NE
Vakantiewerker, ken je recht
curi Urvai
komst
Alannah Myles: 'Mijn liedjes zijn ontworpen voor videoclips'
Margareth en Christian zijn blij
dat ze bij McDonald's mogen werken
llen doen om uw
u te informeren over uw
<heden. De volgende zet is
iet ons contact op te
nadere informatie aan ons
bdiging die uiteraard zowel
n is gericht.
kunt u zich wenden tot de
ken onder nr. 076-491000
Itoortijden).
alangstelling kenbaar
Ivermelding van ref.
ast Africa
REDA
1st
ZATERDAG
23 JUN11990
ragAzzi gaat
op vakantie
Passa porto
Per Favore
A (19) Dirty cash (money
talks) - Adventures of Ste-
vie V.
0 (12) A dreams a dream -
0 (22) Have a heart - Bonnie
Raitt
Amerikaanse top vijf
A (4) It Must Have Been
Engelse top vijf
ïresseerd in een oriënterend
hrijf dan uw sollicitatiebrief,
c.v. enref.nr. 70.5192 naar:
al B. V.Boschdijk 60,
idhoven.
:ie: 040-456575. Oriënterende
zullen worden gehouden in de
uli 1990. Met vakantie-afspraken
rening houden.
L COMPANY
n Ham Groep,
sector. Jac van Ham
discotheken) en amuse
buitenland. Het bedrijf
aiding en vernieuwing van het
export staan op het programma,
(m/v)
den voor de toekomst. Mensen
n staan beschikbaar om tot
Itaten te komen,
ndere arbeidsvoorwaarden in
Grootste wens: Gezond en
plukkig leven
Grootste ergernis: Irritante
jongens op school
-
V-v, -
Door Muriel Boll
akantiewerkers
hebben wel dege
lijk ook rechten,
maar na een week
werken zijn ze al
zo blij met wat ze
in het handje krijgen dat ze dat
vergeten", zegt Peter Ansems van
de Stichting Werkende Jongeren
(SWJ) in Breda.
Duizenden jongeren doen elk
jaar vakantiewerk en het worden
er steeds meer. Vakantiewerk is
hun eerste ervaring met betaald
werk en om vakantiewerkers dui
delijk te maken dat de beloning
van dat werk meer is dan het
loon dat ze vangen heeft de stich
ting de 'Vakantiekrant 1990' sa
mengesteld. Daarin staat handige
informatie die elke vakantiewer
ker moet weten.
„Je vindt er bijvoorbeeld een ta
bel met de minimumjeugdlonen
in", vertelt Peter. „Dat is heel be
langrijk, zelfs al staat er in je
werkcontract dat je een lager
loon krijg, dan nog is de werkge
ver verplicht je het minimumloon
te betalen dat bij je leeftijd hoort.
Dat is namelijk in een wet gere
geld en die gaat boven zo'n werk
contract".
Jongeren komen vooral bij de
SWJ om te vragen of ze wel ge
noeg verdienen, en dan ruikt Pe
ter zijn kans. „We wijzen ze gelijk
op de arbeidsomstandigheden en
steevast krijgen we als reactie 'hé,
dat is handig om te weten'. Bene
den de achttien jaar mag je geen
overwerk en zwaar werk doen; je
mag geen lange dagen maken en
nachtwerk is ook verboden. Bijna
niemand weet dat vakantiewer
kers ook recht hebben op uitke
ring bij ziekte, na 2 dagen wacht
tijd. Dat geldt natuurlijk alleen
als je niet zwart werkt".
Veel vakantiewerk wordt zwart
gedaan, maar Peter raadt het
iedereenaf. Zwart werken scheelt
vaak maar een paar gulden en is
alleen voordeliger voor je baas
die dan geen premie voor je hoeft
te betalen. Zolang er niets ge
beurt is er niets aan de hand,
maar stel je voor dat je iets op je
hoofd krijgt. Zitje mooi met de
gebakken peren: kop in het ver
band, geen werk en dus ook geen
loon
Probeer daarom in ieder geval
een gedeelte wit te krijgen. Je
ontvangt dan een loonstrookje,
zo niet vraag er dan om, waarop
staat datje baas premie voor je
betaalt. Dan heb je bij ziekte
recht op 70% uitkering van je
loon. Heeft je bedrijf een cao
(collectieve arbeidsovereen
komst) dan kan daarin staan dat
je baas dat tot 100% aanvult.
Een cao is altijd een verbetering
van het wettelijk minimum en het
komt steeds vaker voor dat
daarin ook iets geregeld wordt
voor vakantiewerkers, recht op
vakantiegeld bijvoorbeeld. Als de
uitkering volgens de ziektewet
onder het minimumjeugdloon is
de werkgever verplicht om het de
eerste 6 weken aan te vullen tot
dat minimum.
In de vakantiekrant staat ook
wanneer je kunt vragen om terug
betaling van loonbelasting en van
ziekenfondspremie als je dubbel
verzekerd bent doordatje via je
ouders ook nog particulier verze
kerd bent. Belangrijk is ook dat
je in de gaten houdt hoeveel je
bijverdient, in de krant staat pre
cies tot hoeveel je kunt gaan.
„Boven een bepaalde grens kan je
loon namelijk afgehouden wor
den van je studiefinanciering of -
de kinderbijslag, kom je daarbo
ven dan ben je bezig water naar
de zee te dragen", zegt Peter.
De meeste klachten die de SWJ
te horen krijgt, komen uit de ho
reca en de detailhandel en juist
daar werken veel jongeren. Peter:
„Jongeren verkijken zich op de
fooien, maar het is slecht verdie
nen in de horeca en de detailhan
del. Je krijgt bijna altijd slechte
werkcontracten en korte dienst
verbanden, vaak nog op afroep
ook".
De SWJ is ontstaan nadat in ja
nuari 1990 de Jongerenbeweging
van de FNV uit elkaar is gegaan.
De SWJ hoort nu niet meer bij
een vakbond maar als over een
bedrijf klachten zijn, probeert de
stichting daar via oude vak
bondskontakten iets aan te doen.
„We stimuleren jongeren eerst
zelf het initiatief te nemen om te
voorkomen dat jongeren mond
dood blijven, dat kun je in'deze
maatschappij niet hebben. Soms
blijft een baas zijn poot stijf hou
den en begin je als jongere maar
weinig in je eentje. Daarom is het
zo belangrijk om lid te worden
van een vakbond, maar wij pro
beren iedereen te helpen, of ze
nou lid zijn of niet".
DE SWJ houdt zich niet alleen
bezig met sociaal-economische
zaken, ze werken ook aan de be
wustwording en vorming van jon
geren. Zo organiseerde de stich
ting op 5 mei een voetbaltoernooi
voor teams van buitenlandse jon
geren en houden ze geregeld film
avonden.
„Jongeren zijn zich goed bewust
van wat er in de maatschapij ver
anderen moet. Bij ons werken en
thousiaste jongeren als vrijwilli
ger en we kunnen er nog meer ge
bruiken. Het is belangrijk dat
jongeren zelf aktief zijn, als alles
van bovenaf gedropt wordt, en
dat gebeurt steeds vaker, erken
nen jongeren dat niet meer en
spannen ze er zich ook niet voor
in. Je ziet dat aan Veronica, die
bieden een kant en klaar pakket
aan, alles is al bepaald, ze vragen
jongeren niets".
Wie zin heeft om zijn armen uit
de mouwen te stropen kan zich
aanmelden bij de SWJ. Daar kun
je ook de Vakantiekrant 1990
gratis afhalen en je kunt er te
recht met vragen en klachten
over werk SWJ, Van Goorstraat
29,4811 HH Breda. Telefoon
076-145084.
Schriftelijke reacties: De Stem, t.a.v. ragAzzi, postbus 3229,4800 MB Breda. Telefonisch: 076 - 236416.
Liefste persoon: Judith
Vervelendste persoon: Meneer
Eikemans, leraar godsdienst
Onbenulligste persoon: Hans
m der Togt en de weerman
Met wie zou je het liefst een
avondje gaan stappen:
Judith natuurlijk
Favoriete groep/artiest: Prince
Favoriete hobby: TV-kijken
Favoriete rotstreek: Op school
geintjes uithalen
Favoriete tv-programma:
Sportprogramma's
Favoriete radioprogramma:
Top honderd
Favoriete drank: Cola
Favoriet voedsel: Frites
Waar ben je goed in:
Sporten, voetbal
Waar ben je slecht in: Lezen
Door Marjolein Rotsteeg
anaf haar negen
tiende tourt Alan
nah Myles al langs
het koffiebar- en
folkcircuit van haar
geboorteplaats To
ronto. De Canadese rockzangeres
had dan ook al een aardig live-re
putatie opgebouwd, voordat ze
zich de afgelopen driejaar volledig
toelegde op het maken van haar
debuut-album 'Alannah Myles'.
Die investering blijkt voor haar de
moeite meer dan waard te zijn ge
weest, want haar eerste single
'Black Velvet' werd een Ameri
kaanse nummer 1-hit. Door deze
klapper van een hit zijn er van
Alannahs titelloze debuutalbum al
leen in The States al zo'n twee mil
joen exemplaren verkocht.
„Uitzonderlijk en dat op die ene
single", reageert Alannah enthou
siast tijdens haar eerste bezoek aan
Nederland. „Ik vraag me af wat er
na de vierde of vijfde single gaat
gebeuren".
Voorlopig zitten we in Nederland
net op de tweede single met 'Love
is'.
'Love is' werd net als de meeste
nummers van het album 'Alannah
Myles' geschreven door David Ty
son (wiens nummers al werden ver
tolkt door o.a. Donna Summer, Joe
Cocker en Philip Bailey) en Christ
opher Ward. Zij vormen ook het
producersduo. Het enige nummer
waaraan Alannah zelf heeft meege
schreven is 'Lover of mine', in mijn
ogen ook het sterkste van de hele
plaat. Het zal in een later stadium
op single verschijnen.
„Ik heb daarvoor een video opge
nomen in Ierland. Ik ben namelijk
van Ierse afkomst en ik kon me
dan ook volledig identificeren met
de excentrieke Ieren. Mijn platen
maatschappij had uit veiligheids
overwegingen liever gezien dat ik
die clip in Californië had opgeno
men. Het was toen ijskoud en Ier
land werd geteisterd door februa
ristormen. Maar ja, Californië is
Ierland nu eenmaal niet. Je hebt er
gewoon niet dezelfde sfeer. Veel
van mijn songs zijn ontworpen
voor die clips. In de clips komen
ook de diepgang en emotie die in
de nummers zitten, duidelijk tot
uiting. In de cüp voor 'Lover of
mine' huil ik, ben ik van streek,
hartstochtelijk, woedend en sterk.
Alannah Myles: „Mensen die
van zichzelf denken dal ze wat
zijn, zijn het Juist niet". - foto wea
Ik houd m'n hoofd trots omhoog
en zeg met mijn houding als het
ware 'Ik laat me door jou niet ver
slaan. Ik zal winnen. Ik ga niet ver
anderen in een zielige huilebalk
omdat mijn vriendje niet meer van
me houdt".
Hoe persoonlijk is dat nummer?
„Heel persoonlijk. Ik heb het im
mers zelf geschreven. Het nummer
is gebaseerd op een persoonlijke
ervaring, die volgens mij iedereen
tenminste een keer in zijn leven
meemaakt. Die ervaring heeft op
mij een emotioneel litteken achter
gelaten en is naar buiten gekomen
in de vorm van een song. Zo heb ik
mijn pijn verwerkt".
Zo gemakkelijk en open als Alan
nah praat over zeer persoonlijke
ervaringen, zo geheimzinnig doet
ze over haar leeftijd. „Het is een
beetje ouderwets. In de jaren '50
deden vrouwen het ook. Nu maak
ik er geen geheim van, omdat ik
net als Zsa Zsa Gabor wil zijn. Ik
vind het gewoon niet belangrijk
dat mensen mijn leeftijd weten".
Tot haar belangrijkste muzikale in
vloeden rekent Alannah Leonard
Cohen, Joan Baez, Lowell George
(Little Feat), Mavis Staples, Sam
Cooke en met name Joni Mitchell.
In haar biografie zegt Alannah dat
ze vindt iets belangrijks te melden
te hebben voor vrouwen in de ja
ren '90. Wat is dat?
„Even over die biografie. Het
kwam iemand heel goed uit om mij
die woorden in de mond te leggen.
Ik zou zoiets nooit zeggen. Ik denk
dat wat ik te zeggen heb, niets an
ders is dan wat er voor mij al ge
zegd werd. Ik ben alleen wat uitge
sprokener in mijn meningen en 3c
zeg alles met wat meer wraakzucht.
Ik meen het allemaal. Ik geloof dat
daarom zoveel vrouwelijke fans
zich met mij kunnen identificeren.
Ik heb altijd geweten dat kleine
meisjes mij als een soort 'videoclip
barbie pop' zullen zien. Daarom
zie ik er wel in de clip voor 'Love
is' ook uit als een barbie pop. Je
weet wel, met de borstjes, het haar,
de ogen, de make-up en het pruil
mondje. Tegelijkertijd is het ook
weer met zo soft dat je de woede
die liefde soms in een vrouw kan
wakker maken, zult missen. Het is
een echte rock 'n roll performance,
maar met een knipoog, zodat het
met bloedserieus genomen zal wor
den. Ik denk trouwens dat vrou
wen zich ook met mij identificeren,
omdat ik me door niemand, man
nen noch vrouwen, wat laat vertel
len. Het maakt me niet uit wie ze
zijn. Ik ben zelf helemaal niet pre
tentieus en ik kan pretentieuze
mensen niet uitstaan. Mensen die
van zichzelf denken dat ze wat zijn,
zijn het juist niet".
Wat wil je later worden als je
poot bent:
lets in de administratie
Wat doe je vanavond: Uitgaan
eze ragAzzi-
pagma is de
laatste van
het seizoen.
In de zomer
maanden
doen we ideeën op en doen
we het verder rustig aan. Pas
m augustus verschijnen we
weer.
de tussentijd kun je wel
«ke week in de zaterdagse
bijlage 'Zomereditie' onder
«et kopje ragAzzi een popin-;
terview en de hitparade le
zen.
vindt zijn baan zelfs zo ongelofelijk
leuk, dat hij er wil blijven werken,
zelfs als zijn baas besluit hem van
daag in salaris te laten zakken van
2000 naar 1000 gulden. Sterker
nog, Christian doet het zelfs gratis,
als hij maar in zijn levensonder
houd kan blijven voorzien. En dan
ben je dus echt héél blij met je
werk.
N Passaporto
per favore no
digen we elke
week een jon
gere in Zuid-
West-Neder
land uit plaats te nemen in
een pasfoto-automaat.
Daarna krijgt hij of zij een
vragenlijst voorgelegd om
rap en en ad rem te beant
woorden.
Naam: Christian Pot
Leeftijd: 15
Woonplaats: Etten-Leur
Door Hèlène Schenk
oen ik bij McDo
nald's kwam wer
ken, dacht ik: mij
krijgen ze niet
zover, maar het is ze
dus toch gelukt. Ik
denk als McDonald's, ik doe als
McDonald's en ik eet McDonald's.
Hoe ze dat voor elkaar hebben ge
kregen? Ik weet het niet. Hersen
spoeling vind ik een negatief
woord en ik denk ook niet dat het
zo gaat. Ze proberen in ieder geval
geen robots van mensen te maken.
Het is een automatisme. Je wordt
wel McDonald's-minded gemaakt.
Je moet van het bedrijf leren hou
den".
Aan het woord is Margareth van
Loon (21) uit Made. Ze werkt als
trainee floormanager (klinkt lekker)
bij de hamburgergigant in Breda.
Ze valt enige tijd stü óm na te den
ken over de vraag hoe het McDo
nald's lukt om zijn personeel zo
perfect getramd te krijgen.
De keten werkt met strakke richt
lijnen. Margareth en collega Chris
tian Bastiaansen (17) kennen ze uit
hun hoofd. Je drukt een denkbeel
dige knop op de rug in en het ant
woord rolt er bij beiden meteen
uit. „Kraakhelderheid, Service,
Kwaliteit en Waarde, de KSKW-
standaard, dat is onze leuze". Ze
kennen ook de bedien-standaard
van buiten. In koor somt het twee
tal op: „1: Mag ik u helpen, 2: Be
stelling opnemen, 3: Bestelling ver
zamelen, 4: Bestelling presenteren,
5: Bestelling aannemen en 6: Gas
ten bedanken en vragen of ze nog
eens terugkomen". Een personeels
lid dat vraagt: 'Wat zal het zijn'
wordt door de crewtrainer of de
floormanager vriendelijk maar be
slist terechtgewezen.
Christian solliciteerde via een ad
vertentie bij McDonald's en werd
vrijwel meteen crew-trainer. Het
lijkt wel of dat de kracht is van het
bedrijf. Zet iedereen een pet op,
geef ze een functie en ze werken
met nog meer plezier.
McDonald's neemt dat letterlijk,
zodat je bedient kunt worden door
iemand die 'Chief of the crew' op
zijn petje heeft staan. De Bredase
Christian is zo blij met zijn baan,
dat hij in het begin zelfs gratis ging
werken. „Als ik vrij was, ging ik
naar videoprogramma's van het
bedrijf kijken. Ik wil hier hogerop
komen, dus moetje goed leren hoe
Mac Shirt*
«KSO»*?
Margareth en Christian: Denken als McDonald's, doen als McDonald's en ook nog McDonald's eten.
- foto cor viveen
het hier in zijn werk gaat. Alles vindt zijn baan zelfs zo ongelofelijk Onlangs zond de VPRO-telev
het hier in zijn werk gaat. Alles
gaat in lessen, hamburgers bakken
in drie afleveringen, personeel trai-
nen in een aantal lessen en hoe
lang moet een frietje liggen voor
dat hij zijn versheid verloren heeft,
deel één en twee".
Margareth en Christian zijn blij.
Heel büj zelfs dat ze bij McDo
nald's mogen werken. Christiaan
Onlangs zond de VPRO-televisie
een programma uit over de multi
national. De hoogste baas wordt in
Amerika door de medewerkers ver
eerd als een soort God. „Daar zijn
wij hier in Nederland te nuchter
voor", aldus Margareth, die zich
zelf, evenals Christian, wel McDo
nald's-minded (fan) noemt.
Mensen die bij McDonald's komen
werken krijgen eerst een goede
training. Alles wordt doorgespro
ken en voorgedaan. En nog eens en
nog eens. En dan pas mogen ze
zelfstandig werken.
„Maar we blijven wel altijd achter
ze staan, in het begin moetje dat
letterlijk zien. Als er fouten wor
den gemaakt spreken we dat door.
Als iemand een gast (we noemen
de mensen geen klanten) begroet
en zegt: Wat zal het zijn vandaag,
dan is hij dus niet goed bezig en
daar wijzen we hem op", aldus
Margareth.
Ze is net terug van een cursus aan
het Hamburger College. De trai
ning duurt een week en Margareth
is hiermee weer een stapjé hoger
geklommen op de 'hamburgerlad
der'. Christian spreekt liever niet
van hoger. Hij is crew-trainer,
maar daarmee nog niet de baas
van de crew (personeel).
„Je staat naast je mensen, niet er
boven", aldus de Bredanaar, die al
les aan het werk leuk vindt. „Maar
je wordt hier wel goed onder de
duim gehouden", aldus Margareth.
Zijzelf heeft dat niet meer nodig
omdat ze 'haar verantwoordelijk
heden kent'. „Ik draag ook geen
pet, want ik ben boven mijn pet ge
groeid". Margareth lacht.
McDonald's Breda heeft 150 men
sen in dienst. In Nederland staan
ongeveer 60 vestigingen en al het
personeel is op dezelfde wijze ge
traind. Een toekomstig lid van de
McDonald's-clan moet goed ver
zorgd zijn een goede opleiding
hebben genoten, beschaafd en be
schikbaar zijn.
„Watje moet doen om er na twee
weken al weer uit te vliegen? Je te
gen de standaards in gedragen",
lacht Margareth. „Ik geloof in de
ideeën van het bedrijf. Het is zo'n
groot bedrijf, daar krijg je kippevel
van".
Christian vindt dat ze het ook alle
maal goed geregeld hebben bij
McDonald's. Om dat te benadruk
ken, wijst hij erop dat er wel drie
mensen aan een hamburger wer
ken. „En alles is vers. Er wordt
daarom ook veel weggegooid, want
als een hamburger langer dan tien
minuten ligt, wordt hij bedankt
voor zijn bewezen diensten en on
verbiddelijk de vuilnisbak ingekie-
perd. Want de gast is koning en de
koning houdt niet van oudbakken
hamburgers".
A (2) What's a women - Vaya
con Dios
A (3) Still got the blues -
Gary Moore
A (1) Paint it black - Rolling
Stones
A (6) Saxuality - Candy Dul-
w fer
A (10) Emozioni/at this rao-
ment-Marco Borsato
0 (9) 1 promised myself -
Nick Kamen
(4) Se bastasse una can-
cone - Eros Ramazzotti
Q (5) All I wanna do is make
love to you - Heart
0 (7) Caruso - Luciano Pava-
rotti
Q (17) I still haven't found -
The Chimes
0 (16) Get on your feet - Glo-
ria Estefan
(27) Ooops up - Snap
0 (8) Kingston Town - UB 40
0 (29) Hijo de la I una - Me-
cano
0 (26) Back by dope demand
- King Bee
0 (11) Black velvet - Alan-'
nah Myles
0 (13) Love Thing - The Pa-
sadenas
0 (24) Are your ready for lo-
ving me ReneFroger
Soul II Soul
(-) The future - Prince
A (15) Hold on - Wilson Phil-
w lips
A (18) Insieme 1992 - Toto
Cutugno
0 (14) Almost hear you sigh -
The Rolling Stones
0 (23) Ghetto heaven - The
Family Stand
0 (36) Better the devil you
know-KylieMinogus
A (-) I'm in the mood - John
Lee Hooker Bonnie
Raitt
(-) I wanna be - Lois Lane
0 (20) Pump that body - Mr.
Lee
(21) Louise - Clouseau
0 (38) Yaaah - D Schake
0 (37) Club at the end of the
straat-Elton John
A (-) Tomorrow - Quincy Jo
nes
0 (25) Hand in hand achter
oranje - Ned. elftal, Ha
venzangers, Ron
0 (-) Rub you the right way -
Johnny Gill
(30) Het leven is te mooi
voor tranen - Koos Alberts
A (-) Rhythm of life - Oleta
Adams
0 (28) Crazy 4 u - Sybil
0 (31) Somewhere between -
Grant Forsyth
Tussen haakjes staat de notering van
vorige week.
©Copyright Stichting Nederlandse
Top 40.
(6) Step By Step - New
- Kids On The Block
Love-Roxette
0 (2) Poison -BBD
A (5) You Can't Touch This -
M.C. Hammer
A (1) Hold On - Wilson Phil
lips
(1) World In Motion - Eng
land-New Order
(5) Sacrifice/Healing
Hands - Elton John
(16) Nessun Dorma - Lu
ciano Pavarotti
A (7) It Must Have Been
- Love-Roxette
A (2) Hear the Drummer (Get
Wicked) - Chad Jackson
