"n Orgel is voor
mij een orkest'
WAT DACHT U VAN
EEN LEKKER VOORDELIGE
RUSTMAALTIJD
169
ORGANIST JAN-PIETER VAN DRIEL
Tentoonstelling over
krijgsgevangenen in
Tweede Wereldoorlog
SCHIETINGEN
PLAATSELIJK NIEUWS
Belfortrit Automobielclub
ipftTEM VAN ZEELAND 4 DONDERDAG 16 NOVEMBER 1989
JTALE TECHH0
bon
jepaste ruimte
Sweelinck
Zus Carin
Luilekkerland
Leren luisteren
Magnifiek
Dirigent
Breskens
Nieuwvliet
Oryza
Surinaamse
rijst
Knorr
satehsaus
T20
(ijzenpakket van
dacht u van
Een-envelop
om deze
mmer nogmaals
int u voor elke
;n voor f 2,50.
er een goed doel
amelijk bestemdJ
de kinderen
den o.a. opvang-
orgd, voedsel
:ht op het geven
iwerfkinderen in
igo-actie is
ing met Stichting
leren. Een
van Stichting
UNICEF,
Jood, Alternatief
'olgende week geeft hij
[les aan de Staatsuniversi
teit voor muziek in Boe-
[dapest, de Lisztacademie.
Het beroemdste conser-
atorium van Oost-Euro-
ia", zegt Jan-Pieter van
iriel. De in Terneuzen
onende Axelaar is ape-
•ots op de uitnodiging,
je organist begon drie
[jaar geleden voor zich-
>elf. Hij studeerde aan de
inservatoriums in Ant-
erpen en Gent. En was
:n leerling van de in 1986
iverleden Belg Flör Pee-
■rs. Een grootheid op or-
jelmuziek. „De beroemd-
Ite organist van de we
id", zegt de pas 29-j a-
ige Jan-Pieter van Driel
ie inmiddels zelf over de
iele wereld orgelconcer-
n geeft. Bij hem thuis
langen tientallen aan-
:ondigingen van concer-
op de zolderkamer,
,n studieruimte. Daar
iuffelt hij in oude boe
ien, 'traint' hij op het cla-
'ecimbel en luistert hij
aar orgelmuziek. De
item luisterde een och-
md mee.
Mr Romain van Damme
HEM gevraagd wordt
'at hij nou mooi vindt aan
gelmuziek, zegt hij„Dat is
lilijk te verwoorden. Ik
in het beter laten horen".
,j staat op, pakt een plaat
it de uitgebreide collectie en
at de muziek spreken. Jan-
ieter van Driel geniet, de
;en gesloten. „Dit is toch
bitterend? De massaliteit,
grandeur, Jat een orgel is
oor mij een orkest. Geen en-
el ander instrument kan dit,
muziek, benaderen. Je
unt op een orgel alle kanten
lit, de totale tegenstelling
.m-S7200E
De Super-VHS Video MM"
r de professionele a mate*
gelijkheden van de hiodo^®
ilogie plus de baanbrekend®
e Super-VHS beeldkwaliteit-
lichtende stralende kleuren -
Ongekende montage- en
kopieermogelijkheden
ogrammeerde automatische
belichtingsregeW
side opnamen en enkelbee
jouwde titelgeneratc
- zelfontspanner enz_
- 2 jaar garantie
m intimiteit. Dan weer
nassaal, dan weer subtiel".
lm zijn woorden nog meer
racht bij te zetten, laat hij
torate Caeli' van Chris Du-
iois horen. Zijn lievelings-
ummer.
.•PradltifrIn 6it nummer is
ÉÉUf 'e massaliteit en het subtiele
0 fraai, het gaat vloeiend in
lkaar over. Eigenlijk moet je
it nummer horen in een ge-
'ste ruimte. Bijvoorbeeld in
1 Romboutskathedraal van
jechelen. Dan komt die mu-
iek tot zijn recht. Dan hoor je
1 geweldige diepgang van
i' instrument. De warme
kuren van de muziek".
Op de plaat gezet door Flór
'"eters, dè grootmeester zelf.
e beroemdste organist van
wereld. Overleden in 1986.
ij- was kathedraal-organist
Mechelen. Werkelijk de
ste. Ik studeerde anderhalf
par bij hem. Na mijn studies
111 de conservatoriums in
itwerpen en Gent".
fan-Peter van Driel zegt
k met gepaste trots. „Ze
tarnen uit de hele wereld
sar Mechelen. Denemarken,
laPan, Hongarije en Ameri-
Peeters selecteerde streng,
sng niet iedereen werd dan-
ÏMomen. Je moest een goede
v'i's hebben en Flór Peeters
de uiteraard eerst het een
ander horen".
postzegel sturen naar:
ANDS BV
4
'Het mag modern zijn, maar dan moet er wel een struc
tuur inzitten'. foto de stem cor j. de boer
'Straks reis ik naar Hongarije om les .te geven aan de
Liszt-academie'. - fotowimkooyman
Flór Peeters zei hem des
tijds: 'je moet geduld hebben.
Zeker tien jaar'. Jan-Pieter
van Driel knoopte dat in zijn
orgen en toog aan het werk.
„Ik ben onmiddellijk brie
ven gaan schrijven. In alle ta
len. Ik ben nu ook bezig in het
Deens. Dat' gaat redelijk. Ik
ben nu drie jaar bezig. En in
derdaad, ik heb geen klagen.
Ik kan me redelijk goed
staande houden".
In zijn geloofsbrieven komen
altijd de namen van Swee
linck, Kerkchoven en Peeters
voor. „Ik speel muziek van
hen. Oud-Nederlandse orgel
muziek. Sweelinck leefde van
1562 tot 1621 en Kerckhoven
leefde van 1618 tot 1701. Dat
zijn mijn specialisaties. En
uiteraard ook de muziek van
Flör Peeters. Inderdaad, daar
zitten heel veel jaren tussen.
Maar de muziek van Peeters
is ook klassieke muziek".
Moderne muziek spreekt
hem nauwelijks aan. „Nee,
daar hou ik niet zo van. Het
mag modern zijn, maar dan
moet er wel een structuur in
zitten. Er moet lijn in zitten.
De mensen moeten het kun
nen volgen. Ik zeg het altijd
zo, aan muziek moet een
handvat zitten. Een houvast.
Dat mis ik meestal in de mo
derne muziek".
Het jaarlijks orgel-impro
visatieconcours in Haarlem
dient als voorbeeld. „Dat is
soms verschrikkelijk. Aan de
daar geboden muziek kan
niemand een touw vastkno
pen. Orgelmuziek is al heel
moeilijk. Als je je dan gaat
afzonderen met moeilijk te
doorgronden muziek, maak je
het nog veel moeilijker".
Zelf orgelmuziek compone
ren doet hij nog niet „Geen
tijd voor. Wel componeer ik
voor koren, Ik hoop dat ik la
ter wel aan het componeren
voor orgelmuziek toekom. Nu
heb ik er absoluut geen tijd
voor. Straks reis ik naar Hon
garije om les te geven aan de
Liszt-academie. Op uitnodi
ging dus. Een unieke uitnodi
ging. Om daar les te mogen
geven in je specialiteit, ja,
daar ben ik best trots op".
Volgend jaar reist hij alweer
naar de Verenigde Staten.
'Dit is toch schitterend? De massaliteit, de grandeur'.
Naar Washington. „Septem
ber '90 geef ik in die stad en
de omgeving een hele serie
concerten. En ik geef dan ook
les aan universiteiten, dat
zijn hele drukke weken. Zoals
in Hongarije waar ik logeer
bij Istvan Ruppert, professor
aan het conservatorium. Ook
een oud-student van Flör
Peeters. De week in Boeda
pest zit barstertvol".
Hij gaat er samen met zijn
zus Carin naar toe. Voor hem
vanzelfsprekend. „Zij is er al
tijd bij. Zij bedient de regis
ters. Letterlijk en figuurlijk
is zij mijn rechterhand. We
zijn op elkaar ingespeeld. Dat
is uitermate belangrijk. Als
ik een klein knikje geef, weet
ze onmiddellijk wat ze moet
doen. Er zijn organisten die
iedere keer een andere regi
strator bij zich hebben. Dat is
niet bevordelijk voor de mu
ziek, voor het concert".
Geen gemakkelijk werk
Overigens, dat registreren.
„Neem het orgel in de St. Paul
van Londen. Vijf klavieren,
manualen noemen wij dat,
zeg maar de toetsenborden,
en 105 registers. Dan moet je
toch precies weten welke
knop er uit getrokken moet
worden, op welk tijdstip en
wanneer die knop weer terug
moet. In Amerika heb je trou
wens een orgel dat zeven ma
nualen heeft. Om op de hoog
ste manuaal te kunnen spe
len, hebben ze voor het orgel
een speciale bank gemon
teerd. Die bank gaat elek»-
trisch op en neer".
De verschillen zijn groot. Een
extra-handicap. „Hèt pro
bleem van orgelspelen. Ieder
orgel is anders. De pedalen,
de nagalm, je moet je telkens
aanpassen. Je moet constant
alert zijn op veranderingen.
Als je ergens een concert
geeft, moet je altijd ruim van
tevoren het orgel verkennen.
Hoe is de toetsaanslag, wat'
doen die pedalen, de akoes
tiek. Als je dat niet doet, ga je
onherroepelijk de mist in".
Nederland heeft veel orgels.
„Een orgelland bij uitstek.
Maar helaas, hier is sprake
van verwaarlozing. In Neder
land wordt er altijd beknib
beld op het geld. Dat is het
grootste struikelblok, het
geld. Als er een kerk gebouwd
wordt en het valt iets te duur
uit, wordt er meteen gezegd,
op het' orgel kunnen we wel
bezuinigen. Dan maar wat
minder. Zo werkt dat meest
al".
Nee, dan Denemarken. Voor
de organisten luilekkerland.
„Daar is het orgel heel ge
liefd. Ja, een echt orgelland.
De Lutherse kerk is daar de
staatskerk. Iedere kerk heeft
een goed orgel. Peter Poulsen
is daar de staatsadviseur. Hij
gaat al die kerken af. Ze heb
ben daar trouwens schitte
rende architectuur".
Hij pakt een boek en laat
foto's van kerken zien. „In dit
boek bewaar ik alles. Uitno
digingen, rekeningen, foto's.
Kijk eens naar deze kerk,
kerk van Karslunde. Maar de
mooiste is wel de kerk van
Bröndby. Prachtig. Het orgel
is zo gebouwd dat het één ge
heel is. Het vloeit over in het
gebouw, daar is over nage
dacht. Ja, dat spreekt me ge
weldig aan".
„In Denemarken zeggen ze,
in iedere kerk moet een Rolls
Royce van een orgel staan. In
Nederland doen ze niets an-
- foto de stem cor j. de boer
ders dan verwaarlozen. Jam
mer, want Nederland telt veel
organisten op niveau. Maar er
staan er veel aan de kant.
Jammer, jammer. Het cir
keltje is klein. Men probeert
eikaars vliegen af te vangen.
We zouden veel meer kunnen
doen. Ook in Zeeland".
En steeds enthousiaster» „Er
zou een stichting moeten ko
men. Die stichting gaat in
ventariseren. Als beroepsmu
sici komen we als volwassen
mensen bij elkaar. En we zet
ten een groot orgelfestival op
touw. Nu is iedereen bezig in
zijn eigen tuintje zonder te
weten dat er meer tuintjes
zijn. En misschien zijn die
tuintjes wel mooier. Boven
dien krijg je dan een soort or
gelopvoeding, kun je mensen
leren luisteren naar Axel".
Want dat is volgens de
jonge Terneuzenaar nodig.
„Jazeker. Ik speel nu in de
rooms katholieke parochie
kerk in Axel. De eerste keer
dat ik het deed, zeiden de
mensen, moet dat zo hard. En
ik zei, jullie hebben dat orgel
nooit gehoord. Als er op ge
speeld werd, was het veel te
zacht. De tweede keer zeiden
ze al, toch wel mooi. En nu
vinden ze het prachtig".
Hij kent de Zeeuws-
Vlaamse orgels als geen an
der. „Het orgeltje van Koe
wacht, zeer mooi. En ga eens
kijken naar het orgeltje van
de Henricuskerk in Clinge.
Beslist de moeite waard", ad
viseert hij. Maar, stap beslist
eens binnen in het Neder
lands Hervormd Kerkje van
IJzendijke.
piddels is Jan-Pieter van
Lm rf" c'ru'< bezet man. Hij
lom i over ^e'e wereld
Lj es. k geven aan muzieku-
L s'teiten, geeft concerten
is o°k nog koordirigent.
b.„ ""gent blijft hij overi-
f d'cbter bij huis.
L" dirigeer het dameskoor
v" Uzendijke, het Ichtes-
iku m en bet Lamber-
«oor in Vlissingen. Daar
in 1s' bespeel ik ook het orgel
r> de rooms-katholieke pa-
EvSerk. in Axel. Elke
laities" 'k °P PaC^ V0°r re"
geven doet by
iiof aar opmerkelijk ge
ïnd "if1 zo vaak in Neder-
ii, woon in Zeeuwsch-
aanderen. Toch
gen. Eigenlijk zou ik
Promotor moeten
iVooriS' ?ie voor mii bezig is.
IVlaatirf is Zeeuwsch-
buïï6rT blijkbaar, meer
ilta 3d-Nu doe ik vrijwel
zoniet alles, zelf".
'Je kunt op een orgel alle kanten uit, de totale tegenstelling van intimiteit'.
- foto de stem cor j. de boer
„Dat is groots. Werkelijk .fan
tastisch.Een Batz-De Witte.
Een orgel met een magnifieke
klank. Jaaa, dat is in
Zeeuwsch-Vlaanderen wel
het beste dat er te vinden is.
Het is te hopen dat het kerkje
zijn waarde behoudt. Ik heb
begrepen dat het moeilijk is
om geld bijeen te krijgen voor
herstellingswerkzaamheden.
Dat orgel moet blijven".
Want als hij tijd heeft om
weer eens een plaat op te ne
men, moet de opname-appa-
ratuur ook richting IJzendij
ke. „Ik heb al eens een plaat
gemaakt. Dat zou ik best
weer willen. En dan wil ik
een nummer op dat orgel in
spelen. En natuurlijk ga ik
dan ook naar de Rombouts
kathedraal in Mechelen".
Als later orgelklanken de
overvolle zolderruimte vul
len, wijst hij naar het clave-
cimbel dat in het midden
staat. „Op dat instrument
oefen ik veel. De toetsaanslag
is hetzelfde. En je moet veel
oefenen. Veel studeren. Dat
doe ik iedere dag. Om half zes
sta ik op. Lezen, musiceren,
koorrepetities voorbereiden,
componeren. Er is zoveel te
doen. Want ik moet daarnaast
ook nog eens mijn reizen
voorbereiden, brieven schrij
ven, concerten en lessen ge
ven. Niet erg, want orgelmu
ziek is zo mooi dat het de
moeite waard is er constant
mée bezig te zijn".
Van onze verslaggever
I
IJZENDIJKE - Het
streekmuseum in IJzen
dijke houdt van 20 ja
nuari tot en met 1 april
1990 de tentoonstelling
'Belgische krijgsgevan
genen in de Tweede We
reldoorlog'.
Volgend jaar is het vijftig
jaar geleden dat Duitsland
onverhoeds ons land bin
nenviel. Het waren geen
Nederlandse soldaten die
Zeeuwsch- Vlaanderen
verdedigden, maar de
Fransen en later de Belgen.
De tentoonstelling is op
gezet om de verdediging
van dit stukje Nederland
door de Belgische soldaten
te herdenken. Door onder
meer het bombardement op
Aardenburg verloren veel
Belgische solaten het leven.
Ook verbleven hier na de
'.capitulatie duizenden Bel
gen, die wachtten op trans
port naar de krijgsgevan
genkampen in Duitsland.
De tentoonstelling gaqt
onder andere over de mobi
lisatie in '39, de strijd in
West-Zeeuwsch-Vlaande
ren, de gevangenname, op
weg naar Duitsland, verza
melplaatsen na de strijd,
het leven in de krijgsge
vangenkampen en het Rode
Kruis ten dienste van de
krij gsgevangenen.
De openingstijden van
het streekmuseum zijn
maandag tot en met vrijdag
van 10.00 tot 12.00 uur en
van 13.00 tot 17.00 uur. Op
zaterdag en zondag van
14.00 tot 17.00 uur.
ZONNEBLOEM - De Zonne
bloem afdeling Breskens
houdt morgen een gezellige
middag in De Uitkomst voor
ouderen, zieken en gehandi
capten. Er wordt onder meer
bingo gespeeld. Ook voor mu
ziek wordt gezorgd Aanvang
14.00 uur.
KAARTING - De muziekver
eniging Breskens/Groede
houdt morgen een kaarting in
zaal 't Zonneke, aanvang 19.30
uur. Men kan bieden en joke
ren.
KWF - Aan A. Baak, promo
tor van het Koningin Wilhel-
mina Fonds, wordt morgen de
opbrengst overhandigd van
de activiteiten die afgelopen
zomer ten behoeve van de
kankerbestrijding zijn
houden.Voor de muzikale
omlijsting zorgen de blaas-
'en zanggroep van De Bonte
Avond en het zangkoor Looft
den Heer van de. vrije evan
gelische gemeente. De avond
is in dorpshuis De Heerleijch-
heit en begint om 19.30 uur.
YERSKKE - Pelotonschieting, 19
pelotons: met vizier: 1. Diana (W.
Smid, H. van Stee, J. de Koeyer
en M. Kriekaard) 29 punten, 2.
Vooruitgang 25,3. St.-Andries 16,
4. Victoria 10, 5: ADLM 1 8 pun
ten. Zonder vizier: 1. Spes Nostra
(I. Koens, F. Koens, S. Bracke en
G. Meeuwse) 23 punten, 2. Edele
Handboog 22, 3. Willem Teil 2 21,
4. Willem Tell 1 20, 5. ADLM 2 19
punten. De tweede schieting is 13
j anuari en de finale 17 februari.
AARDENBURG - Hanenschie-
ting, St.-Sebastiaan: hoge vogels:
J. Cattoor, H. van Iwaarden en F.
Thilleman; zijvogels: F. van Ecke
(2x), R. de Wispelaere en J. Cat
toor.
AARDENBURG - Personeels-
vereniging-St-Sebastiaan. Uit
slag: hoge vogel: R. Pielaet en F.
Thilleman; zijvogels: R. Pielaet
en F. Thilleman; grootste aantal:
F. van Ecke, D. van Herman, A.
Standaert en E. de Cocq; prijs
St.-Sebastiaan: F. van Ecke met 5
rnnten, prijs gemeente Aarden-
purgE. de Cocq 3 punten.
b
Van onze correspondent
RETRANCHEMENT - De West-Zeeuws-Vlaamse
Automobielclub (WZA) houdt zondag 19 november
de jaarlijkse Belfortrit, een foto-puzzelrit voor het
hele gezin.
De rit telt mee voor het clubkampioenschap 1989, maar ook
niet leden kunnen hieraan deelnemen. De inschrijftafel
daarvoor is gevestigd in café Bij Jopie aan de Zwinstraat
te Retranchement en geopend vanaf 13.uur. De start van de
eerste ploeg is om 13.45 uur. Voor elke deelnemer is een
prijsQe) beschikbaar
(ADVERTENTIE)
zak 4,5 kilo JD9&"
pakje 2 zakjes
Jaffajuice
ananassap, druivensap,
tomatensap* 2-drank per-
zik/sinaasappel, literpak
Kooien groenten-
conserven f\f\
diverse soorten,
pot 0,72 liter deze week
Ladycake
cacao-noten,
grand marnier of kiwi,
per stuk, 400 gram -275*mm
y Spaanse hand-
Bar sinaasappelen AQQ
r Navelina's x
nieuwe oogst, net 2 kilo
Spruiten
net7509ram
y Kipfilet
UT 500 gram *TQQ
Wjf Avocado
pjr per stuk 00'
'jW IJsselkaas
WT 25% minder AAO
r zoo'
500 gram a
Aanbiedingen zijn geldig t/m zaterdag 18
november. Prijswijzigingen voorbehouden.
«Deze aanbiedingen zijn niet in alle filialen
verkrijgbaar.
JAC HERMANS BUIFT JE VERRASSEN MIT MINI-PRUS EN MAXHOUS.
U VINDT JAC. HERMANS IN: AXEL BERGEN OP ZOOM
BREDA ETTEN-LEUR GOES HALSTEREN HOOGER-
HEIDE HULST MADE MIDDELBURG NIEUWERKERK
OOSTBURG ROOSENDAAL SAS VAN GENT SOMMELS-
DIJK STEENBERGEN TERHEIJDEN TERNEUZEN VLIS
SINGEN ZEVENBERGEN ZUNDERT.
