achter!
siaste
kopers m/v
tarten
;sen
NIEMAND GELOOFT
MEER IN VASTE
OEVERVERBINDING
II
v
e leken kopje onder te gaan. De
veerponten van de Westerschelde. Te pletter gevaren
tegen de pijlers van de brug, de nieuwe navelstreng
van Zeeuwsch-Vlaanderen. Het einde van die verma
ledijde boten, voor velen een bron van ergernis.
Lange wachttijden en altijd maar rekening houden met
die boot. Dag gezellig feestje! De laatste boot vertrekt
over tien minuten!
Alles leek in kannen en kruiken. Maar Neelie vond
weer een rood potlood. In haar handen gedrukt door
de Belgen die anti-brug zijn. Een kort briefje naar Zee
land, nog even geduld graag. De bekende druppel. Op
die paar optimisten na gelooft geen Zeeuws-Vlaming
meer in de vaste oeververbinding. Dus, wat doen we
nou met die bootverbinding? In Zeeuwsch-Vlaanderen
weten ze het heel zeker, niet meer praten over die
brug en tunnel. Geef ons heden een goede bootver
binding.
Rode draad
Dubbeldekker
Vrachtverkeer
Zoomweg
ZATERDAG I O
9 SEPTEMBER 19891 Um
Onderhandelen
Ellende
Pontdeskundige
Bijkomen
Bespreking
Vreemde profeten
ste electro
st Nederland,
drukte hebben wij op
iverse filialen
voor
he en verkoopervaring
ke sollicitatie kunt u
ro b.v.
B ROOSENDAAL
s
5611 EB EINDHOVEN
Markt 17
Tel. 040 - 44 28 32
Edewerker Inkomend Binnen-
Irisme en recreatie)
1/akbekwaamheid voor het
lubedrijf
Tlandelskennis voor het
lubedrijf
■AATicketing/Luchtvaart
Iment:
ptieleer
nent en Organisatie
psychologie en Personeelsbeleid j
ing en Communicatie:
lig NIMA-A
Ikunde
hniek en telefoneren
Iren en onderhandelen
leren
pn
relations:
3 Public Relations
Relations NGPR-A
sadministratie en economie:
Istand
pnnis Boekhouden (BKB)
I Diploma Boekhouden (PDB)
Iterboekhouden
itergebruik:
|Ctie PC-gebruik/MS-DOS
rwerking met WordPerfect en
vrite IV
cursus WordPerfect
jreerde Tekstverwerking met
vork II i
snsverwerking met D-Base III (Plu
ïtie met Lotus 1-2-3
irwerker (typen, Nederlands
srwerking met WordPerfect)
deeltijdopleidingen
voltijdopleiding
z
Door Romaln van Damme
René Commandeur verhuist met pijn in
het hart. Weg uit zijn geliefd Zeeuwsch-
Vlaanderen. Een rasechte Oostburger
naar de overkant. Niet dat het daar in
Goes zó slecht is, maar om nou te zeg-
Goes hier komen we, nee, dat ook
weer niet.
Maar het moet. „Want ik wil mijn
twee kinderen wel zien opgroeien. Tot
nu toe kwam daar weinig van". De re
den? René Commandeur, directeur van
het in Goes gevestigde bedrijf Infodatec
Nederland BV moet altijd rekening hou
den met die boot.
„Om kwart over zes op. Want ik moet
de boot van kwart over zeven halen.
Moet je toch om zeven uur op het veer-
ilein in Breskens staan. Anders loop je
;ans dat je niet meekunt. Nou, 's avonds
werk ik wel eens langer. Na zeven uur
heb je te maken met uurdiensten. Dus
ben je redelijk laat thuis en liggen de
kinderen al lang op bed. Echt, ik zie ze
zelden".
Er zijn veel meer Zeeuws-Vlamingen die
een dergelijk verhaal kunnen vertellen.
De boot als een dikke rode draad door
het leven. „Het is maar een klein stukje,
die overkant", weet René Commandeur,
„toch voel je dat je echt weg bent. Straks
wonen wij in Goes. Qua kilometers, qua
afstand zeker te doen. Maar je zegt niet
zo gemakkelijk, we rijden eens naar
Oostburg. Kopje koffie drinken bij de fa
milie of vrienden. Die boot hè".
Voor alle duidelijkheid. De boot hóeft
niet weg. O nee. En zeker, de boot heeft
charme. Niet alleen voor de Duitse toe
rist die het allemaal zo 'toll und nett'
vindt. De boot hoort er wel degelijk bij.
Maar laat hem iets meer varen. Ook 's
nachts.
Dat lijkt echter nog ver weg. Welis
waar gaf de Zeeuwse gedeputeerde J. de
Voogd de PSD opdracht te onderzoeken
wat er moet gebeuren om de vloot op
volle sterkte te brengen als blijkt dat de
vaste oeververbinding slechts op papier
houdt. „Maar duidelijkheid is er nog al-
lijd niet", zegt PSD-directeur mr. D.
Vos.
De PSD heeft het er maar druk mee.
„Wij moeten nu notities maken. Wat
doen we als de vaste verbinding afgebla
zen wordt. Wat doen we als die verbin
ding er wel komt. Alle mogelijkheden
moeten bekeken worden. Misschien
komt tracé 5 weer in beeld. Een vaste
verbinding Kruiningen-Perkpolder met
als voorwaarde een volwaardige bootver
binding Breskens-Vlissingen. Ook daar
moeten we rekening mee houden".
Zeker doen, zeggen ze in West-
Zeeuwsch-Vlaanderen waar de afgelopen
zomer de automobilisten vrijwel iedere
dag moesten aanschuiven. Wachttijden
van meer dan een uur waren geen uit
zondering. „In die drukke maanden reed
ik vaak via Perkpolder. Ook 's avonds.
Dan verhes je echt veel tijd", gruwelt Re
né Commandeur.
„Medewerkers van mijn bedrijf moe
ten vaak naar Zeeuwsch-Vlaanderen.
Die wonen dan in Vlissingen maar gaan
in de zomermaanden over bij Kruinin-
gen. Nou, die zijn een halve dag onder
weg voor ze aan het werk kunnen. En
dan terug. Ze stoppen wat eerder om
toch een beetje op tijd thuis te zijn".
Schaf voor de verbinding Breskens-Vlis-
singen nog een dubbeldekker aan, roe
pen ze al jaren in het aan België vastge
plakt zuid-westelijk puntje van Neder
land. Nu vaart er een dubbeldekker en
een enkeldekker. Want in het verkeers
aanbod zit nog altijd groei. Vorig jaar
zette de PSD 3.001.193 auto's over. Top
dag in dat jaar was tweede paasdag. Op
het veer Breskens-Vhssingen telde de
PSD toen 58 reizen waarbij 5873 perso
nenauto's overgezet werden. Even ge
duld aub.
„Maar je moet je niet blind staren op
dat zomerseizoen", zegt directeur Vos
meteen. „In het toeristenseizoen zijn veel
wegen langs de kust verstopt. De veren
zijn eigenlijk een onderdeel van die we
gen. Dus ook verstopt. Daar is heel wei
nig tegen te doen. Een dubbeldekker er
bij zal de wachttijden iets verminderen,
maar in die periode alle wachttijden
wegpoetsen zal niet lukken".
Niet dat de directeur het probleem baga
telliseert, maar meer zorgen maakt hij
zich over de problemen met het vracht
verkeer bij Perkpolder-Kruiningen. „Het
is verschrikkelijk", vat J. Blommaert van
gelijknamige transportbedrijf uit Hulst
de problematiek kernachtig samen.
„Het kost heel veel tijd en heel veel
geld. Je moet vroeg weg om mee te kun
nen met de eerste boot. Soms lukt dat
niet omdat bijvoorbeeld de vrachtwa
gens met vee voor de markt in den Bosch
voorrang krijgen. Wij gaan iedere dag
zo'n tien tot veertien keer over. Straks
begint de bietencampagne. Dan wordt
het helemaal dringen. Een planning ma
ken is bijna niet te doen. Want je weet
niet wanneer de vrachtwagens over kun
nen".
Maar straks is hét alternatief toch klaar?.
De Liefkenshoektunnel bij Antwerpen,
Di
4
BIJ Perkpolder-Kruiningen heeft vooral het vrachtverkeer te maken met wachttijden. „Je weet nooit wanneer Je over kunt".
Ruim baan voor de veerboot
FOTO'S DE STEM /COR J. DE BOER.
vlakbij en straks aansluitend op de
Zoomweg. „Ja, kan zijn", zegt Blom
maert. „Maar over de hoogte van de ta
rieven is nog niets bekend. Er wordt ge
zegd dat het per keer 500 franken kost,
meer dan 25 gulden. En je moet de grens
over. Hier aan de grens bij Kapellebrug
begint de douane pas om 06.00 uur. Als
je vroeg in Rotterdam moet zijn, kun je
ook dat vergeten. Bovendien, in België
mag het totaal gewicht van een geladen
auto niet meer dan 44 ton zijn. In Neder
land 50 ton".
Die Liefkenshoektunnel. Volgens be
rekeningen van deskundigen goed voor
25 procent minder aanbod bij het veer
Perkpolder-Kruiningen. Dus vermoede
lijk geen of in ieder geval minder lange
wachttijden. Het ligt daarom voor de
hand; een van de dubbeldekkers bij
Perkpolder-Kruiningen zetten we in bij
Breskens-Vlissingen. Boot ombouwen en
klaar is kees.
Directeur Vos heeft zijn twijfels.
„Acht a tien miljoen in een boot steken
die nog acht jaar mee moet, vind ik per
soonlijk nogal veel. Overigens wil ik be
nadrukken dat er in de diensten bij Perk
polder-Kruiningen geen wijzigingen ko
men. Er is geen enkel plan in die rich
ting".
Vos kent de verhalen. Als de Liefkens
hoektunnel klaar is, kan Oost-Zeeuwsch-
Vlaanderen volstaan met een uur-dienst.
„Dat model hebben we niet bij de hand.
Wat we nu doen is uitzoeken wat er mo
gelijk is. Met het rijk zjin we aan het on
derhandelen voor de periode tot 1994.
Wat wordt de bijdrage. Voor 1989 krij
gen we 31 miljoen. Nu blijkt dat we wel
licht langer in de vaart moeten blijven.
Dus moet er geld beschikbaar komen".
Voor de bouw van een nieuwe boot?
„Misschien", büjft Vos voorzichtig. „De
economische levensduur van de boten is
dertig jaar. Uitgaande van de huidige si
tuatie ziet het er naar uit dat we tot 1995
moeten varen. Dan ga je daar je onder
houd op afstemmen. Groot probleem is
de Prinses Beatrix. Zeg maar ons reser
veschip. Die was al in 1988 afgeschreven.
Als die tot H 995 moet varen. Met veel
kunst-en vliegwerk lukt het misschien
net. Maar een goede basis is het absoluut
niet".
Pakweg zestig miljoen kost een nieuwe
dubbeldekker. „Je kunt echter denken
aan kleinere boten met bijvoorbeeld een
beweegbaar tussendek. Kun je de boot
aanpassen aan het aanbod. Let wel, ik zit
wat hardop te denken. Ik zeg niet dat het
de oplossing is. Want inderdaad. Wie
zegt dat we straks nog allemaal in de
auto zitten. Die auto is toch een heet
hangijzer. Misschien is de groei veel min
der dan nu aangenomen wordt. En dan
kom je bij een volgend punt. Als er een
brug of tunnel ligt kun je daar moeilijk
een stukje van tussen halen. Bij de boten
kun je zeggen, wij passen de diensten
aan".
Doen klinkt het in Zeeuwsch-Vlaande
ren meteen in koor. Niet beknibbelen,
maar uitbreiden met onder andere een
nachtboot. „Dan moet de rijksbijdrage
fors omhoog", vermoedt gedeputeerde
drs. R. Barbé die al jaren droomt van
een vaste oeververbinding. Wonend in
Zeeuwsch-Vlaanderen is hij een vaste
bootklant. „In noodsituaties kan ik als
gedeputeerde gebruik maken van een
pasje. Soms lukt ook dat niet. Gewoon te
druk".
Ron Barbé is één van die optimisten
die de oeververbinding nog niet hebben
afgeschreven. Kan ook niet, als is er nu
dan toch sprake van twijfel. „Laat ik
voorop stellen dat een vaste oeververbin
ding op langere termijn altijd goedkoper
zal zijn. Maar stel dat die verbinding er
niet komt. Ja, dan moeten we wel op de
boten toer".
Ach, we hebben er al mee leren leven,
zegt J. Oosterbaan van het Breskens
transportbedrijf Vooruit. „En ik moet
eerlijk zeggen, de laatste tijd gaat het
wel. Veel beter dan in de periode dat die
nieuwe dubbeldekker bij Breskens om de
haverklap uit de vaart moest. Dat was
een ellende".
„In ieder geval is de service een stuk
verbeterd. We bellen soms wel tien keer
op een dag naar de boot. Is het druk,
kunnen we gelijk mee. Nou vroeger
kwam het wel eens voor dat we belden
en ze zeiden, niets aan de hand. En ver
volgens kon je een uur in de rij staan.
Maar goed. Helemaal optimaal zal het
nooit worden. Je er druk om maken
heeft geen zin".
Kritiek op de service heeft ook Rens
Klaasse. Aardenburger en werkzaam in
Vlissingen. Al zeven jaar 'pontdeskundi
ge' maar keurig de wachttijden omzei
lend door 'te voet de Westerschelde' te
nemen. „De boot is wel eens te laat. Dan
is het voor de wachtenden op het plein
gissen wat er nou precies aan de hand is.
Als ze dat nou eens wat meer zouden
doen, heb ik absoluut geen probleem
met die boot".
Jan Mak, secretaris van de Dienst
commissie van de PSD (vergelijkbaar
met de ondernemingsraden) hoort die
verhalen ook. „Bij de PSD werken 420
mensen. Al jaren verkeren zij in onzeker
heid. Blijven we varen, of verdwijnen we.
Die onzekerheid vreet aan je en wekt wel
eens irritaties op. Niet altijd goed te pra
ten, maar begrijpelijk".
Zoals het hoge percentage ziektever
zuim. „Vijftien a zestien procent. Vorig
jaar in bepaalde categoriën was dat zelfs
twintig procent. Daar komt dan bij dat
langdurige zieken niet vervangen mogen
worden. Daardoor moeten er zelfs ver
lofverleningen ingetrokken worden en
moet er gewerkt worden met een mini
male bezetting. En dan kom je weer bij
die irritaties".
Die onzekerheid wringt. „Gelukkig be
gint dat besef door te dringen bij de in
stanties die er mee te maken hebben.
Toen minister Ruding hier op het veer
was, hebben we hem dat ook meegege
ven. Die onzekerheid moet weg. We heb
ben het al gehad over tracé vijf, de ver
binding bij Kruiningen-Perkpolder. Met
de bedenker van dat tracé hebben we
nog altijd contact. Als daar de tunnel
komt, kan het autoveer bij Breskens blij
ven. Prima in het kader van de toeristi
sche route. En dan kun je die bootver
binding optimaliseren".
Toekomstmuziek. Terug in het heden
zegt Jan Mak heel beslist: „Hoe dan ook
moet er een schip bijkomen. Dat kost
veel geld ja. Een dubbeldekker komt al
gauw op zestig miljoen. Maar misschien
kom je wel toe met een kleinere boot zo
als die ingezet wordt bij Texel. Een der
gelijke boot kost 30. 35 miljoen en is
met zes man te varen. Nu de boten zeker
een aantal jaren langer moeten varen,
moet er wat gebeuren".
Helemaal mee eens, zeggen de Zeeuws-
Vlamingen. Een van hen is IJzendijke-
naar Willy van Leeuwen. Sinds kort
werkzaam in Sas van Gent. Daarvoor
reisde hij zeven jaar naar Vlissingen.
„Los van de promotie, speelde die boot
een belangrijke rol in het nemen van een
beslissing. Want je verliest zoveel tijd.
Als je 's avonds een bespreking hebt, ben
je gebonden aan tijd. Zeker na zeven
uur. Want dan krijg je weer te maken
met slechte busverbindingen. Op die ma
nier wordt je wel gedwongen de auto te
nemen".
Gezellig is het wel. „Je bent meestal
met dezelfde mensen op dezelfde boot.
Je leert elkaar aardig kennen. Wat wel
opvalt is dat de groep na verloop van tijd
toch uit elkaar valt. Die gaat weer in
Zeeuwsch-Vlaanderen werken, die ver
huist naar de andere kant. De boot ook
's nachts laten varen, zou al een hele ver
betering zijn. Je wilt toch wel eens op
een personeelsavondje zijn. Nu moet je
een slaapplaats regelen of voor elf uur
terug naar de boot".
Die laatste boot, zeggen ze bij de PSD,
vaart altijd maar een handjevol mensen
over. Dus niet rendabel. Juist dat woord
zal volgens René Commandeur in de na
bije toekomst vaker opduiken. „Stel dat
het klopt. De Liefkenshoektunnel is
klaar en zuigt een groot aantal vrachtwa
gens van het veerplein. Minder vracht
wagens, dus minder vaarten nodig. Om
het uur naar de overkant. En dan rijden
er meer mensen naar het veer bij Bres
kens waar de wachttijden groeien. Nee,
wat die boten betreft zie ik de toekomst
niet zo zonnig in".
Als het goed was, neen,
als het een beetje te
gen had gezeten, zou
°P of omstreeks 11 september
van het vorig jaar de wereld
ajn vergaan. Ik lees dat in een
Ul>eenzetting van Dave Barry
'n de International Herald Tri
bune.
De sombere voorspelling
*as afkomstig van Edgar Whi-
söiant, voormalig raketinge-
■beur bij de Amerikaanse ruim-
[evaartorganisatie NASA. Hij
de fatale datum geëxtrapo-
^d door mathematische ma
nipulatie van rotsvaste bijbelse
gegevens.
Barry hoorde van de profetie
van Edgar tijdens de partijcon
ventie van de republikeinen in
New Orleans, waar hij zich ook
met andere middelen een mo
numentale kater had verwor
ven. Barry was toen opgetogen
over het slechte nieuws, want
hij zag -gezien het katertor
ment waaraan hij blootstond -
weinig aanleiding om verder te
leven.
De profetie van de ruimte
vaartman trok aanzienlijke be
langstelling in Amerika. Hoge-
drukpredikers grepen de datum
aan als ultieme bekerings-dead-
line en velen waren dan ook
diep teleurgesteld toen op 12
september gewoon de zon op
ging en de aarde bleef draaien.
Kort daarna kwam de profeet
Edgar met een brochure waarin
hij uiteenzette dat zijn eerdere
extrapolaties door een klein
foutje waren besmet en dat de
aarde, op grond van nieuwe,
uiterst nauwkeurige berekenin
gen, op vrijdag 1 september
1989 zou vergaan. Het blijft
nog even spannen, want mis
schien is de meetlat van Edgar
door de warmte van de zon wat
gekrompen. Maar als oktober
aanrolt in de nevels van de
herfst zijn we voorlopig veilig.
Ik heb een zwak voor Ameri
kaanse profeten. Ze trekken
fors aan de bel. Kijk maar eens
wat ons volgens de profeten dit
jaar nog te wachten staat. Daar
gaan we: Ronald Reagan valt
van zijn paard en schiet zich
per ongeluk in zijn voet. Mary-
lin Monroe blijkt te zijn ver
moord. Een aardbeving blaast
een gat van enkele kilometers
in de Chinese muur. Een zeer
hoog regeringsfunctionaris in
Washington blijkt tot in zijn
nek in de cocaïnehandel te zit
ten. Senator Ted Kennedy
wordt in een drankhuis tot pap
geslagen na het flirten met de
vrouw van een destructieve
zwaargewicht van 140 kilo.
Prinses Diana ontsnapt ternau
wernood aan een bomaanslag
van de IRA.
Genetische ontwikkelingen
leiden tot koeien van olifants
formaat, huiskamernijlpaardjes
en de kruising van kippen met
varkens, waardoor bacon-and-
eggs zonder bacon mogeüjk
wordt. Er ontstaat een nieuwe
rage in de mode als gevolg
waarvan miljoenen vrouwen en
meisjes het hoofdhaar wit zul
len laten bleken om de 'Bar
bara Bush Look' te verkrijgen.
Jane Fonda zal toegeven dat zij
de minnares is van vice-presi
dent Dan Quayle, en Dan zal
dat bij hoog en bij laag ontken
nen. En Shirley MacLaine zal
na een reis door het Midden-
Oosten als vrouwelijke Mozes
een geheel nieuwe, aan deze tijd
aangepaste set Tien Geboden
onthullen.
Volgens een der geboden
zouden we aan Pyramidale
Kracht moeten gaan geloven.
Het is dus maar goed dat de
wereld op 1 september, volgens
de profetie van Edgar Whise-
nant, niet is vergaan. Er staan
nog een paar enerverende
maanden voor de deur. In de
lange nacht van zondag 31 de
cember op maandag 1 januari
zullen we zien wat er over is
van de Chinese muur, wat een
nijlpaardje van twee kilo kost
en hoe de voet van Ronald
Reagan geneest. En Ted Ken
nedy is gewaarschuwd.
i aan:
WB TILBURG. J
