Buitenlanders verlaten Israël massaal DEN HAAG ntijnse t veel »pen IRAK DREIGT OPNIEUW MET WERELDWIJDE TERREUR Veel doden bij mislukte coup Haïti BUITENLAND Kerstfeest in Moskou terug van weggeweest Wr LATEN WE TOCH NIET GEBEUREN! T)E STEM BUITENLAND DINSDAG 8 JANUAR11991 MAAR DEN HAAG VERWACHT DAT NEDERLANDERS GEWOON BLIJVEN WASHINGTON (AFP/DPA) - Irak hoeft op geen [enkele concessie te rekenen tijdens de Ameri- kaans-Iraakse besprekingen morgen in Genève. )oelwitten )lie bijna drie lollar duurder Uitstel top )E SAMENWERKENDE HULPORGANISATIES Belgische gijzelaars vrijgelaten Topcommunist Filipijnen opgepakt Kraag installeert nieuwe ministers Koning Michael mag weer Roemeen zijn Georgische politie schiet Osseten dood Familie president Somalië gevlucht lie de Argentijnse cember heeft ver- orge Videla en Ro- r wonden openge- lijkt met zijn stap, n te verzoenen" een >n beschuldigingen heeft zich eveneens n de amnestie verzet, der van de Sociaal- •atische Partij, Hec- llino, heeft mensen organisaties opge- tot een actie om op de van elke maand 's alle lichten uit te ,o wordt dan de dag :ht waarop de amnes tie twee juntaleiders 'erleend. •ecteur van het Cen- voor Juridisch en So- inderzoek (Cels), Emi- gnone, en de christen raat Augusto Comte n de aartsbisschop van s Aires, Antonio accino verzocht om en Viola te excom- eren. Mignone be- dat de foto van Vi- /aarop hij ter commu- at en die op 31 decem- i alle kranten stond, «lediging is „voor gelo en niet-gelovigen" en ge schade heeft toege- t aan de katholieke socialistische parle- >lid Simon Lazara humanitaire organisa- pgeroepen op 24 maart rotestmars te houden, erdenking van de da- van de staatsgreep die ds werd geleid door mnestie, en vooral de reden brief van Videla, en echter ook inzicht /en in de standpunten sommige politici. Het mentslid Alvaro Also- y, van de rechtse Cen- -Democratische Unie voorgesteld in het par- :nt een debat te houden een mogelijke officiële ibilitatie van het leger. ;ens hem is het leger tij- de ambtsperiode van ident Alfonsin „bele- 19* voorstel van Alsogaray, van Menems adviseurs de buitenlandse schuld, oor de president met in- nming begroet; het par ent is volgens hem „de lts waar dergelijke on- verpen behandeld moe- worden." ïem heeft het voorstel de socialistische parle- itariër Simon Lazara om amnestie te herroepen, de hand gewezen. La- had betoogd dat voor werkelijke amnestie no- is dat het parlement er goedkeuring aan hecht, nem houdt vol dat am- tieverlening door de ndwet aan de president oorbehouden, heeft de amnestieverle- ig in de eerste week van nieuwe jaar meer geleid polarisatie dan de door .■nem zo vurig gewenste •zoening. Argentinië lijkt t betreft de verhouding :sen de strijdkrachten en burgerregering opnieuw roerig jaar tegemoet te (IPS) AMMAN - In Israël is een j ffare uittocht op gang geko men van buitenlanders die bevreesd zijn voor het uit breken van een oorlog in het Midden-Oosten. Op de grote Israëlische vlieg velden staan rijen van honder den buitenlanders die het land willen verlaten. De paniek is mede ontstaan door het besluit van een aantal grote luchtvaartmaatschap pijen om de vluchten naar Is raël op te schorten. Gisteren vertrok er uit Israël niet één vliegtuig waarvan niet alle stoelen bezet waren. Behalve buitenlanders willen ook tientallen Israëliërs het land verlaten. Zij vrezen dat Israël zelf een oorlog zal ontke tenen. Die vrees is onder andere geba seerd op de uitlatingen van oud-premier en huidige oppo sitieleider Shimon Peres. Deze heeft in Parijs verklaard dat de Golfcrisis moet worden beëin digd met een „duidelijke oplos sing". Daarvoor had de Israëlische premier, Yitzhak Shamir, ver klaard dat Israël een „beslis sende oplossing" zou forceren door het Iraakse militaire arse naal te vernietigen, als de Amerikanen dat niet zouden doen. De Nederlandse regering en joodse instanties in Nederland verwachten niet dat grote aan tallen in Israël verblijvende Nederlanders gevolg zullen ge ven aan een advies om Israël te verlaten. In joodse kringen wordt eerder verwacht dat joodse Nederlan ders naar Israël zullen gaan om het land te helpen wanneer het door Irak bij een oorlog betrok ken wordt. Duitsland heeft als enige EG- land zijn in Israël wonende en werkende burgers (ongeveer 1000) geadviseerd het land te verlaten in het licht van de oorlogsdreiging. Er bevinden zich naar schat ting 12.000 Nederlanders in Is raël. Volgens het ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag staan 8000 van hen bij de ambassade ingeschreven. In veel gevallen gaat het om mensen die al heel lang in Is raël wonen maar die om uit eenlopende redenen hun Ne derlandse paspoort wensen te behouden. Een woordvoerder van het mi nisterie zei niet te verwachten dat een grote drom Neder landse paspoorthouders Israël zal verlaten. „De ervaring met vorige crisismomenten leert dat veel van die mensen Israël zo een warm hart toedragen dat ze in dat land blijven om het lot van de andere joden te delen". „Het is ieders eigen verant woordelijkheid om te kiezen voor gaan of blijven", zegt de heer Naftaniël van het CIDI (Centrum voor Informatie en Documentatie over Israël). Het Ben Gurion vliegveld in Tel Aviv puilt uit van de buitenlanders die Israël zo snel mogelijk willen verlaten. - FOTO AFP „De meeste Nederlanders daar hebben echt met inzet ervoor gekozen om er te gaan wonen. Dat zijn verstokte Israël-lief- hebbers". „In het verleden hebben we juist eerder het omgekeerde gezien", vervolgt Naftaniël. „In tijden van crisis gingen jonge mensen naar Israël toe om het land te helpen. Als er een oor log uitbreekt - wat ik niet aan neem - verwachten wij dan ook dat opnieuw honderden naar Israël zullen gaan". f Geen pardon voor Saddam' [üit heeft de Amerikaanse minister Baker van Buiten landse Zaken gisteren in Londen verklaard. Hij was daar Ivoor overleg met zijn Britse collega Hurd. an I Irak moet zich uiterlijk op 15 [januari hebben teruggetrokken |uit Kuwayt. Daarover valt niet te praten, aldus Baker. ■Hij geeft de Iraakse minister [Aziz tijdens het overleg in Ge- Inève te verstaan dat er geweld lzal worden gebruikt als Irak [niet voor de vijftiende weg is luit Kuwayt. Iln Baghdad dreigde Saddam |Husayn dat de hele Arabische wereld betrokken zal worden Ibij zijn confrontatie met het |Westen. „De komende strijd zal [niet alleen Irak, maar het hele jrondgebied van het (Arabi sche) volk tot strijdtoneel heb- ien", aldus de Iraakse presi dent. fear in Nederland zal Irak [geen terroristische aanslagen plegen indien het deelneemt tan een oorlog in de Golf. Dat peeft een woordvoerder van de Iraakse ambassade in Den paag gisteren gezegd, n Nederland, maar ook in lan den als de Verenigde Staten en proot-Brittannië, wordt reke- ljing gehouden met de moge lijkheid van acties van terreur- [roepen die handelen in op- Iracht van Irak, als het tot een [ewapend conflict in de Golf lomt. fawns, luchthavens en indu- trieën worden als potentiële «lwitten gezien. Met het oog |EW YORK (ANP/KRF) - De lieprijzen zijn maandag zeer jterk gestegen nu het er naar itziet dat een vreedzame op- Issing in de Golfcrisis vrijwel |et mogelijk is. Tarde taal van zowel de Ver- pgde Staten als Irak zorgde poor dat op de olietermijn- larkt van New York de note- K van de meest verhandelde pe. West Texas Intermediate Fr levering in februari, met p dollar per vat (159 liter) ïpê' frder op maandag was in fnden de notering van de |ar meest verhandelde olie, p uit het Noordzee-veld pt, voor levering in fe- Mari gestegen met 2,04 dollar 11 «,60 dollar per vat. daarop hebben verschillende bedrijven extra veiligheids maatregelen genomen. Zo heeft de Nederlandse Aard olie Maatschappij (NAM) de beveiliging van booreilanden en olie-installaties verscherpt. Het Amerikaanse blad 'US News and World Report' meldde eerder dat Ameri kaanse inlichtingendiensten rekenen op terroristische aan slagen in de VS, Europa en het Midden-Oosten. Volgens het blad zouden door Irak en Libië gefinancierde terroristengroepen hun doelen al hebben verkend. Enkele landen, waaronder Frankrijk, hebben geprobeerd een terugtrekking voor Sad dam Husayn aanvaardbaarder te maken door te beloven op te roepen tot een internationale conferentie. Die zou dan op een later tijdstip moeten plaatsvin den. Daarop zou ook de Pales tijnse kwestie aan de orde kun nen komen. Maar Baker wees er nog eens op dat er geen verband gelegd kan worden tussen de Golfcri sis en de Palestijnse kwestie. Dat standpunt heeft Washing ton al van meet af aan ingeno men. De Palestijnse Bevrijdingsbe weging PLO steunt Irak in elke oorlog tegen onder Ameri kaanse leiding staande troepen in het Golfgebied, heeft PLO- leider Arafat verklaard. De Amerikaanse regering is op dit moment nog altijd van plan de top tussen president Bush en zijn Sovjet-ambtgenoot Gor- batsjov door te laten gaan. Die ontmoeting staat voor februari op het programma. Het is ech ter mogelijk dat die topont moeting moet worden uitge steld. Anti-Iraakse Arabische landen vinden dat Israël het recht heeft vergeldingsmaatregelen te nemen indien het wordt aan gevallen door Irak. Dit ver klaarde de Israëlische premier Yitzhak Shamir tegenover een groep Britse parlementsleden. Die vergeldingsmaatregelen mogen echter de anti-Iraakse coalitie niet schaden. Saddam heeft gedreigd Israël aan te vallen als een Golfoorlog uit breekt. (ADVERTENTIE) eft voor protesten gezorgd - FOTOAP^j. AFRIKA TERFT VAN 'E HONGER GIRO 555 De Saudische koning Fahd inspecteert samen met de Amerikaanse gen basis in het oosten van Saudi-Arabië. raai Schwarzkopf de Amerikaanse troepen op een FOTO AP Roger Lafontant PORT-AU-PRINCE (RTR/AFP) - Het leger van Haïti heeft gisteren een eind gemaakt aan een kortston dige couppoging van Roger Lafontant, een aanhanger van de verdreven dictator Jean-Caude 'Baby Doe' Du- valier. Bij de mislukte poging zijn minstens 36 mensen om het le ven gekomen, melden Franse radio- en televisiestations. Aanhangers van Roger Lafon tant schoten in de hoofdstad Port-au-Prince op een men senmenigte. Woedende beto gers zouden van hun kant me destanders van de voormalige chef van de geheime dienst hebben gelyncht. Troepen, trouw aan interim president Ertha Pascal Trouil- lot, bestormden het presiden tiële paleis waar de vroegere leider van de gevreesde Ton- tons Macoutes (de geheime po litie van de familie Duvalier) zich had verschanst. Coupleider Lafontant kwam na een korte strijd met zijn han den omhoog naar buiten en werd daarna overgebracht naar het militaire hoofdkwar tier. Voor het gebouw eisten duizenden mensen zijn uitleve ring en dreigden hem op een brandstapel te gooien. Lafontant had enkele uren eer der in een radio-uitzending be kendgemaakt dat hij de macht had overgenomen. Hij wilde zo voorkomen dat Jean-Bertrand Aristide, die kort geleden met grote meer derheid tot president is geko zen, volgende maand zou wor den beëdigd. Lafontant, een gehaat minister van Binnenlandse Zaken onder het bewind van 'Baby Doe' en een nauw medewerker van diens vader 'Papa Doe', was er onlangs in geslaagd de restan ten van de in 1986 gevluchte fa milie van Duvalier te hereni gen. In een radio-uitzending felici teerde Aristide het leger dat 'zich aan de zijde van het volk' had geschaard. Ook Washing ton bedankte de Haïtiaanse mi litairen voor hun ingrijpen en sprak de hoop uit dat Aristide volgens plan op 7 februari kan worden geinstalleerd. Volgens Westerse zegslieden zou Lafontant slechts door on geveer 15 medestanders zijn vergezeld bij zijn machtsgreep. Kort na zijn machtsgreep deed hij een poging de staat-van-be leg uit te roepen. Het leger ver oordeelde de staatsgreep echter onmiddellijk als muiterij. NIEUWSOVERZICHT BAYRUT/BRUSSEL (AFP) - De Palestijnse guerrillagroep Fatah-Revolutionaire Raad heeft op verzoek van de Libische leider Gaddafi de vier Belgen vrijgelaten die al meer dan drie jaar zijn vastgehouden. Wanneer en waar de gijzelaars Emmanuel Houtekins (45), zijn echtgenote Godelieve Kets (40) en hun 20-jarige zoon Laurent en 19-jarige dochter Valerie, vrij zijn gekomen is niet bekend. In november 1987 heeft de Palestijnse groep, die het leider schap van Yasir Arafat over de PLO betwist, het pleziervaar tuig Silco overmeesterd in de Middellandse Zee. Daarop bevon den zich de Belgische familie en nog een aantal Fransen. De Franse gijzelaars zijn vorig jaar door de ontvoerders vrijgela ten. De FRR had eerder laten weten de vier Belgen niet te zullen vrijlaten voordat Brussel zou beloven de terrorist Nasser Said, die in het begin van de jaren 80 een aanslag pleegde op een Bel gische synagoge, zou worden vrijgelaten. MANILA (AFP) - De politie van Manila heeft Florencio Montera (foto), een van de top mannen van het communisti sche verzet in de Filipijnen, gearresteerd. Hij wordt beschuldigd van de moord op twee Amerikaanse militairen in 1990 en de ont voering van een Japanse zaak gelastigde in 1986. Montera stond aan het hoofd van een commandogroep van het Nieuwe Volksleger (NPA). Dat is de gewapende arm van de verboden Filipijnse commu nistische partij. PARAMARIBO (ANP) - De Surinaamse president Johan Kraag heeft gisteren elf ministers beëdigd. Zij vormen het za kenkabinet dat nieuwe verkiezingen moet organiseren. Kraag drong er bij de ministers op aan hun beleid te richten op het indammen van lange rijen voor consumptiegoederen en verlaging van prijzen voor basisgoederen. De datum voor de verkiezingen is nog niet genoemd. Die wordt volgens Kraag vastgesteld in overleg met het parlement. Nederland was niet vertegenwoordigd bij de beëdigingsplech tigheid. Na de staatsgreep heeft de Nederlandse regering de ontwikkelingssamenwerking opgeschort 'tot na herstel van de democratische verhoudingen'. BUKAREST (AP) - De Roemeense regering heeft besloten de verbannen koning Michael het staatsburgerschap terug te ge ven. De in Zwitserland wonende ex-monarch zou dat inmid dels geaccepteerd hebben. Minister Plesu zei dat de koning wanneer hij maar wil naar Roemenië terug kan keren. Via de Roemeense ambassade in Bern was Michael reeds van de hernieuwing van zijn staats burgerschap op de hoogte gebracht. Volgens Plescu is hij daar mee akkoord gegaan. Margarita, een van de dochters van Michael, zei dat haar vader bij de Roemeense ambassade in Bern een paspoort zal aanvra gen. Eind vorig jaar werd Michael met zijn gevolg Roemenië uitge zet, nog geen twaalf uur nadat hij zonder visum op het vlieg veld van Bukarest was geland. Dat korte verblijf betekende zijn eerste voet op Roemeense bodem sinds hij in 1947 door de communisten tot troonsafstand werd gedwongen. MOSKOU (RTR/AFP) - In Zuid-Óssétië, een autonoom gebied binnen de Sovjetrepubliek Georgië, heeft de Georgische politie drie mensen doodgeschoten. Twee mensen werden gedood toen de politie op een groep ongewapende mensen schoot in de Zuid- osseetse hoofdstatd Tschinvali. Zes gewonden werden naar het ziekenhuis gebracht, waar een van hen later overleed. De poli tie had de toegang tot de stad afgesloten. In Zuid-Ossetië is het onrustig sinds december. Toen besloot het Georgische parlement een eind te maken aan de autonomie van de deelstaat en het gebied voortaan rechtstreeks vanuit Tbilisi te besturen. Nadat drie mensen in Tschinvali werden gedood bij protestbetogingen tegen dit besluit, stelde Tbilisi de noodtoestand in. Zo'n 3.000 extra soldaten van het Georgische ministerie van Binnenlandse Zaken zijn naar de deelstaat gestuurd. Winkels en fabrieken zijn er gesloten als gevolg van een economische blokkade. ABU DHABI (RTR) - Ongeveer zeventig vooraanstaande So- maliërs, onder wie familieden van president Mohamed Siad Barre en enkele ministers, hebben gisteren de wijk genomen naar de Verenigde Arabische Emiraten. De VAE is een van de belangrijkste geldverstrekkers aan So malia. Momenteel wonen en werken ongeveer 20.000 burgers van de Emiraten in Somalia. Bij de evacuatie van de laatste Italianen en buitenlanders uit Somalia is het tot chaotische taferelen gekomen op het vlieg veld van de hoofdstad Muqdisho. Somaliërs bestormden de vliegtuigen waarmee de buitenlanders werden opgehaald en verschaften zich met geweld toegang tot de toestellen. Een Nederlands team van Artsen staat klaar in Nairobi om naar Somalië te vliegen zodra dat kan. Het Rode Kruis heeft zijn medewerkers teruggetrokken uit de door oorlogsgeweld geteisterde hoofdstad Muqdisho. Door Rob Vunderink MOSKOU - Onder het bonte schijnsel van rode en blauwe lichtjes in een kerstboom aan de rand van het Rode Plein, vlak voor de hoofdingang van het staatswarenhuis GOeM, speelde een mari nekapel kerstliederen. De melodiën klonken het pu bliek ongetwijfeld nieuw in de oren. Drieënzeventig jaar zijn ze niet ten gehore ge bracht omdat de zegevierende Bolsjewieken het atheïsme tot staatsreligie hadden verhe ven. Na de oktoberrevolutie van 1917 was een van de eerste daden van communistische bewind de overschakeling op de Gregoriaanse kalender, die in het 'Westen' allang was in gevoerd. Het gevolg was dat de viering van de oktoberre volutie voortaan in november viel. Maar de 'Russisch-orthodoxe kerk' houdt zich verre van al lerlei 'noviteiten'. Ze blijft trouw aan de minder preciese Juliaanse kalender. Gevolg: de Russen vieren de geboorte Christi op 7 januari 'nieuwe stijl'. Op kerstavond stond voor de muren van het Kremlin tus sen het 'historisch museum' en de met kleurige ui-vor- mige koepels versierde Sint- Basilius kathedraal een veel koppige menigte met kaarsjes in de hand. De twee soldaten voor het Mausoleum leken plots als voornaamste taak te hebben Lenin binnen te hou den. De grondlegger van de Sov jet-staat kon, leek het, elk moment briesend naar buiten stormen om een eind te ma ken aan deze walgelijke ver toning. Godsdienst is immers opium die het volk moet bedwelmen en 's mensen aandacht van werelse zaken afleiden, zodat de uitbuiters vrij spel hebben. In marxistisch-lenistische ogen is dat geen goede zaak voor de vooruitgang. Dank zij een recente beslis sing van het Sovjet-parle ment konden Russisch-ortho doxe gelovigen eindelijk weer op het Rode Plein vieren. Dat gebeurde zondagavond voor de achttiende keer deze eeuw. Het hoofdjournaal van de Sovjet-televisie probeerde de schok voor de homo sovieti- cus wat te verzachten. De nieuwslezer legde uit dat het hier om een legende gaat: Maria moest Jezus ter wered brengen, maar kon nergens onderdak vinden. Dat kaarsje dient nu om aan te geven dat zij ergens welkom is. Terloops stelde de nieuwsle zer aanhangers van andere godsdiensten in de Sovjet Unie gerust, die zich wellicht achtergesteld voelden. Zij mogen nu ook een belangrijk religieus evenement aanwij zen en krijgen die dag voor taan ook vrij. Godsdienstvrijheid is een van de verworvenheden van Gor- batsjovs hervormingspro gramma, de perestrojka. Werden vroeger bijbels, psal menboeken, kruisjes en foto's van de paus bij binnenkomst in het land door de douane in beslag genomen, nu zijn al deze zaken vrijelijk te koop in bijvoorbeeld kiosken aan de oude Moskouse hoofdstraat Arbat. Het feit dat de overheid kerstmis pas nu, in het ze vende jaar van de perestrojka tot officiële feestdag heeft verklaard, valt mogelijk als verdienste toe te schrijven aan de geniale politicus Gor- batsjov. Bij het 'schraalhans keuken meester' van de Sovjet-eco nomie zorgt het langzaam la ten vieren van de teugels steeds voor wat gratis en voor niets verkregen vreugde. Die moet de gewone burger in zijn sombere bestaan weer even het hart onder de riem steken. De staatstelevisie bracht de kerkdienst van de Russisch- orthodoxe kerkleider, pa triarch Aleksi II, zelfs recht streeks op de buis. Een com mentator gaf uitleg bij de veelvuldige en gecompli ceerde rituelen. Die zijn voor de televisiekijkende leek vol strekt niet te begrijpen en doen nogal chaotisch aan. Chaos was gisteren ook troef vóór en tijdens de kerstvie ring in Kolomenskoje, een tot staatsmuseum verworden kloostercomplex, in Zuid- Moskou. Als Russen niet in een rij kunnen staan, zijn ze kennelijk ongelukkig. Daarom had zich voor de Ka- zankathedraal in Kolomens koje een lange rij gevormd van mensen die kaarsjes wil den kopen om die voor ikonen te plaatsen. Wie bereid was het eindeloze Kerstmis valt in Rusland op 7 januari. Voor het eerst na de oktoberrevolutie van 1917 was het een offieële feestdag. fotoafp gepook van ellebogen in de rug voor lief te nemen, be landde na lang schuifelen eindelijk in een door mensen lichamen tropisch ver warmde ruimte met overal ikonen, goudkleurige kroon luchters, verder een reusach tige kerstboom met bontge kleurde elektrische lampjes en een nauwelijks hoorbaar koor in een zijvertrek. Wie niet platgedrukt wilde wor den, maakte dat hij zo snel mogelijk weer buiten stond. „Zalig kerstmis en de beste wensen!", zei een agent tegen een automobilist die zijn auto kwijt wilde op een pleintje vóór Kolomenskoje. Dat mocht niet van de agent. Een zwarte limousine van een of andere hoge piet liet hij wel toe. „Ook een gelukkig kerst feest", antwoordde de auto mobilist. „En ik wens u toe dat voor u de tijd spoedig mag komen dat u op die zwarte li mousines dezelfde regels toe past als op ons". De agent glimlachte. „Dat is de beste wens die ik dit jaar gehad heb. Nogmaals, geluk kig kerstfeest!"

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1991 | | pagina 5