Experimenten
met dagopvang
en revalidatie
kermann
OTEN!
ISTUS
II!
GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG IN ZEELAND SCHIET TEKORT
Bejaarden varen wel bij acties
at dealer.
Duizendste bezoeker Visserijmuseum
iff! PONS v. DORST b.v.
4Verzekering patiënt
mag geen rol spelen bij
behandeling tandarts'
Industrie veroorzaakt
stankoverlast Sluiskil
Besparing kantoren
twee miljoen gulden
Omvang kokkelvisserij
overvalt Rijkswaterstaat
AUTOBEDRIJF
AUSTIN ROVER
MIDDELBURG - De geeste
lijke gezondheidszorg in
Zeeland vergt een fikse uit
breiding van zowel het Psy
chiatrisch Ziekenhuis Zee
land (PZZ) als van het -am
bulante- RIAGG.
ZIEKENFONDS-DIRECTEUR WELLHÜNER:
Achterstand
Besparing
Zuidlandschool
op televisie
Politiek
DONDERDAG 31 AUGUSTUS 1989
OPNAME VAN PATIËNTEN BEKORTEN
ZUIVERING FUNCTIONEERT NIET GOED
Gegrond
Maatregelen
STUDIE FUSIE PZEM/WMZ WIJST UIT:
)AN BIJ ONS
«IAAR ROME?
Erkende APK-keuringen
Ettensebaan-Breda
Tel. 076-224031*
DE STEM
VANZEELAND
Meer psychiatrische hulp nodig
Van onze verslaggever
Dat blijkt uit het gisteren gepre
senteerde plan voor de geeste
lijke gezondheidszorg van het
provinciebestuur.
In de pen zit volgens dat plan ook een
uitbreiding met 28 plaatsen in de zo
genaamde beschermde woonvormen;
voor psychiatrische patiënten die ba
lanceren tussen ziekenhuis en maat
schappij. Een nieuwe eenheid van
twintig plaatsen zou in Terneuzen
moeten verrijzen. De enige Zeeuws-
Vlaamse voorziening op dit gebied tot
nu toe, het Bosdorp in Hulst, moet een
dependance krijgen van vier plaat
sen.
Toch blijven PZZ en RIAGG ook
voor het provinciebestuur de spil
waarom de geestelijke gezondheids
zorg draait. Het PZZ zou er in de ko
mende vier jaar zo'n 85 plaatsen bij
moeten krijgen, en in de daaropvol
gende periode nog eens 91. Een uit
breiding is niet eenvoudig; het gaat
ten koste van de psychiatrische bed
den in de algemene ziekenhuizen.
In Zeeuwsch-Vlaanderen, waar het
PZZ een dependance kreeg met 32
plaatsen (in Terneuzen), is dat pro
bleem al opgelost. De capaciteit in de
algemene ziekenhuizen daar is gehal
veerd. Op Walcheren echter moeten
de komende jaren nog 32 van de 56 zo
genaamde PAAZ-bedden verdwijnen.
Naar ingewijden aannemen een las
tige operatie omdat vrij gevestigde,
maar wel aan de ziekenhuizen ver
bonden psychiaters zich hevig verzet
ten.
Het provinciebestuur heeft echter
de bevoegdheid om daarover, evenals
over de capaciteit van het PZZ, kno
pen door te hakken. Moeilijker ligt
dat bij het landelijk gefinancierde
RIAGG. Daarvan stelt men niettemin
vast dat deze instelling in Zeeland
zwaar tekort komt. De capaciteit ligt
maar op 75 procent van wat elders in
het land gebruikelijk is. „Dat komt
omdat men aanvankelijk dacht dat
het platteland het minder hard nodig
zou hebben. Daar blijkt niets van te
kloppen", zegt een woordvoerder. De
provincie wil zich dan ook hard ma
ken om de achterstand volledig in te
lopen.
Dat past ook m een belangrijke
doelstelling van het Zeeuwse beleid:
minder opnames en meer zorg op
maat, dicht bij huis. „Dat is een goed
beleid, bijvoorbeeld alleen al omdat
opnames de patiënten enorm kunnen
stigmatiseren; ze zijn voor lange tijd
Van onze verslaggever
BREDA - „Wanneer een tandarts een vulling maakt in een
te groot gat, waar eigenlijk een kroon op zijn plaats zou
zijn, dan is hij gewoon slecht bezig. De vraag of een kroon
wel of niet verzekerd is (bij een aanvullende verzekering
overigens wel), is voor hem niet van belang. Dat past niet
bij zijn beroep. Een tandarts moet gewoon goed werk leve
ren, zijn professie hooghouden."
Dat zegt C. Wellhüner, direc
teur van het Algemeen Zieken
fonds West-Brabant en
Zeeuwsch-Vlaanderen (AZWZ)
in een reactie op de resultaten
van een onderzoek van de Ka
tholieke Universiteit in Nijme
gen. Daaruit bleek dat bij elke
Nederlandse volwassene ge
middeld drie nieuwe vullingen
moeten worden aangebracht.
Volgens de onderzoeker, tand
arts drs. H. Kroeze, zou een
flink aantal tandartsen veel
beter werk kunnen leveren.
Kroeze onderzocht 600 Neder
landers tussen de 20 en 44 jaar.
Het ging daarbij om patiënten
die regelmatig naar de tand
arts gaan en mensen die al
sinds jaren niet meer voor con
trole zijn geweest. Uit zijn on
derzoek bleek dat er een
enorme achterstand in behan
delingen is. Volgens Kroeze zou
het vervangen van alle slechte
vullingen 4397 tandartsen een
jaar lang werk opleveren.
Daarmee is een bedrag van 692
miljoen gulden gemoeid.
Tandartsen zouden, aldus
Kroeze, veel meer op de kwali
teit van de vullingen moeten
letten. Daarvoor zouden ze va
ker een röntgenfoto van een
gebit moeten maken. Volgens
Kroeze is de toepassing van
röntgenfoto's en kleurendia's
de beste methode om snel en
goedkoop de kwaliteit van vul
lingen te onderzoeken.
Van onze verslaggever
TERNEUZEN - De
VPRO-televisie maakt za
terdag opnamen op de
Temeuzense Zuidland
school voor het kinderpro
gramma 'Stapelbed'.
Dit praatprogramma voor
kinderen wordt op de zon
dagochtend uitgezonden.
De bijdrage uit Terneuzen
zal waarschijnlijk in okto
ber of november op het
scherm komen.
Voor de opnamen is een
groep van ongeveer vijf
tien kinderen geselecteerd
in de leeftijd van zeven tot
twaalf jaar. Ze vertellen
over het thema 'trots zijn'.
In totaal gaat het in Nederland
om 5,5 miljoen volwassenen die
volgens Kroeze gemiddeld drie
nieuwe vullingen nodig heb
ben. Als daarnaast meer aan
dacht wordt gegeven aan de
kwaliteit van de vullingen le
vert dat volgens hem jaarlijks
een besparing van 100 miljoen
gulden op. Door een betere
kwaliteit kan een vulling in
plaats van de huidige acht jaar
gemiddeld twaalf jaar mee.
Kroeze: „Dus een investering
van bijna 700 miljoen voor het
wegwerken van de behandel-
achterstand verdient zichzelf
weer terug."
Kroeze is van mening dat
ook de verzekeraars een be
langrijke rol zouden moeten
spelen bij de kwaliteitsverbete
ring van de tandheelkundige
hulp. Zoals bekend is particu
liere verzekering van die hulp
duur en, afhankelijk van de
status van het gebit, niet altijd
mogelijk. De heer Van der Lin
den van de ziektekostenverze
kering VGZ te Breda conclu
deert dan ook: „Het gros van de
particulier verzekerden is niet
verzekerd voor tandheelkun
dige hulp. En degenen die wel
verzekerd zijn, zijn vaak niet
voor het volledige bedrag ver
zekerd. Dit verklaart de ach
terstand in behandeling voor
een deel."
De Nederlandse Maatschappij
tot Bevordering der Tandheel
kunde sluit zich hierbij aan.
Volgens bestuurslid H. 't Hart
zouden tandartsen makkelijk
vullingen kunnen aanbrengen
die langer zitten of, indien no
dig, een kroon. „Maar de zie
kenfondsen vergoeden die
duurdere materialen niet."
Wellhüner is echter van me
ning dat tandartsen zich onder
geen beding mogen laten leiden
door de vraag of een behande
ling wel of niet verzekerd is.
„Dat is een kwestie van beleid,
van politiek."
WAT de bewoners van
het bejaardenhuis De Blide
in Terneuzen betreft mogen
de huidige acties van het
personeel voor vijf procent
loonsverhoging nog wel
even doorgaan.
Immers,
twee weken geleden wer
den ze getrakteerd op pof
fertjes, vorige week op een
dagje stappen in de Ter-
neuzense binnenstad en
gisteren werd voor hen een
barbecue gehouden.Het was
meteen ook de laatste actie
dag in de serie. In De Blide
is gekozen voor acties die de
bewoners niet tekort doen.
Door drie opeenvolgende
woensdagen 'zondags
dienst' te draaien, bleef
juist tijd over om met de
bewoners iets extra's te
doen. Gisteren was dat dus
een barbecue. Die stond
uiteraard in het teken van
de actie.
De eters kregen
dan ook allemaal een spe
ciaal vervaardigde place-
mat. Op 22 september is er
nog een fakkeloptocht door
Terneuzen. De personeels
leden van alle Zeeuws-
vlaamse bejaardencentra
zijn opgeroepen mee te
doen aan deze tocht.
- FOTO'S DE STEM/CORJ.DE BOER
gebrandmerkt. Maar het moet ook die
kant op omdat we klinisch krap zit
ten. Je moet wat scharrelen met te
weinig bedden", legt de woordvoerder
uit.
Hij geeft toe dat het provinciaal
plan niet de hele geestelijke gezond
heidszorg in beeld brengt. Wat vrij
gevestigde psychologen en psychia
ters, alternatieve genezers en derge
lijke doen, is niet te becijferen, net zo
min als de 'vlucht' vanuit Zeeuwsch-
Vlaanderen naar België. Dat beeld
blijft ook schimmig omdat mensen 'er
nu eenmaal niet mee te koop lopen'.
Het gisteren gepresenteerde plan
gaat nu eerst een inspraakronde in,
voor provinciale staten het begin vol
gend j aar kunnen vaststellen.
MIDDELBURG - Twee
experimenten in Zeeland
kunnen volgens het pro
vinciebestuur dienen om
langdurige opname van
psychiatrische patiënten
te voorkomen.
Het eerste geldt de dagop
vang van chronische patiën
ten, een ruimte waar ze in en
uit kunnen lopen en zich be
zig kunnen houden. Een
proef daarmee is dit jaar
van start gegaan in het So
ciaal Trefpunt in Goes.
Nog priller is het plan
voor de revalidatie van
langdurig psychiatrische
patiënten. De opzet daarvan
schetst het provinciebestuur
in het 'plan voor de geeste
lijke gezondheidszorg' in
Zeeland. Revalidatie was tot
nu toe een puur lichamelijke
term. De provincie gebruikt
die nu om aan te geven dat
speciale ondersteuning de
opname van patiënten kan
voorkomen.
In een speciaal tehuis zou
den patiënten een heel ge
richte begeleiding en thera
pie moeten krijgen, zodanig
dat ze niet langer afhanke
lijk zijn van bijvoorbeeld het
Psychiatrisch Ziekenhuis
Zeeland. Als dat ziekenhuis
drie bedden inlevert, komt
er 260.000 gulden vrij. Van
dat bedrag zouden voor
twintig patiënten al drie be
geleiders aan de slag kun
nen.
Het Regionaal Instituut
voor de Ambulante Geeste
lijke Gezondheidszorg
(RIAGG) werkt de opzet
verder uit. Als het aan het
provinciebestuur ligt, komen
er behalve op de Bevelanden
ook mogelijkheden voor
dagopvang en revalidatie op
Walcheren en in Zeeuwsch-
Vlaanderen.
SLUISKIL - De stankoverlast waarmee bewoners van de
Pierssenpolderstraat en de Bovenweg te Sluiskil worden
geconfronteerd, wordt veroorzaakt door nog niet goed
functionerende zuiveringsinstallaties van de industrie.
Hoofd technische dienst ing. J.
Meessen van het Waterschap
de Drie Ambachten stelde dat
gisteren, toen bewoner R. Bezee
namens 55 gezinnen handteke
ningen kwam aanbieden.
De stank, die af en toe on
draaglijke vormen aanneemt,
is afkomstig van het nabijgele
gen rioolgemaal. „Menig
avondje buiten zitten of buiten
eten wordt vergald door onwel
riekende geuren", aldus de be-
wonersbrief. „Deze zijn soms zo
erg dat we naar binnen moeten
vluchten." Volgens Bezee is het
ook al voorgekomen dat visite
vanwege de indringende stank
opstapte. „We hebben herhaal
delijk gebeld, de buurt is het nu
meer dan beu", zegt Bezee. Hij
heeft afschriften van de brief
gestuurd naar de contactraad
Sluiskil en de Temeuzense ge
meenteraad. De bewoners wil
len dat het Waterschap snel
maatregelen neemt om aan het
ongemak een eind te maken.
Dat kan volgens dijkgraaf F.
Verhelst van de Drie Ambach
ten echter niet van de ene op de
andere dag. „De klachten zijn
gegrond", erkende hij gisteren,
„en we proberen dan ook er iets
aan te doen." Meessen ver
klaarde gisteren dat het pro
bleem niet alleen in Sluiskil
speelt, maar ook bij andere ge
malen. „De bedrijven in de Ka
naalzone moeten zelf hun af
valwater gaan zuiveren. Die
installaties werken nog niet
optimaal. Daarom is er sprake
van een gasontwikkeling in de
leidingen en die veroorzaakt de
stank."
Het waterschap is nu al in ge
sprek met verschillende bedrij
ven om te bewerkstelligen dat
zo snel mogelijk maatregelen
worden getroffen. „Het is ove
rigens niet alleen het stankpro
bleem", schetst Meessen de si
tuatie. „Er is ons vooral alles
aan gelegen om de kwestie snel
op te lossen omdat die gasvor-
ming de leidingen kan aantas
ten."
Het waterschap is nu een
eigen zuiveringsinstallatie aan
het bouwen. Die gaat medio
volgend jaar in gebruik. Tegen
die tijd moeten de lozingen van
de bedrijven in ieder geval aan
de normen voldoen.
Van onze verslaggever
GOES - Het opheffen van de rayonkantoren bij een fusie
tussen PZEM en WMZ levert vrijwel alleen maar voorde
len op. De directe winst is 1,9 miljoen gulden. Daar komt bij
dat sluiting van de kantoren het stroomlijnen van de orga
nisatie een stuk gemakkelijker maakt.
Dit blijkt uit een nadere studie
van de Zeeuwse nutsbedrijven
naar dit omstreden onderdeel
van de plannen om tot een Al
gemeen Nutsbedrijf Zuidwest
nederland (ANZ) te komen. Op
informatiebij eenkomsten
vroeg het personeel om nadere
informatie. Gemeenten waar
nu rayonkantoren zijn geves
tigd (zoals Hulst en Oostburg)
staan op hun achterste benen.
Het nadere onderzoek zal
hen weinig hoop geven. Het
kostenvoordeel van twee mil
joen gulden is te groot om dit
onderdeel zo maar uit het fu
sieplan te schrappen. Temeer
omdat dit de organisatie niet
ten goede zou komen. „De
rayonkantoren vervullen nu
een zeer beperkte functie naar
een beperkt deel van de klan
ten. Bij een centrale klanten-
functie (in districtskantoren
red.) kan deze beter werken,
uniform en goedkoper", aldus
de onderzoekers.
Hun bevindingen komen on
der meer op tafel als 7 septem
ber de aandeelhouders van de
WMZ (provincie en gemeenten)
zich buigen over het fusieplan.
tinimaal f5.000,- en
lat u voor de tijd van de
Van onze correspondent
BRESKENS - Het voorlo
pige Visserij museum boven
de Vismijn in Breskens
blijkt een schot in de roos te
zijn. J. de Vries uit Vianen
was gisteren de duizendste
bezoeker.
Hjj ontving van E. Clement van
werkgroep van het Visserijmu-
De familie De Vries werd
gisteren als duizendste be
zoeker van het Visserijmu
seum onthaald op presentjes.
FOTO DE STEM COR J. DE BOER.
seum onder meer een haaie-
tand en het boekje 'Vissermans'
van J. Vader en P. Verdurmen.
„Sinds de visserijdagen zijn
we nog maar 21 dagen open ge
weest. Dat we nu al de dui
zendste bezoeker mochten ont
vangen, toont aan dat we in een
behoefte voorzien", zegt Cle
ment verheugd.
De Vries, die al enkele jaren
zijn vakanties doorbrengt in
Zeeuwsch-Vlaanderen, had 's
morgens met zijn gezin al het
fossielenmuseum Ammonite
bezocht in Breskens. Beheerder
W. Vader van Ammonite wees
De Vries op het Visserijmu
seum tijdens een gesprek over
andere bezienswaardigheden
in de streek.
De werkgroep van het voor
lopige Visserijmuseum be
spreekt vrijdag met wethouder
J. de Vries van Oostburg de
mogelijkheid om permanent te
exposeren. Het liefst zou men
dan boven de vismijn blijven
zitten.
Vader: „Ik weet dat een he
leboel verenigingen in Bres
kens achter ons initiatief staan
zoals de plaatselijke VW, de
winkeliersvereniging, de ho
reca en de visserij vereniging.
Misschien dat we van de ge
meente Oostburg een startsub
sidie kunnen krijgen en daarna
zelf activiteiten ontplooien om
het museum draaiende te hou
den."
Wie in het Visserijmuseum
de schilderijen van Jaap Al-
bregtse of een deel van de fos
sielencollectie van Jan Goet-
hals wil bekijken, kan tot zon
dag iedere dag terecht tussen
14.00 en 16.00 uur. Daarna, af
hankelijk van de uitslag van
het gesprek met de wethouder,
waarschijnlijk alleen nog in
het weekeinde.
Van onze verslaggever
MIDDELBURG/THOLEN - Rijkswaterstaat is overvallen
door de omvang van de beroepskokkelvisserij in de Ooster-
schelde, dit seizoen.
Volgens een woordvoerder van Rijkswaterstaat in Middelburg
zijn er 29 vergunningen uitgegeven en wordt er volop gevist.
Rijkswaterstaat vreest straks te moeten constateren dat het aan
tal vergunningen te veel is geweest.
De vrees van Rijkswaterstaat komt niet uit de lucht vallen. Er
is vaker te royaal op kokkels gevist. Rampzalig was het seizoen na
de koude winter van 1987. De kokkelpopulatie in onder meer de
Waddenzee was door de kou sterk verminderd. Een deel van de
Waddenzee-vloot viste toen in Zeeland, waar de winter iets war
mer was geweest Er werd zo intensief gevist dat een hele
jaarklasse, kokkels van een bepaalde leeftijd, verdween.
Na deze calamiteit heeft onder meer Rijkswaterstaat brieven
naar het ministerie van Landbouw en Visserij gestuurd. Vervol
gens is een beleid opgesteld waarbij aan de hand van de kokkel
stand zou worden bekeken hoe intensief de kokkelvisserij mag
zijn. „Nu moet blijken hoe zorgvuldig dat gebeurt Maar ik zie
aankomen dat we achteraf moeten zeggen: het is te veel geweest".
al Is vanaf f 17.800,-,
1989.
1989. Want dit doet
e wigvorm, ongekende
o.
g' van carrosseriedelen
vijf versnellingen. Met
turbo diesel. En toch
voor u klaar. Daar-
als u een slagzin
