Bulgaren vrezen een nieuwe Turks Cyprus-kwestie'
Zaterdag grote demonstratie voor softdrugsbeleid
even._
UITBLAZEN
Golf van DDR-burgers komt niet tot staan
ALLEEN I
pe Stem co
Zorgvuldighe
Tweede
auto
BONDSREPUBLIEK ZET MES IN OPVANGVOORZIENINGEN
Dales wil ruimte
voor gesprek met
LOTA-gemeenten
DE STEM ACHTERGROND DONDERDAG 18 JANUAR11990
WIM KOCK
C,ub"-
.DESTEM.
DE STEM BINNEr
amsterdam/utreci
metaal als in de bouw wc
Grootmetaal
de RELATIE TUSSEN de leden
nel ls er de laatste tijd niet bete
mes en heren in de Senaat vent
?P een zeer beschaafde en co
'rritatie in het eerbiedwaardige
nomen.
EVEN onverhoeds als
onherroepelijk is
thuis een einde aan
een tijdperk gekomen.
Drieëntwintig jaar, dat
mag je toch een tijdperk
noemen? Zondagavond te
gen middernacht heeft
onze Eend de geest gege
ven. En routeop een van Bre
da's uitvalswegen, vloog de mo
tor spontaan in brand, naar
men aanneemt als gevolg van
kortsluiting. Het genadeschot
gaf de brandweer. Die spoot er
zo'n smerig spul in dat een
bona fide sloper zelfs de stoelen
niet zal durven aanpakken zon
der veiligheidshandschoenen
aan, bescherming biedend te
gen giftige chemicaliën. Eenden
worden al lang niet meer ge
maakt, dus is het niet aanneme
lijk dat er nog ooit een in onze
garage zal rusten.
Drieëntwintig jaar hebben
we een Eend gehad. Onze eer
ste auto was een Eend. Tweede
hands gekocht. Na anderhalf
jaar al opgevolgd door een
spiksplinternieuwe. Een super-
Eend, die door zijn schepper
Dyane 6 werd genoemd. Dit
wagentje werd door een onop
lettende vrachtwagenchauffeur
op een voorrangskruising in de
prak gereden. Total losszoals
dat heet. Omdat het wagentje
nog geen twee jaar oud was,
konden we van de verzeke
ringsuitkering 'n één jaar oude
Eend kopen. Die was 'snel in
gereden', beweerde de verkoper
en hij bedoelde slordig en ruw.
Maar na een grondige beurt
was hij als nieuw en hij heeft
ons acht jaar trouw gediend.
Zo'n indrukwekkend dienstver
band zou zijn opvolger ook
hebben gehaald als we hem te
gen het einde van het zevende
jaar niet zodanig hadden be
schadigd dat het reparatiebe
drag hoger uitviel dan de dag
waarde van de hele auto. Met
spijt zagen we hem gaan. Deze
auto was de discrete getuige ge
weest van de eerste prille ro
mances van onze zoons. We
vonden er wel eens een haar
speld, een ooningetje of een
lipstick in.
Eén jaar oude Eenden wa
ren door de inleveringswoede
van de eerste jaren '80 voor
onze beurs wat te jong gewor
den. De 'nieuwe' was drie jaar
oud, maar er was niet veel mee
gereden. Het bleek een kneus te
zijn. Altijd mankeerde hij wat,
maar hij was ook de toeverlaat
van onze student die, door op
twee adressen tegelijk te wo
nen, een nogal ambulant leven
ontwikkelde. Het zou onze eer
ste Eend worden die meer dan
100 .000 km op de teller aan
wees. Hij kreeg het een paar
keer zwaar voor de kiezen en
hij had zijn kwaaltjes, maar hij
deed het altijd als we de start-
knop uittrokken. Tot afgelopen
zondagavond.
Vijf Eenden in drieëntwin
tigjaar, waarvan er twee samen
zelfs een periode van vijftien
jaar overbrugden, dat is ook
economisch gesproken geen
slechte zaak. Laten we de Dya
ne, die al zo jong aan zijn einde
kwam, en de al gauw ingeruilde
eerste Eend even buiten be
schouwing, dan hebben we met
elk van de laatste drie Eenden
gemiddeld 6,3 jaar gedaan.
Daarbij mag wel worden opge
merkt dat we met geen van die
auto's ooit een roestprobleem
hebben gehad. Weliswaar ston
den ze 's nachts op stal, maar
verder deden we er niets aan.
Ze werden zelden gewassen,
laat staan in de was gezet.
Ik ben altijd gecharmeerd
geweest van de Eend. De ver
nuftige eenvoud van het con
cept. Het voor zo'n kleine auto
ongelooflijke zitcomfort. Eüj
was ontworpen, zei men, om
Franse boeren in de gelegen
heid te stellen hun eieren, zon
der ze te breken, hotsend over
de slechtste landwegen, naar de
markt in de stad te brengen.
Een paraplu op wielen, maar
ook een zeer sterk wagentje
waar je overal mee doorheen
kwam. Op zonnige dagen rolde
je het dak op en dan reed je in
een cabriolet en ook dankzij
dat roldak kon je van alles ver
voeren wat niet in een gewone
auto kon.
Zijn enige nadelen waren de
lage topsnelheid en het lawaai
van de luchtgekoelde motor.
Dat maakte hem minder ge
schikt voor lange zakenritten.
Voor je status hoefde je het za
kelijk gebruik echter niet te la
ten, want je kon altijd zeggen
dat hij van je vrouw was. In ons
geval was dat trouwens ook zo.
De Eend was sinds 1970 onze,
geneer ik me bijna te zeggen,
tweede auto. In de Bredase
straat waar we toen woonden,
merkten we er niets van, maar
bij vrienden in Engeland ont
dekten we dat die Eend ons ex
tra status verleende. „Ah well.
So you're a second car family
than?. Het werd gezegd op een
toon van: Welcome to the
Mijn vtouw zegt altijd dat
ze de Eend niet echt nodig
heeft, dat het overbodige luxe
is. In termen van de jaren '50,
waarin we beiden natuurlijk
nog wel eens denken omdat we
toen in de gedwongen sober
heid van de wederopbouw-
maatschappij volwassen wer
den, is dat natuurlijk ook zo. In
termen van de jaren '80 echter,
met de kinderen volwassen en
een snel gegroeide vracht bezig
heden buitenshuis, ligt dat toch
wel anders, al zal ik niet bewe
ren dat een tweede auto een
soort levensvoorwaarde is. En
elke tijd stelt zijn eigen termen.
In de termen van de jaren '90
wordt het uit milieu-oogpunt
misschien nog eens maatschap
pelijk onfatsoenlijk dat een
huishouding er twee auto's op
nahoudt.
Maar zo ver ben ik nog niet
met denken. Bovendien: de stu
dent is er ook nog.
Iliillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilr
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem B.V.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteur.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telefax 076-236405.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Telefax redactie 076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Steenbergsestraat 23-23a, ©01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326.
Voor bezorgklachten: 076-236888.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, ©01620-54957.
Postadres: Postbus 4023, 4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, ©01650-37150.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, ©01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, ©01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen bij vooruitbetaling te voldoen:
per maand 26,10; per kwartaal 75,25 of per jaar 292,00.
Abonnees die automatisch betalen ontvangen een korting van
resp. 1,- per maand, f 2,00 per kwartaal, 7,50 per jaar.
Voor posttoezending geldt een toeslag.
Losse nummers: ma. t/m vrijd. 1,35; zat. 1,60.
Service-afdeling abonnementen. ©076-236472, ma. t/m vrijd.
9.00-12.30 en van 13.00-16.00 uur.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Centrale reclame-afdeling 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur® 076-236394/236911.)
Dn p b fpldfjpQ*
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
Door Huub van As
HET BULGAARSE parle
ment heeft deze week be
sloten de Turkse minder
heid in dat land 'het fun
damentele recht' op een
eigen culturele identiteit te
geven. Daarmee komt offi
cieel een einde aan de ver
volging van de etnische
Turken, die zes jaar gele
den begon onder het be
wind van de inmiddels af
gezette Todor Zjivkov.
Maar terwijl in afwachting
van vrije verkiezingen de
parlementariërs zonder de
mocratische basis kunnen be
slissen wat ze willen, verkeert
'de straat' nog in een buiten-,
haast anti-parlementaire, re
volutionaire roes. Een ge
schikt moment om de Turkse
kwestie naar eigen inzicht, op
een minder op overleg ge
stoelde manier, op te lossen.
Het besluit van de regering
Atanasov komt na een ak
koord met de Unie voor de
verdediging van nationale be
langen. Eerder deze maand
kreeg deze unie grote menig
ten op de been om te proteste
ren tegen de plannen om de
islamieten weer rechten te
verlenen.
In 1984 besloot de regering
Zjivkov tot een grootscheepse
'bulgariseringscampagne'. De
Turkse minderheid (1 miljoen
op 9 miljoen Bulgaren) moest
Bulgaarse namen aannemen
en mocht niet meer Turks
praten in het openbaar. De
campagne en het verzet daar
tegen resulteerden in duizen
den doden, deportaties en ver
woesting van vele moskeeën.
De laatste weken wordt er in Bulgarije gedemonstreerd tegen de nieuwe vrijheden van
de Turkse minderheid. - fotoap
Na het afzetten van Zjiv
kov lieten de nieuwe leiders
ook de minderheid meedelen
in hun vernieuwingsdrang.
De plannen stuitten echter op
wijdverbreide anti-Turkse
sentimenten. In het kielzog
van andere Oosteuropese lan
den namen ook in Bulgarije
nationalistische tendenzen
bezit van de publieke opinie.
Net zoals in het conflict
tussen het islamitische Azer
baijan en het christelijke
Armenië speelt religie hier
een ondergeschikte rol.
Na de opluchting van vorig
jaar, toen naar schatting
300.000 etnische Turken een
paspoort kregen om naar hun
moederland te vertrekken,
keert nu de haat terug. Die
werd al in de loop van het af
gelopen jaar gevoed doordat
een belangrijke deel van de
migranten op hangende
pootjes terugkwam en kreeg
een nieuwe oppepper door het
besluit van de nieuwe rege
ring.
Die anti-Turkse houding
dateert al vanaf de 14e eeuw
toen de Balkan-staat in het
Osmaanse (Turkse) rijk werd
opgenomen. De sluimerende
aversie kwam pas eind vorige
eeuw tot een openlijke con
frontatie door de Russisch-
Turkse oorlog (1875-1878).
In die oorlog verdreef de
Russische tsaar de Turken uit
Bulgarije en ontstond de
hechte band die Rusland en
later de Sovjetunie met Bul
garije tot op de dag van van
daag heeft. Niet voor niets
wordt Bulgarije wel eens de
16e Sovjet-republiek ge
noemd. De twee landen heb
ben veel meer dan alleen de
taal gemeen. Russisch en Bul
gaars lijken meer op elkaar
dan Nederlands en Duits.
De Russen hebben Bulga
rije nooit overheerst, maar
worden daarentegen als be
vrijders gezien. Bulgarije is
ook het enige Warschaupaet-
land waar geen Sovjettroepen
zijn gelegerd. Als Bulgarije
een vijand heeft in de Balkan
regio, dan is dat Turkije.
Spandoeken als 'Bulgarije
voor de Bulgaren' en 'Nooit
meer een Bulgarije onder
Turkije' doen in Westerse
ogen onverholen rascistisch
aan, maar vormen louter na
tionalistische uitingen van
onvrede. Ondanks het ak
koord tussen de regering en
de unie, die het geschil door
middel van onderhandelingen
willen bijleggen, is de strijd
lust in het land groot.
Het zijn deze maand vooral
demonstranten uit de provin
cie geweest die naar de hoofd
stad Sofia trokken. Het is niet
vreemd dat daar mensen tus
sen zitten die bang zijn hun
vorig jaar door een etnische
Turk verlaten woning weer
terug te moeten gegeven aan
een spijtoptant. Het anti-
Turkse sentiment is niet een
gevolg van dergelijke indivi
duele huisvestingsproblemen
of van propaganda onder het
mom van geschiedenisles op
school. Het zit dieper.
Wat veel Bulgaren vrezen
is een nieuwe 'Turks Cyprus-
kwestie'. In 1974 werd met ar
gusogen de Turkse invasie op
Cyprus gevolgd. Toen kwa
men Turkse troepen de
Turkse bevolkingsgroep te
hulp waarna het eiland ge
spleten werd in een Grieks en
een Turks deel. 'Dat nooit in
Bulgarije', vinden velen.
Ook op regeringsniveau
wordt dat gevaar onderkend.
Niet voor niets wordt in het
besluit de formulering
'Turkse minderheid' verme
den. Het heet nu een 'Turks
sprekende islamistische min
derheid'. Terwijl de Bul
gaarse regering met haar be
slissing juist een klimaat van
verzoening heeft willen creë
ren, lijken de onderlinge ver
houdingen zich alleen maar te
verharden.
De pas opgerichte 'Bewe
ging voor rechten en vrijhe
den van Turken en moslims in
Bulgarije', onder leiding van
Medi Dolganov, kan dienen
als gesprekspartner in onder
handelingen, maar kan, zo ge
loven veel Bulgaren, ook een
bewijs van het tegendeel zijn
Hoe dan ook, de beweging telt
zo'n 20.000 leden.
De etnische Turken willen
veel meer dan het terug
draaien van de anti-Turkse
maatregelen van 1984. Ze ver
wijzen dan naar faciliteiten
die ze voor de 'bulgariserings
campagne' hadden, zoals een
eigen radiostation, eigen
scholen en eigen kranten
Zover gaat de toegevendheid
echter niet en dat voedt de
vrees dat Bulgarije voor een
heet voorjaar staat.
De Bulgaren zullen het in
dat voorjaar onderling moe
ten regelen. De Russen zullen
de Bulgaren niet nog eens te
hulp komen. Michail Gorbats-
jov is geen tsaar en hij heeft
genoeg eigen, binnenlandse
problemen van dezelfde soort.
Door Rinze Brandsma
VANAF zaterdag 20 januari verzamelen
zich op de Dam en de directe omgeving in
hartje Amsterdam duizenden rokers. De
spontaan opgehoeste actiegroep Veront
ruste Rokers Nederland verenigt de ro
kers van softdrugs, hasj, marihuana,
weed. Het moet, zaterdagmiddag, een na
tionale protestdag worden voor het be
houd van het tolerante Nederlandse soft
drugsbeleid.
Uit het hele land is de komst van bussen vol
verruimde geesten al aangekondigd. De orga
nisatoren verwachten minimaal vijfduizend
koffieshophouders, hun klanten, muzikanten
en sympathisanten. En vooral de internatio
nale pers: verscheidene filmploegen uit het
buitenland hebben gezegd, te zullen komen.
Amsterdam zal weer eens ouderwets ludiek
swingen, met verkleedpartijen, muziek en
dans, marihuanavuren, uitdelen van stickies
en het gezamenlijk blowen van een superjoint
van zes meter. Het wordt, voor het eerst sinds
de swinging sixties, weer Provo-cerend 'uche-
uche op de Dam'.
De actie is zo spontaan, dat een echte organi
satie of een draaiboek achter de protestdag
niet bestaat. Een van de initiatiefnemers, Ben
Dronkers, eigenaar van het beroemde/be
ruchte Hashmuseum aan de Oudezijds Achter
burgwal in Amsterdam, wil wel een toelichting
geven. Zijn verhaal wil vooral de lof zingen
van het heilzame, semi-legale geestverrui
mend kruid.
Op het Rotterdamse kantoor van zijn onder
neming van drie koffieshops-met-softdrugs-
verkoop en winkels in 'stuff' en zaden in Rot
terdam, Amsterdam en Groningen ('twintig
werknemers, alles open voor fiscus en justitie'),
terwijl hij kalm een forse joint bouwt: „Het is
nodig, van ons te laten horen. Gebruikers, ro-
kers van softdrugs zijn echte softies, softe gas
ten. Smilende mensen, weet je, die niet snel in
actie komen. Die komen niet zo gauw op voor
hun stickie."
Er is aanleiding voor de protestdag. De soft
druggebruikers ('een tevreden roker is geen
onruststoker') vrezen het Schengen-akkoord,
dat op ondertekening wacht. De vijf landen in
dat Europese akkoord zullen dan één juridi
sche lijn moeten trekken. Volgens artikel 72 zal
onder meer verkoop, verstrekking, aflevering
en bezit, ook van cannabisprodukten, tegenge
gaan moeten worden. In feite worden de milde
softdrugs en de verslavende harddrugs met
elkaar gelijk gesteld. En daar gaat Nederland
dan met zijn goeie gedrag, met het liberale, to
lerante softdrugsbeleid dat steeds vaker inter
nationaal als voorbeeld gesteld wordt van hoe
het wél moet.
Ben Dronkers steekt de brand in zijn joint
en neemt een hijs, de zoete walm zorgt voor een
gepaste atmosfeer. „In ons land zijn wij er nu
wel aan gewend. Er zijn zeker 500.000 tot een
miljoen softdruggebruikers. Ook minister
Hedy d'Ancona van WVC blowt wel eens, dat
weet ik. Met ons tolerante gebruik (gebruik
van softdrugs wordt niet vervolgd, echte han
del wel) hebben wij internationaal gezien ver
reweg het laagste percentage gebruikers: 15%
van de jeugd tussen 15 en 35 blowt wel eens of
heeft het gerookt, in West-Duitsland zit dat
tussen de 20 en 25% en in de VS tussen 30 en
35%. Dat zegt toch al genoeg."
Zaterdag wordt op de Dam ook gepeild, of er
genoeg animo is voor een Marihuanapartij,
voor politieke druk, voor controle in de zin van
de Warenwet, voor bescherming van consu
mentenbelangen.
Juist uit de provincie kwam het meeste en
thousiasme voor de protestdag. „Misschien
omdat daar meer problemen zijn met toleran
tie en acceptatie dan in de Randstad." In elk
geval komen er bussen vol klanten van koffie
shops in Venlo, Maastricht en Tilburg, zelfs
een uit Mönchen-Gladbach.
Dronkers benadrukt dat het zaterdag puur
om de hasj en marihuana gaat, de softdrugs.
De harddrugs, dat is een andere wereld en een
ander verhaal. Ons land kent zo'n 2500 koffie
shops waar softdrugs verkocht worden. Zeker
in Amsterdam en Rotterdam gaat dat heel
open - al moesten de geschilderde marihuana-
blaadjes, herkenningstekens, van de ramen en
de uithangborden - en daarbuiten meer verho
len onder de toonbank. In zijn winkels en kof
fieshops laat Dronkers per keer en per klant
niet meer dan 30 gram (echt voor eigen ge
bruik) verkopen.
„Tot in Egypte, door president Moebarak,
wordt Nederland naar voren gehaald als voor
beeld van een zinnig drugsbeleid. De Ameri
kaanse ambassade schreef een lovend rapport.
In Zwitserland hebben kantons al softdrugs
gelegaliseerd en ontstaan vrijplaatsen voor
druggebruik, met medische en sociale opvang.
Hier wordt de klok wat teruggedraaid, terwijl
iedereen toegeeft dat de softdrugs hier geen
probleem meer vormen."
„Met het akkoord van Schengen zijn wij
bang, dat de tolerantie en het vrijgeven hele
maal teruggedraaid worden, ook hier. Neder
land moet zich dan aan de internationale ver
dragen houden. Vandaar de nationale protest-
dag. Om duidelijk te maken, hoe waardevol
dat tolerante Nederlandse softdrugsbeleid is."
Door Rink Drost
DE gedachtengang stamt
van de Saarlandse minis
terpresident Oskar Lafon-
taine: het wordt toch te
gek om in de Bondsrepu
bliek enerzijds de DDR-
burgers op te roepen
vooral in hun land te blij
ven en daar bij de opbouw
van de democratie en de
economie mee te helpen,
anderzijds diezelfde bur
gers te blijven lokken met
uitgebreide financiële
steun en sociale opvang
mogelijkheden.
De secretaris-generaal van
bondskanselier Kohls chris
tendemocratische regerings
partij CDU, Volker Rühe, le
verde meteen lik-op-stuk.
„Lafontaine gedraagt zich als
de Schönhuber van links",
riep hij uit.
Het partijbestuur her
haalde het afgelopen week
einde in de Saarlandse hoofd
stad Saarbrücken die be
schuldiging in parlementair
der termen. Het vergaderde in
die stad uit verkiezingstech-
nische overwegingen. In deze
kleine deelstaat is volgende
week zondag de landdagver
kiezing en de CDU zou in het
Saarland na vier jaren oppo
sitie graag weer in de rege-
ringsbanken willen zitten.
„Lafontaine wakkert de so
ciale afgunst tegen die land
genoten aan die naar ons de
vrijheid in vluchten", heette
het nu.
Maar ziedaar het wonder:
ongemerkt moet de CDU in
Saarbrücken de schoenen van
Lafontaine hebben aange
trokken. Want daags daarna
besloot de coalitie van de
zelfde CDU met de Beierse
zusterpartij CSU en de libe
rale FDP duchtig het mes te
zetten in de hulp aan DDR-
burgers en aan van Duitse af
komst zijnde inwoners van
andere Oostblokstaten die
alsnog voorgoed naar de
Bondsrepubliek willen ko
men. „De overbruggingshulp
kan worden gekort", is het ar
gument van de CDU, „omdat
de voorwaarden daarvoor -
politieke vervolging en onder
drukking - niet meer be
staan." Dat was precies wat
Lafontaine had beweerd.
In dat kader klinkt de aan
vulling van Wolfgang Bötsch,
de voorzitter van de CSU-
groep in de Bondsdagfractie
van de CDU/CSU, ronduit be
lachelijk. Hij zei dat verhin
derd moet worden dat voor
malige Stasi-medewerkers in
de Bondsrepubliek in het ge
not van sociale voorzieningen
komen.
Daar zit het probleem nu
werkelijk niet. Er mogen dan
meer dan twee keer zo veel
Stasi-medewerkers zijn ge
weest dan zelfs westerse des
kundigen voor mogelijk had
den gehouden, op het totaal
van de Oostduitse landver
huizers maken ze maar een
schijntje uit. En wie zal dit
kaf van het koren scheiden?
Het echte probleem zit in de
aanhoudend grote aantallen
DDR-burgers die naar de
Bondsrepubliek blijven ko
men. Al lang staan de West
duitsers niet meer juichend
langs de weg om de landgeno
ten uit de DDR met bloemen
en cadeaus welkom te heten.
Uit de opvangcentra komen
alarmkreten. De capaciteit is
overbezet. Ook verderop in de
opvangketen wordt alarm ge
slagen.
Alleen al in de deelstaat
Nordrhein-Westfalen hebben
achttien steden een opnames
top van 6 maanden ingesteld
of aangevraagd. De Stadtdi-
rektor (de man die de be
stuurlijke taken van een bur
gemeester waarneemt) van
Minden: „Zonder dit morato
rium van zes maanden kun
nen we de situatie niet meer
in de hand houden. We ver
wachten nog sterk stijgende
aantallen. Wij willen echt pal
staan voor onze taak om te
proberen uit deze menson
waardige toestanden te ko
men en voldoende capaciteit
te bouwen. Dat wil zeggen:
Stasi-medewerkers op straat gezet. Een vlucht naar de
BRD ligt voor de hand.
achttien prefab-woningen
zijn in aanbouw; een grote
stilgelegde fabriek wordt om
gebouwd zodat we over 106
fatsoenlijke plaatsen kunnen
beschikken. We praten over
een oud fabriekscomplex en
zovoort." Minden nam in 1988
240 Duitsers uit de DDR en
andere Oostbloklanden op.
Vorig jaar waren het 1.372.
De aantallen Oostduitsers
die ondanks alle hoopgevende
veranderingen in de DDR
naar de Bondsrepubliek blij
ven komen geven waarlijk
aanleiding om aan de nood
rem te trekken. Zowel de
DDR als de Bondsrepubliek
kunnen deze uittocht c.q. in
tocht niet meer verwerken. In
de beide eerste weken van ja
nuari meldden zich op werk
dagen tussen de 1.800 en 2.300
DDR-burgers bij de opvanga-
dressen in West-Berlijn en de
Bondsrepubliek. Op zaterda
gen en zondagen waren het
zo'n 600. Maandag 8 januari
was tot nu toe de topdag, met
2.543 mensen die het in de
DDR voor gezien hielden en
zich voorgoed in de Bondsre-
- fotoap
publiek wensten te vestigen.
Dat zijn aantallen die in 1961
aanleiding waren tot de bouw
van de Muur in Berlijn.
De grondwet van de Bonds
republiek verplicht dit land al
die mensen op te nemen. Het
mag bijna een wonder heten
dat tot nu toe de opvang zon
der al te grote schokken is
verlopen en dat de werkloos
heidscijfers niet de pan uitrij
zen. De krachtige economi
sche groei helpt hier een pret
tig handje mee. Want opge
teld gaat het om een in
drukwekkend aantal. Tot half
januari hebben 23.355 DDR-
burgers hun land verlaten: de
bevolking van een flinke pro
vinciestad. Tel daarbij de
bijna 300.000 die vorig jaar via
Hongarije, Tsjechoslowakije
en na 9 november recht
streeks naar de Bondsrepu
bliek en West-Berlijn kwa
men en duidelijk wordt hoe
groot de aderlating voor de
Oostduitse economie is. Die
aderlating is deste groter om
dat het gros van de landver
huizers uit jonge en goed op
geleide mensen bestaat.
In werkelijk alle bedrijven
en instellingen gapen in de
DDR de lege plaatsen. Met de
moed der wanhoop probeert
de regering de economie, het
bestuursapparaat en de ge
zondheidszorg overeind te
houden. Alleen al in het Oost-
berlijnse ziekenhuis Charité
ontbreken tachtig specialis
ten. In alle andere ziekenhui
zen is de toestand overeen
komstig. De overgebleven
artsen en ook het verplegend
personeel draaien diensten
van zestien uren per dag en
soms meer. Medische hande
lingen die niet werkelijk
dringend zijn worden niet
meer uitgevoerd. De zieken
huiswachtlijsten beginnen op
die voor de Trabantjes en
Wartburgs te lijken.
De directie van de elektro-
nica-staatsonderneming 7
Oktober (de oprichtingsda
tum van de DDR) in Oost-
Berlijn zit met de handen in
het haar. Door de jaren heen
is de logistiek al een rom
meltje geweest, zodat de pro-
duktie nooit de capaciteit
haalde die ze, gezien de perso
neelssterkte en de investerin
gen, had moeten halen. Daar
kwam het vertrek van veel
personeelsleden naar het
Westen overheen. En nu koopt
Siemens in West-Berlijn de
overgebleven vakkrachten
regelrecht weg. De produktie
van de 'Volkseigene Kombi-
nat 7 Oktober' heeft een abso
luut minimum bereikt.
Het zijn maar twee van de
duizenden voorbeelden.
Overal probeert de regering
gaten te stoppen met militai
ren en overbodig geworden
Stasi-personeel. Die laatsten
worden overigens waar mo
gelijk geweerd.
De inzet van militairen in
de civiele sectoren heeft tot
gevolg dat de gevechtskracht
van de parate troepen tot een
dramatisch dieptepunt is ge
zonken. Een Westduitse tv-
reportage maakte dat maan
dagavond schrijnend duide
lijk. De sterkte van hele ba
taljons is tot enkelingen te
ruggebracht. Honderden
tanks en pantserwagens staan
afgedekt in het gelid: de be
manningen zijn er niet meer.
Ze zitten achter de kassa in de
supermarkt, versterken het
verplegerscorps in de zieken
huizen, staan achter de ma
chines in de bedrijven. In de
kazernes huist vaak nog niet
de helft van de normale be
zetting.
Het dreigt allemaal nog er
ger te worden met de leegloop
van de DDR. Ook nu de
bondsregering en de deelsta
ten hun helpende hand deels
terugtrekken blijft het econo
misch aantrekkelijk de grote
overstap te wagen. De velen
die zijn voorgegaan oefenen
een wervende kracht uit en
zijn inmiddels in staat een
deel van de opvang over te
nemen.
Wanneer op 6 mei de kie
zers de communisten en hun
jarenlange meelopers in hun
macht bevestigen, zal het hek
van de dam zijn. De sociaal
democratische DDR-specia-
list Egon Bahr dreigt in dat
geval bevestigd te worden in
zijn vrees, dat de Duitse her
eniging zich binnen de gren
zen van de Bondsrepubliek en
West-Berlijn zal afspelen.
Volgens hem staan nu al meer
dan 2 miljoen Oostduitsers
klaar om te vertrekken. Nu na
de omwenteling echte verbe
teringen uitblijven of te traag
op gang komen stappen steeds
meer van hen alvast op.
Twee miljoen kan de
Bondsrepubliek nooit zonder
grote problemen verwerken.
Bahr vindt dat de bondsrege
ring snel met effectieve eco
nomische hulpverlening voor
de DDR over de brug moet
komen, om tenminste een deel
van de potentiële landverhui
zers van hun vornemen te
doen afzien. Maar bondskan
selier Kohl houdt het been
Van onze Haagse redactie
pEN HAAG - Het ministe
rie van Financiën zit zwaar
in de maag met de afhande
ling van het wetsvoorstel
over de verhoging van het
huurwaarde-forfait van 1,3
tot 2,3 procent.
Het ministerie wil er alles aan
doen dat de Eerste Kamer nog
deze maand ja zegt tegen de
verhoging van de 'woonbelas
ting'- Maar de kans daarop is
heel klein.
De meerderheid van de Eer
ste Kamer wil ruim de tijd ne
men om het wetsvoorstel over
het huurwaarde-forfait - de
Arb
Van onze verslaggevers
Alleen in het wegvervoer zi;
alsnog een akkoord hebben
bonden mislukt.
De onderhandelingen over de
CAO voor de metaalnijverheid
(kleine metaalbedrijven,
260.000 werknemers) zijn giste
ren afgebroken.
Dat betekent dat de vakbon
den, waarschijnlijk over twee
weken, acties in deze sector
gaan houden.
Vakbonden en werkgevers
konden het gisteren niet eens
worden over een loonsverho
ging, de VUT, de looptijd van
de CAO en werkgelegenheids
plannen.
„Dat betekent dat we het actie
draaiboek uit de kast kunnen
halen", aldus onderhandelaar
DEN HAAG (ANP) - Minis
ter Dales (Binnenlandse Za
ken) wil in gesprek blijven
met gemeenten die hebben
besloten bij voorkeur zaken
te doen met bedrijven, die
geen relaties hebben met
Zuidafrika (de LOTA-ge
meenten).
Het staat voor de minister niet
bij voorbaat vast dat dergelijke
raadsbesluiten moeten worden
vernietigd.
Dales onderschreef woens
dag in de Tweede Kamer het
CDA-standpunt, dat er geen
wezenlijk verschil bestaat tus
sen boycot van bedrijven die
banden hebben met Zuidafrika
en het zogenoemde voorkeurs
beleid van gemeenten voor be
drijven die geen relaties met
dat land onderhouden.
Ze wees erop dat de gemeen
ten wel andere mogelijkheden
hebben om een bijdrage te le
veren aan de bestrijding van
apartheid.
Dales eiste tegen de zin van
het CDA de ruimte op om, in
overleg, de betrokken gemeen
ten ervan te overtuigen hun
anti-apartheidbeleid anders
vorm te geven.
Het zit de leden van de Eerste
visie onvoldoende tijd wordt g
je geven over neergelegde wet
"Pen periode tot menig mini-
jnoest minister van Financiën
en om een wetsvoorstel aang
yende CDA-fractie zwichtte voo
?is, maar het ging allerminst va
rip u" moment staan kabinet
EJ®ar- Het kabinet wil dat de
egt tegen een verhoging van
■d procent. De fracties van C
ha 9eyraagPe haast te maken,
andelen wanneer een commi
yen een advies heeft uitgebrac
kaJWe'9erachtige opstelling va
Vri[nelr e'dt tot een forse vertra
voorstel.
hft uaast van het kabinet is we
h® huurwaarde-forfait levert 25
J*®lnet de overdrachtsbela
2®or mensen eerder een
tn dat is dan weer goed v
aie redenering zetten de CD
dr,a^e'nod'9e vraagtekens. Zi
tSe.onderbouwd en bear
mJ®„b'l de -uiteindelijke- uitk
leseffecten van de belasti
Qp?V hun- bijzondere-aandacht.
ysngroeperingen-de vrees dat
Hp» £a5r een ko°Phuis voor ve
's derhalve terecht dat de
stijf. De Westduitse knip blijf' honri7=ü"l:-',a'vc_LCIBt;[u ual
dicht tot na 6 mei, wanneer keen nK» acht en niet van
met een democratisch gelegi- iiidnnrv+D^ ke"ik kortetijd op
timeerde regering kan wor- <jIQh i a behandeling vamwet
den onderhandeld.
