Prijsexplosie koopwoningen verwacht
STUDIEFINANCIERING VIA BANKEN VAN DE BAAN
'Neptunus' opent Hiswa-beurs
NEKKRAMP ETHIOPIË
Memisa giro 1400 R'dam
Vara en Bom slepen
elkaar voor rechter
27 miljoen
mensen bedreigd
'Ongewenst kind' mag ouders niet kennen
Falend beleid
BINNENLAND
DE STEM COMMENTAAR
UiliSTüÜVL PlNNbNLANU ZAlbHUAG 25 FEBRUARI 1989
DEN HAAG - PvdA-voorzitter Marianne Sint
heeft gisteren minister Deetman (Onderwijs) op
geroepen zijn 'dubbele belofte' om op te stap
pen,echt uit te voeren.
1 vaccinatie kost 50 cent
met 25 gulden redt u 50 levens
Bestuur Holland Festival weg
Braks schort
maatregelen
visserij op
Vader schiet kind en zichzelf dood
PvdA en D66 groter dan CDA en WD
PvdA kiest nieuwe secretaris
Ouders vragen Lubbers bezuinigingsstop
Autogordels op achterbank verplicht
Kamer wil opheldering strop kruiser
Gratie Nederlander met aids in Noorwegen
PvdA wijst medewerking Regenbooglijst af
Herman Brood onderscheiden
Ex-ziekenfondsleden minder naar tandarts
T28
DEN HAAG (ANP) - In het
begin van de jaren '90 zullen
de prijzen van koopwonin
gen vermoedelijk fors stij
gen. De overheid beschikt
dan niet over instrumenten
om dit tegen te gaan.
Na 1 april wordt bovendien de
maximale hypotheek voor
koopwoningen die verstrekt
wordt met gemeentegarantie,
fors verlaagd.
Drs. H.J. van Herwijnen, di
recteur van de vereniging
Eigen Huis, uitte tijdens het
congres 'Eigen huis en hypo-
theek in de jaren negentig' in
Den Haag, felle kritiek op
plannen van staatssecretaris
Heerma (Volkshuisvesting) om
het eigen woningbezit krachtig
te bevorderen.
Bestaat op het ogenblik 55
procent van de woningvoor
raad uit huurwoningen en de
rest uit koopwoningen, over
tien jaar zou die verhouding
omgekeerd moeten zijn.
Volgens Van Herwijnen is in
de nota 'Volkshuisvesting in de
jaren '90' van de staatssecreta
ris echter niet één concrete be
leidsmaatregel te vinden die
het eigen woningbezit stimu
leert. Alles wordt aan de
marktsector of de lagere over
heden overgelaten, stelde hij.
Alleen de aangekondigde
harde bezuinigingen in de
huursector, waardoor huren
onaantrekkelijk wordt ge
maakt, zouden het kopen kun
nen bevorderen. Van Herwij
nen twijfelt echter aan het po
sitieve effect hiervan. Door de
vlucht uit de huursector zullen
de woningprijzen stijgen. Het
aanbod van nieuwbouwwonin
gen is niet elastisch genoeg om
die ontwikkeling op te vangen.
Bovendien zal de nieuwe
lage hypotheekrente het prijs
niveau eveneens opstuwen.
Hetzelfde geldt voor de toe
name van koopkracht en posi
tieve inkomensverwachtingen.
De afgelopen drie jaar stegen
de woningprijzen al met 15
procent.
Na 1 april wordt de maxi
male hypotheek voor koopwo
ningen die verstrekt wordt met
gemeentegarantie, fors ver
laagd. Bij een inkomen van
40.000 gulden zal men ongeveer
3,6 procent minder kunnen le
nen, bij 60.000 gulden 9,1 pro
cent en bij 70.000 gulden 10,5
procent.
De normen voor een maxi
male hypotheek worden jaar
lijks opgesteld door vijf zoge
heten Bemiddelende Organen,
de Vereniging van Nederlandse
Gemeenten en het ministerie
van Volkshuisvesting.
PvdA: Deetman opstappen
Van onze Haagse redactie
Volgens Sint is het beleid van Deetman desastreus voor
de toekomst van het land.
„Met Europa 1992 voor de deur
moeten we investeren in men
sen", aldus de voorzitter. Sint,
die gisteren aan haar tweede
termijn als partijvoorzitter be
gon, constateerde dat het 'no-
nonsense-tijdperk' van de ka
binetten Lubbers op zijn eind
loopt.
„Wat heb je aan een paar
tientjes meer als de school in je
dorp gesloten dreigt te worden
Als je moet betalen voor apo
theek en specialist. Als de rei
nigingsbelasting omhoog en de
huursubsidie omlaag gaat. Als
je je zorgen moet maken over
vervuilde grond, door de rivie
ren en stervende honden", al
dus Sint.
Gisteren is ook gebleken dat
Deetmans plan om de studiefi
nanciering bij de banken uit te
besteden, definitief van de
baan is. Hij en minister Ruding
(Financiën) vinden eensgezind
dat de privatisering van de stu
diefinanciering op deze manier
te duur wordt.
Als gevolg van het afsprin
gen van het contract met de
banken kijkt Deetman weer te
gen een begrotingstekort van
bijna 214 miljoen gulden aan.
Premier Lubbers ontkende gis
teren echter dat dat gat gewild
wordt door nog verdere verla
ging van de basisbeurs, die toch
al lager zou worden door de
voorgenomen invoering van de
ov-jaarkaartici
Een verdere verlaging is niet
uitgesloten, maar die heeft dan
te maken met zaken als de 27-
jarige leeftijd en de beurs voor
thuiswonenden in het mbo.
Deetman en met hem het ka
binet zitten nu echter met de
handen in het haar. Het is niet
eenvoudig een andere weg te
(ADVERTENTIE)
vinden voor het privatiseren
van de studiebeurzen en -le-
ningea Het kabinet is er dan
ook gisteren niet uitgekomen.
De premier heeft de hoop dat
dat volgende week vrijdag wel
lukt, maar wilde niet aangeven
in welke richting de gedachten
van het kabinet gaan.
Lubbers wilde gisteravond
niet al te zwaar tillen aan de
ruzie die deze week ontstond
tussen de WD-woordvoerder
voor onderwijs, Fransen, en
Deetman over de voorgenomen
bezuiniging van vijftig miljoen
op de kleine scholen in de regio.
„Misschien heb ik er een
blinde vlek voor, maar ik be
grijp de opwinding niet zo best
Ik weet dat er tussen Kamer en
minister hard onderhandeld is
over deze bezuiniging, die in
tussen in de begroting vastligt.
Maar minister Deetman was
gehouden daarover opnieuw
met het onderwijsveld te gaan
onderhandelen. Zou Fransen
minister zijn, hij had hetzelfde
moeten doen", aldus Lubbers.
De premier wees erop dat de
arbitrage-commissie Albeda
tot de conclusie is gekomen dat
er over de kleine scholen op
nieuw zou moeten worden on
derhandeld. Hij sloot niet uit
dat er verband bestaat tussen
dat advies en de demonstraties
ten gunste van de kleine scho-
lea
Mode voor iedereen
zeer betaalbaar
ook grote maten
yGinnekenstraat 118 - Breday
HILVERSUM (ANP) - Vara-voorzitter en tv-directeur M.
van Dam heeft bij de officier van justitie een strafklacht
wegens laster ingediend tegen Frits Bom. Konsumenten-
man Bom heeft ondertussen zelf ook plannen om een recht
zaak aan te spannen.
De Griekse zeegod Nepturms heeft gisteren met zijn drietand een poster onthuld van het
schip de 'Eendracht'. De onthulling maakte deel uit van de plechtige opening van de voater-
sportbeurs Hiswa '89 in Amsterdam, bijgewoond door staatssecretaris van Economische Za
ken Van Rooy (links). De opbrengst van de verkoop van de poster gaat naar de stichting 'Het
Zeilend Zeeschip'. totoanp
(ADVERTENTIE)
Bom en de Vara gingen don
derdag met een knallende ruzie
uiteen Bom nam ontslag naar
aanleiding van wat hij noemde
het 'drankprobleem' van zijn
baas, die zelf ook Vara-om-
budsman was.
De Vara verklaarde op haar
beurt Bom toch al nadrukke-
HET GAAT NIET goed met minister Deetman van Onderwijs.
Leerkrachten en vakbondsorganisaties hebben zich massaal te
gen hem gekeerd. Zelfs het woord staking - in onderwijskringen
een ongekend zwaar middel - wordt regelmatig in de mond ge
nomen.
De averij die Deetman heeft opgelopen blijft echter niet beperkt
tot de krachten in het onderwijsveld. Ook politiek lijken er zware
dagen aan te breken voor de omstreden bewindsman. Vooral de
laatste weken is de kritiek op zijn beleid opgelaaid. De boosheid
bij sommige Kamerleden is zo groot dat ze met premier Lubbers
willen praten over de fratsen die Deetman heeft uitgehaald.
De bom is gebarsten toen Deetman aankondigde nog een eens
een 'nachtje te willen slapen' over de aankondigde bezuiniging
van 50 miljoen op de kleine scholen. Deetman was blijkbaar on
der de indruk geraakt van het massale protest tegen de voorge
nomen bezuiniging.
De uitspraak van Deetman is vooral bij coalitiegenoot WD slecht
gevallen. Onderwijs-woordvoerder Jan Franssen betoogde dat hij
an zijn collega's van het CDA zich wekenlang hebben uitgesloofd
om het bezuinigingsplan van Deetman te verdedigen. Het zit hem
vooral dwars dat Deetman het moeizaam bereikte akkoord van
tafel wil vegen zonder overleg te hebben gepleegd met zijn
staatssecretaris Ginjaar-Maas, die afgelopen week nog de bezui
niging onvermijdelijk noemde.
De WD pikt die beschadiging van de eigen staatsscretaris niet.
De liberalen zijn van mening dat het op die manier wel heel moei
lijk wordt om het zonderlinge beleid van Deetman te ondersteu
nen. Het CDA brengt de kritiek niet zo hard naar buiten, maar het
|s zonder meer duidelijk dat Deetman in eigen kring ook aan ge-
toofwaardigheid verloren heeft.
Deetman reageert intussen zoals we dat de laatste tijd van hem
gewend zijn. Hij slaat om zich heen en claimt zijn eigen gelijk
zonder dat met goede argumentatie te onderbouwen. Illustratief
ls in dat opzicht zijn kreet 'Wallage kletst uit zijn nek', als reactie
°P de kritiek van PvdA-onderwijspecialist Jacques Wallage.
Overigens is - ondanks alle emotie - het politieke leven van Deet
man niet direct in gevaar. De WD heeft al te vaak laten blijken
O'izonder te hechten aan voortzetting van de coalitie. Ook ditmaal
zullen de liberalen het wel niet aandurven om Deetman op het be
vissende moment af te vallen.
dat is jammer. Over het hoe en waarom het zover gekomen is,
Kan nog eindeloos worden gediscussieerd. Het is echter een kei
hard gegeven dat minister Deetman op dit moment niet goed
onctioneert. In het onderwijs wordt geen goed en creatief beleid
yevoerd, verwarring en chaos zijn daarentegen troef. Het zou van
Wijsheid aetuigen wanneer Deetman zelf de consequentie uit zijn
■aiend beleid zou trekken door op te stappen.
lijk de wacht te hebben aange
zegd vanwege 'ontoelaatbare
nevenactiviteiten'.
De advocaat van Konsumen-
tenman Frits Bom heeft een
schadevergoedingsprocedure
tegen de Vara in voorbereiding
naar aanleiding van zijn ver
trek bij die omroep. Ook over
weegt zijn advocaat een
strafklacht tegen Vara-voor
zitter Van Dam naar aanlei
ding van „beledigende, laster
lijke dan wel smadelijke pu
blieke uitlatingen" aan Boms
adres.
In een persverklaring weer
spreekt Bom met klem „alle
kwalijke suggesties die de Vara
verspreidt in verband met on
zuivere berichtgeving, of de
mogelijkheid daarvan in het
programma de Konsumenten-
man. Alle betrokken medewer
kers weten hoe ruim 10 jaar
lang iedere vorm van beïnvloe
ding door wie dan ook door de
Konsumentenman met onge
kende felheid is bestreden".
Bom verklaart verder dat de
Stichting Konsumenten Infor
matie tot stand is gekomen met
instemming en medeweten van
de Vara.
DEN HAAG (ANP) - Het
bestuur van het Holland
Festival, Stichting voor Bij
zondere Kunstmanifesta
ties, stapt op.
Het bestuur meent de finan
ciële problemen niet langer de
baas te kunnen.
Directe aanleiding voor het
aftreden van het bestuur
vormde de publikatie van kri
tische rapporten over drie on
derzoeken die enkele organisa
tiebureaus hebben ingesteld
naar het reilen en zeilen van
Holland Festival.
De tekorten over de jaren
1985,1986 en 1987 bedroegen te
zamen 3 miljoen gulden. Het
ministerie van WVC sprong te
hulp met een dekkende rente
loze lening die zou worden af
betaald met een jaarlijkse kor
ting van 540.000 gulden op de
subsidie van 1,2 miljoen van
dat departement.
Ook ontvangt men een half
miljoen gulden van de ge
meente Amsterdam. Vorig jaar
werd de eerste afbetaling aan
WVC gedaan, maar tevens was
er in 1988 een tekort van 300.000
gulden op de exploitatie van
het festival van dat jaar.
DEN HAAG (ANP) - Minis
ter Braks heeft de maatre
gelen die hij voor de IJssel-
meervisserij had genomen
voorlopig opgeschort in af
wachting van nader overleg
met het Produktschap voor
Vis en Visprodukten.
De minister heeft aan die op
schorting echter wel een aantal
voorwaarden verbonden, zoals
onmiddellijke stopzetting van
de acties.
Verder is afgesproken dat
voor een financiële overbrug
gingsregeling voor de vissers in
beginsel gebruik moet worden
gemaakt van bestaande rege
lingen van het ministerie van
Sociale Zaken en Werkgele
genheid.
De maatregelen die de mi
nister heeft opgeschort zijn de
invoering van een gesloten tijd
van 1 februari tot 1 mei voor de
visserij met aalfuiken, aalkist
jes en aalhoekwant en enkele
technische maatregelen zoals
vergroting van de minimum
maas wijdte.
Van onze verslaggeefster
BREDA - Door de publiciteit rond de
zaak-Maria R. zijn ook andere 'onge
wenste kinderen' een speurtocht naar
hun echte vader en moeder begonnen.
Maar net als Maria R. stoten zij hun
neus omdat de tehuizen waar ze gebo
ren zijn, weigeren de dossiers van hun
moeder te openen.
Bovendien bepaalt elk tehuis zelf hoe lang
de dossiers bewaard worden.
Maria R. (61) heeft een rechtzaak aange
spannen tegen de Bredase stichting Val
kenhorst, voormalig 'Moederheil'. Zij mag
het dossier van haar overleden moeder
niet inzien. Valkenhorst wilde alle 'oude'
dossiers per 1 april vernietigen
Tegenwoordig bewaart Valkenhorst de
dossiers maar tien jaar. Maar in afwach
ting van de uitslag van de rechtzaak wordt
er voorlopig geen enkel dossier vernietigd,
verzekert directeur Cees Janssen van Val
kenhorst.
Valkenhorst is een van de dertien Fiom-
huizen in Nederland. Navraag leert dat er
zulke opmerkelijke verschillen zijn in de
behandeling van de dossiers, dat gespro
ken kan worden van volstrekte willekeur.
Bij Valkenhorst is voor inzage toestem
ming van de cliënte nodig. „Ook het perso
neel mag er niet in kijken", aldus direc
teur Janssen. Merkwaardig is wel dat een
medewerkster van Valkenhorst een kind
van een ex-cliënte meer over haar vader
wist te vertellen (zie weekendbijlage).
Kinderen die in 'Huis in de Bocht' in
Goirie zijn geboren, hebben meer geluk.
Daar wordt het dossier in ieder geval ge
opend, maar de maatschappelijk werkster
bepaalt welke gegevens openbaar worden.
„Onze enige restrictie is dat als de moeder
heeft vastgelegd dat zij niet wil dat be
paalde gegevens worden vrijgegeven, wij
ons daar aan houden", aldus directeur P.
Nouwens. Huis in de Bocht bewaart de
dossiers 30 jaar.
- 'Beth Palet' in Amsterdam bewaart de
paperen maar vijf jaar. Dit tehuis is lid
van het Werkverband Integratie Jeugd
zorg Nederland (WIJN). „Wij zijn gehou
den aan hun regels", aldus directeur W.
Hony.
Inmiddels groeit bij de Fiom het besef
dat, de bewaartermijn van de dossiers ver
lengd moet worden. Vooral nu blijkt dat
steeds meer oudere mensen op zoek gaan
naar him 'roots', zegt Tiny Thijssen. Zij is
lid van een landelijke adoptie-werkgroep
van het FIOM. „Wij zijn de zaken nog aan
het bundelen, maar gebleken is al wel dat
voor sommige mensen een bewaartijd van
30 jaar nog te kort is. Wij zijn van plan de
instellingen te adviseren om de dossiers
langer dan 30 j aar te bewaren".
NIEUWSOVERZICHT
HECHTEL - In het Belgische Hechtel heeft een man gister
avond even na zes uur uur zijn 3-jarig dochtertje doodgescho
ten.
De man schoot zich daarna zelf in het hoofd. Hij werd met
spoed overgebracht naar het ziekenhuis van Genk, waar hij op
de operatietafel overleed.
De man leefde gescheiden van zijn echtgenote en had het zor
grecht over het kind. Zijn vrouw kwam het meisje elke vrij
dagavond halen. Toen zij gisteravond niet op tijd opdaagde,
moet de man in woede zijn ontstoken. De hele inboedel lag
overhoop.
DEN HAAG (ANP) - De PvdA en D66 genieten samen meer
steun onder de Nederlandse kiezers dan de regeringspartijen
CDA en WD gezamenlijk. Dat blijkt uit een vorige week door
het onderzoeksbureau NIPO gehouden enquête.
Het NIPO peilde de aanhang uitgerekend in procenten als
volgt: PvdA 37,0, D66 6,4 is samen 43,4; CDA 29,7, WD 13,6 is sa
men 43,3. Verder kwam het NIPO tot de volgende getallen, PSP
2,2, PPR 1,8, CPN 1,2, (samen 5,2), SGP 2,3, GPV 2,2 RPF 1,7 (sa
men 6,2).
Oktober vorig jaar nog zou, als er toen verkiezingen zouden
zijn gehouden, de regeringscoalitie van CDA en WD een
meerderheid van 77 zetels houden, ondanks een flinke opdon
der voor de christen-democraten met een verlies van zes zetels.
De teruggang van het CDA zou toen deels zijn goedgemaakt
door de winst van de WD met twee zetels.
Deze cijfers kwamen uit de bus na een verkiezingsenquête van
de NSS. Die peiling gaf toen een lichte terugval te zien voor de
PvdA (van 52 naar 50 zetels) en een zetel winst voor D66, die
daarmee op 10 zetels zou komen.
AMSTERDAM - Met een neuslengte voorsprong is Allard Beek
(46) uit Nijmegen gisteren gekozen tot secretaris van de PvdA.
Beek kreeg van het partijcongres enkele procenijes meer - 52,5
tegen tegen 47,5 procent - dan de Amsterdamse kandidaat
Rombouts.
Beek, door partijgenoten omschreven als „open en nieuwlink-
sig" toonde zich gisteravond ingenomen met zijn uitverkiezing
op deze belangrijke partijpost. Hij is de opvolger van Wim van
Velzen die kandidaat is voor een zetel in het Europees Parle
ment.
VOORBURG (ANP) - De drie grootste landelijke ouderorgani
saties hebben premier Lubbers gevraagd nu eens een punt te
zetten achter de bezuinigingen in het onderwijs.
Het zijn de Nederlandse Katholieke Oudervereniging (NKO),
de Vereniging voor Openbaar Onderwijs (VOO) en de Ouder
raad Protestants Christelijk Onderwijs (OPCO).
De verenigingen vrezen voor „grote en blijvende maatschappe
lijke schade. De zwakken dreigen ten onder te gaan door ge
brek aan middelen, zorg en aandacht".
DEN HAAG - Nieuwe auto's zullen vanaf 1 juli van dit jaar
ook op de achterbank veiligheidsgordels moeten hebbea
Voorlopig komt er echter geen draagplicht. Minister Smit-
Kroes (Verkeer) wil eerst het vrijwillig gebruik van veilig
heidsgordels en kinderzitjes op de achterbank stimuleren.
De ministerraad besloot gisteren ook het voeren van één of
meer extra rechter-buitenspiegels (trottoir-en breedtespiegels)
voor grote vrachtauto's verplicht te gaan stellea
DEN HAAG (ANP) - De vaste Kamercommissie voor
Financiën wil voor 1 april van minister Ruding antwoord op 35
vragen naar het financiële risico voor de staat wegens
betalingsachterstanden van Peru.
Het betreft niet alleen de kosten van modernisering op de
ADM-werf van de Almirante Grau, de voormalige krüiser De
Ruyter, maar ook een betalingsachterstand van 83 miljoen
gulden voor de aankoop van de kruiser De Zeven Provinciën en
andere Nederlandse oorlogsschepen.
De Staat loopt een financieel risico omdat hij optreedt als
herverzekeraar van de Nederlandse
Credietverzekeringsmaatschappij (NCM).
In politiek Den Haag wordt gevreesd dat de schade maximaal
zou kunnen oplopen tot een kleine 600 miljoen gulden.
OSLO (ANP) - De Noorse koning Olav V heeft een
Nederlander met aids die in zijn land gevangen zit, gratie
verleend.
De man, die 3 jaar geleden was veroordeeld tot 7 jaar
gevangenisstraf, had geen leven meer in de landsgevangenis
Ila nadat was uitgelekt dat hij besmet was met het aidsvirus.
Dit was gebleken bij een onderzoek in augustus 1987.
Medegevangenen vroegen het ministerie van Justitie hem niet
langer als koster te laten fungeren in de kerk van de
gevangenis daar zij vreesden dat hij het virus zou kunnen
verspreiden via het brood en wijn voor de communie.
Het ministerie wees dit verzoek af, maar bevestigde wel dat de
man besmet was, wat er volgens zijn advocaat toe leidde dat
hij werd geïsoleerd.
Het is overigens nog altijd niet bekend waarom de Nederlander
werd veroordeeld.
AMSTERDAM (ANP) - De PvdA wil bij de komende Europese
verkiezingen in juni geen lijstverbinding met de
Regenbooglijst (voorheen Groen Progressief Akkoord).
De afwijzing stoelt vooral op de negatieve invloed van een
lijstverbinding op de verdeling van restzetels tussen de
deelnemende partijen.
Het PvdA-partijbestuur noemt de kans aanzienlijk dat de
PvdA dan een zetel verliest aan een van de kleinere partijea
Gisteren heeft popzanger Herman Brood de Conamus-
onderscheiding, een gouden harpje, gekregen voor "zijn
lichte muziek door de jaren heen'. Brood kreeg de onder
scheiding uit handen van NOS-voorzitter Joop van der
Reijden. fotoanp
UTRECHT (ANP) - De 700.000 mensen die zich in 1986 bij de
opheffing van het vrijwillige ziekenfonds particulier moesten
verzekeren gaan minder vaak naar de tandarts.
Een onafhankelijk onderzoekbureau heeft een daling
vastgesteld van 25 procent voor vullingen, extracties (trekken')
en tandsteen verwij dering, van 50 procent voor röntgenfoto's en
van 75 procent voor instructie mondhygiëne.