DE STEM
BO E K E
'Het gros van de Nederlandse
literatuur is maar maakwerk*
Simone de Beauvoir: moedig en gewaagd vrouwenleven
Ermanno Cavazonni en de
waan van de werkelijkheid
HET BEGIN (3)
In de uitverkoop
Fay Weldon in Hollywood
Ira Levin, eindelijk!
Sport als literair genre
MAARTEN T HART BIJT VAN ZICH AF IN ESSAYBUNDEL:
ZATERDAG
22 SEPTEMBER 1990
itions
m/v
leer m/v
Leers m/v
Ideeën
Spelletje
G2
lent service aan
urs kluizen, electronische
t banken, bedrijven,
ven en bent u in staat om
ratesse te combineren.
baan binnen een klein team
van verantwoordelijkheid.
wij u een goed salaris en
vaarden.
hriftelijke sollicitatie sturen
ersoneel en Organisatie van
hevrouw C. van Hardeveld.
[recht voor meer informatie
3-336562).
lie onder meer belangen heeft
Verkochte sigaret ter wereld),
raft General Foods) en bier
s over een produktiebedrijf dat
brieken van Europa.
ologische ontwikkelingen
van 25%.
hebben wij behoefte
funkties:
problemen in samen-
t en produktie-afdelingen;
llaties met betrekking tot
argelijkbaar nivo;
intakten met Duitstalige
ilysemethodieken met
|d van process control,
etering.
lische techniek of een
ien, -omstandigheden en
vkeurig en systematisch
sheersing en verbetering
skunde.
inde met alle nivo's binnen
,'laties te kunnen
met de internationale
ebrengen;
nen werken;
wij wenselijk doch wij
[gestudeerden zonder
en. Daar staat tegenover
me onderneming, waar
aal staan. En uiteraard
tekend pakket sekundaire
/oor de funktie van Vendor
dienen hun sollicitatie te
ihten hun sollicitatie
orris Holland B.V.,
m,
poor Wim van Leest
pe volle maan schijnt zo nu en dan een rare uitwerking op
mensen te hebben. Ze worden dan maanziek oftewel lunatiek.
In vroeger tijden werden aan de volle maan magische krachten
toegekend, er werd zelfs beweerd dat mensen onder invloed
van de maan veranderden in weerwolven.
Be Italiaanse schrijver Ermanno Cavazzoni heeft in zijn boek
tl poema dei lunatici', letterlijk vertaald 'Het gedicht van de
maanzieken' de volle maan als vertrekpunt voor een uiterst bi-
ar relaas gekozen, waarin waan en werkelijkheid voortdu-
and door elkaar heen lopen.
In het Nederlands heet het boek 'De stem van de maan'. Dat
tornt, omdat Federico Fellini het boek verfilmd heeft onder de
Stel 'La vocce della luna' en de Nederlandse uitgever liever het
hoek van de gelijknamige film verkoopt. In de filmversie spe
len de Italiaanse komieken Roberto Begnini en Paolo Vilaggio
je hoofdrollen en in Italië heeft de film jubelende reacties los
gemaakt.
Ik heb die film nog niet gezien, maar als hij maar half zo goed
is als het boek, dan nog is er sprake van een meesterwerk. Het
boek zelf is werkelijk briljant en geschreven met een intensi
teit die je zelden tegen komt.
Ermanno Cavazzoni werd in 1947 in Reggio Emilia geboren en
woont en werkt momenteel in Bologna. Hij doceert er aan de
plaatselijke universiteit. 'De stem van de maan' is zijn roman-
iebuut.
Het boek stelt de misschien wel gekke hoofdpersoon Salvini
centraal. We volgen hem onderweg over het Italiaanse platte
land tijdens een zoektocht waarop hij steeds merkwaardiger
raken tegenkomt. Aanvankelijk zoekt Salvani naar het geheim
van waterputten en de invloed die dat water heeft op het men
selijk gedrag.
Is die veronderstelde invloed al vreemd, Salvini komt al zoe
tende steeds opmerkerlijker fenomenen op het spoor. Zo ont
moet hij een totaal uitgeputte man, wiens nymfomane vrouw
tijdens de geslachtsdaad de vorm van een stoomlocomotief
aanneemt, hij verneemt van volken die in de waterleiding en
riolen huizen, hij ontdekt complete uit bordkarton opgetrokken
steden, waarin acteurs doen alsof ze een normale bevolking
zijn, hij ontrafelt het geheim van madonna-verschijningen en
komt mensen tegen die geplaagd worden door zeer irritante
echo's.
Salvini komt dus terecht in het rijk van de menselijke inbeel
ding en hersenspinsels en al gauw wordt waan werkelijkheid
en realiteit een bedacht iets dat weinig van doen heeft met de
emotionele belevingswereld van de hoofdpersoon.
Ermanno Cavazzoni weet die vervormde ervaringen zo leven
dig weer te geven, dat je als lezer zo en dan het beklemmende
gevoel krijgt ook in zo'n verknipte werkelijkheid te zitten. Al
lezende verwordt de gewone alledaagsheid tot iets surrealis
tischs en krijgt onze afgesproken maatschappelijke orde iets
fictiefs. De werkelijkheid is dan ineens mets meer dan de waan
van de dag.
Cavazzoni laat zien dat het verschil tussen genialiteit en waan
zin eigenlijk heel klein is. Tussen schijn en wat echt is, loopt
soms een grens die nauwelijks waarneembaar is.
'De stem van de maan' is een kostelijk boek dat met veel gevoel
voor humor geschreven is door een schrijver die er prachtige
originele verhaalideeën op na houdt. Alexander de Grote, Ga
ribaldi, Judas Iskariot en de slag bij Waterloo worden bijvoor
beeld in zo'n absurdistische context geplaatst dat je totaal an
ders tegen personen of gebeurtenissen aan gaat kijken.
'De stem van de maan' laat je van de eerste tot en met de laat
ste bladzijde gemeten. Cavazzoni laat je voortdurend zien hoe
de mens zichzelf opzadelt met een zo gecompliceerde werke
lijkheid, dat het haast onontkoombaar is dat hij op den duur
door de bomen het bos met meer ziet. 6
Boeddha kwam ooit tot de uitspraak dat onze werkelijkheid
maya, inbeelding is. 'De stem van de maan' laat zien dat die
uitspraak zo gek nog niet is. Verbeelding en inbeelding spelen
de mens voortdurend parten. Als een mens maar sterk genoeg
in iets gelooft, dan wordt het vanzelf werkelijkheid. Dat is een
hoogstpersoonlijke werkelijkheid weliswaar, maar voor de
persoon in kwestie is zij niet minder waar.
Ermanno Cavazzoni: 'De stem van de maan'. Uitgeverij Contact, prijs
(39,90.
I Andreas Burnier: 'De achtste scheppingsdag'. Uitg. Meulen-
hoff, prijs 34,50. Essays vol ethische gedrevenheid van de
hoogleraar criminologie C.I. Dessaur over Dante's 'Goddelijke
komedie', 'Faust' van Goethe, spirituele intenties in de mo
derne abstracte kunst en vormen van intolerantie, van milieu-
beschadiging tot euthanasie.
I Elizabeth Taylor: 'De lieverdjes en andere verhalen'. Uitg.
Goossens, prijs 19,50. Vriendelijk-ironische verhalen van de
Britse schrijfster, die in 1975 overleed. Ze heeft een voorkeur
voor doodgewone mensen.
Jacques DeDecker: Wet reuzenrad'. Uitg. Goossens, prijs
29,50. Debuutroman van de kunstredacteur van het Belgische
dagblad 'Le Soir', een Franstalige Belg, die ook het Nederlands
beheerst. Het boek is gebaseerd op het toneelstuk 'Reigen' van
Sehnitzler en heeft Brussel als decor. Ernst van Altena zorgde
voor de vertaling.
In de roman 'Dode zielen' Gogol een willekeurige jon
geman met een geklede jas 'waaronder een frontje
naar buiten stak, versierd met een dasspeld uit Toela
in de vorm van een bronzen pistooltje'. De jongeman
speelt geen enkele rol in het boek, hij is een toevallige
passant.
Een romantechnische fout? Deze dasspeld uit Toela is
voor Maarten 't Hart het symbool dat literatuur een
rijkdom aan irrelevante details mag bevatten. Het lite
raire klimaat in Nederland is volgens 't Hart gruwelijk:
de literatuur is op de universiteit terechtgekomen, de
critici willen alleen maar betekenislagen en structuren
interpreteren.
In zijn nieuwe essaybundel 'Een dasspel uit Toela'
(uitg. Arbeiderspers), veegt hij de vloer aan met neer
landici, critici en neemt en passant Multatuli in vier be
schouwingen op de korrel.
Een interview met een strijdbare 't Hart.
Door Johan Diepstraten
Maarten 't Hart: „Je ziet het
aan de zojuist verschenen lite
ratuurgeschiedenis van An-
beek: alle platgetreden paden
worden nog eens aangestampt.
Niks nieuws. Niks origineels.
De hele Vlaamse literatuur is
gemakshalve weggelaten. Die
heeft hij ook niet gelezen. Bij
zijn intrede als hoogleraar zei
hij: belezenheid kun je tegen
woordig niet meer verwachten
van neerlandici. Nou, dat is te
merken. De hele Nederlandse
literatuur is in handen van de
universiteit. De neerlandici be
palen wie er aan het Literaire
Avondmaal mogen aanzitten.
Het zijn net ouderlingen. Die
benauwdheid, al die beperkin
gen. Ik vecht in mijn essaybun
del tegen dat verstikkende".
De Nederlandse literatuur is
volgens jou 'zo bleekzuchtig, zo
rillerig, zo gespeend van harts
tocht en vitaliteit'. Dat komt
omdat de meeste schrijvers 'de
rauwheid van het dagelijkse
leven' niet kennen. Zij zijn van
te goede kom-af
't Hart: „De grote boeken ih de
Amerikaanse literatuur zijn
geschreven door mensen die
het leven door en door kennen.
Saul Bellow, noem maar op.
Hier in Nederland Jan den
Hartog. Maar die is uit de lite
ratuurgeschiedenis wegge
schreven. Het is in Nederland
zo intellectueel, boeken van be
schaafde mensen uit de boven
laag van de samenleving met
him beschaafde problemen. Ze
schrijven flinterdunne boekjes
vol structuren, dubbele bo
dems, bespiegelingen en sym
boliek. Het gros van de Neder
landse literatuur is maakwerk.
Van die Booteboom-boekj es.
Oek de Jong. Die hele Revisor-
hoek. 'Wij bundelen een ver
haal' heet het dan. Intellectueel
geneuzel!".
'Het verdriet van België', 'De
zondvloed', 'Hoogste tijd', 'De
vermaledijde vaders' forse
boeken anders.
't Hart: „Maar nu noem je
voornamelijk titels van schrij
vers uit een andere cultuur. In
Vlaanderen heb je dat vitale
wel. Dat bourgondische mis je
in de noordnederlandse litera
tuur. Omdat ik in een commis
sie voor de ECI zit, krijg ik al
die kleine, dunne boekjes
thuisbezorgd. Ze stromen aan
me voorbij. Het is vreselijk".
In 'Een dasspel uit Toela' heb
je de drie Albert Verwey-le
zingen opgenomen waarin je
nogal wild om je heen mept.
'Al die quasi-diepzinnige
Maarten 't Hart: „Die steen des aanstoots wil ik wel zijn."
FOTO KLAAS KOPPE
praatjes van Krol gaan er bij
die alpha's in als hondendi
ner, omdat ze niets van wis-
en natuurkunde afweten'.
'Publiek geheim' van Bernlef
is een 'dorre, levenloze roman'.
De Nederlandse kritiek deugt
al helemaal niet.
't Hart: „Ik wil een heleboel
stof laten opwaaien. Weer wat
leven in de brouwerij brengen.
Er moet iemand zijn tegen wie
je aan kunt schoppen. Die steen
des aanstoots wil ik wel zijn".
Je bent ongewoon fel en per
soonlijk. Tot hoever kun je
gaan?
't Hart: „Er is geen moraal in
dat opzicht. Alles is bruikbaar
Je kunt in de literatuur niéts
bewijzen, alleen iets aanneme
lijk maken. Literatuur is geen
wetenschap. Ik geef een per
soonlijke mening. Natuurlijk,
een paar beweringen zijn mis
schien wat overdreven. Maar
die worden wel rechtgetrokken
door mensen die er tegenin
gaan. Wat. critici doen, deugt
natuurlijk niet.
Een roman komt uit en wordt
onmiddellijk gerecenseerd. Een
criticus ziet doorgaans de ver
banden niet en hij werkt onder
een tijdsdruk. Het mooist is als
hij in alle rust het hele oeuvre
van een auteur kan beoordelen.
Afstand in tijd helpt enorm.
Critici zijn zich nauwelijks er
van bewust dat hun werk ge
doemd is om te falen. Hoe vaak
komen ze niet met beweringen
die achteraf volledig onjuist
waren?"
Je verwijt de kritiek van alles,
maar tegelijkertijd doe je er
zelf aan mee. Je essays over
Hillenius, Mensje van Keulen,
Hotz, Biesheuvel en Karei van
't Reve zijn keurige analyses.
't Hart: „Dat is natuurlijk een
zwak punt in de essaybundel.
Daar heb je gelijk in. Zeker het
verhaal over 'Engelbert' van
Mensje van Keulen is een echte
structuuranalyse. Maar ik be
trek tenminste haar hele werk
in mijn beschouwing. De kri
tieken op dat boek waren ove
rigens uiterst onbillijk en ik
zag hoe zij daar onder leed. Dat
was voor mij het uitgangspunt
om erover, te schrijven.
Maar ik werk toch op een an
dere manier dan de huidige
critici. Je kunt zien dat zij geen
schrijver zijn. Zij hebben niet
in de gaten wat het is om een
roman te schrijven. Het am
bachtelijke werk, daar heb ik
het over. Zij hebben er geen
kijk op. Het klinkt onbeschei
den, maar ik heb natuurlijk
meer gelezen dan die critici.
Ik ken de hele wereldlitera
tuur, en zij niet. Daarom kan ik
gemakkelijker afstand nemen
van een recente roman. Schrij
vers kunnen uitstekende critici
zijn: kijk maar naar Vestdijk,
Marsman, Du Perron, Thomas
Mann, Bellow, Updike. Voor
treffelijke recensenten. Het
lijkt wel of de neerlandici een
idee-fixe in hun hoofd hebben
van: dit is literatuur en alles
wat ervan afwijkt doet niet
mee. Ik pleit juist voor een veel
breder begrip van wat litera
tuur is".
Je hecht nauwelijks waarde
aan het oordeel van critici,
maar toch schrijf je: 'Uit erva
ring weet ik dat een succes
volle verkoop van een roman
geen compensatie is voor
slechte kritieken'.
't Hart: „In een roman staan
vaak heel persoonlijke dingen.
Je hebt er toch je hele ziel en
zaligheid in gelegd. Dan kan
een recensie vreselijk pijn
doen. In 'Een dasspeld uit Toe
la' geeft ik voorbeelden van
mensen die kapot zijn gegaan
aan de kritiek. Melville, Bizet.
En ook Buddingh' heeft na het
artikel van Hermans in NRC
vrijwel niets meer gepubli
ceerd. Iedereen heeft last van
kritiek, de een alleen wat meer
dan de ander".
De laatste vier essays in de
bundel gaan over Multatuli.
Over de 'Ideeën': 'Wat daarin
toch te vinden is aan gebral,
kletskoek, wartaal, pseudo-
wetenschap, opschepperij, dat
slaat alles'. Een ander citaat:
'Sinds wanneer is goed schrij
ven een vrijbrief voor over
spel, voor flessentrekkerij,
voor weerzinwekkende snoe
verij'. Toch bewonder je Mul
tatuli.
't Hart: „Het is een haat-liefde
verhouding. Omdat hij be
schouwd wordt als een groot
schrijver, wordt hij door zijn
bewonderaars ook vergoelijkt
als persoon. Dat is natuurlijk
overdreven. Het is zelfs tegen
de geest van Multatuli. Maar ik
ben echt geboeid geraakt. In
'Een dasspel uit Toela' vind je
twee visies op Multatuli: het
ene essay heb ik geschreven uit
afkeer, het andere uit grote be
wondering. Dat zit allebei in
me.
Multatuli is een buitengewoon
eigenaardige, wonderlijke
man. Hij leeft echt voor me. Ik
zie hem meer voor me dan
Vestdijk. Voor hem heb ik al
leen maar bewondering. Om
dat ik geen kritiek op Vestdijk
heb, raak ik ook op hem uitge
keken. Ik kijk tegen een soort
standbeeld aan: nou ja, daar
staat dat standbeeld dan. Mul
tatuli is meer een levend mens.
Afkeer, wrok, maar ook grote
verering, bewondering".
En jaloezie mag ik aannemen.
't Hart: „Een beetje wel, ja. Die
precieze formulering van hem.
Als ik werk van mezelf terug
lees, denk ik: wat omslachtig,
het moet preciezer. Dat glas
heldere proza van Multatuli,
dat hoop ik eens te bereiken".
Door Marjan Mes
Kort voordat Simone de Beau-
voir in april 1986 overleed, was
ia Frankrijk een omvangrijk
boek over haar leven versche
nen, waarin veel werd opgehel
derd over haar relatie met Sar
tre en hun beider verhouding
®et anderen. In haar romans
en memoires had de strijdbare
schrijfster en filosofe gefin
geerde namen gebruikt, in deze
biografie worden de vrienden
en geliefden met name ge
noemd.
Uitgangspunt voor het schrij
ven van dit werk was de ont
dekking van de ongepubli
ceerde brieven van De Beau
voir aan de Amerikaanse
schrijver Nelson Algren. Een
roappe, lange, blonde man met
een avontuurlijk leven op wie
Zl) in 1947 tijdens een lezingen-
toernee in Amerika verliefd
was geworden.
Kun briefwisseling die dertien
jaar duurde, deed nauwgezet
verslag van de hoogtijdagen
van het existentialisme, de be
langrijke politieke gebeurte
nissen, roddels uit het literaire
cn intellectuele milieu en van
bun wederzijdse hartstochte
lijke liefde. Maar ook van het
onstuimige liefdesleven en de
vele vriendschappen van de
schrijfster en haar levensgezel
■net derden.
Openhartig
Ue auteurs van de biografie,
Francis en Gontier, hadden De-
Beauvoir bovendien zo'n tien
jaar lang regelmatig bezocht en
geinterviewd. Zij was openhar
tig tegen hen en maakte geen
bezwaar tegen publicatie. Zelf
had zij tot diens woede niet ge
schroomd om Nelson Algren in
haar roman 'De Mandarijnen'
op te voeren onder de naam Le
wis en hun liefde te beschrij
ven in haar memoires.
Nelson Algren, die door de
schrijfster zo vaak haar 'enige
man' was genoemd, vond het
onverdraaglijk dat Simone's
intellectuele verstandhouding
met Sartre hun samenleven in
de weg stond. In een interview
verklaarde hij wrokkig dat
Sartre en De Beauvoir al sinds
de jaren dertig geen seksuele
verhouding meer hadden en
sindsdien altijd een gescheiden
liefdesleven hadden geleid. Dat
die verstandhouding zó innig
en inspirerend was voor beider
werken en denken, dat er veel
levensgeluk aan opgeofferd
kon worden, komt uit de bio
grafie onomstotelijk naarvo-
ren.
Castor (het koosnaampje, 'be
ver', voor De Beauvoir) droeg
in hoge mate bij aan de ont
wikkeling van Sartres wijsge
rig denken en waakte ook over
zijn gemoedsrust. Samen ont
wikkelden zij ideeën over de
keuzevrijheid en de verant
woordelijkheid van iedere in
dividuele mens voor zijn eigen
leven. Een vrijheid die tevens
Simone de Beauvoir en haar levensgezel Jean-Paul Sartre
in de jaren zeventig toen zij veelvuldig in de publiciteit wa
ren vanwege hun politieke acties. - foto archief de stem.
betrokkenheid veronderstelde
bij de onderdrukten en min
derheden en gelijkwaardigheid
tussen de seksen en rassen.
Castor confronteerde Jean-
Paul met zijn tegenstrijdighe
den, zifte zijn idee"en en be
sprak alles met hem. Hij droeg
dan ook zijn complete werk
aan haar op.
De Beauvoir was aavankelijk
buitengewoon jaloers op Sar
tres in praktijk gebrachte op
vatting over 'contingente' lief
des; de vluchtige liefdes die
men naast die ene 'noodwendi
ge' liefde moest hebben om een
volledig mens te kunnen zijn.
De 19-jarige Sartre had een
verhouding met de 23-jarige,
excentrieke en provocerende
actrice Simone Jolivet waar
over hij haar de pikante details
uit de doeken deed. Want ook
dat hoorde bij de afspraak over
him verbond. Toen Simone de
andere Simone ontmoette,
raakte zij echter met haar be
vriend. En zo zou het vaker
gaan.
Uit de biografie blijkt dat Sar
tre en De Beauvoir zich samen
stiekem vrolijk maakten over
hun afzonderlijke en gedeelde
liefdes, die zij uiteindelijk al
tijd minder trouw bleven dan
elkaar. Alles wat zij meemaak
ten, belandde in hun boeken.
Met hun ervaringen speelden
zij een literair spelletje. Het
enige doel 'in dit absurde be
staan' was in hun ogen immers
'het produceren van kunstwer
ken'. Sartres cynische en gees
tige bespiegelingen over de
zusjes Olga en Wanda en an
dere minnaressen amuseerden
De Beauvoir in hoge mate, ook
al betekenden deze vrouwen
ook veel voor haarzelf.
Zij was zelf onder de bekoring
gekomen van het jonge Russi
sche meisje Olga toen dat nog
haar studente was. Toen Sartre
smoorverliefd op Olga was ge
worden, begonnen zij een drie
hoeksverhouding, die hem er
niet van weerhield om het ook
nog met anderen aan te leggen.
De Beauvoir beschreef hun trio
in 1943 in haar debuutroman,
'L'Invité'. Haar en Sartres on
verschilligheid over wat hen
persoonlijk niet raakte in deze
verhoudingen heeft de schrijf
ster evenwel altijd zorgvuldig
buiten beschouwing gelaten.
Olga behoorde bij de 'familie',
de jongelui die het leven van
het beroemde koppel deelden.
Onder hen was ook Jacques-
Laurent Bost met wie Simone
een intieme relatie onderhield
en die later met Olga (actrice in
al Sartres toneelstukken)
trouwde. Meestal bleven het
ondanks de hartspijnen (die
maar tijdelijk waren) vriend
schappen voor het leven. Het
hoorde bij een consequent na
leven van een levensopvatting,
ook al wilde die wel eens
scheurtjes vertonen.
Er was moed voor nodig om zo
te leven en aan moed heeft het
De Beauvoir nooit ontbroken.
Zij heeft altijd de gangbare
moraal getart, vooral ook met
haar grote essayistische werk
'De tweede sekse', waarin zij de
sociale en economische positie
van vrouwen op zo'n gedurfde
manier analyseerde dat het
boek op de index van het Vati-
caan belandde. Evenals haar
grote roman, 'De Mandarijnen'
trouwens, die openhartig de
naoorlogse intellectuele elite
van Saint Germains des Prés
beschreef en waarvoor de
schrijfster in 1954 de Prix Gon-
court ontving.
Moed en durf vertoonde zij ook
op latere leeftijd toen zij zich
samen met Sartre op de barri
caden van het linkse politieke
verzet begaf. Heel letterlijk
zelfs tijdens de mei-revolutie
van 1968. Zij trotseerde de
meest perfide kritiek van
rechts en zelfs bomaanslagen
op haar woning.
Toen de biografie 'Simone de
Beauvoir' eerder dit jaar in ons
land verscheen, werd voorna
melijk gewezen op de dubbel
zinnigheid van de houding van
het filosofenpaar ten aanzien
van hun geliefden. Die vormt
echter maar een gering onder
deel van deze rijk gedocumen
teerde levensbeschrijving
waaruit vooral genie, originali
teit en durf spreken.
C. Francis en F. Gontier: 'Simone
de Beauvoir'. Uitg. De Prom (in een
goedkope editie), prijs 45.-.
Vele jaren later, staande voor het vuurpeloton, moest kolo
nel Aureliano Buendia denken aan die lang vervlogen mid
dag, toen zijn vader hem meenam om kennis te maken met het ijs.
Macondo was toen een dorp van twintig huizen, opgetrokken uit
leem en riet aan de oever van een rivier vol doorschijnende wate
ren, die zich hals over kop naar beneden stortten
door een bedding van stenen, glad en wit en reus-
achtig als voorhistorische eieren.
Dit is zijn de eerste zinnen van een bekend boek. Welk
boek? Goede oplossingen die uiterlijk woensdag bin
nen zijn, maken kans op een boekenbon van 25 gulden.
Adres: De Stem, Boekenredactie, Postbus 3229, 4800
MB Breda.
De oplossing van vorige week is: 'Op weg' van Jack
Kerouac. De boekenbon gaat naar mevr. J.C. Moelker
in Goes.
Na het succes van uitgeverij
Maarten Muntinga met zijn
tienljes-boeken (inmiddels elf
gulden) houdt iedere uitgeve
rij zélf uitverkoop.
Uitgeverij Bert Bakker
brengt Anatoli Rabakov's
'Kinderen van de Arbat' in
een goedkope herdruk en een
eenmalige goedkope editie
van 'De Koning' van Jan Hein
Donner.
Uitgeverij van Gennep komt
met Anja Meulenbelt, 'Een
kleine moeite', en de biografie
over Jean Paul Sartre van
Annie Cohen-Solal. De Ar
beiderspers doet 'Bleekers zo- Mensje van Keulen.
mer' van Mensje van Keulen - foto archief de stem
goedkoop van de hand en ook 'Gimmick' van Joost Zwager
man.
'De koopman van Prato' van Iris Origo (uitgeverij Contact) ligt
voor 25 gulden in de winkel. Veen doet het met Beb Vuyk ('Het
laatste huis van de wereld'), Italo Svevo ('Korte romaneske
reis') en Salman Rushdie ('Middernachtskinderen'). Vanwege
de filmpremière van 'Presumed Innocent' komt uitgeverij Lui-
tingh met een spotgoedkope herdruk van 'De aanklager', onge
twijfeld de beste thriller van de afgelopen jaren.
De nieuwe Salamanders: J. Bernlef: 'Onder ijsbergen', Willem
Elsschot: 'Tsjip/De Leeuwentemmer', Cees Nooteboom: 'Philip
en de anderen' en van Leo Vroman: 'Neembaar'.
De witte pockets van de Bezige Bij: Jan Wolkers: 'Brandende
liefde', Virginia Woolf: 'De golven', Bukowski: 'Vrouwen' en
Kees van Kooten: 'Hedonia'. Maarten Muntinga heeft dit na
jaar vier titels: Bowles: 'De tere prooi', Healy: 'Losgeslagen',
Jie: 'Zware vleugels' en Sarton: 'Terugblik'.
Fay Weldon heeft een con
tract gesloten met de Ameri
kaanse filmregisseur Steven
Spielberg. Als William
Faulkner, F. Scott Fitzgerald,
Ernest Hemingway en Noel
Coward voor Hollwyood
werkten, waarom zou Weldon
het dan niet doen? Kennelijk
heeft de flop van 'She-devil',
de verfilming van haar boek
met Meryl Streep en Ro-
seanna Barr, haar geleerd dat
je de verdere verwerking van
je geestelijk eigendom toch
maar het beste in eigen hand
kunt houden.
Ze gaat zich bij Spielberg be
zig houden met het schrijven
van tv-series. Ondertussen
heeft de uiterste produktieve
Engelse schrijfster een to- - foto bert bakker
neelstuk afgeleverd dat zich afspeelt in Californië, 'Assault on
Bel Air'. Ze schreef een musical, haar 'The cloaning of Joanna
May' wordt een tv-film en 'Darcy's Utopia' verschijnt in okto
ber in Nederlandse vertaling.
Na 14 jaar stilte is er eindelijk weer nieuws van Ira Levin, de
man van o.a. 'Een kus voor je sterft' en 'Rosemary's baby'. Zijn
nieuwe boek heet 'Sliver' en wordt aangekondigd als een 'psy-
cho-erotische thriller'. Centraal staat een luxe flat aan Madi
son Avenue in New York, waar het sterftecijfer opvallend hoog
is.
In Amerika moest de uitgever met miljoenen over de brug ko
men om de rechten te krijgen, in Nederland lag het bedrag be
duidend lager, maar A.W. Bruna moest toch behoorlijk diep in
de buidel tasten. In februari 1991 is de vertaling klaar en dan is
het 15 jaar jaar geleden dat de laatste Levin, 'De jongens uit
Brazilië', verscheen.
„Hij had het gezicht als een
zure appel, vol spikkels en
sproeten. Hij had olifantso
ren. De spieren op zijn armen
en benen leken door een veld
werk van knobbels met elk
aar verbonden. Als hij uit de
mistflarden om de Pyre-
neeëntoppen opdook, leek het
of er een geslachte kip kwam
aanscheren. Deze knoestige
dwerg was Jean Robic."
Toegegeven: Tim Krabbé was
een van de eerste die een fan
tastisch boek over sport
schreef (De Renner), dat nu
op de literatuurlijst van me
nig middelbare scholier
prijkt. Maar Martin Ros heeft
met zijn Heldenlevens haast
een literair genre ontwikkeld.
De typering van Jean Robic is
van klasse.
Fay Weldon.
Jan Siebelink.
fotomeulenhoff
Sportverhalen uit de wereldliteratuur luidt de ondertitel van
een binnenkort te verschijnen boek. Uitgeverij Meulenhoff kon
geen betere titel bedenken dan HUP! Tal van schrijvers van
naam blijken gefascineerd te zijn door sport: Gabriel Mèrquez
schrijft over wielrennen. Updike over golf. Siebelink over
voetbal. Bertold Brecht en Cortazar over boksen. Oek de Jong
over worstelen en Hermine de Graaf over bergbeklimmen. Ook
aardig dat uitgever Meulenhoff zijn eigen auteurs tot de we
reldliteratuur rekent! (JD)
D
