X «J» Belgen maken jacht op Nederlandse varkens Oproer gevangenis van Manchester deels bedwongen SPD-leider Böhme van DDR geeft op BUITENLAND ƒ25.250,- m f42.500,- efoonsex DELEGATIE NAAR KREMLIN OVER CONFLICT ONAFHANKELIJKHEID 320*325*4! Irak heeft chemische wapens Leger Zuidafrika grijpt in bij geweld Natal DE STEM BUITENLAND DINSDAG 3 APRIL 1990 e 50 ct. p/min. VILNIUS (AP) - De Litouwse regering heeft maandag vertegenwoordigers van het Kremlin naar de hoofdstad Vilnius uitgenodigd voor be sprekingen die volgens haar gepaard kunnen gaan met een discussie over de grondwettelijke status van de afgescheiden republiek. VVS DDR wil gelijke koers mark NA BESCHULDIGINGEN OVER CONTACTEN MET STASI NIEUWSOVERZICHT Proces tegen broer Ceausescu van start Geen visumplicht voor landen Oosteuropa Bratianu presidentskandidaat Roemenië 300 gewonden na rellen Londen Historisch overleg in Taiwan Politie opent vuur op demonstratie Nepal YS-experts tegen modernisering Lance Weer nieuw massagraf in O-Duitsland President Indonesië handhaaft doodvonnis T21 l, v.a. 'gen met brede banden ijze bekleding. !7i bekleding, lichtmetalen en stuurbekrachtiging. |l JOX v.a. f22.750,- ktrisch bedienbaar Irmscher- schuifdak, getint glas en speciale wieldoppen. en tot ruim f 7.200,-! Is nu begonnen. In de Ir kunt u het allemaal [spieren dus even t DAAR STAAT DE WERELD GENERAL MOTORS ACHTER. itomatic06-320.320.11 ooi06-320.328.30 n06-320.321.62 06-320.325.51 an 06 06-320.321.02 06-320.320.01 06-320.321.17 ctadv06-320.330.63 ictadv06-320.330.53 ies06-320.322.90 iiander06-320.320.02 Wen06-320.321.25 oning06-320.321.50 06-320.321.14 06-320.321.77 jens06-320.321.08 06-320.323.15 06-320.323.17 s06-320.323.19 06-320.322.00 Van onze correspondent HOOGSTRATEN (B.) - Leden van de Belgische onafhankelijke land- bouwvakbond Algemeen Boeren syndicaat (ABS) hebben gisteren jacht gemaakt op Nederlandse var kens bij slachthuizen in de grens streek. De varkensboeren nemen het niet dat in de bufferzone rond de Belgische pes thaarden, die zich uitstrekt over de pro vincies Oost- en West-Vlaanderen en een stukje van de provincie Antwerpen, geen varkens mogen worden afgeslacht. Wel kunnen buitenlandse varkens naar Belgische slachthuizen worden ge bracht. Op die manier profiteren de Ne derlanders van de sterk gestegen marktprijzen in België. De acties van het ABS spitsten zich gisteren in de grensstreek toe op de slachterijen van Meer, Meerle en Ach terbroek. Bij Herdico-Meerle en Noord- vlees-Achterbroek konden de actievoer ders een kijkje nemen in het bedrijf, waar echter geen Nederlandse varkens werden gevonden. Bij het slachthuis Co- meco in Meer werd hen de toegang ont zegd. De varkensboeren betrokken er de wacht en controleerden tot ongeveer 15.30 uur de aangevoerde varkens. Onder-voorzitter Jos Jeuris van het ABS zei 'het stelligste vermoeden' te hebben dat er zich Nederlandse varkens in de stal bevonden. De aanwezige var kens zouden de nacht voordien al aan gevoerd zijn omdat aan de actie vooraf enige ruchtbaarheid was gegeven. Opvallend tijdens de blokkade was volgens de boeren een Nederlandse per sonenwagen die een aantal keren de controlepost passeerde, blijkbaar om te kijken of de kust veilig was. Drie actie voerders zeiden bovendien getuige te zijn geweest van het overladen van Ne derlandse varkens op Belgische vracht wagens, dit op het Hoogstraatse indus trieterrein 'De Kluis'. Voordeel van dat overladen is dat voor Nederlanders het risico op controle in België kleiner wordt. Ook hier kon de herkomst van de Nederlandse varkens niet vastgesteld worden. Het Algemeen Boerensyndicaat heeft gisteravond besloten acties als deze voorlopig op te schorten. Voorzitter Adriaans had 's middags een onderhoud met de Belgische staatssecretaris voor Landbouw, De Keersmaker. Hij kreeg daar te horen dat de varkens in de buf ferzone op het einde van deze week weer geslacht mogen worden en niet, zoals aanvankelijk gepland, vanaf 17 april. Litouwen wil gesprek Inmiddels heeft de voorzitter van het Litouws parlement, Vytautas Landsbergis, 'met vreugde en grote dank' het voorstel aanvaard van de Tsjechoslowaakse president, Vaclav Havel, voor onderhandelingen tussen Moskou en de Litouwse autoriteiten' FTW ~T~T~ BAGHDAD/ JERUZALEM (AP) - President Saddam Hussayn van Irak heeft maandag toegegeven dat zijn land beschikt over gea vanceerde chemische wa pens en heeft Israel ge waarschuwd dat de joodse staat half zal worden ver nietigd als deze zou beslui ten een aanval uit te voeren op Irak. dio, ontkende Saddam Hussayn dat Irak bezig is eigen kernwa pens-te ontwikkelen. Ook het Iraakse ministerie van Buiten landse Zaken ontkende dat Irak bezig is zich tot een mili taire kernmacht te ontwikke len. Volgens een verklaring van het ministerie zijn beschuldi gingen in die richting van de Verenigde Staten en Groot- Brittannie alleen maar bedoeld om te voorkomen dat Irak we tenschappelijke en technische 'know-how1 verwerft. Israel veroordeelde de drei gende taal van Saddam Hus sayn aan het adres van de joodse staat. „Het wordt hoog tijd dat de beschaafde wereld eensgezind optreedt en er voor zorgt dat Saddam Hussayn niet de kans krijgt zijn onverant woordelijke en misdadige plannen te realiseren", aldus woordvoerder Yossi Amihud van het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken. Vorige week verijdelde de Britse douane, in samenwer king met de Amerikaanse autoriteiten, een poging om Amerikaanse ontstekingsme chanismen voor kernwapens via de Londense luchthaven Heathrow naar Irak te smok kelen. Dit incident leidde op nieuw tot uitspraken van ex perts dat vermoed wordt dat Irak bezig is kernwapens te ontwikkelen. Irak ontkent dat categorisch. In zijn rede keerde de presi dent zich fel tegen de kritiek van Groot-Brittannie en de VS op de executie van de Britse journalist Farzan Bazoft en op de poging Amerikaanse ontste kingsmechanismen via Londen naar Baghdad te smokkelen. Saddam Hussayn ontkende dat Irak deze apparatuur wilde ge bruiken voor kernwapens. k S Havel stuurde donderdag zo wel naar Vilnius als naar Mos kou een boodschap met dit voorstel. Van Moskou is geen antwoord bekend. Litouwers hebben gisteren op verzoek van Landsbergis ■duizenden telegrammen ge stuurd naar Sovjet-president Michail Gorbatsjov, nadat deze zaterdag had geëist dat de re publiek haar onafhankelijk heidsverklaring moet intrek ken. De meeste zijn een uiting van de vastberadenheid van Litouwers de besluiten van het Litouwse parlement te eerbie digen. Dit riep op II maart de onafhankelijkheid van de re publiek uit. De EG-landen zullen van daag opnieuw een beroep doen op de Sovjetunie om in Litou wen uiterste terughoudendheid in acht te nemen en een poli tieke oplossing na te streven voor het conflict rond de onaf hankelijkheid van de repu bliek. Dat heeft minister Van MANCHESTER (AP) - Het oproer in de gevangenis van de Britse stad Manchester, dat zondag uitbrak, is maan dag voor een groot deel bedwongen door bewakers. In vijf van de tien vleugels van het gevangeniscomplex en op het dak bevonden zich volgens een woordvoerder maandag avond nog ruim 100 opstandige gevangenen De gevangenen in de overige vleugels zouden zich zonder verzet hebben overge geven. Volgens de autoriteiten zijn bij de opstand 12 bewakers en 39 gevangenen gewond ge raakt. Volgens onbevestigde berichten zouden drie tot twaalf gedetineerden die vast zaten wegens seksuele misdrij ven door medegevangenen zijn vermoord/In de vleugels waar de opstand is bedwongen zijn echter geen doden gevonden. Maandagmiddag hesen en kele gevangenen een vlag waarop stond: 'geen doden,' maar minister van Binnen landse Zaken David Wadding- ton zei dat de juistheid van eer dere berichten dat er doden waren gevallen niet kon wor den uitgesloten. Volgens Wad- BERLIJN (DPA) - De directie van de Oostduitse Staatsbank blijft er bij dat de koersver- houding tussen de Westduitse en Oostduitse mark bij de een wording van de twee Duitslan- den 1:1 moet zijn. Die koers moet dan gelden voor spaartegoeden en lonen. Voor het bedrijfsleven dient een koers te worden vastgesteld die afhankelijk is van het concur rentievermogen van de afzon-, derlij ke bedrijven. De Bundesbank, de Westduitse centrale bank, acht een koers- verhouding van 2:1 wenselijk. Alleen voor spaarrekeningen tot 2000 mark mag een koers van 1:1 gelden. In het week einde reageerde bondskanse lier Kohl daarop door te zeggen dat er nog geen beslissing is ge vallen. dington zouden negen gedeti neerden na hun overgave heb ben gezegd dat medegevange nen hen onder dwang met drugs hadden ingespoten. Het gevangeniscomplex ziet er uit alsof het is gebombar deerd; het gebouw zal van bin nen vrijwel geheel opnieuw moeten worden opgebouwd, zo zei maandag een van de bewa kers. Aanvankelijk werd aange nomen dat de gedetineerden in opstand waren gekomen uit protest tegen de leefomstan digheden in het gebouw. De ge vangenis van Manchester werd in 1868 gebouwd voor 970 gede tineerden. Op het ogenblik zijn er 1.648 gevangenen in onder gebracht. De gevangenen zou den echter geen eisen hebben gesteld. den Broek maandag gezegd in Luxemburg na overleg met zijn EG-collega's. Volgens de Nederlandse mi nister stelt het onafhankelijk heidsstreven niet alleen de Li touwers zelf en het Kremlin maar ook de EG voor een poli tiek dilemma. „We zouden hen graag gebruik zien maken van hun grondwettelijke rechten maar aan de andere kant is er een discussie gaande over de herziening van de Sovjet- Grondwet. Moskou heeft een enorme verantwoordelijkheid om instabiliteit in het gebied te voorkomen", aldus Van den Broek. De situatie in Vilnius was maandag naar verluidt rustig. Een woordvoerster van het parlement, Carla Gruodis, zei dat maandag een boodschap van Gorbatsjov die was gericht aan het presidium van de Op perste Raad van Litouwen (het parlement), aan de afgevaar digden was doorgegeven. Gruodis zei dat de vertegen woordigers van Litouwen die naar Moskou werden gezonden, gemachtigd waren 'een dialoog, onderhandelingen, en bespre kingen van iedere aard te be ginnen met de Sovjet-leiders en de wettige status van Litou wen te bespreken in termen van de Sovjet-constitutie en het internationaal recht'. Gorbatsjov eiste in zijn op roep van zaterdag dat Litou wen voor het begin van enig gesprek de onafhankelijk heidsverklaring intrekt. De Sovjet-president beklemtoonde dat de besprekingen dienen te worden gevoerd binnen het ka der van de Sovjet-constitutie, die weliswaar formeel afschei ding niet uitsluit, maar daar voor geen procedure aangeeft. Litouwen liet al weten dat het bereid is alles bespreekbaar te stellen, uitgezonderd de on afhankelijkheid, een opvatting waarvan in het weekeinde nogmaals door regeringsleiders werd getuigd. Ondertussen protesteerden maandag ongeveer 1.000 voor standers van de onafhankelijk heid buiten het bureau van de openbare aanklager in Vilnius tegen de bezetting van het pand door Sovjet-soldaten. Honderden demonstranten in Vilnius protesteren tegen de komst van extra Sovjet-troe pen in Litouwen. - FOTO AP KAAPSTAD (AFP) - De Zuidafrikaanse president, Frederik de Klerk, heeft be sloten het leger in te zetten in de roerige provincie Na- tal om een eind te maken aan het voortdurende ge weld tussen groepen zwar ten. De Klerk zei dat hij had beslo ten onverwijld leger- en poli- tieversterkingen naar Natal te sturen die opdracht hebben 'onmiddellijk en vastbesloten' op te treden teneinde de open bare orde te herstellen. In Natal staan aanhangers van Zulu-leider Mangosuthu Buthelezi en die van het met het ANC verbonden Verenigd Democratisch Front (UDF) elk aar naar het leven. Ruim 2.500 mensen vonden daarbij de af gelopen drie jaar de dood. Vo rige week werd een dieptepunt bereikt toen ruim tachtig do den vielen bij geweld rond de provinciale hoofdstad Pieters- maritzburg. ANC-leider Nelson Mandela, zelf maandag in Natal op be zoek, bespreekt komende don derdag de toestand in de roe rige provincie met president de Klerk. Mandela zou maandag samen met Buthelezi als een soort vredestichters een massa bijeenkomst toespreken, maar het ANC zegde daarvoor af uit vrees voor nog meer bloedver gieten. Van onze correspondent OOST-BERLIJN - De Stasi bestaat niet meer. Maar de gehate staatsveiligheids dienst regeert in de DDR nog met harde hand over zijn graf heen. Gisteren velde hij de in het verleden al zo vaak door deze instantie gekwelde Ibrahim Böhme, partijvoorzitter en nog niet eens als zodanig actief ge worden Volkskammer-fractie- leider van de sociaaldemocrati sche partij SPD. Nog maar goed vijf weken geleden was Böhme tot partij voorzitter gekozen. Gisteren legde hij al zijn partij functies neer. Alleen zijn Volkskam- mer-mandaat heeft hij nog niet prijsgegeven. Allerminst staat nu overi gens vast dat Böhme in het verleden als geheim informant voor de Stasi is opgetreden, zo als hoge ex-Stasi-medewerkers het Westduitse weekblad Spie gel hebben doen geloven. De brief aan het partijbestuur waarin de 45-jarige politicus zijn aftreden bekend maakt is nadrukkelijk geen bekentenis. Böhme wenst echter zo lang er formeel nog onzekerheid over zijn politieke verleden bestaat geen belasting te zijn voor zijn partij. Bovendien heeft de af faire zijn gezondheid zodanig aangetast, dat hij zich niet in staat acht zijn functies uit te oefenen. In het afgelopen weekeinde had Böhme dankzij zijn eigen aandringen in het bijzijn van zijn advocaten en onpartijdige waarnemers inzage in de dos siers over hem gekregen. Dat gebeurde in het voormalige hoofdkwartier van de staats veiligheidsdienst in de Oost- berlijnse Normannenstrasse. In de talrijke dossiers die over hem werden aangetroffen stond niets belastends. Wel vonden voormalige Stasi-me dewerkers, onder de ogen van Böhmes advocaten, een sys- teemkaart die naar een ander, tot nu toe onbekend dossier verwees. Van een systeem bij de Stasi is sinds de 'overval' van ja nuari van duizenden opgewon den Berlijners op het Stasi hoofdkwartier geen sprake meer. In de wanordelijke 40 meter hoge berg papieren kon het betreffende dossier niet snel worden gevonden. Hoewel Böhme volhoudt dat ook in dit onbekende dossier niets belas tends over hem kan staan le verde hij zondag zijn aftre- dingsbrief bij het bestuursbu reau van zijn partij in. De SPD verklaarde dat Böhme vrijdag na lezing van zijn eigen dossier was flauwge vallen en in een ziekenhuis op genomen moest worden. De partij ontkende dat Boehme een zelfmoordpoging heeft ge daan, zoals in een televisiepro gramma was beweerd. Sinds zijn ontslag uit het ziekenhuis verblijft Boehme bij vrienden. Een van de vice-voorzitters van de SPD vertelde gisteren in een persconferentie in Oost- Berlijn dat het vinden van het onbekende Böhme-dossier nog lang kan duren. „De verwijten en beschuldigingen behoeven echter in de huidige situatie een snelle opheldering. Daar deze niet mogelijk is en de ar beid in de partij en de jonge de mocratie niet belast mogen worden legt Ibrahim Böhme zijn partijfuncties en het frac tievoorzitterschap neer." Böhme wordt opgevolgd door de tweede man in de par tij, Markus Meckel. Deze zwaarbebaarde en eveneens welbespraakte dominee wordt als het theoretische brein van de partij beschouwd. Het par tijbestuur bevestigde hem gis teren in zijn functie van waar nemend voorzitter. Over enkele weken zal een bijzonder partij congres definitief in de opvol- Oud-SPD-leider Böhme. FOTOEPA ging van Böhme moeten voor zien. Meckel toonde zich door de 'affaire-Böhme' duidelijk aan geslagen. Hij concludeerde dat de activiteiten van het staats- veiligheidsapparaat van des tijds ook na de eerste vrije ver kiezing nog steeds een mach tige rol in de politiek spelen. Volgens hem beschikt de DDR niet over de middelen om zich te bevrijden van het Stasi-ver leden en is internationale hulp nodig. BUKAREST (AP) - In een zwaarbewaakt voormalig theater in de Roemeense hoofd stad Bukarest is maandag het proces tegen Nicolae An- druta Ceausescu (fo to), de broer van de voormalige Roe meense dictator, van start gegaan. De 66-jarige Ceau sescu, voormalig on derminister van Bin nenlandse Zaken en generaal van politie, wordt beschuldigd van zevenvoudige moord, poging tot moord en aanstichting tot genocide tijdens de hardhandige onderdrukking van de volks opstand eind vorig jaar. Deze opstand leidde uiteindelijk tot de val van het dictatoriale regime van Nicolae Ceausescu. Ceau sescu zou ongeveer 1.000 kadetten die onder zijn leiding ston den opdracht hebben gegeven op de duizenden demonstranten te schieten, die de straten van Bukarest op 21 en 22 december vorig jaar hadden gevuld. Toen de kadetten dit hadden gewei gerd zou hij zelf zeven betogers hebben gedood. LUXEMBURG (ANP) - De EG-landen zullen de visumplicht voor Oostduitsers, Tsjechen en Hongaren op afzienbare ter mijn afschaffen. Die verwachting sprak minister Hans van den Broek van buitenlandse zaken maandag uit in Luxemburg na overleg met zijn EG-collega's. De Bondsrepubliek Duitsland heeft de visumplicht voor de drie betrokken landen al afge schaft. Dat de twaalf landen maandag niet besloten de visumplicht voor de DDR met onmiddellijke ingang op te heffen, hing di rect samen met bekend worden van een overeenkomst tussen de DDR en Turkije over het opheffen van de visumplicht tus sen de twee landen, aldus diplomaten in Luxemburg. BUKAREST (AFP) - Ion Bratianu, de voorzitter van de pas op gerichte Liberale Unie, heeft zich kandidaat gesteld voor de Roemeense presidentsverkiezingen van 20 mei, zo is maandag vernomen. Bratianu is de tweede kandidaat bij de verkiezingen. Zaterdag verklaarde Radu Campeanu, de voorzitter van de Nationale Liberale Partij (NLP), dat hij op zou gaan voor het presidents schap. De Liberale Unie werd afgelopen dinsdag opgericht na een scheuring in de NLP als gevolg van 'rivaliteit tussen personen', meldden waarnemers. Op grond van de kieswet moet een kan didaat bij de presidentsverkiezingen gesteund worden door een officieel geregistreerde partij of politieke organisatie en hand tekeningen van ten minste 100.000 aanhangers overleggen. LONDEN (AFP) - Bij de rellen die zich zaterdagavond in Lon den hebben afgespeeld aan het eind van een betoging tegen de nieuwe gemeentebelasting, hebben 331 politiemannen verwon dingen opgelopen. Volgens de Yard, die een onderzoek is begonnen naar de onge regeldheden, verrichtte de politie bijna 350 arrestaties. 68 beto gers zitten nog in hechtenis. Zij zijn in staat van beschuldiging gesteld wegens verstoring van de openbare orde, plundering, diefstal en geweldpleging.273 andere arrestanten zijn op borg tocht vrijgelaten en zullen de komende weken berecht worden, zo heeft een woordvoerder van de politie meegedeeld. TAIPEH (AFP) - De president van Taiwan, Lee Teng-hui, heeft maandag een onderhoud gehad met de belangrijkste op positieleiders. Het overleg wordt beslissend geacht voor de po litieke stabiliteit op het eiland. Dat heeft een raadsman van de president bekendgemaakt. Het is voor het eerst in de geschiedenis van Taiwan dat er overleg plaatsvindt tussen de president en de oppositie. Volgens de raadsman heeft president Lee de oppositieleiders proberen te winnen voor zijn hervormingsplannen en moge lijke amnestie voor politieke gevangenen. Lee gaf wel aan dat van een mogelijke grondwetswijziging in de nabije toekomst geen sprake zal zijn. KATMANDU (UPI/AFP/RTR) - De Nepalese poltie heeft maandag het vuur geopend op demonstranten in een voorstad van de hoofdstad Katmandu. Volgens nog onbevestigde bron nen zijn daarbij drie burgers om het leven gekomen. Een stoet van meer dan 50.000 demonstranten trok later, bewa pend met messen en stokken, richting de hoofdstad maar kond door de poltie tegengehouden worden. De betogers eisten poli tieke hervormingen waaronder meer democratie en een meer- partijenstelsel. De demonstratie was de grootste uiting van on tevredenheid met het systeem van dit jaar.Sinds twee maan den voert de Nepalese oppositie een campagne tegen de rege ring. Zij eist dat het bijna dertig jaar oude verbod op politieke partijen wordt opgeheven en koning Birendra zijn absolute machtspositie opgeeft. WASHINGTON (DPA) - Defensiedeskundigen van de twee grote partijen in de Verenigde Staten hebben zich uitgesproken tegen modernisering van de Lance-raketten die in Europa staan. Hun standpunt is verwoord in een studie van het John Hopkins Policy Institute in Washington, die maandag openbaar werd gemaakt. De Republikeinse senator William Cohen zei dat het Ameri kaanse Congres waarschijnlijk ook geen toestemming zou ge ven voor een opvolger van de Lance, als gevolg van sterke op positie daartegen van de Westduitse regering. Volgens een artikel in de 'Washington Post' overweegt de Amerikaanse regering 'veranderingen' in oude plannen voor kernwapens voor de korte afstand in Europa. Washington zou onder meer een deel van de kernwapen-artillerie uit de Bonds republiek willen terugtrekken. OOST-BERLIJN/DRESDEN (RTR/DPA/AFP) - Er lijkt geen eind te komen aan de berichten over massagraven in de DDR. In het Sovjetgevangenenkamp bij Mühlberg zouden de onmen selijke omstandigheden in het kamp na de Tweede Wereldoor log aan zo'n 8.100 mensen het leven gekost hebben, zo meldde de in Dresden verschijnende 'Sachsische Zeitung' maandag. Ooggetuigen, die in het kamp zaten dat in 1948 werd opgehe ven, zijn wellicht in staat aan te wijzen waar de vermeende na zi-sympathisanten met 50 of 100 tegelijk begraven zijn. De bur gemeester van Mühlberg, Hans-Jörg Schulz, vertelde dat er nog steeds verklaringen van vroegere gevangenen binnenko men. JAKARTA (UPI/ANP) - De Indonesische president Suharto heeft onlangs een verzoek om gratie afgewezen van Asep Su- ryaman, die vijftien jaar geleden ter dood werd veroordeeld voor zijn vermeende aandeel in de communistische couppoging van 1965. De 68-jarige Suryaman of Suraman behoorde tot de zes man nen die op 11 maart zouden worden geëxecuteerd. De terecht stellingen gingen op het laatste moment niet door. Die vier executies waren voor minister Pronk (ontwikkelings samenwerking) aanleiding 27 miljoen gulden extra betalings balanshulp aan Indonesië op te schorten. De meeste fracties in de Tweede Kamer willen dat minister van Ontwikkelingssa menwerking Jan Pronk harde garanties eist van Indonesië dat verdere executies uit zullen blijven.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1990 | | pagina 5