'Burger de dupe
van problemen
bij de politie'
'Na alles wat ze al gestolen hebben nu ook nog onze vis'
Het verleden achtervolgt de Heldringstichting in Zetten
Schuldenplan van Brady: Een premie op wanbeleid
Bi
pestem buiten
DE STEM extra achtergrond donderdag 6 april 1989
OORSPRONKELIJKE BEVOLKING ALASKA BESCHOUWT OLIERAMP ALS NIEUWE DIEFSTAL
IMF EN WERELDBANK LATEN VOORAL ARMSTE LANDEN IN DE KOU STAAN
V
PUUR
MELK
Koffeman nieuwe structuur nodig
FOTO ANP
Door Mathieu Kothuis
„DE BURGER wordt uit
eindelijk de dupe van de
problemen bij de politie.
De burger wordt aangesla
gen voor de kosten van een
politieapparaat dat steeds
harder roept om meer geld
terwijl het daar eigenlijk
niet om gaat.
Het probleem zit in de struc
tuur van de politie. We drei
gen in Nederland af te glijden
naar een situatie waarin de
burger, die 's avonds drie slo
ten op de deur doet, langzaam
maar zeker went aan een ge
voel van onveiligheid. Ik heb
soms sterk de indruk dat de
politiek op die toenemende
onveligheid speculeert".
Gerrit Koffeman, voorzit
ter van de Algemeen Christe
lijke Politiebond ACP, 21.000
leden), maakt zich grote zor
gen over de politie. De Neder
landse politie luidt al lange
tijd de noodklok. De Rijkspo
litie kampt volgend jaar met
een begrotingstekort van 140
miljoen gulden. Als dat geld
er niet komt dan dreigt de
preventieve taak van het
korps in gevaar te komen,
moeten kleine politiebureaus
op het platteland worden ge
sloten en het aantal surveil
lances worden verminderd.
Uiteindelijk wordt de burger
de dupe.
Bij de gemeentepolitie is de
situatie al niet veel beter.
Overwerk kan nauwelijks
nog worden betaald en de ir
ritaties over de werkdruk
groeien met de dag. Ook hier
vermindert de politiezorg
voor de burger die zich steeds
onveliger voelt en zijn kritiek
spuit op de politiek. Wat is bij
de politie aan de hand?
Volgens Koffeman zit als
een van de hoofdoorzaken van
de problemen in het grote
aantal 'kleine baasjes', burge
meesters en korpsleiders, die
hun politiebevoegdheden
angstvallig bewaken. Het
conflict tussen burgemeester
Feij van Breda en politiecom
missaris Strooper, volgens
Koffeman 'een prachtige poli
tieman', noemt hij daarvan
een schoolvoorbeeld. Feij is
volgens Koffeman 'een zak en
een blaaskaak, die geen enkel
verstand heeft van politieza
ken, terwijl hij dat als burge
meester wel probeert hoog te
houden'.
Daar komt nog bij dat de
politie is verdeeld over twee
departementen (Justitie en
Binnenlandse Zaken). Als ge
volg van die onlogische en
inefficiënte opbouw is de poli
tie (nog los van de bezuinigin
gen) op weg naar een situatie
die sterk lijkt op die in onze
buurlanden België en West-
duitsland, één centraal gelei
de, repressieve politie. De
'laagdrempelige' politie die
ons land altijd heeft gekend,
de voor de burger gemakke
lijk toegankelijke politie,
dreigt door het nu gevoerde
beleid te verdwijnen.
Koffeman: „Met dit beleid
krijgen we straks misschien
wel een politie die met minder
mensen en met meer compu
ters efficiënter werkt. Maar
daar zullen we als samenle
ving wel een prijs voor moe
ten betalen. De vraag is echter
of de samenleving dat wil".
Koffeman maakt er geen
geheim van dat de ACP bezig
is om met de verkiezingen in
het vooruitzicht druk op de
politieke ketel te zetten. Nu de
politieke partijen in de weer
zijn met hun verkiezingspro
gramma's is het zaak dat de
politiebonden hun wensen en
inzichten over de politie in de
toekomst duidelijk kenbaar
maken.
In de visie van de ACP zal
er in Nederland één politie
moeten komen met één struc
tuur en onder verantwoorde
lijkheid van één departement,
het ministerie van Binnen
landse Zaken. De politiebe
langen zijn nu te veel gebu
reaucratiseerd, verdeeld over
de twee departementen
(Rijkspolitie onder Justitie en
de gemeentepolitie onder Bin
nenlandse Zaken). Bovendien
staat de Rijkspolitie onder de
bestuurlijke verantwoorde
lijkheid van 700 burgemees
ters en de gemeentepolitie on
der 148 burgemeesters.
„Dat kost niet alleen enorm
veel maar is inefficiënt". En
dat terwijl het resultaat van
het politiewerk niet is om
over naar huis te schrijven.
Slechts 23 procent van alle
criminaliteit komt ter kennis
van de politiekorpsen. De po
litie kost de samenleving 3,5
miljard gulden per jaar.
In de visie van Koffeman
moet de Nederlandse politie,
mogelijk al in de komende ka
binetsperiode, worden losge
maakt van de twee departe
menten en onder één bestuur
lijk kader worden geplaatst.
Een te benoemen regerings
commissaris zou de politieke
opdracht moeten krijgen om
die nieuwe politiestructuur op
poten te zetten. Een staatsse
cretaris of een Raad voor de
Politie (als politiek aan
spreekpunt) zou die structuur
samen met de regeringscom
missaris verder moeten uit
werken.
Koffeman: „De bestuur
lijke onmacht die de twee de
partementen nu kenmerkt
wordt met de dag meer zicht
baar. De minister van Justitie
geeft duidelijk te kennen dat
de aanpak van de problemen
bij de Rijkspolitie in feite
dweilen met de kraan open is.
Er is geen geld voor de aan
pak van de problemen. De mi
nister van Binnenlandse Za
ken schuift de problemen bij
de gemeentepolitie door naar
de burgemeesters die de
korpsbeheerders zijn. Er zijn
geen duidelijker argumenten
voor een andere aanpak van
de politie dan deze problemen
waar het kabinet nu mee
worstelt".
Die andere benadering van
de problematiek wordt echter
zowel van boven (departe
menten, kabinet, politieke
partijen) als van beneden
(burgemeesters, korpsleiding)
gefrustreerd. Als voorbeeld
wijst Koffeman op de ISP-re-
geling (Interregionale Samen
werking Politie) die zes jaar
geleden tot stand kwam nadat
het voorstel tot de vorming
van provinciale politiekorp
sen definitief van de baan
was. Een structuur voor die
regeling is nooit van de grond
gekomen. De 80 a 100 miljoen
gulden die er in zijn gestopt
zijn keurig verdeeld over de
politiekorpsen en als de rege
ling eind dit jaar ophoudt valt
de politie gewoon weer terug
in de oude structuren.
Koffeman is er nog steeds
van overtuigd van een pro
vinciale politie in ons land de
best werkbare structuur zou
opleveren. Maar sinds die weg
politiek niet haalbaar is ge
bleken pleit de ACP voor re
gionale samenwerkingsver
banden in ongeveer 30 regio's.
Dat impliceert samenwerking
en het overdragen van be
voegdheden, van de ministe
ries naar de regio's en van
burgemeesters naar de be
stuurlijke samenwerkings
verbanden. De interregionale
politieteams zijn een aanzet,
maar daarmee wordt de inef
ficiëntie en de bestuurlijke
verantwoordelijkheid voor de
politie nog niet opgelost.
Koffeman: „Maar wat er
ook gebeurt, de tegenwerking
en frustraties over het politie
beleid tussen de departemen
ten van Justitie en Binnen
landse Zaken onderling moet
worden doorbroken. De argu
menten die worden aange
voerd om de samenwerking
tussen rijks- en gemeentepo
litie niet tot stand te brengen
deugen niet. Er bestaat bij de
overheid een grote angst om
de greep op een centraal ge
leide politie te verliezen. En
dat is een verouderde opvat
ting waar wij tegen blijven
waarschuwen, temeer omdat
de minister van Justitie ook
nu al kan ingrijpen mocht de
nood aan de man komen".
T48
Indianen, Aleoeten en Eskimo's
in Alaska voelen zich verraden,
bedrogen en, nude olieramp
over hen is gekomen - opnieuw
- bestolen. Sommigen wenden
zich tot God, anderen spreken,
vertwijfeld, buitenlandse ver
slaggevers aan.
Door Rob Ruggenberg
HIJ HEEFT in het café al een uurtje
of wat naar de buitenlandse ver
slaggevers zitten kijken. Pas als die
op punt staan weg te gaan weggaan,
vat hij voldoende moed om hen aan
te spreken. Zijn stem klinkt broos.
„Weet u dat dit allemaal diefstal is?
Het land is van ons gestolen, de olie
is gestolen en nu stelen ze onze vis
sen ook nog eens." Hij heet Gary
Harrison en hij is 31 jaar oud. Een
Athabaskan.
Een vermoeid, gezicht, slecht gebit
met enkele gouden tanden, sluik
zwart haar. De Athabaskans beho
ren net als de Eyaks, de Tatitleks, de
Chenenta, de Aleoeten en de Eski
mo's tot de (ongeveer 60.000) oor
spronkelijke bewoners van Alaska,
dat zij zelf Alyeska noemen: het
Grote Land. En groot is het: in op
pervlakte zo groot als Engeland,
Frankrijk, Itali"e en Duitsland te
zamen, maar in inwonertal niet gro
ter dan een gemiddelde stad in
Europa: nog geen 400.000.
Het is een mooi, maar hard en rauw
land. De plaatsnamen spreken voor
zich: Dood Paard, Vagevuur, Ver
brande Klauw. Gary Harrison komt
uit Wit Hert, zegt hij, maar dat klopt
niet helemaal want eigenlijk bestaat
zijn stam uit nomaden. Over het
aantal stamleden wil hij niets zeg
gen. „Onze stam verbiedt het tellen
van familieleden. Dat brengt onge
luk." Toch wil hij wel graag praten
en ja, ook wel graag iets drinken,
hoewel het hier in Alaska verboden
is alcohol aan indianen en andere
autochtonen te verkopen. Hij drinkt
Attakiska, een Russische wodka die
hier echter plaatselijk wordt ge
stookt.
Dat laatste is niet zo verwonderlijk.
In de Beringstraat grenst Amerika
rechtstreeks aan Rusland. De af
stand tussen de eilanden van Alaska
en die van Siberie bedraagt daar
soms niet meer dan 10 km. De Ame
rikanen kochten Alaska in 1867 van
Rusland voor 7,2 miljoen dollar, of
wel 4 cent per ha. Niet alleen aan de
wodka is de Russische invloed nog
overal merkbaar. Sommige india
nen, Aleoeten en Eskimo's dragen
(met trots) Russische namen. En ve
len zijn nog altijd Russisch ortho
dox. De eerste missionarissen die tot
hier doordrongen, waren Russen.
Alaska was een ijswoestijn en als
het aan Gary Harrison had gelegen
zou dat ook gewoon zijn gebleven.
Maar in 1968 werd er olie ontdekt: in
Prudhoe Bay, in het barre noorden,
het dichtst bij de pool, het koudste,
het onherbergzaamste deel van
Alaska. De 1200 km lange oliepij
plijn naar het zuiden, naar de ijs
vrije haven Valdez, kostte vijftien
miljard gulden en bracht een ont
zaglijke verandering in Alaska te
weeg. Er kwam industrie en zelfs
enige welvaart. Maar dat gold niet
de oorspronkelijke inwoners. „Wat
er met ons gebeurde was gewoon een
herhaling van wat zich een eeuw
eerder in dat fameuze wilde westen
heeft afgespeeld", zegt bitter Debbie
Dettinger, een Tatitlek-indiaanse.
„Wij kregen een fooi, alcohol en ve
nerische ziekten. Onze gemiddelde
levensverwachting ligt nu op 38
jaar. Het aantal zelfmoorden bij ons
is drie keer zo hoog als dat onder de
blanken." Debbie Dettingen heeft
een goede schoolopleiding gehad, ze
heeft in een stad gewerkt (Anchora
ge), maar ze besloot terug te gaan
naar haar dorp, om weer tussen de
vissers te leven. Ze zegt: „Nu zult u
misschien denken: zie je wel, die in
boorlingen willen geen vooruitgang."
Na hun scholing gaan ze gewoon te
rug de wildernis in. Maar ik zeg u,
het is geen doen om tussen de blan
ken aan je toekomst te werken."
Gary Harrison heeft iets gehoord
over ver weg gelegen landen die
zelfbestuur bevochten. „Dat willen
wij ook", zegt hij. „Wij willen zelf in
ons land de dienst uitmaken." Dat
zulks politiek een volstrekt een uto
pie is, wil er bij hem niet in.
„Waarom zou het niet kunnen? Wij
kunnen toch bewijzen dat wij hier
het eerst waren?"
Wie spreekt er voor ons, wie verte
genwoordigt ons, wie komt voor
onze belangen op? Twee dagen eer
der had Monica Riedel, een struise
vissersvrouw uit Cordova, van ge
mengde afkomst (deels Athabaskan
en deels Eyak) het ook al gevraagd.
Ze is getrouwd met een blanke vis
ser, die zwaar onder de olieramp
heeft te leiden. Zijn haring-broed
plaats in de Prince William-baai
werd gisteren op last van de over
heid voor de rest van het seizoen ge
sloten. Haar hart ligt nog bij haar
volk. „Wij hebben hier wie weet
hoeveel generaties gewoond", zegt
ze. „De ramp van 1964, de grote
aardbeving, was een daad van God.
Velen van ons verloren huis en
vrienden. Daar konden we vrede
mee hebben. Wie van en in de na
tuur leeft, leert zulke tegenslagen
incasseren. Maar dit, deze olieramp,
is een menselijke daad. Dit is ge
woon diefstal."
De olierampen in Europa met bij
voorbeeld de Torry Canyon (1967) en
de Amoco Cadiz (1978) brachten het
toerisme, de visserij en het milieu
een flinke klap toe, maar hier in
Alaska is vis een absolute levens
noodzaak. Wie niet van de olie leeft,
leeft van de vis. Of er nu op grotere
schaal wordt gevist, zoals Monica's
echtgenoot doet, of alleen om zelf te
eten, zoals Gary Harrison. Gary is in
het dorp, zegt hijom spullen te ver
kopen. Hij is een soort penningmees
ter van zijn stam. „We zijn compleet
blut. Ik dacht zo, met al die vreemde
mensen hier, is er misschien wel iets
te handelen. Want de gewone men
sen moeten onze spullen niet. Nee, ze
moeten ons hier helemaal niet."
Visser John Thomas met een door olie besmeurde vogel.
Door Eugène Leenders
JE ZULT maar in Zetten zitten.
Ruim een maand geleden arres
teerde de rijkspolitie Nijmegen
de directeur van de Heldrings
tichting in Zetten. Hij wordt
verdacht van machtsmisbruik.
Jarenlang zou de psychiater zijn
verantwoordelijke positie hebben
gebruikt om ontucht te plegen met
pupillen. Jongens en meisjes die al
zoveel tegenslagen in hun jonge le
ven moesten verwerken.
De arrestatie leverde een stroom
van publiciteit op. Sindsdien is de
rust niet terugkeerd in de vele pavil-
joens aan de Wageningseweg in Zet
ten.
Groepsleiders en therapeuten
kunnen zich bijna nergens meer
vertonen. „He, jij werkt toch op Zet
ten, heb jij nooit iets gemerkt hoe zit
dat?" Maar ook de pupillen zijn aan
geslagen door de opschudding rond
de Heldringstichting.
Velen vinden dat ze ten onrechte
in de stroom van negatieve publici
teit worden meegesleurd. Tijd voor
een gesprek met de waarnemend di
recteur mevrouw A. van de Voorde
en acht jongens en meisjes die tus
sen de 2 maanden en anderhalf jaar
in Zetten verblijven.
Een ding staat voor mevrouw Van
de Voorde als een paal boven water.
De vele delicten die haar voorganger
ten laste worden gelegd moeten ja
ren geleden gebeurd zijn.
Ze acht het onmogelijk dat na
haar komst in 1987 dingen voorge
vallen zijn die niet door de beugel
kunnen. Van de Voorde: „In 1984 is
de ex-directeur van behandelend
psychiater gepromoveerd tot be-
1 leidsdirecteur. Hij had toen geen
consulten meer, maar hield zich be
zig met administratieve zaken. Hij is
toen ook naar een echt kantoor ver
huisd en had geen behandelruimte
meer met een bank."
De meeste aanklachten zijn geba
seerd op voorvallen uit de jaren ze
ventig. Enkele mogelijk uit begin
tachtig. Mevrouw Van de Voorde:
„We praten dan eigenlijk over een
hele andere wereld. Ik lees alleen
maar over isoleercellen en gesloten
afdelingen. Die hebben we helemaal
niet meer op de Heldringstichting.
Wie weg wil lopen, kan weg lopen.
De deuren gaan niet meer op slot,
isoleercellen kennen onze bewoners
niet eens. Zeker na de aanwijzing tot
Zeer Intensief Behandelingscen
trum (ZIB) in 1978 is er veel veran
derd. De politie bevestigt dat het
grootste deel van de aangiften stamt
uit de jaren zeventig. Toch wordt
ook nog een melding onderzocht
over iets dat in 1985 gebeurd zou
zijn.
Van de Voorde: „Ik ben benieuwd
wat ze dan nog boven water halen.
Maar dan nog, de Heldringstichting
en de ex-directeur zijn niet hetzelf
de. Hier werken tientallen mensen
die met hart en ziel proberen de kin
deren te helpen. En met succes. Onze
behandelingsmethode slaat aan.
Jongeren hebben er baat bij
„Maar het gaat zo heel anders als
al die verhalen suggeren. Ja, mis
schien is het vroeger wel zo geweest,
maar dat mag ons toch niet worden
aangewreven. Laat ik een voorbeeld
noemen. Wanneer iemand bij ons in
psychische problemen komt, dan
roepen we niet de psychiater aan de
overkant van de straat in de kliniek
voor jeugdpsychiarie de Lingewal.
Nee, dan komt gewoon de huisarts
uit Zetten. Constateert hij dat het
ernstig is, dan wordt de dienst
doende psychiater van het Riagg op
getrommeld. Niets wordt binnens
kamers geregeld. Maar laat ik U er
gelijk bij vertellen dat zo'n plotse
linge psychose vorige jaar maar een
keer is voorgekomen."
Buiten de waarnemend directrice
zijn er ook verschillende groepslei
ders die er alles aan willen doen om
het 'echte' beeld van Zetten te schil
deren. Daarnaast klommen acht pu
pillen in de pen. Op school schreven
ze een brief aan de krant.
„We kennen die ex-directeur niet
nauwelijks." Een van hen: Ik weet
zeker dat de Heldringstichting mijn
leven heeft gered. Na talloze om
zwervingen bij allerlei inrichtingen
ben ik hier terechtgekomen. De op
vang was goed, ik voel me op mijn
plaats en als het zo door gaat kan ik
binnenkort deel gaan nemen aan een
project voor begeleide kamerbewo
ning."
De Heldringstichting is tegen
woordig onderverdeeld in drie units,
elk met een eigen behandelingstaf
en het zogenaamde verantwoorde
lijkheidsteam. In dat team wordt sa
mengewerkt door gedragsweten
schappers, teamleiders en groeps-
werkers. Een unit is weer onderver
deeld in een aantal leefgroepen (acht
jongens en meisjes) en de zoge
naamde individuele behandelings
fase, waar 30 jongeren in verschil
lende vormen op zichzelf wonen op
het terrein van de stichting.
In totaal is er plaats voor 80 jon
geren, er is een wachtlijst. Een van
de bewoonsters: „Net als in een ge
woon gezin, gaat bij ons ook wel
eens wat mis. We zijn niet altijd lie
verdjes, maar met de groepsleiders
is normaal te praten. Natuurlijk heb
je je voorkeur, met de een kun je be
ter opschieten dan met de ander.
Maar de meesten van ons hebben
bijvoorbeeld een uitstekend contact
met hun mentor. Soms mag je die
zelf kiezen. We krijgen zakgeld,
gaan gewoon naar school, kunnen op
het terrein zwemmen en paardrij
den en maken regelmatig uitstapjes,
ook naar het buitenland."
Van de Voorde: „Met de middelen
die ons ter beschikking staan, probe
ren het beste ervan te maken. Ik ben
ervan overtuigd dat we een nuttige
instelling zijn in Nederland. Zonder
ons zouden heel wat jongeren uit de
boot vallen. Ik overdrijf niet.
Met 18
jaar moeten de pupillen hun eigen
weg zoeken, dan ben je tegenwoor
dig al meerderjarig. Juist onze be
woners hebben het daar soms erg
moeilijk mee. Veel vragen dan ook
of ze voor een half jaar of een jaar
langer hier mogen blijven."
Door Pieter-Jan Dekkers
WIE DENKT dat met het
aanvaarden door de rijke
landen van het schulden
plan van de Amerikaanse
schatkisbewaarder Brady
de schuldencrisis nu echt
wordt opgelost, zit er lelijk
naast.
Direct nadat in Washington
ook het Internationale Mone
taire Fonds (IMF) en de We
reldbank hun fiat aan Brady's
plan gaven, kwam de kritiek
pas goed los.
En niet geheel ten onrechte.
Want het plan laat de aller
armste landen volledig in de
kou staan, evenals die schul
denlanden, die tot nu toe al
tijd keurig op tijd aan hun fi
nanciële verplichtingen heb
ben voldaan.
'Een premie op wanbeleid',
was na afloop van de voor
jaarsvergadering van IMF en
Wereldbank dan ook veelvul
dig te horen, vooral uit Azia
tische kringen. Want het plan
helpt met name de Zuidame-
rikaanse landen, die de afge
lopen jaren niet of nauwelijks
zijn toegekomen aan het beta
len van rente en het aflossen
van leningen.
Desalniettemin is de aan
vaarding van het plan een ra
dicale breuk met het verleden.
Washington heeft zich jaar op
jaar heftig verzet tegen het
gedeeltelijk kwijtschelden
van schulden van arme lan
den, vooral omdat de Ameri
kaanse handelsbanken daar
door miljarden guldens ver
lies zouden leiden.
Er bestaat al enige jaren
een 'tweedehands markt' in
schulden, waar handelsban
ken met kortingen schulden
verhandelen. Als schulden
landen hun uitstaande schul
den met een korting van bij
voorbeeld 20 procent opkopen,
vermindert daardoor hun to
tale schuldenbedrag. De ban
ken moeten dan enig verlies
incasseren, maar dat is beter
dan helemaal geen geld meer
ontvangen.
Het plan-Brady beoogt dat
proces te stimuleren via fi
nanciële steun van IMF en
Wereldbank. Daar bestond in
Washington veel bezwaar te
gen, vooral van de Westeuro-
pese landen. Die zijn bang dat
IMF-middelen, belastinggeld
dus, zou worden gebruikt om
particuliere banken schade
loos te stellen. En daar be
dankten ze, onder aanvoering
van de Britten, feestelijk voor.
Afgesproken is nu dat
slechts een deel van de finan
ciële steun die IMF en We
reldbank jaarlijks verlenen
wordt gereserveerd voor het
opkopen van schulden. En
omdat die leningen normaal
moeten worden afgelost
stroomt dat geld niet naar de
particuliere banken.
Brady had ook graag gezien
dat IMF en Wereldbank de
schuldenlanden ook zouden
mogen bijspringen als die de
rente op hun schulden niet
meer volledig zouden kunnen
betalen. Maar na fel Westeu
ropees verzet is slechts beslo-
Nicholas Brady
ten tot een studie.
Het aanvaarden van het
plan-Brady houdt ook in dat
een aantal rijke landen hun
bankregels moeten aanpas
sen. Ook is afgesproken dat
die landen het opkopen van
schulden fiscaal aantrekke
lijk zullen maken voor de
particuliere banken.
Aan het plan van Brady
zitten voor de betrokken
schuldenlanden nogal wat ha
ken en ogen vast. Zo komen
landen pas voor kwijtschel
ding van een deel van hun
schuld in aanmerking als ze
hun economie drastisch her
vormen naar IMF-maatsta-
En wat dat betekent weet
de doorsnee burger in de
schuldenlanden donders goed:
bezuinigen, opnieuw de broek
aanhalen. Nog armer worden.
In Venezuela was dat en
kele maanden geleden oor-
- FOTO AP
zaak van een ware volksop
stand, die honderden doden
eiste. Hoewel nooit uitgespro
ken was juist die woede-ex
plosie voor de Amerikaanse
regering reden om met het
plan-Brady op de proppen te
komen.
Dat is puur eigenbelang en
dat maakt de Amerikaanse
ommezaai nogal verdacht.
Amerika heeft weinig op met
volksverzet in z'n 'achtertuin'
en bovendien hebben de
meeste Amerikaanse particu
liere banken hun vele miljar
den dollars juist in Zuidame-
rika uitstaan. Het hemd is
wat Washington betreft nader
dan de rok.
Brady denkt dat ruim 20
procent van de 340 miljard
dollar schuld van de 39 groot
ste schuldenlanden in drie
jaar tijd kan worden kwijtge
scholden. Aangezien de arme
landen voor in totaal ruim
1.300 miljard dollar bij de
rijke landen en handelsban
ken in het krijt staan, is 70
miljard dollar niet meer dan
de bekende druppel op de
gloeiende plaat.
Het is bovendien maar de
vraag of veel particuliere
banken aan gedeeltelijke
kwijtschelding van schulden
willen meewerken. Ze zullen
na de uitvoering van het
plan-Brady nog steeds jaren
lang moeten wachten op het
terugbetalen van reeds aan
gegane leningen. Bovendien
staan de banken niet te sprin
gen om nu weer op grote
schaal nieuwe kredieten in de
schuldenlanden te pompen -
een voorwaarde voor econo
mische groei daar.
De zaak wordt er niet ge
makkelijker op nu overal in
de rijke landen de inflatie
weer stijgt. Daardoor gaat de
rente weer omhoog en zien de
arme landen hun toch al to
renhoge problemen nog eens
vergroot.
Uit een rapport van het
IMF blijkt dat met name de
armste landen de komende
jaren hun levensstandaard
verder zien dalen. Niet alleen
omdat het IMF eist dat in die
landen financieel en econo
misch orde op zaken wordt
gesteld, maar ook omdat de
prijzen van grondstoffen nau
welijks zullen stijgen en de
rijke landen hun eigen indu
strie en markt beschermen te
gen goedkope produkten uit
arme landen.
Schuldenlanden die altijd
op tijd hun rente en aflossing
hebben betaald, profiteren
niet van het plan-Brady, hoe
wel ze in veel gevallen stuk
ken armer zijn dan de La-
tijnsamerikaanse landen, die
wel aan hun trekken zullen
komen. Dat wordt 'een premie
op wanbeleid' genoemd.
Die landen vrezen boven
dien dat het plan-Brady zo
veel geld van IMF en Wereld
bank opslokt, dat er voor fi
nanciële steun aan hun ont-
wikkelingsprojekten weinig
meer overblijft. Of de fondsen
van beide intestellingen zou
den meer dan verdubbeld
moeten worden. En daar is
weinig kans op.
Het straatarme Afrika ten
slotte mag hopen dat er nog
wat kruimels van de IMF-ta-
fel in Washington vallen. Vee!
zoden zal dat niet aan de dijk
zetten.
Als er ergens in de wereld
massaal schulden zouden
moeten worden kwijtgeschol
den, dan is het wel daar, zo
concludeerden afgelopen
weekeinde honderden parle
mentariërs op een bijeen
komst in Amsterdam.
Maar Amsterdam ligt nu
eenmaal ver van Washington
en ach, moet men daar ge
dacht hebben, parlementa
riërs moeten voor hun achter
ban nu eenmaal hoog van de
toren blazen. Ministers van
Financiën, presidenten van
centrale banken en bankiers
hebben een andere verant
woordelijkheid: macht uitoe
fenen. Verdelen en dus heer-
Door Ton Gerrits
BANGKOK - Premier Hun
gen van Kampuchea heeft
gisteren Canada, India en
Polen gevraagd deel uit te
maken van een 600 man tel
lende commissie die moet
toezien op het terugtrekken
van de resterende 50.000 tot
70.000 Vietnamese militai
ren in Kampuchea.
Voorts nodige Hun Sen een
vertegenwoordiger van de se
cretaris-generaal van de Ver
enigde Naties uit alsmede de
voorzitter van de Organisatie
van Ongebonden Landen, de
Zimbabweaanse premier Ro
bert Mugabe, en de Indone
sische minister van Buiten
landse Zaken, Ali Alatas, om
zitting te nemen in de interna-
(ADVEI
NEI1Q 4 X 85g
