I DE STEM EEKEND r (m/v) N De laatste halte: relatiebemiddeling i Peter Hübner zoekt heilzame muziek 20 - 268898 tOTE D'AZUR HOE MOET DE DEKSEL OP HET POTJE? 'IK MAAK MUZIEK ZOALS EEN VOGEL EEN El LEGT' ZATERDAGI 23 JUN119901 de vakantierubriek WIJK d\ICE INDIVIDUELLE (Tl EVEVAKANTI ES 'E D'AZUR omgeving VENCE krijk/Dordogne op 3***camping FRÉJUS huur nieuwe sta-caravans avans-Appartementen-Huizen tagne, Vendee, Les Landes. ravans Voor Jongeren IE JE BENT JONG KIJE <IJE NERGENS GOEDKOPER!!!!! 045-322222/324000 i de service Originaliteit Erkende bureaus Onverwerkt leed Valkuilen Rituelen Niet alledaags Raadsels Waardigheid Harmonie Geen ritme A76 Reizen en Rekreatie is een gezamenlijke rubriek van de VNU Dagbladengroep Advertentiereserveringen: tel. 073-125225, tax 073-137750. itiewoning te ers. Inlichtin- 162. Reizen en Rekreatie itelvakanties en fietskampeertochten Kano- en wandeltrektochten iardrijden, parapente zomerski de mooiste streken van Frankrijk srvoer of met onze FIETSSLAAPBUSSEN of uw reisburo (SGR/ANVR) i, appartementen zomerseizoen '90.2 tot 8 ijke prijzen. Info: 076-222388 (kant. uren). CARAVANS t.h. 5-6p. 043-211122/256543 amers, eigen douche en wc op """camping nnis etc. Info/folder: CARAZUR 077-517117 ie, Duitsland, Spanje, Frankrijk, Italië, Dene- j m. zwemwater. Bel 04990-74677 (v. gratis iNSOLEIL SGR/ANVR Esp 515691 NJ Son s mooie huizen en appartementen te huur. ting: 1-7 tot 15-7. Telefoon 04113-1495. NELLE BE- 10RDEEL t/m terend ANWB jw's en sta- mbad en rest >ok na 11/8. E/NOR- t.h. goed huizen v. tog moge- ogseizoen. gratis bro- iterzon-Va- 1-241064. V-kust) Cote uedoc (Midd.- etagne. Voor- gen/app. Nog in hoogsei- Soleil d' Or- 020-791566. 6p. Rustig en Argeles s/Mer e 04789-1825 Luxe inger. bungalowtent aan zee, incl. busreis v.a. ƒ299,-. Bel 020-436711 voor folder of 071 -221414 (NBBS), lidSGR. MIDD.zeetuxe 5 pers. cara van op 4-* strandcamp. v.a. 250,- p.w. 03440-23994 Vogezen, Jura, Alpen, Dor- dogne, Bretagne. Vakantie won. en sta-caravan last MINUTE tot 30% korting DE ZWALUW, 04927-64457 JONGERENBUS naar Pro vence 129,50) en Pyre- neeen 159,50), juli/ aug., folder? 080-773999! PRIVÉ VAK.HUIZEN: Z-0 Frankrijk t.h. via IRS.Schr/bel i.h.Ned. 09-3375948567 tus sen 10-2fu. naar IRS 07170 St. Maurice d' Ibie France of tel: 040-511320. i te gekke vakantie naar Spanje, Joegoslavië, jarije of Frankrijk? Busreis incl. luxe volledig lungalowtent bij strand en disco v.a. 299,-. 711 voor de flitsende folder of haal 'm bij een tBBS-reiswinkels (071-221414), lid SGR. en v.a. Airport Amsterdam en Maastricht CAMPINGVLUCHTEN JULI en AUGUSTUS lya en Izmir retour elke do. v.a. 565,- kantie aan de Turkse Riviera, wij bieden de tels luxe ingericht, alle kmrs met eigen badk. juli aug8dgn 15dgn ORUKL/O779,- 999,- 5719,- 869,- BABAL/O789,- 999,- MESLVO759,- 949,- I. PAGOS I/o.... 779,- 979,- 10759,- 949,- foor reserveringen of informatie bel: STER-FIESTA REIZEN lid SGR 9-18 uur, za. v. 9-17 uur, zo. v. 10-17 uur. es voor klimaat- en air-conditioning e Staten en Engeland, oeschikt York ook over t veertig medewerk(st)ers euw kantoor aan de rand van ïhoefte aan uitbreiding met een rk biedt: en zeer veelzijdige functie in en dynamisch bedrijf. 5oed vast salaris en lodeme secundaire voorzie ingen. eel verantwoordelijkheid en uimte voor initiatief. lien u denkt dat deze functie bij iast, schrijft u dan een brief met i. onder vermelding van ref.nr. 4676 n ïrcuriUrvalB.V., estblaak 136, 12 KM Rotterdam. f óg of wéér op je zelf. Alleen is soms eenzaam. On geveer 600.000 andere Nederlan ders voelen zich regelmatig zo. En slagen er ook niet in een passende partner te vinden. Op jacht gaan is geforceerd, thuis blijven frustre rend. DeZwolse journalist Sent Wierda bracht de wereld van de partnerkeuze in kaart. Een (erkend) relatiebureau is zo gek nog niet. Je moet wél weten wat je zoekt. Door Hans Bos „Voor veel alleenstaanden is een bureau voor relatiebemiddeling de laatste halte. Cliënten zijn alleen veel te haastig. Jaren zijn ze op zoek, maanden hebben ze te gen hun inschrijving aan zitten hikken en dan willen ze binnen een paar dagen slagen. Ze denken lichtvaardiger over een nieuwe partner dan over een nieuwe auto". Sent Wierda is de auteur van een on langs uitgegeven boekwerkje 'Op zoek naar een partner'. Het is een routebe schrijving door het relationele doolhof, waarin iedere relatiebeluste van boven de 25 het spoor bijster raakt. 'Op zoek naar een partner' is het eerste boekje over dit 'mijnenveld' dat in 12 jaar op de markt komt. Een contactadvertentie, een dansavond, een relatiebureau? Of liever het zekere voor het onzekere en op eigen benen blij ven staan? Tot je 25e is er nog niets aan de hand. Het zogeheten 'vrije veld' biedt vol doende kansen om aan de man of vrouw te komen. Na die tijd wordt het moeilij ker. De meesten zijn al onder de pannen, de kaarten zijn geschud. Wie zich (nood gedwongen) te lang en te intensief op studie of werk heeft geconcentreerd, heeft het nakijken. Het besef dat een re latie behoort tot de eerste levensbehoef ten groeit even hard als de spijt dat men niet eerder 'op jacht' is gegaan. Dat geldt uiteraard nog in versterkte mate voor het groeiende legioen der gescheidenen. Tussen de 25 en 40 jaar telt het leger al leenstaanden meer zoekende mannen, terwijl boven de vijftig sprake is van een overschot aan zoekende vrouwen. Wie een partner zoekt via een contactadver tentie moet de kranten lezen. Wierda sig naleert er wekelijks ruim 1500. Originali teit is een absoluut vereiste. Het is een goede methode voor beginners, zeker als ze avontuurlijk zijn aangelegd. Zelf een advertentie plaatsen is beter dan reage ren op die van iemand anders, omdat de stilte die dün doorgaans intreedt zeer frustrerend is. - Dans- en contactavonden bieden de mo gelijkheid de kat uit de boom te kijken. Je weet in ieder geval dat alle aanwezi gen op hetzelfde uit zijn: een nieuwe partner. Nadeel is dat het vaak dezelfde mensen zijn die dergelijke avonden be zoeken. De spoeling is niet al te dik. De methode is aan te raden voor gevorderde zoekers. Zeker als de andere mogelijkheden niets hebben opgeleverd, biedt een bureau voor relatiebemiddeling de meeste en beste kansen. Bij de twaalf erkende bureaus in ons land, gecontroleerd door een raad van toezicht (ingesteld door het ministerie van WVC), staan in totaal ongeveer 25.000 cliënten ingeschreven. Limburg telt maar liefst drie bureaus, waarvan twee in het Venlose stadsdeel Blerick. Wierda adviseert alleen met erkende bu reaus in zee te gaan. Er wordt wat ge beunhaasd en gehobbied op dit vlak door de naar schatting tachtig niet-er- kende bureaus in ons land. Soms hebben ze na een paar maanden de financiële buit binnen of schrikken ze bij nader in zien ze van het vele werk dat erbij komt kijken. „Normale mensen doen dat niet". „Het is niet gezond". „Dat is alleen voor men sen met een minderwaardigheidscom plex". „Alleen iets voor lelijke mensen". Enkele opmerkingen van op straat geïn terviewde landgenoten in het NCRV- programma Plein Publiek, dat op don derdag 7 juni gewijd was aan relatiebe middeling, het professionele koppelen. Sent Wierda: „Een taboe? Bij veel men sen nog wel. Ze durven niet uit te komen voor hun behoefte aan een relatie en wil len zeker niet toegeven dat ze van een bureau gebruik maken. Doel van mijn boek is dat taboe te verminderen". Wierda is op een opvallende manier in de professionele relatiebemiddeling te rechtgekomen. Jarenlang was hij chef van ae binnen- en buitenlandredactie van de Zwolse Courant tot zijn echtge note een jaar of zes geleden overleed. Hij ondervond daarna aan den lijve dat het aantal alleenstaanden gigantisch groot Sent Wierda: „Een bureau voor relatiebemiddeling Is velen de laatste halte" - foto frans paalman is, maar niet evenwichtig verdeeld. Om dat hij een markt zag voor een bemidde lingsbureau volgde Wierda de consulen tenopleiding bij de Raad van Toezicht. Bij nader inzien achtte Wierda het toch beter om over relatiebemiddeling te blij ven schrijven dan er zelf een actieve rol in te spelen. Enkele basisadviezen: ver werk na overlijden of scheiden eerst het verlies van de partner. Daar moet de al leenstaande zich duidelijk bewust van worden, anders zadelt hij zijn toekom stige partner op met allerlei onverwerkt leed. Wees je daarnaast ook bewust van het feit dat de zoekende eveneens een ge zochte is. Een ander kan net zo goed hoge eisen stellen. Heel veel oudere man nen zijn op zoek naar (veel) jongere vrouwen. Probleem is alleen dat weinig jongere vrouwen op zoek zijn naar oudere mannen. Sent Wierda: „De ervaring leert dat veel eerste ontmoetingen tegenvallen. De be trokkenen geven 'het' dan op. Als ze het tot een tweede ontmoeting laten komen, 'klikt' het vaak wél". Uit Wierda's boek komt naar voren dat dat bij de bureaus voor relatiebemidde ling (de 'huwelijksbureaus') meer man nen staan ingeschreven dan vrouwen. Mannen wenden zich eerder tot profes sionele bemiddeling. Het bespaart tijd en ze weten waar ze aan toe zijn, zegt Wier da. Eveneens opmerkelijk is de grote waarde die alleenstaanden bij de profes sionele partnerkeuze hechten aan 'het ro ken'. „Dat is iets van de laatste jaren. 'Gemengde' huwelijken tussen rokers en niet-rokers komen bijna niet voor. Vroeger was het geloof het struikelblok, tegenwoordig het rookgedrag. Nu willen de cliënten alleen weten op wat voor ma nier de partner zijn geloof in praktijk brengt. Dit in verband met het uitslapen op zondag", stelt de Zwolse schrijver. Een hartekreet: relatiekunde zou eigen lijk,-pp, ipiddelbare scholen onderwezen moeten worden. Wierda: „Het is elemen- nelow> taire kennis. Aan andere vakken op school heb je later soms veel minder". Merel Mönch is directeur van de Stich ting Mens en Relatie (MenR), gevestigd aan het Lambertusplein Blerick. In de zes jaar sinds de oprichting is de stich ting uitgegroeid tot -in omvang- het derde erkende bureau in ons land en het grootste buiten de Randstad. Werkzaam bij de Jeugd en Jongerenraad in Venlo, ontdekte Merel Mönch jaren geleden welke valkuilen gescheiden vriendinnen op zoek naar een nieuwe partner moes ten ontwijken. Ze stichtte het eerste rela tiebureau in Limburg en bedient nu met vijf werknemers op het Venlose kantoor en twintig consulenten in den lande te vens de provincies Brabant, Gelderland en Overijssel. Jaarlijks legt Mens en Re latie 5000 contacten op basis van een 'werkbestand' van ongeveer 1200 inge schreven partnerzoekenden. Merel Mönch: „Veel mensen denken dat relatiebemiddeling een goudmijn is. Maar als je het werk serieus opvat is het hard werken en elke maand de eindjes aan elkaar knopen. Tweede misvatting: een bureau is alleen geschikt voor kneusjes. Alle ingeschreve nen zijn aardige mensen die er om uit eenlopende redenen (nog) niet in zijn ge slaagd een partner te vinden. Alcoholis ten, drugsverslaafden, contactgestoorden of gehuwden schrijven wij niet in". MenR gaat prat op persoonlijke bemid deling, advertentiebemiddeling en het uitgeven van een cliëntenkrant. Iedere vier weken passeren alle ingeschreven de revue. In grote lijnen is de werkwijze van MenR als volgt: in een gesprek met de cüënt tracht de consulent richt te krijgen op de wensen en kansen van de partner- zoekende. Op basis van dit profiel doet de consulent een of meer partnervoor- stellen. Als beide partijen daarmee ak koord gaan, worden de telefoonnummers uitgewisseld, waarna het tot een ontmoe ting komt, of khn komen. Als de cliënten niets in elkaar zien, begint de procedure van voren af aan. Opmerkelijk is dat in geschrevenen vaak tussentijds succes boeken, buiten het bureau om. Mönch: „Cliënten hebben met onze consulent hun leven op een rijtje gezet. Ze rijn klaar voor een nieuwe partner. Dat helpt op zich al bij het leggen van nieuwe con tacten". Mönch: „Vroeger draaide het in de maatschappij om werk, tegenwoordig om een partner. Miljoenen in West- Europa rijn op zoek. Neem een geschei den vrouw die met de een tennist en met de ander boodschappen doet. Ze is heel gericht bezig en heeft het heel druk met al die rituelen. Maar ze zou niet weten met wie ze zou willen leven. Mensen met de grootste vriendenkring hebben vaak de meeste moeite een bijpassende part ner te vinden. In dat geval kan een bu reau voor relatiebemiddeling uitkomst bieden. De vergoeding ligt bij MenR, af-, hankelijk van het inkomen, tussen 500 en 1000 gulden voor inschrijving gedu rende één jaar. Bijstandsmoeders met ;e kinderen betalen een aangepast ta- Ander probleem: de streekgebonden heid. Een Limburger zoekt vaak een Limburger, een Achterhoeker eveneens een streekgenoot. Merel Mönch: „Ik zegt altijd: als u iemand in uw eigen straat zoekt, moet u maar bij de buren aanbellen. Voor een Limburger kan Eindhoven en Nijmegen nog nét, maar daar houdt het mee op. Het is geen kwestie van uitzoeken, maar het vergelijken van wat twee mensen te bieden hebben. Je weet bij een bureau dat de ander ook een partner zoekt, van je eigen niveau is en ook aan' een aantal andere eisen voldoet. Maar helemaal perfect is ook deze partner nooit". n Duitsland is een man opgestaan die heel andere ideeën heeft over de relatie tussen muziek en geestelijke gesteldheid. Peter Hübner, vijftig jaar geleden geboren in de oostelijke stad Erfurt, stelt dat de mens in dit tijdperk vol machi nale ritmes behoefte heeft aan rus tige muziek voor zijn opgejaagd ge moed. Felle ritmische muziek is als een drug. Het verstoort je natuurlijk ritme en je wilt er steeds meer van. Door Ivo Postma Veel composities van Bach en Beethoven zijn rustiger dan wij ze kennen, zegt Pe ter Hübner. Dat komt door de huidige uitvoeringspraktijk die niet overeenkomt met de bedoelingen der componisten, zo beweert hij in rijn theoretische werken die verschijnen onder de intrigerende titel 'De geheime nalatenschap van onze grote klassieke componisten'. Hübner zelf zou die geheimen hebben achter- naald door zijn inzichten in de ruimte lijke werking van muziek. Muziek die het kosmische ritme niet beeft, zal het rijk van Peter Hübner niet binnengaan. Welnu. De meeste heden daagse muziek mist die eigenschap en van de meeste klassieke werken wordt naar het oordeel van Hübner een karika- deze ^maa^t d°or *de dirigenten van «Het zal wel dat u gecharmeerd bent van onrustige muziek", zegt de overigens aimabele Hübner, „want u bent een ner vous type". En dan volgt het vernieti gende oordeel: „Dat een mens op sub jectieve gronden verklaart van onrustige muziek te houden, zegt mij op zich niet eel. Onrustige muziek en gepronon ceerde ritmen liggen op hetzelfde vlak s drugs en alcohol. Mensen die het ge- ruiken beelden zich alleen maar in dat rret goed voor hen is". Geenalledaagsecomponist dus, deze Pe- r Hübner, die zichzelf omschrijft als nj^'^heoreticus en klassiek compo- b)e muzikale ontwikkeling van deze zoon van een a-muzikale Thüringse schoenfabrikant is van het begin af aan ongewoon, om niet te zeggen magisch geweest. Het verhaal van de componist luidt dat hij zich als zestienjarige spontaan bewust werd van rijn vermogen om melodieën die door rijn hoofd speelden, als voldra gen composities te noteren. Hij ging aan rijn bureau zitten en deed iets waarvoor anderen langdurig en intensief moeten studeren. „Ik had er behoefte aan en deed het", verklaart de kleine gezette man het sim pel, „ik dacht er niet bij na. Dat het inge wikkelde muziek was, bleek later pas toen deskundigen dat zeiden. Ik compo neer zoals een vogel een ei legt. Ik schrijf op wat in mij is. Dat gaat vanzelf'. Hij blijkt geen contacten te onderhouden met componerende tijdgenoten. „Zij gaan een andere muzikale weg. Hun ge vecht met de muzikale vorm is zeer groot. Mij interesseert alleen de inhoud van wat ik schrijf. Net als taal is muziek voor mij een middel om het innerlijke weten door te geven". De Duitse muziekwereld stond voor raadsels toen Peter Hübner zich in 1965 liet inschrijven aan de staatshogeschool voor muziek in Keulen. Een van rijn do centen aldaar was de bekende componist Alois Zimmermann; toen de jongeman hem rijn composities voorlegde, moet hij zoiets gezegd hebben als: voldragen werk, verdere opleiding overbodig. Peter Hübner hoefde niet naar de les en kreeg toegang tot alle faciliteiten van het conservatorium, waaronder de elektroni sche studio die voor hem zo belangrijk zou worden. Over rijn eerste opera - 'Der Schmied von Gretna Green' - zeiden de deskun digen dat de muziek aan Richard Strauss deed denken. „Ik had op dat moment nog nooit van Richard Strauss gehoor", zegt Hübner onverschillig. „Later hoorde ik muziek van hem, maar het be viel me niet erg". Hübner werd er zich hoe langer hoe meer van bewust dat hij anders was dan de andere makers en uitvoerders van muziek. „Aan het conservatorium heer ste de opvatting dat muziek dissonant moest rijn. Als je daar niet aan mee doet, kun je er beter helemaal niet aan begin nen, zeiden ze. Op dat moment deed ik wat ze zeiden, maar later besloot ik tegen de stroom in te gaan. Ik wilde schrijven wat ik zelf mooi vond! Ik vind dat er al genoeg dissonanten rijn in de wereld". Thans moet hij toegeven dat rijn opera's nooit rijn opgevoerd, rijn symfonische werken nooit in een concertzaal ge speeld. „Intendanten en regisseurs zagen mijn opera's wel zitten, ofschoon rij ze moeilijk te realiseren vonden", zo legt hij uit, „maar aan de reacties van de diri genten -ik zal geen namen noemen- merkte ik dat de tijd voor opvoering van „MIJ Interesseert alleen de Inhoud van wat ik schrijf. Net als taal is muziek voor mij een middel om het Innerlijke weten door te geven". - foto ger dijkstra mijn opera's nog niet rijp was. Volgens mij hadden ze moeite met het lezen van de muziek". Is Peter Hübner misschien teleurgesteld? „Neen. Kijk. Waarom is de première van Tannhauser destijds in Parijs geflopt? Waarom was Carmen de eerste keer een afgang? Door de kwaliteit van de uitvoe ring natuurlijk. Onvoldoende inzet. Dat wil ik mijn werken besparen. Je moet het vergelijken met een moeder die haar kind niet zomaar aan de eerste de beste toevertrouwt. Ik ken geen hedendaagse dirigent aan wie ik mijn werk zou durven toevertrouwen. Ik zeg niet dat er geen is die het zou kunnen, maar ik kén er geen". Drie jaar nadat hij de muziekwereld had verbijsterd, in 1968, trok Peter Hübner zich terug uit het openbare muziekleven. In de summiere levensbeschrijving die hij zelf heeft gepubliceerd, lezen we dat hij jarenlang de wereld bereisde teneinde de muzikale en culturele tradities van de volkeren te bestuderen. Thans schijnt de tijd gekomen waarop de Duitse toondichter definitief wil door breken, en wel met iets heel nieuws. De platenmaatschappijen mogen dankzij de uitvinding van de compact disc uit het fi nanciële moeras rijn gered; weldra zul len rij arriveren aan de rand van een an der moeras. Een artistiek moeras, zo le zen wij in een van rijn brochures: ver dere perfectionering zal onmogelijk lij ken, tenzij rij in zee gaan met de 'Dyna mische Ruimte Stereofonie' van Peter Hübner uit Erfurt. In rijn studio's boordevol elektronica heeft Hübner naar rijn zeggen een sys teem ontwikkeld waarmee hij klassieke muziek op de enige ideale manier kan la ten klinken, namelijk precies zoals de componisten zich hun muziek hebben voorgesteld. „En dat is heel anders dan wat de geroutineerde dirigenten met hun geroutineerde orkesten er vandaag de dag van maken", verzekert hij. „Muziek beweegt zich ruimtelijk, geeft structuur aan de ruimte", zo doceert de bureaucomponist. „Alle grote componis ten hebben die ervaring gehad terwijl zij hun muzikale ideeën ontwikkelden. Waarom laten we die ervaring - zoals rij de muziek voor zichzelf hoorden- niet aan de toehoorders toekomen?" Zachter Wat mankeert er dan aan de huidige uitvoeringspraktijken? De muzikale veririeuwer uit Thüringen wordt nu echt streng. „Op de eerste plaats wordt er veel te hard gespeeld. Wagner wordt over het algemeen 99 pro cent te hard gespeeld. Als Wagner zach ter zou rijn gespeeld, hadden de nazi's er niets in gezien om rijn muziek voor hun doel te gebruiken. Maar dirigenten wil len nu eenmaal arbeiden en zweten. Ter wijl het niet om lichamelijke concentra tie gaat, maar om geestelijke. De begrip pen forte en piano zijn filosofische be grippen die staan voor mannelijk en vrouwelijk", vervolgt hij. „De orkestmu sicus van tegenwoordig weet daar niks van. Het interpreteren van muziek is geen technisch, maar een menseüjk pro bleem. Een orkest moet weten dat man nelijk meer betekent dan hard en vrou welijk meer betekent dan zacht. Het or kest heeft dus in de eerste plaats een psy choloog nodig. Daarna hoeft de dirigent pas te komen". Het andere euvel dat Peter Hübner sig naleert, is het ontbreken van de ritmen van kosmos en natuur in de hedendaagse interpretaties van klassieke muziek. 'De harmonie en het ritme van muziek moet deel uitmaken van het universele ritme", zegt hij. Hij verwijst naar de leer van het holisme die alle levensverschijnselen be paald acht door de totaliteit van het le vende. Peter Hübner is een vijand van het gefi xeerde ritme. „Nergens in het universum tref je een gefixeerd ritme aan", zegt hij. „Dat is mensenmaaksel, behorend bij onze tijd met zijn machinale eenvoud en de ritmiek van ploegendiensten. De rit miek van het universum is daarentegen rijk en veelvoudig". Voor hem vormt het allemaal een com- Elex van verkeerde dingen: het jachtige estaan, oorlog, drugs, alcohol en na tuurlijk het geprononceerde ritme in de muziek, voor deze zachtaardige Duitser het sterkst aanwezig in de 'vuige wereld' van de dictatoriale playboy-dirigent Herbert von Karajan. Indachtig al deze slechtheid legt Peter Hübner zich nu toe op het vervaardigen van geneeskrachtige muziek. „Ik wil al leen nog muziek maken die de gezond heid en de vrede bevordert", verklaart hij. „Gezondheid is een groot probleem in de samenleving en muziek mag op zijn minst niet schaden". Het biologische ritme en de harmonie van de natuur vormen hierbij zijn lei draad. „Zo ontstaat muziek die het in nerlijk ritme van het menselijk lichaam versterkt". Aan de mengpanelen in zijn studio combineert hij muzikale klanken, waarna hij medische deskundigen laat onderzoeken of het werkstuk aan de ge stelde eisen voldoet. Hebben de experts suggesties voor verbeteringen, dan brengt hij deze aan. Thuis draai ik de cd 'Relaxation', die Tils mij heeft meegegeven. Elektronische muziek, opgenomen onder leiding van de componist in diens 'Micro Muziek Labo ratorium'. Ik doe wat er op de bijsluiter staat: ik ga makkelijk zitten, sluit mijn ogen en probeer de muziek meer te voe len dan verstandelijk te analyseren. Wat ik hoor is ruimelijk en vaag. Lange dunne vioolachtige geluiden, overlapt door koperblazersachtige signalen, on dersteunen een melodie die wordt voort gebracht door een koorachtige sectie. Er is geen slagwerk. Er lijkt helemaal geen ritme te zijn. De ruimte is niet versnipperd door die ac centen die muziek zo charmant, zo mee slepend of voor mijn part zo menselijk maken. Een simpel golvend thema wordt onophoudelijk herhaald zonder dat het wordt ontwikkeld of uitgewerkt. Ik besef dat ik deze muziek met zijn bijna onaardse rust vermoedelijk niet nodig heb. Althans nu niet. Ik zal de cd bewaren en hem (laten) opzetten wan neer ik ziek mocht worden, of overspan nen. Voorlopig bevind ik mij wel bij Verdi en Shostakowitsj, mijn cocaïne. i v* I >1 i

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1990 | | pagina 33