DE STEM
Even terug in de Jaren Vijftig
Zaagsel in het theater;
wintercircus jubileert
'FAMILIE DOORSNEE' NU VERKRIJGBAAR ALS CASSETTEBOEK
BOUW
^r/r/iprj y£
Turkije-special van Anny Schilder
moest twee keer opgenomen worden
IN BREDA EN ROOSENDAAL
WOENSDAG 21 DECEMBER
TEM GIDS 2
HILVERSUM - In de
Jaren Vijftig was de
'continuing story' van
de Familie Doorsnee op
de radio een hoogte
punt, een uitzending
waar het hele gezin
naar uitkeek, waarvoor
vergaderingen werden
afgelast.
Schrijvers
Wastobbe
Frivool
NEDERLAND 3
Werk Berlage
nu compleet
in boekwerk
Het is niet anders. Ons bier voelt zich
nu eenmaal het lekkerst in het donker. En 't liefst
op een koele plaats.
Dat komt omdat Grolsch haar bier al
meer dan 300 jaar op natuurlijke en ambachte
lijke wijze brouwt. Eén klein lichtpuntje is dat
u er des te meer van geniet als u 't eenmaal te
voorschijn haalt.
VAKMANSCHAP IS MEESTERSCHAP
uske en Wiske: „D
umbone
„Het zijn altijd anderen die over m'n
leeftijd beginnen. Ik heb niet eens
een kalender in huis
Georgette Hagedoom, acrtlce
T2
Door Jan Koesen
De acteurs waren intieme
vrienden, de verbonden
heid met het publiek kon
moeilijk krachtiger zijn.
De belevenissen van het
gezin, op maandagavond
weergegeven over de VA-
RA-radio, waren de vol
gende dag het onderwerp
van menig gesprek.
Nu zijn twee afleveringen op
nieuw te beluisteren. In de
handel is een cassetteband,
waarop de de uiterst schamele
erfenis van de familie is onder
gebracht.
De Familie Doorsnee was
uitgedacht door Annie M.G.
Schmidt en vertolkt door Cees
Laseur als pa en Sophie Stein
als ma Doorsnee, bijgestaan
door Lia Dorana (als dochter
Liesbeth en natuurlijk Alie
Cyaankali) en Kees Brusse (als
zoon Rob) en vooral niet te ver
geten de dienstmeid Hetty Blok
als Sjaan (de voorgangster van
Mien Dobbelsteen) en Willem,
haar vrijer.
'Met Wullem naar de fillum'
zong het land toen de liefde in
de keuken ontbloeide. Hun
stemmen waren bij wijze van
spreken bekender dan die van
de premier, de koningin en de
paus. De openingstune 'In Hol
land staat een huis' was popu
lairder dan het Wilhelmus.
Honderdduizenden, mis
schien wel miljoenen, plakten
hun oor tegen de luidspreker
om geen woord te missen. Eeu
wige verteller was producent
Wim lbo, wiens bruine stem de
luisteraar meenam door de
vertrekken van het huis en
vandaar naar naar de
bloeiende magnolia in de tuin.
Toen kwam de televisie en
kreeg de radio bijna een dood
schop. Annie Schmidt ging
voor de buis schrijven ('Pen
sion Hommeles' en 'Ja Zuster,
Vier steunpilaren van het hoorspel 'De Familie Doorsnee' zoals ze er nu uit zien. Van links
naar rechts: Wim lbo (de verteller), Jo Vischer, Hetty Blok en Lia Dorana. Ze waren dit jaar
te zien op de Cabaret Marathon in Rotterdam. - fotoanp.
Hetty Blok was in 'De Familie Doorsnee' de werkster
Sjaan. - fotoanp
nee Zuster' met Hetty Blok) en
het gezin Doorsnee werd afge
voerd. Enkele geluidsbanden
van deze serie zijn bewaard ge
bleven, vele zijn verloren ge
gaan. De verzoekprogramma's
van Hilversum bereiken nog
dagelijks smeekbeden om pas
sages uit de Familie-cyclus uit
te zenden, maar veel komt er
niet meer van.
De Doorsnees lijken voorgoed
begraven. Om deze reden al
leen al mag het initiatief van
de BV Uitgeverij I. C. te Am
sterdam om een cassetteboek te
verspreiden waarop twee afle
veringen uit de hoorspelreeks,
worden toegejuicht. Reeds eer
der werden de lettertjes van
schrijvers als Renate Rubin
stein, Kees van Kooten, Remco
Campert, Maarten 't Hart, Leo
Vroman, Rutger Kopland en
Guus Kuyer. omgevormd tot
geluidgolven op een bandje.
Het woord was geluid gewor
den.
Het boek kreeg een aanvul
ling in een nieuw medium
waardoor velen toch nog in
staat worden gesteld om iets te
proeven van de magie van het
geschreven woord, al is het na
tuurlijk een bleek afgietsel van
het origineel. Nu is min of meer
het omgekeurde gebeurd. Een
geluidsdrager is tot boek omge
bouwd, waarbij we dat
woordje 'boek' even modern
moeten opvatten, want het gaat
gewoon om een geluidsbandje
in een aparte hoes.
Op de eerste kant van het
bandje maken we weer een
'Paasontbijt' mee (op 22 april
1957 uitgezonden) en het is net
of de tijd is teruggedraaid. Na-
'tuurlijk doet dit hoorspel, nu,
meer dan dertig jaar later, wat
verouderd aan, zijn de grapjes
gedateerd en de dialogen tame
lijk voorspelbaar. Maar als die
teleurstelling is verwerkt,
komt na een kwartiertje of wat
luisteren de oude charme weer
terug.
Buiten dreutelt de regen, bin
nen flakkeren de Verkade-
lichijes en is geluk nog heel ge
woon. We zijn net allemaal in
dezelfde wastobbe geweest
voor de wekelijkse reiniging.
Er staan twee auto's op de
straat, en misschien wel drie.
Het gezin, waaronder we heb
ben te verstaan een christelijke
man, een deugzame vrouw,
minstens twee maar liefst meer
kinderen, heeft zojuist de
maaltijd genuttigd. Op een
persje gloeit het groene oog van
de radio, een ding van bakeliet
of hout en natuurlijk niks geen
FM of stereo. Een breinaald
fungeert als antenne. De ether
kraakt.
Daar horen we weer Vader
Doorsnee zeuren over gekookte
eitjes die te hard en te zacht
zijn, probeert moeder Doorsnee
pa tot bedaren te krijgen, zitten
de werkster Sjaan en haar Wil
lem democratisch aan aan de
Paastafel en suggereert tante
Door niet al te subtiel dat men
toch eens in de tuin moet gaan
kijken. Zoon Rob (Kees Brusse)
vraagt schijnbaar argeloos aan
Willem of die al uitzicht op een
eigen woning heeft, waaruit
Willem terecht de conclusie
trekt dat Rob hem uit huis wil
hebben voor eigen gewin.
Dochter Liesbeth (Lia Dora
na) is afwezig. Ze is nu veertien
dagen met haar Jan getrouwd.
Daar gaat de bel. Liesbeth
stormt in tranen binnen. Die
bruut van een Jan vindt haar
eiije niet goed. Stil maar kind
je, sust Cees Laseur. Niets
daarvan, zegt Sophie Stein bits.
Terug naar huis, naar je kerel.
Telefoonije met schoonzoon
Jan. Pa woest, Jan nijdig,
hoorns worden op haken ge
smeten, die kerel komt er nooit
meer in, zegt het familiehoofd
met bevende stem. Dan de ver
zoening in de tuin waar nog al
tijd de eieren van Tante Door
op een vinder wachten.
Op de andere kant van het
bandje horen we Sjaan wijze
vrouwenlessen verstrekken in
de aflevering 'Liefde en eeu
wige trouw' (uitzending 3 de
cember 1956) aan Liesbeth die
tussen twee heren zweeft en
dat best lekker vindt. Jan en
Han, wie van de twee? Dan
verschijnt een brief van de
moeder van' Han waarin Lies
beth Doorsnee als oppervlak
kig en frivool wordt bestem
peld en geen passende keuze is
voor haar zoon. Pa weer woest.
Hoe durft dat geschifte wijf
zijn dochter aan te tasten?
Boos, dat wordt Cees Laseur
elke aflevering. Niemand kon
zo mooi boos worden als de
ouwe heer Doorsnee. Jan, die
bliksemsnel inziet dat Han het
nu wel kan schudden, grijpt
zijn kans en wijst op zijn goede
baan en echte gevoelens. Maar
waar moet het paar terecht om
het geluk te stabiliseren? Want
dit is nog de tijd van woning
nood. Lezers, nogmaals, dit is
de Jaren Vijftig. Er is nog geen
aids, geen internationaal terro
risme, geen file, geen opstandig
feminisme. De beschaving is
nog heel primitief. Hooguit
hebben we iets tegen de Rus
sen.
Het bandje is een reis terug
in de tijd. Met vertedering
drukken we weer het oor tegen
de hifi, terwijl de magnetron
zoemt en Yasser Arafat de Ver
enigde Naties opvrijt. Alles
staat weer een uurtje stil voor
de Familie Doorsnee. Voor
middelbaren en ouderen heeft
de uitgeverij iets moois gedaan.
Voor jongeren is de Familie
Doorsnee natuurlijk sentimen
teel gemekker, maar voor hen
is het cassetteboek ook niet be
doeld.
Van onze verslaggever
DEN HAAG - Het Natio
naal Nederlands Winter
circus bestaat tien jaar
en Martin Hanson, orga
nisator van het Winter
circus, is vijfentwintig
jaar actief als impressa-
rio van onder andere
Joke Bruijs en Gerard
Cox. Dit dubbele jubi
leum wordt gevierd met
een wervelende circus
show met artiesten en
dieren uit negen landen:
een 'Wereldcircus'.
Het idee voor een wintercir
cus ontstond tien jaar gele
den in het toenmalige circus
Mikkenie. Aanvankelij k
trok het wintercircus onder
deze naam door het land. Nu
bij het tiende seizoen is de
traditie gevestigd en gaat
het wintercircus langs 21
theaters in het hele land,
waaronder die in Breda en
Roosendaal.
Martin Hanson bedacht
een unieke combinatie en
liet het circus in het theater
optreden, compleet met
tentdecor en zaagsel. En de
geur van de dieren, die je
neus prikkelt als je vóór in
de zaal zit.
Het Wintercicus brengt
veel acrobatiek, waarbij de
grenzen van het mogelijke
getart worden. Zo lijkt het
onmogelijk om op een strak
gespannen koord ook nog
eens een been in de nek te
leggen. Renato Laforte doet
het!
De bloedstollende caprio
len zijn zo spannend omdat
er altijd iets fout kan gaan.
Dat is ook de charme van
het bezoeken van een circ®.
voorstelling, de televisie
neemt de spanning van het
moment voor een groot deel
weg.
De lichaamsbeheersiin
van de circusartiesten
enorm. Schijnbaar moeite-
loos springen ze op een dra.
vend paard, lopen ze op h®
handen een trappetje at
maken salto's en gooien ke-'
gels in hoog tempo r
lucht.
Bij het berennummer
probeert een grote bruine
lobbes op zijn voorpoten te
gaan staaa Verder kunnen
de beren steppen en zitten ze
als teddyberen in een
kinderstoelen.
De leeuwen springen door
hoepels en over hekjes. Be.
denkend wat zo'n dier in 4
vrije natuur allemaal kan,i<
het eigenlijk een gek gezicht
die lome logge beesten,
braaf op een tafel zitten
Een van de leukste num
mers is het hondenvoetbal.
Tussen twee goals
een stuk of tien boxers met
een ballon, waarbij ze
met zijn allen de goal omver
springen. Misschien dat de
man, die achter de goal de
'keeper' aan de lijn moet
houden, op dat moment wel
hard naar een andere
verlangt.
Tussen de nummers
duiken iedere keer
clowns Tommy en Walter op
met hun geintjes en stunts,
Ze zij n niet alleen heel grap
pig maar laten ook nog een
staaltje acrobatiek zien.
Nationaal Nederlands Winttrdr-
cus Martin Hanson in Schouwbmj
Concordia in Breda, 29 en 30 ds
cember, 13.00 uur en 16.00 uur; a
De Kring in Roosendaal, 1 januut
15-00 uur en 18.30 uur.
Drie jaar, 8
maanden
Amerikaan Bob Wieland
alite een tocht op z'n han-
«aardoor hij beroemd
Lj, Vanavond brengt de
gen documentaire van
a van den Bosch over Wie-
getiteld 'Drie jaar, acht
aanden en zes dagen'. Zo
nS was de Vietnam-vete-
an onderweg van Zuid-Ca-
ornië naar Washington
C Tijdens zijn verblijf in
etnam verloor Bob Wie-
ad beide benen. Acht jaar
arna brak hij het wereld-
cord gewichtheffen. Wie-
ads record werd echter niet
tend, omdat hij 'schoen-
-agend' had moeten zijn.
aedend over zoveel on-
jchtvaardigheid én geïnspi-
lerd door de Canadese kan-
arpatiënt Terry Fox, die een
ebt op één been had ge-
aakt, begon hij met de trai-
ng voor 'zijn race'.
Mijn eerste
keer
;n beroemde balletdanseres
orden is de droom van veel
;s. Maar balletdansen
ook moeilijk, evenals viool
leien. De kinderen, die van-
1 in 'Mijn eerste keeri
ai eerste balletervaringen
Iwisselen, weten er over
te praten. Het beroemde
nspaar Alexandra Radius
Han Ebbelaar laat zien,
aartoe de eerste balletles
in leiden. Wie zich ook nog
ar eerste balletles herin-
rt is Liesbeth List. Zij
agt erover.
Julia's
geheim
NOS presenteert de tv-
m 'Julia's geheim', die in
87 met de Gouden Eek-
torn werd onderscheiden.
Hylkema schreef het
enario en voerde de regie.
Turkse leerlinge Arzu Sü-
wordt op de middelbare
ïool gevraagd de rol van
dia te spelen in 'Romeo en
lia'. Arzu is in de zévénde
mei. Ze ziet in de rol paral
len met haar eigen leven.
;t het instuderen begint
iter voor Arzu een zenuw-
pend dubbelleven, want
uis mogen ze niets van
ar activiteiten weten.
22.22
Een Griekse
tragedie
Een van de artiesten in het Wintercircus.
fotowintercirm
DEN HAAG (ANP) - Het
eerste complete overzicht
van het werk van de Neder
landse architect Berlage. Zo
mag 'Hendrik Petrus Ber
lage - Het Complete Werk'
wel worden bestempeld, al
dus uitgeverij Atrium uit
Alphen aan den Rijn. Het
boek, geschreven door de
Italiaan Sergio Polano,
hoogleraar in de architec
tuurgeschiedenis aan de
universiteit van Venetië, is
in het door Berlage ontwor
pen Haagse Gemeentemu
seum gepresenteerd.
Aan de hand van ongeveer 400
afbeeldingen wordt duidelijk
gemaakt hoe Berlage werkte
en welke ontwikkelingen hij
doormaakte. Verder staat er
een volledige weergave in van
de beroemde lezing die Berlage
in 1923 hield aan de Serbonne
in Parijs, een catalogus van
zijn geschriften en een biblio
grafie.
De plannen om een boek over
Berlage te vervaardingen, ont
stonden al in 1975, zo vertelde
Polano woensdag. Hoewel het
werk over de van 1856 tot 1934
levende architect een compleet
overzicht heet te zijn, is het
toch nog steeds onvolledig, al
dus de schrijver.
De Venetiaanse hoogleraar
schreef al eerder over Neder
landers, bij voorbeeld over de
groep De Stijl en over één van
de oprichters daarvan, de ar
chitect en schilder Theo van
Doesburg.
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
II I
J I 0 P
VEEMARKTSTRAAT 47 BREDA 076-212569
JAMMER
DAT JE HEM
DONKER
MOET
BEWAREN.
Van onze rtv-redactie
HILVERSUM - Voor de 'Muziekspecial
Anny Schilder' moest het complete op
name-team twee maal naar Turkije. Na
de eerste keer sloeg de programmama
kers de schrik omn het hart. Technisch
was er iets fout gegaan. Door de beelden
van sommige opnamen liep een balk.
Een donatie van de Stichting Conamus
bracht uitkomst. Conamus, bedoeld om de
Nederlandse lichte muze te promoten, schonk
Anny f 12.000 en de zangeres kon daardoor
opnieuw naar Turkije om daar de mislukte
opnamen nogmaals te gaan filmen.
Op de vraag of het opnemen van de special
leuk was, zegt Anny Schilder aarzelend:
„Eigenlijk wel. We hebben erg hard gewerkt,
maar ook ontzettend veel gelachen. Vanwege
de zon die daar heel vroeg opkomt, moesten
we heel erg vroeg opstaan. En soms moet je
wel een uurtje of twee in de auto zitten, voor
dat je op lokatie bent. En dan moet je nog
schminken en zo. Nee, het is echt wel hard
werken. Je bent voor een één liedje soms wel
een hele dag bezig."
De special heeft alles te maken met haar
recent uitgekomen tweede solo-lp, die kort
weg 'Anny Schilder' heet. Ze spreekt vol vol
doening over haar produkt. „Dit is de eerste
lp met mijn repertoire. Dit is repertoire dat ik
echt graag zing. De nummers van m'n nieuwe
lp wijken inderdaad niet af van het BZN-re-
pertoire. Maar dat is nu een maal m'n oude
repertoire. Dat zal ik ook nooit ontkennen.
Maar het is tegelijkertijd nu eenmaal het re
pertoire dat ik graag zing."
Het is al weer twaalf jaar geleden dat
Anny Schilder haar eerste professionele
schreden op het podium zette. Dat was tij
dens een optreden van BZN tijdens de Lui
laknacht in het Noordhollandse Landsmeer.
Dat optreden zou het begin worden van een
stormachtige en uiterst succesvolle carrière.
Na de komst van Anny Schilder scoorde
BZN de ene groie hit na de andere. In 1984
Anny Schilder.
foto veronica
vond Anny echter dat het genoeg was ge
weest. Ze verliet BNZ en trok zich terug uit
de showbusiness om meer aandacht te kun
nen besteden aan haar gezin. Deze retraite
zou ruim een jaar duren. In 1985 kwam Anny
Schilder terug als soloiangeres met de lp
'Here I am'.
Met haar nieuwe lp is ze, zoals gezegd,
weer terug bij het oorspronkelijke BZN-ge-
luid, getuige de eerste single 'Adieu chérie'.
Anny wil het woord imitatie niet horen. Haar
keuze is heel praktisch geweest. „Ik heb ook
ander repertoire gezongen en dat is geen suc
ces geworden. Daar blijkt dus wel uit dat de
mensen me met dit soort liedjes willen ho
ren."
Veronica zendt de special met Anny Schil
der vanavond om 20.29 uur uit op Nederland
2.
»r 'Een Griekse tragedie'
tving Nicole van Goethem
1987 de Oscar voor de beste
imatiefilm. 'Een Griekse
igedie' vertelt van het dra-
itische einde van een Ka-
itidentempel. De drie vrou
wbeelden, die eeuwen had-
getrotseerd, sneuvelden
islotte onder het geweld
n hun eigen ontwaken, van
"tale archeologen en slo-
!e toeristen.
T/triTEKun DRftH
