Ook aan Zeeland zit een luchtje
Weerman
Willy
MAATSCHAPPELIJK WERK GAAT OP 1 JANUARI SAMEN
"A Tvr rr
José Dooms ontvangt Vliegende Hollanderspeld
Zeeuwse jeugd krijgt in
maand oktober meer
cultuur voorgeschoteld
Rijk en provincie geven
geld voor zoetwaterpijp
door Zuid-Beveland
alle vrouwen tussen vijftig en zeventig jaar krugen oproep
Onderzoek borstkanker Zeeland start in oktober
stichting centrumpromenade terneuzen blij met golfslagbad
ZATERDAG 29 SEPTEMBER 1990
HULST/TERNEUZEN/OOSTBURG - De drie
locaties van de maatschappelijke diensten in
Zeeuwsch-Vlaanderen blijven na de fusie per 1
januari 1991 gewoon bestaan.
Bankstel in
bejaardenwoning
in Breskens
vliegt in brand
Gezinsverzorging
Medewerkers
INDUSTRIE MOET FORS INVESTEREN VOOR BETER MILIEU
Onderzoek
KEREND TIJ
Cultuurmaand
Heel Zeeland
Cursus Pech
onder weg
DE STEM
IEELAND
WW t\l JF
n \akB
M m, fl
Van onze verslaggever
GOES - In oktober begint in
Zeeland het bevolkingson
derzoek naar borstkanker
bij vrouwen van vijftig tot
zeventig jaar. Per gemeente
zullen die vrouwen een op
roep krijgen om een rönt
genfoto van de borsten te
laten maken. Goes is eerst
aan de beurt.
Het onderzoek is voor de deel-
nemende vrouwen kosteloos.
Het wordt betaald uit de alge
mene wet bijzondere ziektekos
ten. Dat geeft meteen een indi
catie van het belang. Borstkan
ker is in Nederland de meest
voorkomende vorm van kanker
bij vrouwen boven de veertig
jaar. Per jaar overlijden bijna
3300 vrouwen aan deze ziekte
en komen er ruim 8000 nieuwe
gevallen bij.
Uit onderzoek is gebleken
dat bij borstkanker de kans op
blijvende genezing aanzienlijk
toeneemt bij vroege ontdek
king en behandeling. Door het
bevolkingsonderzoek denkt
men het sterftecijfer terug te
dringen. De verwachting is bo
vendien dat kleine afwijkingen
kunnen worden behandeld
door een borstsparende opera
tie, waarbij wordt voorkomen
dat een borst volledig moet
worden weggenomen.
Het bevolkingsonderzoek is
in Zeeland opgezet door een sa
menwerkingsverband van de
GGD Zeeland en het Integraal
Kankercentrum Rotterdam. De
bedoeling is om het stapsgewijs
Van onze verslaggever
Dat blijkt uit het organisatieplan 'fuseren en splitsen' dat
is opgesteld om het samengaan van de drie instellingen
in goede banen te leiden.
„Hulst en Oostburg blijven vol
waardige vestigingen. Het is
dus zeker niet zo dat het bij
kantoren van Terneuzen wor
den", aldus directeur A. Schelf
hout van de stichting Maat
schappelijke Dienstverlening
Hulst.
Schelfhout gaat zich na de
fusie belasten met de zorgfunc-
tie en bestuurszaken van de
Van onze correspondent
BRESKENS - De vrijwillige
brandweer van Breskens
moest gisteren uitrukken
voor een brand in een be
jaarden-bovenwoning in
Ghistelkerke bij de familie
Van de W. Dat was om
streeks 15.15 uur.
Aangezien de woning op de
tweede etage gelegen is en de
bewoners elders op visite wa
ren, moest de brandweer aan
de achterkant van het gebouw
een deur forceren. Eveneens
ging een ploeg via een ladder
aan de voorkant met perslucht
naar binnen.
In de woonkamer stond het
bankstel in brand wat gepaard
ging met veel hitte en rook. De
brandweer vermoedt dat kort
sluiting de oorzaak was. Van
daag doet de technische recher
che een onderzoek naar de toe
dracht. De schade was vrij om
vangrijk, terwijl ook de bene
denverdieping door het blussen
wat waterschade opliep.
Stichting Algemeen Maat
schappelijk Werk Zeeuwsch-
Vlaanderen, zoals de nieuwe
instelling gaat heten. De stich
ting krijgt een tweehoofdige
directie. Naast Schelfhout
neemt G. Damen (de huidige
directeur van de maatschappe
lijke dienst in Oostburg) daarin
plaats. Damen gaat zich bezig
houden met financiën en perso
neelszaken.
Als gevolg van de fusie wordt
ook de gezinsverzorging sa
mengevoegd. De drie instellin
gen voor gezinsverzorging
gaan voortaan door het leven
onder de naam Stichting
Thuiszorg Zeeuwsch-Vlaande
ren.
Om de overgang zo soepel
mogelijk te doen verlopen, ken
nen beide nieuwe stichtingen
de eerste jaren een bestuur.
Daarna zal bekeken worden of
het bestuur van het algemeen
maatschappelijk werk een
aparte samenstelling moet
hebben.
„Voor de medewerkers van de
drie instellingen en de mensen
die er gebruik van maken zal
er niets veranderen. Het be
langrijkste is dat er een cen
traal beleid komt. En dat heb
ben we nodig", aldus Schelf
hout.
De besturen van de nieuwe
stichtingen bestaan bij de start
uit elf mensen, drie namens
elke stichting en twee op voor
dracht van de gezamenlijke on
dernemingsraden. Ook die heb
ben zich positief opgesteld te
genover de fusieplannen.
Van onze correspondente
TERNEUZEN - De stich
ting Centrumpromenade
Terneuzen verwacht dat
het golfslagbad Scheldo-
rade BV een belangrijke
impuls zal geven aan de
toeristenindustrie in Ter-
neuzen. Op zijn beurt zal
de middenstand hiervan
profiteren.
Daarom zette de stichting
Centrumpromenade gisteren
middag José Doorns, de grote
promotor van de plannen
rond de Scheldeboulevard, in
het zonnetje door hem de
Vliegende Hollander erespeld
toe te kennen.
P. Broekhuysen, voorzitter
van de Centrumpromenade:
„De erespeld van de stichting
gaat dit jaar naar iemand die
zich voor Terneuzen bijzon
der verdienstelijk heeft ge
maakt. Hij heeft een bijzon
der groot doorzettingsvermo
gen. José houdt niet van flau
wekul en gaat ondanks te
genslagen stug door".
Vervolgens speldde burge
meester R. Barbé, geassis
teerd door Marielle Lauret, de
ontwerpster van de speld, de
speld met de voorstelling van
de Vliegende Hollander op.
„De Vliegende Hollanderfees
ten staan in het teken van de
promotie van de Centrum-
promenade. José Doorns heeft
heel Terneuzen gepromoot.
Hij heeft nog meer pijlen op
zijn boog. De vraag is of het
allemaal zal lukken. In ieder
geval heeft hij getoond hart te
hebben voor Terneuzen. Ik
hoop dat José de speld met
ere zal dragen", aldus de bur
gemeester.
José Doorns en zijn vrouw
waren met een smoesje naar
de bijeenkomst in café De
Ontwerpster Mariëlle Lauret assisteert burgemeester Barbé bij het opspelden van het
ereteken bij José Doorns (midden). - foto de stem/cob j. de boer
Vriendschap gelokt. Hij
toonde zich dan ook verbaasd.
„Ik ben erg verrast en blij
met deze erespeld. Natuurlijk
verdien ik de speld niet al
leen. Er staan nog veel men
sen achter mij. Veel steun heb
ik ontvangen van de ambte
naren van de gemeente Ter
neuzen en oud-gedeputeerde
en nu burgemeester R. Barbé.
Gezamenlijk kunnen we in de
toekomst nog leuke dingen
doen voor Terneuzen".
ZIE OOK ZEELAND 3
BEDRIJVEN die stank-
hinder in de woonomge
ving veroorzaken moeten
de stankbronnen en -
emissies vaststellen. De
berekende stankconcen
traties in de woonomge
ving op grond van de
emissies van de betref
fende inrichting zullen
worden getoetst aan de
stankconcentratienor-
men. De betreffende be
drijven moeten stankbe-
perkende technieken toe
passen die minimaal vol
doen aan de best uitvoer
bare technieken.
En: Het tegengaan van
stofoverlast vereist speci
fieke maatregelen. Deze
zullen in de vergunnin
gen worden opgenomen.
In 'Kerend Tij', het mi
lieubeleidsplan van Zee
land, is de industrie niet
vergeten. Logisch, want
ook aan Zeeland zit af en
toe een luchtje.
Door Romain van Damme
TERNEUZEN MIDDEL
BURG - Zeeuwen klagen
niet. Leo Leynse van de pro
vinciale Waterstaat, afdeling
milieu, kan het aantonen.
„Jaarlijks krijgen we onge
veer 200 milieuklachten bin
nen. Dat zijn dan klachten
over grote bedrijven. Een
Peuleschilletje als je dat ver
gelijkt met bijvoorbeeld de
regio Rijnmond. Daar komen
jaarlijks duizenden, zo niet
tienduizenden klachten bin
nen".
Was er de laatste zomers
dan geen sprake van hinder
lijke smog? Sterker nog, werd
er de afgelopen zomer in Zee
land niet de hoogste luchtver
vuiling gemeten? „Klopt alle
maal", zegt Leo leynse. „Maar
Zeeuwen hangen niet zo snel
aan de bel. Ook wel een beetje
begrijpelijk. Neem de kanaal
zone in Zeeuwsch-Vlaande-
ren. Veel inwoners werken
bij de fabriek om de hoek. En
klagen over de werkgever bij
wie je je brood verdient, doe
je niet zo vlug. Bovendien is
het een gewenningsproces. De
mensen weten niet beter".
Daarmee wil Leo Leynse niet
gezegd hebben dat er in Zee
land geen vuiltje aan de lucht
is. „Natuurlijk zijn er zaken
die de aandacht verdienen.
De milieunormen voor de in
dustrie zijn behoorlijk aange
scherpt. Dat kost de fabrie
ken geld. Neem de cokesfa-
briek in Sluiskil. Daar is
sinds kort een nieuwe ont-
stoffings-installatie in ge
bruik. Over een tijdje kunnen
we zien of het resultaat heeft.
Of de mensen minder last van
stof hebben".
Want last hebben de mén
sen. Dat blijkt uit een hinder-
Hoewel de Zeeuwen niet snel klagen, hebben ze wel last
van de vervuiling door de industrie. Een hinderbele-
vingsonderzoek van de provincie wees bijvoorbeeld uit
dat driekwart van de bewoners van Sluiskil last heeft van
Stof. - foto archief de stem
belevingsonderzoek dat de
provincie onder andere in de
kanaalzone een jaar geleden
hield. In Sluiskil zei 75 pro
cent van de ondervraagden
dat ze last van stof hadden. In
de Terneuzense wijken Oude
Vaart en Driewegen was dat
zelfs 83 procent. Daar is het
kolenoverslagbedrijf Ovet bv
de buurman.
„We hebben continu con
tact met de overheid", zegt
woordvoerder P. Verhoosel.
„We willen er van alles aan
doen om de overlast zoveel
mogelijk terug te dringen. We
moeten wel, want de norme
ring in Nederland is streng.
Jazeker, dit kost ons veel
geld. Ons bedrijf moet alle
zeilen bijzetten om overeind
te blijven".
Want: „Op een steenworp
afstand zijn soortgelijke be
drijven gevestigd. Onder an
dere in Gent en Zeebrugge.
En daar zijn de normeringen
heel wat lager. Dat leidt tot
concurrentievervalsing. We
pleiten al lang voor Europese
normen. Dan heeft ieder be
drijf gelijke kansen. Overi
gens hoeft er niemand bang
te zijn. Als de maatschappij
ons vraagt bepaalde zaken
voor een beter milieu uit te
voeren, doen we dat. Al kost
het wel veel geld".
„Voor ons is dat moeilijk te
berekenen", zegt pr-functio-
naris Evert van Wijk van de
chemische reus Dow. „Zeg
maar tussen de 10 en 15 mil
joen gulden. Let wel, dat is
echt natte vingerwerk. Dat is
overigens wel te verklaren.
Als je nieuwe investeringen
doet krijg je met zoveel zaken
te maken dat milieu en tech
niek hand in hand gaan. Ik
bedoel, soms is het moeilijk
na te gaan of de verbeterin
gen nou in eerste instantie
voor het milieu of voor een
verbeterde produktietechniek
waren".
Meer belang hecht Van
Wijk aan de mentaliteit bin
nen de fabriek. „Daar hame
ren we constant op. De men
sen bewust maken van milieu
en veiligheid. Want die twee
zaken zijn aan elkaar verbon
den. En het werkt. Je ziet re
sultaat. Als je milieubewust
bent op' je werk, ben je dat
ook thuis. Dan gooi je veel
minder snel die verfpot in de
vuilniszak. Natuurlijk moet
de industrie meewerken,
maar ook de burger moet mi
lieubewust worden".
Samen sterk dus. „Zeker,
maar in ons geval geldt dat
niet", zegt F. van Spanje van
de raad voor volksgezond
heid. „Milieuzaken, klachten
dus, gaan buiten ons om.
Eigenlijk zouden wij er als
raad bij betrokken moeten
worden. Maar het gebeurt
niet, In het verleden is dat
wel eens het geval geweest. In
de toekomst willen we meer
meepraten. Desnoods geven
we ongevraagd advies".
Over hoe te handelen bij
luchtvervuiling bijvoorbeeld.
De risicogroepen bij smog-
vorming waarschuwen. Zoals
astmapatiënten. Die moeten
het de afgelopen zomer moei
lijk gehad hebben. „Valt toch
mee", zegt mevrouw Robijn
van de Zeeuwse afdeling van
de astmavereniging. „En dat
is wel begrijpelijk. Als er
smogvorming is, is het warm
weer. De meeste astmapa-
tienten blijven dan binnen.
Dan is de kans op moeilijkhe
den veel kleiner".
„Nog niet zo lang geleden is
er onderzoek geweest", ver
telt mevrouw Robijn verder.
„Toen bleek dat het veel mee
viel. Mensen met astma had
den veel minder last van de
smog dan algemeen verwacht
werd. Natuurlijk moeten ze
voorzichtig zijn. Natuurlijk is
smogvorming niet goed voor
astmapatienten. Maar om nou
te zeggen dat smogvorming in
Zeeland tot paniek leidt, nee,
dat absoluut niet".
in te voeren. De start is in Goes,
daarna volgen Middelburg en
Vlissingen. Betrokken vrou
wen in andere gemeenten ho
ren tijdig wanneer het onder
zoek daar begint.
Om een bewuste keuze voor
vrouwen mogelijk te maken
zullen in alle gemeenten voor
lichtingsbijeenkomsten worden
gehouden. Zij kunnen verder
telefonisch vragen stellen aan
een medewerkster van de GGD
Zeeland in Goes.
Locaties gehandhaafd na fusie
WE gaan een relatief goed weekeinde beleven. Vanuit
Frankrijk bereikte ons gisteravond al een grote massa
warme lucht. In Parijs was het gistermiddag 23 graden. De
warme lucht komt naar ons toe als gevolg van twee druksys-
temen. Ten oosten van ons ligt het hogedrukgebied met het
centrum boven de Eiffel en zuid-westelijk van ons een lage-
drukkern. De luchtstroming is daarom zuid-oostelijk met
een toestroming van de reeds genoemde warme lucht.
Vandaag dan ook een rustige dag. Wolkenvelden, maar ook
veel zonnige perioden. De wind waait zwak vanuit het zuid
oosten en de middagtemperaturen kunnen gemakkelijk de 20
graden-grens overschrijden. In de warme lucht komen boven
Frankrijk veel buien voor die op sommige plaatsen met on
weer gepaard gaan. Dat weer kan ons in ieder geval voor
morgenavond niet bereiken. Desondanks moeten we morgen
op meer bewolking rekenen. Het is nu de vraag waar de
grens tussen de warme lucht en het vanuit het noorden nade
rend koufront komt te liggen. Zoals berekeningen uitwijzen
blijft dit weerbeeld met regen beperkt tot de bovenste helft
van ons land. 's Nachts kan er fors wat afkoeling van de
lucht plaatsvinden. Dat manifesteert zich dan 's morgens in
nevel- en mistflarden. Maandag en dinsdag zijn de regen
kansen veel groter en daalt de middag-temperatuur naar 16
graden. Ook de wind wordt dan sterker, maar waait nog
steeds uit oostelijke richtingen.
Dat het vandaag en morgen rond de 20 graden wordt, is
voor het einde van september geen bijzonderheid. Uit het ar
chief blijkt dat het eind september best goed warm kan zijn.
Op 28 september 1934 werd het 28 graden. Recenter, in 1946 en
1967, werd het beide malen op 26 september 27 graden Cel
sius.
Tijdens de bijna voorbije week heeft het op sommige
plaatsen licht gevroren aan de grond. Niet zo vreemd als u
weet dat het op 5.000 meter hoogte al 28 graden onder nul
De zomer telde dit jaar 93 dagen. We kunnen u vertellen
wanneer de winter astronomisch begint. Dat is op 22 decem
ber 's morgen om 7 minuten over vier. Denkt u eraan dat u
vanavond de klok of uw horloge één uur achteruit moet
draaien?
De weerspreuken: 'Oktober nat en koel, de winter zacht en
zwoel.' 'Fluit de merel de gehele dag, dan komt er snel een re
gendag.'
Van onze correspondente
MIDDELBURG - Op initiatief van het Zeeuws Steunpunt
voor Kunstzinnige Vorming wordt oktober de maand
waarin de Zeeuwse jeugd een aantal extra culturele activi
teiten krijgt voorgeschoteld.
Het steunpunt kreeg de volle
dige medewerking van Uit in
Zeeland, het Zuidlandtheater
Terneuzen, de Culturele Raad
Vlissingen, het Zeeuws Cen
trum voor Amateurtoneel, de
Zeeuwse Culturele Raad,
Stichting filmtheaters Middel
burg en Theater Alhambra
Vlissingen. De provincie Zee
land heeft voor dit initiatief,
dat dit jaar voor de eerste keer
plaats vindt, een bescheiden
budget uitgetrokken.
Geert Overdam van het
Zeeuws Steunpunt werkte het
idee, in een bepaalde periode
meer activiteiten voor jeugdi
gen tussen 4 en 12 jaar te orga
niseren, uit. Zijn onderzoek
werd door Rens Schot voortge
zet. Beiden zijn er van over
tuigd dat er een breder jeugd
theater-overleg moet komen in
Zeeland.
„De samenwerking is goed en
er gebeurt al heel wat op dit
vlak. Maar er zit nog geen con
tinuïteit in en te weinig struc
tuur", aldus Rens Schot. Hij wil
een goed beleid in de toekomst
en hoopt dat de maand oktober
elk j aar de 'cultuurmaand' voor
de jeugd wordt.
„We hebben gekozen voor
oktober omdat in die periode de
kinderboekenweek valt, het Ci-
nekid-festival plaatsvindt en
ook omdat het nieuwe theater
seizoen dan van start gaat",
legt Schot uit. Via de trefwoor
den 'Zeeuws', 'Energiek' en 'on
voorspelbaar' ontstond voor
deze manifestatie het etiket
'Branding'.
„Dit jaar vinden de meeste za
ken plaats in Middelburg, Vlis
singen en Terneuzen. Deze con
centratie willen we in de ko
mendejaren te niet doen. Het is
een streven om alle kinderen in
heel Zeeland te laten meege
nieten van hun cultuurmaand.
De uitstraling moet groot zijn
en in volgende jaren bouwen
we ook meer structuur in. Dan
zouden we bijvoorbeeld kun
nen werken met thema's. Dit
jaar staan we in de kinder
schoenen, maar als we blijven
samenwerken en medewerking
van andere instanties krijgen
worden we zeker volwassen",
aldus de organisatie. In oktober
zijn er op bescheiden schaal-
ook activiteiten in Hulst, Axel,
Goes en Zierikzee.
Van onze verslaggever
GOES - Met fikse subsidie
toezeggingen van rijk en
provincie is een zoetwater
leiding door Zuid-Beveland
een stap dichterbij geko
men. Het project werd mo
gelijk omdat de watermaat
schappij WMZ toch een lei
ding naar het Sloegebied
moest aanleggen.
Onderweg kan men vrij een
voudig zoet water tappen uit
het Zoommeer voor land- en
tuinbouw en de in Zuid-Beve
land belangrijke fruitsector.
WMZ wil er elf miljoen gulden
in stoppen, maar wil de water-
prijs voor toekomstige gebrui
kers aantrekkelijk genoeg zijn,
dan moet daar nog een forse
bijdrage van anderen bovenop;
in totaal is 25 miljoen gulden
nodig.
Een belangrijke stap in die
richting is de toezegging van
het ministerie van landbouw
om bijna tien miljoen gulden te
geven. Gesprekken met de mi
nisteries van verkeer en water
staat en economische zaken
zijn nog gaande. Men verwacht
daar veel van, temeer nu de
provincie ook heeft besloten
een duit in het zakje te doen.
Uit het Zeeuwse sociaal-eco
nomisch ontwikkelingsfonds
komt een miljoen gulden be
schikbaar; relatief weinig,
maar voor Zeeuwse begrippen
een aanzienlijke bijdrage,
waarmee de provincie goede
wil toont om het project van de
grond te krijgen. 'Een unieke
kans', zo motiveert het provin
ciebestuur de subsidietoezeg
ging.
TERNEUZEN - De ANWB
verzorgt, bij voldoende be
langstelling, een cursus
Pech Onderweg in de
brandweerkazerne in Ter
neuzen.
Vanaf 23 oktober wordt er op
vier dinsdagavonden les gege
ven in het verhelpen van kleine
storingen aan de auto. De cur
sus is bedoeld voor elke auto
mobilist.
Voor informatie en aanmel
ding kan die terecht bij het
ANWB-kantoor in Terneuzen.
