Verontreinigingsheffing omhoog
Sluis herstelt zijn verleden
Weense v
IJzendijke beleeft
zaterdag weer
folkloristische dag
Groninger
speelt in Ni
WATERSCHAP DE DRIE AMBACHTEN SPREEKT OOK RESERVES AAN
RESTAURATIE 'STEENEN BEER' VOORJAAR 1991 KLAAR
MARKTEN
DE STEM VAN ZEELAND 3 DONDERDAG 19 JULI 1990 ne
TERNEUZEN - Het dagelijks be
stuur van het waterschap De Drie
Ambachten stelt de algemene ver
gadering, die 2 augustus bijeen
komt, voor de verontreinigingshef
fing per vervuilingseenheid te ver
hogen van 70 naar 74 gulden.
Muziek
Kiosk
Schaakdemonstratie in de open lucli'l
Engels koor in Knok
PESTEM VAN ZEE
Aanvallen
Sparen
Handwerk
Uitzicht
Van onze verslaggever
Dit tarief, dat de komende jaren steeds
met vier gulden wordt verhoogd, is moge
lijk, doordat uit de reserves een bedrag
van ruim 1,15 miljoen wordt geput.
Uit de voorgelegde begroting voor de waterzui
vering blijkt dat de afdracht aan het rijk we
gens ongezuiverd lozen op rijkswater flink is te
ruggelopen. Dank zij de ingebruikname van de
nieuwe rioolwaterzuivering is die afdracht ver
laagd van ruim twee miljoen gulden naar 1,15
miljoen. En dit bedrag wordt afgedekt door aan
wending van de reserves.
Bij de opstelling van de begroting is men er
echter ook vanuit gegaan dat het aantal vervui
lingseenheden afneemt, waardoor uiteindelijk
per eenheid toch méér betaald moet worden:
vier gulden om precies te zijn.
Het dagelijks bestuur stelt de vergadering
ook voor het wegenbeheer te behouden, dit in
het kader van de herverdeling van het wegen-
beheer. In Zeeland is afgesproken dat de water
schappen het beheer krijgen over de wegen bui
ten de bebouwde kommen. De Drie Ambachten
draagt in totaal 8,6 kilometer over aan provincie
en gemeenten en krijgt daarvoor 32,5 kilometer
terug. Tevredenheid bestaat over de financiële
bijdragen, die hier tegenover staan en dat is re
den de algemene vergadering voor te stellen de
finitief te besluiten tot behoud van het wegen-
beheer bij het waterschap.
De vergadering bespreekt ook de wegenver
beteringsplannen 1990. Bedoeling is een aantal
wegen te reconstrueren dan wel te verbeteren.
Het gaat hierbij om de Sint Albertstraat, Scha-
persweg, Nieuwe Stelleweg, Seydlitzweg/oud
Vogelschorstraat, Groeneweg (noord) en Drie
weg (zuid), Sluispolderdijk, Lange Blikstraat,
'Buthweg, Tuindersstraat, Grensweg, Anthonie-
dreef, Pietstraat en Fortdijk.
De algemene vergadering wordt 2 augustus
gehouden in het Churchill-hotel in Terneuzen
en begint om 14.00 uur.
Contacten tussen mens en dier, ook dat hoort erbij
tijdens een folkloristische dagfoto de stem cor j.deboeh
Van onze correspondent
IJZENDIJKE - IJzendijke
staat komende zaterdag
weer geheel in het teken
van de folkloristische dag,
die nu al voor de negen
tiende keer wordt gehou
den. Het hoogtepunt is na
tuurlijk het ringrijden te
paard, maar de wedstrijd
met de versierde sjezen
neemt een steeds belang
rijkere plaats in.
Zowel op als rondom de
Markt zijn tal van activitei
ten, zoals oude ambachten en
de jaarmarkt, maar ook bol-
wedstrijden en handboog-
schieten zonder vizier.
De negentiende folkloristi
sche dag begint met de tradi
tionele optocht. Vanaf 09.30
uur kunnen de bezoekers
zich vergapen aan de ringrij-
gers te paard en de versierde
sjezen met trekpaarden. Mu
ziekvereniging Geduld Over
wint is weer van de partij.
„Die optocht is toch altijd iets
speciaals. Ik krijg er kippevel
van," zegt een vrijwilliger,
die meehelpt met de organi
satie van deze inmiddels bij
velen bekende dag. Burge
meester J. Kruize verricht
om 10.00 uur de officiële ope
ning. Die opening wordt ge
volgd door de duivenvlucht.
Wat de oude ambachten
betreft, dit jaar zijn er heel
wat bijgekomen, zoals glas
blazen, kantklossen, kopers
meedkunst, speculaasplan
ken snijden en nettenbreien.
De plaatselijke winkeliers
vereniging houdt samen met
de ambulante handel de
jaarmarkt.
Om 13.30 uur kunnen mu
ziekliefhebbers terecht in de
Nederlands hervormde kerk
voor een concert van muziek
vereniging Geduld Overwint
Om 15.00 uur verzorgt volks
dansgroep Avogro uit Aar
denburg een optreden op de
kiosk, de nieuwe publieks
trekker op de Markt. „Om
16.00 uur geeft Geduld Over
wint nog een concert met
vrolijke deuntjes," zegt Cha-
rel van de Wijnckel, beheer
der van het Streekmuseum.
De commissie Streekmuseum
heeft deze folkloristische dag
georganiseerd. De toegang
voor dit evenement is trou
wens gratis.
„Er is ieder jaar steeds meer
belangstelling voor de oude
ambachten. We proberen als
commissie een zo aantrekke
lijk mogelijk programma aan
te bieden. Voor de twintigste
editie hebben we iets spe
ciaals in gedachten. De kiosk
moet bovendien steeds een
belangrijkere rol gaan ver
vullen," aldust Van de
Wijnckel, die zaterdag de
deuren van het Streekmu
seum wijd open gooit.
Zaterdagavond treedt to
neelgroep Pinardi op op het
grasveldje nabij de molen.
Op de Markt zijn de activi
teiten dan al gestopt. „Mis-1
schien komen we volgend
jaar wel met een avondpro
gramma," zegt de Streekmu-
suem-beheerder.
Ter gelegenheid van de
folkloristische dag wordt in i
de Nassaustraat voor de'kin
deren een springkussen op
gesteld. Aan de folkloristi
sche dag wordt bovendien
meegewerkt door een groep
vrijwilligers, in de volks
mond beter bekend als de
'knokploeg' en volleybalver-1
eniging YVC.
KAPELLE, 18 juli - Blok veiling:
Vista Bella klI-2 55/60 78, 60/70
130-155, 70/80 200-209, 80/90 162,
klII-2 55/60 40, 60/70 77-88, 70/80
132-134. Precose de Trevoux klI-2
50/55 37-38,55/60 70,60/70 113-116.
Supertrevoux klll-l 60/70 68,
70/80 93-94, 80/90 79. Czar pruim
kl 1-2 298-306, klI-2 257-267, klll-l
181, klII-2 153-168. Opal kll-l 356-
378, klI-2 326-349, klIi-2 248-250.
Zwarte bessen doos 500 gr kll-l
250, kllp2 202-260, klI-3 164-205.
Bramen doos x 200 gr kll-l 268-
275, klI-2 220-232. Schonemann
doos X 200 gr kll-l 263-275, klI-2
153-163. Stanza kg klll-l 363-365,
klII-2 317. Stanza doos x 500 gr
klI-2 211-230.
Groenteveiling: Sperciebonen
natuur kil 250-290.
Fruitveiling: Mantet kil 60/70
97-156, 70/80 159, 80/90 150. Vista
bella kil 55/60 65-79, 60/70 122-
130, 70/80 161-177, kill 55/60 53-58,
60/70 83-99, 70/80 123-125. Yellow
tranparent kil 55/60 39-44, 60/70
56-82, 70/80 131-136, 80/90 108.
Stark Earliest kil 55/60 39, 60/70
161,70/80 201. Precose de Trevoux
kill 50/55 23, 55/60 41, 60/70 52.
Supertrevoux kill 60/70 48-57,
70/80 56-70. Pruimen natuur
250. Czar pruim kil 240-250, B I
80-190, GR 120-170, IN 40-80.0»!
ario kil 140-210, kill 70-130, Gj
150-160, IN 40-50. Opal kl ®j
270, klIII 130-210, GR 200-310,-1
100-130. Washington kil JJI
Sanctus Hubertus kil 1®-'ÏI
kill 90-130, GR 80-110, »l
Rode bessen kill 300-340. J
Lake kg kill 270, Rondom kgk
240. Rode bes doos X 500 ff.
170-240. Red Lake doos X 5Wi
kil 160. Zwarte bessen doos 5W|
kil 180-210, kill 120-130. Brr
doos x 200 gr kU 200-210. Br,
doornloos ds. x 200 gr kil
Kruisbessen rood ds X 200 gr
170-220, kill.60. Schonemana®
x 200 gr kil 120-170, kill lf
Frambozen doos x 200 gr kUI
160, kill 90-120. Glen Glova OT
X 200 gram kil 130-170, klD J
Witte bessen doos X 200 ff
180-180. Rosetta kg kill 330. W'
doos x 500 gr kil 140-210, klk"l
Totaal aantal colli 8547.
AMSTERDAM, 18 juli-/
peltermijnmarkt: In Binu'Jl
mm werden 678 contracten 1
handeld voor levering aP";
tegen 27,30-f 26,60 per 100 kg 1
stemming was prijshoudend
Van onze correspondent
OOSTBURG - Jeugdschakers uit Oostburg, The L°u'
Boys, geven komende zaterdag een schaakdemonsW-j
Dat gebeurt in de open lucht en wel in de Erasmusstra8
Oostburg.
The Louws Boys hebben zich genoemd naar hun schaak*'1!
meester, de heer Louws. J
De jeugdige schakers hebben zich overigens in de kijM'J
De Kreuners zijn het levend
'JE HEBT de godganse dag op
je luie krent gelegen, kunt
geen Nivea, Ambre Solaire of
andere smurrie meer zién,
laat staan ruiken. Kortom, je
bent op vakantie aan de
Noordzee.
Wat is er dan beter om 's
avonds een gratis concert bij
te wonen van een van je favo
riete popgroepen?', redeneert
de organisatie van het alweer
zesde Kneistival in Knokke-
Heist.
Variatie troef in Heist-aan-
Zee, al lij kt de eerlij ke gitaar
rock de teneur van het festi
val aan te geven. Recht-voor-
de-raapse muziek, geserveerd
door eenvoudige jongens met
een gitaar rond hun nek.
Maar er wordt niet doorlo
pend uit hetzelfde vaatje ge
tapt. Behalve aan pils en rock
kunnen melomane dorstigen
zich laven aan blues, soul of
een 'cocktail van rockabilly'.
Het festival gaat op zondag 22
ONDER LEIDING van
Strauss-specialist Istvan Bo-
gar geeft het Symfonieorkest
van Budapest zaterdag 21 juli
een Johann Strauss Concert
in het Casino Knokke.
Het gezelschap, opgericht in
1986, staat als Strauss-symfo-
nieorkest bekend. De orkest
leden zijn afkomstig uit de
beste Hongaarse symfonieor
kesten. Tournees in binnen-
en buitenland maakten het
wereldberoemd en droegen
bij aan de wederopbloei van
het legendarisch oeuvre van
Strauss (vader en zoon).
Het symfonieorkest onder le
De demonstratie begint om 13.30 uur.
HET JONGENS- en Mannenkooi
thedraal van Liverpool in Engels
het moment dat de crypte van de
genomen.
Het ensemble bestaat uit een trw
mannen. De knapen worden gevo
kathedraal, waar dagelijks gerep
in verschillende erediensten en h
die vaak te horen zijn op radio e
gaat het koor op concertreis door I
Maandag 23 juli treedt het ko
Knokke. Dirigent Philip Duffy h<
gesteld waarmee het koor kan 1
uuffy koos voor een opbouw
wordt met het Veni, Sancte Sp
Twaalfde eeuw. Daarna volgen li
uit de vijftiende tot en met twint:
ató Parsons, Byrd, Philips, Clark
Len schitterend boeket koormuzie
begeleid door Terence Duffy aan I
Het concert begint om 20.30 uur.
DE oprichting in 1983
geelt het Groninger Gitaar-
auo met veel succes concerten
°yer de gehele wereld. Het
won diverse prijzen op inter-
K;Jlae concoursen en
twee cd's uit, die een
nthousiast onthaal kregen in
Mot 'nternationale vakpers.
et duo - Remco dé Haan en
mi V?n westerhof - kan met
„y~en toonaangevend worden
«?emd voor bun vakgebied.
r Woensdag 25 juli is het
onmger Guitaarduo te gast
K
s1
D
ti
ri<
ze
DE WESTPOORT of
Brugse Poort, gebouwd
tussen 1444 en 1456, was een
verstevigde stadspoort, die
de hoeksteen vormde van
de verdedigingswerken
van de 'Stad Sluys'. Gele
gen tussen de Aarden-
burgse polders en het
Zwin, werd het de vervan
ger van de in 1437 door de
Bruggelingen verwoeste
stadspoort aan de zeezijde.
In de loop der eeuwen ver
viel de poort, in de volks
mond 'Steenen Beer' ge
noemd, langzamerhand tot
een ruïne. Sluis zag het met
lede ogen aan, maar be
sloot uiteindelijk het ver
val een halt toe te roepen.
Sinds mei 1990 wordt er
hard aan gewerkt om het
monument zoveel mogelijk
in zijn oorspronkelijke
staat terug te brengen.
Door Ronald Verstraten
EEN ZOMERSE middag. Toch
heeft menig (koop-)toerist het
badpak gelaten voor wat het
was. Hij Struint door de Sluise
winkelstraten, zich amper be
wust van de auto die stapvoets
achter hen rijdt. En waar
schijnlijk heeft-ie al helemaal
geen idee van de rijke historie
van het voormalige vesting
stadje.
We zijn op weg naar de 'Stee
nen Beer'. Zo wordt althans de
Westpoort of Brugse Poort ge
noemd. Een robuuste naam
voor een niet minder robuust
bouwwerk. Dat wil zeggen:
voor een deel ervan.
„De Steenen Beer is een hele
dikke muur. Trapeziumvor
mig, gebouwd om het water
van de zwinarm te keren voor
de achterliggende polders", legt
J. Naeijeuit.
Hij is hoofd van de afdeling
gemeentewerken van Sluis.
Kwam zestien jaar geleden
vanuit Terneuzen naar het
westen en houdt zich de laatste
jaren in toenemende mate be
zig met de Sluise restauratie
werken. Een collega noemt
hem de 'sterke man' achter die
restauraties, maar Naeije zegt
bescheiden: „Ach, het is je
werk."
Een duik in de geschiedenis: In
1382 gaf gr^af Lodewijk III aan
Sluis de opdracht om de stad te
versterken tegen de invallen
van de Engelsen en tegen aan
vallen van Brugge. De stads
wallen werden verhoogd, de
grachten uitgediept.
Voor rekening van Frankrijk
werd het Groot Kasteel ge
bouwd. Dat kasteel werd het
uitgangspunt voor de zware,
van schietgaten voorziene
stadsmuur aan de zeezijde, hier
en daar onderbroken door ver
sterkte torens: de Zuidpoort, de
Oostpoort, de Westpoort.
Recenter is de geschiedenis van
de restauratie. In 1978 restau
reerde Sluis de Oostpoort, uit
eigen middelen en met steun
van Monumentenzorg.
„Daarna hebben we successie
velijk de volgende projecten
voorbereid. Via de provincie en
door zelf te sparen", vertelt
Naeije. De Waterpoort was het
eerst aan de beurt, gevolgd
door de Zuidpoort in 1985, de
molen 'De Brak', de standerd
molen in Retranchement en de
steiger in De Vaart. En nu
wordt de Steenen Beer onder
handen genomen. Een werk dat
ruim zes ton kost.
Elk van die restauratiewer
ken wordt verricht door zoge
naamde 'leerlingenbouwplaat
sen', waarbij aankomende
bouwvakkers onder begelei
ding van een leermeester prak
tijk opdoen. In het geval van de
Stenen Beer zijn het er zes, plus
De Steenen Beer moet volgend voorjaar in zijn oude glorie zijn hersteld.
de leermeester en een metse
laar. „Het werken met leerlin
gen bevalt ons heel goed. Voor
de jongens zelf is het ook een
nuttige ervaring. Meestal vin
den ze meteen daarna werk",
aldus Naeije.
Twee van hen staan in de
gloeiende zon te voegen. Me
tershoog boven de grond, vanaf
een ladder, duwen ze de korre
lige specie tussen de stenen. In
tussen volgen ze het nieuws uit
de Tour de France via een luid
ruchtig spelende transistorra
dio. Hoe het met Breukink
staat? Er volgt een brommend
antwoord waaruit nog nét het
woordje 'achterstand' valt op te
maken. Het is de dag dat Breu
kink de Tour verloor.
Gelukkig is Naeije uitvoeriger
in zijn informatie. „We hebben
de 'aanzet' van de Steenen
Beer, naast de toren, terugge-
maakt. Daar was nog een stuk
van. Die tanden (uitstekende
stenen) geven aan dat het een
aanzet is, dat het vroeger ver
der liep. Dat hebben we ook op
andere plaatsen zo gedaan",
vertelt hij, wijzend op de 'aan
zetten' van een poort en van de
stadsmuur.
Het karwei moet in het voor
jaar van 1991 zijn geklaard.
„Het is allemaal handwerk.
Moeilijk bereikbaar: de specie
moet met emmers worden aan
gevoerd", legt Naeije uit.
De restauratie gebeurt aan
de hand van oude foto's van
voor de oorlog en gegevens die
door stadshistoricus P. de
Brock in de archieven van
Brugge werden gevonden. Sluis
zelf had niets. „Ons materiaal
is in '44 door de Canadezen op
geruimd. Goed dat ze kwamen
natuurlijk, maar we waren wel
alles in één keer kwijt,"
Bovenin bevonden zich de
stadspoort en - parallel aan de
Steenen Beej- de ophaalbrug
waarover je in vroeger tijden
de stad in en uit kon. In de mu
ren zijn nog de 'doken' te zien:
ijzeren uitsteeksels waarop de
poorthelften scharnierden.
Naar beneden kijkend zegt
Naeije: „Daar, naast de muur,
dat gaan we opvullen met
grond. Dat wordt een picknick
plaats. De mensen kunnen daar
rusten en de historie op zich la
ten inwerken. Mogelijk dat we
er ook een bord met een ver
klarende tekst bij zetten."
Een dergelijk bord, met een
plattegrond, is boven al te zien.
Het hangt er sinds eerdere,
kleine restauratiewerken in
het begin van de jaren zeven-
De jonge bouwvakkers staan in de gloeiende zon te zwoegen. De restauratie is helemaal handwerk.
tig. Reparaties die niet overal
met even veel gevoel voor
schoonheid werden uitgevoerd.
Hier en daar zijn verkeerde
stenen gebruikt.
Daar wordt anno 1990 veel
scherper op gelet dan toen. De
oude Balegemse steen die de
zijkanten van de duiker, on
derin de toren markeert, is
weliswaar niet meer te koop,
maar er is een goed alternatief
gevonden: de Bouvrillier, een
kalksteen uit Frankrijk. Voor
de rest van het restauratiewerk
worden gebikte oude stenen
gebruikt, afkomstig van een
gespecialiseerd bedrijf.
De zalen aan weerskanten van
de vroegere stadspoort bieden
een fraai uitzicht op de omge
ving, vooral op de - ook al - ge
restaureerde stadswallen met
de fiets/wandelpaden.
Of het er nog eens van komt
ook die zalen in hun glorie te
herstellen? „We hopen dat we
verder kunnen, al moet ik zeg
gen: wat we nu met dit project
doen vind ik al heel wat", zegt
Naeije.
„Maar Monumenten
zorg voert de laatste jaren een
Tuïnebeleid'. Dat wil zeggen
dat alleen de meest noodzake
lijke reparaties worden ver
richt en zo'n ruïne dan verder
zó als monument moet blijven
staan. In Sluis hebben we een
ander standpunt: Zoveel moge
lijk in zijn oorspronkelijke
staat herstellen."
Er wordt terdege opgelet dat bij de restauratie geen afwij
kende stenen worden gebruikt. Een aantal originele stenen
verkeert nog ingoede staat. foto de stem/cor j. de boer
