Bejaardenalarm een stuk veiligheid
Zeeuwse
Rij ks wacl
roet in ree
TOPMAN RIJKSWATERSTAAT ZEELAND WEG
Met de n
Reizend
stemburo
BEDOELD OM MENSEN ZO LANG MOGELIJK THUIS TE LATEN WONEN
Schoonmaak
DUITSE
EENWORDING
Tg] STEM VAN ZEE
DE STEM VAN ZEELAND 4 ZATERDAG 14 APRIL 1990 T20
Contract
Zeeuwsch-Vlaanderen moet i
nen in de gemeentehuizen.
Veelwijverij in Terneuzen: Dc
Van Waterschoot: Bij Van H
doorprikken.
moet eventjes een Blok;
Trees was even Blokhoofd.
Don over Statenleden: Nuts!!!
PPR: Passé Politiek Radicaler
Fats Domino kreeg zaal plat. V
NCRV in West-Zeeuwsch-Vl
snelweg
In Hulst waren de vergadertij
Vurige discussie over brandwt
In Sluis werden ze deze week 1
AAN EEN gezellige huwe
lijksreceptie in het Vlaamse
Sint Gillis-Waas kwam vo
rige week vrijdag voor flink
wat bezoekers wel heel
abrupt een einde.
Een van de gasten kreeg
zelfs nauwelijks de gelegen
heid het receptieboek te te
kenen en het stralende
bruidspaar geluk te wensen,
of hij kon de feestzaal al
weer verlaten. En ook an
dere genodigden moesten
haastig hun drankje opzij
zetten om zich met onver
wijlde spoed richting uit
gang te begeven.
Want wat deed zich voor.
Twee verveelde rijks
wachters hadden de receptie
blijkbaar aangegrepen om
hun avonddienst wat te ver
levendigen. Nergens een cri
mineel te ontwaren, zelfs in
de verste verte geen snel
heidsduivel of andere wets-
DE GEMEENTE Axel gaat
studeren op de wenselijk
heid om bij toekomstige ver
kiezingen het aantal stem-
buro's uit te breiden. Koe
wacht bijvoorbeeld heeft
maar een stemburo voor de
hele kern en dat is te weinig.
En kleine gemeenschappen
als Spui en Overslag hebben
niet eens een eigen stembu-
ro.
DE BEJAARDEN zo lang
mogelijk zelfstandig
thuis laten wonen is de
belangrijkste doelstelling
van de Stichting Welzijn
voor Ouderen (SWO). Een
belangrijk hulpmiddel is
het bejaardenalarm. Een
bejaarde draagt een zen
dertje ter grootte van een
luciferdoosje om de nek.
Als iets misgaat is een
simpele druk op de zen
der voldoende om een
noodkreet de lucht in te
sturen. Deze noodkreet
wordt opgevangen door
de Stichting Bejaarden
ten gehandicapten) alarm
Zeeland (BAZ) in Dom
burg. Vandaar dat het
alarm ook wel 'BAZ-
alarm' wordt genoemd.
De Stichting is gehuisvest
in bejaardentehuis 'Ter
Mantelinge', het zenuw
centrum van het bejaar
denalarm in Zeeland. Alle
meldingen komen in
Domburg binnen. De
vrijwilligers hebben zicht
op achthonderd bejaar
den in Zeeland waarvan
75 uit West-Zeeuwsch-
Vlaanderen. J. Oosterom
uit Oostburg is technisch
vrijwilliger bij de Stich
ting. De ex-PTT-er sluit
de bejaarden op het sys
teem aan en controleert.
Door Frank van Cooten
Oosterom weet het zeker.
West-Zeeuwsch-Vlaanderen
telt van alle regio's in Zee
land de meeste bejaarden die
op het BAZ-alarm zijn aan
gesloten. Volgens hem nog
eens een bewijs dat de ver-
grijzingproblematiek in
West-Zeeuwsch-Vlaanderen
het grootst is. „De technisch
vrijwilligers komen twee
keer per jaar tijdens de ont
moetingsdagen bij elkaar in
Domburg. Uit de informatie
die ik krijg blijkt dat ik de
grootste regio heb".
Oosterom werd in '85 bena
derd door functionaris T.
Bakker van de Stichting Wel
zijn voor Ouderen. Toen hij
met het vrijwilligerswerk be
gon was nog niemand op het
BAZ-alarm aangesloten. Nu
zijn dat er 75. „Bakker vroeg
mij of ik geïnteresseerd was
in het vrijwilligerswerk. Ik
hoefde niet lang na te denken.
In '83 ging ik met pensioen bij
de PTT. Maar ik had nog wel
zin om soortgelijk werk te
blijven doen."
De Stichting BAZ is verant
woordelijk voor het bejaar
denalarm. Een oudere gaat
een overeenkomst aan en
sluit een contract af met de
Stichting BAZ en niet met de
Stichting Welzijn voor Oude
ren. De SWO heeft ei wel zij
delings mee te maken. „Wij
informeren de ouderen en fa
milieleden over het bejaar
denalarm en helpen bij de
aanvraagprocedure", zegt L.
Maenhout van de SWO. „Ook
bezoeken we de persoon in
kwestie en plegen een stukje
nazorg. De mensen bellen wel
eens naar ons als er proble
men met het systeem zijn. De
centrale meldpost in Dom
burg werkt maar met drie
vrijwilligers. Die zijn niet al
tijd te bereiken. Vandaar dat
ze bij ons terechtkomen".
Er zijn een aantal criteria
waaraan een oudere moet
voldoen om voor een bejaar
denalarm in aanmerking te
komen. „We kijken bijvoor
beeld naar een lichamelijke
indicatie. Een oudere heeft
een hartinfarct of een hersen
bloeding gehad. Die persoon
krijgt zondermeer een alarm
systeem in huis", zegt T. Bak
ker. „Maar het hoeft niet al
leen op medische indicatie te
zijn. Een negentig-jarige die
op zichzelf woont kan bij
voorbeeld vallen. Met alle ge
volgen vandien. Het zendertje
is voor die persoon een stuk
veiligheid".
K. Wouters van het BAZ met de zender in de hand. Naast hem bejaardenverzorgster Carla van de Sluis.'Onder de tele
foon het apparaat dat de bejaarden thuis hebben staan en daaronder de centrale meldingskast. - foto frank viergever
Volgens Bakker gebeurt
het ook dat de kinderen een
alarmsysteem voor de ouders
aanvragen. „Maar het komt
voor dat een oudere een der
gelijk systeem helemaal niet
wil hebben. Hij of zij voelt
zich nog goed maar door het
alarm denken ze: nu ben ik
echt hulpbehoevend. Dat
schrikt af. Die mensen dragen
de pieper niet om de nek. Het
zendertje verdwijnt in de
kast. En dat is natuurlijk zon
de. Begin dit jaar hadden we
veel aanvragen en weinig ap
paratuur. Er was een wacht
lijst van zes mensen. We
dachten er hard over om alle
aansluitingen te bezoeken om
te bekijken welke mensen wel
en welke niet het systeem ge
bruiken. De oudere die de
zender in de kast had liggen
zou de apparatuur moeten in
leveren. Maar door onder
meer een subsidie van de drie
West-Zeeuws-Vlaamse ge
meenten is die maatregel niet
doorgegaan. Er is geen
wachtlijst meer. We kunnen
tot '92 vooruit".
Technisch vrijwilliger Ooste
rom kan erover meepraten.
Er zijn ouderen die het
alarmsysteem vrezen maar
de kinderen nemen de beslis
sing. „Het alarm wordt door
de kinderen opgedrongen. Die
voelen zich een stuk veiliger
als de ouders een zender bij
zich hebben. Maar het kan
ook averechts werken. Een
vrouw uit Breskens vertikt
het om de zender te dragen.
De mentaliteit van een Bres-
siaander is bekend. Die houdt
voet bij stuk. Ik kan daar ook
weinig aan doen".
Het niet dragen van de zen
der kan fatale gevolgen heb
ben. De stem van Oosterom
krijgt een trieste klank tij
dens het verhaal van een
vrouw uit Schoondijke. „Die
vrouw droeg de zender ook
niet. Tijdens een ijskoude fe
bruaridag viel ze op de grond
achterin de tuin. Ze kwam
niet meer overeind. Een ge
broken heup was de boosdoe
ner. Anderhalf uur heeft de
vrouw in de tuin gelegen. Het
ziekenhuis is ze niet meer uit
gekomen, want kort na het
ongeval is ze overleden.
Daarom is het zo belangrijk
dat de mensen de zender dra
gen. Dan wordt zoiets voorko
men".
Als een bejaarde in moei
lijkheden komt is een druk op
de knop voldoende om het
centrale meldpunt in Dom
burg te alarmeren. Vervol
gens wordt de eerste vrijwil
liger gebeld om polshoogte te
nemen. Want iemand die een
alarmsysteem wil hebben
moet de naam en adres van
drie vrijwilligers opgeven die
door Domburg gebeld worden
als er iets loos is. Als die drie
vrijwilligers niet thuis zijn
wordt de rijkspolitie inge
schakeld.
Oosterom is geregeld op pad
om de aansluitingen te con-
„Ken stormvloedkering was niet denkbaar geweest zondt
de computer."
Een korte gedachtenwisse-
ling in de welzij nscommissie
deze week bracht raadslid A.
van Harn tot het aandragen
van de volgende suggestie:
„Als je nu toch aan het on
derzoeken bent. Is het niet
mogelijk een rondreizend
stemburo te organiseren. Net
zoiets als de chemokar",
sprak Van Harn quasi-se-
rieus.
HET WAS zijn laatste com
missievergadering financiën
en kennelijk had hij zich al
helemaal ingeleefd in een
bestaan zonder de beslom
meringen van de gemeente
politiek. Raadslid en com-
bereid het werk op zich te ne
men. Den Hollander en Oos
terom hebben het werk ver
deeld. „Het werd inderdaad
wel wat veel", zegt Oosterom
„Want de mensen wille"
graag een praatje met je ma
ken of een borreltje met j(
drinken".
Naast het bejaardenalarm
bestaat ook de telefooncirkel
Een vrijwilliger belt 's mor
gens een bejaarde op om tjj
controleren of nog alles goed
is. Die bejaarde belt vervol
gens een andere bejaarde, die
op zijn beurt de volgende be
jaarde belt. Als de laatste be
jaarde van de cirkel de vrij
williger belt is die cirkel rond
Maar Oosterom vindt dat nid
de meest ideale manier. „He'
blijft een momentopname j
Zo'n telefooncirkel duur]
hooguit tien minuten. Maa'
een dag duurt wel 24 uur. He'
bejaardenalarm signaled]
alles. Op ieder uur van
dag".
T'ERNEUZENAAR André i
,..„„KaV; de grote animator
wee/c begonnen wandeltoc
btlT Schelde. Al ruim t\
mihi - n Himme door zo
n1 eit het Publiek ww
mee te doen. Dus, zou je
DE DELTAWERKEN zijn klaar, en ir. Hein Engel stopt
ermee. Het is een toevallige samenloop van omstandig
heden, die echter wel een tijdperk afsluit. Als water
staatsman in hart en nieren was Engel jarenlang nauw
betrokken bij de Deltawerken. Maar met een vroeg ont
loken milieu-bewustzijn was de hoofdingenieur-direc
teur van rijkswaterstaat in Zeeland ook de groene golf
van de laatste jaren voor.
Het afscheid op 26 april zegt iets over de twee werelden,
waarin Engel functioneerde. Het gebeurt op Neeltje Jans,
symbool van het wereldwonder, dat het Deltagebied be
veiligde, maar dat natuurbeschermers niet altijd vrolijk
stemde. Onderwerp van het symposium daar is 'een
Schelde zonder grenzen', om aan te geven dat rijkswater
staat, Hein Engel niet in de laatste plaats, nu andere ac
centen legt. Geen wonder: 'ik heb steeds het nieuwe ge
zocht'.
De uitdagingen
van Hein Engel
Ir. Hein Engel: „Het systeem heeft de vervuiling van de Schelde in de hand gewerkt." - foto-s frank viergever
later hoofd- wordt van de Del
tadienst, die 'projectorganisatie
avant la lettre', waarmee rijks
waterstaat de beste krachten
bundelt om een zeer lastige
klus te klaren. De nota's die
Den Uyl cs in juli '76 doen kie
zen voor de half open Ooster-
scheldedam, komen onder zijn
leiding tot stand. Een mijlpaal.
Nog pakt hij ze bijna blinde
lings uit de boekenkast.
Het hoofd van de Deltadienst
zat in die jaren zeventig wel al
rap met een tweeledig pro
bleem. „Het zwaarste karwei
moest nog beginnen, maar ook
moest ik meteen al zien te be
denken: wat doen we straks
met deze organisatie, wat heb
ben we de mensen nog te bie
den als we klaar zijn?" Hij mag
zich erop beroemen beide
kwesties aardig uit de wereld
te hebben geholpen.
Hebben de Deltawerken dus in
alle opzichten aan zijn ver
wachtingen beantwoord? „Men
verwachtte er veiligheid van,
en die heeft men gekregen.
Zonder dat zou Zeeland 'm in
de afgelopen winter met die
zware stormen flink geknepen
hebben." Met wat meer ge
mengde gevoelens wijst hij ook
op de sociale gevolgen van de
Deltawerken, de ontsluiting
van Zeeland via dijken, dam
men en bruggen.
„De eilanden zijn veel beter
bereikbaar geworden," schat
hij als winst. Dat het daarente
gen langs de Brouwersdam en
meer van zulke plaatsen we
melt van de toeristen, stemt
hem iets minder vrolijk, al was
het natuurlijk een onvermijde
lijke consequentie.
Maar even iets anders: is het
hele karwei ook niet veel te
duur uitgevallen? „Nee, het
project was enig in zijn soort,
dat kun je niet exact ramen.
Andere eenmalige werken zijn
wat de kosten betreft veel meer
uit de pan gerezen. Men ver
keek zich op het absolute be
drag, dat was natuurlijk hoog,
maar een overschrijding op een
werk als de Oosterscheldeke-
ring van dertig procent valt
eigenlijk wel mee."
Met enige goede wil valt ook
de Westerschelde Oeververbin
ding als een Deltawerk te be
schouwen. Rijkswaterstaat zal
dat project niet uitvoeren,
maar kijkt langs de zijlijn wel
„Het tempo waarin je iets doet, is een even belangrijk
keus als de vraag of je het doet."
„Typisch rijkswaterstaat: die zorg om even wat verder
kijken."
kritisch toe. Het verzoek luidt
simpel: wees als beheerder van
de scheepvaartroute wat min
der streng, dan kunnen we die
verbinding een stuk goedkoper
neerleggen. Een mooie concrete
vraag tot besluit dus.
De diplomaat weer: „Rijks
waterstaat zal niet tegenwer
ken, maar we praten hier wel
over een werk dat zeker vijftig
jaar mee moet kunnen. Het
moet een houdbare zaak zijn.
Dat betekent dat je de conse
quenties heel goed op een rijtje
moet zetten. Misschien is dat
wel typisch rijkswaterstaat:
die zorg om even wat verder
kijken."
Het werk is al overgedrage
dit is een afscheidsmaand, m
alle vermoeiende kenmerfe
vandien. Vanaf mei kan Eng
het rustiger aan gaan dot
maar vervelen zal hij zich nii
Namens rijkswaterstaat blij
hij de internationale contacti
over grote dammen behartigt:
En Bangla Desh, dat door ova
stromingen geteisterde ramg
gebied, houdt zijn speciale!*
langstelling. Zo blijft HeinB
gel vruchten plukken vani
Deltawerken.
J. Oosterom: „Het bejaardenalarm signaleert alles. Op
ieder uur van de dag." - fotowimkooyman
problemen aan te geven, sleept
Engel er een op het eerste ge
zicht wat ongelukkige vergelij
king bij, die echter wel wat
duidelijk maakt. „Het systeem
heeft de vervuiling van de
Schelde in de hand gewerkt.
Het is net als bij ons: je kunt
ongestraft een asbak legen op
de openbare weg. In principe is
het dezelfde mentaliteit: ik ben
er vanaf, ik voldoe aan de eisen
van de wet, waarom zou ik
meer doen? Zo ging het in Bel
gië ook steeds. Zodra de ge
meenschap hogere eisen stelt,
verandert er wat." En hij is er
van overtuigd dat zoiets nu
gaande is bij de zuiderburen.
Terug van dit uitstapje naar
de loopbaan van de veelbelo
vende ingenieur, die bij rijks
waterstaat bleef 'omdat het een
brede dienst is, waar je alle
kanten op kunt'. Hij wilde gaan
bouwen en ging bouwen. Onder
zijn leiding kwamen Coentun-
nel en Beneluxtunnel tot stand,
namen die nog dagelijks over
de tong gaan. Hij zal dus wel
weten hoe het nu verder moet
met de tunnels in de Randstad?
Nee, Engel is teveel diplomaat
om zijn eigen minister, al is dat
nog maar voor even, voor de
voeten te lopen met ferme taal.
„Laat ik alleen dit zeggen: het
tempo waarin je iets doet, is
een even belangrijke keus als
de vraag of je het doet. Je moet
allerlei elementen afwegen."
In het arrondissement Dor
drecht maakt Engel via de Ha
ringvliet- en Volkeraksluizen
kennis met de beheersproble
men van de Deltawerken, om
vervolgens -het is dan 1971- bij
de dienst informatiewerken te
leren hoe je computermodellen
kunt loslaten op het gecompli
ceerde gebied van de getijdebe
wegingen. „Zeker heeft rijks
waterstaat daar veel aan. Een
stormvloedkering was niet
denkbaar geweest zonder de
computer."
Hij komt er pas echt met zijn
neus bovenop te zitten als hij in
1975 adjunct-hoofd -en een jaar
troleren. In zijn boekje staan
75 adressen. De Stichting
BAZ vond dat aan de hoge
kant zodat werd besloten om
begin dit jaar een tweede
technische vrijwilliger voor
West- Zeeuwsch-Vlaanderen
aan te wijzen. W. den Hollan
der, voorheen werkzaam bij
de PZEM in Oostburg, was
Door Jan Jansen
AAN de vooravond van de
VUT is het 32 jaar geleden dat
hij voor het eerst kennis
maakte met de Deltawerken;
1958, Hellevoetsluis, de jonge
Hein Engel wordt hoofd van de
meetdienst van het waterloop
kundig laboratorium. „Dat was
toen in een oprichtingsstadium.
Je zag het allemaal op je af ko
men."
Wat precies in het straatje
paste van een man, die 'steeds
het nieuwe zoekt'. Uitdagin
gen... „Nu weer het milieu, de
Europese eenwording. Kijk
eens naar het stroomgebied
van de Schelde, we moeten over
grenzen heen kijken."
De Deltawerken zouden de
rode draad vormen van het ge
sprek, maar die moeten we
voor zo'n actueel onderwerp
natuurlijk prompt laten vallen.
De Schelde, wordt-ie ooit
schoon, als we het van de Bel
gen moeten hebben? „Ik ben
daar optimistisch over. Ja, ook
over de Belgen. Natuurlijk
moet je ze onder druk houden,
maar zelf vinden ze het ook
niet in de haak hoor."
Om iets van de oorzaak van de
(ADVERTENTIE)
Kunt u nog wijs worden uit al die
opinies en commentaren over de
Oat was geen
Zie ook skiers in dit blad.
