in oerlil oi
rie Deklcei SPORTVROUW VAN HET JAAR LEONTIEN VAN MOORSEL OVER HAAR LOOPBAAN
P TERNEUZEN PE STEM EXTRA SPORT VRIJDAG 25 JANUARM991 gj
Talent in spe
Kaarsen
Stiefkindje
Trendsetter
Regelmaat
Niet verliefd
Dood
Afzien
Kaarsen, zweet en een vetvrij dieet
Het vrouwen-wielrennen is altijd een stiefkindje
geweest. Als geen ander beseft Leontien van Moorsel
dat zij nooit de aandacht zal krijgen die Erik
Breukink of Adrie van der Poel ten deel valt. Toch is
er hoop voor de wereldkampioene achtervolging.
„Vrouwen-wielrennen kan bloedmooi zijn". Een
interview met de sportvrouw van het jaar, die vroeger
liever een jongetje had willen zijn.
ak weer op de rails te krijgen I
- FOTO DE STEM/COR J. DE BO
s weer in beeld. Ruim een ha
inerschap bij Terneuzense Bo
door het tussentijds op non-
ainer Arie Dekker werd hij, 1
die functie voor de rest van h
ed Jan Dooms, die inmiddels
als trainer kan bogen.
r Arie Dekker, maar je weet hoe dl
:t meer in een trainer ziet zitten, di
len trainer is gemakkelijker wég
lelers. Het is het risico dat aan 1
ir hetzelfde geld overkomt mij da
op het non-actief stellen van A
onder Arie Dekker niet naar tevr
an Terneuzen verliepen. Terneuz
n bij aanvang van het seizoen, in
«moot van de vierde klasse H en
j als degradatie ter sprake komt.
:ijn plaats of men prestaties eist v
s natuurlijk allemaal nog erg vrc
heb geen eisen gehoord. Nou heb
gen ze best stellen. Als dat maar
jen kim je niet meer worden, dat
irstand op Axel, maar misschien d
i periodetitel. Dan praat ik wel ov
tweede maken we geen kans meer
;e zaak zijn. De eerste wedstrijd d
idschappelijke duel tegen mijn oui
ploeg speelt tweede klasse provi
in de vierde klasse hier, maar toe
pas en werden volledig overspeel
Nu was dat geen wedstrijd om
we een aantal vaste krachten mi
igen. Ik hoop dat die jonge gasten ej
a beweging zonder bal liet Kemzel
d moet worden."
upporter - Jans Dooms maakte ti(
1 van Temeuzen en verhuisde toe
e Kemzeke - ging hij natuurlijk re
Doorns: „In de vier wedstrijden dl
en al te sterke indruk op mij. Tege
ihte ramp en werd met 1-6 verlorei
uivingen in verdedigend opzicht va
alcheren was niet best. In het due
iver, maar dat is een derby en is ee
ild voetballers van Vlissingen spee
in elkaar met het centrum Meer
enveld en in de voorhoede moet eij
:ren. Aanvallend loopt er best kwa
worden vanuit het middenveld. Da
aan gewerkt moeten worden. Ik hel
ide voorgeschiedenis met Arie Dek
irder zak. Eerst was ik trainer va
provinciaal, dan Hoek dat derde ei
ser Terneuzense Boys en nu vierde-
een knipoog. Tot slot zegt hij: „Mij
f maanden. Hoe het daarna verde
me nog maar niet in. Primair staa
krijgen."
mnen handhaven in de tweede
- FOTOWIMKOOVMAN-
Door Graziella Runchina
BOEKEL - Er zijn van die
dorpjes, die op het eerste
gezicht al tot de verbeelding
spreken. Boekei is zo'n
plaatsje. Een Brabants
kerkdorp met achtduizend
inwoners, ingeklemd tussen
Uden en Gemert. Het aan
de noordrand van de Peel
gelegen Boekei is een oase
van rust. Wie, weg van de
snelweg, het stille dorpje
binnenrijdt, waant zich in
een lang vervlogen verle
den.
De oase van rust veranderde
het afgelopen jaar in een druk
bezocht oord. Boekei stond
plotseling in het felle licht van
de schijnwerpers. Tientallen
journalisten vonden moeiteloos
hun weg naar Boekels meest
bekende inwoonster. De burge
meester wachtte haar op met
bloemen bij haar terugkomst
uit Japan. Hij heeft immers een
wereldkampioene onder zijn
burgers. De naam: Leontien
van Moorsel. Haar beroep:
wielrenster.
De inwoners van Boekei ge
ven waardevolle aanwijzingen
bij het zoeken naar het huis
van de Van Moorsels. Ze wijzen
ons feilloos de weg naar een
enorm boerenwoonhuis. In het
rechtergedeelte wonen pa en
ma Van Moorsel met dochter
Leontien, het andere gedeelte
wordt bewoond door een zus
van Leontien.
Het is klokslag tien uur als
we worden verwelkomd door
pa Van Moorsel en de hond, die
luid blaffend in de deurope
ning staat. Mevrouw Van
Moorsel zit achter de naaima
chine. De woonkamer ziet er
opgeruimd uit. De geur van
versgezette koffie verspreidt
zich door het huis. Het inte
rieur is eenvoudig. Een leren
bankstel met koperen knoppen
en'brede armleuningen neemt
het grootste gedeelte van de
kamer, in beslag. De rest van de
ruimte wordt optimaal benut.
Overal staan tafeltjes, vaasjes
en beeldjes. Een gemetseld
muurtje vormt de afscheiding
tussen woonkamer en keuken.
Een bonzend geluid verraadt
dat er iemand de trap af komt
rennert. Leontien komt de ka
mer in. Tot in de puntjes ver
zorgd. Opgemaakt, een staartje
op haar hoofd en sportief ge
kleed. Een witte broek, witte
coltrui. Ze draagt grote oorbel
len en een groot horloge. Om
haar hals heeft ze een zilveren
kettinkje met een racefietsje
eraan. Om ons nog eens extra
te herinneren aan die ene grote
passie van haar: wielrennen.
Als we het prille begin van
deze hartstocht willen weten,
moeten we ver terug. Het be
gon allemaal zo'n twaalf jaar
geleden. Leontien was acht
jaar en de jongste in een gezin
met vijf kinderen. Toen haar
broertje Jan zijn racefiets ont
groeid was, werd besloten van
zijn oude fiets een fietsje voor
Leontien te maken. Zo gezegd,
zo gedaan. Al op achtjarige
leeftijd reed ze haar eerste
koersjes en won ze haar eerste
prijzen. Een talent in spe kon
digde zich aan.
Getalenteerd is ze nog
steeds, in spe kunnen we weg
laten. Twaalf jaar later klimt
diezelfde Leontien nog altijd
met plezier in het zadel. Het
criterium in Boekei -verruilde
ze voor de wereldkampioen
schappen in Japan. Haar
bobby werd haar beroep.
We nemen plaats aan tafel, pa
schenkt koffie in. Het is bijna
half elf. Plotseling herinnert
mevrouw Van Moorsel zich,
dat ze nog een kaarsje op moet
steken. Voor haar andere doch
ter, die in Frankrijk een be
langrijk sollicitatiegesprek
beeft. Kaarsen spelen een sym
bolische rol in dit gezin. Het
zijn immers kaarsen, die altijd
voor haar gebrand hebben op
momenten dat Leontien, ver
fan huis, streed voor de over
winning.
Eén van de redenen waarom
baar moeder een kaarsje op
steekt, is om ervoor te zorgen
dat Leontien heelhuids uit de
strijd komt. „Een kaars helpt
echt. Dat gevoel heb ik steeds.
Bij massasprints durf ik veel
meer, ik ga gewoon door de
berm. Ik ben heel erg bang in
de afdalingen. Als ik het wed-
strijdprogramma weet, bel ik
ook altijd meteen naar huis.
Ma steekt dan een kaarsje voor
me op en dan denk ik in die af
dalingen, dat ik niet zo snel
hoef te remmen, want het
kaarsje brandt toch".
In elk interview komt de rol
van haar ouders naar voren. Pa
en ma Van Moorsel waken
angstvallig over hun jongste
dochter. „Internationaal zou ik
zonder hun hulp niet aan de
top gekomen zijn. Ik kon met
hen praten als ik in een diep
dal zat. Als je gaat lijnen, ben
je niet de gemakkelijkste en ma
zorgde dan dat ik toch altijd op
mijn wenken bediend werd. Al
leen had ik het niet op kunnen
brengen".
Ze zit hier nu aan tafel, een
meisje van twintig met een ma
nier van leven die veel verschilt
van het leven dat haar leef
tijdsgenoten leiden. „Ik pro
beer zoveel mogelijk te doen
wat ik echt leuk vind. Fietsen
dus. Daarbij doe ik een cursus
Frans en Engels en werk ik op
maandagochtend en vrijdag
middag bij de plaatselijke Al-
bert Heyn. Er zijn ook meisjes
van twintig die nog studeren of
die al veertig uur werken. Dat
is een keus die ik respecteer.
Toch vind ik de verantwoor
ding die op mijn schouders ligt
groot. De tol die je moet beta
len is hoog. Al die openingen,,
prijsuitreikingen en presenta
ties waarvoor ik gevraagd
word, leggen enorm beslag op
me
In de wintermaanden heeft
Leontien naast haar strakke
schema toch nog tijd voor ont
spanning. „Ik ga in het week
einde met vrienden en vrien
dinnen naar de disco. Dan ben
ik gewoon Leontien, die met
een Spa'tje aan de bar staat en
lekker gaat dansen".
Leontien van Moorsel en haar moeder steken een kaarsje op. Kaarsen spelen een symbolische rol in het gezin.
Vrouwen-wielrennen is lang
een stiefkindje geweest. Esthe
tisch niet verantwoord, vonden
veel mannen. Te dikke vrou
wen met zwetende lijven op
een racefiets. Het vormde het
beeld dat jarenlang geprojec
teerd werd. De vrouwen fiets
ten altijd in de schaduw van
hun mannelijke collega's. Waar
zij faalden, slaagden de man
nen.
„Een beeld dat langzaam
verandert", vindt Leontien.
„Zoveel publiciteit als het
vrouwen-wielrennen op dit
moment krijgt, heeft het nog
nooit gehad. Het is misschien
wel een mannensport, maar je
moet er als meiske uit blijven
zien. Jezelf goed verzorgen, dat
deed ik van tevoren ook, dus
dat blijf ik doen. Voor de wed
strijd, tijdens de training, ik
voel ir a zelf dan veel lekkerder.
Eerst werd ik uitgelachen in de
kleedkamer, omdat ik de enige
was die zich opmaakte. Nu
"krijg ik steeds meer navolging.
Ik vind dat vrouwen-wielren
nen er heel mooi uit kan zien.
Je bedrijft tenslotte topsport en
waarom zou een vrouw niet
onder het zweet en onder het
snot mogen zitten? Waarom
zou dat een stom gezicht zijn?"
Van Moorsel is in dit opzicht
zeker een trendsetter geweest
in het vrouwenpeloton. Ze was
de eerste vrouw die begon met
een vetvrij dieet. In combinatie
met een strak trainingspro
gramma heeft dit ervoor ge
zorgd dat Leontien in twee
maanden tijd dertien kilo is af
gevallen. Piet Hoekstra, haar
coach, is de initiator geweest
van dit alles.
„Als je een mannensport wilt
bedrijven en mee wilt aan de
top, zul je er een heleboel voor
moeten laten. Je zult heel ge
disciplineerd te werk moeten
gaan. Een strak trainings
schema en een vetvrij dieet zijn
hier de belangrijkste onderde
len van".
Van onnadenkende alleseter
veranderde Leontien in een
kieskeurige gezondheidsfreak.
Haar eetgewoontes werden
drastisch aangepast. „Vroeger
at ik alles: chips, frites en cho
colade maakten deel uit van
mijn dagelijkse menu. Nu eet
ik nog steeds heel veel, maar
allemaal heel mager. Ik begin
s'ochtends met een halve liter
yoghurt met veel vers fruit en
cornflakes, 's middags vier bo
terhammen met veel rauwkost.
Mijn avondeten bestaat voor
namelijk uit groente, wel 750
gram, soms een stukje gegrild
vlees of vis, niet eens altijd.
Mager soepje vooraf. En weer
die halve liter yoghurt met in
houd als-toetje. Het is niet al
tijd even gemakkelijk, maar ik
weet waarvoor ik het doe. Ik
word zo snel dik. In de Tour de
Feminin heb ik twee weken
met de pot meegegeten. Ik was
vier kilo aangekomen".
Behalve een dieet volgt ze een
heel strak trainingsprogram
ma. „Regelmaat is ontzettend
belangrijk in mijn leven. Vroeg
naar bed, om half acht sta ik
weer op en dan begint mijn
training. Minimaal drie uur per
dag. Veel oefeningen, rekken,
strekken, opdrukken, buik
spieroefeningen, daarna de ho
me-trainer op of hardlopen.
Iedere dag weer. Ik probeer dit
programma zoveel mogelijk 's
ochtens af te werken. Dan heb
ik 's middags tijd voor andere
dingen. Het is hier zo druk de
laatste tijd. Gemiddeld drie
keer per week komen journa
listen over de vloer. Ik mag
toch niet meer klagen, het
vrouwen-wielrennen staat in
het middelpunt van de belang
stelling. Echt een middag voor
mezelf heb ik niet vaak meer.
Soms ga ik naar de sport
school, af een toe een uurtje
studeren".
Pa én ma vallen hun dochter
bij. „Het komt maar zelden
voor dat ze 's avonds eens een
uurtje bij "ons op de bank zit".
Een tocht door het huis toont
ons de plaats waar Leontien
haar inspanningen levert. In
het washok staat tussen was
machine, diepvriezer en stapels
wasgoed de home-trainer waar
Leontien honderden kilometers
per week op traint.
Is er nu veel veranderd voor
de ouders van de wereldkam
pioene en sportvrouw van het
jaar? Is Leontien nog gewoon
de Leontien die ze altijd ge
weest is? Haast tegelijk begin
nen vader en moeder te spre
ken. „Dat ze gewoon blijft, is
het credo dat hier in huis geldt.
Niks geen kapsones".
Moeder Van Moorsel maakt een jurk voor Leontien.
- FOTO DE LIMBURGER
Moeder Van Moorsel gaat drif
tig te keer op haar naaimachi
ne. Het zoemende geluid klinkt
boven ons gesprek uit. Ze is be
zig aan een jurk voor Leontien.
„Kleding is altijd een grote
hobby van me geweest", zegt
Leontien. „Ik heb er altijd veel
geld aan besteed. Winkelen,
heerlijk! Steeds iets anders
dragen, omdat ik representatief
moet zijn. Hoewel, gisteren
moest ik ergens naar toe en
toen ben ik gewoon in jogging
pak gegaan".
„Ze hebben portretfoto's van
me gemaakt bij Penthouse. In
eerste instantie werd ik bena
derd om in een badpak op een
racefiets te gaan zitten. Maar
dat zie ik niet zitten. Er zullen
ongetwijfeld mensen zijn die
het mooi vinden, maar het
heeft weinig met fietsen te ma
ken". Pa en ma: „Onze Tinus
gaat toch niet in een badpak op
een racefiets zitten".Toen ze
nog een klein meisje was, werd
het van Leontien Tinus. „Ik
wilde vroeger heel graag een
jongetje zijn, vandaar die
naam".
„Vaste verkering heb ik niet. Ik
ben ook nog nooit heel erg ver
liefd geweest. Ik heb wel meer
dan twee jaar een vriend ge
had. Die jongen fietste zelf ook
en wilde niet hebben, dat ik op
de baan ging rijden. Maar ik
wilde dat al zo lang, die ach
tervolging leek me zo mooi.
Daar ben ik toen niet aan be
gonnen, omdat hij dat niet wil
de. Uiteindelijk heb ik voor
mezelf gekozen. Ik voelde dat
ik het moest doen. Ik ben blij
dat ik me niet heb laten weer
houden door hem. Echt ver
liefd ben ik dus nog nooit ge
weest. Ik denk ook niet dat ik
hier open voor sta op dit mo
ment. Ik ben zo geconcentreerd
met mijn sport bezig, dat die
gevoelens misschien helemaal
geen kans bij mij krijgen. Men
sen die topsport bedrijven, zijn
heel vaak grote egoïsten: ik
moet het maken. Ik baal dan
best wel eens van mezelf. Ik
ben dan bezig met NK's en
WK's en heb helemaal geen
aandacht meer voor mijn
ouders of voor wie dan ook. Ik
ben dan prikkelbaar, snel geïr
riteerd. Mijn ouders hebben
heel wat te stellen met me. Als
ik thuiskom en het eten staat
niet klaar, dan kan ik zö uit
vallen en na een paar minuten
heb ik dan weer spijt. Gelukkig
tonen mijn ouders een hoop be
grip".
Jeannie Longo en Maria Ca-
nins zijn de voorgangsters van
Leontien van Moorsel. „Ik heb
ze beiden nog gekend. Met
- FOTO DE LIMBURGER
Longo heb ik zelfs nog ge
koerst. Wat ze presteerde, was
natuurlijk ontzettend knap,
maar als mens vond ik haar
niet sympathiek. Maria Can-
nins maakte met iedereen een
praatje, Jeannie Longo zei
nooit iets tegen iemand".
De wielerwereld werd in
augustus 1988 opgeschrikt
door de dood van Connie
Meyer. „Op het moment dat
het gebeurde, zaten we in de
Coors Classic in Amerika", ver
telt Leontien, „een vriendin
van Connie, Monica de Waal,
was bij ons. De volgende dag
moesten we gewoon verder. We
hadden een klimtijdrit. Nou, je
kunt niet in woorden omschrij
ven hoe wij ons voelden. Iedere
keer als we een col opgingen en
de hartslag ging omhoog, zaten
we in angst".
Hoewel Leontien natuurlijk
een speciale positie binnen de
nationale selectie inneemt,
heeft ze niet het idee dat ze
wordt voorgetrokken. „Als ik
het zou merken, zou ik er met
een iets van zeggen. Ik vind dat
iedereen op deze wereld gelijk
is, of het nu een vuilnisman is
of een directeur".
De grootste teleurstelling in
haar sportloopbaan is dat ze
een dag voor het wereldkam
pioenschap op de weg in Japan
ziek werd. „Op woensdag werd
ik wereldkampioene, op vrij
dag lag ik doodziek op bed. Ik
voelde me zö ellendig. Duizen
den kilometers van huis, zon
der mijn ouders. Ik was ook zo
diep gegaan in die ploegentijd
rit. Ik wilde me honderd pro
cent geven, ook voor de andere
drie meisjes in mijn ploeg. Op
die momenten merk je pas hoe
dicht verdriet en vreugde bij
elkaar liggen",
Gianni Bugno zei ooit in een
interview dat sport een goede
voorbereiding op het leven zelf
is. Je leert strijden, doorzetten,
afzien. Na je sportloopbaan
kun je de nodige levenslessen
uit je carrière hebben getrok
ken. Geldt dat ook voor Leon
tien? „Ja, ik denk dat het heel
karakterbepalend is. Wij ko
men overal, zien wat er in de
wereld te koop is. Ik ben de
dingen ook veel meer gaan
waarderen. Toen ik koersen
reed in de voormalige DDR,
wist ik niet wat me overkwam.
Ik stond op het punt mijn wiel-
renkleren uit te trekken en aan
die mensen te geven".
Het interview loopt ten ein
de. Leontien moet weg. Naar
de supermarkt. Ze moet assis
teren bij een prijsuitreiking.
Mensen mogen met haar hulp
in één minuut zoveel mogelijk
in hun karretje laden. De last
van haar roem.
