Nederlandse militairen
in Afrika, aldus Pronks woord
voerder. De soldaten zouden on
der de vleugels van de Verenigde
Naties de honger moeten helpen
bestrijden in de betrokken Afri
kaanse landen.
Organisaties die zich bezighou
den met hulp aan Etiopië, Soma
lië en Sudan hebben het plan
van Pronk onderschreven, maar
benadrukken wel dat die assis
tentie onmiddellijk nodig is, en
niet nog weken kan uitblijven.
Snelheid is vooralsnog het
grootste probleem. Volgens de
woordvoerder van Ontwikke
lingssamenwerking zal het nog
een tijd duren voor de soldaten
kunnen vertrekken. „Het plan
van Pronk is nog in de verken
nende fase".
Nederland wil samen met de
landen van de Europese Ge
meenschap de kwestie aankaar
ten bij de Verenigde Naties.
Een woordvoerder van de sa
menwerkende hulporganisaties,
ziet echter nog veel haken en
ogen aan een militaire operatie
onder de vlag van de Verenigde
Naties. „Het is geen Irak. Er is
geen sprake van een verslagen
regering", luidt zijn reactie.
„In Somalië zijn grote delen van
'Deel tütkeriiig voor bedrijf'
Door Ad Burger en Jan Greyn
DEN HAAG - Staatssecretaris Ter Veld (Sociale
Zaken) wil bedrijven laten meebetalen aan de uit
kering van gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkne
mers.
Op die manier wil Ter Veld werkgevers dwingen binnen
hun bedrijf een andere functie te zoeken voor werknemers
met een wao-uitkering. De staatssecretaris oppert het idee
ineen interview met deze krant.
Bedrijven kunnen arbeidsonge
schikte werknemers pas ont
slaan, nadat ze één jaar in de
Ziektewet en één jaar in de wao
hebben gezeten. Gedeeltelijk ar
beidsongeschikten krijgen in dat
(wede jaar over een deel van
hun inkomen een wao-uitkering.
Over het deel dat ze niet ar
beidsongeschikt zijn, krijgen ze
een ww-uitkering.
Prikkel
Het idee van Ter Veld heeft be
trekking op het ww-gedeelte. Ze
KAAPSTAD - In Zuid-Afrika is
de laatste apartheidswet afge
schaft: de wet op de persoonsre
gistratie. Er is echter nog een
wezenlijke wet blijven liggen en
dat is de grondwet die bepaalt
dat zwarten niet zijn vertegen
woordigd in de regering en par
lement. President De Klerk heeft
beloofd ook daarin verandering
te brengen.
ZIE BUITENLAND
ALTIJD OVERAL
MET DE
«««.BTW
LAMTRONICS
'TELECOMMUNICATIE
Tel.01684-3003
Zwaluwe Fax.01684-3004
wil dat bedrijven dat deel - ge
heel of gedeeltelijk- voor eigen
rekening nemen.
Een bedrijf voelt er nu financieel
niets van als het een arbeidson
geschikte in dienst heeft, aldus
de staatssecreterais. „De kosten
worden keurig door de gemeen
schap opgebracht. Er is geen en
kele financiële prikkel om zo
iemand aan een andere baan te
helpen".
Het plan heeft volgens Ter Veld
daarnaast het voordeel dat het
leidt tot verlaging van de belas
ting- en premiedruk.
De staatssecretaris toont zich in
het vraaggesprek niet erg opti
mistisch over het tempo waarin
het beroep op de ziektewet en
wao kan worden teruggedron
gen. Het kabinet, dat hierover
advies heeft gevraagd aan de So
ciaal-Economische Raad (SER),
wil hierop in 1994 3,85 mil
jard bezuinigen.
Ter Veld zegt 'geen harde garan
tie te kunnen geven dat die fi
nanciële tijdsplanning gehaald
wordt'. Als blijkt dat de aanpak
van wao en Ziektewet vertraging
oploopt, wil Ter Veld dat com
penseren door te pogen het aan
tal mensen met een werkloos
heids- en bijstandsuitkering te
rug te brengen.
Twijfelachtig
Ter Veld zal zich binnen het ka
binet samen met minister De
Vries (Sociale Zaken) blijven
verzetten tegen pogingen binnen
het kabinet om het minimum
loon te verlagen.
Het kabinet buigt zich deze zo
mer voor de tweede maal over
adviezen van de Wetenschappe
lijke Raad voor het Regeringsbe
leid (WRR) in die richting. Vol
gens de staatssecretaris is het
zeer twijfelachtig of verlaging
van het minimumloon leidt tot
extra werkgelegenheid, zoals
voorstanders beweren.
ZIE ACHTERGROND:
'Aanpak wao in ieders belang'
Voor al uw telecommunicatie
In het centrum van Putte stond het vrachtverkeer gistermiddag muurvast.
PUTTE/HAZELDONK - Vrachtverkeer
heeft in de gemeenten aan de grens met
België voor chaotische toestanden ge
zorgd, nadat de chauffeurs door de
stiptheidsacties van de Belgische
douane op zoek gingen naar andere
grensovergangen.
Met name in Putte en Essen ontstonden
middenin de bebouwde kom kilometers
lange files van vrachtwagens. Aan de grens
met Essen stond een file bijna tot aan
Roosendaal. De douane daar staakte niet,
maar kon de enorme stroom verkeer nauwe
lijks verwerken.
In Nederlands Putte groeide de colonne
vrachtwagens 's middags aan tot kilometers
buiten de bebouwde kom in de richting
Hoogerheide. Zelfs op de trottoirs moesten
(ADVERTENTIES)
Particuliere éénjarige opleiding voor
M.A.V.O. - H.A.V.O. en
V.W.O.
slagingspercentage 90%
zeer kleine groepen
intensieve begeleiding
Smidspad 57 - 5046 JB Tilburg -
Telefoon 013-369044
Instituut B.O.S. is erkend door het
Ministerie van Onderwijs en
Wetenschappen
bindstraat 10, Breda, Tel.076-215469
Mossels
in de wao
ELKE MAANDAG BIJ RTL4
rundervinken mm no
4stuks a 100gram q
kropsla -■
2 kroppen
NEEM MAAR VAN MIJ AAN, DAT 'T VERS IS!
AANBIEDINGEN ZIJN GELDIG OP DINSDAG EN WOENSDAG. VERS VLEES AANBIEDING ALLEEN BIJ UW SUPER-SLAGER.
Door Cees Maas
YRSEKE - Een mossel lijkt
ook maar een mens. Een
mossel kan zelfs overspan
nen raken. Van waterver
vuiling bijvoorbeeld. Zoveel
stress krijgen dat het weer
standsvermogen vermindert
en het beestje op den duur
het loodje legt.
Het Delta Instituut voor Hy-
drobiologisch Onderzoek in
Yerseke is, samen met Franse
en Russische biologen, een on
derzoek begonnen naar de ef
fecten van vervuiling op de ge
moedsrust van de mossel en
het nonnetje.
De uitkomsten van het onder
zoek zijn minimaal over een
jaar te verwachten. Dan zal
duidelijk zijn hoeveel vervui
ling een water als de Ooster-
schelde kan hebben vóór de
complete mosselpopulatie te
overspannen wordt en daaraan
dood gaat.
Maar wat is stress bij koude
zeedieren? Hoe meet je het en
wat kun je er aan doen?
Dr. H. Hummel, de leider van
het onderzoek: „Stress bij een
mossel is eigenlijk net zoiets
als stress bij een mens. Het
veroorzaakt een spanning in
het mechanisme en kan zich
uiten in lichamelijke klachten.
Wij weten dat tweekleppigen
stress kunnen hebben, dat zien
we aan de reacties".
„Hoewel, als we dat bekijken
in een laboratorium, veroor
zaakt dat op zich ook al stress,
we moeten dus voorzichtig zijn
met conclusies".
De onderzoekers maken de
mossels en nonnetjes in de la
boratoria welbewust overspan
nen, en kijken dan hoe lang ze
het uithouden.
Hummel: „We pesten ze. Het
zijn dieren waar elke dag
tweemaal het water over spoelt
en wij zetten ze dan droog. Of
we stellen ze bloot aan hoe
veelheden vervuilende stoffen,
PCB's bijvoorbeeld".
Het vergelijk kan worden ge
trokken door mossels en non
netjes te onderzoeken met de
zelfde fysieke conditie, maar
uit (klimatologisch) sterk ver
schillende streken. Daarom
doen de Fransen en Russen
mee.
Hummel: „Het nonnetje komt
voor van het uiterste noorden
van Europa tot in Zuid-Frank
rijk. Maar vergelijk je een non
netje uit de Schelde met een
nonnetje uit Zuid-Frankrijk,
dan blijkt dat de diertjes uit.
het zuiden extra-stressgevoelig
reageren. Dat komt omdat de
temperatuur daar warmer is
dan in het hart van het ver
spreidingsgebied".
Om de verdere effecten van
vervuiling in die extreme ge
bieden te meten, vertrekt
Hummel naar het noorden van
de Sovjetunie om daar onder
ijskoude temperaturen de mos
sels te pesten.
Het is voor wetenschappers en
waterbeheerders in heel
Europa van belang te weten
wat de efecten van vervuiling
kunnen zijn op de gemoedsrust
en dus de gezondheid van zee
diertje, zegt Hummel.
„Voor Zeeland ligt dat belang
nogal voor de hand, zeker wat
de mossel in de Oosterschelde
betreft. En denk niet direct dat
de Oosterschelde veel schoner
is en dus minder problemen
geeft dan de vuilere Wester
schelde. Bij nonnetjes in de
Oosterschelde hebben we gro
tere concentraties van het
zware metaal koper ontdekt,
terwijl juist in de Wester
schelde veel meer vervuiling
met koper voorkomt".
„Dat is een beetje raar verhaal,
maar het koper in de Wester
schelde zet zich vooral vast in
de smurrie, de kleinere concen
traties koper in het Ooster-
scheldewater blijken zich vast
te zetten in de nonnetjes. In de
vuile Westerschelde groeien ze
beter, raar maar waar".
VANDAAG 2 KATERNEN
het land niet te betreden door
hulpverleners omdat je eruit ge
schoten wordt. Militairen zou
den zich er dus moeten binnen-
vechten en dat is heel wat an
ders dan een humanitaire hulp
actie".
„Zuid-Sudan is grotendeels in
handen van het verzet en ik weet
niet hoe dat zal reageren op bui
tenlandse militairen. Ik heb ook
een hard hoofd in de medewer
king van de regering in Khar
tum".
Woordvoerders van CDA en
PvdA hebben al laten weten po
sitief tegenover het plan van
Pronk te staan.
India moet coalitieregering vormen
'jt
-j.» ym
rge
Een politie-agent in de Indiase hoofdstad New Delhi
leest de krant voor het gebouw van de Congrespartij
dat permanent bewaakt wordt. - fotoafp
VERDER IN DEZE KRANT
Financiën: Unilever koopt Pools bedrijf
Gids: Musicus Vangelrs legt
scheepvaart in de Nieuwe Maas stil
Regio: 'OV-kaart minima niet haalbaar'
HET WEER IN ZUIDWEST-NEDERLAND
In de ochtend kans op mist, daarna opklaringen en
plaatselijk een bui. Wind matig kracht 3.
Vatronze Haagse redactie
DEN HAAG - Boeren en tuinders moeten de komende negen
jaar 2,3 miljard investeren in apparatuur en onderzoek om
het gebruik van gewasbeschermings- en bestrijdingsmiddelen
te halveren.
- FOTO DE STEM DICK DE BOER
de mensen af en toe opzij springen omdat de
vrachtwagens de stoep opreden.
Ook de douane-actie bij A16-grensovergang
Hazeldonk heeft in de ochtenduren tot lange
files geleid. En ook hier kregen de kleinere
gemeenten in de buurt daardoor extra
vrachtverkeer te verwerken. In Ulvenhout
-officieel verboden terrein voor vrachtwa
gens - werd zelfs schade aangericht aan een
nieuwe rotonde.
De overheid betaalt middels
subsidies ongeveer tien procent.
Dat staat in het meerjarenplan
gewasbescherming dat gisteren
door minister Alders (Milieube
heer) en staatssecretaris Gabor
(Natuurbeheer) is gepresenteerd.
In het plan, dat vrijdag door het
kabinet is overgenomen, staat
dat de regering extra haast wil
maken met het terugdringen van
grondontsmettingsmiddelen.
De Tweede Kamer wordt voor
gesteld om vanaf 1995 natte
grondontsmettingsmiddelen
slechts op recept te verstrekken.
Te beginnen in 1993 mag de
grond niet vaker dan in één keer
in de vier jaar ontsmet worden.
Volgens staatssecretaris Gabor
moet in de praktijk blijken of de
datum van 1993 haalbaar is.
Aardappeltelers reageerden gis
teren woedend op de plannen
van de regering. Ze voorspellen
dat wanneer ze niet meer tijd
krijgen om in te spelen op het
nieuwe beleid de aardappelop
brengst met de helft daalt.
De gisteren gepresenteerde rege
ringsbeslissing moet binnen drie
maanden worden aangevuld met
een lijst van bestrijdingsmidde
len die onmisbaar zijn voor de
land- en tuinbouw. Deze lijst
wordt vanaf 1994 elke twee jaar
opnieuw beoordeeld.
Gecontroleerd wordt of er al een
alternatief voor het produkt be
staat en of er genoeg voortuit
gang is geboekt in het terugdrin
gen van het gebruik van de ge
wasbeschermingsmiddelen.
Minister Alders heeft gisteren
een notitie aan de Tweede Ka
mer gezonden over de milieu
criteria waaraan landbouwbe-
strijdingsmiddelen moeten vol
doen.
Per sector wordt de komende ja
ren bekeken of boer en tuinder
voldoende hun best doen om het
gebruik van gewasbescher
mingsmiddelen terug te dringen.
Lukt dat niet dan zal de regering
alsnog met verboden komen.
(ADVERTENTIES)
donaldson chipie kneeltje esprit marc o'polo
Qi^—t mij i p M m
co zvi =1 z] o
kinder- en tiener-MERKKLEDING
Bisschopsmolenstraat 20 - Etten-Leur 01608-35311
McGregor r.t.m. portofino vem papermoon
Een echt Parker Roller-pen met de naam van uw keuze erin
gegraveerd krijgt u van ons kado als u ons een nieuwe
abonnee opgeeft. De nieuwe abonnee wordt ook hartelijk
verwelkomd, deze krijgt de krant de eerste twee wenen gra
tis.
f 26,00
I 75,90
t 77,90
Noteer als nieuwe abonnee ingaande
Naam
Adres
Postcode Plaats
Telefoon voor controle bezorging:
De nieuwe abonnee betaalt het abonnementsgeld per:
O maand automatisch
O kwartaal automatisch
O kwartaal acceptgiro
bank/gironummer
De Parkerpen zenden aan:
Naam:
Adres:
Postcode:Plaats:
In de pen moet komen te staan. (Max. 15 letters)
De pen wordt opgestuurd zodra wij het eerste abonne
mentsgeld ontvangen hebben. Stuur deze bon in een open
envelop (zonder postzegel) naar Dagblad De Stem, Ant-
woordnr. 112,4800 VB Breda.
